Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ +-111 LET IT 1: *-*:-::+t-Et-EYE * * * * * * * * * withrti: ***E*Fitttt rr | CLOS uu alya . 5-0-0 Tini rH IiIUL zrI joTANu jaina saMgha saduupadezathI AcArya zrI vijayavyAyarUrIzvarajInA pragaTa karyA !! I panyAsa zrI kezaravijayajI gaNi. mAgadhI prabaMdha uparathI lakhanAra ' samaLI vihAra . Diaa yAne rAjakumArI sudarzanA 3:31 Hr H citravALaga7ya zrImAna veMdra sUrita, . zrI vizvakezvarasUri jaina za thALA kamaLa kazuM . aa aa + - - : --- - r: *** *** * * :: t * w *r:: :: 1 11:31 : : :+tana+ # kama .rA----
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ prApti sthAna jaina eksi bhAvanagara dvitiya AvRtti saM. 2007. AnaMda presa bhAvanagara
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ | svara AcArya mahArAja zrI vijayakesarasUrIzvarajI mahArAja yogazAstra, dhyAnadIpikA, samyaggadarzana, malayAsuMdarI caritra, sudarzana caritra vigere aneka graMthanA kartA. jama saM. 1933 pAlItANA: dIkSA saM. 1950 vaDodarA: panyAsa pada sa. 1964 mubaI: AcAya pada saM. 1983 bhAvanagara: | guvAsa saM', 1987 amadAvAda,
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA uttama puruSe potAnuM dhvana ucca patie mUkavA sAthe potAne prativALA paricita AtmAyeogI viSayanuM paropakArArthe aneka prakAre pratipAdana karavAne paNa cUkatA nathI. A vAta temanA lokApayeAgI pAramArthika kAryo parathI nirNita thai zake che. rAjakumArI suda nAnuM jIvanavRttAMta citravALagacchIMya zrImAna devedrasurIzrIe mAgadhI bhASAmAM lakheluM che. rasika kathA, vArtA ke nanacaritra vAMcavA sAMbhaLavAmAM prIti dharAvanArA ane tattvajJAnamAM praveza nahiM karI zakanArA jIvenI buddhine uttejita karI tattvajJAtane lAyaka banAvavAmAM AcArya zrInI AkRti ( A caritraracanA ) ghaNI upakArakartA che. A caritra banAvIne AcArya zrIe putrAdi saMtati pratye mamatALu mAtAnuM anukaraNa karyuM hoya ema mAruM mAnavuM che. bImArInA vakhatamAM putravAtsalya mAtA baccAMne kaTuka auSadhatika upacAra kare che. baccAM te auSadha levAne jyAre AnAkAnI kare che, tyAre vhAlI mAtA nAkaratA nI| kakaDA batAvI kaDavuM auSadha pIi javAne lalacAve che, sAkaranI lAlacathI paNu kuTuka auSadha pItAM pariNAme te bALaka nirogI bane che. Aja pramANe umaramAM tena vyavahAramAM prauDha chatAM Atmika lAgaNI utpanna kare tevA tattvajJAnamAM maLavAne, Adhi, vyAdhi, upAdhithI athavA janma, maraNAdithI paDAtAM jANI ekAMta janavatsala AcAryazrI parigAme sukharUpa chatAM vamAnamAM kaDavA auSadhatulya tatvajJAnane medha Ape che, chatAM tenA bhAvI pariNAmane nahi jANanAra khALatulya ve jyAre te tatvajJAna tarapha aNagamA dharAve che
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAre sAkaranAM mIThA kAMkarA samAna vartamAnamAM tatkALa mIThAza. ApanAra uttama jIvanacaritra ane manohara AkhyAyikAo (kathAo) sAthe tatvajJAnane bodha Ape che. sthAnI siktA sAthe tatvajJAnane bedha laIne vicAravAna che yogyatA vadhavA. sAthe tattvajJAnanA anubhavI thaI pariNAme AtmajJAnI thavArUpa nirogatA pAme che. e rIte paNa popakArI puruSone puruSArtha phaLIbhUta thAya che. A AcAryazrIe paNa AvuM ja anukaraNa karyuM che ema mAruM mAnavuM che. : malayAsuMdarI caritranI mAphaka A caritramAM eka ja vArtA pUrNa thatAM sudhImAM laMbAyelI nathI. paNa aneka prakSepaka sthAo dharma dezanAdi prasaMgamAM dAkhala karavAmAM AvI che. Ama karavAnuM kAraNa pUrve batAvyuM tema jIvone aneka prakAre dharmabaMdhathI vAsita karavA eja che. vaLI keTalAka prasaMge evA hoya che ke daSTAMta ApavAthI dhaNI. sahelAIthI samaja thavA sAthe te saMskAra strIbhUta thAya che. AvA IrAdAthI dAkhala karAyelA daSTAMte jIvanacaritranA dUSaNane badale upadeza nI sacoTa asara karavA mATe bhUSaNarUpa thAya che. - jIvanacaritre sAMbhaLavAthI ke vAMcavAthI zuM zuM phAyadAo thAya che, athavA temAMthI manuSyae zuM zuM grahaNa karavuM joIe te vAta A candrimAM ja prasaMgopAta jaNAvavAmAM AvI che. eTale te viSe ahIM lakhavAmAM AvatuM nathI. - A caritranI uthAnikA sIdhI rIte thayelI nathI, paNa potAnI henanA maraNathI pIDAtA aMta:karaNane zAMti ApavA mATe dhanarSiLa, gIranAranA pahADa upara jAya che, tyAM tene vyaMtara nikAyanI devI kinnarI sAthe meLApa thAya che. tenA mukhathI dhanapALa pAse A caritra pragaTa thayeluM che.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ A kinnarI A caritranI nAyikA sukzananA bhavanI (tenI) dhAvamAtA che. suniAnA devabhUminA lAMbA vakhatanA nivAsamAM, A dhAvamAtAnA aneka bhave thayA che. kinnarInA pAllA bhavamAM te caMpakalatA nAmanI rAjakumArI hatI. tenA vivAha mahusena rAjA sAthe thaye hatA. A mahusena rAjA, te dhAvamAtAnA (sudarzanAnA bhavamAM ) putra hatA. capalatA sAthe lagnanI gAMThathI joDAvA mATe mahusena rAjA samudda raste jatA hatA tevAmAM durbhAgyanA yAge te vahANu kharAbe caDI javAthI vimaLa patanA khaDakA sAthe aphaLAIne bhAMgI jAya che. rAjA te parvata para caDe che. caMpakalatA paNa divya pAdukAnA baLathI te pahADa para rahelA maMdiramAM na karavA Ave che. tene dekhI rAjA mAhita thAya che, pUjanmanI mAtA para mAhita thayela putrane ANI saMsAranI viSama sthitinuM bhAna karAvavA mATe caDavega muni te pahADa para Ave che, A caDavega muni surksanAnA nAneAbhAi (pAllA janmamAM) thAya che. devanuM pUjana karI bahAra AvatAM caMpakalatA munita dekhe che. sajA vrukSanI Athe chupAI ma che. jJAnI muni tene uddezIne capakalatA AgaLa tharmopadeza Ape che. dharmopadeza ApyA bAda " A jinamaMdira ahIM koNe baMdhAvyuM...!' A caMpakalatAnA praznanA uttaramAM, rAjakumArI suznAnuM caritra ke je te prazna sAthe sameTa jina hatuM te munizrI kahI batAve che. te caritranA prasaMgamAM mahasena ane ca MpakalattAnA pAdhdhA bhavanAM caritrA AvI jAya che, sAMbhaLI pratibodha pAmelA mahusena sAdhujIvana svIkAre che. capakalatA devI sunAnA mehathI cAritra na letAM, samaLIvidhAmAM vAraMvAra AvatI sunA devInA samAgamamAM AnaMda mAnI gRhavAsamAM kubhArIpaNe jIvana gALe che. chevaTe devI sunAnA mehathI tIsthAnamAM adhiSThAtapaNAnuM niyANuM kare che, ane maDyu pAmIne kinnarInA bhavane pAme che. devI sukSunAnA ucca adhikArISThAnI
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane pitAnA halakI jAtanA kinnarIpaNAnA padanI sarakhAmaNIthI, temaja mAnava jiMdagImAM sarva sAmagrI maLyA chatAM devI sudarzanAnA mehathI tIrthanI adhiSThAta thavA karelA niyANanA kAraNathI pitAnI jiMdagIne khare upayoga na karI zakavAthI thate kinnarIne pazcAttApa ane pitAnI mAphaka mAnava jiMdagI hArI na javA mATe dhanapALane karelI bhalAmaNa-A sarva bInA A caritranI AgaLa pAchaLa AvelI che. vacalA bhAgamAM rAjakumArI suzainAnuM jIvanacaritra che. * samaLI jevA tiryaMcanA bhavamAMthI rAjakumArI jevA mAnavabhavamAM AvavAmAM nimittakAraNe paramakRpALu munirAjanA mukhathI paMcaparameSThi mahAmaMtra zravaNa ane temane prabaLa asarakAraka sAtvika baMdha hato tAtvika bedhathI parAmbukha, kartavyAktavyanA viveka vinAnA ane paMkhI jevA mUDha (ajJAna) zAmAM rahelAM prANio para paNa zAMta prakRtivALA mahAtmAonA daDha saMkalpanI kevI sacoTa asara thAya che te A kumArInA vRttAMtamAMthI noMdha levA jevuM che. rAjakumArInA saMbaMdhamAM prabhubhaktinuM phaLa, jIvahiMsAnuM viSama pariNAma, mahAna puruSonI AMtara karuNAmaya lAgaNI ane saMkalpa, namaskAra mahAmaMtrane prabhAva, pUrvajanma, tyAgamArga ane gRhasthAzramanI sarakhAmaNI; surzanane vairAgya, guru pratyene pUjyabhAva, dravyane saddaupayoga ane dharmamaya jIvana vigere dareka prasaMge manana karavA sAthe-Adara karavAyogya che. te sAthe zANuM zIyaLavatInuM pavitra jIvana ke je suzainAnA vartamAna jIvana sAthe joDAyeluM che. tenA dareka prasaMge ghaNuM bArIkAIithI smaraNamAM rAkhavA yogya che. jema A caritranA padamAM rekhA lya satI zIyaLavatI che te sAthe mahAtmA vijayakumAra muni te paNa pavitratAne eka namUno che, A caritranA prasaMgamAM AvelAM daSTAMta ane upadezamAM mukhya tarIke dhanA, dharmayazA muni, karmanAM vipAko, gRhasthanAM nitya kartavya, jJAnadAna, abhayadAna, dharmopagrahadAna, zIyaLa
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma, tapazcaraNa, bhAvadharma, jJAnaratna, samyagradarzana, cAritradarzana AstikanAstikvAda, jJAna, darzana ane cAritranI aikyatA, azvAvabodhatIrtha, jinamaMdira banAvavAnI ane pUjana karavAnI vidhi, samaLIvihAra, AjJApatra, kinnarIne saMvAda, dharmAdharmanAM pratyakSa phaLo, kalikALanI sthiti, gRhasthanAM bAra vata, agiyAra pratimA, ane giranArane saMdha A sarve viSayane samAveza A caritramAM thAya che. - daSTAMtomAM anaMgadatta, meradhatha, vibhaka, kaLAvatI, viSNukumAra, naravikrama, zreyAMsakumAra, mAdevA, narasuMdara, mahAbaLa, vRSabha ane zIyaLavatIne agiyAra putra vigere vicArapUrvaka vAMcI anukaraNa karavA jevAM che. - - kumArI sudarzanAnuM AkhuM jIvanacaritra prAye pavitra vicAra ane jIvanothI bharapUra che, vicAra karatAM ekaMdara sAmAnya jIvothI laI vicAravAna chopayatanA sarva manuSyone pitAnI lAyaktA ane lAgaNInA pramANamAM phAyado kartA che. A mAgadhI caritra sAMbhaLavAne lAbha prAye koIkane ja maLatuM hovAthI ane temAM upayogI upadeza samAyelo hovAthI meM te caritranuM gujarAtI bhASAmAM bhASAMtara karyuM che. A bhASAMtara akSarazaH karavAmAM AvyuM nathI chatAM te sahelAIthI samajI zakAya tevuM lakhavA mATe kALajI rAkhavAmAM AvI che. Aga meM saDasaThanuM gayuM comAsuM mArA gurU zrI paMnyAsajI kamaLavijayajI sAthe UMjhAmAM karavAmAM AvyuM hatuM. vakhata ane zAMti vizeSa hevAthI A caritranuM bhASAMtara tyAM lakhavAmAM AvyuM che. vAMcanAra vAMcakoe temAMthI zakti anusAra egya anukaraNa karavA prayatna karo. la. paM. kezaravijaya gaNi, 1968 poSa vada 1, mu mANasA
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ ditIyAtti saMbaMdhI be bela sAhityanI duniyAmAM sva. pU. gurudeva AcArya zrI vijayakezaraarijI mahArAjanuM sAhitya kAMIka navIna ja prakAza pheke che. teozrInA racita sAhityamAM saMsAranA prANIo AtmAbhimukha banI te mArga mA pragati karI anaMta sukhanA bhogI bane e ja dhvanigocara thAya che. Atmika daSTikoNathI lakhAyeluM A sAhitya aneka jIvone rUcikara nIvaDayuM che. janatAnI vizeSa mAMgaNuM te bAbatanuM samarthana kare che. prastuta " rAjakumArI sunzana yAne samaLIvihAra" nAmanuM pustaka teozrInI kalame AlekhAyuM che. sAthe sAhityane AdhyAtmika daSTi mukhya rAkhI bhinna bhinna prasaMgomAM bhinna bhinna rasonI pati karI chevaTe vairAma rasamAM antargata kare che. te ja teozrInI kalamanI vizeSatA che . Atma kalyANavAMchu aneka AtmAonI judA judA samaye A pustaka alabhya hovAthI tenI dvitIyAvRtti kaDhAvavAnI mane preraNA thayelI te vAta mane paNa yogya lAgavAthI vi. saM. 2006nA TANA
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ mukAme cAturmAsa rahetA jhoTANAnA zrIsaMdhane A pustaka chapAvavA saMbaMdhI upadeza dvArAe preraNA karI. TANAnA zrIsaMdha nAnA hovA chatAM tenI jJAnapipAsA temaja bhAvabhakti baLavAna hovAthI zrI sabai udAra hAthe za. 16003nI Arthika mada karI. bAkInA khuTatA rUpiyA pAchaLa sUcita karela zubhanAmAvali mujaba anya bhAgyavAna gRhasthonI mArAe A graMthanI dvitIyAvRtti kaDhAvavA saMbaMdhI zubha taka sAMpaDI che. prAnte sahu zreSTha A graMthanu vAMcana-manana, nirdidhyAsana karI AtmakalyANane sAthe te ja maneAkAMkSA-A. zAnti. vi. sa. 2007nA, mahA vadi caturdazI tA. 6-3-11. lI. yAganiSTha gurUdeva vijayazarasUrijI. ma. nA ziSya vijayanyAyasUrijI mahArAja
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA. prakaraNa 1 dhanapALa ane dhannA 2 revatAcaLane pahADa ane svAnubhava. 3 kinnarItA itihAsa rAjA mahusena. ... 4 caMpakalatA ane caDavega munine upadeza.... A jinaprAsAda koNe baMdhAvyo ? 5 6 strIratna ane rANI caMdralekhA.... 7 sunAnA janma. ... 13 zrIratna suMdarInuM jIvanavRttAMta, 14 zIyaLavatInu haraNuM. : 8` rISabhadatta sAthe vAha. 9 sunAne jAtismaraNa jJAna. jAti anubhava-pUrva janma. 10 48 11 sunAnA verAgya ! purAhitanA gRhasthAzramamAM rahevAnA upadeza. para ra gRhasthAzrama ane tyAgamAnI tulanA. dharmAMdha vicAra. 57 64 8 15 du:khInA khelI bhagavAna. svadharmanA meLApa. 16. dharma yaza cAraNa muni. ... 17 karmanA vipAka ane dharmopadeza. ... ... 18 gRhasthanAM nitya kavya, 19 pUjanmasthAne javAnA sunAne Agraha. 20 mAtAnA meha, putrIne! kliAsA.. 21 siMhaladvIpane chevaTanA namaskAra... 22 vigirinA pAhADa-ane mahAtmAnuM na. : : ... ... ... ... pRSTha ... 16 22 26 30 36 39 43 74 82 88 27 100 104 109 114 ..
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 250 25. prakaraNa. 23 vijayakumAra 24 jJAnadAna. ... 25 abhayadAna. ... 26 dharmaupagrahadAna. . 154 ra7 zIyaLa dharma... 170 28 tapazcaraNa *** 29 bhAvadharma. ... 208 bharUca ane gurUdarzana. 31 saddabodha ane jJAnarana. 32 samyagurzana bIjuM ratna. ... ... .. 284 33 mithAta. ... ... 302 34 samyapha cAritra trIjuM ratna. .. 35 jJAna, darzana, cAritra traNe sAthe joIe ... 36 adhAvabedha tIrtha. .. . 356 , 37 jinamaMdira banAvavAnI ane pUjana karavAnI vidhi. 38 samaLIvihAra ane AjJApatra. ... ... . 367 39 surzanAnuM dharmamaya jIvana ane devabhUmimAM gamana. .. 40 ApanuM Agamana ahIM kayAMthI thayuM che?. .. 41 huM ahIM zA mATe Avyo chuM ?... ... ..... 42 kinnarIne pazcAttApa. .. .. . 404 43 dhanapALa ane kinnarIne saMvAda. dharmAdharmanAM pratyakSa phaLa. 44 gRhasthanAM bAra vrata ane agiyAra pratimA 426 45 kinnarInI vidAyagIrI ane AbhAra. ja giranArajIne saMdha ane pUrNAhuti. 317 343 375 384 394 410
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ A pustaka chapAvavA aMge madada ApanArA sakhI gRhasthanI nAmAvalI zrI joTANuM saMgha samasta ha. zeTha bhIkhAlAla ravacaMda vigere. zeTha DAyAbhAI chaganalAla pATaNa zA bhIkhAlAla jeThAlAla vADAsInera zA maNIlAla maganalAla bahucarAjI, zA sanAlAla ThAkarazI mesANA A rIte A graMtha chapAvavAmAM madada ApanAra zrI joTANA saMgha ane uparokta gRhasthane AbhAra vyakta karavAmAM Ave che. prakAzaka
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ ganiSTha bAlabrahmacArI AcArya mahArAja zrI vijaya kezarasUrIzvaranA paTTadharaziSya bAlabrahmacArI AcArya zrI vijaya nyAyasUrIzvarajI mahArAja gaNi tathA pacAsapadavI saM'. 1986 phAgaNa suda 2 sIpera (yujarAta) AcAcara (ra ripadavI) sa. 1992 jeTha suda 2 vigaja (mAravADa, jI.sIrAhI) jama saM', 19 44 u. gujarAte letA ( tAbe pAlanapura ) dIkSA sa. 196 5 talegAma TamaTerA (dakSiNa punA.)
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ // OM arphe namaH / / sudarzanA prakaraNa pahelu dhanapAla ane dhannA, anaMtavijJAnAvazuddharUpa ni. stamohAdiparasvarUpam / narA mareMdraH kRtacArumatiM namAmi tAthazamanaMtazaktim // 1 // anaMta vijJAnavALA, vizuddha AtmasvarUpavALA, mehAda para- svarUpa-vibhAvadazAne dUra karanArA ane manuSya tathA dezanA idrovaDe uttama bhakita karAtA evA, anaMta zakitamAna tItha kara devane namaskAra karuM chuM. saMsAranA trividha tAparUpa grISma RtuthI pIDAyelA jIvAne dhadezanArUpa puSkarAvata mezvane varasAvI zAMta karanAra vIzamA tIyakara zrImAna munisuvratasvAmIne namaskAra karuM chuM ke jenA zAsanamAM rAjakumArI sudarzanAnI utpatti thayelI che. temaja tattvajJAnadAtA zrImAna guruvaryane paNa trividha namaskAra karuM chuM. vizALa dakSiNA bhAratavarSanA madhya khaMDamAM aneka U~cA zikharAthI gherAyele! krina nAmane ramaNika pahADa zAbhI rahyo che, tenA agnikhUNAnA bhAgamAM hiraNyapura nAmanuM eka moTu zahera
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. tyAMnA loko Adhi, vyAdhithI mukAyelAM hoya tema dhanADhaya ane svastha hatAM. manuSyanI vastItho temaja lakSmInA samUhathI te zahera bharapura hatuM. te zaheramAM jinezvaranI AjJA pALanAra, temanA kahela tatvamAM pravINa, ane dharmanA kAryamAM AgevAnIbharyo bhAga lenAra vadhamAna nAmano zreSTha raheto hato. tene dharmarU5 dhanamAM atyaMta prItivALI dhanavatI nAmanI patnI hatI. vinaya, namratA, ziyaLa, satya, saralatA ane saMteSAdi uttama guNoe karI, teNIe potAnA patinuM mana svAdhIna karI lIdhuM hatuM. "kharekhara A guNe sivAya patine savAdhIna karavAnuM bIjuM vazIkaraNa zuM hoI zake ? " saMsAravAsanA phaLarUpa A daMpatIne kALAMtare eka putra putrInI prApti thaI. " suzikSita ane azikSita, sadguNI ane durguNI mAtA pitAnA guNene vAraso temanA saMtAnamAM utare che." A kahevata A baMne bALakonA saMbaMdhamAM satya TharI hatI. kemake te bane bALaka sadaguNI hatAM. saguNI mAtA, pitAo hovA chatAM bALakone jevA sahavAsamAM rAkhavAmAM Ave che tenA paNa guNa avaguNanI asara te bALako upara thAya che. "sobata tevI asara " A kahevata pramANe ghaNI vAra bane che. temaja kumaLI vayanAM bALako upara guNa avaguNanI asara tatkALa thatI anubhavAya che, mATe bALakonA pALako paNa sadguNuM ja hovA joIe. A vAta te buddhimAna koThIthI temaja temanAM patnIthI ajANI na hovAthI guNavAna pALakanI dekharekha nIce te bALakone ucheravAmAM AvyAM hatAM ane durguNa bALakanA sahavAsathI temane dUra rAkhavAmAM AvyAM hatAM. TUMkamAM kahIe to banne bALakone keLavavAmAM te daMpatIe ghaNo sAro prayatna karyo hato ane temanA prayatnanA pramANamAM te bane bALako saguNa banyAM hatAM.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3) vyavahArika jJAnathI manuSyone A janma keTaleka darajo sukharUpa nivaDe che, paNa dhArmika jJAna sivAya A ane bhAvI jiMdagI sukharUpa thatI nathI. A vAta AryAvartamAM bhAgyeja koIthI ajANa haze. " manuSyae sArAM kAmo ke dharma karavo joIe. zubhAzubha kartavyanuM phaLa dareka jIvone bhogavavuM paDe che. karyuM tevuM pAmIe ane vAvyuM tevuM laNIe. '' ityAdi anubhava AryAvarta mAM raMthI rAjA payaMta sarvane theDe ghaNe hoya che, kAraNa ke dharmanI vAsanA A dezamAM kAI thoDA vakhatathI zarU thaI nathI, paNa ghaNuM lAMbA vakhatathI A deza dharmakartavya mATe magarUra che.' eTale pitAnA bALakonuM bhaluM icchanAra, dIrdha dRSTivALA daMpatIe A bALakone jema vyavahAramAM pravINa karyA temaja Atmaunnati ane uttarottara ucca sthiti prApta karAvavA mATe dharmamArga mAM paNa suzikSita karavAno prayatna zarU karyo. chava, ajIva, punya, pApa, Azrava, saMvara, nijerA, baMdha ane mokSa A nava to je jenanA mukhya siddhAMta rUpa che, temAM A bane bALako pUrvajanmanA saMskArathI thoDA vakhatamAM ja pravINa thayA. AtmA che. nitya che. karmane kartA che. kamane bhoktA che. mokSa thaI zake che ane tene mATe upAyo paNa che. A cha dvAranI samajamAM teoe ghaNe sArA prayatna karyo hato. A tatvajJAna uparanA zraddhAnane samyakatva kahevAmAM Ave che. bALapaNanA audhika paNa tAtvika jJAnathI te bALakanuM hRdaya suvAsita thayuM hatuM. ( putra dhanapAla uttama sattavAna ane apramAdI hato. tenuM samyapha jJAna nirmaLa ane sudaDha hatuM. dharmakriyAmAM tene ghaNuM sArI ruci ha. paramAtmAnA pavitra nAmasmaraNamAM te niraMtara asaMtoSI hata, arthAta niraMtara tenA mukhamAM paramAtmAnuM pavitra nAma phuratuM hatuM. saMsAracakramAM paribhramaNa karavAthI tene mahAna kheda thato hato.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ) ane te paribhramaNu dUra karavA mATe ja deva, gurune vinaya ane temanI pavitra AjJA zira para uThAvavAne te niraMtara prayatna karatA hatA. dharmAMnAM sArabhUta rahasyAnuM te niraMtara manana karatA hatA ane jJAnanA prakAzathI jema ane tema kAma, DhASAdi aMdhakArane haThAvatA hatA. TUMkAmAM kahIe te| A dhanapALe potAnI nAnI uMmaramAM aneka uttama guNA sapAdana karyAM hatA. putrI dhanavatI svabhAvathI ja mAyALu ane zAMta svabhAvanI hatI. tenuM hRdaya pavitra vicArothI ravaccha hatuM. tenA meAhaka netrA nivi kArI ane tejasvI hatAM. tenA mukhanI saumyatA caMdrane paNa zaramAvatI hatI. tenI gaMbhIratA samudra sAthe sarakhAvAya tevI hatI. saMteSa maryAdA vinAneA hateA. tenI udAratA moTA dAnezvarIne pAchI haThAve tevI hatI. dhama taraph tenI vizeSa lAgaNI hatI. temaja peAtAnA meATA bhAi tarapha te vizeSa snehabhAva rAkhatI hato. dhaNA ja bhadrika svabhAvavALe, AtmakalyANunI prabaLa IcchAvAn ane dharmamAM vizeSa rUcivALA dhama pALa nAmaneA dhanapALane mitra hateA. mahAtmA puruSonA A tA siMhanAda che ke yAvatsvasthAmidaM kalevaragRhaM yAvacca dUre jarA / yAvacceMdriyazaktirapratihatA yAvatkSayo nAyuSaH || Atmazreyasi tAvadeva mahitaH kAyaH prayatno mahAnAdIpte bhuvane'pi kUpakhananaM pratyudyamaH kIdRzaH || 1 || jyAM sudhI A zarIrarUpa gRha majabUta che, jyAM sudhI jarA (vRdghAvasthA ) dUra che, jyAM sudhI iMdriyeAnI zakita apratihata ( kharAara kA` kare) che, ane jyAM sudhI AyuSyane kSaya thayA nathI tyAM sudhImAM ja uttama Atmakoya mATe mahAn prayatna karI levA. dharamAM
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 5 ) Aga lAgyA pachI te vakhate kUvo khAvAnA udyama zu upayegI che. ! arthAt kAMi upayogI nathI, pUrva kanA kiSTa uddayane lai, dhannA akasmAt |gAtakathI pIDAvA lAgI. mAtA, pitA tathA adhue aneka upAye! karyAM chatAM anivAya kanA prabaLa niyamane lai dhannA nirAgI na ja thaI. kanI gati vicitra che. rAjA he ke ra'ka he!, vidvAna heA ke mUkha hai!, balI" hA ke niLa hA, kuTuMbavAna hai| ke ekalA ho, karela kanA acaLa niyamA peAtAnuM kAma tenA para bajAvavAnA ja. cakravarti, maLadeveza, vAsudevA ane tI karAne paNa karela ka bhogavavAM ja paDe che, teA sAmAnya mAnaveAnI gaNatrI ja zAnI ? dhannAnA saMbaMdhamAM aneka upAye| niSphaLa ja nivaDayA. tenuM zarIra ghasAtuM cADhyuM, mAtA, pitAne kalpAMta karatAM dekhI te bALAe temane UlaTA dilAsA ApatAM jaNAvyuM: mAtAjI! Apa Ama udAsa zA mATe thAe che? janmyA tene nAza teA cheja. maraNu kAine cheDatu nathI, te| pachI AvI kAyaratA zAne mATe karavI? mAtAe kahyuM: vhAlI putrI! tAruM kahevu kharU che, paNa tArI AvI nAnI umara, te saMsAranuM sukha kAMi paNa dekhyu nathI, zuM tuM ATalI umaramAM cAlI ja jaiza ? dhannAe kahyuMH mAtAjI tame A zu' khele che ? tamAruM' vivekajJAna kayAM gayuM ? AtmA te amara che. tenuM maraNa kayAM thAya che ? A zarIra mUkIne khIjuM laizuM. phATI gayela jINu vastra kADhI nAkhI navuM paheravuM temAM duHkha zAnuM ? AtmAnI umara anaMta che. AyuSya dareka bhavamAM kajyanA pramANamAM baMdhAya che, te teA hAya teTaluM ja bhAgavAya te ? saMsAranuM sukha zuM dekhavu hatuM? mane ATalI umaramAM dhamanI prApti thaI. satya asatya eLakhAyu. have AthI vizeSa khIjuM zuM sukha hoI zake ? gurumahArAja kahetA hatA ke: AtmAnuM jJAna jene thayuM che tene sarva sukhanI prApti thai samajavI. '' sukha du:kha mananI mAnyatA upara ke jJAna upara AdhAra rAkhe che. mAruM mana AnaMdamAM che. A dehane tyAga thavAthI ""
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArA manamAM koI paNa ciMtA ke kheda nathI. A sarva Apane ja upakAra che. mArI bAlyAvasthAmAM Ape dhArmika samajutivALuM tAtvika jJAna apAvyuM to ja mArI AvI mananI prabaLa zAMtivALI sthiti thaI rahI che. mAtAjI! te mATe Ape mArA para je upakAra karyo che tene kAMI paNa badalo vALavAne bhAre prasaMga na Avyo eTaluM ja mArA manamAM khaTake che. mArA pitAzrIe paNa dhArmika jJAna mATe mArA upara teTalo ja prayAsa lIdho che te khAte teone AbhAra aneka jiMdagIo paryata cAlu ja raheze. huM sarva jIvone khamAvuM chuM. vizeSa prakAre jemanA sahavAsamAM vizeSa AvI chuM te sarvane khamAvuM chuM. mAro aparAdha sarva jIvo kSamA karo. huM sarvane mAphI ApuM chuM. sarva cho mArA mitro che. mane koI sAthe veravirodha nathI. bhAI dhanapALa! tane vizeSa prakAre khAvuM chuM. mArA taraphano nehabhAva Aje pUrNa thAya che. have mAro meLApa svarga lokamAM ja thaze. ATaluM belatAM ja te baLA behoza thaI pathArImAM DhaLI paDI. sahajavAra pachI pAchI zAMti vaLI. dhanapALe najIkamAM besI tenuM mastaka pitAnA kheALAmAM lIdhuM. sAvacetIthI paMca parameSThI namaskAra maMtranuM smaraNa karAvavA lAgyo. dhannA paNa eka cittathI mAnasika jApa karatI hoya tema manamAM smaraNa karavA lAgI. parameSThI maMtranuM smaraNa karatAM karatAM sahaja vAramAM teno pavitra AtmA A deha mUkIne icchA saMpanna manorathavALI devabhUmimAM jaI vasya. ahA ! keTalI badhI kSaNabhaMgura sthiti ! AyuSyanI asthiratA ? saMgenI vigazIlatA ! snehI vahAlA kuTuMba vacce karlola karatI bALA. A duniyA uparathI bIjI duniyA upara cAlI gaI. dhAne viga tenA sarva kuTuMbane duHkharUpa thaI paDyo. temAM dhanapALane vizeSa prakAre dusaha duHkha thayuM. tenA netramAMthI ano pravAha vahana thavA lAgyo. tenuM kaThora hRdaya paNa komaLa thaI raDavA lAgyuM. tattvajJAnamAM nipuNa dhanapALa Aje mohanidrAmAM gherAvA
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 7 ) 1 lAgyA. haeNnanA snehe tene gADha mUrkIMmAM nAkhyA. AtmabhAna bhUlA blu, paNa A ajJAnajanya mahadazA lAMkhe| vakhata TakI nahi. kharekhara jJAnasUryanA prakAza AgaLa mAhAMdhakAra TakI zakatA nathI. jJAnI dhanapALa gheADA ja vakhatamAM jAgRta thayA. te duniyAnI dareka vastunI anityatA ane AtmavastunI nityatA vicAravA lAgyA. ane keTalAka vakhata pachI vicArazakitanA baLathI manane zAnta karI zakayeA. mhenanA mRtyu saMbaMdhI kAya karyAM pachI teneA varAgya dinapratini vRddhi pAmavA lAgyA, kharI vAta che. vicArazIla manuSyAne duniyAnA dareka padArthoM vairAgyanAM kAraNarUpa thAya che tyAre avicAravAn ajJAnIAne te ja pAyeM rAganAM ke khedanAM kAraNa thAya che.' saMsAranA sarva padArthoM tene duHkharUpa lAgatA hatA. kAi padArtha - mAM tene rUci ke prIti thatI nahAtI. jyAre te ekalA paDatA tyAre dhannAnA uttama guNAnuM smaraNa karateA. ane temAM tanmaya thai jatA hatA. ahA ! ummaramAM nAnI chatAM guNamAM tenI keTalI badhI jayechatA hatI. ahA ! dhamakattavyamAM tenI keTalI badhI prIti! keTalI prabaLa lAgaNI ! ahA ? zuM teNInuM dha maya jIvana ! upayeAganI keTalI totra lAgaNI ! keTaleA badhA saMtASa ! ahA ! zuM tene vinaya ! are ! tenI kaheNI pramANenI raheNI ! zuM tenI gaMbhIratA ! duniyAmAM manuSyA janme te! AvAM ja janmo, vigere vigere tenA uttama guNNA yAda karatAM, dhanapALanuM hRdaya guNAnurAgathI bharAvA lAgyuM. AMtare AMtare rAgadazA thai AvavAthI tenA netrapuTamAMtho azru cAlyA jatAM hatAM, te avasare tAttvika vicArAthI sarAgatA kADhI nAkhatA hateA. chatAM, teNInA guNA, teNInuM esavuM, uThavuM, khelavuM, cAlavuM vigere yAda AvatAM vaLI pAchI sarAgatA thai AvatI hatI. ane tethI pAchuM potAnuM bhAna bhulAi jatuM hatuM. vAraMvAra Ama thatuM hovAthI ceDA vakhatane mATe A zahera mUkI, AtmazAMti mATe kAI sthaLe javAnA teNe nizcaya karyAM. O
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 8 ) kharI vAta che ke AtmazAMti mATe meha utpanna karAvanAra sthaLeAnA buddhimAnee avazya tyAga karavA joie. * zAMti mATe kaye sthaLe javu'' te sabaMdhamAM vicAra karatAM teNe nizcaya karyAM ke-A duniyAmAM zAMtidAyaka kAi paNa sthAna hoya teA te mahAtmA puruSA, athavA te mahAna puruSonI nivAsabhUmikA arthAt mahAna puruSA tIrthaMkara Adi temanI dIkSA, kevaLa ane nirvANu kalyANukAvALI bhUmikA ja che tI bhUmimAM javAthI aneka mahApuruSa munie, yAgIe vigerenA meLApa thAya che, te mahAtmAonA darzanathI ane temanA upadezAmRtathI mahAna lAbha thAya che. temanA uttama, AcAravicAra, raheNIkaheNI, je pratyakSa jovAmAM Ave che, tethI vIya ullAsamAM vadhAro thAya che. temanA tAttvika edhathI Atma-kattavyamAM jAgRta thavAya che. tapa, japa, dhyAnAdimAM vadhArA thAya che. ane saMsAramAM pravRtti karAvanArI zakAdi ke viSayAdi vAsanAonuM vismaraNa thAya che, yA tA ochI thAya che. tI bhUmimAM nirvANa prApta thayela mahAna puruSAnAM jIvanacaritra vizeSataH yAda Ave che. vidhamAna mahAtmAonA utsAhika pravarttana jovAmAM AvatAM anukaraNa karavAnI icchA thAya che. uttama vicAravALA vAtAvaraNathI pariNAmanI vizuddhi thAya che. vigere aneka uttama lAbha tI bhUmimAM javAthI thAya che, mATe mAre paNa dIkSA, kevaLa ane nirvANa kalyANakathI pavitra tI`bhUmi giranArajI upara vuM. ityAdi vicAra karI, aenanA viyAgathI duHkharUpa lAgatI peAtAnI janmabhUmine tyAga karI, dhanapALa peAtAnA mitra dhamapALa sAthe, raivatAcaLa tarapha javAne nIkaLyeA. h
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa bIjuM raivatAcaLane pahADa ane svAnubhava sAraM siddhagireryadeva viditaM yanneminaH svAminA, kaMdarpadvIpadarpamardanahare/rAvadAtAspadam / yaniHsaMkhyamaharSikevalaramAsaMyogasaGketabhUstIrthazrIgirinAranAma tadidaM diSTyA namaskurmahe // siddhagirinA sArabhUta, kaMdapa hAthInA daryane mardana karavAmAM siMha tulya nemanAthasvAmithI prakhyAti pAmelA, vIra puruSonA ujjavaLa caritranA sthAna sarakhA ane asaMkhya maharSione kevala lakSmInA saMganA saMketita sthAna samAna, zrImAna girinAra tIrthane ame AnaMdathI namaskAra karIe chIe. raivatAcaLano pahADa saurASTra (seraTha) dezanA paramabhUSaNarUpe che. tene laIne ja soraTha deza vizeSa prakhyAti pAmela che. pahADanI zobhA alaukika che. tenAM UMcAM zikhare UMcAImAM jANe AkAza sAthe spardhA karatAM hoya tema dekhAya che. nAnA prakAranI vanaspatinA samudAyathI pahADa chatAM te daivika bagIcAnI zobhA Ape che. vRkSonI ghATI, nikuMje ane suMdara harIyALo pradeza dekhanAranA netrone ThaMDaka Ape che. saritAnA dhodhanI mAphaka ucca pradezathI paDatA jharaNAnA pravAhe nijana pradezamAM paNa khaLakhaLATa zabdo karI rahyAM che. giranAranI cAre bAju nAnI nAnI paNa suMdara pahADanI hAro AvI rahI che. tenA - madhyamAM thai giranAra para javAno rasto hevAthI, te pahADa eka suMdara pahADI killAthI dherAyelo hoya tema zobhA Ape che. pahADa
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) upara caDatAM ThekANe ThekANe kALA paththaranI suMdara zilAonAM Asane AjubAju jovAmAM Ave che. haMsa, sArasa, mayUra, koyala vigere nirdoSa AkAzacArI pakSIonA madhura svare pahADanI ramaNikatAmAM vizeSa vadhAre karI rahyAM che. sAMsArika temaja pAramArthika sukhanA Icchaka ema bane svabhAvanA manuSyone A pahADa parathI AnaMda maLe che. dhanapALa pitAnA mitra sAthe A pahADanI sauMdaryatAne nihAto nihALatA tenA pahelA zikhara para Avyo. A zikhara upara bALabrahmacArI, pavitra cAritravALA nemanAtha prabhunuM mukhya maMdira che. nemanAtha prabhu yAdava vaMzamAM utpanna thayela bAvIsamA tIrthaMkara che. te prabhue A pahADa upara dIkSA(cAritra) aMgIkAra karI hatI. kevalajJAna paNa A pahADa upara ja pAmyA hatA ane nirvANa (mekSa) paNa ahIM ja pAmyA che. (hAla paNa e sthaLanI evI mAhitagArI apAya che ke jene loka sahasAvana kahe che tyAM te prabhue dIkSA lIdhI hatI. pahelA zikhara para kevaLajJAna prApta thayuM hatuM. ane pAMcamA zikhara para nirvANa pAmyA che.) dhanapALa mitra sahita nemanAtha prabhunA darzanArthe mukhya maMdira tarapha Avyo. maMdiranA mukhya hAramAM praveza karatAM ja nisihi-nisihi-nisihi ema traNa vAra zabdo uccAra karatAM mana, vacana, zarIrathI saMsAranA ke I paNa kAryane bhagavAnanA maMdiramAM yAda nahiM karuM. A pramANe daDha saMkalpa karI mukhya dvAramAM praveza karyo. dUrathI nemanAtha prabhunI mUrtine jotAM ja mastaka namAvI hAtha joDI namaskAra karyo. ghaNuM najIka nahi tevA ghaNA dUra nahiM tevA madhyama avagrahavALA sthAne bhagavAnanI jamaNuM bAju UbhA rahI gaMbhIra svare prabhu guNa saMsayaka aneka suMdara kAvyothI stuti karI. tyArabAda traNa pradakSiNuM karI zakastavAdike caitya vaMdanA karI, dravyaratavamAM zAMta citta bhagavAnanI aSTa prakArI pUjA karI. prabhu darzana, vaMdana, stavana, pUjanathI pitAnA AtmAne kRtArtha
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ (11) mAnato dhanapALa mitra sahita maMdiramAMthI "Avassahi" kahI bahAra Avyo. dhanapALa jyAre maMdiramAMthI prabhunI chevaTanI stuti karI bahAra nIkaLato hato, te avasare eka suMdara apsarA (devAMganA kinarI) te maMdiramAM dAkhala thaI. teNe paNa ghaNuM bhaktibhAvathI madhura svare vAjIMtra sahita prabhunI stuti karI. dhanapALa paNa te sAMbhaLavA mATe tyAM rokAyo ane jyAre te stuti pUrNa thaI tyAre dhanapALa maMdiramAMthI bahAra Avyo. te devAMganA paNa bahAra AvI, ane eka zAMta sthaLe ghaNAM lAMbA vakhata sudhI dhanapALanI sAthe vAtacIta karavAmAM te rokANI. potAno lAMbo ItihAsa dhanapALane jaNAvI chevaTe ghaNI khuzI thatI te apsarA AnaMdathI tenAthI judI paDI. devAMganAnA javA pachI paNa dhanapALa keTalAka vakhata sudhI te pahADa para rokAyo. zAMtivALA sthaLe mAM besI mitra sahita mahAtmA puruSonA guNagrAma karavA lAgyo. te manA uttama jIvanacaritra smRtimAM lAvatAM, te mahApunA adbhuta puruSArtha mATe tene mahAna Azcarya thayuM. AnaMdathI tenA avaye praphullita thayAM. guNAnamedananA AvezamAM tenA netrapuTamAMthI harSAbune (harSanA AMsune) pravAha vahevA lAgyo. AtmavIrya skurAyamAna thayuM, AtmAnaMda anubhavAya. anityAdi bhAvanAone vicAra karatAM kevaLa AtmA e ja sukhamaya jaNa, saMsAra kevaLa duHkhamaya anubhavAya, kemake ghaNA jIvo Adhi, vyAdhi, upAdhithI rIbAtA heya tema dekhAyuM. zAMtine mATe AtmajJAna ane sadvartana e ja yogya jaNAyAM. saMsAravAsathI virakta thaI AvA zAMta ane nijana pradezamAM jIvana gALavA tenuM mana lalacAyuM. paNa pUrva karmanA udaya AgaLa tene A avasare namavuM paDayuM eTale amuka vakhata sudhI potAnA A vicArane mulatavI rAkhavo paDayo, chatAM tene utsAha prabaLa hato. thoDA vakhatanI paNa niHsaMga avasthAmAM teNe A-- bhAne vizeSa UjavaLa karyo. uttama AcAra, vicAramAM keTaloka vakhata
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) pasAra karI, mAtA, pitA tathA kuTuMbanI ciMtA karavAne mATe cAlatA AnaMdane bhaviSya upara anubhavavAnA nizcaya karI mitra sahita giranAra parathI te nIce UtaryAM ane anukrame thADA divasamAM pAchA peAtAnI janmabhUmimAM AvI, mAtA pitAdi kuTuMbane jai matsyeA. giranAra para javA pahelAMnI ane tyAMthI AvyA pachInI dhanapALanI sthitinI tapAsa karatAM temane mahAn taphAvata jaNAvA lAgyA. vhAlI vhenanA viyeAgathI vidvaLa thayeluM mana mATe bhAge zAMta jaNAtuM hatuM, vairAgyabhAvanA ke virakta dazA jo ke adhika jaNAtI hatI tathApi pahelAM karatAM atyAre te judA ja prakAranI hatI chatAM vyavahAranA prasaMgamAM AvI paDela kAya zAMtatAthI ke samabhAvathI te ajAce jatA hatA. peAtAnA patinI zAMta sthiti dekhI giranAra saMbadhI hakIkata je pote leAkeAnA khathI sAMbhaLI hatI te keTale darajje satya che, te jANavA mATe dhanazrIe ekAMtamAM pAtAnA pati dhanapALane prazna karyAM. svAminAtha ! pahelAM paNa Apa aneka vAra raivatAcaLa para gayA hatA, ane hamaNAM paNa temanAtha prabhunA darzanAthe mitra sahita Apa gayA hatA. meM je kAMI leAkeAnA mukhathI giranAranA sabaMdhamAM sAMbhaLyuM che te saMbadhI huM Apane kAMIka prazna pUchavA dhAruM chuM, te te saMbaMdhamAM Ape je kAMi joyuM, sAMbhaLyuM ke anubhavyuM hoya te mane kRpA karI jaNAvaze. dhanapALe khuzI thai jaNAvyuM. priye ! tAre je kAMi pUchavu hAya te pUcha, mane je vAtane anubhava haze te hu jaNavIza, dhanazrI--svAminAtha ! giranAranA ramaNuka paNu sparzathI kaThera kAMkarAvALA pahADanA viSama zikharA tarapha AvelI kAmaLa zilA e upara aneka mahAmunie dhyAnasthapaNe rahelA che ? tyAM AvelA
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ (13) aneka kinna te mahAbhAga munionA guNonI tavanA kare che. zuM. te vAta satya che ? pahelA zikhara para AvelA nemanAtha prabhunA maMdiramAM rAtrinA samaye bhaktibhAvathI devAMganAo aneka prakAre stuti tathA nRtyAdi, airAvaNa nAmanA idrahastInA tINa khurAgra bhAvathI dabAyela pRthvItaLamAMthI, utpanna thayela kuMDamAM jharatAM suMdara jharaNuM vahana thaI rahela che ? A sarva vAta zuM satya che ? Ape te sarve najare dekhI che ? A mAro saMzaya Apa dUra kare. dhanapALe jaNAvyuM. he sutanuM! teM je je prajane pUchayAM che te sarva satya che. dhyAnArUDha thayela aneka mahApuruSo giranAra parvatanI zilAo upara, guphAomAM ane gIca jhADIomAM AtmAnubhava karI rahyA che. apsarAo sahita aneka kinnare tyAM krIDA karatA najare paDe che. dhyAnArUDha, AtmaparAyaNa te mahAtmAone Atmika prayatna dekhI te prayatna karavAmAM pitAnI asamarthatAne niMdatA te kinnaragaNa, teonA guNagrAmo kare che. guNAnurAgathI temaja Atma uccatA karavAnI prabaLa icchAthI prerAyelA kinnare apsarAo sahita, bhakitabhAva darzAvatA, teonI aneka prakAre stuti karI pitAne kRtArtha kare che. haratIpada (gadrapada ) kuMDamAMthI nijharaNAne akhaMDita pravAha cAlI rahelo che. A sarva vAta satya che, ane meM najare dekhela che. priyA ! bIjuM paNa eka mahAna Azcarya, te pahADa upara meM dekhyuM che te huM tane kahI saMbhaLAvuM chuM. tuM sAvadhAna thaIne sAMbhaLa mArA AtmAne zAMti ApavA nemanAtha prabhunA darzanArthe huM
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 14) giranAra upara gayeA hateA. tyAM javA pachI vidhipUrvaka maMdiramAM praveza karI, te mahAprabhunI bhAvapUrvaka vaMdana, pUjana, stuti vigere karavAmAM meM AkhA divasa vyatIta karyAM. meTI daza AzAMtanAonA layathI saMdhyAsamaye huM jyAre maMdiramAMthI bahAra nIkaLatA hatA, te avasare divya rUpa-dhAraka eka taruNI mArA dekhavAmAM AvI. te strIe maMdiramAM praveza karI temanAtha prabhune vaMdana karyuM ane pachI vINA, taMtra vigere vAjIMtrI pAtAnA hastathI bajAvatAM tathA madhura svare gAyana karatAM te mahAprabhunA guNe:nI ratavanA karavI zarU karI. ghaNA ja madhura svare prabhunI stuti karAtI dekhI huM paNa tyAM ja Ubho rahyo. gAyana pUrNa thatAM mane peAtAnA svadharmI ( eka dharma pALanAra ) jANI teNIe kAmaLa vacane mAlAngeA. prabhustutinuM kAma pUNa thatAM ame sarve maMdiramAMthI bahAra AvyAM. meM te taruNIne pUchyuM. mahAnubhAvA ! tame devI che! ke mAnuSI ? tamAruM nAma zuM ? hamaNAM tame kayAMthI AvyAM ? mArA praznanA pratyuttaramAM te divya aMganAe jaNAvyuM. huM bhAi ! A mArI kathA ghaNI meATI che. jo tamane te sAMbhaLavAnI IcchA ja hoya teA cAle! A sAme najIkanA zAMta sthaLe ApaNe esIe. mArA savistara itihAsa huM tamane jaNAvuM, tame te ekAgra citte zrAvaNu kare, ane temAMthI yeAgya jaNAya te guNa, deSanu grahaNutyAga karI. priyA ! te suMdarInAM tevAM vacane sAMbhaLI mane paNa tenI kathA sAMbhaLavAnuM kautuka thayuM ke, teNInuM jIvanacaritra kevuM haze ? teNI kANu haro ? teNI zuM kaheze ? teNInA jIvanacariMgamAMthI mane paNa kAMIka navIna grahaNa karavA cegya jJAna maLI Avaze, yA kAi durguNa dUra karavAnuM kAraNu maLaze. vigere aneka lAbhanI, kalpanA karI meM teNInuM kahevuM mAnya karyuM. kharI vAta che ke guNAnurAgI, tattvazAdhaka vene, mahApurU
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ (15) SonAM ke. mahAna guNavAna strIonAM jIvanacaritromAMthI anukaraNa karavAnuM ghaNuM maLI Ave che. ane A uddezathI ja aneka dharmazAstromAM, kathAono ke jIvanacaritrano bhAga mukhya rAkhyo hoya tema anubhavAya che. jo tema na hoya to jenuM jIvanacaritra ApaNe vAMcIe chIe ke gurudvArA sAMbhaLIe chIe, te caritramAM AvatA guNa doSone phAyado te te caritranA nAyakone ja thayelo hoya che; to pachI te vAMcavAmAM ke sAMbhaLavAmAM phegaTa vakhatane vyaya karavAnuM kAraNa zuM? kAMI ja nahi. paNa tema nathI. jIvanacaritra sAMbhaLavA ke vAMcavAne mukhya uddeza ja e che ke vicAradaSTie te caritranA nAyaka, nAyikAnA guNa doSo zodhI kADhavA. guNenuM anukaraNa karavuM ane deSono tyAga karavo. caritramAM aneka rasanuM poSaNa kareluM hoya che, tathApi AtmAne zAMti anubhavAvanAra, AtmAne ucca sthitie pahoMcADanAra ane duHkhamaya duniyAmAM paNa sukhane anubhava karAvanAra zAMtarasa ane vairAgyarasane te jIvanacaritromAMthI zodhI kADhavA joIe, ane tenuM smaraNa-Alekhana vAraMvAra hadayapada para thavuM joIe. tema thAya te ja jIvanacaritre vAMcavAnuM ke sAMbhaLavAnuM sArthakapaNuM che. jo tema na thAya to jIvanacaritra, vAkayo ke zAstro, zastrarUpe pariName che. mAnasika aneka vikAra utpanna karI moha, ajJAna, raudra ane bIbhatsAdi raso tarapha kheMcI jAya che. sukhane badale pariNAme duHkha ApI UMcI mAnava jiMdagImAMthI adha:pAta karAve che, mATe AtmasthitinI uccatA prApta karavAnA hetuthI, caritrAdi graMthanA sAMbhaLanArA ke vAcanArA vAcakoe pUrvokata jIvanacaritra sAMbhaLavAno ke vAMcavAno mukhya hetu avazya dhyAnamAM rAkhavo joIe. he priyA ! A uddezane manamAM rAkhI huM mArA mitra sahita eka zAMta sthaLe jaI beTho ane te suMdarI paNa amArI pAse AvI beThI.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNuM trIjuM kinnarIne ItihAsa-rAjA mahasena che. ATaluM kati uparathI ja AnAtha te suMdarIe pitAne itihAsa zarU karatAM jaNAvyuM ke bhAIdhanapALa ! huM kinnarI chuM. uttama manuSya bhavathI bhraSTa thaI A kinarInA padane pAmI chuM. ane mohathI mehita thaI A saMsAracakamAM paribhramaNa karuM chuM. ATaluM kahetAM kahetAM tenA mukha para glAni AvI gaI. tenA zabdo parathI ane AkRti uparathI jaNAI AvatuM hatuM ke A kinnarIpada tene duHkhada lAgatuM hatuM ane AnAthI adhikapada te koI paNa jAtanA sabaLa kAraNathI manuSya bhavamAM meLavI zakI na hatI athavA manuSyabhavamAM sarve anukULa saMyoge chatAM koI paNa jAtanA meha, pramAda ke ajJAnatAne laI te anukULa saMgono lAbha te laI zakI na hatI tene tene pUrNa pazcAttApa thato hato. dhanapALe pitAnI patnIne kahyuM. e avasare meM te apsarAne vinayathI jaNAvyuM-bahena ! ATaluM kahevAthI huM kAMI samajI zakato nathI ke tame uttama manuSya jiMdagIthI kevI rIte bhraSTa thayAM mATe vistArathI tamAre vRttAMta AgaLa calAve. - mArI preraNAthI te kinnarIe vistArathI pitAne vRttAMta zarU karatAM jaNAvyuM ke dhanapALa ! dakSiNa dizAmAM AvelA malayAcaLanA pahADathI maMDita bhalaya nAmane rasALa pradeza che. te dezamAM mahAna samRddhimAna malayavatI nAmanI nagarI che, temAM mahasena rAjA rAjya karato hato.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 17 ) eka vakhata pATalIputra zaheranA adhipati jayarAjAe vinayapUrvaka potAnA maMtrI sAthe mahasena rAjAne vijJapti karI ke-he mahasena nareza ! pRthvImaMDaLanA maMDanArUpa caMpakalatA nAmanI mAre eka putrI che. mArI kuMvarInAM mAre pite vakhANa karavAM te che ke yogya nathI chatAM tenA sadbhUta guNo jaNAvavA te kAMI agya na ja gaNAya, tethI huM TUMkAmAM eTaluM ja jaNAvuM chuM ke addabhuta rUpanI sauMdaryatA, ane uttama guNonI sugaMdhatA e A rAjakumArI caMpakalatAmAM maryAdA vinAnI che, arthAta tenA jevI rUpavAna ane guNavAna rAjakumArI koI nathI. A rAjakumArInA vivAha mATe aneka rAjakumAra taraphathI mAMgaNIo karavAmAM AvI hatI, chatAM kumArI temAMnA koI paNa kumAra sAthe pANigrahaNa karavAnuM pasaMda karatI ja na hatI. eka divase citArA pAse raheluM tamAruM citrapaTTa teNane dekhADavAmAM AvyuM. te citrapaTTa nihALatAM ja akasamAta tamArA upara teNuM anurAgiNI thai che. A vRttAMta mArA jANavAmAM AvatAM putrIne lAyaka pati ma jANuM huM ghaNo khuzI thayo. ane tarata ja A mArI putrI tamAne arpaNa karavAnI mAMgaNI mATe mArA pradhAnane tamArI tarapha mokalAvyA che, to tame te mAMgaNune ravIkAra karaze, ane tenuM pANigrahaNa karavA mATe amuka divase parivAra sahita ahIM padhAraze. A pramANe jayarAjAnAM maMtrInAM vacano sAMbhaLI mahasena rAjAne ghaNo AnaMda thaye. pradhAnanI vAta dhyAnamAM laI, teNe tarata ja rAjAnI mAMgaNune svIkAra karyo, ane pAritoSika ApavApUrvaka vizeSa satkAra karI maMtrIne vidAya karyo. mahasena rAjAe lagnaprasaMganI sAmagrIo taiyAra karI rAjyabhAra mukhya pradhAnane soMpyo. ane keTalAMka yogya manuSyo sAthe
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMca moTAM vahANa laI zubha muhUrta samudra raste pATalIputra tarapha javAnuM prayANa karyuM. ahA ! manuSyo ciMtave che juduM ane thAya che juduM ja game teTalA uttama muhUrto do, tathApi punyanI prabalatA sivAya prAraMbhela kAne pAra pAmI zakAto nathI. jyAre bhAgyeja pratikUla hoya tyAre zubha che ane uttama muhUrte zuM karaze ? vaziSTha RSie rAmacaMdrajIne rAjyArohaNa karAvavAnuM uttama lagna ApyuM te ja lagna rAmacaMdrajIne vanavAsa javuM paDyuM. kahyuM che- karmaNo hi pradhAnatvaM kiM kurvati zubhA grahAH / vaziSThadattalagno'pi rAmaH pravajito vane // 1 // kavI kamanI prabaLa viSamatA ! durbhAgyanA udayathI samudramAM pavana pratikULa vAvA lAgyA. pavananA prabaLa jhapATAthI vahANe judI judI dizAmAM judAM paDI gayAM. saDhe traTI gayAM. pANInAM moTAM moTAM mojAM uchaLI uchaLI vahANamAM AvavA lAgyAM. pANInAM hallesAMthI vahANu UMce uchaLI uchaLI nIce paDavA lAgyAM. vahANanA bacAva mATe kaptAnae tathA aMdara beThela manuSyoe ghaNe prayAsa karyo, paNa te nirarthaka gayo. chevaTe je vahANamAM rAjA mahasena hato te vahANa pavananA taphAnathI samudramAM AvelA vimaLa nAmanA pahADanA kharAba caDI gayuM, ane moTA khaDako sAthe aphaLAI aphaLAIne bhAMgI gayuM. sukhane Icchaka rAjA meTI AphatamAM AvI paDaze. athavA pUrva karmanA saMyoge che nAnA prakAranI vipattio pAme temAM navAI nathI. jaLanI sobatavALA-(zleSa arthamAM jaDanI-ajJAnanI sebatavALI) du:khe samudrane pAra pamADe tevI jajarita sthitivALA (duHkhe aMta pAmI zakAya tevA AzayavALI ) sAMdhAothI judA
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 19 ) thayelA! (sneha-saMdhithI judI paDelI ) ane derathI tUTela saDhavALA- guNasamUhathI rahita thayelI ) rAjAe nIca strInI mAphaka te vahANune tatkALa tyAga karyAM. gaMbhIra, ArapAra vinAnA ane duHkhadAI bhavasadramAM, uttama manuSyapaNuM jema du:khe maLI zake che, tema AvA duHkhada samudramAM ghaNI mahenate rAjA vimaLapadegtane meLavI za kayA; arthAt vaThThANu mUkI daI ghaNI mahenate rAjA vimaLaSata pAse Avye . sukumALa zarIravALA sukhI rAkhane kSudhA ane tuSA dhaNI lAgI hatI, tenAmAM cAlavAnI zakita ghaNI ochI thai gai hatI, tathApi - kAMika sArI AzAthI dhIme dhIme ghaNI mahenate te pahADa upara caDI zakayA. upara caDayA pachI AjubAju najara karatAM najIkanA eka zakhara para ramaNuka eka madira tenA dekhavAmAM AvyuM. rAjA tyAM gaye. pANInI tapAsa karatAM te maMdiranA dvAra najIka niLa pANIthI bharelI eka vAva tenA dekhavAmAM AvI. tenI aMdara utaro, pANI pIne rAjA kAMika zAMta thayA. vAvathI bahAra AvI maMdiranA daravAjA AgaLa chAyAmAM vizrAMti levA mATe kheDe, tyAM beThAM kheDAM maMdira tarapha najara karatAM te dvAra AgaLa e pAdukAo (meAjaDIe ) tenA jovAmAM AvI. te jotAM ja vismaya pAmI rAjA vicAravA lAgyA. A devamaMdira hovAthI tenA kANu bhakta siddhapuruSa (AkAzamAM cAlavAvALA) ahIM AvatA hovA joie. ane A pAdukA paNa teno ja hovAne saMbhava che. te pAdukAne mAlika koNa haze ? tenA taraphathI peAtAne kAMi madada maLaze ke kema ? tene nizcaya karavA mATe rAjA tatkALa tyAMthI kheDe thayA ane maMdiramAM jaI tapAsa karavA lAgyA. tapAsa karatAM te devabhuvanamAM eka suMdara ! tenA dekhavAmAM # pahADanI cAre bAnnu samudra heAvAthI AkAzagamana karavAvALA khrisapurUSanI zaMkA thaI,
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 20 ) AvI. te strIratnane jotAM ja rAjA vicAramAM paDayA. ahA ! AvA nirjana pradezamAM A suMdarI kANu ane karyAMthI? zuM teNInI lAvazmata! ! zuM teNInu adbhuta rUpa ! zu teNInuM saubhAgya ! A suda rIne jeNe banAvI che te ja teNInA rUpa, guNAdinuM varNana karavAmAM samartha che. ityAdi vicAra karatA rAjA, te suMdarI zuM kare che te tarapha gusaSaNe nihALI nihALIne jovA lAgyA. te suMdarInA mukha upara sukhakAza ( bhagavAnanI pUjA karatI vakhate mukha, nAsikA AgaLa je rUmAla bAMdhavAmAM Ave che te) hatA. teNu'nA hAthamAM sugaMdhI puSpo hatAM. maMdiramAM sanmukha eka suMdara zyAma varNavALI munisuvratasvAmI (vIzamA tIrthaMkara) nI pratimA hatI tenI te pUjA karatI hatI. pUjana karyAM bAda ucita sthAnake esI vidhipUrvaka vaMdana karI atyaMta bhakitabhAvathI te jinanAthanI. stavanA karavA lAgI. " he nimadLa kevaLajJAnI ! saMpUrNa jJAna thI traNa bhuvanana mehAMdhakArane haNanAra, meharUpa mahAnubhaTane bhedanAra, munisuvratasvAmI tuM jayavaMta rahe, jayavaMta rahe. he kRpALu deva ! pulakata aMga ane vikasita netravaDe, jeoe tAruM mukhakamaLa kayAre paNa dekhyu` nathI. te jIveA dIna, dukhIyAM thai niraMtara khIjAnuM sukha dekhyA kare che. he prabhu ! jeNe bhakitapUrvaka tArA caraNakamaLane namaskAra karyo nathI te jIvA pavanathI dhrujAyela vRkSAnI mAphaka, bIjA jIvAnI A-gaLa niraMtara peAtAnA mastakA namAvyA kare che. hai tribhuvana prabhu ! je mUDha prANioe tAro sevA nathI karI, te jIvA, hAjI, jI sAheba, annadAtA, jo hukama, vigere khelatA sAmAnya manuSyanI paNa sevA kare che. he jagadIza ! jeNe tAruM pUjana karyuM nathI, jeNe tArI ratavanA
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 21 ) karI nathI ane tane najare dIThe| paNa nathI tenAM pANI (hAtha), vANI ane maitrA niSphaLa ja che. he nAtha ! jeNe mana, vacana, kAyAe karI nAthapaNe tAruM ArAdhana nathI karyuM. te chavA Adhi, vyAdhithI vidhura ( du:khIyA ) thaI ghaNA kALA ta duHsaha duHkhA sahana kare che. he prabhu ! A dehanuM je thavAnuM hoya te thA. A avasare tuMja mAre mAtA, pitA, badhu, prabhu, guru ane zaraNabhUta che. tArA pratye ja huM ekAgra cittavALI chu. he devendra sunIMdra-namita caraNukamaLa munisuvratasvAmI ! mArA avinayanI kSamA karI, mane jaladI nirvANu sukha Ape e ja mArI tArA pratye aMtima yAcanA che.'' A pramANe munisuvratasvAmInI gaMbhIra vAkayAthI stavanA karI te suMdarI maMdirano ahAra AvI. rAja mahusena paNa tenA rUpamAM Asakata thai te na dekhe tema eka bAjunA bhAgamAM chupAi rahyo. ane have pachI zuM thAya che te jevA vizeSa utsuka banyA.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa ceAthu. caMpakalatA ane ca'Davega muninA upadeza te su MdarI maMdiranI bahAra AvI, AjubAjunA ramaNika pradezene nihALatI cArebAju jovA lAgI. vimaLagirine pahADa samudranI vacamAM AvI rahyo hateA, cAre bAju jaLa jaLAkAra sivAya juM kAMi jaNAya tema nahetu', pahADane pradeza dhaNA ramaNuka hatA. vRkSA, latA ane sudara zilA sivAya khIM tyAM bhAgye ja najare paDe tema hatuM; teTalAmAM keTaleka dUra vRkSanI sudhaL chAyAvALA pradeza taraph teNInuM dhyAna kheMcAyuM. te vRkSanI nace koi manuSya enDru hAya tema dekhAyuM, suMdarI najIka ja jue che te eka mahaSi muni tenA dekhavAmAM AvyA. A vakhate te mahAmuni dhyAnazAmAM lIna hatA, chatAM temano zAMta mudrA caMdranI mAphaka AhvAda utpanna karatI hatI. sUryanI mAphaka ugra tapa teja tenA zarIra upara sphurAyamAna thatuM hatuM. tenI gaMbhIra mukhamudrA sAkSAt mUrtimAna dehadhArI dharma ja hoya nahi tema sUcavatI hatI. teezrI eka suMdara zilA paTTa para birAjelA hatA. AvA nirjana pradezamAM A zAMtamUti mahAtmAne jotAM ja te suMdara bALAne ghaNA Anada thayA. svAbhAvika rIte paNa tatvavid zAMtamUrti mahAtmAonuM dana durlAbha che, te mahAtmAnuM akasmAt dana thayuM jANI teNI potAnA AtmAne ahAbhAgya mAnavA lAgI. te bALA tatkALa te muni tarapha vaLI ane temanI vizeSa nikaTa nahi tema bahu dUra nahi' tene ThekANe UbhA rahI, vidhi, bahumAna tatha bhakitapUrvaka vaMdana karI tyAM ja zAMta citte UbhI rahI.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ (23) te mahAmuni atizAyika jJAnavAna hatA. AtmavizuddhithI temane avadhijJAna utpanna thayuM hatuM. te jJAnanI zakitathI bhUta, bhaviSya ane vartamAna kALasaMbaMdhI amuka maryAdA sudhInuM jJAna teo dharAvatA hatA. temanuM nAma caMDavega muni hatuM. potAnI pAse rAjakumArIne AvelI jANI, dhyAna pArI, te mahAtmAe "dhamavRddhi"rU5 AzIrvAda ApavApUrvaka jaNAvyuM. "keNa caMpakalatA' ! bIlakula aparicita muninA mukhathI akasmAta pitAnuM nAma sAMbhaLI caMpakalatAne vismaya thayuM. hAtha joDI nIcuM mukha rAkhI namratApUrvaka jaNAvyuM. hA. mahAmA, huM caMpakalatA chuM. A pramANe jaNAvI te muninI sanmukha vizuddha bhUmi upara beThI. caMpakalatA upara vizeSa mohita thayelo mahasena rAjA paNa pitAnI upara AvI paDelI vipattine bhUlI jaI, kikillI latAnI pAchaLa othe Ubho rahI tenA mukhAraviMdane ekI Taze nihALatA, muni tathA caMpakalatA vacce thato saMvAda ekAgra citte sAMbhaLavA lAgyo. atizayika avadhijJAnanA baLathI mahasena rAjAnuM caritra munizrIe jANI lIdhuM, ane tene pratibaMdha ApavA nimitte caMpakalatAnA sanmukha teozrIe uttama dharmabodha Apavo zarU karyo. caMpakalatA ! ati durlabha mAnavajIvana meLavI vithAono (strInI kathA, dezanI kathA, rAjyanI kathA ane bhojananI kathA-A cAra kathAone vithA kahevAmAM Ave che.) tyAga karavApUrvaka, tAre dharma dhyAnamAM prayatna karavo joie. zrImAna tIrthakara deve dharmAstikAya-adharmAstikAya-AkAza-kALa-pugaLa ane jIva-A cha dravyo kahyAM che. temAM pahelAM cAra karmabaMdhanamAM gajanimilikA karatAM hoya tema madhyastha che, arthAt te karmabaMdhanamAM vizeSa kAraNabhUta nathI. pudgala saMgatinA doSathI arthAta temAM rAga, dveSa karavAthI karmabaMdhana thAya che. jemAM rUpa-rasa-gaMdha-sparza hoya te pugala kahevAya che. tenA ISTa saMga,
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ - (24). ISTa viyoga, aniSTa saMga ane aniSTa viyogathI jeTale aMze rAga, Sa, harSa, zeka thAya che teTale aMze cho navIna karmabaMdha kare che. A rAgadveSathI utpanna thatAM karmo aneka rUpe pariNamI, nAnA prakAranI gatiomAM nAnA prakAranAM zarIra-deha dhAraNa karAve che. arthAta te karmaphaLa bhogavavA nimitte pRthvI, pANu, agni, vAyu, vanaspati, janAvara, deva, mAnava ane narakAdi niomAM-jAtiomAM paribhramaNa karavuM paDe che. pahelA pAMca sthAvaramAM ghaNe vakhata rahyA bAda akAma nirjarAnA yoge ( IcchA sivAya avyakta rIte je du:kha sukha bhogavavAmAM Ave che ane tethI je kama bhegavAI ochAM thAya che tene akAmanirjarA kahe che) kAMIka karmo ocho thatAM vileMdriyapaNuM prApta thAya che (beIdriya, traNa Ikvi, cAra IdriyavALA jIvana vikaleMdriya kahevAmAM Ave che), tethI paNa vizeSa kama ocho thatAM tiyaca paMcaeNkriyapaNuM prApta thAya che. A anukrame karmathI vizeSa vizuddha thato java kAMIka puNyodayanI madadathI manuSyapaNuM prApta kare che. manuSyapaNuM meLavyA chatAM paNa Aye dezamAM utpanna thavuM te vizeSa puNyanI madadathI ja thAya che. Aya kSetramAM ja prAya: dharmanI uttama sAmagrI ke sagavaDatA hoya che, Adeza prApta thavA chatAM paNa uttama kuLa, jAti, baLa ane zArIrika viziSTa saMpatti maLI AvavI sarva vizeSa vizeSa puNyAdhIna che. A sarva maLyA chatAM je AyuSya svalpa hoya (DuM hoya) athavA zarIra nAnA prakAranA rogAdikathI bharapUra hoya to te sarva maLyuM chatAM na maLyA barobara thAya che. kAraNa ke pUrve kahela durlabha sAmagrIne sAro upayoga theDuM AyuSya ane rogISTa zarIrane laine yathAyogya thaI zakato nathI. AthI ema nizcita thAya che ke kharekhara prabaLa puNyodaya hoya to ja dIrgha AyuSya ane nirogI zarIra maLe che. A sarva sAmagrI maLyA chatAM paNa ghaNuM ja viSaya, kaSAya, pramAdAdine vaza thaI jinezvara bhagavAnane kahela dharma pAmI zaktA
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 25 ) nathI. te dhamane keTalAka jIvA pAme che yA sAMbhaLe che tathApi darzanamAhanIya kamanA prabaLa udayathI te vacanAmAM 4 dhamamAM joie tevu dRDha zraddhAna thatuM nathI. buddhinI kaseATI upara caDAvIne tenI vizeSa parIkSA karatA nathI. vItarAga prabhunA vacane upara mahAnarUpa samyaktva pAmIne paNa jJAnAvaraNIya karmodayathI utsa, apavAdasaMgata sUtra kahevA chatAM paNu samajI zakatA nathI. keTalAka jIve vItarAganAM kahelAM sApekSa vacane samaje che, ane tenA para kADhAna paNa kare che. temaja bIjAne tevA khedha paNa Ape che, chatAM cAritrameAhanIya karmanA udayathI ( doSathI ) pote te pramANe saMyama (vana ) karI zakatA nathI. Ama uttarAttara durlabha manuSyAdi aMgenI prApti ane zraddhAna vigere kAraNeAthI cAritramehakarma kSaya thatAM, je jIvA nirdeLa tapa ane saMyama mArgamAM prayatna kare che te ja jIvA sadAne mATe janma, jarAM, maraNunA du:khathI mukta thaI parama sukhamaya nirvANupadane pAme che. pramANe vItarAgadevanuM pharamAna che. ca'pakalatA ! pUrve kahela A kSetra, manuSya janma, dIdha` AyuSya, nirogI zarIra Adi uttamAttama sAmagrI tane maLI AvI che, te vItarAgadevanA kahyA mujaba vattana karI durlabha sAmagrInA tuM sadupayoga kara. jinezvara bhagavAnanI AjJA kharA aMtaHkaraNathI aMgIkAra karI, saMcita kramecne jIvA dhaNI upadeza ApI te mahAmuni A te pramANe vattana karatAM anAdi kALanA sahelAithI dUra karI zake che; ItyAdi zAMta thayA. gurumahArAjane upadeza sAMbhaLI caMpakalatA ghaNI khuzI thaI potAnA AtmAne kRtArtha mAnavA lAgI. e avasare tenA manamAM evA vicAra AvyA ke samudranA vacamAM AvelA A vimaLapava ta para AvA su Mdara jinaprAsAda kANe banAvyeA haze ? atizayI nAnI guru jarUra A zaMkAnuM samAdhAna karaze. ***
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ - prakaraNa pAMcamuM A jinaprAsAda koNe banAvyo? caMpakalatAe te mahAmunine namaskAra karI vinayapUrvaka namra tAthI prazna karyo-he bhagavAna! AvA viSama pradezamAM A jinaprA. sAda koNe baMdhAvyo ? kayAre baMdhAvyo? ane kevA saMyogomAM baMdhAvyo ? arthAta ahIM A prAsAda baMdhAvavAnuM kAraNa zuM? guruzrIe pratyuttara ApatAM jaNAvyuM caMpakalatA ! A devabhuvana rAjakumArI sudarzanAe baMdhAvyuM che. jyAre ane kevA saMyoge vacce te baMdhAvyuM, te ItihAsa ghaNo lAMbo che. caMpakalatA... rAjakumArI sudarzanA koNa hatI? kayAM ane kyAre thaI ? ane ahIM prAsAda baMdhAvavAnuM kAraNa zuM ? te Apa kRpA karI ane viratArathI jaNAvazo. jo ke ApanA jJAnadhyAnamAM aMtarAya thAya che tathApi ApanA bedhathI ane rAjakumArInuM jIvanacaritra, sAMbhaLavAthI mArA jevA prANIne Atmabodha thaze to Apane teno vizeSa phAyado che. mahAtmA puruSo niraMtara pitA karatAM bIjAnuM bhaluM karavAmAM vadhAre prayatna kare che kema ke pitAnuM bhaluM karavuM te to pitAne svAdhIna ja che ane parane upagAra karavAno vakhata kaIka prasaMge ja bane che. guruzrIe uttara Apyo. caMpakalatA ! sudarzanAnuM jIvanacaritra kharekhara tAre sAMbhaLavA yogya che, temAMthI tane ghaNuM jANavAnuM ane aMgIkAra karavAnuM banI Avaze. vaLI prasaMgopAta tArA praznone uttara paNa temAM AvI jaze, huM tane prathamathI tenuM jIvanacaritra saMbhaLAvuM chuM, tuM sAvadhAna thaIne sAMbhaLa. caMpakalatA-Apane A bALaka upara mahAna anugraha.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 27 ) velaDIenI pAchaLa chupAI rahelA mahusena rAjA paNa eka citte sAMbhaLavA lAgyA. kharU kahe te| mahusena rAjAne pratiSedha ApavA mATe munizrIe vistArathI A prabaMdha kahevA zarU karyAM hatA. ca'pakalatA A vRttAMta sAMbhaLavAmAM mukhya hatI tathApi guruzrInI dRSTie mahusena rAjA mukhya hatA. astu. dhama, atha, kAma ane mekSanA kAraNarUpa A dakSiNA bhAratavarSanA madhyamakhaMDanI dakSiNa dizA tarapha samudranA kinArA pAse sava dIpAmAM ziromaNi tulya siMhaladvIpa nAmane ramaNika dvIpa AvI rahelA che. te IpamAM lakSmInA nivAsarUpa zrIpura nAmanuM uttama zahera che. te zahera eTaluM badhuM suMdara che ke jevu.sa.pUva na karavAne mahAna kavie paNa asamartha che. te zaheramAM AvelA sudara prAsAde ane mahelAtA eka sarakhA kanakamaya teAraNavALA, nAnA prakAranA mayUra, popaTa, sArikA, haMsa, sArasAdinA citrAmaNavALA hevAthI, eka sarakhApaNAne laI tyAMnA loko peAtAnA mahelAne ghaNI mahenate oLakhI zakatA hatA. prasaratA sUryakiraNAnA pratApathI bhaya pAmI, te mahellAnA khUNAomAM zaNa mATe AvelA aMdhakArane sthaMbhamAM rahela maNinA kiraNe| bhakSaNa karI jatA haiAvAthI adhakArane ( malina pApavALI vRttivALA jIvAne) tyAM khIlakula zaraNu maLatuM nahatuM. baMdha teA uttama kavionI kavitAmAM hatA, doSa te rAtrImAM ja hateA, grahaNa te rAhu caMdrane karatA hatA, phreMDa chatrAmAM ke prAsAdanA zikharA para hateA, ane bhaya pApa karavAmAM hatA, paNa tyAMnA leAkAmAM aMdha, deSa, grahaNa, daMDa ke bhaya jaNAtA nahAtA. meTuM AzcaryAM te e hatuM ke krodhAdithI kaSAyita pariNAma thatAM kama baMdhana thavAthI ApaNane duHkha bhAgavavuM paDaze, ethI bhaya pAmIne patiprayanA sabaMdhamAM kupita thayelI taruNIe peAtAnuM mAna paNa mUkI detI hatI; paNa vadhAre vakhata krodhAditA peAtAnI pAse
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 28 ). saMcaya (saMgraha) karI rAkhatI nahatI. pitAnA dusaha pratApathI zatruvarganA daryane dUra karanAra caka gupta nAmano rAjA tyAM rAjya karato hato. lokomAM tenuM bIjuM nAma silAmedha paNa prakhyAta hatuM. traNa zakita, mahAna satva, saumyamUtti, ujajavaLa kAti, tyAga, nyAya, satya ane parAkramanA baLathI ja teno pratApa vRddhi pAmato hatA. yuvationA, vidvAnenA ane zatruonA manamAM anukrame kAma, bahaspati ane pracaMDa sUrya samAna A rAja bhAsamAna thato hato. - pite nirbhaya chatAM siMha kizoranI mAphaka zatruone te bhayaMkara jaNAto hato. paNa svajanarUpa kumudane to zarada RtunA caMdranI mAphaka AnaMda ja Apato hato. te rAjAne niSkalaMka ane dekhanArane zItaLatA prApta karAvanAra navIna caMdralekhA(caMdrarekhA)nI mAphaka caMdralekhA nAmanI paTTarANI 'hatI, chatAM bannemAM (caMdrarekhA ane caMdralekhAmAM) vizeSa eTale hato ke, caMdranI rekhA vAMkI hatI ane A caMdralekhA sarala svabhAvanI hatI. teNunuM nirupama sauMdarya ane saubhAgyane joIne ja jANe zaramAI gaI hoya tema AjakAla bhAgye ja amarIo (devAMganAo) darzana Ape che-dekhAya che. te rANune saMpUrNa avayavavALA, pUrNa lAvaNyatAvALA, suMdara AkRtivALA, bhadra svabhAvavALA, ane uttama parAkramavALA anukrame sAta putra thayA hatA. te zaheramAM caMdrazreSThI nAmane eka dhanADhaya vepArI raheto hato. ghaNe bhAge teno vyApAra samudramArgo paradeza khAte vizeSa hato. eka divase te zreSThIe zaheranA tamAma maMdiromAM aSTAblika mahotsava zarU karAvyo. AkhA zaheramAM rAjAnI AjJAthI amArI paDaha vajaDAvyo. (koIe koI paNa jIvane mAravA nahi, tene amArI-pAha kahe che.) bhakitapUrvaka supAtromAM dAna ApavuM zarU karyuM. ane
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 29 ), karuNAbuddhithI dIna, dukhIyAM, apaMga, lAcAra Adine saMtoSavA mAMDayAM. AnaMdita thaI zaheranA loko vadhAmaNuM karavAne mATe te zreNInA ghara tarapha AvatA hatA. te lokonI eTalI badhI gaNatarI hatI ke bIjA manuSyone javA AvavAne mArga baMdha thaI gayo hato. manuSyonuM ATaluM badhuM javuM AvavuM ane tene kolAhala sAMbhaLI rAjamahelanA jharUkhAmAM rahelI rANI caMdralekhAe kamalA nAmanI dhAvamAtAne bola vI tenuM kAraNa pUchayuM. thoDI ja vakhatamAM tapAsa karI kamalAe rANIne jaNAvyuM. mahAdevI! caMdra zekIne ghera Aje loko moTuM vadhAmaNa kare che, tethI manuSyonI ATalI badhI bharatI jaNAya che ane kelAhaLa paNa tene ja che. vadhAmaNuM karavAnuM kAraNa zuM? kamaLAe jaNAvyuM. ApaNA gAmanA dhanADhaya vyApArI caMdra zreNIne putra semacaMdra samudramArge paradeza gayo hato, paradezathI ghaNuM dravya kamAIne sukhazAMtithI pAchera ghera Avyo che, tenA harSathI A sarva dhAmadhUma karavAmAM AvI che. A vartamAna sAMbhaLI devI caMdralekhAe kamaLAne jaNAvyuM ke-tAre paNa te zekIne ghera vadhAmaNuM karavA javuM joIe, kAraNa ke game tevA mahAna puruSoe paNa ucita pravRtti to sAcavavI ja joIe. ucita pravRtti nahIM karanAra pite mahAna heya tathApi laghutA. pAme che. kahyuM che ke " rAMkathI laI rAjaparyaMtane kaI paNa mANasa ucita pravRttino anAdara karanAra hoya tene prabhutvanI IcchA karatA dekhI buddhimAna tenI hAMsI kare che. arthAt ucita pravRttine nahi jANanAra manuSya potAnI prabhutAne pitAne hAthe vinAza kare che." A pramANe caMdralekhAno Adeza thatAM kamaLA paNa ucitatAne lAyaka bhaTaNuM laI caMdrazreNIne ghera gaI. " rANI caMdralekhA taraphathI mAruM Agamana thayuM che ane A vadhAmaNuM temaNe mokalAvyuM che." vigere hakIkata caMdrakoNIne jaNAvI kamaLA tatkALa pAchI pharI, rANInI pAse AvI, ane koInA ghara taraphanA navIna vartamAna jaNAvavA lAgI.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa chaThThuM *** strIratna ane rANI caMdralekhA *** kamalA--mahArANI ! te kokonA dharanA AMgaNAmAM paNa eTala adhAM leAkeA ekaThAM thayAM che ke te moTA vistAravALA bhAgamAM paNa samAi zakatAM nathI. rANI--tema thavAnuM kAraNa zuM? kamalA--svAminI ! te zeThane dhera strIenA sarva uttama guNAthI bharapUra eka strIratna che, tene jovA mATe leAkeA vizeSa ekaThA thAya che. mAruM te emaja mAnavuM che ke devaleAkamAMthI devAMganApaNu` mUkAvIne tene AMhI lAvavAmAM AvI che. te strI satI nathI, khelatI nathI, tema AnadathI kAInA sanmukha paNu jotI nathI. yUthathI bhraSTa thayelI (vikhUTI paDelI ) hariNInI mAphaka udAsapaNe esI rahI che. teNInu rUpa suMdara hovAthI lokA tene suMdara. kahI melAve che. dhaNA AgrahathI leAkeA tenuM nAma, ThAmAdi pUche che paNa te khIlakula jaNAvatI nathI. je manuSya teNInuM rUpa jIve che te peAtAnuMbhAta ke lakSa bhUkI jai citrAlekhitanI mAphaka nizceSTa thaI teNInA pAse besI rahe che. kamaLAnAM A vacaneAthI rANIne mahAna kutuhala thayuM rANI--kamalA ! jo emaja che te! mAre te navIna strIne jovI che ane huM tene game te prakAre paNa khelAvIza, mATe tuM karIne pAchI caMdrakoSIne ghera jA. ane saparivAra sahita te zreSThIne kAle ApaNe ghera jamavAnuM AmaMtraNa mArA taraphathI karI Ava.
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 31 ) rANInA AdezathI kamaLA pAchI caMdrakoSTIne dhera AvI. ane koSIputrane sa` parivAra sahita kAle savAramAM rANIne mahele bhajana nimitte AvavAnuM AmaMtraNa karyuM. keTalAka Agraha karAvavA pachI koSTIe rANInuM nimaMtraNa kabUla rAkhyuM. prAtaHkALa thatAM ja rANInA mahele sarasa rasavatI taiyAra thavA lAgI. rasA taiyAra thatAM ja snehapUrvaka saparivAra caMdrakoSIne bhAjana mATe khelAvavAmAM ANye. nirupama sauMdaryatAvALI te suMdarI paNa ghaNI mahenate rANInA mahelamAM AvI. teNIne dUrathI AvatI dekhIne ja caMdralekhA rANIe nizcaya karyAM ke te suMdarI A ja hovI joie. rASTrIe meTA gaurava sAthe te koSIputrane parivAra sahita bhAjana karAvI, vastrAdikathI sanmAna karI vidAya karyAM. karu.. oSIputranA javA pachI rANI caMdralekhAe te suMdarIne peAtAnI pAse khelAvI, ha pUrvaka madhura vacane jaNAvyuM: ' bahena, eka muddatta paMta tuM ahIM khesa. tAre ucita vastrAdika lAvI huM tAruM gaurava A pramANe kahI tejIInA jamaNeA hAtha pakaDI ghaNI mahenate rANI cadralekhAe peAtAnA bhadrAsana pAse esArI. ane dAsa, dAsI pramukhane bahAra javAnI AjJA karI. sanA javA pachI rANI caMdralekhAe tene jaNAvyuM-ahena ! tArI AvI yuvAna vaya, ane suMdara rUpa chatAM tArA manamAM zu` ciMtA che ke jenAthI A tAruM zarIra dula thayeluM jaNAya che. tArA manamAM zuduHkha che ? tAru satra ga Ama vicchAyeluM kema jaNAya che ? kharekhara zizira RtumAM himathI dugdha thayelI kamalinInI mAphaka tuM ciMtAtura dekhAya che. tuM mane tAruM' duHkha jAva; mArAthI banaze tyAM sudhI huM ta!` duHkha dUra karAvI. tane kAMi joie teA jaNAva te vastu huM tane svAdhIna karI ApuM. suleAcanA ! tuM jarA paNa kheda nahi kara.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ + ( 12 ) rANInA ATalA Agraha pachI dhaNI mahenate teNIe javAba ApyA: mahArANI ! lajjAspada ane sAdhujaneAthI niti mAru caritra sAMbhaLavAthI tamane zu phAyado thavAne! che ? vaLI premamAM Asakta jIvA, priyaviraharUpa agnijvALAthI dagdha thatAM ahIMja tIvra duHkhanA anubhava kare che, tenA saMbaMdhamAM vicAra karavAthI tamane zuM phAyado thavAnA che ? A pramANe jaNAvI dIdha nisAsA mULa te sudharIe khelavuM adha karyuM.. te suMdarInA AvA viraha-vyathita zabdo sAMbhaLI rANI caMdralekhA vicAravA lAgI ke-A suMdarI peAtAnA kAI paNu vallabha-dhRSTa manuSyanA viyeAgavALI che. tenuM mana zAMta thayA sivAya atyAre Agraha karIne pUchyu te tene duHkhakaE hAI nirupayeAgI che. ema dhArI caMdralekhAe jaNAvyuM he sutanu ! cAle! te vAta sAMbhaLavAnA mate kAMI Agraha nathI, chatAM huM tamane jaNAvuM chu keAjathI tame mArAM nAnAM bahena che. eTale peAtAnI bahena pAse jevI rIte nibhaya ane AnaMdathI rahevu joie, tevI rIte niHzaMka thai tamAre mArI pAse rahevuM. A vAta tamAre kabUla karavI ja paDaze. A avasare caMdrochI hAthamAM bheNu lai rANI caiMdralekhA pAse Avye / suMdarInI sAthe sabhASaNa karatI rANIne joi, te kozInA manamAM rANI taraphathI kAMIka zaMkA pedA thai. sAzaMka hRdaye oSIe vinayapUrvaka rANIne jaNAvyuM ke-vAminI ! samudranI aMdara AvelA vimaLa parvata upara ekAkIpaNe pharatI A suMdarI mArA putrane maLI AvI che. mArA ane mArA putranA dhAravA pramANe A koi rAjakumArI che ane kAI vidhAdhare teNInu kAMI sthaLethI haraNa karI te pata upara lAvI mUThThI jaNAya che. bahenapaNe aMgIkAra karI mArA putra tene ahIM lAvyeA che. peAtAnA vinayAdi guNathI ja gaurava pAmelI A suMdarImAM ane mArI putrImAM mane kAMi aMtara nathI, arthAt mArI putrI pramANe A
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 33 ) mane vahAlI che, teA jyAM sudhI tene ApanI sudhI tene tame khuzIthI rAkhajo. Apa paNa gaurava karajo. (dhrujate zarIre kokIe, rANIne saMbhaLAvyeA.) pAse rahevuM hoya tyAM teNInuM sArI rIte suMdarIne RtihAsa koSInAM AvAM sarala ane satya jevAM vacane sAMbhaLI devI caMdralekhAe jaNuALyuM. kokIn ! bhale te tamArI putrI tarIke hA, huM tene mArI mhena karIne mArI pAse rAkhuM chuM. tame tenI ci MtAthI nizrita rahezo. A pramANe kahI zeThane khuzI karI sanmAnapUrvaka visajana karyAM, prasa geApAta nAnA prakAranA vArtAvaneAdathI cadralekhAe suMdarInI udAsInatAmAM ghaTADe karyAM, ane suMdarInA divase sukhamAM pasAra thavA lAgyA. teeAnAM zarIre jo ke judAM hatAM chatAM parasparanI prItithI jANe eka ja mana hoya tema khIjAne bhAna thatuM hatuM. icchAne! aMta nathI. sate|Sa samAna sukha nathI. sukhI ke du:khI, garIba ke tava Mgara koI vIrapuruSa ke strI evI duniyAmAM bhAgye ja haze ke tene kAi paNa jAtanI icchA nahi hoya. eka divase rANI caMdralekhA zUnya manavALI thai peAtAnA vAsagRhamAM beThI hatI. suMdarI najIkanA oraDAmAMthI tyAM AvI. rANIne udAsIna sthitimAM joi teNIe jaNAvyuM. khvana ! Aje tamane zuM ciMtA che? tamArA patie snehanAM chaLathI zuM tamArUM apamAna karyuM che ? athavA zu kAi snehI manuSye ha mArI AjJA khaMDita karI che ? suMdarInI zaMkAnuM samAdhAna karatAM caMdrae mArA du:khanuM kAraNa te mAMhIluM kAMi nathI, pruththAne laIne ja kAMI navIna ciMtA utpanna putrA chatAM putrI eka paNa nahi ! punyanAmI - paNa prayAge OM ke, mAre sAta 3 blyu, vhena ! mane mArI
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 34 ) ne eka putrI thAya te te ja divasathI mAre viSayasukha pUNuM thayuM ema huM mAnuM. arthAt jo eka putrI thAya te pachI sa'sArasukhanI mane kAMi paNa icchA khAI rahI nathI. suMdarI ! maMtra, ta Mtra, auSadhAude kAi paNa upAya kara, te praye!gathI jo mane eka putrI thAya te mArA manerathA pUruM thAya. sudarIe uttara ApyA. mhena ! tArI mAphaka mArI mAtAne putranI icchA thai hatI. te icchA pU` karavA mATe aneka devatAonu` teNe dhaNIvAra ArAdhana karyuM. ghaNAM tilaka, auSadha, ane snAna, pAna karyAM. tepaNu netrane AnaMda ApanAra eka paNa putra na thaye!. tenA khA upAya teA e che ke jema abhayadAna ( jIvete maraNanA bhayathI bacAvavA te abhayadAna kahevAya che) Apava!thI vyAdhi rahita zarAra prApta thAya che tema, supAtradAna ApavAthI dhaNI Rddhi ane putrAnI prApti thAya che chatAM putrInI prApti mATe tamAre vizeSa Agraha che te| AjanI ja rAtrIe vidhipUrvaka kuLadevInI ArAdhanA kare te putrI thaze ke nahiM tenuM khar` rahasya te tamane jaNAvI Apaze. cadralekhAe javAba ApyA: bahena ! te kAma tAre peAtAne karavAnu che. tArA je kuLadeva che te ja AjathI mArA kuLadeva che, ema khAtrIthI kahuM chuM. caMdralekhAne vizeSa Agraha hovAthI su darIe te vAta a`gIkAra karI, rANInI rajA laI suMdarI caMdrakoSTIne ghera AvI, upavAsanuM paccakhANa karI, munisuvratasvAmI tIrthaMkaranI zAsanA dhiSThAtu naradvattA devInuM ArAdhana karavA nimitte pavitra thai ekAMta sthaLe smaraNa karavA kheDI. pariNAmanI vizuddhi, bhaktinI vRddhi ane ekAgratAnI siddhi pUrNa hovAthI te ja rAtrie naradvattA devI pragaTa thaI, suMdarIte kahevA lAgI, suMdarI ! tArI mhena ca dralekhAne putrI thaze. tenI nizAnI tarIke Aja rAtrIe tene amuka svapna Avaze, ityAdi kahI, uttama vastunI zeSa ApI devI aMtardhyAna thaI gai. suMdarI paNa dhyAna pU /
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ (35) pahere che. zubhAzubha svapna karI prAtaHkALa thatAM ja caMdralekhAne mahele AvI. devIe ApelI zeSa caMdralekhAne hAthamAM ApI teNue jaNAvyuM ke bahena ! tane putrI thaze. tenI nizAnI tarIke Aja rAtrie teM AvuM svapna joyuM che ke "senAnI eka samaLI cAMcamAM veta puSpanI mALA laIne AvI ane rAtrine aMte tuM sukhanidrAmAM hatI tyAre tArA kaMThamAM te mALA teNI e AropaNa karI. " - te sAMbhaLI caMdralekhAe jaNAvyuM ke-hena tAruM kahevuM sarva satya che. ane te ja svapna AvyuM che, paNa A vAtanI tane kema khabara paDI ? te sAMbhaLI suMdarIe rAtrIno sarva vRttAMta kahI saMbhaLAvyo. vizeSamAM jaNAvyuM ke, A svapnanuM phaLa paMdara divasamAM tamane maLavuM joIe. zAstramAM kahyuM che ke-sukhe sutelA manuSyo rAtrIne pahele pahere je svapna jove che tenuM phaLa eka varSane aMte maLe che. bIje pahere joyelA zubhAzubha svapnanuM phaLa ATha mahine maLe che. trIje pahere dekhela svapnanuM phaLa cha mahine maLe che ane rAtrinA cothA pahere dekhela svapanuM phaLa paMdara divase maLe che. je manuSya svapnamAM potAne snAna kara, vilepana karato, alaMkAra pahera, harSa pAmato ane gAyana karato dekhe che te aneka prakAranA anartha pAme che. je manuSya, svapnamAM pitAne azucithI kharaDAyelA zarIravALo athavA khAImAM paDelo jove che te divya yogathI aciMtya abhyaya pAme che. je manuSya pitAne hAthI, gheDA, ratha, vRSabha ane uttama vihaMgama (AkAzamAM cAlavAvALA) prANuM upara beThelo svapnamAM dekhe che te aneka prakAranI samRddhi pAme che. je manuSya padhasarovaramAM besI nalinIpatramAM harSa pAmato pAyasanuM (khIranuM) bhajana kare che, te manuSya daridra hoya ke dAsa hoya chatAM tatkALa rAjya pAme che. je mANasa svanamAM koI paNa prakAre devabhuvana para, dhavalagraha para. khIravALAM vRkSa vaDa-rAyaNadi) para caDIne jAgrata thAya che te riddhi, satkAra ane sanmAna pAme che. je manuSya svapnamAM sarovara, kaha, athavA samudrane mA che ane rAtrinA
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ (36) lIlAmAtramAM tarI jAya che te devasukha bhogavI nirvANa sukha pAme che. je manuSyane svapnamAM vetAla, bhUta, DAkinI, nAhAra ane ziMgaDAMvALA prANie tikSNa zastravaDe bhaya pamADe te manuSya mahAna kaSTa-vyasana pAme che. je manuSyanA kaMThamAM pAchalI rAtrIe svapnamAM veta, sugaMdhI puSpanI mALA koI paNa sthApana kare che te nAnA prakAranI riddhi ane putrI Adi saMtAna pAme che. hena caMdralekhA ! teM Aje pAchalI rAtrie A svama joyuM che je cAMcamAM puSpamALA laI senAnI samaLI mArI pAse AvI ane te mArA kaMThamAM AropaNa karI. A svama tane uttama putrInI prApti sUcavanAruM che. te puSpamALA veta ane sugaMdhI hevAthI nirmala zIyaLa guNavALI ane tamane sukha ApavAvALI putrI thaze. * ityAdi svamanA guNa doSa sUcavanAra suMdarInAM vacana sAMbhaLI caMdralekhAne ghaNo harSa thayo. te divasathI caMdralekhA dharmakarmamAM vizeSa prakAre sAvadhAna thaI divaso pasAra karavA lAgI. prakaraNa sAtamuM sudarzanAne janma AnaMdamAM ane AzAmAM keTalAka divaso pasAra thayA. teTalAmAM garbhavRddhi pAmavAnAM zubha cihno rANInA zarIramAM pragaTa thavA lAgyAM. te dekhI rANune vizeSa saMtoSa thayo. garbhane vahana karatAM zubhasUcaka aneka prakAranA DahoLAo paNa utpanna thayA. jANe huM AkhA dezamAM duHkhIyA ne dAna ApuM. jinamaMdiramAM aSTAblikA mahesava karAvuM. parama bhaktie sAdhujanone bhakta, pAna, auSadhAdi
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3 ) ApuM, vigere. A sarva hoLAo rAjAe pUrNa karI ApyA. rANuM caMdralekhA garbhanA anubhAvathI sAdhujanone yathAyogya nirdoSa AhArAdi ApavA lAgI. pitAnA manorathone pUrNa karatI harSita hadayavALI rANI, suMdarIne kahevA lAgI. suMdarI ! kharekhara A jagatamAM tAro dharma (tuM je dharma mAne che te) sukhadAI che. suMdarIe paNa avasara ucita jaNAvyuM ke, blena ! jinezvara bhagavAnane kahela dharma nice mekSasukhanuM kAraNa che, bAkI bIju sarva duniyAmAM meharAjAnuM ceSTita che. padArthonI utpatti, sthiti ane vinAza, jenI vividha prakA ranI karmapariNatI, ane pulonA nAnA prakAranA pariNAma. te sarva ghaNI sArI rIte jinezvara bhagavAnanA kahela dharmathI jANI zakAya che. temaja jIvonI dayA jANavAnuM ane karavAnuM paNa mukhya mAna jine. zvarane ja ghaTe che. tamAre paNa sArI rIte jIvadayA jAne karavI joIe. vigere sAmAnyathI dharmanuM rahasya rANIne samajAvyuM. suMdarInAM yuktiyukta vacano sAMbhaLI, caMdralekhAe jaNAvyuM. blenA tAruM kahevuM satya che, temAM kAMI saMdeha jevuM nathI. ItyAdi dhArmika vArtA-vinoda karatAM anukrame nava mAsa vyatIta thatAM, sArA divase ane sArA muddate rANIe putrIne janma Apyo. sAta putra para putrIno janma thatAM AkhA zaheramAM AnaMda thaze. rAja rANInA paNa harSa ne pAra na rahyo. vadhAmaNI ApanAra kamaLa dhAva mAtAne rAjAe zarIra uparanA tamAma alaMkAre ApyA. AkhA zaheramAM vadhAmaNuM zarU thayuM. baMdIkhAnethI baMdIvAnone cheDI mUkayA. amuka amuka jAtanA kara mApha karyA, keTalAka ochA karyA. mAna unmAnanI vRddhi karAvI. sthAne sthAne ramata gammatanA akhADAo ane mAMcAo UbhA karAvyA. dhAre dhAre caMdananAM toraNa baMdhAvyA, sthaLe sthaLe susaMdhA pANI chaTAvyA.bajare, mahelo ane gRhe zaNagAravAmAM AvyA. sthAne sthAne tRtyAdi nATakadi ocho zarU thayA-sumadhadAra dhUpane bahAra
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ (38) dizAomAM phelAvA lAgyo. suMdara zRMgAra paherI sadhavA strIo ujavaLa akSatanAM pAtro bharI rAjadarabAramAM vadhAmaNuM karavA javA lAgI. rAjyamAM amAro paDaha vajA, garIba duHkhIyone dAna ApavA mAMDayuM. svajanane satkAra thayo. nAgarikonuM sanmAna thayuM. mAMgalika vAcha vAgyAM. suvAsaNa strIoe dhavaLa maMgaLa gAyAM, ane vilAsInIoe nRtya karyA. ItyAdi daza divasa paryata putrI vadhAmaNane mahesava cAle. devI caMdralekhAe paNa mahAna gauravathI suMdarIne satkAra karyo ane jaNAvyuM ke bahena ! A putrI tArA prasAdathI ja prApta thaI che mATe tArA prasAdathI ja jaladI vRddhi pAme. ghaNuM sabhyatAthI pratyuttara ApatAM suMdarIe jaNAvyuM. bahena ! punyanI adhikatAthI ke punyanAM kAryo karavAthI keIpaNa manuSyanA mano siddha thAya che. zubhAzubha kAryamAM bIjAM manuSyo nimitta mAtra che. kharI rIte to te kArya siddha karanAra pitAnAM karmo ja che. kumArInA janmathI eka mAsa javAbAda ghaNA harSapUrvaka suMdarIe ane rAjAe maLI te kumArInuM sudanA nAma ApyuM. lAvaNya ane kAMtithI pUrNa zarIravALI kumArI, ujvaLa pakSamAM rahelI caMdraklAnI mAphaka divase divase navIna navIna kaLAthI vRddhi pAmavA lAgI. caMdrathI jema rAtrI ane sugaMdhI kamaLAthI jema saravara zebhe che tema jananInA utkaMgamAM kumArI zobhatI hatI. jema caMdra kumudone, dinakara kamaLone, ane megha mayUranA samudAyane vikasita (ullasita) kare che tema sudarzanA baMdhuvargane harSollAsa ApatI hatI. dinapratidina vRddhi pAmatAM rAjakumArI jyAre pAMca varSanI thaI tyAre sunuM mAtApitAe lipI, gaNitAdi vyavahArika upayogI jJAna ApavAne nizcaya karyo. zubha divasa dekhI rAjAe upAdhyAyane bolAvI strIvargane lAyaka anukrame sarva kaLAomAM pravINa karavA mATe
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 39) bhalAmaNa karo. ghaNA utsAhathI upAdhyAye tema karavAne hA kahI. adhyApakane pAritASika ApI saMtuSTa karI, sudazanAne meTA mahotsavapUrvaka zALAmAM dAkhala karAvI. **R*K prakaraNa AThamuM rUSabhadatta sAthe vAha mahArAjA caMdragupta mukhya siMhAsana para birAjyA hatA, jamaNI khAjInA bhAga para rAjakumArA beThA hatA, DAbI bAjunA bhAga para sAmata rAjAe vigerenAM Asane hatAM. khIjA paNa AjubAju maMtrI, subhaTA vigerethI sabhA cikAra bharAyelI hatI. sAmaMta, matrI Adi rAjAnA mukhathI thatI AjJA aMgIkAra karavAne taiyAra hoya tema ekI najare rAjA sanmukha joi rahyA hatA. A avasare vijayA nAmanI pratihAriNIe praveza karI, rAjAne ardhA gathI namaskAra karI vijJapti karI ke, svAmina! ratnAgirinA khaMdarathI carapuruSa Apane maLavAne mATe AvyA che tenuM mukha prasanna ane vizeSa utsuka hAya tema jaNAya che; paNa dvArapALe rAkavAthI ApanI AjJAnI rAhe zvetA dvAra AgaLa UbheA che. tene aMdara praveza karAvavA mATe ApanI zI AjJA che? rAjAe vicAra karyAM ke te carapurUSa koi uttama vahANu AvyAnI khabara ApavA AvaveA joie, kAraNa ke ratnAgirinA aMdara para te kArya mATe ja tene rAkavAmAM Avye che. te cara tuSTidAnane lAyaka che. ItyAdi vicAra karI rAjAe pratihAriNIne jaNAvyuM ke bhadre ! tene tuM jaladI praveza karAva rAjAnI AjJA maLatAM ja te carapuruSa sabhAmAM AnyA. rAjAne
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 40 ) namaskAra karI teNe jaNAvyuM-mahArAjA! AvatAM vahANeAnI tapAsa rAkhavA mATe ratnAgiri baMdara para ApanA niyogathI yAAyelA hu Apane anucara chuM. huM niraMtara vahANeAnI tapAsa rAkhu chuM ane tethI vahANa jovAthI mane kAMi Azcaya` thatuM nathI, paNa A prabhAte jyAre uttara dizA tarapha najara karI hu AvatAM vahANe| dekhatA hatA teTalAmAM mahAna vistAravALu, dUrathI AvatuM eka vahANu mArA dekhavAmAM AvyuM. te jotAM ja mane meNu Azraya' thayuM. * te vahANunI upara ujvaLa dhvajA, chatra, cAmo vigere jaNAtAM hatAM. cAre bAju vAvaTA pharI rahyA hatA. UMcI aTAleA para laTakatI dhvajAethI jANe sAkSAt devavimAna hoya tema jaNAtuM hatuM. cAre bAju niviDa pAkharAvaDe pAkhareluM hatuM. sthAne sthAne parAkramI subhaTA rahelA heAvAthI zatruone durgaMtha hatuM. te vahANamAM traNa kUvAo, sA saDhA ane sthabhA hatA. leADhAnAM trIsa lagA jagAtAM hatA. kUvA ane sthabhA upara UbhA rahI subhaTAne yuddha karavA mATe pIMjarA AMdhelAM hatAM. te jahAjanI cAre bAju laTakatA khaga, bhAlAM, dhanuSya ane tuNunAM yugaleA hatAM. viSama rIte paribhramaNa karatAM yaMtrAthI kharekhara te viSama ja hatuM. vaLI temAM cAra bagIcA ane banne bAju daza daza prekSAgRha hatAM. temaja-ghI, tela, anAja, vastra ane iMdhaNu vigerenA saMgrahavALI aneka dukAne jovAmAM AvatI hatI. temAM rahela sAmAnanI saMkhyA karavI te muzkelI bhareluM hatuM. ATalI sAmagrIthI bharapUra te AvatA jahAjane huM jotA hatA, teTalAmAM te jayavAjiMtrane vagADatu te vahANu aMdaramAM AvI paheAMcyu. niryAMmakanA vacaneAthI te vahANu tarata ja UbhuM rAkhavAmAM AvyuM. saDhA utArI nAkhyA ane cAre bAjuthI laMgarA nIcAM mUkayAM. mahArAjA!te jahAjanA mAlike niryAMmAne pAritoSika dAna ApyuM. ane maMgaLAcAra karI te dhanADhaya samudrane kinAre aMdara para utaryAM che. te dhanapati bheTachuM laI Apane taratamAM ja maLavA mATe tayAro karatA
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 41 ) hato. tenA AvyA pahelAM ja A vartamAna meM Apane nivedita karyA che. carapurUSanAM vacana sAMbhaLI rAjA kAMIka bolavAno prayatna karato hatA. tevAmAM pharI vijayA pratihAriNIe praveza karI namaskArapUrvaka rAjAne vinaMtI karI ke mahArAjA ! rUSabhadatta nAmano sAthavAha ApanA darzanArthe utsuka thaI siMhadAra AgaLa ubho che, ApanI tene mATe zI AjJA che ? rAjAe jaNAvyuM, bhadre ! tene tarata ja praveza karAva. rAjAne Adeza thatAM ja pratihAriNIe sArthavAhane rAjasabhAmAM praveza karAvyuM. prasanna mukhamudrAne dhAraNa karato, hAthamAM bheMTaNuM laI, jANe kamavivare ja, rAjAne jana dharmanI prApti arthe dUta mokalA hAya nahiM tema sArthavAha rAjAnI AgaLa AvI Uo rahyo. pArisa, turkasthAna ane gijhanInA uttama azvo( dheDAo)ne parAbhava kare tevA uttama azvonuM bheguM karI, rAjAne namaskAra karyo. rAjAe sArthavAhane besavA mATe Asana apAvyuM. sArthavAha khuzI thai rAjA AgaLa Asana para beTho. mahAna gauravapUrvaka rAjAe sArthavAhane taMbola ApI jaNAvyuM, sArthavAha ! parivAra sahita tamane kuzaLa che ? sArthavAhe namratApUrvaka viveka karatAM jaNAvyuM. mahArAja mArA sava parivArane kuzaLatA che; temAM vaLI ApanAM darzanathI vizeSa prakAre amo AnaMdita thayA chIe. rAjA-sArthavAha ! tame kyAMthI AvyA ? kayA dezamAM kayA zahera mAM rahe che ? -sArthavAha-mahArAja ! uttara dizAmAM ati ramaNika lAdeza nAmane deza che. te dezamAM bharUca nAmanuM zahera che. te zaheramAM mAro nivAsa che, ane huM hamaNuM tyAMthI ja AvuM chuM. rAjA - bharUyacca zahera zuM bahu moTuM che?
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 42 ) sAvAha-hA mahArAjA, zaheranI cAre bAju uttama zilAethI anele! suMdara killA AvI rahyo che. killA para AvelA U~cAM kapizISa ane adAlakAe karI te zahera zatruone ati dughna che. kaLikALamAM pApane rokavA mATe jANe dharekhA sthApana karI hoya tema, niLa pANIthI bharapUra durdhya khAtikA (khAI) te killAnI cAre khAju AvI rahelI che. munisuvratasvAminA caraNAravi'dathI pavitra thayeluM ane tethI ja duniyAmAM vizeSa prakhyAti pAmelu te eka mahAna baMdara ane zahera che. rAjAe khuzI thai suvaNuM kaceALAmAM pharo tAMbula ApI pharI prazno karyAM. sAvAhuM ? A azvo tame kayAMthI lAvyA? namratApUrvaka sAvAhe jaNAvyuM. naranAtha ! pArasakuLa ane mIjhanI pramukhanA azvone parAbhava karanAra, uttara dizAmAM utpanna, thayelA A mahAna tejasvI jAtivAna azvo che. jenA dvAre A azvo AMdhavAmAM Ave, tenA zatrunI riddhi tene svAdhIna thAya che, tevA jAtivAna A adreA che. aveAnA lakSaNemAM Apa te mAhitagAra ja che, tathApi A azrvAnAM cinhA-lakSaNNA huM ApanI AgaLa nivedita karuM' chuM. uttama ave mukhamaMDaLamAM mAMsarahita haiya che. ane tenA sukhanI nasA jALa pragaTa dekhAya tevI hAya che. hRdaya vizALa hAya, che. madhya bhAga pramANe peTa heAya che. bhALa sthaLa paheALu hAya che. kAna nAnA hoya che. ApasamAM kAnanuM AMtarU pITha pahALI hAya che, pAchaLanA bhAga puSTa hoya che. kuLa ( pAtaLA ) hoya che. rAma snigdha hoya che. che. skaMdha upara zyAma ane nivi kezA heAya che. che. vega pavana samAna heAya che. netrA lAla haiAya che. dapa vizeSa hAya che. mastaka ane u( sAthaLa )nA bhAgamAM dakSiNAvatta' ( jamaNA thAtu hoya che. pAMsaLInA bhAge rakaMdha manehara hAya khurAe gALa hoya
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 43) bhramara ) hoya che. AvA aaA zatrune parAbhava karanAra ane yuddhamAM svAmInA viSaya karAvI ApanAra thAya che. ityAdi azvanAM lakSaNa sAvAha rAjAnI pAse kahe che, e avasare upAdhyAya pAse bhaNavA mUkelI rAjakanyA sudarzanA aneka kaLAne abhyAsa karI upAdhyAya sahita rAjasabhAmAM AvI. ***** prakaraNa navamuM --X-- sudarzanAne jAtismaraNa jJAna prema, mahatva ke AzcayanI vastu duniyAmAM eka karatAM adhika cA caDhiyAtI dhaNIvAra mAlama paDe che. eka navIna vastu kAika vAra jovAmAM Ave che tyAre te tarapha svAbhAvika ja manuSyAnu... AkaNu cAya che, paNa te ja vakhate tena! karatAM adhika uttama ane durlabha vastu dekhavAmAM Ave teA pahelI vastu tarapha AkaSaNa echuM thai teTalA ja ke aTake tethI vizeSa vegathI khIjI vastu taraph manuSyAnu AkaNu thaze, A nyAya pramANe atyAre rAjasabhAmAM rUSabhadatta sAvAha tarapha leAkAnuM je AkarSaNa hatuM, te ja sthaLe rAjakumArI suMnAnuM dhaNe vakhate Agamana thatAM sarva sabhAleAkanI dRSTi teNInI bhAjI AkarSAi, eTale rUSabhadatta sAvAhe paNa potAnI cAlatI. vAta ekadama tyAM ja aTakAvI dIdhI. dehanI kAMtie karI jANe vidhAdharI ke apsarA hoya nahi tema zAkhatI sudarzanAne dUrathI jotAM ja rAjAe AnaMdita netre ane hasate mukhe peAtAnI pAse kheAlAvI. sunA paNa ghaNA divasathI pitAne maLavAne utkaMThita thayelI hatI. te tarata ja najIka AvI, ane harSAvezathI gadgad kaMThita thaI pitAnA caraNamAM namI paDI. rAjAe
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ (44) tene tarata ja uThADI pitAnI pAse besArI. AMbAnA vanamAM Avelo bhamarAna samudAya jema pti na pAme, tema rAjakumArIne jotAM prema prasarathI prakRlita rAjAnAM ne tRpti na pAmyAM. ghaNA divase vidhA bhaNIne AvelI hovAthI, temaja tenuM mukha atyAre vizeSa prasanna hevAthI rAjAe anumAna karI jaNAvyuM, putrI! tuM vidyAnuM abhibhAna na karIza, kemake bhaNelI vidyAthI teM mane hajI bIlakula saMtaSita karyo nathI, athavA pti pamADI nathI. sudarzanAe jaNAvyuM pitAjI ! dhama, vidyA ane vinayamAM viddha karanAra, tathA zratazIlano vinAza karanAra abhimAna che; ema jANatAM chatAM tene saMgraha koNa karaze ? arthAta huM bIlakula vidhAna garva karatI nathI. ATalA zabda parathI ja kavitvamAM paTutA ane vakatatvamAM kuMvarInI dakSatA joI rAjAne ghaNo harSa thayo. rAjAe khuzI thaI jaNavyuM-hAlI putrI ! huM pUchuM tene tuM javAba Apa. kaH kramate gaganatalaM ka vRddhimAta nitAMtaM / ___ ko vA dehamatIva strIpuMsAM rAgiNAM dahati ? AkAzatalanuM AkramaNa koNa kare che? niraMtara vRddhi koNa pAme che? ane rAgI strI, purUSanA dehane atize koNa dahe che-bALe che-zoSe che.? sudarzanAe vicAra karI tarata ja uttara Ape ke-vA" AkAzanuM AkramaNa karanAra ja sUrya, niraMtara vRddhi pAmanAra koNa? ja vi' rAgI strI purUSanAM zarIrane atize bALanAra koNa? vika viyoga. bheguM nAma. sudarzanAe jaNAvyuM-pitAjI ! mArA eka samasyAnA kAvyane uttara Apa Ape. bodhyaM daiva kathaM bahuSu vaikaH pratyayaH karmaNAM, sabodhyastu katha sadAsuraripuH kiM zlAdhyate bhUbhatAM /
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ (45) kiMtvanyAyavatAmahokSiAtabhRtAM lokaiH sadA niMdyate, vyastanyastasamastakaMcana tataH zIghraM viditvAcyatAM // 1 // buddhimAna putrIne joI rAjA, ghaNu vakhata sudhI vicAramAM lIna thaI gayo. te vicAravA lAgyo ke, AvI vicakSaNa mArI putrIne pati koNa thaze ? putrInAM buddhi, rUpa ane guNAdinA pramANamAM tene lAyaka pati paNa buddhimAna, zUravIra ane kAmamUti samAna hovo joIe. sudarzanAnI vidyAtizayitA ane rUpAdhikatA dekhI zreNI rUSabhadatta paNa vicAramAM paDayo ke, zuM A te pratyakSa sarasvatI che ke sAkSAta.. lakSmI devI che? A avasare kaTu, tikta vigere aneka prakAranI auSadhIone laIne eka vaidharAja sabhAmAM Avyo ane te sAthavAhanA najIkanA Asana para beThe. najIkamAM rahelI auSadhInA tIvagaMdhathI, ghaNI mahenate rokavA chatAM paNa rUSabhadatta sAthe vAhane utkaTa chIMka AvI. chIMka AvavAnI sAthe ja zakIe to zarirAja e maMtrano uccAra karyo. A zabda sAMbhaLatAM ja sudarzanA saMbhrAnta thaI gaI. teNI ciMtavavA lAgI ke kAra koI devavizeSa hovo joIe ke jenuM nAma hamaNAM A zreSThIe lIdhuM. A devavizeSanuM nAma pahelAM koI vakhata koInI pAse meM sAMbhaLyuM hoya te mane bhAsa thAya che. A pramANe vicAra karatAM mana, vacana, kAyAnA vyApArane rekI, A arihaMta devanuM nAma meM kayAM ane konA mukhathI pahelAM sAMbhaLyuM che te ja eka lakSa bAMdhI koI apUrva sthitimAM te lIna thaI gaI tevI sthitimAM keTaloka vakhata rahetAM-jAtismRtijJAna(matijJAnano eka bheda che te)ne rokanAra AvaraNo dUra thatAM te lInatAmAM ja tene potAno pUrva bhava sAMbharI Avyo arthAta pUrvajanmanuM jJAna thaI AvyuM.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ (46) pUrva tiryaMcanA bhavamAM bANanA prahAranI mahAna vedanAthI utpanna thayeluM duHkha smaraNa thatAM ja tenuM sarva aMga kaMpavA lAgyuM ane tene laI dhaba daI pRthvItaLa para DhaLI paDI. pitAnI vahAlI putrIne pRthvItaLa para DhaLI paDelI jotAM ja, rAja paNa mUcha khAI jamIna para DhaLI paDaze. A banAva jotAM kuMvarInI mAtA ane tenA bhAIo duHkhIyA thaI AkraMda karavA lAgyA. pUrve kaI vakhata nahi joyelI rAjakumArInI AvI avasthA dekhI sabhAnA sarva ke akasmAta #bha pAmI gayA. AkhI sabhAmAM hAhAravathI virasa mahAna kalakala zabda uchaLavA lAgyA. AjaMda ane pratApanA karaNa zabda prasaravA lAgyA. A duHkhadAyaka banAvanA samAcAra, zaheramAM phelAtAM nAgarike kSobha pAmyA. bhayabhrAMta, tarala netrovALAM, azaraNu ane zUnya manavALAM thaI loko Amatema deDavA lAgyA. nAnA prakAranA saMkalpavikalpathI hAtha paga kaMpAvatA vRddha vaNika sthaLe sthaLe ekaThA thaI vicAra karavA lAgyA. nestIo sAra sAra vatu saMkelavA lAgyA. dezI vANIAo kApaDanI dukAne sameTavA lAgyA. savAre sonA rUpAne chupAvavA lAgyA. kaMsArAo eka jagyAe vAsaNo khaDakavA lAgyA. rAjasabhAmAM akasmAta kolAhaLa thayelo sAMbhaLI kAryAkAryane vicAra karyA sivAya rAjasevako za saMbhALavA lAgyA. mahAvata saMgrAma athe hAthIone taiyAra karavA lAgyA. ghaDAvALAe dheDAne pAkharavA lAgyA. rathika ra sajja karavA lAgyA. subhaTa sannAhita thayA. bhATe subhaTane zUra caDAvA lAgyA. vijayaDaMkA vAgavA lAgI. saMgrAmanA vAjI AsphAlavA lAgyA. bherIonA bhAMkArathI AkAza purAvA lAgyuM. hekArava karatA ane uchaLatA sulaTa sajja thaI UbhA. A bAju zItaLa upacArothI rAjAne mUcha pAchI vaLI. rAjA svastha thayo. e avasare AkhA zaheramAM kSema thayAnA ane sulaTa sajaja thayAnA vartamAna rAjAnA jANavAmAM AvyA. vijayA prati
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ) hAriNI dvArA rAjAe tatkALa kATavALane khelAvI prajAne ane subhaTAne zAMta karavA jaNAvyuM. kAryanA satya paramAne jANI kATavALa tarata ja sabhAnI bahAra AvyA, ane ThekANe ThekANe subhaTAne mAkalI, lokone satya vAtathI vAkeph karAvI prajA ane taiyAra thatA subhaTAne zAMta karyAM. A tarapha kapUrathI vAsita harIcaMdana ane kasturI pramukha zarIra para siMcana karatAM, ane paMkhArthI zItaLa pavana nAkhatAM, rAjakumArI su* danA keTalIka vAre svastha thai, tarataja cAre bAju dRSTi pheMkavA lAgI. navIna caitanya pAmelI rAjabALA, lajjA pAmatI bhUmi parathI meDI thaI ane rAjAnA kheALAmAM jai beThI. bhava--bhayathI bhaya pAmelI kumArI vAraMvAra te sAvAhanA sanmukha jovA lAgI. yUthathI vikhUTI paDelI hariNInI mAphaka te kharekhara vyagra cittavALI jaNAtI hatI. tenI A mUti sthitithI du:khita thai rahelAM, mAtA, pitA ane avargAdikane teNIe dhIraja paNa na ApI ane melAvyAM paNa nahi. kevaLa te sAOvAha tarapha dRSTi ApI madhura vacane . tenI sAthe saMbhASaNa karavA lAgI. he dharma bAMdhava !jinendramatakuzaLa ! meM sAMbhaLyuM che ke tamAruM Avavu bhayacca baMdarathI thayuM che. tamane kuzaLa che ? nirvANu mArgamAM Asakta thayelA, kadrupa gajeMdrane svAdhIna karavAmAM siMhai tulya, ane parIpakAra karavAmAM ekacittavALA mahAnubhAva sunione tyAM kuzaLa che ? rAjakumArInA mukhathI nIkaLatA A zabdo sAMbhaLI mAvAha. nA Azcaryane pAra na rahyo. te vicAravA lAgyA ke, nizce A rAjakumArIe kAI paNa janmamAM bharUcca nagaramAM munione vaMdana karyu jaNAya che. athavA dRDha karajajuthI baMdhAyelA ane saMsAra paribhra macchune parAdhIna thayelA jIvAne evu kAi paNa sthaLa nathI ke jene teNe sparzI ke anubhava karyAM na heya. te zaheramAM pUrvanA janmamAM
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ) A rAjakumArIe kAi paNa yunivaranA sukhathI kAI paNa samaye. namaskAra mahAma MtranuM zrAvaNu kareluM hovu joie, keje vAta hamaNAM tene jAtismaraNuthI yAda AvI jaNAya che. A pramANe vicAra karatA zreSThIe harSita vadane jaNAvyuM - rAjakumArI ! bhacca nagaramAM rahelA te sava munione kuzaLa che. mhena ! tane dhanya che, tuM kRtArtha che. tuM thoDA ja bhavamAM nirvANupada pAmanAra che kemake dhamanA abhAvavALA kuLamAM janma pAmyA chatAM akasmAt tane edha prApta thayA che. / kAi vakhata nahi dekhela ke nahi sAMbhaLela jhubdo rAjakumArInA mukhathI nIkaLatAM jANI, temaja khIlakula ajANyA sAvAha sAthe vArtAlApa karatI putrIne dekhI, rAjAne Azcarya sAthe mahAna kutuhaLa thayuM. rAjA khAlI uThazo. putrI ! A zI vAtacIta cAle che? tuM zuM mele che? zuM te bhayaccanagara koi paNu vakhata joyu ke sAMbhaLyuM che ? sudarzanAe jaNAvyuM. pitAjI! Apa zAMta citte sAMbhaLeA. hu te viSe mArA jAtianubhava ApazrI AgaLa niveti karUM chuM. W prakaraNa dazamuM *** jAtianubhava-pUrva janma * bhayacca zaheranI AgaLa meTA vistAramAM varlDana thatI narmadA nadInA kinArA para kATa nAmanA udyAnamAM eka mahAna vistAravALA vaDavrukSa hatA. tenA upara aneka pakSIo nivAsa karI rahyA hatA. temAM keTalAMka paMkhIoe mALA paNa cAlyA hatA. te vRkSa para eka samaLI paNa rahetI hatI. te samaLI gabhaprasatinA vakhate asahya vedanAthI pIDAvA lAgI. keTalAka vakhata puchI duHsaha zULanI vedanA
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ uparaH zleSTha samaLIne bANa mArI ghAyala kare che. madhyamAM: samaLIne munivaro navakAra matra saMbhaLAve che. rAjakumArI sudazanA mu7idegta bane che. nIceH caMdragupta rAjavInI
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhogavatAM teNIe be baccAMne janma ApyAM. prasava samayanI asahya vedanA bhagavatI vakhate teNIno pati paNa tene madadagAra na thayo. kharekhara janmathI maraNaparyata strIo niraMtara parAdhIna ane duHkha hoya che. udarapUttine mATe kAMI paNa khAvA levA javAne upAya ciMtave che, teTalAmAM akasmAta pracaMDa pavana vAvAne zaru thaze. ze dizAomAM dhULa uchaLavA lAgI. meghanI mALAne vistAratI prAvaka ( varSA ) Rtu zaru thaI. kupuruSo jema apayazathI vyApta thAya che, tema bhramaranI mAphaka kALAM ane tamAla dalanI mAphaka zyAmala vAdalAMnA samUhathI AkAza chavAI gayuM. nirbhAgya puruSane maLelA nidhAnanI mAphaka kSaNadaSTanaTa capaLa vijaLI AkAzamAM camakavA lAgI. UMca pada para rahelA nIca puruSanI mAphaka, brahmAMDane paNa phADI nAkhe tevA najIkamAM gajara thavA lAgyA. virahI manuSyanA hRdayane duHkharU5, moTI moTI akhaMDa dhArAthI vAdaLo varasavA lAgyAM. A pramANe avicchinna dhArAe varasAda varasatAM sAta divasa thayAM tyAre kAMIka varasAdane zAMta thayela dekhI te samajI dizAonA bhAgo nihALavA lAgI, teNInuM zarIra bhUkha tathA pIDAthI saMkocAI gayuM hatuM. uDavAnI zakita paNa tevI na hatI, tathApi bhUkha sahana thaI zake tema na hatI. temaja tene tyAM bIjuM koI lAvI Ape tevo dayALu madadagAra paNa na hatA. A kAraNathI te duHkhI samaLI AziSa mAMsa )ne mATe jyAM lIlAM hADakAM vigere paDayAM hatAM tevA mekanA pADA tarapha UDIne gaI ghaNuM hADakAM, cAmaDAM, vasA, rudhira ane tenAthI te vADe dudhita thaI rahyo hato. moTA moTA hADakAo upara godhapakSIo besI mAMsAdi laI Amatema UDI rahyAM hatAM. te vADAmAM A samaLIe paNa ghaNI mahenate praveza karyo. ane sAthI kharaDAyeluM eka hADakuM laI mahAmahenate te AkAzamAge UDI AkAzamAM hajI
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ (50). thoDe dUra gaI hatI teTalAmAM te vADAnA mAlIka che, kAnaparyata kheMcI tikSya bANa te samaLI tarapha pheMkayuM ane tarata ja te duHkhIyArI samaLInA hRdayamAM vAgyuM. pitAjI ! bANathI viMdhAyelI ane vedanAthI vidhurita thayelI te samaLI ghaNI mahenate UDatAM paDatAM te udhAnanA najIka bhAgamAM AvI pahoMcI, paNa te vaDavRkSa upara na pahoMcatAM tatkALa jamIna para nIce paDI gaI asahya vedanA thavA chatAM paNa baccAMo uparanA snehane lIdhe pitAnI bhASAmAM karuNa svare te vilApa karavA lAgI. tenA iSTa manera niSphaLa thayA. te ciMtavavA lAgI. are nirdaya vidhi ! mArA sivAya tAruM ISTa kArya zuM siddha thaI zake tema na hatuM ? mArAM jevAM pAmara prANio zuM tAre svAdhIna na hato ? meM tAro zo aparAdha karyo hato ke, niSkAraNa mArA jevI niraparAdhI abaLAne AvA bhayaMkara kaSTamAM nAkhI ? pAMkha vinAnAM mArA nirAdhAra bALako bhUkhyAM ane tarasyAM kevI rIte jIvI zakaze ? A pramANe nAnA prakAranA vilApa ane AkraMda karatAM te samaLI eka aherAtriparyata tyAM paDI rahI. e avasare jANe sukhano samAgama ja Avato hoya nahiM tema be munio tyAM AvI caDayA. te samaLInI A sthiti dekhI sarva jIvone abhaya ApanAra te mahAmunioe pitAne hAtha UMce karI japuchyuM. bhadre ! tane abhaya thAo, abhaya thAo, ame tArI pAse AvyA chIe. tuM bIlakula bhaya nahiM pAmatAM A avasare aneka janmamAM duHkha ApanAra moha ane krodhano tyAga kara ane ekAgra cittavALI thaI, thoDAM paNa parama hitakArI amArAM vacane tuM zravaNa kara (sAMbhaLa ), A pramANe bolatAM temAMthI eka munie nIcA vaLI, samaLInA kAna pAse mukha rAkhI ghaNI lAgaNIpUrvaka daDha saMkalpathI jaNAvyuM ke "jagatane viSe uttama ane mahAna maMgala paramakRpALuM arihaMta devanuM tane zaraNa thAo, karmakalaMkathI rahita,
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ (49) anata jJAna, darzana, Anada ane vI`vAna leAkanA agrabhAga upara rahelA anaMta sidhdhAtu tane zaraNa thAo. pAMca mahAvratAne pALanAra, pAMca viSayAne jItanAra, pAMca samiti ane traNa guptidhAraka, susAdhuenuM tane zaraNa thAo. pAMca AzrAva vinAnA, pAMca iMdriyanA vijayathI pratiSThA pAmelA ane sAkSAt kaivalajJAnIneA kahelA uttama dhama tane zaraNabhUta thAo. A cAra zaraNA aMgIkAra kara. A zaraNeAnA zaraNathI nirbhaya thai, rAga, dveSa rahita ariha Mta devanuM tuM smaraNa kara. parama bhaktithI rahtadevane eka vAra paNa namaskAra karavAmAM Ave te A janmanI pIDAthI mukta thaI, nizce paraleAkamAM te mahAna sukhasaMpadA pAme che, mATe traNa leAkamAM sArabhUta A namakAra mahAmatra(no tALa)nuMtuM smaraNa kara. A mahAmaMtranA prabhAvathI paraleAkamAM tuM jarApaNa du:khatuM bhAjana nahi thaza. vaLI cAre prakAranA kaSAyane tyAga kara, mamatva bhAva dUra kara. sayama ane niyameAmAM mAnasika vRttithI ujamALa thA, ane cAre prakAranA AhArane tyAga kara." A pramANe dRDha saMkalpathI samaLI para asara karatA te muni divasanA moTA bhAga tenI pAse rahyA. samaLI paNa karyAMjalI dvArA yunienA vacanAmRtanuM pAna karavA lAgI. te pavitra muninA Atizayika medhathI samaLInA mehamaLa gaLI. gayeA. mana, netra ane ka` traNe dvArA munizrInA mukha para lakSa rAkhI potAnuM sarva duHkha vismaraNa karI te zAMta thaI. pitAjI A sthitinA khIjA pariNAmamAM maraNu pAmI te samaLI ( huM pote ) AMhI ApanI putrIpaNe utpanna thai chuM. ahIM! ajJAna avasthAmAM paNa arihaMtanu thI jyAre huM AvI uttama jiMgI pAmI chu, teA te mahAprabhunuM smaraNu kare che te, zAvata sukha pAme temAM Azcaya zAnuM? smaraNu karavAje niratara /
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) pitAzrI ! hamaNAM A koSInA mukhathI no~ pitAna pada sAMbhaLI viveka vRkSanAM bIja tulya mane jAtismaraNa jJAna thayuM che. ane tethI ja mane mArA pUrvajanma (pUrvanA bhava ) dekhAi Avye che, je me' Apa sarvanI AgaLa nivedita karyAM che. * prakaraNa agiyAramuM. sudarzanAnA vairAgya-purAhitA gRhasthAzramamAM rahevAnA upadeza jAtismaraNu (pUrva janmanA) jJAnathI vAsita thayelI peAtAnI putrIne jANI rAjA vicAramAM paDayA-zuM A mArI putrI kahe che te vAta satya haze ? te zahera ane te yunivare kayAM ? te samaLI marIne mArI putrIpaNe utpanna thaI che te vAta kema saMbhavI zake? A pramANe vicAra karatA rAjAe dhA Agraha ane AdarapUrvaka jaNAvyu-rAjakumArI ! AvA jUThe vairAgya zu tu... ANe che? A tArI mAtA tArI A sthiti thavAyo mahAdu:khI thai rahI che. A parivAra zAkathI pIDAya che. jo teA kharI, tArI khALasakhIe keTalu AkraMda kare che. te sa`ne tuM mIMThAM vacanathI zAMta kara. A UMcA ane uttama rAjamahelA, vistAravALI rAjyalakSmI ane pAMca iMdriyAne AhalAda thAya tevA bhAgya padAryAM, te sarve tAre upabhoga karavAne mATe ja che ne. putrI! jAti, kula, rUpa, vIya, vidhA ane vijJAnAdi guNA tArAmAM che. AnA uThAvanAra tAra parivAra che, chatAM tuM Ama verAgita zA mATe thAya che?
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 53 ) rAjAnAM A sarve vacano sudarzanAe zAMtapaNe zravaNa karyA. pratyuttaramAM teNIe jaNAvyuM ke-pitAjI! ApanuM kahevuM satya che. pAMca indriyanAM sukha ahIM bahoLA vistAramAM che, parivAra sarva guNavAna che, tathApi A sarva vastuo asthira, asAra, dArUNapariNAmavALI ane viSanI mAphaka viSama svabhAvavALI che. kripAka vRkSanA phaLa samAna IdrinA viSayasukha, ane maraNa pAmyAbAda dekhAva nahiM ApanAra saMbaMdhI varga tenuM sukha te tAtvika sukha kema kahevAya ? vaLI aniyata svabhAvavALAM jAti, kuLAdike karIne AtmAne zuM phAyado thavAno che ? kAMI ja nahiM. azubha karmanA udayathI uttama jAtivAna paNa TvecchAdi nIca jAtimAM utpanna thAya che tyAre zubha karmanA udayathI svecchAdi paNa uttama jAtimAM utpanna thAya che. A pramANe jAti, kuLAdinuM AtmAnI sAthe aniyamitapaNuM che. suMdara rUpa paNa AtmAne zuM ekAMta sukhadAyI che ? nahiM ja, kemake yuvAna avasthAmAM zarIranI je sauMdaryatA che te ja sauMdaryanA zarIramAM roga utpanna thavAnI sAthe kSaNa vAramAM naSTa thAya che, yA vRddhAvasthAmAM vilaya pAme che. tevA kSaNika ane asAra rUpamAM rAcavA jevuM ke AnaMda pAmavA jevuM kAMI nathI. vidyA, vijJAnAdi guNo paNa je AtmAnI ucca sthiti mATe upayogI karavAmAM na Ave to tenuM chatApaNuM paNa duHkhane arthe ja thAya che, mATe pitAjI ! kula, jAti, rUpa, vIrya, vidhA ane vijJAnAdi vidhamAnatAne Azraya laI harSita thavuM ke nizciMta thavuM, te mane to bhAvI duHkharUpa ja lAge che. mAtA, pitA, sakhI ane baMdhavAdinA saMbaMdhanA saMbaMdhamAM tAttvika rIte vicAra karatAM teo eka jAtanA daDha baMdhana samAna jaNAya che. athavA raMgabhUmimAM nRtya karanAra pAtranI mAphaka thoDA ja vakhatamAM rUpAMtara pAmanAra che, arthAta viyogazIla che. A gAyane vilApa tuya che. nRtyo viDaMbanA sarakhAM che ane AbhUSaNe mAtra bhAra ke bIjA tulya che. TUMkAmAM jaNAvuM to IdriyanA viSe pariNAme
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ du:khadAyI ja che. ityAdi pitA, putrInA saMvAda cAlI rahyo hateA te avasare jJAtinAdha nAmane purohita sabhAmAM Avyo. rAjAe besavA nimitto Asana apAvyu. purohita purohita paNa rAjAne AzIrvAda ApI peAtAnA Asana para beThA. ( 14 ) rAjAe purAhitane prazna karatAM jaNAvyu. dvijavara ! dharmArthI manuSyeAne mATe kaye dhama sukhadAyI che ? kemake mArI putrI dharmA hAi dharmane mATe arihaMta devanu zaraNu levA dhAre che. purAhite jaNuvyuiM, nRpati ! sAmAnya prakAre AraNya zAstramAM dharmanA ATha bheda jaNAvyA che. yAga, adhyayana, dAna, tapa, satya, kSamA, iMdriyadamana ane nirbhrAbhatA. vaLI anya zAstramAM vizeSa prakAre Azrama nizrAe cAra prakAranA dhama batAvyA che. putrabrahmacarmAMzrama, gRhasthAkAma, vAnaprasthAzrama ane yati AkAma. ( saMnyastAzrama ) jyAM sudhI brAhmaNune upanayana ( yajJApavitadAna ) karavAmAM nathI Avyu' tyAM sudhI icchAnumAra ceSTA, bheAjana ane khelavA vigerenI kriyA te putra avasthA kahevAya che. upanayana karyAbAda brahmacarya pALavApUrvaka gurune ghera vidhAbhyAsAdi nimitte vasavAmAM Ave che te brahmacaryAzrama kahevAya che. A AzramamAM satya, zama, tapa, zauya, satApa, lajjA, kSamA, sarakSatA, jJAna, dayA, damana ane dhyAna karavAnuM che. A dharma sanAtana che. tyAra pachI gRhasthAzrama karavAnI icchA hAya te! te Azrama mUThThI gRhasthAzramamAM Ave athavA tevI icchA na hoya te| vAnaprasthA zrama ke sanyastAzrama aMgIkAra kare. gRhasthAzrama dha paNa brAhmaNa,. kSatriya, vaizya ane zUdra ema vanA bhedathI cAra prakAre che. brAhmaNeA gRhathAzramamAM rahI peAtAnA SaTkamAM Asakta rahe. pote bhaNe, bhaNAve, dAna Ape, dAna grahaNa kare ane yajJa kare karAve A pramANe brAhmaNAe gRhasthAzrama pALavAne che. raMgata thA 114
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ * (55) kSatrIo dAna Ape, vidyA bhaNe, yajJa karAve, nyAyathI prajAnuM pAlana kare, dharmamAM tatpara rahe, anAcArathI lokone pAchA haThAve, kara pramukhanA bejAthI prajAne pIDA na kare. jugAra, dArU, mAMsa, vezyA, pAradhI paNuM (AheDe agara zIkAra ), paradhana, parastrI ane bIjA paNa A leka paraloka viruddha kAryone tyAga kare. dharmArthI kSatrIoe A pramANe vartana karavuM joIe. vidyAbhyAsa, vANijyakalA (vyApAra) ane nRpasevA pramukha prazasta ka vaioe (- vaNikoe) karavA ane niraMtara nyAyadharmamAM tatpara rahevuM. A vaiono dharma yA gRhasthAzrama che. brAhmaNa, kSatriya ane vaizyanAM karmothI rahita, kRSikarma (khetI vADI), sutAra, luhAra, kuMbhAra, hajAma, kaDiyA vigerenAM karmo karanAra zo kahevAya che. A karmo kalaSTa hevAthI pAmara jIvone ucita che. kaliSTa hevAnuM kAraNa ramRtimAM batAvyuM che ke-mAchalAnI jALa nAkha. nAra machimAra bAra mahinAmAM je pApa kare che te pApa jamIna kheDa karI hALI (haLa kheDanAra ) eka divasamAM kare che. zuddho paNa deva, gurUbhakitamAM tatpara rahe che ane dAna Ape che. 'he rAjana ! A pramANe TUMkamAM ApanI pAse meM gRhasthAzrama dharma nivedita karyo. bhUmizayA, brahmacarya ane tapazcaryAvaDe AtmAne damana karavo, zarIrane dubala karavuM te vAnaprasthAzrama kahevAya che. sarvasaMgane tyAga, brahmacarya, kSamA, jitendriyapaNuM, eka sthaLe vadhAre vakhata nahiM rahevApaNuM te saMnyasta dharma che. kahyuM che ke grISme hamaMtikAna mAsAn aSTau bhikSurvicakramet / dayArtha sarvabhUtAnAmekatra varSAsvAvaset // 1 // bhikSukAkAmIoe grISma Rtu ane hemaMta RtunA ATha mAsa payaMta pRthvItaLa para paryaTana karavuM; paNa varSARtumAM sarva nI dayAne
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ (58) sarakhA kahevAya che. gRhastha temanA sadeSa AcArane laIne sarva prakAre nidha che tyAre zreSTha AcaraNane laIne bhikSuko sarva prakAre stuti karavA yogya che. 2. merusarSapayoryadvadbhAnukhadyotayoriva / samudrasassoyadvattadvadbhikSugRhasthayoH // 3 // jeTaluM meruparvata ane sarasavanA dANAmAM aMtara che, sUrya ane khajuvAmAM aMtara che, tathA samudra ane sarovaramAM aMtara che, teTaluM bhikSudhama (yatidharma) ane gRhadharmamAM che. 8 * niraMtara AraMbhamAM pravRttivALA, ane parivArAdinA piSaNamAM vyagra thayelA gRhasthomAM joIe te pUrNa dharma kayAMthI hoya ? khaMDanI peSaNI cullI jalakuMbha pramArjanI / paMcazUnA gRhasthasya tena svaga na gacchAta // 1 // khAMDaNI, ghaMTI, cUlo, pANInA ghaDA ane sAvaraNI; jIvasaMhAra thavAnAM A pAMca nimitto gRhasthAne rahelA hovAthI (A pAca nimitte gRhasthAne rahelAM hevAthI (A pAMca AraMbhamAM nitya pravRtti karanAra) gRhastha svargamAM jaI zakato nathI, 1 agnimAMthI kadAca pANI pedA thaI zake, viSadhara(sarpa)nI dADhamAM kadAca amRta hoI zake, ane nahiM banavA lAyaka kadAca sasalAne ziMgaDA Ave, tathApi vAhaMsA karavAthI dharma na ja hoI zake, tapa ane saMyama karyA sivAya svarga kevI rIte maLI zake ? zuM daza vAvela kSetramAMthI kamoda maLI zake kharI ? nahiM ja. gRhasthAzramamAM rahyAM chatAM paNa deva ke manuSya ke mokSanAM sukha maLatAM hoya athavA AtmA ujavaLa thato hoya to rAjyAdikano tyAga karI rAjA, mahArAjAo zA mATe tapazcaryA aMgIkAra kare ? "
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ (59) pitAjI! manuSyoe dharma evA mithyA nAmathI nahiM bhoLavAtAM dharmanA satya paramArthane vicAra karavo joIe. je manuSya jenA kharA guNane jANe che te vastu dUra rahI hoya chatAM te, tenI ja abhilASA kare che. caMdra AkAzamAM dUra rahelo che tathApi tene dekhIne dUra rahelAM kusudo hase che (vikasita thAya che). je dharmanAM suMdara phale pratyakSapaNe jovAmAM Ave che te dharma uttama che. je dharmanA kAMIpaNa alaukika guNo anubhavamAM AvatA nathI, athavA zraddhAna karavA lAyaka uttama gurunA mukhathI je dhama sAMbhaLavAmAM nathI A te dharmane dharmapaNe kema grahaNa karI zakAya? uttama gurunA upadeza sivAyane dharma paraloka hitakArI thato nathI. jema guru sivAya nRtya karatAM zIkhela mayUrane nRtya karatAM dekhI loko hase che, tema te dharma karanAra hAMsIpAtra thAya che. pitAjI bhavasamudramAM jahAjatulya guruzrInI kRpAthI deva, guru, dharmanuM je svarUpa mane jaNAya che, te huM ApanI AgaLa jaNAvuM chuM. Apa zAMtithI zravaNa karaze. * devAdhideva je putra, kalatrAdikanI AzAnA daDha baMdhanathI baMdhAyela nathI,. anaMga(kAma)bANothI je bIlakula haNAyela nathI, sarva bhayathI niraMtara mukta hovAthI pAse hathiyAra rAkhatA nathI, prApta karavA lAyaka kAMI paNa bAkI na raheluM hovAthI hAthamAM japamALA rAkhatA nathI, sarvajJa hovAthI jene pustakanI bilakula jarUra nathI. pUrNa hovAthI dhyAna na karavAnI jene jarUra nathI, dujaya kAma mAtaMga(hAthI)nA kuMbhasthaLa vidAravAmAM je siMha tulya che, krodha dAvAnaLa bujhAvavAmAM karAvata medha samAna che, zaka sarSane vaza karavA garUDa tulya * nRtya karatAM mayUrano AgaLano bhAga suMdara dekhAya che paNa kaMThane bhAga taddana khullo atho kharAba dekhAya che. guru sivAya pitAnI meLe zIkhela kaLAnuM A daSTAnta che.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) che, mAhavRkSa bhAMgavAne erAvaNa hAthI samAna che. mAna mahIdhara(pati)nuM caNu karavAne va tulya che, soMgathI rahita, jIte priya, mamatva vinAnA, nirabhimAnI ane zatru upara samadraSTithI jonAra te devAdhideva mahAdeva kahevAya che. sajIvanI rakSA( dayA ) karanAra, sanA guru thavAne lAyaka, sane hitakArI dhama batAvanAra, Atmika guNAdhikatAthI sane namana karavA yAgya, sana ane sI te paramezvara kahevAya che. krodha, mAna, bhaya, dveSa, rAga, mAha, ciMtA, jarA, rAga, hAsya, kheda, viSayAbhilASa, mada, rati, vaMcana, janana, nidrA ane le!bha A aDhAra doSa jenAmAM khIlakula na hoya te paramAtmA kahevAya che. je devAnA paNa deva che. kevala nAna, darzanathI haratAmalakanI mAphaka je leAkAlAkane jANanAra che. zAzvata sukhanA nidhAna sarakhA, apratihata jJAna, darzana, cAritrane dhAraNa karanAra ane iMdrAdi devAthI pUjanika te, sattu, vItarAga, mahAdeva, devAdhideva, paramezvara, paramAtmA kri nAmeAthI khelAvAtA arihatadeva deva kahevAya che, sadguru pitAzrI ! gRha, strI, putra, dhana, parivArAddhi bAhya graMthIne (parigrahaneA) tyAga karanAra, sukha du:khane samadaSTithI jonAra, jIvAvA dvi tattvAnA tyAga, grahaNAdi paramAne jANunAra, dur pAMcamahAvratanA bhArane vahana karanAra, aDhAra hajAra zIlAMgarathane dhAraNa karanAra, duHsahu khAvIza pariSahasahana karavAmAM udyama karavAvALA, mahAsatvavAna, krodhAgnine bujhAvanAra, mana, vacana, kAyAnA azubha mAnA nirAdha karanAra, sajjhAya dhyAnamAM Asakta, vividha prakAranA niyama dhAranAra, kSamA, iMdriyadamana ane sa MteSamAM tapara, tRNu ane maNI, mitra ane zatrumAM samadraSTi rAkhanAra, cha jIvanikAyanuM rakSaNa karanAra, madhukara vRttie nirdeSa AhAra grahaNu karanAra, saMyamarUpa pANIthI pU, yA
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 61 ) rU5 taraMgavALI, mananI pavitratA ane ziyalarU5 kinArAvALI, satyatapa-Idriyanigraha ane karuNArUpa cAra pravAhavALI, AtmArUpa nadImAM snAna karI, pAparUpa maLane dhonArA-upazama, viveka ane saMvararUpa traNa pavitra kuDe banAvI, jJAnarUpa ghI hema, dhyAnarU5 agni saLagAvI, krodha-mAna-mAyA-lobha-kAma-rAga ane dveSarUpa hemavA lAyaka pazuone homI kSamArUpa pureDaSA(havya padArtha)nuM bhajana karanArA brahmacarya ane mahAvratarUpa pavitra zAMti jaLathI pApapaMkanI zAMti karanArA, sarva jIvane abhaya ApanArA ane sva-parane tAranAra ityAdianeka guNagaNethI bharapUra guruo hoya che. saddadharma pitAzrI ! deva ane gurunA guNothI dharma jude nathI, kemake guNa e guNIne mUkIne rahI zakato nathI, tathApi vyavahArathI bhinnarUpe paNa te dharma vItarAgoe batAvyA che. sarva jIva para dayA rAkhavI. niraMtara satya bolavuM. corI nahi karavI. mana, vacana, kAyAthI vizuddha brahmacarya pALavuM. parigraha AraMbha tyAga karavo. mana, vacana, kAyAnA yogone azuddha vyApArathI niSedha karavo. nirlobhatA, Idriyavijaya, kaSAyatyAga ane zatru mitra para samabhAva rAkha, ityAdirUpa A dharma, mokSa sukharU5 phaLane ApanAra che. vizeSa zuM kahevuM jyAM vItarAga mahAna deva che, AtmaramaNatA e ja dharma che, ane mahAvratadhArI, udAra, kRpALu, nitya brahmacArI guruo jyAM sahAyakAro che, teonI madadathI Atmika sukha prakaTa thAya temAM kahevuM ja zAnuM ? * pitAzrI ! " amuka guNarUpa parAkramavALA patinI tAre mATe zodha karazuM vigere Ape jaNAvyuM, paNa te viSayasukhanuM phaLa meM pUrva bhavane viSe anubhavyuM che, saMsAranuM phaLa bhogavyuM che. svAmIne sneha meM joyA che. basa ghaNuM thaI. pitAjI! viDa
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( dara) banA mAtra A viSayasukhanI mane bIlakula jarUra nathI. A paugalika sukha mane na ja joIe. mAre to bharUyacca nagare javuM che. tyAM rahelA mArA parama upakArI guruone namaskAra karavA che. ane mAre te sthaLe eka jinabhuvana baMdhAvavuM che. mahAtmA puruSa siMhanAda karIne kahe che ke-manuSya janma pAmI vicAravAna manuSyae evuM kaI paNa uttama kArya karI levuM joIe ke-pharI AvA dehamAM janma, maraNAdi karI duHkhI thavAno vakhata ja na Ave. dehadhArI cho janme che, mare che, paribhramaNa kare che, pharI janme che ane mAre che. paNa jeo anukULa saMyoge pAmI Atmadharmamaya bane che teo ja dhanyabhAgya che. sudarzana ane tenA pitA caMdraguptanA thatA saMvAda vakhate rANI caMdralekhA ane (paradezathI AvelI ajANuM) suMdarI paNa rAjasabhAmAM beThI hatI. sudarzananuM dharma saMbaMdhI cAturya, gAMbhIrya ane pravINatA jANI suMdarIne ghaNo harSa thaye. rAjA paNa pitAnI putrIne zAstramAM tathA nItimAM nipuNa dekhI parama AhalAda pAmyA, tathApi putrInA mehathI mohita thaI, suMdarI tarapha daSTi karo, vizeSa praNayapUrvaka suMdarIne kahevA lAgyo. mahAnubhAvo suMdarI! huM jANuM chuM ke tuM svabhAvathI ja AtmakAryamAM ujamALa che tathApi A avasare tAre mAruM eka kAma karavuM joIe. suMdarIe praNAma karI jaNAvyuM-mahArAjA ! zI AjJA che? rAjAe jaNAvyuM A mArI putrI sudarzanA tArA prabhAvathI ja utpanna thayelI che. tuM tene evI rIte zikSA (salAha) Apa ke te saMsAranA sukhamAM Asakta thAya, ane tene vairAgya mUkI de. A tArI bahenanI ke bahenapaNunI putrI che. vaLI tene vizeSa
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ (63) prakAre vallabha che to mAruM mAnavuM ema che ke,-te tArA vacanathI saMsAravAsamAM rahevAnuM tarataja kabUla karaze. kharekhara svajanonI e ja rIti che ke sukha-duHkhamAM sarakho bhAga laI gya avasare madada Ape. rAjAnAM A vacano sAMbhaLI suMdarI vicAramAM paDI ke mAre A ThekANe sudarzanAne kAMI paNa kahevA jevuM nathI. kemake teNuM jAtismaraNa jJAnathI pUrvabhava jANanArI che. jina dharmanA to tenAM rame rome pariNasI rahyAM che. zuM teNI mArA vacanathI saMsAra tarapha potAnuM valaNa karaze ? nahiM ja. vaLI viSayothI virakta thayelAne viSaya saMbaMdhI bodha ApI temAM pravRtti karAvavI te tenA pavitra hRdayane ghAta karavA barAbara che, mATe mAre to jema teNI jinadharmamAM sthirayAne dRDha thAya tema tene kahevAnI jarUra che. tema kahevAthI mahArAja kadAca virakta thaze, paNa tenuM pariNAma to sAruM ja Avaze. ItyAdi keTalAka vakhata sudhI ghaNI bArIka rIte vicAra karI suMdarIe rAjAne jaNAvyuM. mahArAjA ! A kAryamAM mArA jevA bALakane bolavAnuM zuM che? arthAt A vidvAna rAjakumArIne zikSA ApavI te mArI buddhinuM mApa karavA jevuM che, tathApi Apano Agraha vizeSa che to avasarane ucita huM kAMIpaNa jaNAvIza ke je bolatAM loko AgaLa huM hAMsIpAtra na thAuM. mahArAjA! A kSaNabhara mAtra ramaNika viSayasukhamAM lukhya thayelA manuSya; pariNAme ( aMtamAM) je duHkha pAme che te duHkha viSama viSakadalIthI paNa atyaMta du:khadAyI che, tenA saMbaMdhamAM svAnubhavasiddha eka AkhyAyikA (kathA-daSTAMta) huM Apa sarvane nivedita karuM chuM. Apa sAvadhAna thaIne zravaNa karazo.
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa teramuM sIratna suMdarInuM jIvanavRttAMta. dakSiNArdha bhAratavarSanA madhyakhaMDamAM jagaprasiddha, dhana, dhAnyathI bharapUra ayodhyA nAmanI nagarI che. nidhinI aMdara sthApana karela dravyanI saMkhyA ane bhuvana para rahela dhavala dhvajAonI saMkhyAthI manuSya lekamAM paNa daivika saMpadAnuM bhAna thatuM hatuM. guhanAM zikharomAM Toca upara ) bArasAkha para rahelA teraNomAM ane sthaMbhanA agra bhAga para jaDavAmAM AvelAM ratnathI ema anumAna karAtuM hatuM ke vidhie ratnAkarane (samudrane) to kevaLa jaLa mAga ja avazeSa rAkhyo che. bAkI sadhaLAM ratna AMhI ApyAM che. ripu varganA daryane toDanAra ane nItilatAne vRddhi pamADavAmAM sajala jaladhara samAna IkvAku vaMzamAM tilaka sarakho jayadhama rAjA te nagarImAM rAjya karato hato. A rAjAnuM hRdaya munisuvratasvAmI tIrthaMkaranA guNagaNothI niraMtara vAsita hatuM. te mithyAtvatimirane dUra karavAne sarya samAna samartha hato. vaLI svabhAvathI ja samudra karatAM atizaya gaMbhIra hato, chatAM samudranI mAphaka khAre na hato. sUryanI mAphaka tejasvI hato chatAM koIne saMtApa karato na hato. merUparvatanI mAphaka guNagaNethI gurU (bhAre) hato tathApi te stabdha (ahaMkArIakkaDa) na hato. caMdranI mAphaka saumya svabhAvano hato tathApi te kalaMka rahita hato. tenI kIrti suraloka paryata prasaranArI hatI. parAkama zatruono kSaya karavA paryatanuM hatuM. bhakita jinezvarene namana karavA parvatanI hatI ane tyAga dAridrayane dUra karavA parvatane hate.
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ (5) nimaLa zIyaLarUpa hAravALI, ane caMdrasamAna vadane karI lakSmIne paNa jItanArI padmAvatI nAmanI te rAjAne rANI hatI, chatAM eka dUSaNa teNumAM e hatuM ke tene koI paNa saMtati na hatI saMtatine mATe ciMtA karatI rANuM eka divasa udAsIna thaIne beThI hatI te avasare eka parivAjika teNInI pAse AvI. teNIe rANIne dilAso ApatAM jaNAvyuM. bAI ! tamane putra thaze, ciMtA nahiM kare. ItyAdi kahIne nAnAprakAranI auSadhIothI mizrita cUrNa snAna karavA mATe ApyuM. rANIe suvarNAdikathI teNIne satkAra karyo. te sarva vastu laI parivAjikA cAlatI thaI. keTaloka vakhata cAlyo gayo paNa rANIne kAMI saMtAna na thayuM. chevaTe keTalAka varSa bAda rANIe eka putrIno janma Ape. janma thavA pahelAM svapnamAM kuladevIe AvIne rANIne jaNAvyuM ke-A tArI putrI sarvajane ne vaMdanIya sAdhvI thaze. A svamathI rANIne ghaNe saMtoSa thayA. rAjAe putrInI bhaviSyanI sthiti vicArI teNInuM zILavatI nAma rAkhyuM. putrI paNa janmadivasathI lAvaNya, rUpa ane saubhAgyAdi guNa sAthe vRddhi pAmatI anukrame yuvAvasthAmAM AvI pahoMcI. adbhuta rU5, lAvaNyavALI putrIne dekhI rAjA vicAramAM paDe ke mArI putrIne lAyaka koI paNa varanI mAre zodha karavI joIe. ciMtAthI saMtapta thayela jayavama rAjAe, pradhAna puruSane ekalI ane neka rAjakumAronI zodha karAvI tathApi kaI paNa rAjakumAra, rAjaku mArIne lAyaka jaNAyo nahiM. AthI viSAda pAmI rAjA ciMtavavA lAge che-bhale putrI vidvAna hoya tathApi te mAtA, pitAne ciMtAnuM kAraNa thaI paDe che, "kanyAne pitA' e nAma kharekhara duHkharUpa ja che, kemake, putrIne janma thatAM ciMtA thAya che, moTI thatAM A kanyA kone ApavI te saMbaMdhI vizeSa ciMtA thAya che, paraNAvyA pachI te sukhamAM raheze ke kema ? vigere aneka vikalpa thAya che. A pramANe rAjA
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 66). ciMtAmAM magna thayo hato, e ja avasare te rAjAnI sevA karavA mATe kuNAlA nagarIthI Ahavamala rAjAne vijayakumAra nAmane putra tyAM AvI pahoMcyo. dUrathI rAjAne praNAma karI te Ubho rahyo. rAjAe kuzaLa samAcAra pUchI besavAne Asana apAvyuM. A rAjakumAra pAse AkAzagAminI vidhA hevAthI te AkAzagamana karI zakato hato. A kAraNathI te rAjA pAsethI temaja loko taraphathI paNa vizeSa mAna pAmyo hato. vaLI te eTale badhe rUpavAna hato ke tene dekhavA mATe saMkhyAbaMdha purUSa, strIo tenI pAchaLa pharatAM yA tene nIkaLavAnA rastA para rAha joine UbhAM rahetAM hatAM. A avasare rAjaputrI zILavatI paNa pitAnA pAdavaMdanAthe aneka sakhI sAthe rAjasabhAmAM AvI. pitAne namaskAra karI tenI najIkamAM zILavatI beThI. sabhAmAM AjubAju najara karatAM vijayakumAra tarapha rAjakumArInuM dhyAna kheMcAyuM. kumAranuM addabhUta rUpa dekhI kumAza vicAravA lAgI ke-A rAjakumAra je strIne pati thaze te nArI koI mahAbhAgyavAna yA punyavAna ja hovI joIe. A pramANe vicAraNA karatI kumArIe vikArI lAgaNI vinA svAbhAvika rIte ja vijayakumAra upara pitAnI daSTi sthApanA karI. kumArInI daSTi vijayakumAra upara TharelI dekhI pAse rahelA sabhAnA lokoe sahasA te ja nirNaya bAMdhI lIdho ke-kumArInI lAgaNI A kumAra upara vizeSa che. A tarapha kumArInuM mana nirdoSa chatAM dhIme dhIme kumAranA rUpamAM Asakata thavA lAgyuM kahyuM che ke rutreNa didvipasarI pasareNa rai raIi saMsaggo / tega kha mAlai solaM, paNasIlANaM saMsAro // 1 //
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 67) rUpa jovAthI te tarapha daSTi AkarSAya che. daSTinuM AkarSaNa thavAthI neha baMdhAya che. neha thavAthI teno paricaya thAya che. paricayamAM (sahavAsamAM ) AvavAthI zIyaLa malina thAya che ane zIyalathI bhraSTa thayelA cha saMsAramAM paribhramaNa kare che. 1. kharI vAta che ke rasANidiya baibhavayaM magaguti tahaya mohaNiyasamma / cauro imAi nUgaM, jippati jaikka vIrehiM // 1 // jihavA Idriya, brahmacaryavrata, mogupti ane mehanIya karma, A cAra vastune vijaya kaI vIrapuruSa ja karI zake che. 1 A avasare pitAnA ane vijayakumAranA saMbaMdhamAM gupta paNa dhIme dhIme samAnA leko kAMI vAto karatA hoya tema anumAnathI jANIne pitAnA pitAthI zaramAyelI rAjakumArI, tarata ja sabhAmAMthI UThIne pitAnA vAsabhuvanamAM AvI. A tarapha kumArInA javA pachI, zILavatIne kharo Azaya zuM hatuM te jANyA sivAya temaja kuLadevIe svamamAM jaNAvela vacanAnuM nahiM smaraNa karatAM, rAjAe tarataja zILavatI ane vijayakumArane vivAha saMbaMdha jAhera karyo. arthAt vijayakumAra sAthe zILavatIne vivAha karyo. nimittione bolAvI lagna mATenA zubha muhUrta nirNaya karyo. lagnadivasa ghaNe najIka AvavAthI tarata ja rAjamaMdire zaNagAravAnuM kAma zarU thayuM. rastAo ane bajAra vigere sAphasupha thayA. vivAhanI sAmagrInI dhAmadhuma cAlatI hatI, eTalAmAM ughAnapAlake AvI rAjAne vinaMti karI ke-mahArAjA ! zIzIra tratu pUrNa thaI hovAthI pakSIonA madhura ane kalarava zabdorUpa vAjIMtrane vagADato, suranI pADalavRkSanA punA AmedavaDe AkAzane paNa vAta karato ane paMca bANunA jorathI naranArIonA mAnane madana karato ApaNuM vanane viSe vasaMta rAjA AvI pahoMce che. arthAta
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) vasaMta RtunI zarUAta thai cUkI che, te Apa vanamAM krIDA davite da arthe padhArazeA. A vartamAna sAMbhaLI rAjAe khuzI thaI ughAnapAlakane IcchAthI adhika dAna ApI khuzI karyAM. nAnA prakAranA alaMkArathI alaMkRta thaI, aMteuranI rANIo, tathA vijayakumArAdine sAthe lai rAjA puSpakaraDa nAmanA udyAnamAM AvI paheAMcyuM. prakaraNa 14 muM zIcaLavatInuM haraNa. rAjA parivAra sahita vanamAM pharavA lAgyA. gulAba, jAi, ketI, caMpo, DAlara, pADalAdi uttama puSponeA bahAra vanamAM phelAi rahyo hatA. atra, jAMbu, jakhIra, dADama, nAraMgo, elA, lavIMga Adi vRkSAnI suMdara dhaTAomAM kAyala, menA Adi paMkhIonA kalarava zabdo saMbhaLAtA hatA. majabUta vRkSAnI dhaTAmAM bAMdhelA hIMDALA para madhyama vayanI kumArikAe hIcI rahI hatI. taLAva, vAva ane kuMDAmAM taruNu purUSa, strIe krIDA karavApUrvaka snAna karI rahyAM hatAM. rAjA paNa krIDA karavAmAM vyagra thai rahyo hateA. e avasare eka vidhAdhara, vijayakumAranuM rUpa dhAraNa karI zILavatInuM haraNa karI AkAzamArge cAlatA thayeA. vijayakumAranI bhrAMtiyo zILavatI melI uThI-rAjakumAra ! strIenAM capaLa citta jANyA sivAya tenI sAthe hAMsI karavI te tamane ye|gya nathI. mane tame hamaNAMja mUThThI gho, jethI huM mArI sakhIyAmAM cAlI jAuM. vaLI mArAM mAtA, pitAdi svajanavaga sarve ahIM che, mATe tenI paNa mane lajjA Ave che.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 69) e vijayakumAra ! mane javA dA-mUThThI gho. yAdi aneka zabdo kahyA paNa sAMbhaLe kANu? teNe te! AkAzamArge cAlavA ja mAMDayuM. vijayakumAra baLavAna che, AkAzagamana karanAra che vigere tenA mahAmyane te vidyAdhara jANatA hovAthI, sazaMkapaNe vaitADhya pahADanA mArga mUkI daSTa, zIyaLavatIne upADI samudranA sanmukha te cAlavA lAgyA. bhayasahita AkAzamArge ullaMdhana na karatAM, samudranI aMdara rahelA vimalAla upara te AvI poMce, tyAM paDeoMcyAne hajI thaDe! paNa vakhata na lAgyA teTalAmAM, peAtAne mATenirmANa karAyelI priyAne cheDAvavA mATe hAthamAM trAsadAyaka khaDga laI vijayakumAra paNa tyAM AvI paDeAMcyA. ApuTane karaDatA bhayaMkara bhrakuTIne dhAraNa karatA, vikharAyela kezavALA vijayakumAra lAla tetrA karatA melI UDayeA 2 ! re ! nabhazrvara ! zuM Aje tane yamarAjA sAMbharI Avye che ke teM mArI priyAnuM haraNa karyuM` ? vijayakumArane Avele dekhI zauLavatI vicAramAM paDI ke-A vijayakumAra ke te vijayakumAra ? bannenuM rUpa sarakhuM' che. vastra', Abha raNA ane khelavuM cAlavu te saM sarakhuM che teA, khemAMthI jenI sAthe mAre vivAha thayeA che te kumAra kaye ? vicAra karatAM cokkasa ceSTA parathI teNIe nizcaya karyo ke--je pAchaLa A vyA che. te vijayakumAra che. tene dekhI zILavatI khelI uThI jo mAruM satItrata akha`Dita hoya te| satya vijayakumAranA vijaya thAe. AkSepa karatA, pAtAnI pAchaLa vijayakumArane AvyA jANI tene mAravA mATe te vidhAdhare kApa karI jorathI tenA para cakra mUkayuM. vijayakumAra paNa te cakrane cUkAvI, AkAzamAM UMce uchanyA. vidyAdhara paNa tenI sAtheja AkAzamAM UMcA uchaLye, vijayakumAre tIkSNa khaDganA prahArathI teneA mugaTa nIceA pADayeA.mugaTa nIceA paDatAM ja peAtAnI hAra thaze ema jANI zILavatIne te pahADa para ja rahevA da
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 7 ) vidhAdhara tyAMthI jIva laI nAzI gaye. e parastrInuM haraNa karanAra ? tuM thoDo vakhata to Ubho rahe ityAdi belato krodharUpa anathI prajavalita thayelo vijayakumAra tenI pAchaLa paDayo. A tarapha zILavatI pahADa para ekalI UbhI UbhI cAre bAju najara kare che to te pradeza taddana aparicita pitAnA jANavAmAM Avyo. te nagarI, te udhAna, mAtA, pitA ane sakhI varga vigere kAMI paNa najare na AvyuM. te vicAravA lAgI. hA ! hA ! hatavidhie mane kSaNa vAramAM mArA saMbaMdhIothI judI pADI. are ! paNa je meTI AzA bAMdhI mArA rakSaNane mATe mArI pAchaLa Avyo hato te rAjakumAra paNa pAchA na Avyo. are! te mahAnubhAva kayAM gayo? zuM tene vijaya thayo haze ke pelAne ? pahADa tarapha lAMbI najara karI te nIhALatI hatI to kaI sthaLe lAMgulane ( puchaDAne ) jamIna para AsphAlana karato siMha dekhA. kaI sthaLe gheghurArava karatA varAha dekhAtA hatA. kaI bAju suMDhAdaMDa UMcA karI doDAdoDa karatA hAthIo jaNAtA hatA. koI sthaLe zaMganA agrabhAge karI zilAone uchALatA vamahiSo jovAmAM AvatA hatA koI sthaLe capaLa svabhAvanA vAnaronA yUtha pharatAM hatAM, te kaI ThekANe bhayaMkara phukAra bhUtA maNidhare (sarpo) pharI rahyA hatA. to kaI sthaLe kilakilArava karatA vikraLa vetALe, raudra zabda karatA pizAce, ane kaliMkA laI kUdatI zAkinIonA paDachAyAnA AkAra jaNAtA hatA. A pramANe cAre dizAe padAdinA zabdanA pratirathI (paDachaMdAthI) nijana pradezamAM ekalI rahelI zILavatIne te pahADa bhayaMkara bhAsato hato. pavanathI khaDakhaDatAM jhADanA zuSka patrone avAja sAMbhaLatAM ja duSTa jAnavarenI zaMkAthI teNInuM gotra kaMpatuM hatuM. keTalIka vakhata to sahaja khaDakhaDATa thatAM vijayakumAranI AvavAnI zaMkAthI teNI sanmukha
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 71 ) doDI jatI hatI paNa jyAre tene nahi dekhatI tyAre nirAza thaI pAchI mULa sthaLe AvIne besatI. vijayakumAra hamaNAM Avaze. A bAjuthI AvavA joIe. teo mArA rakSaNane mATe ja AvyA che. vidhAdharanA hAthamAMthI choDAvavA mATe mArA pitAe ja kalyA haze. ityAdi nAnA prakAranA saMkalpa karatAM ghaNo vakhata e paNa vijayakumAra pAcho na ja Avyo, chevaTe nirAza thayelI bALA zAkasamudramAM pesI nAnA prakAranA vicAro karavA lAgI. ahA ! AvA bhayaMkara pahADa para huM nirAdhArapaNe ekalI kayAM jAuM? are nippara vidhi ! tArAmAM ATalI badhI nirdayatA che! teM mane atyAre kevI sthitimAM lAvI mUkI che! evo te tAre meM zo aparAdha karyo che? ItyAdi. bhayamAM AvI paDelI rAjabALAe aneka prakAre vidhine oLabho Apyo, paNa tenA dukhamAM kAMI ghaTADe na thayo. tyAre pUrva karmane pazcAttApa karatAM ravagata balavA lAgI ke-he jIva! pUrvabhavane vize, niyamAdi laIne pUrNa rIte te pALyAM nahiM hoya, athavA koInI thApaNa - LavI haze, athavA vizvAsune ThagyA haze, athavA koIne ayogya salAha ApI haze, athavA hAsyathI bALakone mAtA sAthe viyAga karAvyo haze. athavA meM kAInI saMpatti haraNa karI haze. te sivAya vagara prajane akasmAta A vipatti kyAMthI AvI paDI ? he jIva! duniyAnAM sarva prANio pitAnAM karela karmane anubhava kare che te che tene paNa A vakhate pUrvakRta karma udaya AvyuM che, te dhIraja rAkhI sahana kara. vilApa karavAthI zuM vaLavAnuM che? vivekI manuSyae saMpa ttinI prApti vakhate harSa na karavo joIe tema vipatti vakhate zeka - paNa na karavo joIe. ityAdi aneka prakAre pite, pitAne dhIraja ApatI zALavatI tyAM ja rahI. viSama vipattinA vakhatamAM manuSyo dhIrajathI ja tene
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ (72), pAra pAme che, tema dhArI zILavatI sAhasa avalaMbI bhaya, zoka, mohathI rahita thaI, karmagraMthIne teDanAra paMcaparameSTi maMtranuM smaraNa karavA lAgI. ane vartamAna tIrthAdhinAtha munisuvratasvAmIne vizeSa prakAre yAda karavA lAgI. buddhimati zILavatIe vicAra karyo ke, kaI paNa kAryamAM udhamanI te jarUra ja che. udhama karanArane dava sahAyaka thAya che, te huM paNa samudra oLaMgavAno koI upAya karUM. A najIkanI TekarI para rahelAM UMcA vRkSa para bhagnapAta vaNikanA cihnanI kAMi nizAnI karUM. te nizAnIne dekhI, A pahADanI najIkamAM thaIne jatAM vahANano koI paNa mAlika karUNabuddhithI ke upakAranI lAgaNIthI ahIM Ave to, huM tenI sAthe manuSyanI vastIvALI bhUmi upara jAuM, ane mArA AtmAne zAMti maLe tevAM kArya karI kRtArtha thAuM. ityAdi vicArI karI, AjubAjumAMthI ghAsano eka majabUta lAMbo puLa vALI, te sAthe laI pite vRkSa upara caDhI gaI, bhagnapotavaNikanI nizAnI tarIke te vRkSanI Teca upara tene Ubho karI pote vRkSathI nIce utarI paDI. game tevI sthitimAM paNa divase to pasAra karavAnA ja. kALa kALanuM kAma karyuM ja jaze. jo Ama ja che te, te vakhatane dhArmika kAryamAM vyatIta karavAmAM ke vAparavAmAM Avyo hoya to navIna karma baMdha na thatAM, pUrvopArjita azubha karmane nAza paNa sAthe thai zake ja, ane tethI game tevA saMkaTomAMthI paNa sukhane rasto maLI - zake. ityAdi vicAra karI vanamAM pharI, keTaluMka lIluM caMdana teNuM laI AvI. ane te vatI eka suMdara zilA upara tIrthAdhirAja zrImAna 1 samudramAM jenuM vahANa bhAMgI gayuM che te vaNika ahIM che tine sUcavanArUM cihna. upalakSaNathI nirAdhAra duHkhI manuSyane madada meLavAnu cile ke nizAnI.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 73 ) sunisuvratasvAmInI mUti ALekhI, svAbhAvika rIte ja vanamAM utpanna thayelAM zatapatrAdi puSpA lAvI te vatI pUjA |rI, paMcAMga praNAma pUrvaka bhaktithI A pramANe stavanA karavA lAgI. ', ' he munisuvrata jineMdra ! uttama vratadhArI munivRMdAne te mAkSamArga dekhADayA che. kRpALu ! mane paNa tevA ja zAMtinA mArga atAva. nirvANu mAgamAM cAlatA dharathanA tame uttama sArathI che. jo kharekhara temaja heAya te| mane pazu te dharthamAM esArI tamAruM' sArathI nAma sArthaka karI. karuNAsamudra ! tame janma, maraNuthI rahita che evuM huM tyAre ja satya mAnI zakuM ke, mane tame tevI svAnubhavasiddha khAtrI karI ApeA. uttama kevaLajJAne karI tame punya, pApAdi padArtho prakAzita karyAM che. kRpALu deva ! mArA hRdayane paNa tame prakAzita karI. kama-Idhanane! dAha karavAne tame sAkSAt agnisvarUpa che, te| mArAM kaIMdhanAne bALIne bhasmIbhUta kaza. baLatA krodhAgnine zAMta karavA, tame pANIthI bharelA medha-samAna che, teA he prabhu ! trividha tApathI tapelA mArA hRdayane zAMta kareA. tattvAvamAdha thI aneka bhavya jIveAnA ajJAna aMdhakArane tame dUra karyAM che. tA, eka mALAnA ajJAnane dUra karatAM Apane keTalI mahenata paDanAra che ? he kRpALu deva ! huM Apane zaraNe AvI chuM. Apa mAru` rakSaNa karA, rakSaNa karyA. dhaMtyAdi bhaktimugdha vacane e karI ekAgra citte te mahAprabhunI stuti karI rahI che. A
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa paMdaramuM. duHkhIno belI bhagavAna-svadharmIne meLApa. jeTalI hRdayanI vizuddhi, teTalI ja kAryanI siddhi samIpamAM che. ugra punya, pApano badalo (ke phaLa) thoDA ja vakhatamAM maLe che. AvA vipattinA kaThINa prasaMgamAM paNa je dharmakartavyamAM lIna thAya che tene tenA zubha kartavyane badale kema na maLe ? tene mahAna purUSo kema madada na mokale ? duHkhIno belI bhagavAna che. A kahevata pramANe zILavatInA punyathI prerAye kahe ke, te mahAprabhunI bhaktithI koIe meklela eka tarUNa purUSa tyAM AvI caDe. zILavatI te mahAprabhunI stuti karI rahI hatI teTalAmAM jamIna para paDelA jhADanAM sukAM pAMdaDAMne khaDakhaDATa tenA sAMbhaLavAmAM Avyo. kAMIka zaMkAthI sAvadhAna thaI te tarapha najara karI juve che to vastrAbharaNathI bhUSita zarIravALo ane thoDA mANasanA parivAravALo eka uttama yuvAna purUSa potAnI najIka AvatA teNIe dIThe. - te purUSa paNa dhImedhIme najIka AvI zILavatInA sanmukha thaI ciMtavavA lAgyo ke A koI amarI, vidhAdharI ke mAnuSI rAjakumArI jaNAya che. te je mAnuSI hoya to koI uttama zrAvakanA kuLamAM janma pAmI hoya tema tenA " A najIkamAM zilApaTTa para ALekhelA " devanAM darzananAM, kartavya parathI nizcaya karAya che. cokkasa nirNaya parathI te mAnuSI che ema nirNaya karI te vicAravA lAgyo kegame te prakAre paNa A strIne koIpaNa haraNa karIne ahIM lAvyuM hoya tema anumAna karAya che. huM je devAdhidevane devapaNe ArAdhana karuM chuM te ja devAdhidevanuM A strI paNa ArAdhana karatI hovAthI te
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 75 ) mArI ravadhamI vhena che, mATe teNIne mAre vizeSa prakAre sahAya karavI joIe. tenA caherA parathI e paNa nirNAya thAya che ke te atyAre bhaya ane viyeAgathI du:khI che. A vakhate mAre tene dhIraja ApavI joie ane sAthe joitI madada paNa ApavI, te mAra' mukhya kartavya che. hamaNAM teNI devadAnamAM rAkAyelI che te huka paNu prathama devavaMdana kI lauM, tyAdi vicAra karI te yuvAna purUSa paNa jitezvaranI pratimAne varvAdana karI bhaktipUrvaka vanA karavA lAgyA. huM jinezvara ! sakala jagata jaMtunA ka pariNAma, sthiti ane gatinA vabhAvanA tu' jANuvAvALA che, ane tethI ja sa'sAravAsamAM duHkhI thatAM prANionA sukhane mATe teM mAga dekhADayA che. zAzvata sukhane he prabhu ! dehAtIta hovAthI tuM manarahita che. tathApi ekAgra citta karI, je manuSyeA tane hRdayamAM dhAraNa kare che te sarva che. ceAgAnA tyAga karI yAgIone paNa dhyAna karavA yeAgya ayeAgI thAya che. A Azcarya nathI ? he kRpALu ! jee! prabaLa utkaMThAthI, vacaneAe karIne tArI stuti kare che te tArA rUpane pAmatAM zratakevaLIethI paNa stavAya che. he dayALu ! je manuSye! atyaMta harSAvezamAM animiSa netrAe tane dekhe che, tenA mukha tarapha iMdrAdi devA paNa bhaktithI jue che. he nAtha ! je manuSya! tArA caraNukamaLamAM lIna thAya che te vaimAnika devene vaibhava begavI, viSayasukhathI nirapekSa banI Atmatika ravAdhIna, nirvANu sukhane vilAsa kare che. hai devAdhideva ! tIrthAdhirAja, meM mana, vacana, kAyAe karI ApanI stuti karI che. tenA badalAmAM mana, vacana, kAyAnA niraMtara te mATe abhAva thAya te sukha ApavAnI mArA para kRpA kara.
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ (96), A pramANe te yuvAna purUSe devAdhidevanI ratuti karI. zILavatI tenA pahelAM stavanA karI rahI hatI. jyAre te purUSa prabhustuti karIne tyAMthI UThe ke tarata ja zILavatIe paNa potAno svadharmI baMdhu jANI Asana ApyuM. te paNa zILavatIthI ghaNe dUra nahiM tema najIka nahiM tevI rIte tenA ApelA vRkSanA patranA Asana para beThe. zILavatInI sanmukha joI, vinayapUrvaka te purUSe jaNAvyuM. bahena ! tuM koNa che ane kyAM rahe che? yUthathI vikhUTI paDelI hari. NInI mAphaka ekAkI kema jaNAya che ? samudranI aMdara rahela AvA viSama pahADa para tuM kevI rIte AvI zakI ? tAruM nAma zuM ? tuM konI putrI che ? tArA duHkhanuM kAraNa zuM che ? tArI mastakanA kezane samUha vikharAyela che. puSpamAlA ane kukama AdithI tAruM zarIra piMjarita che, chatAM azrunA pravAhathI tArA sukhanI zobhA bhedAyelI che. ATaluM belI te purUSa zAMta rahyo. A purUSanAM vacanAthI zILavatIne ghaNo saMtoSa thayo, topaNa teNIne kaMTha to zokathI purAI gayA. pitAnA paga para dRSTi sthApana karI ghaNI mahenate teNIe javAba Apyo. bhAI ! jeo duniyAnA snehasukhanA abhilASI thaI, viratisukhane ( AtmasaMyamanA sukhane ) svIkAratA nathI teo mahAna vipattio pAme temAM kahevAnuM ja zuM ? , rasa, gaMdha. zabda ane rUpAdi viSayamAM vyAkula cittavALA jIvo nAnA prakAranI viTaMbA pAmavA sAthe mRtyune paNa zaraNa thAya che. mahela, zayA, vAhana ane suMdara purUSa, strIonA saMgamanA sukhamAM Asakta thayelA che, sparzendriya sukhamAM lubdha thayelA hAthInI mAphaka mahAna dukhane anubhava kare che. madhura ana, pAna, bhejanAdi vividha prakAranA rasamAM Asakta
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ (77) thayelA che, rasanA IdriyanA lAlupI mAchalIonI mAphaka maraNane zaraNa thAya che. kasturI, kusuma, kalAgurU Adi surabhisaMdhamAM lubdha thayelA manuSya ghANedriyamAM Asakta thayelA bhramaranI mAphaka kaSTa pAme che. manahara yAne madhura gAyana madamanda AlApa ane hRdayane dravita kare tevA purUSa ke strIonA praNayavALA zabdomAM avarita manavALA manuSya, zrotraIdriya sukhanA saMgamamAM tatpara hariNanI mAphaka vividha prakAranAM duHkha pAme che. vibhrama, vilAsa, saubhAgya, rUpa, lAvaNya ane mohaka kAMtivALA suMdara rUpanI aMdara mahita thayelA manuSyo pataMganI mAphaka maraNa pAme che. . * Idriyone eka eka viSaya paNa A janmamAM asahya dukha Apato anubhavAya che ane jJAnIonA kahevA pramANe anya janmamAM narakAdi vyathA Ape che te jene pAMce IdriyanA viSayo khullA che arthAta jeo pAMce IdriyanA viSayamAM Asakta che te duHkha pAme temAM navAI zAnI ? pAMca IdriyanA sukhane sadA abhilASI A jIva, viratisukhane nahi svIkAratAM saMsAramAM vAraMvAra paribhramaNa kare che. ' he bhAI! Idriya viSayamAM Asakta che dukha pAme che te vAta tuM pate jANe che chatAM, mane tuM duHkhanuM kAraNa pUche che e meTuM Azcarya thAya che. te yuvAna purUSe jaNAvyuM. bahena ! tame jema kahe che te vAta sAmAnya rIte te tema ja che, tathApi huM vizeSa kAraNa jANavA mAguM chuM. zILavatIe jaNAvyuM bhAI mArI te vAta tame hamaNAM mArA mukhathI kavaNa nahiM karI zako, kemake pitAnA duHkhanI vAta
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 78 ) bIjAne kahevAthI temane kAMi phAyado te thateA nathI, paN tevA kRpALu purUSone ulaTA tethI vizeSa prakAre satApa ke kheda utpanna thAya che. yuvAna purUSe jAgyuM. mhena ! tame kharekhara satya ja kahyuM che kejyAM khIjAte sa MtApa thate hAya ke peAtAnuM upahAsya thatuM heya tyAM te vAta na kahevI. te yuvAne vicAra karyAM ke, atyAre A bAine dukhatA zvA tAjo ja lAgyA hoya tema jaNAya che eTale te potAnA duHkhanI vAta hamaNAM kahI Ape tevA saMbhava nathI, teA ApaNe pazu haTha karavAnI kAMi jarUra nathI. avasare adhu' jaNAI Avaze. ityAdi vicAra karI te vAtane paDatI mUkI, atyAre tene vizeSa dhIraja maLe tevI rIte vArtAlApa karavA lAgyA. yuvAna purUSe jaNAvyuM. Daina ! vivekI manuSyA e sukha, du:khamAM harSI, viSAda na karavA joie. vipatti AvI paDayA chatAM je dhIrajathI sahana kare che, vaibhava maLyA chatAM je gava ke matjhara karatA nathI, ane parane mAthe kaSTa AvI paDatAM, zakatyanusAra tene sahAya Ape che tevA manuSyeAja manuSyAnI gaNutarImAM che, bAkI teA nAmadhArI manuSyAnA duniyAmAM kyAM tATA che? krama nA acaLa niyamane lane caMdra paNa khaMDana, astamana ane grahaNunA du:khane pAme che, te pachI manuSyane mAthe vipatti AvI paDe temAM Azraya zAnuM? viyeAga, vadha, baMdhana, vaibhavakSaya, aprIti, sthAnabhraMza ane maraNAdi kruSNa karmAMdhIna jIvA mATe A duniyAmAM sulabha che. mhena ! kheda karavAnuM kAMi kAraNu nathI arthAt kheda nahi kara. jIvatA manuSya sakhyAbaMdha kalyANane joi zake che. uttama jIvAne mAthe kaSTa AvI paDe che te avasare kAyara na thavuM te ja tenI uttamatAnI kasoTI che. vidhi(pUrNAMka) sukhIyAM jIvAne naDe che ane du:khI jIve te paNa viDa MbanA pamADe che, te mALa, vRddhane gaNune nathI, tema rAjA ke rAMkane paNa
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ (79). mUkato nathI. A ni vidhi, maMtra taMtra ane vidhA Adine gAMThato nathI, temaja nirogI ke vyAdhivALAne cheDate paNa nathI, to pachI zoka karavAthI zuM phAyado thavAne ? A mAnavajiMdagImAM kaI kaI jAtano zoka karavo ? kemake vidhie A saMsArane duHkhanA nidhAnarUpa banAve che. DAbhanA agra bhAga para rahela jaLabiMdunI mAphaka jIvitavya, baLa ane lAvaNya capaLa che. lakSmI tenAthI paNa vizeSa capaLa che, paNa temAM dhama eka nizcaLa che. dharmamAM namaskAra mahAmaMtra e ja sArabhUta che. tenA mahAna prabhAvathI jaLa, agni Adi upadrava zAMta thAya che. vaLI samagra iSTa manera siddha thAya che. jo tema na hoya to AvA raudrasamudramAM vimaLa parvata kayAMthI ? ane pavananI viSama preraNAthI mArA vahANonuM Agamana paNa kayAMthI ! vaLI A bhinna potavaNikanI nizAnInuM akasmAta mArI daSTigocara thavApaNuM paNa kayAMthI ? mAruM to emaja mAnavuM che ke bahena ! A tAra namaskAra mahAmaMtranA maraNano ja prabhAva che. - svajanane viraha tyAM sudhI ja dAha kare che, duHkha ciMtArUpa DAkinI tyAM sudhI ja chaLe che ane bhavasamudramAM A cha tyAM sudhI ja paribhramaNa kare che ke jyAM sudhI teo A mahAmaMtranuM smaraNa karatA nathI. dharma bahena ! tuM tArA manamAM jarA paNa uga na karIza. AjathI niraMtarane mATe huM tAre nAno bhAI chuM e tuM cokkasa khAtrIthI mAnaje. huM siMhaladvIpanA rahevAsI caMdrazreNIne semacaMdra nAmane putra vyApArI chuM. saMsAranI mAphaka A viSama samudra paNa jinavacana sarakhA prahaNa upara besI mArI sahAyathI tuM vistAra pAma. pitAnA sadara (bhAI) sarakhA ane hitakArI te vaNika
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 8 ) putranAM vacana sAMbhaLI zIyaLavatIe jaNAvyuM. bhAI tame je vacano kahyAM che te sarve meM dhyAna daIne sAMbhaLyAM che. vigI manuSyane AzvAsana ApanAra, ApattimAM AvI paDelAne uddhAra karanAra ane zaraNAgatanuM rakSaNa karanAra evA traNa purUSothI A pRthvI "ratnagaramAM evA yathArtha nAmane dhAraNa kare che. lAvaNya, rUpa, yauvana ane vaibhavAdi guNa hovA chatAM paNa parane duHkhe duHkhI thanAra koI viralA manuSya ja hoya che. A pramANe koNIputranA vidyamAna guNanI prazaMsA karI, zIyaLavatI tenI sAthe pahADathI nIcI utarI vahANamAM jaI beThI. ane thoDA ja divasamAM samudrano pAra pAmI ahIM AvI. somacaMdra mAruM TUMka vRttAMta jaNAvI mane pitAnA pitAne soMpI. jayavame rAjAnI putrI zILavatI te pite huM ja chuM. ahIM suMdarI evA nAme prakhyAti pAmI chuM. mahArAjA caMdragupta ! vyavahArika sukhathI tyajAyelI, paradezamAM AvI paDelI, svajana vargathI vigita thayelI ane mAnasika duHkhathI duHkhI thaI ahIM Apane ghera huM divaso pasAra karUM chuM. nRpati ! jyAM sudhI manuSyo pitAnuM sthAna mUkatA nathI tyAM sudhI ja tenAmAM kulInatA, gurUtA,vidvattA, saubhAgyatA, rUpa, guNa, sukha, dhama ane svaAcAramAM nikatA rahe che. himavaMta parvatamAMthI pedA thayelI, mahAna pavitra, jagata prasiddha, ratnAkara sAthe joDAyelI ane mahAna sukhI chatAM amara saritA(gaMgA)nI mAphaka, sthAnabhraSTa thatAM strIone duHkharUpa pANuM vahana karavuM paDe che. mArI bahena yA sakhI caMdralekhAnI sAthe mAro prathama meLApa thatAM ja temaNe mAruM caritra yA itihAsa saMbhaLAvavA Agraha karyo hato, chatAM avasara sivAya bolavuM mane yogya na lAgavAthI huM mAna dharI rahI hatI. paNa Aje avasara maLatAM meM mAre sarva vRtAMta Apa sarvane jaNAvyo. kharI vAta ke avasara AvyA vinA jaNavela kArya gauravatAne pAmatuM nathI.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 81 ) he rAjana ! kuldevIe jaNAvyu` hatu` ke " zIlavatI sAdhvI thaze '' te vacana meM mAnya nahi karyuM" te, mane vapAtathI paNa adhika du:kha prApta thayuM. athavA kharI vAta che ke sayamathI virakta canAra ane` mathI madonmatta bananAra viSayAsakta thavA pracura duHkha pAme ja. he prajApALa ! dRSTi saMbadhI viSaya, dekhavA mAtrathI ja jyAre mArI A avasthA thai teA te viSaye zarIrathI sevavAmAM AvatAM kevI sthiti thAya te saMbaMdhI kalpanA Ape ja karavAnI che. mahArAjA ! eka tetranA viSayathI A du:kha mane prApta thayuM che te tevA duHkhA anubhava karanArI huM, viSayathI virakta thayelI mudanAnI AgaLa viSayasukha-sukharUpa che " ema kevI rIte varSoMna karI zakuM? 66 vaLI, A tamArI putrIne pUrva janmanA du:khane anubhava, jAtismaraNa jJAnathI pratyakSapaNe thayA che. te putrI, mArAM vacanethI sahasA pANigrahaNa karavAnu` kevI rIte aMgIkAra karaze ? e Apane peAtAne ja vicAravAnuM che. nAnA prakAranA nayAthI samarthana karAyela dharmanA paramArthane jANanArI, pUrva janmane| anubhava karanArI ane viSayathI vimukha thayelI putrI, pANigrahaNa karavAnuM mAnya kare te vAta mArI kalpanA bahAranI che, arthAt te saMbhavita nathI. naranAtha ! A sudanAne nirvANu sukhasAdhaka dhama prApta thayA che, te kumArI, mArAM vacane!thI ratnanI mAphaka dharmanA tyAga kevI rIte karaze? kadAca meM tema karavA kahyuM ane teNIe mArA vacanAmA kAIpaNa prakAre anAdara karyAM te A bharI sabhAnI aMdara huM keTalI adhI halakAI pAmIza ? tene! Apa vicAra kare. he mahArAjA ! nIca kulamAM janma, yuvAvasthAmAM daridratA, rUpa ane zIyaLa rahita pati, patnIneA saMbaMdha, rogISTa zarIra, viyeAga, pravAsamAM vipattinI prApti, sevAvRttithI zarIrane nirvAha, dhruvane
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ (82) dUtapaNAnuM kartavya ane parAdhIna bhojana, A sarva pApapuMja vRkSanAM kaDavAM yAne azubha phaLe che. A kAraNathI he rAjana! tamArI putrIne pApakAryamAM preravA mATe huM kAMI paNa kahI nahi zakuM. Apa jevA mahAna naranI abhyarthanAne bhaMga kare e janma paryata duHkharUpa lAge tema che, chatAM A sthaLe mAre koI upAya nathI. Apa te mATe kSamA karazo evI mArI namra prArthanA che. prakaraNa 16 muM. - - dharmayaza cAraNa muni naya hetu ane yutivALI zIlavatInI kathA sAMbhaLI, sIMhalA- . dhipati dhaNo khuzI thayo. teNe jaNAvyuM-zILavatI ! tamAruM kahevuM babara satya che. viSayAsakta cha du:khanA bhAjana thAya che tayApi temAM tAratamyatA hoya che. hAthI jamIna upara beThelo ke paDelo hoya chatAM, dheDAo tene oLaMgI zakatA nathI. temaja itara sAmAnya manunI mAphaka, mahAna uttama manuSyanI prabaLa viSayavRddhi hotI nathI mATe tame bIlakula kheda na karaze. aneka rAjAo jenI AjJA mastaka para dhAraNa kare che te, ayodhyAdhipati jayamarAjA (tamAro pitA) mAro mitra thAya che. tamArUM ahIM AvavuM thayuM che te, gauravane lAyaka yogya sthaLe ja thayuM che. mahAna rAjyalakSI sarva tamAre svAdhIna che. jema joIe tema tame teno vyaya karo. saMpattithI rahita thayelAM, vipattimAM AvI paDelAM, ane dezataramAM jaI caDelAM chatAM, uccapadane lAyaka uttama manuSya ucca sthAnane ja pAme che. avakasAvI A
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 83 ) RSabhadatta sAthaCvAhe jaNuAvyuM. ahA ! jayava rAjAnI putrI zILavatI ! te te amArA bharUacca nagaranA mahArAjA jitazatrunI bhANejI thAya che. ahe| vidhivilasita te keTale badhe dUra AvI rahI che! amArA mahArAjAnI bhANejI te amArI paNa bhANejI. mahAna puNyAdayathI ahIM tenI zuddhi maLI che. vijayakumAra tenI pachADI zodha karavA gayA hatA. vidhAdharane jItIne pAchA AvatAM teNe sarva sthaLe zILavatInI zeAdha karI, paNa teNInI khIlakula zuddhi tene maLI na hatI. rAjAe TaMkAra karI hasatAM hasatAM jAvyuM. sAvAha ! A zILavatI tamArI bhANejI thAya, sudarzanAnI mAsI lAge, rANInI mhena thAya. Ama AMhI tamArU' kuTuMba AvI maLyuM ane huM tA ekalA ja rahyo. tyAdi zAkane dUra karAvanAra, AnaMdI vayanAe zILavatIne AzvAsana ApI rAjAe jaNAvyuM-zALavatI ! tuM mane jinadharmanuM svarUpa samajAva. sarva dharmAM jANavA joie, ane temAMthI AtmAne hitakArI hoya te AdaravuM joie. vyavahAramAM paNa manuSyeA prathama jANIne pachI ja kAyane Adara kare che. A avasare dhayaza nAmanA cAraNuzramaNu ( muni ) nadIzvara dvIpa tarapha AkAzamArge jatA hatA te tyAM caSTane jatAM, dharmAMnA a` rAjAne sabhAmAM beThelA dIThe. pravara avadhijJAnathI rAjAnA abhiprAyane jANIne te mahAtmAe vicAra karyAM ke-jinezvara bhagavAne kahela dharmAMtA kheAdha ApavA te mahAn tItha che. kahyuM che ke : jiNabhUvaNa vipUyA dANadayAtava sutithyajattANaM // dhammo sadANaM ahiyaM bhaNiyaM jiNaMdehi // 1 // jinamaMdira baMdhAvavuM, pratimAjInI pUjA karavI, dAna ApavuM, dayA pALavI, tapazcaryAM karavI ane tIrthayAtrA karavI te karatAM paNa jIvAne dharmanA upadeza ApavAnuM phaLa, jite'droe adhika kaheluM che.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 84) pApamAM Asakta thayelA koIpaNa eka jIvane, jinezvara bhagavAnanA kahelA dharma pramANe be dhita karavAmAM Ave to teNe sarva chone mahAna abhayadAna ApyuM kahI zakAya. vaLI kahyuM che ke - dhamovaesadANaM jiNehiM bhaNiyaM imaM mahAdANaM // sammattadAyagANaM paDiuvayAro jao naththi // 1 // dharmane upadeza Apa, tene jinezvaree mahAdAna karyuM che. bIjA upagArone badale ApI zakAya che paNa samyaktva ApanArane (pamADanArane ) pratyaprakAra (badalo) koIpaNa rIte ApI zakAte nathI, mATe dharmopadeza Apavo te mahAdAna che. 1 samyakatva mahAdAna che. je dharmabuddhithI yA paropakArabuddhithI che, dharma saMbaMdhamAM bIjAne upadeza Ape to, duniyAmAM evuM koIpaNa sukha ke punya nathI ke je te jIva upArjana na kare. Iko jenA caraNAraviMdamAM vAraMvAra namaskAra kare che tevA tIrthakare paNa kamathI duHkhI thatA aneka jIvone pratibodha ApavA mATe se so thI jana sudhI jAya che. pratibodha pAmelA cho dharmane Adara kare che, pApano tyAga kare che, janmojanma teo sukhI thAya che ane chevaTe zAzvata sukha paNa teo pAme che. mATe mAre paNa parivArasahita A rAjAne pratibadha Apo, temaja jAtismaraNajJAnathI jAgrata thayelI sudanAne paNa vizeSa prakAre prabodhita karavI. ityAdi vicAra karI, dharmabodha ApavA nimitte te cAraNabamaNa muni AkAzamArgathI nIce utarI rAjasabhAmAM AvyA. mahAtmA purUSane sabhAmAM AvyA jANuM, rAjA tatkALa siMhAsanathI nIce utarI paDayA. sabhAnA sarva loko tarata ja UbhA thaI gayA. eka UMcA uttama Asana para besavA mATe rAjAe te mahAtmAne nimaMtraNa karI. te mahAna muni paNa netrathI te Asanane pratilekhI,
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ (85) rajoharaNathI pramA tenA upara zAMta citte beThA. eTale rISabhadatta, zIlavatI, sudanA vigere rAjapadAe munizrIne vaMdana karyuM . vaMdana karyAM bAda te sarve najIkanA pradezamAM jamIna upara beThA. rAjaputrI sudarzanAe munizrIne hAtha joDI namratAthI jaNAvyu ke-bhagavAn ! bhavabhayathI trAsa pAmanAra sarvene parama sukhanA kAraNa tulya, pApahara ! ApanA caraNAraviMdanuM ahIM Agamana thayeluM dekhI huM mArA AtmAne dhanyabhAgya mAnI kRtArtha thai chuM. Apa jJAnadivAkara heAi amArA saMzayAMdhakArane dUra karaze! ja. ema dhArI ApatrIne vinaMti karuM chuM ke-bha acca nagaramAM te samaLIe ( eTale me pUrvabhave) je du:kha anubhavyuM hatu. te kayA karmanA udayathI ? prasUtinA du:khI du:khI thai, khALA sAthe viyeAga thayA te kayA kramanA udayatho ? aparAdha karyAM sivAya te pAradhIe bANu mArI samaLIne mArI nAkhI te kayA karmAMnA udayathI ? donavadane ane karuNa svare AkraMda karatI tathA mahAvipattimAM AvI paDelI te samaLIne, atAvasthA vakhate AMtara duHkhane dUra karanAra munizrInAM vacaneAnI prApti thai te kayA zubha kamanA kAraNathI ? sva-para upakArI te sunitrIe tuM khIlakula bhaya nahi pAma.' ityAddei jaNAvI niyama sahita namaskAra mahAmatra mane ApyA te mahAtmAona! vayanAne bhAvathI aMgIkAra karatI maraNa pAmI, A rAbhuvanamAM huM utpanna thaI te kayA zubhakarmanA kAraNathI? he munIMdra ! A pramaNe uttama manuSya janma pAmI, krI paNa durlabha jiteMdra dharmAMne viSe mane ahIM edhikhIja( samyaktva)nI prApti thai te kayA zubha karmanA kAraNathI ? te save Apa mArA para anugraha karIne jaNAvaze, A pramANe prazno pUchI sudanA zAnta thaI. gurUzrInA mukha ra dRSTi rAkhI pratyuttara sAMbhaLavAne utsuka thaI rahI. sudarzanAnAM vacane -sAMbhaLI, kapariNAmane jANanAra te paropakAra) munizrIe jaNuAvyuM ke
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ (86) sudarzana ! cho je je karmanA nimittathI sukha duHkha pAme che te sava kAraNe huM jaNAvuM chuM tame seve ekAgra cittathI zravaNa karo. rAga-dveSane AdhIna thaI A jIvo cAra prakAranA kaSAyathI prajavalita thAya che, tathA meharUpa daDha rajaju(doraDAM thI baMdhAIne parigraha, AraMbhamAM Asakata thai rahe che parano parAbhava karo, paranI niMdA karavI, paradhanane apahAra karavo, parastrImAM laMpaTa thavuM ane chano vadha kare ityAdi aneka prakAre che karmabaMdhana kare che. te karmabaMdhanathI baMdhAyA bAda teo A saMsAracakramAM paribhramaNa kare che. te paribhramaNanAM sthAna A pramANe che yonI eTale utpattisthAna. jenAM rUpa, rasa, gaMdha ane sparza eka sarakhAM hoya tevAM aneka utpattisthAna hoya tathApi te eka jAtinI apekSAe eka gaNAya. tevAM pRthvI saMbaMdhI sAta lAkha sthAnamAM (nIomAM) A jIva paribhramaNa kare che. tevI ja rIte pANuM saMbaMdhI sAta lAkha nI. (utpattisthAna) tevI ja agni saMbaMdhI judI judI sAta lAkha yonI. tevI ja vAyu saMbaMdhI sAta lAkha yonI, pratyeka vanaspati saMbaMdhI daza lAkha yonI, sAdhAraNa vanaspati saMbaMdhI cauda lAkha yonI, beIkiya, traNa iMdriya ane cAra IdriyavALA jIvo saMbaMdhI be lAkha yonI, deva saMbaMdhI, nArakI saMbaMdhI ane tiryaMca paMceMdriya saMbaMdhI jIvonI cAra-cAra lAkha yonI ane manuSya saMbaMdhI cauda lAkha yonI (utpattisthAna) A sarva sthAnamAM ISa, viSAda ane vadha-baMdhAdi aneka duHkhane sahana karatAM azaraNapaNe che paribhramaNa kare che. A sarva yonIsthAnane ekaThAM karatAM tenI saMkhyA corAzI lAkha jeTalI thAya che. te sarva sthAnamAM vividha prakAranA sukha, duHkhanA anubhava karatAM anaMto kALa thayo che. A sAmAnya prakAre karmabaMdhanuM kAraNa meM jaNAvyuM che. have eka eka jIva vizeSa prakAre karmabaMdhana kevI rIte kare che te huM tamane jaNAvuM chuM. mana, vacana, zarIrathI aneka vAra duSTa kama karanAra, mahAparigraha
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 87 ) rAkhanAra, aneka jIvono vadha karanAra, durvyasanamAM Asakti dharanAra, mahAlobhI ane kharAba AcaraNavALA che narakagatimAM jAya che. bIjAne ThagavAvALA, mAyAvI( kapaTI ), dharmamArgano nAza karanAra, pApa karmane chupAvavAvALA ane potAnA hita mATe athavA anya janmamAM sukhI thavA mATe prayatna nahi karanArA ja bharIne janAvaramAM ( tiryaMcamAM ) utpanna thAya che. dharmamAM tatpara, sarala pariNamI, gurUbhakta ane zIyaLaguNa dhAraNa karanAra, strIo paNa maraNa pAmIne saubhAgya, surUpa Adi guNavAna purUSapaNe utpanna thAya che. duSTa adhyavasAyavALA, kaSAya karanArA, kara pariNAmI ane mAyAkapaTa karI parane ThaganArA purUSo paNa, maraNa pAmIne durbhAgyathI kalaMkti dukhI strIrUpe utpanna thAya che. baLada, ghoDA, uMTa, pADA pramukha pazuone nilAMchana ( aMDa chedanArA ) karanAra, adhama, parano parAbhava karanAra, atyaMta viSayA. bhila Sa rAkhanAra, duSTa buddhivALA cha maraNa pAmIne napuMsaka (hIjaDA)paNe utpanna thAya che. paranA guNa jenAra, gaMbhIratA rAkhanAra, dAna ApanAra, kSamA dharanAra, satya bolanAra ane sarva chAnuM hita karanAra, madhyastha guNavALA cha maraNa pAmI, manuSyapaNe utpanna thAya che. duSkara tapa-niyama karanAra, indriyone vazamAM rAkhanAra, dudhara mahAvratane pALanAra ane upazama guNavALA cha maraNa pAmI devapaNe utpanna thAya che. dhAdi cAra kaSAyane sarvathA kSaya karanAra jIva, puNya, pApane sarvathA nAza karI zAzvata sukhavALuM nirvANa mokSa )pada pAme che.
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( te ) sudanA ! A pramANe sakSepamAM paNa vizeSa prakAre tAro AgaLa meM puNya, pApanAM kuLa khatAvyAM. je vizeSa kA~nA nimittathI pAlA janmamAM tuM du:kha pAmI che, te vRttAMta have huM tane jaNAvu chu ~~~ prakaraNa 17 mu - -X03*~ kunA viSAka ane dharmopadeza. sudanA ! gayA samaLInA bhavamAM te je du;khanA anubhava karyAM che, tenuM kAraNa tenI pahelAMnA bhavamAM karelu ka` che. eTale A bhavathI trIjA bhavamAM vaitADhaya parvata upara AvelI dakSiNa koNI ke jemAM gaganavallabha nAmanuM zahera hatuM; temAM amitagati nAmane vidyAdhara rAjA rAjya karatA hatA. tene jayasuMdarI nAmanI rANI hatI. te rANIne vijayA nAmanI guNavAna putrI hatI. anukrame vijayA manuSyeAnA manane haraNa karanAra rUpa-lAvaNyatAvALuM yovana vaya pAmI. vijayA potAnI sakhIyeA sAthe eka divasa te pahADanI uttara zreNImAM AvelI suramya nagarI tarapha jatI hatI. rastAmAM teNIe eka ku Tasa ( sarpanI jAtivizeSa ) dIThe. te sa`te dekhI te vicAravA lAgI ke A nagarI tarapha jatAM rastAmAM mane apazukana thayA, te sapane mAro nAMkhavAthI apazukana niSphaLa thaze tema dhArI ajJAnatAthI khANu taiyAra karI, eka ja khANe te niraparAdhI sUte vidhI mArI nAkhyA. te sa` tyAMthI maraNa pAmI bharUacca zaheranI bahAra mahApApI mlecchapaNe utpanna thayA. vaitADhaya pahADa para AvelA ratnasacaya nAmanA zaheramAM zrImAna zAMtinAtha bhagavAnanuM suMdara maMdira hatuM, te maMdiramAM suvega
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ #YQba pAlana kare hAya hoTa (1) kaphruTa sarpane ADA utaratAM nihALI vijayA ANudvArA vIMdhI nAkhe che ( 2 ) zrI zAMtijinaprAsAdamAM bhaktimAM layalIna anI sati-prApti kare che. ( 3 ) ratnasaMcaya nagaranAM sAdhvIenI vaiyAvacca kare che. ( 4 ) zrI RSabhajinaprAsAdamAM vijayA apsarAnuM jhAMjhara upADI le che.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 8 ) nAmanA tyAMnA vidhAdhara rAjAe pUjA, AMgI karAvI hatI. te prabhunAM darzana karavA mATe te vakhate vijayA pitAnI sakhI sAthe tyAM AvI. te prabhunAM darzana karatAM ane racelI pUjAdi jotAM, bhAvanI vizeSa vRddhi thatAM teNInAM remerama AnaMdathI praphulita thayAM. te apUrva AnaMdamAM vijayAe jinadharma saMbaMdho badhibIja (samyakatva, dharmazraddhAna) utpanna karyuM -daDha karyuM. darzana karI AgaLa cAlatAM, duSkara tapazcaryA karanAra keTalIka zramaNa (sAdhvIo) tenA dekhavAmAM AvI. rastAnA parizramathI te sAdhvIo thAkI gaI hatI. tene dekhI vijayA temanI pAse gaI ane nirdoSa AhArAdi ApI, bhaktipUrvaka vaMdanA karI teonI zuzraSA karI. AkAzamArge svecchAnusAra paribhramaNa karatAM eka vananI aMdara rISabhadeva bhagavAnanuM maMdira vijayAnA dekhavAmAM AvyuM. A maMdira cAra dhAroe karI ghaNuM ja ramaNika hatuM. e avasare iMdra, IMdrANI sahita te prabhunI AgaLa nAnA prakAranI bhakitathI nATayavidhi karato hato. te dekhI vijayAne paNa kautuka utpanna thayuM. nRtyavidhi jovA mATe vijayA paNa eka sthaLe beThI. apsarAo AnaMdAzamAM prabhunA guNagrAma karavA sAthe nRtya karavA lAgI. nRtya karatAM eka apsarAnA pagamAMthI nepura uchaLIne vijayAnA kheLAmAM paDayuM. nepura dekhI tenuM mana lalacAyuM. A nepura ghaNuM ja uttama che, te mane paheravAne joIe, ityAdi te uparanA mamatvane laIne teNIe te chupAvI dIdhuM. ane te laIne tarataja utAvaLI utAvaLI gaganavallabhapuramAM AvI pahoMcI. aMta avasthAmAM AoNdhyAne maraNa pAmI te vijayA vidhAdharI bharUacca nagaranA udhAnamAM AvelA sughaTTa chAyAvALA vaDavRkSa upara eka samaLIpaNe utpanna thaI. kahyuM che ke
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ (90 ) adveNa tiriya joNI roddajhANeNa gammae narayaM / dhammeNa devalogaM tukajhANeNa nivvANaM // 1 // jo AdhyAna karavAthI tiryaMca nimAM utpanna thAya che, raudradhyAna karavAthI narakamAM jAya che, dharmadhyAna karavAvaDe devalokamAM jAya che ane zukaladhyAna karavAvaDe nirvANa pAme che. sudarzanA ! teM vijayA vidyAdharInA bhavamAM je sarpa mAryo hato te bharUaccamAM svecchapaNe utpanna thayo hato. te niraparAdhI sane mAryo hato, te karmanA udayathI samaLInA bhavamAM tuM niraparAdhI hatI chatAM (pUrva karmanA nimittathI) teNe tane mArI nAMkhI hatI. jinezvara bhagavAnanI pUjA dekhI tAruM zarIra pulakti (vikasita yA prakRtilata) thayuM hatuM tenA prabhAvathI A janmamAM tane badhilAbha paNa thoDI mahenate prApta thayuM che. vidhAdharInA bhavamAM, zramaNanI zuddha AhArapaNuM pramukhathI te vaiyAvRtya (bhakita-sevA) karI hatI, te punyanA prabhAvathI, samaLInAM bhavamAM niyama sahita navakAra maMtra munizrInA mukhathI prApta thayo hato ane A janmamAM jAtismaraNapUrvaka jinadharmanI prApti thaI che. kahyuM che kesurmnnuy siddhisuhaM jIvA pAvaMti jaMca lIlAe / ..taM jiNapUyA gurunamaNa dhammasaddahaNakaraNeNa // 1 // jIvo, deva, manuSya ane mekSanAM sukha eka lIlAmAtramAM (sahajamAM) prApta kare che te, jinezvara bhagavAnanI pUjA, guruzrIne namarakAra ane dharma uparanA zraddhAnavaDe karIne ja prApta kare che. bhAvapUrvaka muni mahAtmAonI vaiyAvacca karavAvALA manuSya je puNya upA
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ rjana kare che te puNyanA pratApathI baLa ane purUSArthamAM cakravartIonI sAthe paNa spardhA kare che. viyAvacca, saMghanuM pUjana, dharmakathAmAM AnaMda, vastra, ana, pAtra, mukAma, Asana ane bIchAnuM (pAtra pramukha) vigere guNavAna sAdhu ane zrAvakone ApavAthI je samyakatva-prAptinA kAraNarUpa navA prakAranuM punya bAMdhe che ema tIrthakaree kahyuM che. A upara kahyAM che ane bIjA paNa puNyanA uttama nimittoma (kAraNamAM) jJAnI puruSoe vaiyAvaccane ja mukhya gaNuM che. kahyuM che kepddibhggss mayassava nAsai caraNaM suyaM agunnnnaae| na hu yAvaccakayaM suhAdayaM nAsae kammaM // 1 // cAritranA pariNAma patita thavAthI athavA maraNa pAmyAthI cAritra nAza pAme che. nahi gaNavAthI jJAnane nAza thAya che. (cAlyuM jAya che) paNa vaiyAvacca karavAthI utpanna thayeluM zubha udayane devAvALuM puNya (bhagavyA sivAya) nAza pAmatuM nathI. sAdhavIonI vaiyAvacca karavAthI te je puNyAnubaMdhI puNya upArjana karyuM hatuM tenA prabhAvathI A bhavamAM tane dharmanI prApti sulabha thaI che. vidyAdharInA bhavamAM te apsarAnuM nepura (paganuM AbharaNa) apaharaNa karyuM hatuM te pApanA kAraNathI samaLInA bhAvamAM tane tArA bALake sAthe viyoga thayo hato. - munizrInA mukhathI pitAne pUrvabhava sAMbhaLI, rAjAne cakkasa nirNaya thayo ke sudarzanA je kAMI kahetI hatI te vAta satya che paNa banAvaTI nathI, kemake sudarzananA kahevA pramANe ja munizrIe kahyuM che. rAjAne dharma upara zraddhA thaI, hAtha joDI, namratApUrvaka teNe munizrIne
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ (92) jaNAvyuM-bhagavAna ! jJAnIo sarva vAta jANe che. jinezvaranA kahelA dharmamAM sarva dharmono samAveza thAya che. Apa jevA jJAnI purUSoe amArA kahevA praznano uttara Apo e kAMI azakya nathI. he prabhu! ame saMsAra samudramAM DUbelA chIe. bhavasamudramAM jahAja tulya jinezvara bhagavAnane kahela dhama amane saMbhaLA ane yogyatAnusAra amAro uddhAra kare. munizrIe jaNAvyuM-nRpati ! dhama sAMbhaLavAnI tamArI prabaLa IcchA che to AtmAne hita thAya tema jinezvara bhagavAne kahela dharma, huM tamane saMbhaLAvuM chuM. te dharma sAMbhaLIne tamAre zakayanusAra temAM avazya prayatna karo. jene sayAsatyane ke hitAhitanA viveka nathI athavA viveka AvyA pachI samajavA anusAra prayatna karatA nathI teo durlabha dharmAnidhAnane pAmIne raura(daridra)nI mAphaka upabhoga karyA sivAya khoI bese che. mokSanagara tarapha gamana karavAnA bhAga tulya te dharma, gRhastha ane tyAgI ema be prakAra che. gRhasthamAga sarala che paNa lAMbA cakrAvAmAM jatA saDakanA mArganI mAphaka laMbANa dastAvALe che tyAre tyAgamA ghaNe najIkano paNa mahAna viSama che. A mArgamAM praveza karanAra manuSyoe sarva pApanA vyApArano tyAga karavo joIe. jIvanI hiMsA na karavI, asatya na bolavuM, corI na karavI, brahmacarya sarvathA pALavuM, mamatva yA mamatAne tyAga karavo, raste joIne cAlavuM, koI jIvane duHkha thAya tevI bhASA na bolavI, AhAra-pANI nirdoSa levAM. vastra pAtrAdi levAM mUkavAM, maLa, mUtrAdi tyAga kare te jamIna Adi paMja-pramAjI koI jIvane duHkha na thAya tema kara. manathI kharAba vicAra na kare. vacanathI mauna paNa dhAraNa karavuM athavA vagara prayojane na bolavuM. zarIrathI kAMI paNa akArya na karavuM paNa dhArmika kAryamAM tene javuM. zatru mitra upara sarakhI daSTi rAkhavI. tattvano bodha karavo. paranI kathAne (vikathAna) tyAga karavo. sarala svabhAvI thavuM. gurvAdinI
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ (93) bhakti karavI ane dhIraja, satyAdi aneka guNa dhAraNa karavAM joIe. gRhasthAzramane sarvathA tyAga karanAra arthAta sarvasaMgane tyAga karanAra yogI purUSa, A pramANe vartana karI potAnA sarvabaLathI ghaNuM thoDA vakhatamAM nirvANa nagaramAM jaI pahece che. A tyAgamArga (yatidharma) svIkAravAmAM je pitAnuM asamarthapaNuM pitAne jaNAya. to teoe vidhipUrvaka gRhasthadhAma aMgIkAra karo. A gRhastha dharma kAlAMtare paNa mekSasukhanuM kAraNa thAya che. gRharAe niraparAdhI trasa jIvonI hiMsA na karavI. bIjA chAnI paNa bane tyAM sudhI rakSA karavI. 1. kanyAlikAdi pAMca moTAM asatyano tyAga kara. 2, paradavya apaharaNa na karavuM. 3, parastrIgamana sarvathA varjavuM. 4, sarva jAtinA parigrahano svaicchAnusAra parimANa karavuM. 5 A niyame dividhapaNe pALavAM. eTale tenAthI viparIta, mana, vacana, kAyAe karavuM tema karAvavuM nahi. nRpati ! saMsAra samudrane mathana karanAra A gRhasthanAM pAMca: aNuvrato kahevAya che. daze dizAomAM gRha, vyApAra arthe gamana karavAnuM pari.. mANa karavuM. 6 eka vAra ke aneka vAra je vastu potAnA upabhogamAM Ave tevI . bhogapabhoga vastunuM parimANa karavuM. 7 pApane upadeza, ArtadhyAna, hiMsA thAya tevAM upakaraNa ane . pramAda AcaraNa. AthI thato cAra prakArano anarthadaMDa, teno prayatnapUrvaka tyAga kara. 8 ochAmAM ochA AkhA divasamAM be ghaDI paryata samabhAvamAM. rahevAno prayatna kare te sAmAyaka vrata kahevAya che. 9 diziniyama vratane ekaeka divasane mATe saMkSepa karo.
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ (94 ) te dezAvakAMzika vrata. A dizisakSepa rAtrIe ane divase icchAnusAra e vAra karavA. 10 bhAjanane tyAga, zarIranI zukSAnA tyAga, vyavahArika vyApAranA tyAga ane maithunane tyAga ema cAra prakAranA niyamethI AtmaguNune puSTi ApavI te pauSadhavrata. 11 atithi zramaNAne svazakatyAnusAra AhArAdi dAna ApavuM te atithisa vibhAga. 12 A pramANe pahelAM pAMca aNuvratA, traNa guNuvrata ane chellAM cAra zikSAvrata ema gRhasthanAM khAra vrate che. A khAra vrata pAlana karavAM te gRhasyadhama kahevAya che. vaLI gRhastheAe madha, madirA, mAMsa, mAkhaNu, paMcuarI (pAMca prakAranA TeTA) ane rAtribhAjananA tyAga karaveA joie. jIvAjIvAdi pati jANI tenI saddahA karavo joie. jIvAjIvAdi nava padArthAMne jANyA sivAya vrata, ta, niyamAdi joie tevuM uttama phaLa ApatAM nathI. vastudha`ne jANyA sivAya tenuM grahaNa ke tyAga vaigya rIte banavuM azakaya che. rAjan! te mATe huM tamane chatrAvAdi padArthanI sAmAnya samajutI karAvuM chuM. jIva e prakAranA che. saMsArI tathA karmAM baMdhanathI mukAyelA. karma baMdhanathI mukata thayelA jIva, janma, maraNAdi Adhi, vyAdhithI mukata thaI niratara jJAnAnaMdamAM magna rahe che. temene kAI paNa vakhata janma levA paDatA nathI, kemake janmanuM kAraNu karmakhIja che. te ka`khIja teee sathA bhasmIbhUta karela hevAthI temAMthI pharI janmAMkurAe utpanna thaI zakatA nathI. te mukatAbhA kahevAya che. khIjo bheda je sa sArI vAnA che, te aSTakamathI dhA
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ (44) cela hovAthI janma maraNu karyAM kare che. te sauMsArI jIvA vRdriyAdi upAdhibhedathI e prakAranA gaNAya che. eka trasa ane khIjA sthAvara. jee duHkhAdithI trAsa pAme che, eTale taDakethI chAyAe Ave che, chAyAthI taDake jAya che, jene sukha, du:khAdikanuM bhAna thAya che te trasa jIva kahevAya che. te trasa jIvanA eindriya, traNu IMdriya, cAra iMdriya, pAMca iMdriya, evA cAra bheda che, deva, nAraka, tiryaMca ane manuSya A cAra bheda pAMca iMdriyavALA jIvAnAM che. sthAvara eTale sthira rahenAra, athavA sthAvara nAmakarmanA uddayavALA jIva te pAMca prakAranA che. pRthvI, pANI, agni, vAyu ane vanaspati A pramANe iMdriyAkrinA upAdhibhethI sasArI jIvAnA judA judA bhedo gaNAya che. vAstavika rIte caitanA lakSaNa e sarva jIvAtuM sAdhAraNa lakSaNu gaNAya che. A sa` dehadhArI yA kadhArI jIve sasArI jIvAmAM gaNAya che. dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAza, kALa ane pudgala A pAMca ajIvanA bhe che. ajIvanu khIjuM nAma jaDa vastu che. jIva, pudgaleAne javA AvavAmAM sahAyaka dharmAstikAya che. A arUpI vatu hovAthI tenA kAya parathI te jANI zakAya che. jIva, puddagaleMAne sthira rahevAmAM sahAya ApanAra adharmAstikAya che. A paNu arUpI hAvAthI tenA kAya uparathI niti karAya che. a!kAza-jIva pudgaleAne javA AvavAmAM avakAza( mAga ) Ape che. kALa, vastune navI, purANI banAve che. je vastumAM rUpa, rasa, gaMdha ane sparzI che te sa` pudgale kahevAya che. vRddhi, hAni thavI te pudgalanA dharma che, A pAMca ajIvanA bheda che.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ (99). saMsAracakramAM paribhramaNa karatAM je je padArtho sukhanA hetubhUta anubhavAya che te sarvanuM mULa kAraNa puNya che. karmanAM zubha pudgalo te puNya kahevAya che. - je je padArtho duHkharUpa anubhavAya che tenuM mULa kAraNa pApa che. karmanAM azubha pudgalo te pApa kahevAya che. pAMca Idriya ane mananI rAga, dezavALI pariNati te AzrAvanuM kAraNa che. zubhAzubha karmonuM AvavuM te AzrAva kahevAya che. pAMca IdriyanA viSayonI icchAne nirodha karavo te saMvaranuM kAraNa che. AvatAM karma rokavA te saMvara kahevAya che. bAla tathA atyaMtara ema be prakArano tapa te nirjarAnuM kAraNa che. Atmapradeza sAthe lAgela karmo jharI javAM te nija rA kahevAya che. miyAtva, avirati, pramAda, kaSAya ane yoga te karmabaMdhanAM kAraNe che. Atmapradeza sAthe khIra-nIranI mAphaka karma pudgalenuM pariNumAvavuM te baMdha kahevAya che. karI baMdha na thAya tevI rIte, zubhAzubha karmonuM AtmapradezathI sarvathA nijharI nAkhavuM te mokSa kahevAya che. - rAjana ! A nava to dharmanA mULa tarIke vizeSa upayogI che. sva-para jIvonA kalyANa arthe-yA rakSaNa arthe A to ghaNI sArI rIte jANavAM joIe. tAtvika sukhanA Icchaka buddhimAna jIe, AtmAnA satya yAne tAtvika svarUpane jANuM, banatA prayatna karmabaMdhanathI bacavA mATe prayAsa karavo joIe. dharmAthI jIvoe lokaviruddha kAryane avazya tyAga kare. temAM dharmaviruddha kAya te vizeSa prakAre varjavAM. tema na karavAthI aneka bhamAM te vipattinuM kAraNa thAya che. temaja adhogatine ApanArI sAthe jAya ane pariNAvavA
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 97) vikyA(strIkathA, dezathA, rAjyakathA ane bhojanathA)dine paNa vivekI puruSae tyAga kare. he nRpati ! A pramANe tyAga karavA lAyaka ane grahaNa karavA lAyaka gRhastha dharma meM tamane saMkSepamAM samajAvyo. vaLI gRhasthane pratidivasa karavA lAka kArya huM tamane samajAvuM chuM, jeno Adara karanAra manuSya, ghaNu thoDI mudatamAM saMsAraparibhramaNane aMta(cheDe ) pAme che. prakaraNa 18 muM. -- gRhasthanAM nitya kartavya. dhamathI gRhasthoe rAtrinA chellA pahere avazya jAgrata thavuM. jAgRta thavAnI sAthe ja paMca parameSThI mahAmaMtra navakAranuM banI zake teTalI vAra smaraNa karavuM. pachI pitAnI jAti, kuLa, deva, guru ane dharma saMbaMdhI vicAra karavo. jemake huM kaI jAtimAM utpanna thaye chuM ? mAruM kuLa kayuM che? jAti tathA kuLAnusAra mAre kevAM kAma karavAM joIe? huM je kartavya karuM chuM temAM dharmane yA AtmAne anukULa kArya keTalAM che? dharmane anukULa AcaraNamAM mAre prayatna keTalo che ane temAM vadhAre kevI rIte karI zakAya ? temAM AvatAM vinA mAre kevI rIte dUra karavAM? mArAthI akArya keTalAM ane kyAM bane che ? te banatAM kema aTakAvAya ? te akAryamAM pravRtti karAvanAra nimitta keNa koNa che ? te keTalAM che ? te e cho kema thAya che tevAM mAThAM kAryanuM pariNAma Aja sudhImAM mane keTaluM du:kharUpa thayuM che?
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 98) mAre iSTadeva yAne ArAdhanA karavA lAyaka deva koNa che? mArA dharmaguru koNa che ? mAro dharma zuM che ? A mAnava jiMdagI saphaLa karavA mATe ane duHkhathI mukta thavA mATe mAre kevAM kartavya karavAM joIe ? huM atyAre kevA yA kayA mArge cAlanAra manuSyanI sabatamAM chuM ? tenAthI mane zuM phAyado ke geraphAyado thAya che ke thavAne che? ityAdi bAbatono ghaNuM bArIkAIthI vicAra karo. temAM keTaloka vakhata pasAra karI potAnI bhUla sudhArI, yA AjanA divasane mATe A pramANe ja vartana karavuM, " vagere nizcaya karI cha Avazyaka (prati kramaNa) karavAM. cha Avazyaka A pramANe che-pApanA vyApAranI nivRttirU5 be ghaDI paryata samabhAve rahevuM. rahevAno nirNaya karavo yA niyama kare te sAmAyika. 1. covIsa tIrthaMkara devanI stuti karavI. 2. gurune vaMdana karavuM. 3. rAtrimAM thayela pApane yAda karI temaja gRhastha dharmane lAyaka aMgIkAra karela bAra vratamAM je je dUSaNarUpa aticAra ajANatAM ke jANatAM sahasA lAgI gayAM hoya tenI mAphI mAgavI, pharI tema na thAya, te mATe daDha nizcaya karavo. 4. lAgelA pApanA prAyazcita nimitte kAusaga (amuka vakhata sudhI dhyAnastha rahI paramAtmAnA ciMtana smaraNa karavArU5) karo. 5. ane AvatAM karma aTakAvavA nimitta yathA zakti paccakhANa (niyama-tapazcaryA) karavuM. 6. A che Avazyaka karavA lAyaka hovAthI tene Avazyaka kahe che. tyArapachI sarvodaya thatAM ja snAna karI, bhaveta vastra paherI, mukhakoza bAMdhI gRhatya(ghara derAsaramAM rahelA pratimAjI)nI pUjA kare. tyArapachI divAna zrAvaka hoya te AbarathI ane sAmAnya zrAvaka pitAnA vaibhava anusAra zahera ke gAmamAM AvelA moTA cityamAM (derAsaramAM) pUjA karavA mATe jAya. vidhipUrvaka praveza karI, jinezvara bhagavAnanI pratimAjInuM pUjana karavA pUrvaka vaMdana kare. pitAnI meLe karela paccakhANa deva sAkSIe pharIne maMdiramAM yAda kare. devavaMdana karyA bAda gurunI pAse javuM. gurune vaMdana karI guru
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( ). sAkSIe yathAzakti paccakhANa karavuM, ane dharmopadeza sAMbhaLo. dharmopadeza cAlato hoya to dharma kahevAmAM ke dhamAM sAMbhaLanArane sAMbhaLavAmAM khalanA ke aMtarAya na thAya tevI rIte sAmAnya vaMdana karI besI javuM ane pachI avasare paccakhANa karavuM. gRhasthoe dharmaviruddha vyApArano tyAga karavo joIe. jemAM aneka jIvane saMhAra thato hoya te dharma viruddha vyApAra kahevAya che. tAratamyatAne ke lAbhAlAbhano vicAra karI, jemAM bIjA jIvone ocho trAsa thato hoya ke bIlakula trAsa na thatuM hoya tevA sAdhane meLavI AjIvikA karavI. madhyAha vakhate pharI devapUjA karI, naiva mUkI, prAsuka ane nirdoSa AhArathI munione pratilAbhavA arthAta supAtrone dAna ApavuM - duHkhI thatA svadharmI baMdhuone yogyatAnusAra yathAzakti madada ApavI. dIna duHkhIyA prANuone anukaMpA buddhithI zakatyanusAra sukhI karavA. ityAdi upayogI kArya karI bahubIja, abhakSya, kaMdamULAdino tyAga karI, paccakhANuM yAda karI (pArI) guhasthoe bhajana karavuM. bhojana karyA bAda deva, gurune yAda karI je ekAsanAdi niyama hoya to paccakhANa karI levuM ane tema na hoya athavA jamavAnI icchA hoya to, divasanA AThamA bhAga jeTalo divasa bAkI hoya tyAre pharI bhajana karI levuM. ane pachI AhAranuM paccakhANa karavuM. saMdhyA vakhate pharI gharaderAsaranuM pUjana karI (dhUpa, dIpa, Arati pramukhathI pUjana karI) vaMdana karI, pratikramaNa karavuM ane chevaTe zubha bhAvathI svAdhyAya dhyAna karavuM. gharanA AgevAna mAlika zrAvake, potAnA gharanA manuSyone yathAyogya akAyathI pAchA haThAvavAM, ane dharmakAryamAM ujamALa thavA dharmopadeza Apa. vaLI tithine divase avazya mathunane tyAga karavo arthAta brahmacarya pALavuM. banI zake tyAM sudhI viSayathI virakta rahevuM. zayana karavAnA (suvAnA) avasare arihaMtAdi cAra zaraNuM
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ (100) ja karatAM reLanI upa karI ha, ane (1. arihaMtanuM zaraNa 2. siddhanuM zaraNa, 3. sAdhunuM zaraNa. 4. dhamanuM zaraNa A cAra zaraNa) karavAM. sAvadha(pApavALA) vyApArane tyAga karI, paMca parameSThI mahAmaMtranuM smaraNa karatAM thoDI nidrA levI. nidrA dUra thatAM ja jiMpAka phaLanI upamAvALA viSayasukhanA saMbaMdhamAM vicAraNuM karI jema bane tema tenAthI virakta thavA prayatna karo, ane mokSamArgamAM sahAyabhUta cAritra ravIkAra karavA saMbaMdhI uttama manera karavA. A pramANe pratidivasa(niraMtara) kriyA karanAra manuSya gRhasthAvAsamAM rahevA chatAM paNa mokSasukhane pitAnI najIkamAM lAvI mUke che. ItyAdi nAnA prakAre cAraNuzamaNa muninA mukhathI dhamazravaNa karI, caMdragupta rAjAe gRhastha dharma aMgIkAra karyo. zILavatI tathA sadanA bane viSayasukhathI virakta thayAM. dezavirati (gRhastha dharma) levAne azaktivALA jIvoe samyakatvane (dharmazraddhAne) svIkAra karyo, ane te paNa nahi grahaNa karanAra chavoe madhu, madha, mAMsAdi nahi vAparavAne abhigraha lIdhe. A pramANe aneka jIvono uddhAra karI, paropakArI mahAtmA cAraNazramaNa naMdIzvaradIpa tarapha javA mATe AkAzamArge cAlyA gayA prakaraNuM 19 muM. pUrvajanmasthAne javAne sudarzanAne Agraha. munizrInA javA pachI vinayapUrvaka pharI vAra pitAnA caraNamAM namana karI sudarzanAe jaNAvyuM. pitAjI! mArA para prasAda karI mane
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ (101) bharUacca taraph javAne AjJA Ape. tyAM rahelA guNavAna munie'nA caraNAraviMdanuM huM niraMtara sevana karIza, ane te samaLInA maraNunI jagyAe, mArA pUrvajanmanI nizAnI taroke, maNiratnamaya eka jina jIvana banAvarAvIza. rAjAe jaNAvyu-putrI ! huM vicAra karIne javAba ApuM chuM, paNa prathama A tArA upAdhyApake tane aneka zAstramAM pravINa karI che tene sa teSita karuM. A pramANe kaho rAjAe tarata ja sudarzanAnA kaLAcAryane icchAthI adhika pAAratASika dAna ApI visarjana karyAM. jinavacanAmRtanA pAnathI pavitra cittavALA vivekI rAjAe, purohitanI paNa citatA lAyaka saMbhAvanA karI khuzI karo rajA ApI. sAmatArdika sabhAjanane paNa satkAra karI visarjana karyA. peAtAnuM kuTuMba, rISabhadatta, sAvAha ane zILavI tyAdi manuSyeA sAthe sabhAmAM esI rAjA salAha karavA lAgyA. sAthe vAha ! A mArI putrI sudarzanA mArA prANuthI paNa mane adhika vhAlI che. teNIe kuTu viyAganuM du:kha kAI paNa vakhata A jiMdagImAM anubhavyuM nathI. kAi paNa vakhata anya rAjyanI bhUmi dIThI nathI. paradezanI bhASA khIlakula jANutI nathI. A jiMdagImAM duHkha anubhaNyuM nathI. tenI sakhIothI ke svajanAthI judI paDI nathI. kAI paNa vakhata apamAna sahana karyu" nathI. nira Mtara sanmAna pAmelI ane sukhamAM ucharelI che, sarasavanA puSpanI mAphka teNInu zarIra sukumALa che. te bharUacca kevI rIte jaI zakaze ? jo nA pADuM chuM te! teNInuM hRdaya du:khAya che. jo lA kahu chu te mAruM mana mAnatuM nathI. A pramANe kheAlI rAjA theADe! vakhata mauna rahyo. thoDA vakhata vicAra karI rAjAe jaNAvyuM. sAvADa ! bharUarcyA javA mATe sunAnA atyaMta Agraha che ane te paNa pAtAnA bhaTTA mATe ja, eTale huM teNInu mana du:khAvavA khIlakula rAjI nathI. tame mArA svadharmI adhu che. tema mate dharmaprAptimAM nimitta
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) rAjaputrInA samaya jeDI namratA have tamAre kAraNapaNe che. eTale bIjA koI paNa puruSane na soMpatAM tamArA uparanA dRDha vizvAsathI A mArI putrI huM tamane soMpuM chuM. te sukha zAMtithI bharUacca pahece, tenI kALajI have tamAre ja karavAnI che. rISabhadatta zrAvake hAtha joDI namratAthI jaNAvyuM. mahArAjA ! Apane rAjaputrInA saMbaMdhamAM bhalAmaNa karavAnI kAMI paNa jarUra nathI. guNavAna manuSya potAnA guNothI ja sarvatra manAya che ane pUjAya che. araNyamAM pedA thavA chatAM te sugaMdhI puSpa devonA paNa mastaka upara caDe che, tyAre potAnA zarIrathI ja pedA thayele paNa niNuM melane manuSyo dUra pheMkI de che. ApanI putrI daDha ziyaLarUpa, vaja kavacathI avaguMThita che. namaskAra mahAmaMtranA prabhAvathI duSTa upasargone dUra kare tema che. samagra tane jANanArI che. viSayathI viraktatA pAmelI che ane uttama dharmamAM Asakata hovAthI pote ja devatAnA samUhane paNa vaMdanIya che. temAM vaLI A uttama zIyaLaguNasaMpanna, bharUacca nagaranA mahArAjA jitazatrunI bhANejI zIyaLavatI, te tamArI putrInI madadagAra che. eTale rAjaputrIne koI paNa prakAranI aDacaNa nahi Ave, e mArI cesa khAtrI che. jyAre jitazatru rAjA, pitAnI bhANejInuM siMhaladvIpamAM rahevAnuM ane tyAMthI sukhazAMtie pAchuM potAnA zaheramAM AvavAnuM sAMbhaLaze tyAre sukRtanA prathama upacAra tulya ApanA upara te rAjA ghaNo ja prasanna thaze ane sneha dhAraNa karaze, mATe mahArAjA! suda8nAnA saMbaMdhamAM Apa bIlakula ciMtA na karazo. jitazatru rAjA dharmamAM tatpara, kRtajJa ane svadharmI bhAIonuM vAtsalya karanAra jenI rAjA che. vaLI A sevakane paNa Apa je AjJA karaze te karavAne mATe taiyAra che. rAjAe zILavatInA sanmukha najara karI ghaNuM praNayathI jaNAvyuM. zILavatI ! A sarva kAya tamAruM che. mArI putrI huM tamane soMpuM chuM. tenA
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ (103) saMbaMdhamAM tamane kAMI paNa bhalAmaNu karavA jevu' nathI, paNa tamane ahIMthI joie teTalI madada maLavAnuM jANavA chatAM, ATale vakhata chupI rIte du:khamAM rahyAM tema na karaze ane hitakArI kAyamAM mArI putrIne pUrNarIte sahAyaka thaze. kaSTamAM AvI paDelA uttama manuSyA paNa hataprabhAva thAya che temAM kAMi Azcaya nathI, kemake ati uccatara sthitinuM smaraNa karatAM munie paNa vimanaska thAya che. zILavatIe namratAthI jaNAvyuM. mahArAja ! vAraMvAra mArI sthitine yAda karAvI, a panI putrIne arthe, Apa mane zA mATe ALabhA Ape che ? bharUayya paheAMcyA pachI yADa ja divasamAM ApanI putrInI kuzaLa pravRtti Apa sAMbhaLazeA mATe te sabaMdhI ciMtA na karatAM Apa tene rAjIkhuzIyI bharUacca AvavA AjJA Ape ke teNI peAtAnu' icchita AtmasAdhana kare. hu tenI sAthe chuM. sukhamAM prathama bhAga huM tene ApIza ane duHkhamAM prathama bhAga huM laIza. bharUacca javA mATe rAjaputrI pUrNa utkaMThAvALA che. dareka prakAranI sagavaDa karAvI ApanAra utsAhI sAthavAha sAthe che. teNInI madadagAra rAjaputrI zALavatI che. ityAdi anukULa nimitto dekhI rAjAnA manane zAMti thai. rAjA sabhAmAMthI uThyA. eTale khIjA paNa sarve uThayA. rUSabhadatta sahita rAjAe prathama snAna karyu ane pachI munizrInA kahevA pramANe te zreSThinI sAthe vidhipUrvaka devapUjana karyu.. ucitatAnusAre dAna ApI rAjAdika sajanAe bhe!jana karyuM. bheAjana karyAbAda koSTInI sAthe rAjA dhamavArtAmAM guMthAye dharmacarcAmAM rAjAnuM mana eTalu badhu lAgyuM hatuM ke-samaya, dhaDI ane praharAe karI potAnA pratApane ochA karatA sUya tadna nisteja thai gayA ane thoDA vakhatamAM te pazcima dizAmAM gema thai gayA.
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ (104) sUryane mAthe AvI vipatti AvelI jANuM, savikAsI kamalonAM vadana plAna thaI gayAM. athavA svAmInA virahathI sevakone vaibhavanI hAni thAya temAM kAMI Azcarya nathI. e avasare patranI chAyAvALA vRkSamAM, paMkhIo Amatema deDAtAM chupAvA lAgyAM. kharI vAta che ke-paMkhIonuM sthaLa punyavAna nA sthaLanI mAphaka niraMtara UMcuM ja hoya che. jema samyaktvane nAza thatAM, mithyAtva phelAya che tema sUryakiraNanA vaibhavano nAza thatAM pRthvI upara zyAma aMdhakAra phelAvA lAgyo. thoDA ja vakhatamAM pRthvIvalayane AnaMda ApanAra uttama sadgurunI mAphaka nirmaLa kiraNa vANuM)nA samUhathI(ajJAna)aMdhakArane dUra karato caMdrane udaya thayo. jema uttama ziyaLa guNane dhAraNa karanAra strI ubhaya kuLane prakAzita kare che tema te caMdra pUrva ane pazcima dizAmAM prasaratI potAnI cAMdanIvaDe gaganataLane prakAzita karavA lAgyo. caMdrakiraNavaDe AzvAsana pAmelAM caMdravikAzI kamaLo vikasita thavA lAgyAM. kharI vAta che ke egya ravAmInA darzanathI sarva jIvo harSita thAya che. prakaraNa 20 muM. mAtAne meha-putrIne dilAse caMdranI cAMdanInA prakAzathI A pRthvItaLa jANe hasatuM hoya nahi tema rAtrInA vakhatamAM paNa pote saMgraha karelA padArthone pragaTa rIte batAvI rahyuM hatuM. jyAre AkhA zaheramAM zAMti prasarI rahI hatI tyAre devI caMdralekhAnA mAMthI UnA UnAM a_jaLa vahana thaI
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ (105) rahyAM hatA. putrImAM meAha hovAthI tenAM netramAMthI nidrA rIsAI gaI hatI. zayyAmAM te Ama tema ALeATatI hatI ane putrIne lAvI viyeAga sAMbhaLI teNInuM hRdaya kaMpatu hatu.. chevaTe mudanAne potAnI pAse ekAMtamAM khelAvI, sudanA tarata ja mAtAnI pAse AvI. mAtAe raDatAM raDatAM putrIne kheALAmAM khesArI jaNAvyuM. mArI vhAlI putrI ! dhaNI mahenate, punyanA udayathI kuLadevIe mane eka ja putrI ApI che. mArI guNavAna putrI! tAre mArA sa manArA pUNu karavAM ja joie. hajI sudhI tArI sakhIonI sadhAte A vistAravALA mahelanA AMgaNAmAM kaMduka( daDA )nI ramata ramatAM paNu me' tane dekhI nathI. vasaMta RtumAM nAnA prakAranA zRgAra paherI priya sakhIe sAthe jaLakrIDAdi krIDA karatAM meM tane khIlakula dIThI nathI. hajI sudhI pANigrahaNu karavAnA alaMkArAthI alaMkRta thayelI, yAyakAne dAna ApatI ane dIvAnAthI stuti karAtI meM tane dekhI nathI. putrI ! AvA vairAgya dhAraNa karI tAre kayAMya paNa jAvuM nahi. A rAjyanI sarva vastu tAre svAdhIna che. khIjI paNa tane je je vastunI jarUra haze te sarva vastu huM tane ahIMja meLavI ApIza. sudarzanAe namratAthI jaNAvyuM. mAtAjI ! A manuSyapaNu jIvA ke sarva guNAthI ala'kRta che, teA paNu araNyamAM utpanna thayelA kamaLanI mAphaka dharmaprApti sivAya nirarthaka che. mAtA ! dI daSTithI vicAra karaze! te Apane jaNAI Avaze ke-nAnA prakAranI azucithI utpanna thayelA A mAnava dehamAM ajJAnI jIvA khALa, yuvA ke vRddhAvasthAmAMthI kaI avasthAmAM dhama karI zake tema che? AzyAvasthAmAM azucithI kharaDAyeluM zarIra, sukha, du:kha, kheAlavAmAM asamarthatA, dUdhapAnAdi bhAjana sthiti paNa parAdhIna ane -zarIra upara aNuaNuADha karatI mAkhIone UDADavAmAM paNa zarIranI
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ (106) azakti, dhRtyAdi bALa avasthAnI sthitimAM manuSyI dhama kayAMthI sAdhI zake? viSayAmAM Asakta daMpatI(strI bharathAra)nA premamAM masta, uttama bhAge meLavavAmAM ekatAna, paradhana, parastrI ke parapuruSamAM tanmaya, viSaya jvALAthI saMtapta, yauvana madathI madonmatta, bhaviSyanA du:khathI bedarakAra ane virati sukhanA svAdane nahi jANanArA manuSyA. yuvAvasthAmAM paNa dhama karI zakatA nathI. bALakanI mAphaka vRddhAvasthAmAM paNa zarIra kharaDAyeluM hoya, vizeSa khelI gayA hAya, avayA ka patA hAya, zarIra hAya, sarva riddhi putrAdine svAdhIna hoya ane khIlakula darakAra karatAM na heAya. AvI parAdhIna maiM lAyaka kema gaNAya ? mukhathI paDatI lALathI zakAtuM na hoya, dAMta paDI jarAthI: jarjarita thayu parivAranA manuSyA vRddhAvasthA te dharmAM mAtAjI! AvA aneka deje!thI A mAnava jiMdagI bharapUra che. ane eka dhaDI pachI A zarIranI sthiti zu thaze ? tenu paNa Apasune bhAna natha, mATe ja mArI e icchA che ke-yuvAvasthAmAM ja iMdriyanu damana karIne Atmadhama siddha karavA yA svAdhIna karaveza. Atmazakitane bahAra lAvavA prayatna nahi karanArA jIve vizrAma lIdhA sivAya dareka janmamAM nAnA prakAranA sukha, kare che. teo janma, maraNa, meha ane ajJAnane zAzvata sukha meLavI zakatA nathI. du;khaneA anubhava parAdhIna thavAthI mAtAjI ! A paNa samajavA jevuM che ke-kuTuMbanA sahavAsamAM rahelA A ajJAnI jIva anyAanya peAtAnI gati Agatine paNu jANI zakatA nathI. kAi deva gatimAMthI cyavIne Ave che, te! koi narakAvAsamAMthI Ave che. koi tiyaca gatimAMthI Ave che, te kAI mAnava AvAsamAMthI-Ama judA judA AvAsamAMthI AvI AhAra,
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ (107) bhUSaNa, vastra, zayana, AsanAdi lAbhanA lobhathI viTaMbanA anubhavatA, mohathI mohita thaI kuTuMbavAsamAM vase che, eka maraNa pAme che ane sarvanI AgaLa cAlyo jAya che paNa anyanI rAha jevA paNa vakhata Ubho raheto nathI. athavA bIjAe tene thobhI rAkhavA ke sAthe javAne samartha thatA nathI; paNa pote potAnA karmathI nigaThita thaI (baMdhAIne) pAchA judA judA sthaLe cAlyA jAya che. | mAtA maraNa pAmI putrIpaNe utpanna thAya che, punI mAtApaNe utpanna thAya che. pitA putrapaNe ane putra pitA paNe karma daSathI utpanna thAya che. baMdhu zatru paNe, zatru mitrapaNe, putra patipaNe ane pati trapaNe karmasaMbaMdhathI utpanna thAya che. ghaNuM kalezathI pedA kareluM dhana paNa mahAna virodhane karavAvALu thAya che ane te eTaluM badhuM asara che ke-maraNa pAmyAbAda eka pagaluM paNa sAthe AvatuM nathI. svajane svArthamAM tatpara thaI upekSA kare che, dhanamAM lubdha thayelA putro, pitA sAthe yuddhamAM utare che athavA aneka chaLa-prapaMca kare che. hAlI strI paNa amaMgaLa ke cepI rogAdinA bhayathI mRta patinA ke maravA paDelA patinA dehane sparza karatI nathI. mAtAjI ! saMbaMdhIonI svArthI prIti samajIne, Apa mArA saMsArasukha mATe kheda nahi kare. A asAra dehanuM sAra-Atmahita karavuM te ja che. bhADAnI gADI pAsethI jeTaluM kAma levAya teTalo lAbha che. A asthira dehathI rithara dharmanI prApti, maLavALA dehathI nirmaLa jJAnanI prApti ane parAdhIna dehathI AtmA svataMtratA meLavato heya. to pachI AnAthI adhika phAyade bIje ka gaNaya ? dhanya che te strI puruSone ke jeo devendranA svarUpane ke devAMbanAnA svarUpane jItanAra, manavalabha ane ratikuzaLa strI, purUSanA samAgamathI paNa mohita thatA nathI.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 108 ) dhanya che te strI, purUSone ke jeo pAMca indriyarUpa azvane grutirUpa lagAmathI kheMcI, satASarUpa naMdanavanamAM dhArI rAkhe che. dhanya che te mahAsattvavAna jIvAne ke je kAmarUpa gajendranA vikaTa kuMbhasthaLane bhedI brahmacarya' sahita ghera tapazcaryAM kare che. dhanya che tevA parAkramI jIvane ke e kaSAyarUpa agnine kSamAdika pANIthI bujhAvI parama zAMtipadane pAme che. rAga, dveSa, mahAdi nibiDa pApa baMdhanAne bALI, saMsAra paribhramaNanA kAraNeAne teDI mokSapada prApta kare che te mahAtmAone khare khara dhanyavAda dhaTe che. vhAlI mAtA ! sadgurunA mukhathI meM dhama sAMbhaLyeA che, jAtismaraNujJAnathI ka` vipAkanA anubhava meLavyA che, ane tethI ja, janma maraNAdithI trAsa pAmuM chuM, te trAsane dUra karavA mATe ja mAre temaja Apane te dhamamAM vizeSa prayatna karavA joie. jananI ! mArA upara Apane pUrNa sneha che, te sneha tyAre sAaeka gaNuAya ke mane dhamamArgImAM vighna na karatAM, mArA mA tame saraLa karI Ape!, ane tame pote paNu dharmImAM ujamALa thAo. tame jinamaMdira baMdhAveA, supAtramAM dAna Ape! ane jIvA upara vizeSa dayALu thAo. dharmI sivAya A saMsAramAM khIjo kAi tAtvika snehI nathI. svAne khAtara ke svAtha pa`ta snehI thanAra te tAvika snehI kema gaNAya ? A pramANe sunA pAtAnI mAtA caMdralekhAne sArabhUta dha mika vacaneAthI pratikSedha ApatI hatI teTalAmAM pra:taHkALane sUcaka vINA, zaMkha ane vAjI MtrAnA zabdo tene kAte AvyA. AkhI rAtrinI sunAnI mahenata keTale darajaje saphLa thai; kemake caMdralekhAne tenA upadezanI sArI asara thai hatI,
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 21 muM siMhaladvIpane chevaTano namaskAra -- -- diNa rayaNi ghADaya pahara chaleNa maNuyANa AuyaM galai / iyajANi UNa turiyaM sudhammakammujjuyA hoi // 1 // avasarane ucita hitakArI, avasarajJa,mAgadhe sUryodayanI taiyArI jANuM lokone dharmamAM jAgRta thavA mATe jaNAvyuM.. divasa, rAtrI, ghaDI ane praharanA bahAnAthI manuSyanuM AyuSya ochuM thatuM jAya che, ema jANuM he manuSyo ! uttama dharmakAryamAM tame jaladI udyamAna thAo. rajanIkara (caMdra) malina thatAM nakSatra ane kumudanI lakSmI paNa luMTAvA lAgI. kharI vAta che ke kalaMkavALAnI sobatathI parAbhava thAya temAM kAMI Azcarya nathI. sUryanAM kiraNoe aMdhakArane dUra pheMkI dIdhe eTale giri-guphAmAM zaraNa levA mATe te deDayo gayo. mahAna puruSo kSakonuM paNa rakSaNa kare che, te vAta sAcI che. dinakare AzvAsana ApelAM kamaLanAM vana prakrulita thavA lAgyAM. kharI vAta che ke aMgIkAra karela kAryane nirvAha karavAthI phaLanI prApti avazya thAya che. ityAdi baMgAthathI baMdIvAne, sUryodaya thayo che tema rAjA pramukhane jaNAvyuM. rAjA pramukha sarve pitAnAM khaTakarma karavAmAM rokAyAM ane thoDA vakhatamAM Avazyaka kartavya AropI laI, pitAne ucita vyavasAyamAM sarve guMthAyA. rAjA vicAravA lAgyo ke mArI putrIne bharUacca javAnI cakkasa icchA ane te IcchA paNa Atma-uddhAranI hovAthI mAre teNIne avazya madada ApavI paNa vinabhUta na thavuM. jJAnI puruSanI
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ (110) AjJA che ke "karI na zake te karatAne madada Ape, paNa vinabhUta na thAo" mAre paNa te pramANe ja vartana karavuM ItyAdi vicAra karatA rAjAe prayANane mATe sarva sAmagrI taiyAra karavAne judA judA manumone AjJA karI. rAjAnI AjJA thatAM ja manuSyo te te kAryanI taiyArI karavA lAgyA. bIje divase prAtaHkALa thatAM ja pUrve niyojelA manuSyoe sarva sAmagrI taiyAra karI rAjAne nivedita karyuM. rAjAnI AjJA thatAM ja senApatie baMdara javA mATe prayANanI bherI vagADI. prayANa DhakAne zabda sAMbhaLatAM ja subhaTe sannabaddha thayA, a pAkharAyA, ratha sajja karAyA ane hAthAo zaNagArAyA. A pramANe satya taiyAra thatAM rUSabhadatta sAthe pUjA, devAcana karI rAjA rathamAM AvI beThe. rANuM caMdralekhA paNa pitAnA khoLAmAM sudarzanane besArI zIlavatInI sAthe eka zibikAmAM (naravAhana pAlakhImAM) AvI beThI. rAjakumAre, pradhAna, vilAsinI, sakhIo ane nagaranA loko sarve sudarzanane baMdara upara vaLAvavA mATe tenI pAchaLa cAlavA lAgyA. vAjIMtranA zabdothI digaMtarane pUrato sarva parivAra sahita rAjA velAtaTa baMdara) upara AvI pahoMcyo. uttama sthaLe DerA-taMbu tANavAmAM AvyA hatA, temAM thoDo vakhata rAjA pramukhe vizrAMti lIdhI. teTalAmAM niryAmakoe AvI rAjAne vinaMti karI ke mahArAjA! ApanI AjJA mujaba sarva vahANo taiiyAra karI rAkhyAM che. A arasAmAM rUSabhadatta zrAvaka (sArthavAha) paNa potAne bhAla, karIyANuM pramukha vecI nAkhI sarva taiyArI karI rAjAnI pAse AvI pahoMcyo. rAjAe rUSabhadattanA kariyANa saMbaMdhI mAlanI sarva jagAta (dANa) mApha karI, sAmuM bheTa tarIke keTaluMka dhana ApyuM. temaja uttama ratna, sonuM, kapUra, vastra ane bhAvanA caMdana pramukha
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ (111) ApI dhaNA satkAra karavApUrvaka potAnI putrI sudanAne tenA hAthamAM sepI. rAjAe jaNAvyuM-sAtha vAha ! koI paNa rIte mArI putrIne du:kha na lAge, sukhazAMtie bharUarcI jai pahece ane tyAM jaI dhakA mAM sAvadhAna thAya te sarva kA tamAre pote karavAnuM che arthAt temAM tamAre puratI madada ApavAnI che. sAtha vAhe rAjAne upagAra mAnatAM namratAthI jaNAvyuM-mahArAjA | ApanI putrI mhArI dhanhena che. Apa temanA taraphathI nizciMta raheA. jyAM sudhI A dehamAM prANa che tyAM sudhI huM tene eka vALa paNa vAkA nahi thavA dauM. sA vAhano AvI lAgaNI jANI rAjAne ghaNA saMteASa thayA. sudarzanAnA upabhega mATe ane sahAya nimitte rAjAe vastra, kapUra, kasturI, kuMkuma, kAlAgurU, ratna, setuM, rUpuM, ghI, tela, anAja vagere upayeAgo vastu, tathA dAsa, dAsI, gAyana karanAra vilAsinIe vAjIMtra vagADanAra, tathA dhanuSya, bANu, bhAlAM, sugara, khaDaga, sannaha, temaja sAmata, matrI, subhaTA, sukhAsane ane paTamaMDapa (taMbu) vagere aneka upayAgI vastuothI ane manuSyAthI bharelAM sAta se vahA ApyAM. vaLI bharUacca nagaranA jitazatru rAjAne mATe aneka kIMmatI cIjonAM bharelAM pAMca vahANeA bheTa tarIke te sAthe ApyAM, dhRtyAdi sava jAtanI taiyArIe thayelI dekhI pitAne chevaTanA praOAma karatAM sudarzanAe jaNAvyuM---- pUjya pitAzrI ! AjaparyaMtamAM meM kaI paNa rIte Apane avinaya aparAdha karyAM hAya te! te sa` A bALaka upara kA lAvI kSamazA. bALapaNuM e ajJAnatAnu dhara che ane tene laIne Apane avinaya thaI gayA haiAya te banavA yeAgya che. vhAlI mAtA ! Apane meM gathI mAMDI aneka prakAranA kale ApyA che. te sa aparAdha mAyALu mAtA kSamA karaze. tamArA upakAranA badalA huM kASTha pazu rIte vALI zakavAne asamartha chu,
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ (112) kemake prasuti vakhate mAtAne je duHkha thAya che, te duHkhanI AgaLa duniyAnAM bIjAM du:kha lAkhameM bhAge paNa nathI. te sarva duHkha sahana karI bALa avasthAmAMthI AvI yuvAvasthAmAM mane lAvI mUkatAM, Apane ghaNuM khamavuM paDayuM che, te upagAra sAbhI najara karatAM, mArA A janma payatanuM sukRta Apane arpaNa karuM to paNa thoDuM ja che. A pramANe mAtA, pitA sAthe chellI vakhatanuM saMbhASaNa karatI putrIne dekhI temaja teNIno vinaya, viveka ane mAtapita pratyenI bhakitanI lAgaNI dekhI rAjAnuM hRdaya bharAI AvyuM. tenI AMkhamAMthI metI jevaDAM AMsu jharavA lAgyAM. rAjAe sudarzanAnA mastaka upara hAtha mUkI. hRdayathI cAMpI gadagati kaMThe jaNAvyuM, mArI vahAlI putrI ! tuM pharIne amane kyAre maLIza ? tAre lAMbA vima-agnithI baLatA amArA zarIrane zAMta karavAne amRta tulya tAruM darzana karI amane kayAre thaze ? A pramANe rAjA putrI sAthe vArtAlApa kare che tevAmAM putrInA dIdha viyAgarUpa jANe vajana prahADa paDayo heya nahi tema zUnya hadaya thavApUrvaka rANI caMdralekhA akasmAta jamIna upara DhaLI paDI. rAjA pitAnuM dukha ochuM karI, rANunI sAravAra karavAmAM rokAyA. aneka zItaLa upacAra karatAM rANI keTalIka vAre zuddhimAM AvI ane tarataja vilApa karavA lAgI. rANIne vilApa karatI dekhI, dhIraja ApavApUrvaka aneka rIte zILavatI samajAvavA lAgI. bahena ! tuM pote putrInI hitasvI che, chatAM AvA maMgaLa karavAnA avasare vilAparUpa amaMgaLa zA mATe kare che ? sudarzanAe paNa dhIraja ApatA jaNAvyuM-mAtA ! tage A zuM kare che ? A vakhata to tamAre aneka prakAranI hita zikhAmaNa ApIne mAtAnI pharaja bajAvavI joIe. tene badale tame pote Ama dilagIra thAo cho, to pachI amArA jevAM bALake dhIraja kema TakI rahe ?
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ (113) vacana ane netrothI jANe putrIne viyoga agnithI dhUma rekhAja mUkatI heya nahi tema ghaNI mahenate gadgada kaMThe rANIe javAba Apyo. putrI ! jo ke mane sAta putro che; tathApi tArA viraha agnithI atyAre huM baLI maruM chuM ane te agni pAcho pharI tAre samAgama thaze tyAreja zAMta thaze. A pramANe belatAM pharI rANue raDI dIdhuM (raDavA lAgI ). sudarzanAe jaNAvyuM mAtAjI ! Ama rUdana karI zA mATe Apa dilagIra thAo che ? A mArI dhAva mAtA kamalA, mArA kuzaLanI pravRtti kahevA mATe tyAM pahoMcyA pachI tarata ja pAchI ApanI pAse Avaze. rANI caMdralekhA putrInA A vacanathI kAMIka zAMta thaI; pitAnI hena karIne mAnelI ane ghaNuM divasanA saMbaMdha vALI zILavatIne AliMgana ApI, rANI caMdralekhAe jaNAvyuM suMdarI ! jema eka mANasa bIjA mANasa pAse thApaNa mUke che tema A mArI putrIne huM tArI pAse thApaNa tarIke sopuM chuM. mATe tenI sarva saMbhALa tamAre ja rAkhavAnI che. lAMbA vakhatanA sabaMdhIno viyoga thato jANI zILavatIne paNa sahaja ochuM AvyuM; paNa tatvajJa hovAthI hadaya kaThaNa karI teNIe jaNAvyuM. bahena ! Aje ApaNo sneha pUrNa thAya che. have bIjIvAra tamAruM darzana mane thavuM durlabha jaNAya che. priya sakhI! mAruM hRdaya jANe vajanuM ghaDeluM hoya tema, ApaNA viyogathI satakhaMDa thatuM nathI eTale have te viyAganuM duHkha mAre sahana karavuM ja paDaze. bahena ! tamAro viyoga agnithI baLato, ane duHkharU5 IdhaNothI prajavalita thayelA ApaNe neha hRkSa niraMtara te ma Te saLagato ja raheze. saMyoga viye gayA upanna thatA duHkharUpa bhaDake baLI baLI
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ (114) rahelo A saMsAra kharekhara duHkharUpa ja che. AvA duHkhamaya saMsArane jANI tamAre jInezvara bhagavAnanA kahela dharmamAM vizeSa prakAre ujamALa thavuM joIe. ityAdi mIThAM vacanAe, devI caMdralekhAne AzvAsana ApI zILavatI vAhANa para caDI beThI. sudarzana paNa pitAnAM mAtApitA, baMdhava sakhIo ane nagara lokone khamAvI, mIThAM vacanothI saMtoSI, zILavatInI joDe AvI beThI. zubhamati zILavatInI sAthe beThelI sadanA, uttama vimAna para sarasvatInI sAthe beThelI lakSmInI mAphaka zobhavA lAgI. sArthapati RSabhadatta paNa narapati sahita rANu caMdralekhAne prazubha karo pitAnA jAhoja para AvI beThe. pharI bIjIvAra mAtA, pitAne AnaMda thAya tema sudarzanAe praNAma karyo. ane chevaTe pitAnI mAtRbhUmi siMhaladIpane sadAne mATe chevaTane namaskAra karI bharUacca nagara tarapha samudra mAge te vAnA thaI. prakaraNa 22 muM vimaLagirino pahADa-ane mahAtmAnuM darzana. pavanavegathI vahANe samudramAM cAlavA lAgyAM. nAnA prakAranAM AzcaryakArI dekhAva ThekANe ThekANe najare paDavA lAgyAM. maccha, kAdi jaLacara jIvothI bharapura samudrane nihALatAM, sudanAne kAMI naja anubhava maLyo. teNue zILavatIne jaNAvyuM. ammA ! A saMsAranI mAphaka samudra paNa dutara, duHsaha, durAlekanIya, dudhigamanIya ane duHkhanA nidhAna je. mane bhAse che.
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ ele h (1) rAjakumArI sunAnu siMhaladvIpathI prayANu, (2) vimaLa parvata para ArohaNa (3) muni dezanAnuM zravaNa (4) zrI munisuvratasvAmIprAsAnuM nirmANa
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ (115) chatAM prabaLa prayatna karanAra dhIrapurUSone uttama AlaMbananI madadathI sukhe tarI zakAya te paNa jaNAya che. zILavatIe jaNAvyuM. hA putrI ! A saMsAranuM temaja samudranuM keTalIka rIte sAdasyapaNuM saMbhavI zake che. chatAM jema uttama niyamonI ane jApAnanI madadathI A samudrane sukhe pAra pAmI zakAya che-tema manuSya zarIra ane uttama sadagurUnI madadathI saMsArane paNa pAra pAmI zakAya che. A pramANe vArtAlApa karatAM, samudranI gaMbhIratAnA saMbaMdhamAM kAMIka UMDA vicAramAM paDI. AtmajAgRtinA saMbaMdhamAM navIna ajavALuM pADe che, tevAmAM dUrathI vimaLa nAmane pahADa niyAmakanI najare paDe. ane thoDA vakhatamAM to te vahANe vimaLa parvatanI najIkamAM AvI pahocyAM. niyamoe vahANe tyAMja thaMbhAvI ubhA rAkhyAM. sevakone hukama karyo ke, pANI, IdhaNa vagereno saMgraha karavo hoya teTala karI le IMdhaNa, pANInA kAryo para rAkhelA sevake tatkALa nAnI nAnI nA dvArA vAhANathI nIyA utarI vimaLa parvata upara IvaNudikane saMgraha karavA mATe caDavA lAgyA. sudarzanAe zILavatIne prazna karyo. ammA ! A samudranI aMdara nAnAM vothI AcchAdita thayelo A ramaNIka pahADa dekhAya che tenuM nAma zuM che? zILavatIe pratyuttara ApatAM jaNAvyuM ke, putrI ! mAruM haraNa karIne vidyAdhara mane je pahADa para laI Avyo hato teja A vimaLa nAmano parvata che. sudarzanAe jaNAvyuM. ammA ! je teja A pahADa che, to te sthaLa mATe vizeSa prakAre dekhavuM che. mATe tame sAthe cAlo. ApaNe A pAhADa upara caDI te sthaLa dekhIe sudarzanAno vizeSa Agraha jANI, zILavatIe tema karavAnI hA kahI. tarataja vahANa parathI
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ (118) vratagrahaNa karavAnuM kAraNa Apa mane jaNAvaze? Apa jevA mahAbhAonA jIvanacaritra ane vratagrahaNa karavAmAM nimitta kAraNa vairAgyAdika tenuM zravaNa karatAM amArA jevA bALako upara mahAna upagAra thaze. sudarzanAe namratAthI prazna karyo. AtazayajJAnI te mahAtmAe uttara Apyo. sudarzanA! mArUM jIvanacaritra ane dikSA grahaNa karavAnuM nimittakAraNa sAMbhaLavAnI tane prabaLa IcchA che; to mane te saMbhaLAvavAmAM kAMI aDacaNa nathI. jyAre A jIvane Idriya viSayarUpa viSadhara (sarpa) pitAnI vika rALa jherI dADhathI hRdayamAM hase che, tyAre viSayarUpa viSathI zarIra cherAtAM, kartavyAkartavyanA vivethI bebhAna thaI, nAnAprakAranI, viSama vipattinA khADAmAM jaI paDe che, vividha prakAranA duHkha pAme che. dukhathI mahAna vedanA anubhave che, vedanAthI kheda pAme che. khedathI vicAra pragaTa thatAM vairAgya utpanna thAya che. vairAgyathI uttama bodha thAya che ane uttama bodhathI viveka pragaTa thAya che, ane vivekathI vAsita buddhi. vALA jIvo janadharmanuM anusaraNa kare che; A dharma be prakAra che. yati dharma ane gRhastha-zrAvaka dhama. yatidharma daza prakAra che ane gRhastha dharmanA bAra bheda che; chatAM gRhasthAzramamAM rahelA ane viSayAdimAM Asakta thayelA gRhasthane pUrNa dharma kyAMthI hoya ? A pramANe vicAra karI mahAsatavALA manuSyo zramaNa dharma (sAdhu mArga) ne A zraya kare che-eTale mArA saMbaMdhamAM temaja banyuM che. sudarzanA! sAmAnyathI viSayane vipAka ane tethI uga pAmI manuSyo tyAga mArgane Azraya kare che. te vAta meM tane jaNAvI. have. viSayamAM Asakta chava, kevI rIte duHkha pAme che te mArA daSTAMtathI. huM tane vizeSa prakAre batAvuM chuM. arthAt mAruM jIvanacaritra huM tane saMbhaLAvuM chuM. tuM sAvadhAna thaIne sAMbhaLa.
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 23 muM vijayakumAra, A bhArata varSamAM jagata prasiddha kuNAlA nAmanI nagarI che. jInezvaranAM caraNAraviMdathI anekavAra pavitra thayelI hevAthI, Idri paNa A nagarInuM vAraMvAra smaraNa kare che. te nagarImAM dudha vairInA samUharUpa hAthIone nivAraNa karavAne mRgeMdra (siMha) tulya ane svajana janArUpa kumune AnaMdita karavAmAM caMdasara Ahavamala nAmane rAjA rAjya kare che caMdranI mAphaka ujvaLa zIyaLarU5 ratnathI alaMkRta kamalazrI nAmanI tene paTarANI che. te rANue kALAMtare vijayakumAra nAmanA rAjakumArane janma Ape. e arasAmAM vaitADhaya pahADapara AvelI suramya nagarImAM amitateja nAmane vidyAdhara rAjA rAjya karato hato. te vidhAdhara rAjA eka divasa kuNAlA nagarI upara thaI AkAza mArge pasAra thato hato. tevAmAM mahA tejasvI vijayakumAra bALaka tenA dekhavAmAM Avyo. pitAne putra na hovAthI A tejasvI bALakanuM haraNa karI, pAcho pitAnI nagarImAM Avyo. ane te bALaka pitAnI ratnAvaLI rANIne soMpyo. putrAthI rAjA rANIe tene putrapaNe aMgIkAra karyo. anukrame vijayakumAra bALaka vRddhi pAme. avasare rAjAe kalAkalApamAM kuzaLa karavA nimitte kaLAcAryane soMpe. nAnA prakAsmI kaLAmAM kuzaLa thayelo vijayakumAra anukrame yuvAvathA pAme. suMdara rU5, yuvAvasthA, ane aneka kaLAmAM kuzaLa vijaya
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ (120) kumArane nAnA prakAranI kriDAmAM tatpara dekhI, ratnAvaLI rANInA mA maMdiramAM kAmAgni saLagavA lAgyA. putrapaNe pALIne moTA karelA che. chatAM, vijayakumAranuM udagra saubhAgya ane lAvaNyAmRtathI paripUrNa utkaTa tArUNya jotAM rANI tA sa` bhAna bhUlI gai. kharI vAta che ke, viSayanI adhikatA te akulInatA mATe, zIyaLanI malInatA mATe, cAritranI zIthilatA mATe, snehI patinA vinayanI maMdatA mATe, duti nagarInA 5tha mATe, sugatinA virAdha mATe ane avivekanI utpatti mATe thAya che. vijayakumAra ekAMtavAsamAM beThA hatA, tyAM ratnAvaLI rANI tenI pAse AvI. lajjA ane maryAdAne mUThThI sarAga vacane karI teNIe jaNAvyuM . vicakSaNu ! huM tArI pAse kAMi paNa khAlI jANatI nathI, tathApi hai buddhimAn ! sadbhAvavALI premanI lAgaNIthI huM tane kAMIka kahevA mAguM chuM. tenuM ekAgra cittathI zravaNu kara. vicakSaNa purUSAnu A lakSaNa che ke, Atmahita AcaraNa karatAM manuSyAnA apavAdathI te khIlakula DaratA nathI. asAra padAtha mAMthI paNa sAra grahaNa kare che. kAInI prArthanAnA bha`ga karatA nathI. dAkSiNyatAnA samudra tulya hoya che ane ravAne eka bAju mUkI paratuM kArya karavAmAM svabhAvathIja tatpara rahe che. rAjakumAra ! bhuvanamAM tilaka tulya Asuramya nagarInI du`ba rAjyalakSmInI sukha saMpatti tane prApta thAya tevI mArI IcchA che. te icchA mArA vacanAnusAra pravRtti karavAthI tane maLI zake tema che. manuSyatvanA sAra e che ke, rAgarahita suMdara zarIranI prApti thavI, dhanane sAra e che ke, peAtAnA bhogapabhAgamAM tene upayAga karavA ane dAna ApavuM. tevI rIte A nava yauvanane sAra e che ke, priyatama yAne vhAlA manuSyanA sayAga thave. . rAjakumAra ! mArA kahevAnA paramAtha tuM samajyA hAza. chatAM
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 121) spaSTa rIte huM... tane samajAvuM chuM ke, tuM mArA putra nathI. e cekasa niya samajaje. vijayakumAra-zuM hu* tamArA putra nathI ? ratnAvaLI-nahi, nahi. khIlakula nahi. vijayakumAra-tyAre huM kAnA putra chuM? ratnAvaLI-kuNAlA nagarIne! Ahavamalla nAme rAjA, te tArI pitA che ane tenI kamaLazrI nAme paTTarANI te tArI mAtA che. bALa avasthAmAM ja tArUM' apaharaNa karIne mArA priyatama tane ahIM laI AvyA che. mATe ja huM tane kahuM chuM ke, tu` mArU' vacana aMgIkAra kara tArA saubhAgya, rUpa ane yauvanane mArA saMgamanuM sukha ApI tuM saphaLa kara. tema karavAthI huM tane aneka zaktivALI * vidyA ApIza. te prabaLa vidyAnA prabhAvathI A suramya nagarImAM vidhAdharAnA cakravatti rAjA tuM thaI zakIza. mATe mArI pAsethI vidhA lai vidyAdharanA cakravati paNAne ane mArI sAthenA viSaya sukhane tuM upabhAga kara. A pramANe rANI ratnAvaLInAM vacane sAMbhaLI kaMdrupane jItavAvALA vijyakumAra lajjA analathI saMtapta thai A pramANe vicAra karavA lAgyA. A rANIe ATalA vakhata pata mane putrapaNe pALIne moTA karyAM che, ane Aje AvA akAyanA vicAra kare che. ahA ! sIenA AvA nIca svabhAvane dhikkAra thA. dhikkAra thA. A akAya mATe rANI mane vidhAnI ane rAjyanI lAlaca Ape che. rAjyanI mane kAMi darakAra nathI, paNa tenI pAse uttama vidhAo che. je vidhAe mane Aja paryaMta maLI nathI te vidyAe mAre tenI pAsethI prathama meLavI levI joie. meha ke kAmane AdhIna thayelI te rANI mane vidhA ApatAM vAra nahi kare. vidhA lIdhA pachI mAre mArI maryAdAnusAra teNI sAthe vartana karavAnu che. ityAdi vicAra
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) na karI tiraskArajanaka AkArane gopavI vijyakumAre rANIne jaNAvyuM. rAvaLI! mane tame hamaNAM vidhA Ape. bhaviSyanI meTI AzAthI ratnAvaLIe pitAnI pAse jeTalI vidyAo hatI te sarva vidhi sahita vijyakumArane ApI. sarva vidhAo lIdhA pachI vijayakumAre ratnAvaLIne jaNAvyuM. ammA! Aja paryata meM tamane ammA (mA) paNe mAnyAM che. putrapaNe bAlyAvasthAthI AjaparyaMta tame mane ucherelo hovAthI tame mArI mAtA che. bIjI tarapha vicAra karuM chuM to ApanA prasAdathI A sarva vidhAo meM jANuM che. to AjathI vizeSa prakAre tame mArA gurUzrIne sthAne che. * che. mAtAjI! kadAca ApanA A asaddabhAvane ke duzcaritrane mArA pitAzrI jANaze te mahAna anartha thaze, eTale teo na jANe te pahelAM ja Apa A adhyavasAyathI virAma pAme-pAchAM haTho. - vijyakumArane daDha nizcaya jANuM, pitAne svArtha siddha na thavAthI vilakhI thayelI rANIe pitAne pAse ulaTAvyo. tiraskAranI daSTithI vijayakumAra sanmukha dekhI teNIe jaNAvyuM vijyakumAra: kAmI mArI pAse tenI nIce prArthanA tuM na kara. kemake tuM mAro putra che. meM tane pALIne mATe karyo che. athavA tAro zuM doSa che? jevuM kuLa tevuM ja manuSyanuM zILa hoya che. A nyAyathI tuM koI akulIna dekhAya che, nahitara mAtAnI pAse AvI viSayanI prArthanA kareja koNa? rANI ratAvaLInAM A vacanothI vijyakumArane meTuM kutuhaLa thayuM. te vicAravA lAgyo ahA! kAmamAM Asakta thayelI mAyAvI strIo evuM koI akAyuM nathI ke te na kare. laMpaTa strIo dhanane nAza kare che ane pitAnA priyatama patine paNa mArI nAkhe che. putranI paNa abhilASA kare che. ane abhakSanuM paNa bhakSaNa kare che.
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ (123) hA! hA! kAmI strIonAM citta niraMtara malIna heya che. zAstrakAra kahe che ke asuicaM AliyattaM nisitaMca vaMcagataMca // ai kAmAsattittaM eyANaM mahiliyA ThANaM / / 1 // azucipaNuM, asatya bolavApaNuM, nirdayapaNuM, ThagavApaNuM ane kAmamAM (viSayamAM) ati AsaktipaNuM A dezonuM sthAnaka strIo che. - ahA ! nIca strIonI sobatathI maraNa, paradeza gamana, dAridra, daurbhAgya, baMdhana ane saMsAra paribhramaNanI prApti thAya che. are ! A vAta huM kadAca mArA pAlaka pitAne jaIne kahuM to te paNa A vAta sAcI mAnaze nahi. kemake strIonA lIlA vilAsavALAM lAlitya va cano upara manuSyone vizvAsa bese che, teTalo vizvAsa yuvAna purU nAM vacana para AvatuM nathI. have je huM ahI rahevAnuM karUM chuM te meTo virodha thavAno saMbhava jaNAya che, ane je javAnuM karUM te, niraMtarane mATe A nagarIne tyAga kara paDe che. eka bAju vAgha ane bIjI bAju nadI jevo nyAya atyAre mArA saMbaMdhamAM banyuM che. A ThekANe have mAre zuM karavuM. ? vicAra karatAM e nirNaya thAya che ke, AMhI rahetAM, rANInI preraNAthI mane mArA pAlaka pitA sAthe virodhamAM ke, yuddhamAM utAravAno prasaMga Avaze. mATe dharma, arthamAM viddha karanAra A virodhane mAre prayatna pUrvaka tyAga karavo joIe kahyuM che ke: kohAviTho mArai lohAsattoya harai svvssN.| ... mANillo soyakaro mAyAvIDasai sappovva // 1 // krodhanA AvezavALo jIvone mArI nAkhe che. lobhamAM Asakata sarvasva harI le che. abhimAnI zoka karAve che ane mAyAvI (kapaTI) sarpanI mAphaka Dase che ?
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ (124) rANu ratnAvaLI, kAmamAM AsaktivALI che, mAyAthI bharapura che, kuDa kapaTanA nidhAna sarakhI che ane nyAya, lajajA tathA karUNa rahita che. to bhAre sava prayatnathI tene sadAne mATe tyAga karavo eja kalyANakArI che. tema karavAthI pAlaka pitA sAthe paNa virodhamAM utaravAne prasaMga nahi Ave. ityAdi nizcaya karI eja vakhate pitAnuM khaga laI niraMtarane mATe te nagarIne tyAga karI vijayakumAra AkAza bhAge cAlI nIkaLyo. rastAmAM aneka grAma, nagara, pura, paTTaNa ane giri, saritAdi nihALato kSaNArdhamAM kuNalA nagarI AvI pahoMcyo. AkAzamAM rahI rAjamahela tarapha najara karatAM, zekavezamAM rahe. lI pitAnI mAtA kamalazrI tenA dekhavAmAM AvI. vijayakumAra AkAza mArgathI nIce utarI rAjamahelamAM Avyo. ane "tamAro bALapaNAne viyogI putra chuMvigere hakIkata jaNAvI mAtA pitAne tene nizcaya karAvI Ape. - romAMca vikAsI thavAM vigere aneka zubha nimittathI pitAne ja putra che. tema jANu mAtA, pitAdi kuTuMbamAM AnaMdano pAra na rahyo. kumAre mAtApitAdine namaskAra karI caraNamAM namI paDyo, mAtAe putrane mastaspara cuMbana karI, harSAzruthI viyogI putranA zakane dUra karyo. - harSita hRdayathI Ahavamala rAjAe putranuM sarvavRttAMta athathI Itiparyata puchayuM. rAjakumAre potAnuM AMhI AvavA paryatanuM sarva vRttAMta mAtApitAdi AgaLa kahI saMbhaLAvyuM. pitA, putra ghaNA lAMbA vakhatanA viyegane dUrakarI apUrva AnaMda anubhavI rahyA hatA. e avasare eka dUta AvI rAjAnI pAse ubho rahI kAMIka namratAthI Ahavamalla rAjAne kahevA lAgyA. svAmIna ayodhyA nagarInA mahArAjA jayavarma rAjAe Apane sevA karavA nimitte tarata bolAvyA che mATe Apa nivilaMbe padhAre. dUtanAM vacane sAMbhaLatAM ja bhayaMkara bhrakuTI caDAvI vijayakumAra
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ (125) bolI uThaze. are dUta ! zuM A bhAratavarSamAM amAre mAthe paNa kaI svAmI tarike AjJAkAraka che ke? Ahavamala rAjAe zAMtapaNe putrane jaNAvyuM. vatsa ! jayavama rAjA niraMtaranA amArA svAmI che. tema svadhAma (eka dharma pALanAra ) tathA mitra hovAthI vizeSa prakAre prasAdane karavA yogya che. kumAra ! mAre jayavama rAjAnI pAse hamaNAM ja javuM paDaze. mATe ghaNuM divasanI putra viyegI tArI mAtAnI pAse tenA saMtoSa mATe tuM hamaNuM ahIM ja rahe. * pitAnAM vacano sAMbhaLI vinayapUrvaka kumAre jaNAvyuM, pitAcha ! je temaja che eTale jayavarma rAjAnI pAse javuM ja joIe to Apa AMhI rahe, ane Apane badale huM te, rAjAnI pAse jaIza. putrane vizeSa Agraha jANuM, rAjAe tene javAnI rajA ApI. vijayakumAra haya, gAja, ratha, senAdi sAthe laI thoDA ja vakhatamAM ayodhyAnagaromAM AvI pahoMce. eka sthaLe sanyano paDAva nAMkhI, keTalAeka sevakone sAthe laI vijayakumAra rAjasabhAmAM Avyo. jayavame rAjAne namaskAra karI, pitAnI oLakhANa karAvI. arthAta huM Ahavamalla rAjane putra chuMvigere jaNAvyuM. rAjAe tene satkAra karI besavAne Asana apAvyuM. zAMtapaNe vijayakumAra sabhAmAM beThe. jaMgalamAM ke vanamAM dUra ugelAM sugaMdhI puSponI suvAsa jemavAyu ThekANe ThekANe phelAve che tema-vijayakumAranA vijJAna, kaLA, rUpa, lAvaNya, nyAya ane parAkramAdi guNone yazovAda AkhA zaheramAM phelAyo. e avasare jayavame rAjAnI putrI zILavatI aneka sakhIonA parivAra sahita pitAne namana karavA nimitte sabhAmAM AvI. pitAne namaskAra karI kuMvarI rAjAnI pAse beThI. sabhAnA loko tarapha najara karatAM te kuMvarInI dRSTi vijayakumAranA mukhAraviMda upara paDI.. ane kAMIka sarAga daSTithI teNuM kumArane jovA lAgI. kumArIne sarAga
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 126) daSTiyo nirakhatI jANI tenI sakhI vijayAe mArmika zabdamAM hAMsI karI, peAtAnA pitAzrI AdithI lajjA pAmI rAjakumArI sabhAmAMthI tarataja peAtAnA AvAsa maMdiramAM AvI. rAjakumArIne, vijayakumAra upara sarAgabhAva jANI rAjAe tarataja vijayakumArane te kanyA vacana mAtratho ApI ane tenA lagna mATe vivAhU mahAtsava zarU karAvyeA. A vakhate vasaMtaRtu pUra josamAM cAlatI hAvAthI, teneA anubhava thAya. athavA AnaMda levA mATe rAjA parivAra sahita puSpakara nAmanA udhAnamAM AbhyA. sava parivAra snAna kriyAdi vividha pravRttimAM guthAyA hatA te avahare vijayakumAranu` rUpa dhAraNa karI eka vidhAdhare zILavatInuM haraNa karyuM. A vijayakumAra ja che, ema jANI zILavatIe jaNuAvyuM, A uttama purUSa ! tame mArI hAMzI nahi kareA. mArA pitAzrI Adi sarva parivAra mane najare jIve che ane tethI mane dhaNI lajjA Ave che, mATe mane tatkALa mUThThI. A pramANe zILavatInA zabdo sAMbhaLatAM, ane vijayakumArane pAsenI bAjumAM kriDA karatA dekhI sabhrAMta thayeleA tene sakhI va tatkALa buma pADI udayA ke, deADA, dADA. zILavatInuM haraNa karI kAi purUSa AkAzamArge cAlyeA jAya che. A zabdo sAMbhaLatAMja rAjA snAnAdi kriDAneA tyAga karI, hAthamAM khaDraga laI krodhathI Amatema doDavA lAgyA. temaja khIjA subhaTo paNa kriDAne tyAga karI yuddha karavA mATe hathIyAra saja karI, pRthvI pITha para hathIyArAnu AlphAlana karavA lAgyA. zILavatInuM haraNa thayuM jANI, sahasA vajrapAta thayeA hAya tema duHkhata thayela parivAranA hAhArava vALA kALAhaLa uchaLavA lAgyA. AkAzayArI vidhAdharanI sAthe, zUravIra paNa pAcArI rAjA
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ (1ra). zuM kare? potAnA parAbhavathI kheda pAmI rAjA ciMtavavA lAgyA, sanya, saMpatti, zatra, ane mahAna baLa chatAM, hA! hA ! jaLakriDAmAM parAdhIna pramAdI thavAthI huM A parAbhava pAmyo chuM. kahyuM che ke dhAuvAya rasAyaNa jaMta vasIkaraNa khannavAehiM / / kIlA vaseNa tahA garUyAvi paDaMti guruyavasaNe // 1 // dhAturvAda, rasAyaNa. jaMtra, vazIkaraNa, khanyavAda temaja kriDAne vaza thayelA uttama purUSo paNa mahAna vyasanamAM AvI paDe che. athavA "A tArI putrI sAdhvI thaze" AvuM dharma saMgativALuM kuLadevInuM vacana meM nahi mAnya karatAM putrIne vivAha zarU karyuM. tethIja AvA du:khane nirdhAta akasmAta mArA upara AvI paDayo jaNAya che. keTaloka vakhata zoca karI rAjAe vijayakumArane jaNAvyuM. vasa! tuM prabaLa parAkramI che temaja AkAzagamana karavAnuM tAre svAdhIna che, mATe vilaMba nahi karatAM mArI putrInI zuddhi nimitte te vidyAdharanI pAchaLa tuM hamaNAM ja jA. ' vijayakumAre hAtha joDI namratAthI jaNAvyuM. mahArAjA ! pAMca divasanI aMdara rAjakumArIne pAchI na lAvI ApuM, nice mAre cAritra aMgikAra karavuM. A pramANe pratijJA karI, hAthamAM khaDraga laI, te vidhAdharanI pAchaLa AkAza mArga tarapha vijayakumAra javA lAge. AgaLa cAlatAM A vimaLa parvata para te vidhAdhara tenA jovAmAM Avyo. ApasamAM mahAna yuddha thayuM. tirNa khaganA prahArathI vidyAdharane mugaTa kumAre nIce pADa. kumArane mahA balavAna jANI rAjakumArI AMhI ja mUkI te vidhAdhara kiMkiMdha girinA zikhara tarapha cAlyo gayo. kumAra paNa AmaSanA vazathI te vidyAdharanI pAchaLa paDayo. ane ghaNA vegathI te pahADapara vidhAdharane jaI maLyo. te pahADapara yuddha karatAM pAMca divasa thayA. pAMcame divase ghaNuM mehanate kumAre te vidhAdharane
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ (128 ) parAbhava karyAM. vidhAdhara tyAMthI paNa nAsI chuTayA. kumAra paNa tenI puOM paDayA. gheADAja vakhatamAM te vidyAdharane vaitADhaya pAhADa uparanI suramya nagarInA rAjamahelasAM praveza karatA, kumAre dIThA. suramya nagarIne jotAMja kumAra vicAramAM paDayeA ke, ahA ! A vidhAdhara te te mArA pAlaka pitA che. A temanA mahela, A mArI pAlakamAta! ratnAvaLI. hA ! hA ! meM dhaNuM apeAgya kAma karyuM. mArA pAlaka pitAne meM tItra prahAra karyAM che. A mArA pAlaka pitAe vAsalyabhAvathI bAlyAvasthAthI laI, lAlana, pAlana karI mane ucherIne moTA karyAM, aneka prakAranI vidhA zIkhavADI, te pUjaya pitA, gurUnI mAka mane niraMtara pUjanIya che. tene me' raNamAM harAvyA. tethI nira'tarane mATe mArA AtmAne me' kalaMkita karyAM tyAdi ciMtA ane zAkamAM nimagna thayelA kumArane dekhI, te vidyAdharapatie pAse AvI tene khelAvyA ke, putra ! zAka nahi kara, svAmInA krAya mATe pitAne paN prahAra karavA te kSatrIonA dhama che. tema tane khabara paNa na hatI ke A mArA pitA che. apeAdhyAnagarI tarapha tane prasanna karavA mATe mArU Agamana thayuM hatu. tyAM AvatAM rati ke, raMbhAthI adhika rUpavAna zILavatI mArA dekhavAmAM AvI, tene zvetAMja huM tenA para Asakta thayA ane tArU rUpa lai meM teNInuM apaharaNa karyu. huM vIr ! AjaparyaMta pRthvIne viSe mArA kAie parAbhava karyAM nahatA. te tArAthIja hu parAbhava pAmyA chuM. te mane jItI lIdhA che. te tArA dRDha zIyaLanAja prabhAva che. tArI mAtAnu tArA para kApAyamAna thavuM, ane tArU ziyaLa viSe dRDha rahevu' vigere sarva hakIkata mArA parivAranA mukhathI sAMbhaLI, huM sArI rIte mAhitagAra thayA chuM, kharAba, nIca strIonA seAbatathI iSTa mAsane viyeAga, aniSTa vastune saMyeAga, abhraMza nAnA prakAranI vittie ane maraNunI paNa prApti thavI te sulabha che.
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 129) strIomAM Asakta thayelA manuSya jAti, kuLa, vinaya, zruta, ziyaLa, cAritra, sabhyatva, ane zarIranA pazu eka kSaNA mAM nAza kare che. snehathI bharelI (telathI bharelI) chatAM svakAryAM lajjA ane snehane| kSaya karanArI dIpanI zikhAnI mAphaka kaluSatA, ane mInatAne karavAvALI strIonA tattvajJAe avazya tyAga karavA joie. jaLanI ( jaDanI ) seAkhatavALI, duHkhe aMta pAmI zakAya tevI, e pakSanA ( zvasura, piyaranA ) e kinArAnA kSaya karavAvALI, durAcAriNI (nadI peThe vAM4 cuMTI cAlavAvALI), nadInI mAphka viSamapatha ane nIcagAmanI mahilAenA tyAga karavA joie. dudhathI tRpta karyAM chatAM viSathI bharapura, paga vinAnI chatAM gUDha pracAravALI-( peTathI cAlanAra ) pakSe bahAra nahi ranArI chatAM gupta pracAravALA, vAMkI gativALI, du:zIla sa`NI pakSe jIvAnA saMhAra karavAvALI, sApaNanI mAphaka durAcArI strIone vivekI purUSAe saMga mUkavA joie. A pramANe strInA svarUpanuM svAnubhavavALuM kathana karI, sasArathI virata thayelA te amitateja vidhAdhara rAjAe vijayakumArane jaNAvyuM. putra ! zILavatInA haraNu karavArUpa ninIya katta vyathI ane tArI pAlaka mAtA ratnAvaLInA durAcaraNathI mane dhaNI lajjA ane udvega thayA che. temaja tAtmika dRSTithI vicAra karatAM A saMsAra mane duHkharUpa bhAse che. AtmaparAyaNa thai, zAMtipada meLavavuM te mArU kharU kattavya samajAya che. mATe A mArI paTTadevI ane A rAjyanA huM niraMtarane mATe atyAre tyAga karU chuM. te rAjya tane soMpuMchuM. tu tenA svIkAra kara. pAlaka pitAnA AvAM vairAgyagarbhita vacane sAMbhaLI vijayakumAre jaNuAvyuM. pitAzrI ! Apa kaho tevAja saMsAra du:khamaya
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 130) che. Apanuja dRSTAMta laI mAre paNa A saMsArane niraMtarane mATe tyAga karave ja caiAgya che. pitAzrI ! evA kANu ajJAna manuSya hoya ke, nirdayatAvALI, ane kuDa kapaTAdi aneka deSAthI bharapUra strIne jANavA chatAM, peAta:nA AtmA tenA bhakSaka tarike tene soMpe ? A pramANe pitAzrIne jaNAvI, rAjyane anAdara karI, cAritra levAne ujamALa thayelA vijayakumAra, apUNu` raheluM kArya pUrNa karavA nimitte A vimaLa parvatapara AvyeA. rAjA amitateje te! sadgurUnA samege tyAMja cAritra aMgikAra karyu zILavatIne jayava rAjAnA hAthamAM soMpI, huM tarataja cAritra aMgIkAra karIza. tyAdi maneAtha karatAM vijayakumAre A pahADanA sava pradeza joyA paNa koi sthaLe zILavatInI bhALa na lAgI. zILavatI hAtha na lAgavAthI kumArane ghaNA kheda thayA, te ciMtavavA lAgyA ke, hA ! hA ! mArUM jIvitavya niSphaLa nivaDayuM. rAjakumArIne cheDavavA mATe mAre pitAnI sAthe yuddhamAM utaravuM paDayuM. pitAne ATalI viTakhanA pamADI ane ate zILavatI mAre hAtha na AvI. jayavamAM rAjAne satASa na pamADayA. pratijJAthI huM bhraSTa thayA. mAra sabaTapaNuM sarva manuSyeAmAM naSTa thayuM. uttama purUSAnI *tti traNa prakAranI hAya che. parAkrama 1. kavitva 2. ane tyAga 3. A traNamAMthI, mArAmAM eka pazu guNu nathI. rAjabALAne cheDAvI tenA pitAne soMpavArUpa kA siddha na thayuM. eTale svapratijJAthI bhraSTa thatAM, leAkamAM hAsyatAne 5 melA mArAmAM parAkramajanya phrItti kayAM rahI ? mArAthI sukavitvAdike karI prItti pedA karavAmAM chaMda, lakSAdi mAre svAdhIna che; tathApi uttama kAvyAdika karI kAvya baMdhana karavAthI jIvane zuM phAyado thavAnA che ! kemake parAtuvRtti e guNu dASAnu zu na kara
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ (131) vAthI rAga, dveSAdikanI utpatti sivAya bIjuM kAMI paNa phAyado mane jaNAto nathI. caMcaLa lakSmIne tyAga karavAthI (dAna ApavAthI) paNa kIrti pedA thAya te paNa amara kayAMthI hoya ! mATe A janmanuM atyAra sudhInuM mAruM vitavya bAvaka niSphaLa thayuM che. A pramANe vicAra karatAM teNe nizcaya karyo ke, jInezvara bhagavAnanAM caraNAraviMdanuM ArAdhana karatAM arthAta temanI AjJA mujaba vartana karatAM je kIrti pedA thAya che; te zAzvata sukhane arthe thAya che. mATe havethI mAre tene atheja prayatna kare. jInezvara bhagavAnanI ArAdhanA jJAnI purUSoe be prakAre batAvI che. eka to jItubhUvana, janabiMdi karAvavAM, ane tenuM pUjanaarcana karavAthI ArAdhanA thAya che. ane bIjI ArAdhanA pAMca mahAvrata pALavAM, duSkara tapazcaraNa ane cAritra kriyAdi karavAthI thAya che. pahelI ArAdhanA azAzvata ane vyAdikane svAdhIna che ane bIjI ArAdhanA zAzvata ane pitAne svAdhIna che. vivekI ane virakta purUSone vizeSa prakAre bIjI ArAdhanA karavA lAyaka che. kemake ciMtAmaNI ratnanI mAphaka durlabha manuSyabhava pAmI, zAzvata sukhanI prApti thAya tevo dhama avazya karavo joIe. jo Amaja che te mAre paNa duSkara tapazcaraNA rUpa agnijavALA vaDe, kama vananuM dahana karo traNa bhuvananI aMdara jayapatAkA meLavavI ja. ItyAdi vicAra karanAra vijayakumAre, yavame rAjA pAse na jatAM susthita gurUzrI pAse cAritra grahaNa karyuM. he sudarzanA! te Ahavamale rAjAne putra vijayakumAra te pote huM ja chuM. mArA vrata grahaNa karavAnuM nimitta paNa teja che ke je meM tArI AgaLa jaNAvI ApyuM. pariNAmanI vizuddhithI mane avadhi jJAna
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 132) utpanna thayuM che. te jJAnathI tamArUM AgamanAdi meM jANyuM che. A pramANe kahIne te vijayakumAra muni mauna rahyA. sudanA dhAvamAtA sahita vijayakumAra munizrI pAse meThI hatI, te avasare zILavatI kAi dUranA zAMta pradezamAM esI jInAna karatI hatI. tene khabara paNa na hatI ke AMhI koi mahAtmA rahe che. munizrInA mukhathI A sa+ vRttAMta jANI sudarzanAnI dhAva mAtA kamaLA doDatI dADatI zILavatI pAse AvI ane harSa thI vadhA maNI ApatI kheAlI uThI. ammA ! te tamArA svAmI vijayakumAra ugra tapazcaryAM karatA AMhIja rahelA che, tame tyAM cAle. vicAra zuM kareA che. tame tene jIvA teA kharAM. zIbavatIe gaMbhIratAthI Uttara ApyA. sakhI ! AvAM UpahAsa-vALAM vacane tamAre na khAlavAM joie. vacanathI paNa premabaMdhanamAM paDelAMne AvAM du:kha AvI paDe che; teA je majabuta paNa duHkha-dAI snehazakhalAthI baMdhAyelAnu tA kahevuM ja zuM! huM te mahAtmAnA darzanAthe Avu chuM. A pramANe melatI zILavatI, kamaLAnI sAthe, je sthaLe,te vijyakumAra munizrI vagere beThelA hatA te sthaLe AvI. tapAlakSmIthI vibhUSita te mahAtmAne jotAMja bhaktipUrvaka bahu mAnathI teNIe gurUzrIne vaMdana karyuM.. te mahAtmAe paNu dhamanI prApti thavArUpa AzIrvAda ApI zILavatIne jAnyu. suzIla zrAvikA! tamArA taraphathI . mArA upara moTA upagAra thayA che te khale hu tamAne dhanyavAda Apu chuM. pUrva puNyAyathI dharmaprApti nimitte pUrve mane tamArA meLApa thayeA hateA. tamArA nimittathI mane A dharmaprApti thaI che. A zramadharmonI prAptinuM kharU' nimitta tameja che. zILavatIe namratAthI jaNAvyuM. prabhu ! amArA jevAM pAmara
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ (133) prANuo kadAca ApanA A uttama dhamaprAptimAM nimittakAraNa thaI zake, kAraNake aneka rIte nimittabhUta thaI zakAya che; chatAM kharuM kAraNa te Apa pote ja laghukamI jIva che. jo tema na hoya to game tevI duHkhamaya sthitimAM paNa ghaNuM bhArekama jIvone dharmanuM nAma paNa yAda AvatuM nathI, te dharmanI prApti to kayAMthI ja hAya ? duniyAmAM evA ghaNA jIve che ke temane mAthe nAnA prakAranI Aphato ane vairAgyajanaka banAvo aneka vAra AvI paDe che ke banI Ave che. tathApi dharma taraphanuM valaNa to Apa jevA ladhukama chane ja thAya che. huM paNa dhanyabhAgya chuM ke Apa jevA samartha mahAtmAnuM AvA sthaLe darzana pAmI chuM. he kRpALu ! have to jema Apa A bhavasamudrano vistAra pAmyA che tema mAro paNa uddhAra kare. huM tamAre zaraNe AvI chuM. - sudarzanAe paNa hAtha joDI namratAthI jaNAvyuM. prabhu! Apa amane evo mArga batAve ke pharIne AvAM asahya duHkhano anubhava amane kara na paDe. | vijayakumAra munie jaNAvyuM. suzIlAo ! saMsAranA dukhathI sadAne mATe mukta thavAnI tamArI abhilASA che to tame vizeSa prakAre jinadharmamAM Adara kare. tIrthakaronA kahyA mujaba vartana karavAthI tame anaMta, akSaya ane zAzvata sukha pAmazo. bhavasthitine vicAra kare. ane tamArI lAyatA ke yogyatAnusAra anukrame AgaLa vadhe. tIrthakaree dAna, ziyaLa, taSa ane bhAva ema sAmAnyathI cAra prakArane dharma batAvyA che. bhAva mAra paribhArI adhika -- -
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 24 muM. *** jJAnadAna. **** dAna traNa prakAranu che. jJAnadAna 1, abhayadAna 2 ane dharmAMpagraha dAna. 3. jIvAjIvasarUpaM savvapayaththANa ahava paramadhthaM / jAgati jeNa jIvA taM nANaM hoi nAyavvaM // / 1 // je vaDe jIva, avatuM yA jaDa caitanyanu ravarUpa jIvA jANe che, athavA je vaDe sarva padArthonA paramAne jIvA jANe che; te jJAna kahevAya che. satya paramAne jenAthI khAdha thaI zake, tevI rIte khIjAne samajAvavA yA upadeza ApavA. te jJAnadAna kahevAya che. vAvAdi maMdArthanA jJAnane jANuvAthI jIva paramAnA mULa kAraNane samaje che, ane paramAne samajavA pachI tenAM kAraNeAnA saMcAga meLavI prayatna. karatAM ghaNA thoDA vakhatamAM kalISTa kramamAMthI ke du:khamaya saMsArathI vimukta thAya che. AvA jJAnI manuSyanI deve paNa sevA kare che. AvA jJAnI manuSyA alpa visamAM je kame khapAve che; te kra khapAvavAne ajJAnI jIvA kareADA varSa paNa samartha thatA nathI. ajJAnI jIva duSkara tapazcaraNu ane kriyAkrikamAM Asakta thAya che; tathApi mULalakSyane yA satya kAraNane jANutA na hovAthI vAraMvAra sasAramAM paribhramaNu kare che. sarva dAnamAM mukhya ane sukhanA paramanidhAna sarakhA jJAnadAnane ApavAvALA mahApurUSA, dula bha meAkSamukhane paNa peAtAne svAdhIna kare che.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ (15) jJAnadAna ApavAvALA mahAtmA puruSe, chanazAsanane uddhAra karyo ema kahI zakAya che. teonA AtmA sAmAnya jIthI zreSTha pada pAme che. duniyAmAM teonI amara kIrti phelAya che. jInezvarIe jJAnane janadharmanI mukhya dhurA samAna gaNyuM che. samyapha jJAnathI tattvane jANI, bAra prakAranAM prabaLa tapa vaDe karmarAzIne kSaya karI jI nirvANapada pAme che. jeo tIrthakaree kathana kareluM jJAnadAna, karUNAbuddhithI jIvone Ape che teone dhanyavAda ghaTe che. teone namaskAra thAo. teonI nirmaLa kIrti duniyAmAM phelAI che ane teone mAnava janmapaNa kRtArtha che. koIpaNa manuSya kula, rUpa, baLa, kAMti ane dhanAdithI rahita heya; chatAM samyapha jJAnathI vibhUSita hoya to te A duniyAmAM sarva sthaLe sadAne mATe pUjAne lAyaka che. dhana vinAne dAna kayAMthI Ape ? zarIranI zakita sivAyanA cho tapazcaryA kevI rIte karI zake? mATe thoDuM paNa ghaNuM phaLa ApanAra jJAnadAna avazya ApavuM. dazana ane cAritrathI bhraSTa thayelA cho jJAnathI te bannene pAche uddhAra kare che; paNa jJAna vinAne jIva te bane meLavI zakato nathI. mATe dharmAthI chae niraMtara - jJAnanuM dAna ApavuM. jJAnI puruSone Azraya karavo, ane sadA jJAnanI bhakti karavI. vizeSa zuM kahevuM? jJAnadAnathI anaMgadattanI mAphaka nirmaLa kevaLajJAna pAmI, mekSasukha paNa meLavI zakAya che. anaMgadatta - sudarzanA-gurUcha. anaMgadata keNa hatuM ane teNe zAnadAna kevI rIte ApyuM? vijayakumAra muni-sudarzanA! te vRtAMta huM tamane jaNAvuM chuM
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ (136) lakSmInA nivAsa tulya magadha dezamAM rAjagRhI nagarI che. tyAM jayacaMdra nAmane pratApI rAjA rAjya karato hato. tene kamalAvatI nAmanI paTarANI hatI. te paTTarANunI kUphIthI vijayacaMdra ane caMdrasena nAmanA be putra thayA. A banne rAjakumAro svabhAvathI ja paraspara IrSALu hatA. eka divase sImADAnI najIkamAM rahenAra baLa nAmane sAmaMta rAjAe, jayacaMdra rAjAnA sanmukha baLa uThAvyo. te samAvI devA mATe, moTuM sainya ApI rAjAe yuvarAja vijayacaMdrane mekalyo. ApasamAM dArUNa yuddha thayuM te yuddhamAM hAra pAmI vijayacaMdra pAcho pharyo. svAbhAvika rIte yuvarAja para matsara dharanAra caMdrasenane, tenA upara vizeSa IrjA utpanna thaI. tatkALa te rAjA pAse gayA ane ghaNuM nibaMdhathI (AgrahathI) sAmaMtarAjA upara pharI caDAI laI javA mATe pote vijJapti karI. rAjAe tene Agraha jANuM, baLa samAvavA nimitte meTuM sainya ApI tene (caMdrasenane) mokalyo. prabaLa prayatne yuddha karatAM ghaNI mahenata te sAmaMtarAjane harAvI jIvane pakaDI lIdho ane tene bAMdhIne rAjA pAse lAvI mUka. jayacaMdra rAjAne AthI ghaNe saMtoSa thayuM. teNe caMdrasenane ghaNe satkAra karyo ane ghaNuM harSathI tene yuvarAja padavI ApI. vijayacaMdra kumAra pitAno parAbhava thaya jANuM ghaNo dukhI thaze. rAjyamAM rahI parAbhava sahana karavo tenA karatAM vanavAsanuM sevana karavuM te tene yogya lAgyuM. tatkALa rAjyabhUmine tyAga karI, para. dezamAM ane vanAdikamAM paribhramaNa karavA lAgyo. dezAMtaramAM paribhramaNa karatAM kIrtidhara nAmanA AcAryane samAgama thayo. temanA samAyegathI dharmopadeza pAmI, saMsAra AvAsathI virakta thaI teNe cAritra aMgIkAra karyuM. anukrame jJAnAbhyAsa karatAM te samasta zrutajJAnano pAragAmI thayA. tene yogya jANuM AcAryapada ApI AcAryazrIe jJAnadAnanA saMbaMdhamAM tene A pramANe zikSA ApI.
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 137) vasu ! Abhagata jJAna e eka netra che ane gurUgata jJAna e khIjuM netra che. A banne netra vinAnA manuSyabhava kuvAmAM paDe temAM kAMi Azcaya nathI. mATe tamAre stra--pura--tAraka A ane prakAranA jJAnathI, sarva jIvAne jJAnadAna ApavA mATe niraMtara prayatna karaveza. *tyAdi zikSA ApI te guNavAna gurUe aNusaNu karI theADA divasamAM devabhUmi ala"kRti karI. A navIna AcArya zrIe keTalAka divasa paryaMta gurUvaryaMnI zikSA pramANe gacchatI sAraNA, vAraNA, cAyaNA paDicAyAdithI sArI rIte sAra saMbhALa karI. eka divasa sUtra, arthAdino vAMcanA ziSyAne ApA~ tene kALA AvyA, anekavAra sUtra, aA~dinA saMbaMdhamAM ziSyAe pUchavA chatAM eka paNa pada teNe na batAvyuM. sthavirAe tene aneka rIte samajAvye paNu te ADA ADA anya anya uttara ApavA lAgyA. ke zuM ! mAsa tusAdi sAdhue nAna vinA meAkSa pAmyA nathI ! mATe jJAnanI eTalI badhI jarUra nathI. A pramANe jJAnAcAranI virAdhanA karI te AcArya anukrame kALa dha pAmI saudhama devalAka devapaNe utpanna thayA. devaAyuSya pU` karI padmakhaMDa nagaramAM dhanaMjaya zreSTinI zIvadevI nAmanI strInI kukSImAM putrapaNe utpanna thayA. tenuM anaMgadatta evu nAma ApavAmAM AvyuM. bhaNavAne lAyaka thatAM koSTie moTA maheAtsavapUrvaka, kalAcAya pAse bhaNavA mUkayA. lAcAya ghaNA prayatnathI tene bhaNAvavA lAgyA. AdarapUrvaka rAta divasa bhaNutAM chatAM ghaNI mahenate eka akSara paNa tene na AvaDaye UpAdhyAya thAkayeA. kaMTALIne tene bhaNAvavu sUz2I dIdhu. eka pachI eka ema pAMcaseA bhaNAvanAra upAdhyAya - lAgyA; paNu te kopuitranA jJAnamAM khIlakula vadhArA naja thaye. tyAre koSTi ane putra banne jaNu nirAza thayA. eka divase aneka sAdhuonA parivAre grAmAnugrAmavihAra
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ (168) karatA atizaya jJAnI jJAnadivAkara nAmanA AcAya udhAnamAM AvI samAvasaryAM. gurUne vaMdana karavA nimitte putra sahita dhanaMjaya zroSTi tyAM AvyeA. namaskAra karI gurU sanmukha ucitta sthAne beThe. dha dezanA aMte avasara lai te koSTie gurUvaryane jaNAvyuM. bhagavan ! mArA putre pUrvajanmamAM evuM zuM dhRta karyuM che ke aneka prayatnA karavA chatAM eka akSara jeTalu paNa jJAna tene AvaDatuM nathI ? gurU mahArAje potAnA atizAyika jJAnathI tene pUrva bhava jANI koSTine jaNuAnyuM ke koSTi ? A tamArA putre purva janmamAM AcArya pada pAmyA pachI ghaNA vakhata sudhI jJAnanI virAdhanA karI che. te kamanA uddayathI atyAre tene jJAna AvaDatuM nathI. vagere. gurU mahArAjanAM vacana sAMbhaLI uThThApAha karatAM anaMgadattane jAtismaraNa jJAna thayuM. teNe potAnA pUrvanA bhava dITho, tenA pazcAttApanA pAra na rahyo. ana gadatta peAtAnA duSyakRtanA bhayathI trAsa pAmI gurUzrInA caraNukamaLamAM namI paDayA. hAtha joDI vikSati karavA lAgyuM, A karuNuAsAgara ! mane kAI upAya batAvA, jethI A mArA kiSTa kranA nAza thAya. guruzrIe karuNAzruddhithI jaNAvyuM, vatsa ! AjathI tAre sa prayatna jJAnavata mahApuruSAne vaMdana ane namana karavu. tenI vayAvaccabhakti karavI, jJAnanAM upagaraNAnu' yathAmeAgya dAna ApavuM. jJAnanu pUjana karavuM. zakatyAnusAra navIna lakhAvavuM. jJAna bhaNanArane yathAyeAgya Azraya ApavA. madada karavI. ityAdi jJAnanA sabaMdhamAM vizeSa prayatna rave. aheniza jJAna ane jJAnI purUSonI prazaMsA karavI. temane jotI hAjatA purI pADavI. jJAnane aMtarAya karavAmAM tane jeTale darajje AnaMda hatA tenAthI adhika prema jJAna tarapha tAre lAvavA, OMmake je kama jevA rase khAdhyuM hoya che te kama teDavA mATe tenA
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 139) thI viparIta teTalAja premathI prayatna karavA. tema karavAthI krama nitAM vAra nahi lAge. ityAdi jJAnAvaraNIya karmAMthI chuTavAneA upAya gurUmukhathI sAMbhaLI, vidhipUrvaka gRhasthadhama aMgikAra karI, AcArya zrI Adine namaskAra karI ana gadatta ghera AvyeA, gurUzrI paNa anya sthaLe vihAra karI gayA. gurU mahArAje batAvyA pramANe jJAnanuM samyaka ArAdhana karI avasare zrIgupta AyA pAse teNe saMyama grahaNu karyuM tIvra tapazcaryAM ane cAritramAM Adara karatAM te vizeSa prakAre jJAnIono bhakita karavA lAgyA. jJAnAbhyAsamAM prayatna karatAM, nAnavarIyAdi kamA kSaye|pazama thatAM tene padmAnusAraNIlambI utpanna thai. guruzrIe tene AcAya padapara sthApana karyAM. pAMca prakAranA pramAda rahita, pAMca AcAra pALavAmAM ujamALa caI, pAMca prakAranA svAdhyAyamAM aneka jIvAne te pravartAvavA lAgyA. jJAnAvaraNIya karmanA udayathI peAtAne je kaDavA anubhava karave paDayA hatA te vAta smaraNamAM rAkhI; ajJAnatAthI rIkhAtA du:khI thatA jIvAne jJAnanetra ApI, nirvANune mArga khullI rIte batAvI ApyA. ajJAna aMdhatAthI sauMsArarUpI aTavImAM paribhramaNu karatAM aneka jIvene jJAnanetrA ApI meAkSamAnA pathika banAvyA. anukrame kSapakazreNi AruDha thai, dhAtika+ khapAvI kevaLa-jJAna prApta karyu" kevaLajJAna pAmyA pachI paNa aneka jIvAne pratibodha ApI aMte ana gadatta kevaLIe zAzvatasthAna alakRta karyuM sudarzanA ! A pramANe jJAnadAnanA saMbaMdhamAM dRSTAMta sahita . jJAnadAnamA paramAM me tamAne jaNAvyA. A sAMbhaLIne tamAre paNa tamArI zakita ke mAgmatAnusAra jJAnadAna ApavAmAM prayatna karavA. gussukhathI zravaNu ke paThana karela.
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ (140) -jJAnathI pitAnA paricayamAM AvanAra chavone tamAre vAsita karavA. pariNAmanA pramANamAM karyuM, karAvyuM ane anumodana karavAnuM paNa sarakhuM phaLa thAya che. A avasare vakhata vizeSa thai javAthI, temaja guruzrInA sabedhane lAbha sarvane maLe te ThIka, ema dhArI sudarzanAe guruzrIne 'jaNAvyuM, prabhu ! Apa amArA upara kRpA karI thoDA divasa ahI rahevAnI ritharatA karo to ame ahI thoDA divasa rahIe. temaja amArI sAthenA lokone paNa dharmane vizeSa bedha thAya. Apa jevA jJAnI purUSone vega AvA samudramAM maLa ane durlabha che. gurUzrI lAbhAlAbhane vicAra karI athata jJAnadaSTithI lAbhanuM kAraNa jANI tema karavA hA kahI. eTale sudarzanA, zILavatI vagere gurUzrIne vaMdana karI bAkI rahela upadeza sAMbhaLavA mATe bIjA vakhatapara mutavI rAkhI tyAMthI uThIne RSabhadata sArthavAhane maLyAM. gurUzrInAM darzana ane teo koNa che temane upadeza vagere jaNAvyuM. sArthavAha ghaNe khuzI thayo, ane sAthenA mANasane rAjakumArInA Adeza pramANe ahI thoDA divasa rokAvAnI khabara ApI, -guruzrIne vaMdana karavA Avyo. vaMdana karI ghaNe khuzI thayo. prAsuka AhArAdi nimaMtraNa karI, teoe pahADanA sapATIvALA pradeza upara pitAnA paDAva mATe taMbuo taNAvyAM. bhojanAdi sAmagrI thatAM te mahAtmAne nirdoSa AhAra-pANI ApI sarva jaNAe bhajana karyuM. . munizrI AhArAdi karI potAnA jJAnamAM lIna thayA. bIje davase garaSabhadatta sudarzanA, zILavatI ane bIjA moTA parivAra sAthe save gurUzrI pAse vaMdana tathA upadeza zravaNa mATe gayA. gurUzrIne vaMdhdha karI, yathAyogya sthAne besI upadeza zravaNa karavA lAgyA. gurUzrIe paNa sArthavAhAdine udezIne dAnane bIjo bheda a-bhayAnanA saMbaMdhamAM pitAno upadeza zarU karyo. te
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 5 muM. abhayadAna. amedhya madhya kITasya sureMdrasya surAlaye / samAnA jIvitAkAMkSA tulyaM mRtyubhayaM dvayoH // 1 // viSTAmAM rahelA kaDAne tathA devalokamAM rahelA Idrane, baMnene jIvavAnI icchA sarakhI che; temaja maraNano bhaya paNa banene eka sarakheja che. 1 - chanuM maraNanA bhayathI rakSaNa karavuM te abhayadAna kahevAya che. abhaya eja dayAnuM mULa che. ane dayA te dharma che; A vAta jagata prasiddha che. sarva jIvone jIvitavya iSTa che. duHkhI ne paNa pitAnA jIvitavya upara jeTalo prema hoya che teTalo prema strI, putra, bAMdhava ke lakSmI upara heto nathI. baLa, rU5 ane zarIranI dRDhatAmAM traNa bhuvanathI paNa jeo Adhaka baLavAna thAya che te abhayadAnanuM ja pariNAma chejIvitavyane mATe jIvo potAnuM rAjya mUkI de che.. eka viSTAno kIDe te paNa maravuM nahi pasaMda karatAM adhika chavavAne icche che. dhanavAna ane nirdhana, duHkhIyAM, ane sukhIyAM, bALa ane vRddha sarvane prANuM vahAlAM che, mATe sarva prayane prANInuM rakSaNa karavuM. jeo AMdhaLA, pAMgaLA, kANuM, muMgA, hIna aMgavALA, kharI, paDela AMgaLAvALA, hAtha-paga vinAnA, ane saDI gayela nAsIkAvALA, dekhAya che te sarva jIvahiMsAnuM ja pariNAma che.
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 142 ) jee mAnavagatimAM, tiya`camAM ane narakAvAsamAM nAnA prakAratI yAtanA anubhavatA karUNa svare rudana kare che. te jIvAne dukha ApavAnu ja pariNAma che mULa che. je niraparAdhI jIveAne mAre che, tathA javAnuM mAMsa bhakSaNa kare che; te naraka ane tiya`camAM anaMtakALapa`ta du;kha anubhave che. sukhanA arthI jIveAe, bhayathI trAsa pAmatA azaraNu jIvane niya karavA. maraNunA bhayathI mukta karavA arthAt te tene khanI zake tevI rIte bhayathI mukata karavA abhayadAna ApavuM. AvI rIte abhayadAna ApavuM' te kAI paNu rIte jIvAne azakaya nathI. kemake vidyAvAna hoya teja nAnadAna ApI zake che ane dhanavAna heAya teja dhanAkithI dAna ApI zake che. A abhayadAna te! peAtAne svAdhIna hAvAthI eka ninamAM nidhana jIva paNa ApI zake che. bhayathI trAsa pAmelA pArevAne abhayadAna ApanAra mezvaratha rAjA cakravarttipaNAnI dhacakrI ( tIrthaMkara) nI sapAne pAmyA che. mATe jIvAne maraNanA bhayathI bacAvavA te rava-para anaine lAbhakAraka hA sAthe sukharupa thAya che. te saMbadhamAM huM tamane membaratha rAjAnuM alauSTIka dRSTAMta saMbhaLAvu chu. megharatha A jambudrIpanA pUrvavideha kSetramAM ( dezamAM ) sItAnadInA kinArApara puragiNI nAmanI suMdara nagarI che. nagarImAM teja bhavamAM tIrthaMkara padanA bhAkatA dhanaratha rAjA rAjya karatA hatA. temane prItimati nAmanI paTTadevI hatI. zAMtinAtha tItha"karanA jIva-pAchalA dazame bhave te rAjAne ghera avadhijJAna sahita dhanaratha nAme rAjakumArapaNe utpanna thayeA hateA. dhanaratha rAjAe cAritra lIdhA pachI megharatha rAjA rAjayAsanapara abyA. tene priyamitrA nAmanI paTTarANI hatI. tenA aMgathI utpanna thayela medhasena nAmane putra hatA.
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ (143) eka divase megharatha rAjA pitAnI priyA sahita devaramaNa udhAnamAM pharavA mATe gayA hatA. tyAM judA judA aneka sthaLe pharavA pachI eka vizALa maMDapamAM rAjA AvI beThA. thoDo vakhata vizrAMti lIdhA pachI rAjAnI AjJAthI temanA niyogIjanee nATaya vidhine prAraMbha karyo. vividha bhaMgIthI nRtyanA svarUpamAM nitya karatAM koI judA ja dekhAva jaNAyAM. nRtya karavAmAM keTaleka vakhata javA pachI AkAzamAMthI eka manohara vimAna teonI AgaLa UtarI AvyuM te vimAnamAM suMdara AkRti dhAraNa karanAra eka yuvAna ane yuvati beThelAM hatAM. pitAnI pAse akasmAta vimAnane AveluM dekhI priyamitrA rANIe avadhijJAnI potAnA svAmIne pUchayuM ke, prANanAtha! o vimAnamAM beThelI manohararUpa dhArikA strI koNa che? tenI joDe beThela A uttama purUSa koNa che? ane teonuM AMhI Agamana zA mATe thayuM che! megharatha rAjA avadhijJAnI hovAthI jJAnAlokathI te vRttAMta jANI, priyamitrA rANIne jaNAvyuM. priyA vaitADhaya pahADanI uttara zreNimAM malayA nAmanI nagarI che. tyAM vidhutaratha nAmane rAjA ane mAnasagA nAmanI rANI rAjya karatAM hatAM. temane siMharatha nAmano putra ane vegavatI nAmanI putra vadhu che. dukhamaya bhavavAsathI virakata thayelA vidhataratha rAjAe putra siMharathane rAjyAbhikti karI cAritra aMgIkAra karyuM, ane dustapa tapazcaraNa karatAM karma kSaya karI mokSasukha prApta karyuM. vidhAdhara cakravarti siMharatha rAjA eka vakhata pAchalI rAtrIe jAgRta thaI potAnI janmacaryA saMbhAravA lAgyo. potAnA janma divasathI laI Aja paryata pitAthI koI paNa Atma sukhamaya uttama banAva banelo na jaNAyo. te smaraNamAM AvatAM tene ghaNo prazcAttApa thaze. te vicAravA lAgyA. hA! hA! araNyamAM utpanna thayela
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ (144) mAlatInA puSpanI mAphaka mArA janma nila gayeA. atyAre sAkSAta tIrthaMkaradeva A pavitra bhUmipara vicarI rahyA che. chatAM hA! huM kevA nirbhAgya, ke meM temane dIThA paNa nathI. teone vaMdana ke pUjana karavAnI tA vAtaja zI karavI ? amRtanI nIka samAna te mahAprabhunI dha dezanA paNa mArA zravaNu gocara thai nathI. ahA ! hajI paNa huM dhanya bhAgya chuM ke, AyuSyanI vidhamAna sthitimAM Aje janmaryAM ( janma traya tathI laI Aja sudhI meM zuM zuM kattayeA karyAM te ) yAda kruratAM mArA hitakArI kamanuM mane smaraNu thayu che. mATe Aja ja mAre tIrthaMkaranI pAse javu' ane dhama zravaNa karI, khAdInI jIMdagI dhAvaNu karI, dharmasAdhana karI kRtArtha karavI. A pramANe vicAra karI te vidyAdhara potAnI priyA sahita vimAnamAM esI, dhAtakIkhaDanI suva nAmanI vijayamAM vicaratA amitavAhana nAmanA tItha karanI pAse vaMdana ane dharmazravaNa nimitte gayA hatA, tyAM jai tIrthaMkarane vaMdana, namana karI ucita sthAne besI, dhama zravaNu karI sateSa pAmyA ane yathAzakita vrata, niyameA grahaNu karo pAchA krUratAM, hamaNAM theADA vakhata pahelAM te mArA mastaka upara thaIne jatA hatA tevAmAM akasmAta tenu vimAna skhalanA pAmyuM. vimAna skhalanA pAmavAnuM kAraNu tapAsa karatAM, vimAnanI nIce jamInapara rahelA mane teNe dIThAmane dekhatAMja tene mahAkrodha upanna thayA. te peAtAnA sava baLathI mane upADIne pheMTI devAnA prayatna karavA lAgyA. tyAre meM tene mArA DAbA hAthathI saheja dabAvyA. mArA AvavAthI, si'hathI mAvAyelA hAthanI mAphaka virasa zabde raDavA lAgyA. tene sakaTamAM AvI paDelA jANI tenI strIe parivAra sahita mArUM zaraNu aMgikAra karyuM. kana AthI me tene mUThThI dIdhA, tethI te Ne| khusI thayeA vividha prakAre rUpa dhAraNa karI, peAtAnI strI sahita te hamaNAM mArI AgaLa nRtya karatA hatA ane teja A vimAna lai peAtAnuM kharUM svarUpa pragaTa karate mArI AgaLa Avyo che.
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 145 ) . avadhijJAnI patinA sukhathI peAtAnA saMzayeAnuM nirAkaraNa thatAM rANI ghaNI khuzI thaI. rASTrIe karIne prazna karyAM ke, svAmInAtha A vidhAdhara pati, patnIe pUrva janmamAM evuM zuM sukRtya karyuM hatuM. ke teo ahIM vidyAdharanI Rddhi pAmyAM che ? mezvaratha rAjAe jaNAvyuM'. A vidhAdhara pUrva janmamAM puSkarA - dIpanA bharatakSetramAM AvelA saMdhdhapura gAmamAM rAjyagupta nAmane kulaputra hatA. te ghaNI ja durgaMLa sthitinA heAvAthI paranAM kAya karI jiM dagI calAvatA hatA. tene patibhakatA zakhIyA nAmanI strI hatI. eka divase phaLAdi nimitte te banne zaheranI najIkamAM AvelA zakha nAmanA pahADamAM gayA hatA. tyAM vRkSAnI zItaLa chAyA taLe, vidyAdharAnI padAnA (sabhAnA) madhyamAM beThelA sagupta nAmanA munine temaNe dIThA. bhaktipUrvaka namaskAra karI te te muninI najIkamAM ja beThAM. te mahAtmAe paNa tapazcaryAnI mukhyatApUrvaka tenI pAse vizeSa prakAre dhamanuM vaNu na karyu. kharI vAta che ke, du:khI manuSyA upara mahAna purUSanuM vAtsalya paNa gurU ja hAya che. bhavabhayathI trAsa pAmelAM te patIe guruzrIne namaskAra karI prazna karyAM ke-bhagavana! amArA jevAM pApI jIvAne lAyaka evuM kAI paNa tapa che ke ame tenu sArI rIte pAlana karI zakIe ? gurUzrIe teonI lAyakAtAnusAra batrIza kalyANaka nAmanA tapa batAvyA. te tapa karavAnA nizcaya karI, gurune namaskAra karI te peAtAne mukAme AvyA. prasanna cittavALAM te daMpatIe aThThama (traNa traNa upavAsa ane khatroza pAraNAne divase bhAjana taiyAra thayA pachI mATe te 10 premapUrvaka te tapazcaryAmAM e cAthabhakata upavAsa) karyAM. kAI atithine ApavAne Amatema najara karatA hatA. bhAvanA paNa e ja hatI ke
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ (146) gurUSInA kahevA mujaba Aje A tapazcaryA pUrNa thAya che te koI atithi aNagAra AvI caDe te temane ApyA bAda pAraNuM karIe. e avasare pAraNAne mATe bhikSAthe pharatA dhRtidhara nAmanA muni temanA dekhavAmAM AvyA. teone bolAvI ghaNAM harSapUrvaka nirdoSa AhAra ApI temaNe pAraNuM karyuM. * pharI eka divase te ja sarvaguNa muni mahArAja zaheranI bahAra udhAnamAM AvIne utaryA. temanI pAse dhama zravaNa karI virakta thayela te daMpatie cAritra grahaNa karyuM. cArika laI te rAjagupta munie AMbila vardhamAna tapa karyo. chevaTanI sthitimAM aNusaNanI vidhie maraNa pAmI brahmadevalokamAM devapaNe utpanna thayo. - sAdhvI saMkhIyA paNa vividha prakAranA duSkara tapanuM sevana karI brahmadevalokamAM devapaNe utpanna thaI. brahmadevalokamAM daza sAgaropamanuM AyuSya pALI, vividha prakAranA vaibhano upabhoga karI, tyAMthI AvI dAna ane tapazcaryAnA prabhAvathI rAjagupta A siMharatha nAmanA vidyAdharapaNe utpanna thayo che. te sAdhvI devano jIva paNa tyAMthI AyuSya pUrNa karI, ahIM vegavatI nAmanI tenI patnIpaNe utpanna thaI che. devI ! A daMpatie pUrva janmamAM dAna ApyuM hatuM ane AMbIla vardhamAna tapa tathA batrIza kalyANakAdi tapa karyo hato. te puNyAnubaMdhI puNyanA prabhAvathI devI vaibhava pAmyAM hatAM ane ahIM paNa vidhAdhara cakravartInI Rddhi pAmyAM che. A vidhAdhara daMpatI pitAnA zaheramAM jaI putrane rAjya seMpI dhanaratha tIrthakaranI pAse banne jaNa cAritra grahaNa karaze. saMskRSTa tapa, saMyamAdinA yoge kalaSTa karmone kSaya karI, Aja bhavamAM nirmaLa kevalya prApta karI mekSe jaze. - A pramANe megharatha rAjAe kaheluM, pitAnuM vRttAMta sAMbhaLI
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ (147) vidhAdharapati, rAjAne namaskAra karI potAnA rAjyamAM Avyo. tarataja putrane rAjya sepI, banne jaNAe cAritra lIdhuM ane te ja bhavamAM nirmaLa jJAna pAmI bane jaNa nirvANa pAmyAM. megharatha rAjA udhAnamAMthI pitAne mahele AvyA. eka divasa megharatha rAjA pauSadha laI, pauSadhazALAmAM aneka bhAvika gRhasthanI AgaLa jainadharmanA tattanuM varNana karI rahyA hatA, e avasare bhayathI trAsa pAmato, zarIrathI kaMpate, dIna mukhavALo ane manuSya bhASAe zaraNu yAcato, AkAza mArgathI pAre rAjAnA khoLAmAM AvI paDaze. kRpALu rAjAe jaNAvyuM. nirbhaya! nirbhaya !tane abhaya thAo. rAjAnA A zabdo sAMbhaLI te pakSI zAMta thaI, bALakanI mAphaka rAjAnA khoLAmAM chupAI rahyo. teTalAmAM sarpanI pAchaLa jema garUDa Ave tema he rAjA ! e mAre bhakSa che, tene tuM mUkI de. ene zaraNe rAkho te tane yogya nathI." A pramANe bolato siMcANe tenI pAchaLa AvI pahae. rAjAe siMcAne jaNAvyuM. te siMcANuM! A pakSI huM tane pAchuM ApI zakIza nahi. zaraNe AvelAne pAche haDaselo ke temAM zatrune soMpavo te kSatriyono dharma nathI. siMcANa! " Ane zaraNe rAkhavo te tane egya nathI." A pramANe yogyayogyano upadeza ApavAvALA tane, paranA prANane nAza karI pitAnA prANunuM poSaNa karavuM te koI paNa rIte gya nathI. vaLI tArA prANane sahaja paNa pIDA thatAM tene mahAna duHkha thAya che to zuM bIjAne tema nahi thatuM hoya ? jyAre sahaja duHkhathI chone trAsa thAya che te, bIjAnA prANane sarvathA nAza karavAthI tene keTaluM duHkha thatuM haze ? te tAre pote ja vicAravAnuM che. A pakSInuM bhakSaNa karavAthI tene thoDA vakhata mATe pti thaze paNa A
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ (148). pakSIne te Akhe janma nirarthaka jaze. paMcendriya jIvone vAta karavAthI jaMtuone narakamAM javuM paDe che, to kSaNamAtranA sukha mATe ko vicAravAna chava pitAnA AtmAne lAMbA vakhatanA duHkhamAM nAkhaze ? A tArI kSudhA bIjA padArthonI paNa zAMta thaI zake tema che. jema uttama zarAthI pitta zAMta thAya che, temaja tene abhAve dUdhathI paNa, pitta upazame che. A jIvavadha karavAthI utpanna thayelI narakavedanA keI' paNa prakAre bhogavyA sivAya zAMta thaI zakaze nahi mATe jIvavadha karavAnA vicArane tuM zAMta kara, ane sarva sukhane ApanAra dayAne tuM Azraya kara. siMcANAe uttara Apo. rAjan ! A pakSI bhaya pAmI tamAre zaraNe Abe, paNa sudhAthI vihavaLa thayelo huM tene zaraNa ApI zake kharo ke? he mahAbhAgya! karuNAthI jema tame tenuM rakSaNa kare che tema bhUkhathI maraNa pAmatAM mAruM bhakSya nahi maLe te mArAM prANa hamaNAM ja cAlyA jaze, rAjana ! dhamadharmanI ciMtA te peTamAM paDeluM hoya te ja yAda Ave che yA banI rahe che. evuM koI kRra kama nathI ke bhUkhyo thayelo jIva na kare, mATe atyAre mArI AgaLa dharmanI vAta karavAne avasara nathI. mArA bhakSakarUpa A pAre mane hamaNAM ja pI de. zuM A dharma kahI zakAya ke, jemAM ekanuM rakSaNa karavuM ane bIjAne mAra. rAjana ! tame kadAca bIjuM bhakSya-bhajana mane lAvI ApavAne IcchatA ho to, huM prathamathI ja kahI ApuM chuM ke, mane bIjA bhakSyathI pti thavAnI nathI. kemake tatkALa pitAne hAthe mArelA, niraMtara taDaphaDatA mAMsane khAvAvALo chuM. rAjAe kahyuM-siMcANa! je emaja tArI marajI che, te A pArevA pramANe tALIne huM tane mAruM mAMsa zarIramAMthI kApI ApuM. te khAIne tuM tRpta thaje. jethI tArUM maraNa nahi thAya ane zaraNe AvelAnuM rakSaNa paNa thaze.
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ (149) siMcANAe te vAta kabula karI eTale rAjAe tulA-trAjavuM maMgAvI eka bAjunA chAbaDAmAM-trAjavAmAM pArevAne mUkayo ane bIjI bAjunA trAjavAmAM, pitAnI pIMDI kAMpI mAMsanA kakaDAo nAMkhavA lAgyo. jema jema rAjA pIMDIne kApIne nAkhe che tema tema pAre bhAre ne bhAre thatA jAya che. eTale trAjavuM uMcuM ne uMcuM rahevA lAgyuM. vAraMvAra pArevAne bhAre thato dekhI, jarA paNa nahi gabharAtAM, mahAparAkramI rAjA pite te be junA chAbaDAmAM beThe. tulAmAM ArUDha thayelA rAjAne dekhI AkhI sabhAmAM ( tyAM jovA maLelA lokemAM ) ane vizeSa prakAre rAjAnA sarva parivAramAM hAhAkAra vartAI rahyo. sAmaMta, maMtrI, pramukha save rAjAne kahevA lAgyA. he nAtha ! amArA abhAgyathI tame A zuM AraMvyuM - che ? A eka pakSInA rakSaNa mATe A AkhI pRthvIne nirAdhAra zA mATe kare che ? rAjAone dharma A lAkhe manuSyanuM pAlana karavAno che; nahiM ke eka pakSIne mATe lAkho manuSyone raDAvavAno. he rAjana ! manuSya bhASAe belate A pakSI koi deva, dAnava : ke tamAre koI prati pakSI-zatru hoya tema amane lAge che. rAjAe haiyathI jaNAvyuM. sAmate, pradhAna ane prajAvarga ! A dIna mukhavALo ane dIna vacane bolanAra pakSI game te hepaNu zaraNe AvelAnuM rakSaNa mATe avazya karavuM ja joIe, je rAjA -zaraNe AvelA eka prANanuM rakSaNa nahi karI zake te lAkha manuSyonuM rakSaNa kevI rIte karI zakaze ? tame nirbhaya thAo. A mAruM beleluM vacana kadi anyathA nahi thAya mATe A saMbaMdhamAM tamAre mane kAMI paNa na kahevuM. - rAjAne A cakkasa-daDha nizcaya jANuM divya vastra mukaTa ane kuMDaLAdikane dhAraNa karanAra eka deva sabhAmAM pragaTa thaine rAjAne A pramANe kahevA lAgyo.
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ (150) uttama purUSAmAM mukutulya ! A traNa bhuvanamAM tu eka ja dhanya purUSa che. suragirinI mAphaka peAtAnI pratijJAmAM daDhatAvALA tane devena paNu caLAvavAne asamartha che. devasabhAmAM iMdra mahArAje tamArI prazna...sA karI hatI ke zaraNAgatavatsala, abhayadAnadAtA metha rAjAne potAnI pratijJAtha caLAvavAne deva, dAnavA paNu asamartha che. A praza MsA huM sahana na karI zakayA. prarSyAbhAvathI tamArI parIkSA karavA mATe ahIM AvatA hatA, rastAmAM paraspara yu karatAM A ane pakSI mArA dekhavAmAM AvyA. te pakSInA zarIramAM adhiSTAMtaH tarIke rahI A satra upasarga yA parIkSA meM karI che. kRpALu rAjA !' A mArA aparAdha kSamA karaje. parIkSA tA mahAna purUSonIja thAya che ane saMkaTo paNa temateja Ave che. jIvAne maraNanA bhayathI kheMcAvavAnuM arthAt abhayadAna ApavAnuM karttavya kharekhara tame majAvyu che. tyAdi prazaMsA karI, rAjAnA zarIrane pUrNu banAvI, namaskAra karI deva svabhUmi tarapha cAhyA gayeA. peAtAnA mahArAjAnuM dhaiya ane devanI kasoTImAM pasAra thayelA rAjAne dekhI sAmAaivanA AnaMdaneA pAra na rahyo. teoe avadhijJAnI rAjAne prazna karyAM-mahArAjA ! A pakSIe pUrva janmamAM kANu hatAM ? teone ApasamAM vaira thavAnuM kAraNa zuM ? ane A deva pUrvabhavamAM kANu hatA ? rAjAe jaNuAvyu -aravata kSetranA pamanIkhaMDa nagaramAM dhanADhaya sAgaradatta nAmanA zeTha rahetA hatA. tene vidhutsenA nAmanI vizuddha guNavALA patI hatI. tenAthI dhana ane naMdana nAmanA khe putrA thayA. yuvAvasthA pAmelA putrAe, pitAnI AjJA mAMgI, nAnA prakAranAM karIyANuAM laI vyApArAye dezAMtara javA mATe prayANa karyu. paheAMcyA. tyAM vyApAra karatAM teone AvyuM. eka bhakSya mATe jema khe eka ratnamAM kSubdha thayelA banne anukrame teo nAgapura AvI eka mahAna kIti ratna maLI kutarAMe ApasamAM laDe che tema
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ (51) bhAie ApasamAM laDavA lAgyA. laDatAM laDatAM te zakhA nAmanI nadI pAse AvyA. krodhathI dhamadhamatA durdAta pADAonI mAphka laDatAM teo te nadInA eka UMDA druhamAM paDayA ane tyAM ja jaLane AraNa thayA-(maraNa pAmyA ). hA ! hA ! mAhanuM prabaLapaNuM ! ajJAnatAnuM keTaluM badhu' jora ! mamatvabhAvanuM kevu pariNAma 1 AvAM kAraNeAne laine ja jJAnI purUSoe parigrahane du:khanuM mULa kahyo che ane tyAgamAganA upadeza karyAM che. te banne bhAIe bharaNu 5 mI A spena ane pArevApaNe utpanna thayA che. pUrvabhavanA vairathI ahIM pazu te ApasamAM yuddha kare che. nahi upazAMta karelA varane vArase anya janmAmAM paNa maLe che. rr A deva kANu hateA ? " A praznane uttara A pramANe che. pUrva videhanI ramaNIya vijayamAM AvelI sItA nadInA kinArA para subhagA nAmanI nagarI che. tyAM vinItasAgara nAmanA rAjA rAjya karatA hatA. mArA A bhavathI pAMcamA bhava chata nAmane vAsudeva putra hatA, khaLabhadra putra hatA. e bhavamAM ame devane mAryAM hatA. te prativAsudeva aSTApada pahADanI pAse AvelI nIyI nadInA najIkanA gAmamAM, sAmaprabha kulapatinA zazIprabha nAmanA putraRRNe utpanna thaye! hatA. te bhavamAM parivrAjakanA vezamAM dhaNA vakhata sudhI bALa tapa karI, tyAMthI maraNa pAmI te hamaNAM IzAna devaleAkamAM devapaNe utpanna thaye che. jyAre IzAna IMdre mArI prazaMsA karI tyAre pUrva janmanA vaira bhAvathI tene nahi sahatAM, UlaTA dveSa dhAraNa karI, mArI parIkSA karavA mATe te deva. hamaNAM ahIM ane huM damitArI maraNa pAmI upara, temane aparAana tavIya nAmanA nAmanA prativAsuaneka bhava bhukI byA hatA. * *
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) pUrva janmamAM ame tene mAryAM hatA, te khAkI raheluM pApa, parIkSAnA nimittathI A mArUM zarIra kapAvavAmAM kAraNabhUta thayu che. kharI vrata che ke karela kama bhogavyA sivAya kASTanA chUTakA thatA nathI, ' A pramANe pUrvabhavane sUcavanArAM medharatha rAjAnAM vacane sAMbhaLI banne pakSIe rahasA mUrchA khAI jamIna para paDI gayAM. lAe zItaLa pANI Adi chAMTI temane svastha karyAM. UhApAha karatAM banne pakSIne pUrvajanmanuM-jAtimaraNu jJAna thayuM. peAtAnI bhASAmAM te pakSIoe rAjAne jaNAvyuM, mahArAjA ! e avasare ame ratna hArI gayA. eTaluM ja nahi paNa hA ! hA ! lAbhathI yuddha karatAM manuSyajanma paNa hArI gayA. A janmamAM narakaduHkha pAmavAnI najIkamAM ame gayA hatA paNa hai kRpAsAgara ! te duHkhathI tame amArA khacAva karyAM che. have tame ja amane rastA batAve ke amArUM mArI rahelu AyuSya amAre kevI rIte pUrNa karavu'! teonu' AyuSya dhaNuMja Du' khAsI rahela' jANI, rAjAe temane kSamAnA uttama bedha ApI. aNusaNu karAvyuM. te pakSIoe paNa bhAvathI aNusaNu agIkAra karyuM ane paramAtmAnuM smaraNa karatAM zubha bhAvamAM AyuSya pUrNa karI, ane pakSIo bhuvanava sI devacAnImAM vapaNe utpanna thayA. rAjA meraya paNa pe SaSTha pArI, te vidhAdhara ane pakSIonA caritranuM vAraMvAra ramaraNa karatAM vizeSa vairAgya bhAvane pAmyeA. eka divase pRthvItaLa para vicaratA dhanaratha tIrthaMkara udhAnamAM AvI samAvasaryAM, medharatha rAjA parivAra sahita vaMdana karavAne tyAM gayeA. prabhumukhathI bhavavAsathI virakta karanArI dharmadezanA sAMbhaLA saMsArathI virakta thaye. putrane rAjya soMpI tIrthaMkara pAse sayamanu sAmrajya grahaNa karyuM... sayama AgamAM niraMtara udyamavAn ca duSkara tapazcaryA karavA
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ (153) lAgyo. anukrame arihatAdi vIza sthAnakanuM samyapha ArAdhanA karI tIrthaMkaranAmakarma bAMdhyuM. bIjA paNa zratavidhi anusAra siMhanikriIDitAdi aneka tapa karyA. chevaTanI avasthAmAM barbaratilaka parvata upara ArUDha thaI, parvatanI mAphaka daDha citta karI, aNusaNa karavApUrvaka, dharmadhyAnanI parAkASTAmAM A dehano tyAga karI sarvArthasiddhi vimAnamAM kAtIta devapaNe utpanna thayAM. " deva AyuSya pUrNa karI, A bhAratavarSanA hastinApura zaheramAM vizvasena rAjAnI acirAdevI rANunI kakSAmAM zAMtinAtha tIrthakarapaNe utpanna thayAM. guhAvAsamAM pAMcamA cakravatI rAjAnA padanuM pAlana karI, avasare zramaNa mArga aMgIkAra karyo. karma kSaya karI kevaLajJAna utpanna karyuM. soLamA zAMtinAtha tIrthakaranA mahAna padane pAmI, aneka jIvone dezAnAmRtathI zAMta karI nirvANa pada pAmyA. A pramANe abhayadAnanuM mAhAtma vistArapUrvaka tamane saMbha+ LAvyuM. tamAre paNa tamArI zakita anusAra jIvone abhayadAna ApavA mATe prayatna karo. vakhata thaI javAthI munizrIe pitAne upadeza samApta kare. eTale guruzrIne vaMdana karI, sArthavAha, sudarzana, zILavatI vigere pitAnA nivAsasthAna tarapha AvyAM, ane jJAna, dhyAna, devapUjana, kaupadezanuM manana ane saddavicArAdimAM divasa vyatIta karyo. trIje divase pAchA sarve upadeza zravaNa karavAne guruzrI pAse hAjara thayA, custrIe paNa potAne sadupadeza AgaLa calAvyo.
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 26 muM. dharma upagraha dAna na tavo muTuM gihINaM, visayapasattANa hoi nahu saliM / sAraMbhANa na bhAvA, sAhAro dANameva tao // 1 / / - gRhasthAzramIothI joIe te tapa banI zakato nathI. viSayamAM Asakta thayelAone zIyaLa hetuM ja nathI. tyAre AraMbhanI pravRttivALAmAM bhAva (kayAMthI hoya ?) na haya, mATe gRhasthane dAna dharmane ja mukhya AdhAra che. arthAta gRhasthIo dAnadhamathI ja AgaLa vadhe che. . cAritra dharmanA rakSaNa mATe yA piSaNa mATe, anna, pANuM, mukAma, vastra ane auSadhAnuiM tyAgI mahAtmAone dAna ApavuM te dhama upagraha dAna kahevAya che. dAyaka zudhdha 1, grAhaka zuddha 2, kALa zuddha 3 ane bhAva zuddha che ema A dAna cAra prakAranuM che. dAyaka zuddha-dhana ApavAmAM ATalA guNanI jarUra che. bAhya ADaMbara vinAne, paisApAtra, udAra svabhAva, macchara rahita, dhIratAvALa, dAnanI lAgaNIvALA parivAra, zAMta svabhAva, grAhya vAkaya, dAna ApyA pahelAM ke pachI sAdhu nimitte deSa nahi lagADanAra, mada rahita ityAdi guNavAna gRhasthI dAtA, cAritranA piSaNa nimitte anna, pANuM, mukAma, vastra, pAra, auSadhAdi kalpe tevAM nirgatha mahAtmAne. Ape te dAna dAyaka zuddha kahevAya che. grAhaka zuddha-pAMca mahAvrata-ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ (155) ane niparigraha ItyAdi mULa guNa, yiAkAMDAdi uttara guNa, pAMca samiti, traNa guptithI gupta kSamAvAna, Idriyone vijaya karanAra, sadA zAMta svabhAvI, gurukuLavAsa sevanAra ane nirAha cittAvALA mahAtmA munio, saMyamanA nirvAha yA piSaNa nimitte dAna grahaNa kare te dAna grAhaka zuddha kahevAya che. kALa zuddha-kALe avasare kareluM kRSikama (khetI) jema phaLadAyaka thAya che tema mahAtmAone upakAra karanAruM dAna jarUrIyAtavALA prasaMge avasare ApavAthI upakAraka thAya che, te dAna kALa zuddha kahevAya che. bhAva zuddha-pUrvokta guNayukta dAtA, koI paNa jAtanI vyavahArika ke paugalika sukhanI AzA sivAya, paramArtha buddhithI dAna Ape, dAna ApatAM harSathI romAMcita thAya, dAna ApyA pachI pitAne kRtArtha mAne te dAna bhAva vizuddha kahevAya che. supAtra dAnanA prabhAvathI tIrthakara, cakravatI, baLadeva, vAsudeva ke maMDaLikAdi mahAna padane bhaktA manuSya thAya che. vRta dAnanA prabhAvathI jagannAtha aSabhadeva prabhu tIrthaMkara pada pAmyA, uttama munione dAna lAvI ApI bhakti karanAra, bharata kSetrane adhipati bharata rAjA cakravatI pada pAme. je mahAtmAonAM darzana karavAthI ja divasanuM karela pApa nAza thAya che te mahAtmAone dAna ApavAthI uttama phaLanI prApta kema na thAya ? te kSetre mahAna pavitra gaNAya che ke jyAM samabhAvavALA pavitra mahAtmAo vicarI rahyA che, tyAgI mahAtamAo sivAya gRhasthadhamaM kaI paNa rIte ucca sthitimAM AvI zakato nathI mATe ja ukta mahAtmAone sarva prayatna niraMtara dAna ApavuM. | gRhasthoe sAthe deza-kALane paNa vicAra karavo te vadhAre upayogI che, jemake dubhikSa, dezabhagi, lAMbo paMtha, aTavI ke bImArI AdinA saMkaTamAM AvI paDelA mahAtmAone avasara ucita doSa
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 156) vALA paNa AhAra Adi Ape to te prasaMgane laIne sadoSa AhAra ApavAthI paNa ghaNuM lAbha ane a5 hAni thAya che. mahAna puruSanI AjJA che ke zarIrano nirvAha thato hoya ane jJAna, dhyAnAdikanI hAni na thatI hoya to munioe sadoSa AhArAdi na levAM paNa nirvAhanA abhAve ane regAdi prabaLa kAraNe AhAradi levAM. te pariNAmanI vizuddhine laIne hitakArI phAyadArUpa thAya che, kemake AhA rAdi sAmAnya kAraNane laI zarIrano nAza karavAmAM Ave athavA lAMbA kALa payaMta rogI avasthA anubhavavAmAM Ave, te vakhate jJAna, "dhyAnanI je hAni thAya che te apekSAne vicAra karavAmAM Ave to sadoSa AhAra, pANI, auSadhAdikano doSa teonI pAse thoDo che. -zarIra nirogI thatAM, jJAna, dhyAnane vizeSa vadhAro thAya che. aneka jIvone upakAra thAya che. prAyazcittAdithI sadeSa AhArAdinI vizuddhi thAya che ane karmanI nirjarA paNa meLavI zakAya che. gRhasthoe anukaMpAdAna paNa ApavuM joIe. mahAna puruSoe A mArganI zarUAta paNa vArSika dAnanA prasaMge karI che. sudhA, tRSAthI pIDAyelA, dIna, duHkhIyA, apaMga, lAcAra ane vRddha-azakta chane je dAna ApavuM te anukaMpAdAna kahevAya che. temaja game te darzananA bhikSuo, tyAgIo, pitAne dvAre yAcanA karavA Ave to tene paNa yathAzakti dAna ApavuM te paNa anukaMpA dAna kahevAya che. zAsananI prazaMsA mATe yA laghutA na thAya te mATe, yA laghutA dUra karavA mATe je dAna ApavuM te ucita dAna kahevAya che. dharmabuddhithI uttama pAtrone dAna ApatAM karmanI nirjasa thAya che. te ja dAna karuNAbuddhithI ApatA dhanAdi Rddhine mATe thAya che. pravacananI prabhAvanAne arthe apAyeluM ucita dAna punyane arthe thAya che. vadhAre zuM kahevuM? jAti, kuLa, zILa, zrata, baLa, rUpa, guNa ane
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ (157 ) kulAgni rahita manuSya haiAya; tathApi supAtra dani ApanAra hoya te te devene paNa stavanIya thAya che, prazaMsApAtra thAya che ane zatrue pa... mitra thAya che. dAnavIra manuSyanA zatru, mitra, AMdhava, putra, Rtra ane sva na va sarva snehI thAya che. jinabhuvana, jinabiMba, pustaka, sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikArUpa sAta kSetra kahevAya che. te sAta kSetramAM peAtAnI uttama kamAnI milkatane sadupayeAga karavA. jJAna ane jinabhuvana yA pratimAjI anya jIvAne upagArI che. te jevI rIte anya jIvAne upakAraka thAya tevI rIte temAM dravya kharacavuM. sAdhu sAdhvI, zrAvaka zrAvikA temAM sAdhu sAdhvI sva-para upakArI che. teo vinA harakate nirdoSa cAritra pALI zake ane jJAnadhyAnamAM AgaLa vadhI zake tevI rIte temane ceAgya madada ApavI. zrAvaka zrAvikAe dharmamAM sthira thAya, sIdAya nahi, tema temane yeAgyatA ane hAjata pramANe ma ApavI. zrAvaka zrAvikAnA artha-svadhama pALanAra strI, puruSA evA thAya che. temAM nAta jAtanA taphAvata gaNuvAmAM AvatA nathI. game te jAtana! manuSyA jinadharma pALI zake che. te svadhama pALanArane yuthAyeAgya madada ApI dhamAM sthira karavA-A sAta kSetrAmAM dravyanA sadvyaya karavAthI devAdi vaibhava pAmava! sAthe anukrame te Atmika sukha paNu pAme che. peAtAnI zakti chatAM paNu je yeAgya pAtramAM dAna ApatA nathI teo parepakAra ke guNAnurAgamAM pAchaLa paDela hAvAthI dhanavaMta puruSAnI tahenAtamAM mIThAM vacanerUpa biradAvaLI kheAlanArA, temaja pArakI nAkarI karI duHkhe peAtAnA nirvAha karanArA thAya che. nitya occhavavALA sthAnake paNa tee nirAzA ane saMkhyAbaMdha parAbhavA pAmI pagale pagale niMdAya che. tameLa, AbharaNa ane vastrAdivALI uttama vilAsa saMpatti te| dUra raheA paNa potAnuM peTa bharavAnI ciMtA muddAM
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ (158) teone cheDatI nathI-maTatI nathI mATe gRhasthoe saMpatti anusAra thoDAmAM thoDuM paNa dAna ApavuM. tatvajJAnanI saMpattivALA mahAtmAone bhaktipUrvaka jeo ucita dAna Ape che teo vIrabhadranI mAphaka nAnA prakAranI saMpadA pAme che. vIrabhadra kurudezamAM tilaka samAna padmakhaMDa nAmanuM nagara nAnA prakAranI vibhUtithI zobhI rahyuM hatuM. pazcima dizAmAM AmranI ghaTAvALuM sahastrAgra nAmanuM vana prANuonA tApane dUra karI zItaLatA prasAratuM hatuM. eka divasa Adhi, vyAdhi ane upAdhirUpa trividha tApathI saMtapta jIvone dezanA jaLathI zAMta karavA aranAtha nAmanA tIrthaMkara manu nA saddabhAgye te vanamAM AvIne samavasaryA. janma, maraNanA tApathI kheda pAmelA jIvone zAMta karavA mATe te karuNAsamudra prabhue eka pahera parvata dharmadezanAnI vRSTi karI. tIrthakaranI dezanA pachI gurudevanuM anukaraNa karatA hoya tema siddhAMta amRtanA kuMbha samAna kuMbhanAmanA gaNadhare dezanA ApavI zarU karI. e avasare te zaheranA nivAsI sAgaradana zreSThI eka vAmaNA mANasanI sAthe samavasaraNamAM AvyA. prabhu Adine vaMdana karI dhamadezanA sAMbhaLavA beThe. dezanA pUrNa thayA bAda guruzrIne vaMdana karI te zreSThIe jaNAvyuM kRpALu deva ! mAnasika duHkhathI huM bahu duHkhI chuM. Apa mAro saMzaya dUra karI mane zAMta karo. Apa jJAnI che; tathApi mArA saMzayanuM mULa vRttAMta huM ApanI pAse prathamathI nivedana karuM chuM. prabhu! jinamatI nAmanI patnIthI utpanna thayelI priyadarzanA nAmanI bhAre putrI che. sarva kaLAmAM kuzaLa, mahArUpavAna te putrI anukrame yuvAvasthA pAmI putrIne lAyaka patinI aprAptithI mane ghaNo kheda the. mane dukhI dekhI mArI patnIe enuM kAraNa pUchyuM. meM
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ (159) yathAsthita jaNAvyAthI teNIe kahyuM. pAchaLathI ApaNane pazcAttApa na thAya te lAyaka pati putrI mATe zodhaje. putrI mATe huM ciMtAmAM hato te avasare tAmralipi nagarIne nivAsI gaSabhadatta sArthavAha mArI dukAna para Avyo, ekato sAdhamI ane vaLI samRddhimAna jANuM tenI sAthe mAre prIti baMdhANI. eka divasa ' mArI putrI priyadarzanAne dekhI te sArthavAhe jaNAvyuM. mitra! nirUpama rUpAdi guNavAna, gaMdharva, kAvya ane guTikAdi prayogamAM pratiSThA pAmelo vIrabhadra nAmane bhAre putra che. tene lAyaka kanyAnI zodhamAM huM pharate hato tevAmAM tamArI kanyA mArA dekhavAmAM AvI. tamArI kanyA sarva prakAre mArA putrane yogya che. te baMnene saMbaMdha thAya to anukULa saMyoga banI Ave sArthavAhanuM vacana meM . mAnya karavAthI tene ghaNe saMtoSa thayo. te tAmralipti gayo ane moTA samudAya sAthe vivAha mATe vIrabhadrane mAre tyAM mokalyo. vIrabhadranA guNAdithI amane saMtoSa thayo. zubha muhUrte mahatsavapUrvaka priyadarzana sAthe tenuM pANigrahaNa thayuM. keTalAka divasa ahIM rahI, priyadarzanAne sAthe laI te pitAne zahera pAcho gayo. mAnI puruSo sasarAne ghera vadhAre vakhata rahetA nathI. thoDA divasa pachI mane samAcAra maLyA ke- mArI nirdoSa putrIne vinA aparAdhe mUkIne te jamAI koI ThekANe cAlyo gayo che. te sAMbhaLI mane duHkha thayuM. jamAInI zodhamAM meM ghaNe prayatna karyo paNuM mAro sarva prayAsa nirarthaka gaye huM nirAza thayo. putrInA dukhe dukhI thaI muratAM mane ghaNe vakhata thayA, temAM Aje A vAmaNa taraphathI jamAInA saMbaMdhamAM keTalAka samAcAra mane maLyA che, to huM kRpAsiMdhu ! bhAre jamAI kyAM gayo ane hAla kayAM che ? te saMbaMdhamAM khulAse ApI mAruM duHkha dUra karazo. - kuMbha gaNudhare jaNAvyuM. zreSThI ! vIrabhadranA manamAM evo vicAra AvyuM ke bahetara kaLAmAM huM pravINa thaye. aneka maMtra ane siddha
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ thayA che. aneka vijJAna, guTikAdi prayoga ane vismayakAraka cUkti yoge huM jANuM chuM. pitAnI lajjAthI temAMnuM kAMI paNa huM ahIM pragaTa karI zaka nathI, mATe mAre dezAMtaramAM javuM ane tyAM mArA bhAgya ane vijJAnanI khyAti karavI. ItyAdi vicAra karI guTikAnA prAgathI zyAmavarNavALuM pitAnuM rUpa dhAraNa karI svecchAe pRthvI para pharavA lAgyA. - pati viyogathI kheda pAmelI tamArI putrI sasarAne pUchI tamAre tyAM AvI rahI. pati vinA kuLavAna strIone pitAnuM ghara zobhArUpa che. - vIrabhadra cAlatAM cAlatAM siMhaladvIpanA ratanapura zaheramAM AvI pahoMe. zaheramAM pharatAM zaMkha zreNInI dukAna para AvyA, tenI bhavya AkRti dekhI te koNIe AdarathI lAvIne pUchayuM vatsa ! tuM kayAMthI AvyuM che ? vIrabhadra uttara Ape. pitAjI! tuM tAlisi na rahIza sArthavAhano putra chuM. pitAthI risAIne ahIM Avyo chuM. zakIe kahyuM. pitAthI risAIne Avyo te ThIka nathI karyuM, paNa have tuM mAre tyAM rahe. mAre putra nathI te aputrIyAne putra samAna A vibhavane upayoga kara. A pramANe kahI zekI tene snehapUrvaka pitAne ghera laI gaye. pUrva sukRtanA udayathI potAnA gharanI mAphaka vIrabhadra tyAM rahyo. te nagaranA ratnAkara rAjAne guNavAna anaMgasuMdarI nAmanI putrI hatI. paNa karmasaMyoge purUSaSi hatI. te rAjakanyA pAse zaMkha echInI putrI vinayavatI, sakhIpaNAnA saMbaMdhathI niraMtara jatI hatI. vIrabhadra vinayavatIne jaNAvyuM, bahena! tu niraMtara kyAM jAya che? vinayavatI-rAjaputrI anaMgavatI mArI sakhI che. te purUSa deSiNI che. huM tenI pAse jAuM chuM.
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ (161) vIrabhadra-teNI divase kevI rIte pasAra kare che ? vinayavatI-vINadi vagADyA pramukhathI. vIrabhadra-huM tArI sAthe teNInI pAse AvuM ? vinayavatI-teNuM to puruSanuM mukha paNa jatI nathI. vIrabhadra- huM strInuM rUpa dhAraNa karI tArI sAthe AvuM te ? vinayavatI-tema thAya to pachI kAMI aDacaNa nathI. guTikAnA prayogathI strI rUpa dhAraNa karI vIrabhadra sAthe go rAjaputrI-sakhI ! tArI sAthe AvelI A yuvatI koNa che ? vinayavatI-teNuM mArI bahena che. e avasare rAjakuMvarI pATIyAM upara, pati virahathI pIDA pAmelI rAjahaMsI ALekhatI hatI. te dekhI yuvatI rUpadhArI vIrabhadde jaNAvyuM-rAjaputrI! tame virahathI vidhurita haMsI ALakhavA mAMDI che paNa tenI daSTi Adi virahAdrita ALekhAyAM nathI. sajaputrI-je ema che to tame tevAM virahAdrita AlekhI batAve. - A pramANe kahI pATiyuM tenA hAthamAM mUkyuM. vIrabhadde paNa virahane pragaTa bhAsa thAya tevuM haMsInuM rUpa ALekhI ApyuM. te dekhI rAjaputrI bolI UThI. ahA ! AMtarbhAva prakAzaka citra ALekhavAnuM kuzalapaNuM tamArAmAM apUrva che. juo te kharAM, A haMsanI daSTi azrujaLathI pUrNa dekhAya che. tenI cAMca ane grIvA zithila thaI gaI che. vadana gaglAni pAmyuM che. upADavAne asamartha hoya tevI tenI pAMkhe zithila thaI jAya che. enuM besavAnuM sthAna kevuM zUnya lAge che ? vadhAre zuM jaNAvuM? koInA batAvyA sivAya paNa svAbhAvika rIte A sI virahAkuLa jaNAya che. - rAjaputrI-AvI kaLAthI bharapUra tArI bahenane ATalA divasa mArI pAse kema na lAvI ? 11
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) vIrabhadra-mArA guruvarganA bhayathI teNe mane ahIM lAvatI nahatI. rAjaputrI-tamAruM nAma zuM che ? vIrabhadra-mAruM nAma vIramatI. A pramANe vArtAvinoda karI avasara thatAM ane pAchAM ghera AvyAM. strI vezamAM niraMtara rAjakumArI pAse jatAM, thoDA divasamAM vIrabhadravINa ikalAthI tene pitA upara anurAgiNI karI dIdhI eka divasa zreSThIe kahyuM-vIrabhadra ! tuM Akho divasa kyAM rahe che? tArA saMbaMdhamAM loko mane prazna kare che. huM tene uttara ApI zakato nathI mATe tuM dukAna para havethI besa. - vIrabha yathAtathya pitAno vRttAMta jaNAvatAM kahyuM. pitAjI ! tame kAMI bhaya na rAkhazo. kadAca rAjA, mAre mATe rAjaputrInuM pANigrahaNa karavAne Agraha kare to nA na kahezo. eka divase rAjasabhAmAM koIe vIrabhadra saMbaMdhI vAta jaNAvI ke mahArAjA! zaMkhIne dhera tAmaliptithI eka mahAna rUpavAnuM tathA guNavAna yuvAna purUSa Avyo che. ane te sarva kaLAmAM haziyAra che. te sAMbhaLI rAjAe vicAryuM ke mArI putrIne lAyaka te haze ke kema ? sarakhAMne sara yoga meLavI Apavo te ja vidhinuM nipuNapaNuM che. eka divase yuvatInA rUpamAM rahelA vIrabhadra, rAjakumArIne ekAMtamAM jaNAvyuM ke-rAjaputrI ! rU5 ane guNathI tathA vayathI bhayuvAvasthAmAM AvI chatAM tuM zA mATe ekAMta avasthAmAM kuMvArapaNamAM jiMdagI gujAre che ? kuMvaroe jaNAvyuM-tevo rUpavAna tathA guNavAna bhAre lAyaka kaI paNa purUva jaNAto nathI. e avasare vIrabhadra pitAnuM kharU svarUpe pragaTa karyuM. te dekhI mehathI vidvaLa thaI rAjakumArIe
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ (163) jaNAvyuM. tame mAruM pANigrahaNa kare. huM mArA manathI tamane varI cUkI chuM. vIrabhadre kahyuM-tema karavAthI lokomAM apavAda thAya, mATe tamArA pitAnA AgrahathI tema karavAmAM mane aDacaNa nathI. rAjakumAroe potAno abhiprAya potAnI mAtAdvArA rAjAne jaNAvyo. rAjAne paNa lAyaka pati maLavAthI saMtoSa thayo. zaMkhazekIne bolAvI, meTA occhavapUrvaka rAjakumArInuM vIrabhadra sAthe pANigrahaNa karAvyuM, rahevA mATe potAno mahela Ape. - pUrvajanmanA sukRtathI nAnA prakAranA vilAsa karato vIrabhadra tyAM rahyo. tenI sobatathI rAjaputrI paNa uttama zrAvikA thaI. satsaMga sarvatra sukharUpa thAya che. eka pada upara ' vIrabhadra vItarAga devanI mUtti ALekhI ApI, tenI pUjA-arcA karavAnI vidhi samajAtI. temaja jana munio ane sArIonI mUttio citrI batAvI tene namana vaMdanAdi karavAnI vidhi paNa samajAvI. rAjaputrInI pitAtarapha keTalI prIti che tenI parIkSA mATe vIrabhadre kahyuM. priyA ! huM mArA deza jaI mAtA, pitAne maLIne cheDA divasamAM pAcho ahIM AvIza, mATe tuM zAMta mana karI ahIM raheje. rAjakumArIe jaNAvyuM, priya! tamArA jevI kRtrima prIti je mArAmAM heta to te tema karavAne rajA Apata. vIrabhadra kahyuM-priyA! kopa nahiM kara. huM tane sAthe laI jaIza. rAjAne pUchI vIrabhadra taiyAra thayo. rAjAe ghaNuM Rddhi sAthe kuMvarIne -vaLAvI. te riddhinAM vahANa bharI, rAjakuMvarIne sAthe laI samudra rahe pitAne deza javA mATe vIrabhadra ravAnA thayA, paNa rastAmAM pavananA tophAnathI tenAM vahANe bhAMgI gayAM. AyuSyanI adhikatAthI anaMgasuMdarInA hAthamAM eka pATiyuM AvyuM. tene vaLagIne keTalAka divase te samudra kinAre pAmI. kinArA upara pharatAM eka kulapatine Azrama teNInA dekhavAmAM AvyuM. tyAM kulapatinI nizrAe keTalAka divasa
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ (164) rahI, zarIre ThIka thatAM kulapatie potAnA ziSyadvArA padmatIkhaDa-(A) zaheramAM pahoMcADI. zaheranA parisaramAM AvatAM sutratA nAmanI sAdhvIjI tenA dekhavAmAM AvyA. vIrabhadre citramAM tAvela sAdhvIjInu smaraNa thatAM potAnA guru jANI teNIe vaMdana karyu" ane teonI sAthe temanA pratizrayamAM (upAzrayamAM) AvI. tyAM tamAro putrI priyadarzInAne meLApa thayA. sAdhvInA pUchavAthI peAtAnA sava vRttAMta teNIe jaNAvI ApyA. tyAra pachI ana Mgasu'darI ane priyadarzanA ane kriyAmAM tatpara thaI sutratA sAdhvInI sevAmAM divaseA pasAra karavA lAgyA. A bAju vIrabhadrane paNa vahANu bhAMgyA pachI eka pATiyuM hAtha AvyuM. tenA upara khesI taratAM, AkAzamArge gamana karatA rativallabha nAmanA vidhAdhare tene dIThA. teNe vIrabhadrane samudramAMthI upADI peAtAnA vimAnamAM esAce. ane vaitADhaya pahADa upara AvelA gaganavallabha zaheramAM pAtAnA maMdire laI gayA, tenA rUpAdi guNeAthI camatkAra pAmI, peAtAnI ratnaprabhA nAmanI kuMvarI sAthe harSoMthI vivAha karI ApI tyAM ja tene rAkhyA. vIrabhadre peAtAnA sasarA rativallabhane pUchyuM ke...mArI strI anaMga suMdarI vahANu bhAMgyAthI samudramAM paDI hatI te hAla karyAM che ? vidhAvare prajJaptividhAne pUchIne jaNAvyuM ke, padminIkha`Da zaheramAM tamArA sasarA zreNIne dhera che. te sAMbhaLI tene satASa thayA. eka divase AkAzamArge aneka vidyAdharIne jatAM dekhI peAtAnI patnI ratnaprabhAne pUchyuM ke-A vidyAdharA sarve karyAM jAya che ? teNIe jaNAyu-priya / siddAyatananI yAtrAthe A sarve jAya che. te sAMbhaLI vIrabhadranI paNa icchA tyAM javA thaI. patinI IcchAnusAra ratnaprabhAe vimAna taiyAra karAvyuM. temAM esI pati vidyAdharAnI sAthe siddhAyatane gayAM. tyAM zAzvata pratimAene bhAvathI vaMdana karyuM. . e... avasare tenA sasarA rativallabha paNa yAtrAthe tyAM Avye.. potAnI putrI tathA jamAne prabhudarzana karatA dekhI tene ghaNA saMteSa
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ (165) tha. harSathI vIrabhadrane pAThasiddha aneka vidhAo ApI. eka divase kriIDA karavAnA bahAnAthI pharatAM pharatAM vIrabhadra, ratnaprabhA sAthe padmanIkhaMDa zaheramAM (ahIM) Avyo. sAdhvIjInA upAzaya najIka ratnaprabhAne mUkIne tyAMthI te cAlyA gayA. - vIrabhadrane na dekhavAthI ratnapabhA rUdana karavA lAgI. te sAMbhaLI karuNAthI sutratA sAdhvIjI bahAra Avyo ane tene dhIraja ApI. te paNa sutratA sAdhvIjInI vastImAM AvI rahI. tyAM priyadarzanA ane anaMgasuMdarIne meLApa thaye. teonI AgaLa pitAne pati viyogano "vRttAMta jaNAvyo. chevaTe dhamakamamAM tatpara thaIne te paNa tyAM rahI. potAnI traNe patnIo ahIM paraspara prema dhAraNa karatI rahI che tema jANe saMtoSa pAmI, kutuhalathI vAmanarUpa dhAraNa karI vIrabhadra yathAIcchAe zaheramAM pharavA lAgyo. pitAnA abhinava vijJAnathI lokone raMjana karatAM uttama manuSyo taraphathI paNa sanmAna pAme. aneka kaLAmAM pravINatA sAMbhaLI, A zaheranA IzAnacaMdra rAjAe vIrabhadrane, gauravapUrvaka belAvI pitAnI pAse rAkhyo. eka divasa IzAnacaMdra rAjAne samAcAra maLyA ke ApaNuM zaheramAM saMyatine upAzraye apsarAnI mAphaka rUpavAna traNa tarUNIo AvI rahI che. teo koipaNa purUSano saMsarga karatI nathI. koI purUSa sAthe bolatI nathI ane dRSTithI paNa anya purUSane jotI nathI. kevaLa udAsInaparAyaNa dharmadhyAnamAM tatpara rahe che. - izAnacaMdra rAjAe vAmaNune kahyuM -bhadra ! tuM e kAMi upAya kara ke te strIo sarva sAthe bolavAnuM karI AnaMdamAM rahe. vIrabhadre kahyuM-ravAmina ! te strIone bolAvIza. A pramANe kahI te vAmana, maNInA pratizaya bahAra Ume rahyo. bIjA purUSa sAthe teNe saMketa karyo ke tame koi vAta kahevA mATe preraNA karaje, tyAra pachI te maNInAM upAzrayanI aMdara A. zamaNIne vaMdanA karI sukhazAMti pUchI vIrabhadra bahAranA maMDapa najIka jaI beTho. pUrvajJA
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) saMketa pramANe tenA mitroe navIna vArtA kahevA mATe Agraha karyo. A vAmaNe navIna kathA zuM kaheze ? te tarapha kAna ApI keTaleka dUra A traNe strIo sAvadhAna thaI ekAgratAthI sAMbhaLavA beThI. vAmaNue maMgalAcaraNamAM jaNAvyuM ke-ane rAjAnI sevA karavAne vakhata thayuM che eTale A kathA lAMbo vakhata nahi cAle, paNa AMtare AMtare pUrI thaze. A pramANe kahIne kathA zarU karI. bhAratavarSamAM tAmralipti nagarI ghaNI suMdara che. tyAM rISabhadA. sArthavAha vase che. tene vIrabhadra nAmano putra che. tene sAgaradatta cokInI putrI sAthe vivAha thayA hatA. eka divase potAnI patnIne bharanidrAmAM cheDI te dezAMtaramAM cAlyA gayA. * ATalI kathA jaNAvI vAmaNe kahyuM-bhAIhave te rAjAnI pAse javAne vakhata thayA che, ema kahI te UThayo. vAmaNAne uTha jANI zeThanI putrI priyadarzana saMbhramapUrvaka uThI, vAmaNu pAse AvI namratAthI kahevA lAgI, " vIrabhadra! tyAMthI kyA dezAMtara gayo ?" vAmaNo huM kuLane kalaMkanA bhayathI parastrI sAthe saMbhASaNa karatuM nathI. priyadarzanA-hA. emaja che. tamAruM uttama ziyaLa uttama kuLa. ne sucave che, tathApi mahAnubhAva ! uttama purU dAkSiNyatArahita paNa letA nathI, mATe vIrabhadra saMbaMdhI kathA AgaLa kahe.. vAmaNe tamAro vizeSa Agraha che te te viSe huM kAle jaNAvIza. A pramANe kahI, te tyAMthI cAlyo gaye. sevakoe A vAta rAjAne jaNAvI. rAjA ghaNe khuzI thayA. bIje divase kAmaNanA upAzraya pAse pAchI kathA kahevAnI zarU karI. vAmaNa-vIrabhadra pitAnA zaherathI nIkaLI guTikAnA prayogathI 2yAma rUpa karI vecachAe pharatAM sIhaladIpanA rapura zaheramAM Avyo.
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ (167) tyAM rAjakumArI anaMgasuMdarI sAthe lagna thayuM. tenI sAthe vahANamAM pAchA svadeza AvatAM jahAja samudramAM bhAMgI gayuM. ATalA samAcAra sAMbhaLatAM ja anaMgasuMdarI vAmaNAnI pAse AvI kahevA lAgI, bhadra ! AgaLa vartamAna jaNAva. pachI vIrabhadranuM zuM thayuM ? vAmaNa-rAjakAryane vakhata thayo che. have bIjI vAta kAle jaNAvIza, trIje divase pUrvanI mAphaka kathAnI zarUAta thaI. vAmaNa-vIrabhadranA hAthamAM eka pATiyuM AvyuM. pATiyA upara besI samudra tarato hato tevAmAM ativallabha vidhAdhare tene dIThe. pitAnA zaheramAM laI jaI 2pramA putrI paraNAvI. tenI sAthe kIDA karato te ahIM AvyA hatA. prajAne ahIM mUkI te utAvaLa utAvaLe ahIMthI cAlyA gaye. te sAMbhaLI ratnaprabhA bolI uThI. te mArA pati ahIMthI kayAM cAle gaye ? vAmaNe kahyuM-te viSe have pachI kahIza. ema kahI te tyAMthI cAlyA gayA. kuMbha gaNudhare jaNAvyuM. sAgarokI ! ciMtA nahiM kara. A vAmaNe ja tamAre jamAI che. kevaLa krIDA nimitte teNe judAM rUpa karI strIone virahaduHkha ApyuM che. gaNadhara bhagavAnanuM kaheluM vRttAMta sAMbhaLI vIrabhadre namaskAra karI kahyuM. prabhu ! jJAnanetradhAraka divAkarane A duniyAmAM koI paNa agecara nathI. - echI, vAmaNune sAthe laI zramaNanA upAzraye AvyA. tyAM rahelI traNe strIone jaNAvyuM. putrI ! A ja tamAre pati vIrabhadra che. teoe kahyuM-te vAta kema saMbhave ? kokIe kahyuM. gaNadharanA kahevAthI. tyAra pachI gaNadharane kahela sava vRttAMta kahI saMbhaLAvyuM. zramaNuone paNa vismaya thayuM. e avasare vIrabhadra vAmanarUpa mUkI daI svAbhAvika rUpa karyuM. te dekhI sevane AnaMda thaye. .
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ (18) zramaNIoe kahyuM. punya sarvathI zreSTha che. punyanA prabhAvathI araNya, samudra, pahADe ane bIjAM tevAM ja bhaya ApanAra sthAnemAMthI vipattione oLaMgI manuSyo vividha saMpatti meLave che. vIrabhadranI AvI sthiti viSe, tene pUrvajanma ane temAM karela sukRtane jANavAnI IcchAthI sAdhvIo tathA tenI patnIo bhagavAna aranAtha tIrthaMkaranI pAse AvyAM. vaMdana karI suvatA sAdhvIe prabhune prArthanA karI ke-kRpALu deva ! vIrabhadra pUrva janmamAM zuM sukRta karyuM che ke jethI vividha prakAranI manobhiSTa saMpatti pAmyo ? prabhue kahyuM. trIjA bhavamAM vacchavijaya(deza)mAM huM, dhanapati nAmane rAjA hato. cAritra lIdhA pachI vihAra karatAM krame ratnapura nagaramAM huM Avyo. te nagaramAM jinadAsa nAmane zrAvaka raheto hato. mAsIne pAraNe dhanapati sAdhune pitAnA ghara tarapha AvatA jANI harSathI zeTha samukha gaye. traNa pradakSiNA karI, vizuddha bhAve vaMdana karI nidhAnanI mAphaka te munine pitAne ghera laI Avyo. sarva parivAra sahita pharI vaMdanA karI te zrAvaka vicAra karavA lAgyo. ahA ! huM dhanabhAgya chuM. mAre ghera Aje kalpakSa phalyo. Aje mAre hAtha ciMtAmaNiratna caDI AvyuM. nirdoSa AhAra, paNa AdithI A mahAmunine pratibhAbhI janma, jIvitavya ane dhanane huM Aje saphala karIza. pratilAlavAnA vicArathI AnaMda thayo. dAna ApatAM tethI vizeSa AnaMda thaye. AnaMdathI zarIra para romAMca praphullita thayAM. dAna ApyA pachI tethI vizeSa AnaMda thayo ane pitAne kRtArtha mAnavA lAgyo. A pramANe dAyaka ane grAhaka zuddhinA prabhAvathI pAMca divya pragaTa thayAM. devoe sugaMdhI pANuM, pAMca varNanAM puSpa suvarNa ane divya vaccenI vRSTi karI. AkAzamAM devaduMdubhI vAgI. ane ahe dAna ! ahe dAna ! ItyAdi uddeSaNa karI. vismaya pAmI rAjA pramukha nagaranA loko tyAM ekaThA thayA. jinadAsanI ghaNuM prazaMsA karI. pAtra
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 169 ane pariNAmanI prabaLatAnA pramANamAM jinadAsa chIe devalokanuM AyuSya bAMdhyuM-saMsAra parimita karyo. dhanapati zramaNa paNa vIza sthAnamAMthI keTalAMka sthAnakonuM ArAdhana karI, tIrthaMkaranAmakarma bAMdhI navama ke mahaki devapaNe utpanna thayo. devAyuSya pUrNa karI ahIM aranAtha tIrthaMkarapaNe huM hAla vicAruM chuM. - jinadAsa ThokI gRhasthadhamaM pAlana karo, maraNa pAmI, brahmadevaloke mahaddhika devapaNe utpanna thayo. tyAMthI evI kAMpIyapuramAM mahardika zrAvakane ghera putrapaNe janma pAmyo. tyAM paNa uttama rIte gRhastha dharma pAlana karI acuta devaloke devapaNe utpanna thaye. supAtra dAna saMbaMdhI punyAnubaMdhI puNya ane virativALA gRhastha dharmanA pAlanathI te jinadAsa ahIM vIrabhadrapaNe janma pAmyo che. pitAnA pUrvajanmanIM zarUAtanuM varNana aranAtha tIrthakara karatA hatA e avasare vIrabhadra paNa tyAM AvI pahoMcyo hato. tIrtha karanA mukhathI pitAne pUrvajanma sAMbhaLI vIrabhadrane tyAM ja UhApoha karatAM jAtismaraNajJAna utpanna thayuM. dharma kriyAnA upakAranuM smaraNa thatAM tarata ja teNe gRhastha dharmane Azraya karyo arthAta gRhastha dharmano svIkAra karyo. vartamAna kALanI yogyatA ke utsAhAnusAra dharma-vatAdi grahaNa karI, tIrthakara devanA upakAranuM smaraNa karato vIrabhadra zaheramAM Avyo. prabhu paNa anya sthaLe vihAra karI gayA. : - zvasura vargane pUchI vIrabhadra pitAnA mAtA, pitAne maLavAne mATe taiyArI karavA lAgyo. vidhAnA baLathI vimAna banAvI, traNe strIo sahita vimAnamAM besI tAmralitimAM AvyuM. mAtApitAne page paDI pramAdita karyA. zaheranA lokone AnaMda thaye. pUrvajanma saMcita punyane upaga karI chevaTe sayama sAmrAjya aMgIkAra karyuM. niraticAra cAritra
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ (100) pALI vIrabhadra surakyAM gayA. tyAMthI AvI manuSya janma pAmI nirvANapada pAmaze. sArthavAha! tamArI AgaLa dAna dharma saMbaMdhI adhikAra meM kahI saMbhaLAvyo. sudarzanA! tamAre sarvane gRhastha dharmamAM rahe tyAM sudhI A dAna dharmanuM prayatnapUrvaka pAlana karavuM, dharmadezanA sAMbhaLI vakhata thaI javAthI gurumahArAjanA jayanI gaMbhIra garjanA karI leka pitatAne kAme lAgyA. gurumahArAja pitAnA dhyAnamAM lIna thayA. sArthavAha, sudarzanA, zIyaLatI vigere devapUjana Adi karmamAM pravRtta thayAM. bhajanAdi karI paraspara dhamacarcAmAM divasa pasAra karI, prAta:kALe vahelAM UThI, Avazyaka karma karI, ghamazravaNa nimitte sarva gucchA pAse AvI pahoMcyA. gurUzrIne vaMdana karI sarva zAMtapaNe guru sanmukha daSTi sthApana karI beThA. rISabhadata sArthavAha savanI AgaLa beThe hate. gurUzrIe karuNAbuddhithI dharmadezanA zarU karI. prakaraNa 26 muM. zIyaLa dharma niyakulanahayalamamalaM sIlaM sArayasasIca dhavaleha // sIlaNa ya jaMti khayaM khippaM savvevi duriyamANA // 1 // pitAnA kuLarUpa nirmaLa AkAzataLane zarada rUtunA caMdranI mAphaka zIyaLa, dhavalita yAne prakAzita kare che. ziyaLavaDe sarva pApane yA dukhane samUha tatkALa nAza pAme che. dezathI ane sarvathI ema be prakAre zIyaLa hoya che. je gRhastha sarva prakAre brahmacarya pALI zakatA nathI, teoe tenI amuka maryAdA
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 171 ) karavI joie. nirmaryAdApaNe vIya zaktineA nAza karavAthI amUlya zaktine nAza thAya che. vIya zarIranA rAjA che. tene kSaya thavAyI zArIrika zakti, vicArazakti, smaraNazakita vigerenA nAza thAya che. zArIrika teja, mULa, kAnti, utsAha ane dhairyAdi guNA prakhaLa vIya zaktine AbhArI che. ALasa, pramAda, nimaLatA ane vividha prakAranA vyAtrie, te zIyaLa guNunI hAninA, pariNAma che. AsananI sthiratA, mananI ekAgratA ane dhyAnane jamAva-A samAM vIrya zakita pU madagAra che. prALa ziyaLa guNathI bhUta, vyaMtara, DAkaNu, zAkaNu, sa, siMha, vAgha, varU, ityAdi kSudra prANIo upadrava karI zakatAM nathI paNuulaTA devAdi madadagAra thAya che. zIyaLa guNuvAna manuSya, jAti, kuLa, baLa, rUpa, zruta, vidyA, vijJAna ane lakSmIrahita haiya tathApi satra pUjanika thAya che, paNuM ziyaLathI bhraSTa thayelA manuSyA uttama jAti Adi sahita hAya tathApi kAi sthaLe mAna pAmatA nathI, zIyaLathI uttama kuLanI prapti thAya che. paNa kuzILathI zIyaLa pragaTa thatuM nathI. sayamamA nA Azraya karanAra manuSyae sarva prakAre brahmacaya pALavu' joie. temaja utsa mAge gRhasthAe paNa nirmaLa zIyaLa pALavu', tema na banI zake te patra divaseAmAM temaja mahinAnA amuka divaseAmAM dRDha zIyaLa pALavuM, ane purUSoe parastrIonA temaja strIee parapurUSane sathA tyAga karavA. A pramANe vana karanAra dRDha, parAkramI, laghukarmI ane pavitra zIyaLavALA punyavAna jIvA kaLAvatInI mAka mahAn dhatti ane sadgatine pAme che. kaLAvatI. A bhAratavanA lakSmIgRha samAna ma'gaLa dezamAM zaMkhanI mAphaka ujvaLa guNavALA manuSyeAnA samudAyavALu zekhapura nAmanu` nagara hatu. prabaLa pratApI zakharAjA te nagaranuM pAlana karatA hateA.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ (172) eka divase rAjA sabhAmAM beThe hatA, te avasare gajarAkIno putra datta sabhAmAM Avyo. rAjAne namaskAra karI ucita sthAnake beThe. rAjAe kahyuM-datta ! Aje ghaNe divase tuM kyAMthI AvyuM ? kare kahyuM-mahArAjA ! huM vyApArAye paradeza gayo hato. rAjA-paradezamAM pharatAM kAMIpaNa navIna Azcarya dIThuM? datta-mahArAjA ! huM pharato pharato vizAlapure gayo hato tyAM meM eka Azcarya dIThuM che paNa te vacanathI kahI zakatA nathI. ema kahI eka citrapaTTa rAjAnA hAthamAM Ave. - rAjA keTalIka vAra ekITaze te citra sAmuM joI rahyo. chevaTe bolI uThayo. datta ! zuM A te koI devI che? | datta-nahi mahArAjA. te mAnuSI che. - rAjA--je mAnuSI che te A (kanyA) koNa che? ane tenuM - nAma zuM che? datta mahArAjA ! te mArI bahena che. tenuM nAma kalAvatI che. rAjA-tArI bahena kevI rIte thAya? - datta-mahArAja! te prabaMdha jarA laMbANathI kahevAthI samajAze. - rAjAkAMI harakata nahiM. vistArathI jaNava. - datta-mahArAjA? paradeza jatAM rastAmAM cAranA bhayathI, tapAsa karate huM sAthanI AgaLa cAlato hato. rastAmAM maraNa pAmelo eka ghoDe mArA dekhavAmAM Avyo. tenI pAse amarakumAra samAna rUpavAna paNa kaMThamata prANuvALe eka rAjakumAra paDelo hato. huM tenI najIkamAM gayo. tene pavana nAkhe. pANuM pADyuM ane modakAdi khavarAvI svastha karyo. sArI sthitimAM AvyA pachI meM tenuM nAma, ThAma ane AvI avasthA pAmavAnuM kAraNa pUchyuM. : teNe uttara Apyo ke huM devALapurano rahIza chuM. mAruM nAma jayasena kumAra che. viparIta zikSaNavALA ave, mane A sthitimAM lAvI mUko, cheparopakArI ! tame paNa tamAruM nAma, ThAma vigere
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 173) jaNAve. meM kahyuM huM za`khapurathI Avu` chuM.... mAru' nAma dattazreNI che.. devazALapura taraph mAruM gamana thavAnu che. paraspara vRttAMta jaNAvI eka sukhAsana para besI ame ane AgaLa jatA hatA tevAmAM sanmukha AvatI caturaMga senA amArA dekhavAmAM AvI, te dekhI sAthenA leAkeA kSeAbha pAmyA. paNa tarataja te sainyamAMthI eka baMdIvAna AgaLa AvI, jayasena kumArane dekhI mAlI UThayeA. mahArAjA vijayasena ane rAjakumAra jayasenane ghaNo khamA. jaya-jaya ityAdi zabdo uparathI sanmukha AvatA vijayasena rAjAne jANI, mArI sAthe beThelA kumAra sukhAsanathI utarI, sanmukha jai. zujAne bheTI paDayA, kumArane dekhI sainyamAM AnaMda vartAi rahyo. jayasena kumAre rAjAne jaNuAvyuM, pitAjI ! A datta sAthevAhe mane vitadAna ApyuM che. mahArAjA ! A uparathI huM... samajI kayA ke te devazALapuranA rAjA ane yuvarAja pitAputra hatA. putra uparanA upakArane lai rAjA mArA upara dhaNA saMtuSTa thayA. mane peAtAnA putra tarAke mAnI, devazALapuramAM lai gayA. te rAjakumAre mAru' mana eTaluM badhuM svAdhIna karI lIdhuM ke tenI sajjana-tAne laIne mAtA, pitA ke svadeza vigere keTalAka divasapayata yAda ja na avyuM. arthAt paradezane svadezatulya mAnavA lAgyA. kharI vAta che. : te ke milati mahIyalami loyaNamahUsavA maNuyA / hiyayAo kharNapi na osaraMti je TaMka ghaDiyAo // 1 // ahA ! netrane mahAcchava tulya keTalAeka purUSA pRthvItaLa para evA maLI Ave che ke-TAMkaNAMthI kArelA akSarAnI mAphaka eka kSaNu bhara pazu hRdayathI bhUlAtA natha). te rAjAne zrIdevI rANIthI utpanna thayelI, uttama lakSaNeAvALA, tejamAM tileAttamA sarakhI, kaLAnA kalApamAM pratiSThA pAmelI, uttama caritrathI mana haranArI, jayasena
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ (174) kumArathI nAnI kalAvatI nAmanI guNavAna kuMvarI che. kumArIne lAyaka pati na maLavAyo te rAjakuTuMba ciMtAthI vyagra thayuM hatu.. eka divase rAjAe mane jaNAvyuM. datta ! aenane lAyaka patinI tapAsa kara. pRthvImAM ghaNAM ratna paDayAM che. tema tuM vyApArAdi nimitto pRthvI para paribhramaNa karanAra che. rAjAnI AjJA mujaba karavAne meM hA kahI. kumArInuM rUpa citrapaTTa para ALekhI lIdhuM ane tyAMthI nIkaLI kAle ja huM ahIM AvI pahoMcyA chuM. deva! mArA manamAM evA niNya thAya che ke-A ratna Apane ja yAgya che. kuLagirithI pedA thayelI saritAenuM snAna tA ratnAkara ja ( samudra ) che. pUrNimAnA caMdrane mUThThI jyotsnA zuM khIjA graDAne Azraya kare che? nahi...ja. potAnA svAmIne mUkI Avu uttama ratna jAne ApavAnI kANu pRcchA kare? A kAraNathI A citrapaTTa pahelavahelu ApazrIne ja banAvyu` che. A kAya mAM have ApanI AjJA pramANu che. dattanAM vacana sAMbhaLatAM rAjAne te kumArI para vizeSa anurAga cA. dRSTi citrapaTTa upara paNa mana te kumArImAM Asakta karI rAjA beThA hatA. tevAmAM kALa-nivedake jaNAvyuM. usIyateya pasaro sUro jaNamathyayaM kamai eso || teyaguNa mAhiyANaM kimasajyaM jIvalogaMmi // 1 // tejanA prasarathI ullAsa pAmI, A ` manuSyeAnA mastakanu AkramaNu--ullaMdhana kare che. kharI vAta che teja(prakAza) guNunI adhikatAvALAone A jIvaleAkamAM kAMi asAdhya natho. madhyAhnanA vakhata thayA jANI sabhA visarjana karI, rAjAe devapUjana karI, bhAjana karyu. tyArabAda zayyAmAM ALATate rAjA te kanyAnA saMbaMdhamAM ciMtA karavA lAgyA. datta, rAjAneA gUDha abhiprAya samajI tarata ja tyAMthI ravAnA thaI devazALapuramAM vijayasena rAjAte ja maLye, za'kharAjAnI yAgyatA
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ (175) ane kaLAvatI parano anurAga kahI saMbhaLAvyo. rAjakumArIne lAyaka pati maLavAthI rAjakuTuMba AnaMda pAmyuM. rAjAe tarata ja sanya taiyAra karAvI, jayasena kumAra sAthe kaLAvatIne zaMkharAjA tarapha svayaMvarA tarIke mokalAvI. zaMkhapura tarapha akasmAta moTuM sinya AvatuM jANI, saMgrAma mATe nAnA prakAranI sAmagrI taiyAra thavA lAgI. e avasare datta zreNIe AvI rAjAne vijJapti karI. mahArAjA ! akALe A AraMbha zA mATe? A to harSanuM sthAna che. ApanA hRdayamAM vaselI rAjakumArInI mUrti te pragaTa sAkSAtarUpe sanmukha Ave che. vijayakumAra te ratna Apane soMpavA Ave che. " A vartamAna sAMbhaLI rAjAnA AnaMdano pAra na rahyo. suvarNa nI jihavA ane zarIra paranAM tamAma alaMkAre dattane ApI rAjAe kahyuM. datta ! A durghaTa kArya te kevI rIte sughaTita karyuM ? ' dare jasa hasIne jaNAvyuM-deva! ApanA punyane aciMtya mahimA che. bIjA manuSya nimitta mAtra che. * rAjA mahecchavapUrvaka jayakumAradine zaheramAM praveza karAkhe ane zubha muddo rAjA sAthe kaLAvatInuM pANigrahaNa thayuM. jayakumArane nehathI keTalAka divasa rAkhI tenA deza tarapha vidAya karyo. zaMkha rAjA anudignapaNe kalAvatI sAthe sukha vaibhava bhogavavA lAgyo. vicakSaNa kaLAvatInA premapAzamAM paDelA rAjA, tenA sivAya niyAmAM sakha ja nathI tema mAnavA lAgyo. tene dekhe tyAre ja te zAMti pAmata hato. kalAvatI sivAya sabhAmAM besavuM teTalA vakhatane te baMdhIkhAnuM mAnato hato. rANanA sivAya azvAdi khelavAne vakhata vedarUpa mAnato hate. kalAvatI mATe pitAnA prANa arpaNa karavA paDe te te pitAne bhAgyazALI mAnato hato. TUMkamAM kahIe to rAjAne kalAvatI upara eTale neha hato ke tenA sivAya te zarIrathI kAMI paNa kArya karatA hatA ane tenuM mana kalAvatImAM ja rahetuM hatuM. AkhuM
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ (17) aMtehara kalAvatImaya anubhavAtuM hatuM ane ravapnAM paNa kalAvatInAM AvatAM hatAM. kaLAvatI tanujaMgI (nAnA zarIravALI) kahevAtI hatI tathApi teNIe rAjAnuM vizALa hRdaya gherI lIdhuM hatuM ke bIjI rANIone tenA hRdayamAM jarA mAtra mArga maLato nahote. potAnA patino ATalo badhe rameha pitA upara hAvA chatAM koI-- nA para dveSa, irSA ke keInA avarNavAda bolavAnuM te zIkhI ja nahotI. asatya balavAnuM te samajatI ja nahotI. jarApaNa garva karatI nahatI, paNa patinI bhakti, ghera AvyAnI pratipatti, cAkara varganI ucitatA, dukhIyAnI dayA, ane patianuyAyitAmAM te tatpara rahetI hatI. tenAmAM rUpAdi anupama guNe hatA chatAM mana, vacana, kAyAthI evI rIte daDha ziyaLa pALatI hatI ke devone paNa Azcarya utpana thatuM. eka divase teNI zAMta nidrAmAM sUtI hatI te avasare svapnamAM pitAnA kheALAmAM kaMcanane kaLaza dekhe. svapna dekhI jAgrata thaI svapna rAjAne jaNAvyuM. rAjAe kahyuM-uttama guNavAna putranI prApti thaze. te sAMbhaLIne ghaNe harSa thayo. te ja divasathI rANIne garbha rahyo. prazasta dehade utpanna thavApUrvaka garbha vRddhi pAmavA lAgyo. '' - strIonI pahelI prasuti (suvAvaDa) pitAne ghera thavI joIe, ema dhArI vijayasena rAjAe kaLAvatIne teDavA nimitte pradhAna purUSone zakhapura mekalyA. - te purUSonI sAthe bAjubaMdha, uttama vastra ane AbharaNe vi. gere rAjA-rANIne lAyaka uttama bheTa jayasena kumAre mokalAvI hatI. A rAjapurUSoe zaMkhapuramAM AvIne gajakIne ghera utAre lIdhe, ane dattane sAthe laIne, prabaLa utkaMThAthI kaLAvatIne maLavA mATe daivayoge prathama kaLAvatIne mahele gayA. rAjapurUSoe ghaNuM harSathI kaLAvatIne namaskAra karyo. lAvela bheTe kaLAvatIne dekhADI. ghaNA vakhate pitakuLa taraphanI pravRtti maLavAthI tene ghaNo AnaMda thaze. tamane
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ (17) svAgata che ? pitAjIne kuzaLa che ? mAtAjI nirogI che? mAre bhAI khuzI majhAmAM che ? vigere prazna kaLAvatIe rAjapurUSe ne karyA. tenA uttaramAM-tamane maLavAne utkaMThita thayelA sarvane kuzaLa che. vizeSamAM A aMda-yugala jayasena kumArane ativallabha hatuM. pitAnI strI mATe datta mAgyuM hatuM paNa kumAre tene ApyuM na hatuM. te zaMkharAjAne yogya jANI bheTa mokalAvyuM che. kaLAvatIe te tarataja lIdho ane huM ja rAjAne ApIza. have pUrNa mAsa thaI gayA che mATe mArAthI nahiM avAya. mAtA, pitA, bhAI Adine mArA pAye lAgaNAM ane praNAma kahe che. vigere kahI sanmAna karI rAjapurUSone rANee vilaya karyA. * bhAinA snehathI te aMgada-yugala kalAvatIe bhujAmAM paheryA.. tapAsa karatAM te ghaNAM ja zobhanika lAgavA mAMDyAM. A avasare rANInA nivAsagRhanI najIka zaMkha rAjA AvI pahe, harSanI utkarSatAvALAM rANInA zabdo sAMbhaLI rAjA tyAM Ubho rahyo. ane gokhanA jALAMtarathI aMdara jovA lAgyuM ke rANIne ATalA badhA AnaMnuM kAraNa zuM che ? - : - rAjAnI dRSTi A AzcaryakArI padanA upara paDI. rANIne sakhIo sAthe zuM vArtAlApa thAya che te guptapaNe sAMbhaLavA lAgyo. * rANI pitAnA bhAI jayakumAranuM nAma lIdhA sivAya daivayoge moghamapaNe bolavA lAgI. sakhIo ! A aMgada dekhavAthI mArAM netro amRtarasathI sIMcAyAM hoya tema AhUlAdita thAya che. vadhAre zuM kahuM ? A dekhavAthI jANe sAkSAta tene dekhe heya nahiM tema mane AnaMda thAya che. A aMgade gaja zreNInA putra datta mAgyAM chatAM tene paNa na ApyAM. te mArA prANathI vahAlo niraMtara jIvato rahe. - sakhIo belI. bAI sAheba ! tame paNa temanA snehanA sarva tulya cho eTale A aMgada tamane ekalAve temAM Azcarya zAnuM ? 12 , che
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ (178) A pramANe koInuM nAma lIdhA sivAya rANInA mukhathI nIkaLelA zabdo sAMbhaLIne rAjA tatkALa kuvakalparUpa sarpathI DasA hoya tema krodharUpa jherathI vyApta thaI vicAra karavA lAgyo. , hA ! hA ! hRdayane AnaMda ApanAra huM teNIne pati nathI paNa bIjo koI purUSa ene vallabha dekhAya che, are ! A duSTa strIe kapaTasnehathI mane vaza karI lIdho che. zuM A strIne ahIM ja hamaNAM huM mArI nAkhuM ke-AnA yArane mArI nAMkhyuM. ityAdi dhanI javALAthI baLato rAjA tyAMthI pAcho pharyo. avicArI rAjAe sarva asta thatAM ja gusapaNe eka caMDALa strIne belAvI keTalIka gupta bhalAmaNa karI tarata ja vidAya karI dIdhI. De vakhata javA bAda niSkaruNa nAmanA sArathIne bolAvI kahI ApyuM ke mArI rANuM kaLAvatIne prAtaHkALe guptapaNe ahIMthI laIne amuka zUnya araNyamAM mUkI AvavI. rAjAnI AjJA mAnya karI, prAtaHkALa thatAM ja niSkaraNa rANunA mahela nIce ratha taiyAra karI AvI poMe. rANIne kahyuM-Apa A ratha para tarata AvI bese. kusumAkara udhAnamAM mahArAjA hAthI upara besI krIDA karavA gayA che temaNe Apane belAvavA mATe mane mokalAve che. sarahadayavALI rANI patiAjJAne mAna ApI tarataja ekalI rathamAM AvI beThI, sArathIe pavananI mAphaka ane jorathI calAvyA. raste jato rANIe pUchayuM. sArathI ! rAjA keTaleka dUra che? bAsAheba ! teo hajI AgaLa che. A pramANe belata sArathI rANuMne eka aTavIma laI gayo. suryodaya thayo, dizAonAM sukha vikasita thayAM, tema tema rAjAne na dekhatAM rANInuM hRdaya dhaDakavA lAgyuM. are niSkaraNa! ahIM udhAna paNa nathI, ane rAja paNa nathI, tuM mane kayAM laI jAya che ? A te araNaya che. zuM A te mane svapna dekhAya che. mArA matine meha thaye che! ke huM A IjALa dekhuM chuM, tuM mane satya uttara Apa.
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ (179) vAraMvAra pUchatI ane dInamukha thayelI rANIne dekhI te niSkaruNa sArathI paNa sakaraNa thaI kAMIpaNa uttara na ApatAM rathathI nIce utarI paDe. hAtha joDI, zekathI gadgadita kaMThe sArathIe rANIne kahyuM. mahArANuM ! huM pApI chuM. kharekhara huM niSkaraNa ja chuM. vidhie mane AvAM nipura kAryamAM yojelo che. sevAvRtti du:kharUpa che. anicchAe paNa pApakAryamAM javuM paDe che. svAmInA hukamathI dhAnanI mAphaka pitA sAthe yuddha karanAra, ane snigdha bhAIone paNa nAza karanAra sevAvRttithI AjIvikA karanAra dhikkArane pAtra che. devI! rAjAnI AjJAthI mane kahevuM paDe che ke tame rathathI nIcA utare ane A sAlavRkSanI chAyA taLe bese. rAjAne A Adeza che. A sivAya huM kAMI paNa vadhAre jANato nathI. A jiMdagIbharamAM koIpaNa vakhata nahiM sAMbhaLelAM vIjaLInA tApathI paNa adhika dusaha sArathInAM vacana sAMbhaLI rANI rathathI nIcI utarI. utaratAM ja mUrchA AvavAthI jamIna para DhaLI paDI. sArathI ratha pAcho pheravI zeka karato karate zahera tarapha cAlyA gaye. ghaNI vakhata pitAnI meLe mUrchA vaLatAM rANI himAM AvI. pitAnA uttama kuLagahane saMbhAratI ane rUdana karatI rANuM vRkSa nIce beThI hatI. tevAmAM rAjAnA saMketathI hAthamAM kRtikAne nacAvatI, kopanI utkaTatAthI bhayaMkara bhrakuTIne dhAraNa karatI, pratyakSa rAkSasInI mAphaka caMDALaNuM AvI pahoMcI. ane nikhara zabdothI rANIne tarjanA karavA lAgI. e pApI ! aniSTa ceSTA karanArI, rAjalakSmIne upabhega karanArI, rAjAthI viruddha AcaraNa karatAM tane jarA paNa lajajA na AvI? tArAM duSTa AcaraNanuM phaLa tu bhogava. A pramANe belatI caMDALAe tikSNa kRtikAthI bhUjAnA mULamAMthI rANunA bane hAtha kApI lIdhA, ane te laIne caMDALanuM tyAMthI cAlI gaI.
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 180 ) hA ! mAta, hA ! tAta, vigere zabdothI kalpAMta karatI kaLavatI jamIna para DhaLI paDI, dhaNIvAre sattA pAmI vilApa karavA lAgI. he deva ! tuM Ama nirdayapaNe mArA upara zAmATe kApyo che ? AvA bhayaMkara krUDa akasmAta mArA upara zA kAraNathI ? mArA jevI pApI bALAe tArA dharamAM zuM khI" nathI ke-snehI hRdayavALA manuSyo taraphathI Ave! du;saha daMDa ? huM A putra ! tuM buddhimAna che chatAM tAruM' A avicarita kArya pAchaLathI satya jaNAtAM tAruM kAmaLa hRdaya pazcAttApathI bhaLIne dugdha thaze. he nAtha ! jANatAM chatAM leza mAtra meM tArA aparAdha karyA nathI. chadmastha manuSyo bhUlane pAtra hAya che tethI kadAca ajANatAM mArAthI tamArA aparAdha thayo haze paNa tene Ave! asahya daMDa ? kAnanI du.LatAthI kAie mArA viSe tamane kAMI juduM samajAvyu haze, tathApi mArA zIyaLanI malinatA viSe tame svapne paNa saMzaya na karazeA. " strIe kSaNa rakata, ane kSaNu virakta hoya che tyAre puruSa pratipatra kAyaeN ne nirvAha karanAra che. " hA ! hA ! A kahevata Aje taddana viparItapaNe mArA anubhavamAM Ave che, dhRtyAdi vilApa karatI rANIne du:khanI garamIthI akasmAta zULa pedA thayuM, te sAthe nadInA kinArA para AvelA vRkSanA nikuMjamAM devakumAra jevA putrano janma kaLAvatIe Apya, putranu suMdara rUpa dekhI hanA AvezamAM bAjunI vedanA ane prasutinuM du:kha thoDA vakhata mATe zAMta thayuM. kharI vAta che. vipattimAM AvI paDelAM, zAkathI grasta thayelAM. ane maravA paDelAM manuAne paNa putrarUpa saMjIvanI thoDA vakhata zAMti Ape che. i putra sanmukha dekhI dI` nizvAsa mUkatAM rASTroe kahyuM. eTA tArA janma kRtA thA. tuM dIdha` AyuSyamAna thA. ane niraMtara sukhI rahe, hu` nibhaeNgaNI Ave avasare khIju` vAmaNu zuM karuM...? mArAM AzIvacane e ja, vadhAmaNu mAnI leje. A bAju putra taraphaDato nadInA sanmukha leATavA lAgyA. hAtha
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 181) sivAya keTalIka mahenate rASTrae pagathI tene rokI rAkhyA. putranu rakSaNa karavAmAM paNa potAnuM asama paNu... joI rANIne vizeSa duHkha lAgI AvyuM. te vilApa karavA lAgI. hA ! hA ! nirdaya kRtAMta ! ATaluM" du:kha ApavAthI paNa zuM tuM satASa pAmyA nathI ? ke mArA putrane paNa lai levAnI tu IcchA kare che. are ! hAtha vinA putranuM rakSaNa huM kevI rIte karu` ! putranA bacAva mATe chelle prayAga ajamAvavA mATe rANI sabhrAMta thai AvezamAM kheAlI UThI. huM nadI ke vanAdikanI adhiSThAta devIe ! dIna vadanavALI, du:khinI, azaraNA ane nidoSA A abaLAnA vacanA upara tame dhyAna Apo. jo zIyaLavrata A duniyAmAM prabhAvika che ane meM mana, vacana, zarIrathIgRhastha dharmane lAyaka zIyaLavratanuM pAlana karyu hoya teA divya netravALI devI, mArA putranuM rakSaNa thAya tevI jAtanI mane madada Apo. A pramANe nidoSa rANInA karuNAnaka zabdo sAMbhaLI, dayA siMdhu devIe tatkALa rANInI banne bhujAe navI karI ApI. potAnI. banne bhujAe akhaMDa dukhI ziyaLane tAtkAlika prabhAva jANI kalAvatIne dhaNuM| AnaMda thayA. hAthathI bALakane laIne kheALAmAM suvA. have huM zuM karuM? ahIMthI kayAM jA` ? A pramANe rANI vicAra karatI hatI tevAmAM eka tApasa sanmukha AvatA teNe dIThA. te tApasa karuNAthI rANIne putrasahita potAnA Azrama-tapovanamAM lai Avyo ane kuLatine rANI soMpI. kuLapatie pUchyuM. bhAI tuM kANu che ? rANI kAMi paNa uttara na ApatAM gaddagadita kare rUdana karavA lAgI. kuLapatie kahyuM. putrI! A sa'sAramAM krANu niraMtara sukhI che? lakSmI kAnI pAse akhaMDita rahI che? prema kayA manuSyane sthira rahyo che? krANu jagamAM rakhalanA pAmyA nathI ? sa` pAmyA che, mATe dhIrapaNuM avalakhI, ahIM tApasIonI sAthe rahI putranu` pAlana kara.
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ (18) kuLapatie dhIraja ApavAthI tenI AjJA pramANe tApasIonI sAthe rahI kaLAvatI putranuM pAlana karavA lAgI. A tarapha kaLAvatInA hAtha kApIne (kaMkaNa-aMgada sahita) caMDALaNIe ekAMtamAM jaI rAjAne soMpyA. te aMgadone barAbara tapAsatAM tenA upara jayasena kumAranuM nAma dekhavAmAM AvyuM. te tAM ja rAja vicAramAM paDayo-hA ! hA ! rasa vRttithI meM meTuM akArya karyuM. meM kAMI pratyakSa joyuM nahiM, sAMbhaLyuM nahiM ane sArI rIte pUchyuM paNa nahiM. hA ! hA! kevaLa vika5nI kalpanAthI rANIne phogaTa viDaMbanA karI. rAjAe tatkALa gajarokIne belAvIne pUchayuM ke vizALapurathI hamaNAM keI AvyuM che ? koNIe javAba Apyo. rANI kalAvatIne teDavA mATe kAle ja pradhAna puruSo AvyA che. avasara na hovAthI teo Apane maLI zakayA nathI. rAjAe te purUSone tarata bolAvyA. ane pUchayuM ke A aMgada yugala tame lAvyA che ? teoe, kAle A sarva kalAvatI rANIne ame ApI AvyA chIe" vigere hakIkata jaNAvI. A vartamAna sAMbhaLatAM ja asaMkhya duHkhathI pIDAyele rAjA mAM baMdha karI, pRthvI upara mUcha khAI paDI gayo. rAjAne jamIna para paDayo chUNI tyAM hAhArava uchaLI rahyo. upacArathI rAjAne sAvadhAna karatAM ghaNA lAMbA vakhate te zuddhimAM AvyuM. kheda pAmato rAjA niHzvAsa mUkI belavA lAge. hA ! hA! keTalI badhI mArI akata-- jJatA ? mAruM avicArI kartavya ? ahe karmacaMDALatA ? dhI! dhI ! mArI madabhAgyatA? AvA uttama strIratnane huM tadana agya ja chuM. A pramANe rAjAne belato dekhI, pAse rahelA manuSyoe pUchayuM. Apa A zuM bolo cho? rAjAe kahyuM, mArA duzaritrarU5 cerathI Aje huM luMTAyo chuM. vijayasena rAjAnI vAtsalatAnI avagaNanA karI, jayasena kumAranI citrAino nAza kada devI kalAvatIne pavitra premane oLakhI zako
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ (183) * kAna nahiM. kuLanA kalaMkanI paravA na karatAM asaMbhavanIya deSanI saMbhAvanA karI ajJAna aMdhatAthI mArA udayane meM vicAra na karyo. Asana prasavavALI rANInA upara meM evuM durAcaraNa karyuM che ke tevuM huM ciMtavI paNa na zakuM to kevI rIte bolI zakuM? apavitratAnA ukaraDA samAna mAruM mukha dekhADavAne paNa huM asamartha chuM. pradhAna! mAre mATe zaheranI bahAra citA racA, temAM praveza karI huM durAtmA, mArA pApI prANane bhasmIbhUta karUM. akasmAtuM rAjAnA mukhathI nIkaLatA A vacane sAMbhaLI, parijane A zuM thayuM? rAjA zuM kahe che. te saMbaMdhamAM zUnya manavALA thaI piAka mUkI raDavA lAgyA. thoDA ja vakhatamAM rANInA amaMgaLanI vAta nagaramAM phelANI, kharekhara rasavRttithI-utAvaLanI karelA kAryanuM dukhamaya pariNAma hRdayamAM zalya tulya sAle che. A ja kAraNathI vicArapUrvaka kArya karavA mATe mahAna purUSe vAraMvAra bodha Ape che. loko rAjAne phITakAra karavA lAgyA, svajana leke teNInA guNa saMbhArI raDavA lAgyA. rANI uparanA A julamathI AkhA zaheramAM hAhAkAra vartAI rahyo. rANInA viyogo manuSyanA AkaMdanA zabdo, nikhara hRdayanA manuSyane paNa raDAve tevA hatA. AthI rAjAne vizeSa ga thayA. rajA maMtrI ! zA mATe tame vAra karo cho ? mArA hadayamAM thatI vedanAthI tame ajANyA che, A kaThora hadaya pUratuM nathI tethI tame mane nikhara na samajaze, mAre mATe citA taiyAra karAve. rAjAnA A zabdo saMbhaLI-maMtrI, svajana ane prajAvaze rUdana karatAM rAjAne kahevA lAgyA. deva! dAjhayA upara vaLI A ke zA mATe pADe che ? vagara vicArathI karAyela kAryanuM viparIta pariNAma te anubhavIe chIe. teTalAmAM pharI pAchuM tame A zuM karavA . che? bhayabhIta ane kAyara manuSya dharyavAnane zaraNe jAya che jayAre
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 184) tevA dhIra purUSo taiya mUkI deze te, tevA manuSyone kAnuM zaraNu ? kuLanA cheda karI zaMtruonA manerathe zaraNu nahiM karo. prajAnI pAyamAlI thaze, mATe huM rAjana ! sAvadhAna thaI prajAnuM pAlana karI. prema ane vinayapUrvaka gudoSanA vicAravALAM aneka vAkayeAMthI samajAvyA chatAM rAjAe peAtAnI haTha na mUkI. lekenI avagaNunA karI. rAjA bharavA mATe zahera bahAra AvyeA. rIte maLIne du:kharUpa thate sUrya teTale tApa ApatA natha. agni tevI bhasma karatA nathI ane vIjaLanA nizcaMta teTale! nathI ke, jeTaluM avicArI kA` duHkharUpa thAya che. rAjAtI pAchaLa aMte'ranI rANIe, sAmatA ane nagara lokA cayA. rAjAnA A avicArI kAthI sevA du:khI thai r hyA che. dharmI manuSye vairAgya pAme che; mugdha taruNIe netramAMthI azru reDe che. gIta, vAjIMtrA baMdha karI, dhvajA. chatra, cAmara di rAjacihnane| tyAga karI zahera bahAra nadanavana najIka rAjA AvI pahoMcyA. rAjAne maraNuthI pAchA haTAvavA eka paNa upAya na rahyo jANI gujazreSThIe vicAra karyAM ke, anuma" vAttaLa azubha kArya karavAmAM kALathI vilaMbha karave: te koyakArI che, ema dhArI rAjAne binati karI ke-mahArAnta ! maraNa pahelAM manuSyoe paleAka mATe kAMI paNa sabaLa (bhAtu' ) sAthe levuM joie, mATe A udhAnamAM devAdhideva jinezvara bhagavAnanu` ma`dira che tyAM jai Apa namaskAra kare temaja A vanamAM amItateja nAmanA jJAnI guru che, temanA upadezAmRtanuM pAna karI AmAne tRpta karA; tethI Apane paraleAka sukhamaya thaze. rAjAne te vAta yAgya lAgI. tarataja te tarapha vaLye. jinamaMdiramAM bhAvapUrvak jinezvara devanI pUjA, stavanA karI. tyArapachI tyAM najIkamAM rahelA guru pAse jaI namaskAra karI, lajjAthI mukha nIcuM rAkhI, hAtha joDI gurusanmukha jai kheDe, jJAnabaLathI rAjAnI sthitinA niNaeNya karI, upadeza ApavA zarU karyAM.
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 185 ) rAjan ! janma, jarA, maraNuAdi khArA pANIthI bharapUra ane iSTaviyeAga, aniSTasaMyAgAdi vaDavAnaLathI maLI rahelA, A dArUN saMsArasamudra, du:khe pAra pAmI zakAya tevA che. nAraka, tiyaca, nara, amara Adi gatigmAmAM nAnA prakAranAM tIvra du:kha rahelAM che, te du:kha A chatra aneka vAra pAmyA che. A anaMta du:khanA hetubhUta krodha, mAne, mAyA ane leAbha A cAra bhayaMkara viSadhara che. ajJAnatAthI A viSadharA vAnA hRdayane se che. tenA DasavAthI A jIva kA akA, yukta ayukta, hita ahita yAdimAM mUDha thai sAra asArane kAMipaNa vicAra karI zakatA nathI. vadhAre zuM kahevuM? kaSAyathI parAdhIna thaI buddhimAna paNa evAM kAya kare che ke A janmamAM ke parajanmamAM tene mahAna du:khane anubhava karavA paDe che. he rAjana ! tame paNu kaSAyane parAdhIna thai eka anatha karyAM che, chatAM vaLI A pApatara khIjo anaya ajJAnatAne AdhIna thaI zA mATe Adaryo che ? pApathI du:kha thAya che. te pApa prANanA dhAta karavAthI thAya che. paranA prANanA ghAta karavAthI paNa peAtAnA prANanA ghAta karavA te adhikatara pApa che. ApadhAta karavAne A tamAre adhyavasAya mahAna du;khanA kAraNarUpa thaze. he narapati ! sArI rIte vicAra kara, ane sa` ThekANe meha na pAma. pApathI utpanna thayelA du.khanuM nivAraNa dhama thI utpanna thayelu punya che. jo tuM duHkhI trAsa pAmyA hAya te| jinezvara bhagavAnanI AjJA mujaba dharmane Adara kara. he rAjana ! vaLI huM mArA jJAnathI jANIne tane kahu` chu. ke- dharmAMmAM parAyaNa thatAM navIna bhujAvALI rANI kaLAvatIne tane gheADA ja divasamAM meLApa thaze. vaLI A duniyAmAM adhika sahAya pAmI ghaNA vakhataparyaMta rAjyatu pAlana karI, aMtamAM tuM nirdoSa cAritradhama pAmIza mATe maravAnA durAgraha mUkI dai eka ja kvisa manane sthira 1. vyavahArIka zrama zabda ahIM vAparavAmAM Avyo che.
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ (186) karI dharma mAM nizcaLa yA. tethI tane mArA kahevAnI kAMdha paNa pratIti thAya te chI tane jema yAgya lAge tema AgaLa upara karaje. gurunAM zItaLa ane madhura vacanAthI rAjAnuM aMtaHkaraNa vAsita thayuM. mAha tathA ajJAnanuM AvaraNa kAMika bhedayuM, gurunA vacana para vizvAsa rAkhI, tatkALa maravAnuM baMdha rAkhyuM. gurUnA vacanAmRtanu smaraNa karatA rAjA zaheranI bahAra ja rahyo, prAtaHkALe rAjAe ravama. dIThu` ke kuLa ApavAne taiyAra thaelI kalpavRkSanI eka zAkhA meM sahasA kApI nAMkhavAthI nIcI paDI. te ja kSAkhA phalita thavAthI vizeSa gAbA dhAraNa karatI pAchI te kalpavRkSa sAthe joDAi gai. A pramANe svapna dekhI prAta:kALe za MkharAjA jAgRta thayA. svapnanathI Sita thayele rAjA vicAra karavA lAgyA ke guruzrIe kahyuM hatuM ke-priyAne lAbha thaze, te vacanenI sAthe A svapnanA bhAvArtha taddana maLatA Ave che. svapnane atha tadna khulleA che, nizce putrasahita rANIne! samAgama mane thavA ja joIe. rAjAe tarata ja dattane mAlAvI kahyuM:--datta ! je vanamAM rANIne sArathI mUrchA AvyA che te vanamAM jaIne tuM rASTranI tapAsa kara rAjAnA vacanathI datta tarata ja te vanamAM gayA. eka tApasI rANInA vRttAMta pUchatAM teNe sava samAcAra ApyA ke-datta sIdhA ja tApasanA Azrame jai kuLapatine manyeA. tyAMthI kuLapatine sAthe. laI tApasaNIonA AzramamAM te gayA. tyAM pradhumna sahita lakSmInI mAphaka putra sahita rANIne dIThI. vruttane jotAM ja sahasa! rANInA kaMTha ruMdhAi gayA, ghaNuMI mahe nate kadane mokaLA mUkI rANIe ghaNuA vakhata paryaMta rudana karyuM. kharI vAta che ke, sabadhI snehI mANasane dekhI du:khI thavAnuM hRdaya vizeSa duHkhathI ubharAi Ave che. datte rANIne dhIraja ApI jJAMta karI. rASTrIe rudana karI tathA potAnuM du:kha kahI batAvI hRdaya khAlI karyuM .
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ (187) rANInA duHkhano vicAra karatAM dattanuM hradaya bharAI AvyuM, paNa dhIraja rAkhI datte kahyuM. bahena ! have vizeSa duHkha nahi kara, A ke pUrvanA prabaLa karmanuM pariNAma che. te ati dArUNa duHkha anubhavyuM che, paNa AthI anaMtagaNuM duHkha pitAnI ajJAnatAthI rAjA atyAre anubhave che. te gurUzrInA vacanathI tamArI maLavAnI AzAe ja jIvato rahyo che. "tame jIvatAM che " A samAcAra je rAjAne Aje nahiM maLe to, te agnimAM praveza karI nakko maraNa pAmaze, mATe hena! vicAra nahiM kara. taiyAra thA kALakSepa karavAne vakhata nathI. rAjAne tenA kartavyane badale maLI cUkI che. A ratha upara ArUDha thA. atyAre A ja kartavya zreyaskara che. rAjA maravAne mATe taiyAra thayuM che. A zabdo sAMbhaLatAM ja kaLAvatI tene maLavAne mATe taiyAra thaI. kuLavaMganAone A ja dharma che ke pratikULa patinuM paNa hita ja karavuM. kuLapatine namaskAra karIne kaLAvatI rathamAM AvI beThI. thoDA ja vakhatamAM ratha nagaranI bahAra rahelA rAjAnA AvAsa pAse AvI pahoMcyo. saMpUrNa zarIravALI pitAnI vallabhAne dekhI rAjAne ghaNe harSa thaze, tathApi lAthI te eTalo badhe nagna thaI gayo che. vizeSa vakhata rANInA sanmukha te joI na zakayo. te vakhate tArA-meLApa karI rANIne paTAvAsamAM (tabumAM) mokalavAmAM AvI. AkhA zaheramAM raNa AvyAnI vadhAmaNuM phelAi gaI, vAcha vAgavAM zaru thayAM, mane hara gAMdharva ane turanA zabdo sAthe rAjAe saMdhyAkartavya samApta karyuM. sAmaMta, maMtrI ane prajAlaka mAnaMda amRtathI sIMcAyA. vAcakone dAna apAyAM. sAmaMta pramukhane visarjana karI rAja rANInA paTAvAsamAM Avyo. ghaNuM kALe meLApa thaye heya tema rAjA rANIne bheTI paDaye. dhImA zabade rAjAe kahyuM-suzIlA ! meM tArA mATe aparAdha karyo che chatAM ajJAnatAthI karyo hovAthI kSamA karavA yogya che. ' kaLAvatIe uttara Apyo, vahAlA ! AmAM tamAre kAMI dekha
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 188). nathI, paNa mArA azubha karmane ja doSa che, jJAnI puruSo kahe che ke savvo puvakayANa kammANa pAvae phalavivAgaM / avarAhe guNesu ya nimittamittaM paro hAi // 1 // - sarva jIvo, pUrvakRta karmAnusAra phaLanA vipAkane (sukhaduHkhane) pAme che, upagAramAM ke aparAdha karavAmAM bIjA je nimitta mAtra thAya che. A pramANe bane che tathApi huM Apane pUchuM chuM ke e te meM Apane zuM aparAdha karyo hato ke mane A dukasahya daMDa Apyo. - rAjAe kahyuM-dayitA ! jema vaMjula vRkSane phaLa hetAM nathI, ane vaDa tathA umarAne phUla hatAM nathI, tevI ja rIte tArAmAM doSane leza paNa nathI, mArI ajJAnatAthI ja doSano bhAsa thayo, ityAdi kahIne te ya pite karela kuvikalpa viSe sarva hakIkata jaNAvI. rANIe paNa ja. jI thayA, pitAnA hAtha kApyA pachInI sarva haVIkata jaNAvI. te sAMbhaLI rANInA zIyaLa viSe rAjAne meTuM Azcarya utpanna thayuM. rAjAe kahyuM, devI ! mArA A sAhasa kartavyathI A jagatamAM mAro apayazane paTala ane tArA daDha zIyaLathI zIyaLa guNanI ujajavaLa yazapatAkA, niraMtarane mATe A duniyAmAM pharakyA karaze. karUNA samudra gurumahArAjanA kahevAthI mane tArA samAgamanI AzA thaI hatI ane tethI ja huM maraNa pAme nathI, kemake tema thavAthI tene vaLI bIjuM duHkha thaze. A bhayathI ja huM jIvato rahyo chuM. rANIe kahyuM-dhanya che te nirmaLa jJAnane dhAraNa karanAra pUjya guruvaryane ke jeNe tamane zuddha buddhi ApI. te mahAnubhAva munIMdra kayAM che? mane batA, temanA darzanathI mArA AtmAne pavitra karuM ItyAdi paraspara dilAse ApatAM ane dilagIrI jaNAvatA te navIna rahagraMthIthI punaDAyelAM daMpatIne rAgI kSaNavAranI mAphaka samAsa gaI. saryodaya thatAM pitAnAM SaTrakamAMthI nivRtta thaI te daMpatI (strI
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ (189) bharathAra) amItateja guru pAse AvI pahoMcyAM. guruvaryane vaMdanA karI ucita sthAnake beThAM. gurUzrIe paNa avasaraucita zIyaLaguNanI kokatAvALI gaMbhIra dezane ApI. sIlaM kulunnaikaraM, sIlaM jIvassa bhUsaNapavaraM / .. sAlaM paramasoyaM, sIla sayalAvayA haraNaM // 1 // kuLanI unnati karanAra zIyaLa che, jIvanuM uttama bhUSaNa zIyaLa che, zIyaLa parama pavitratA che. samagra ApattinuM haraNa karanAra zIyaLa che. sIlaM duggaidalaNaM, sIla dohaggakaMdaniddahaNaM / vasabattisuravimANaM, sAlaM ciMtAmANisamANaM // 2 // durgatinuM dalana karanAra zIyaLa che, darbhAgyanA kaMdane nirvahana karanAra zIyaLa che. devavimAna tene svAdhIna che. TUMkamAM kahIe te zIyaLa ciMtAmaNIratna samAna che. zIyaLanA prabhAvathI agni thaMbhAya che. vetALa ane vAlano bhaya dUra thAya che. samudra tarI zakAya che. parvatanA zikharathI paDatI nadI rokI zakAya che. zILavAna manuSyanI AjJA deve paNa uThAve che ane tenA muNenuM gAna kare che. he rAjana ! rANI kaLAvatIne navIna bhuja AvavAno banAva pratyakSa bane che te zIyaLane ja prabhAva che. A zIyaLarUpa agni je samaphatva(dharmazraddhAna)25 prabaLa pavananI sahAya grahaNa kare te ghaNuM thaDA ja vakhatamAM kamaMrUpa Idhana(lAkaDAM)ne bALIne bhasma kare. . te dharmazraddhAna rAga, dveSarahita arihaMtadeva, paMcamahAvratadhAraka nigraMtha gurU ane karuNAthI bharapUra dharma, A traNa tattvane aMgIkAre karavAthI thAya che. ciMtAmaNI, kalpavRkSa ane kAmadhenunA prabhAvane oLaMgI janAra A dharmazraddhAna samagra sutanA AdhArabhUta che ityAdi samayocita dharmadezanA ApI guru zAMta thayA.
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ (190) e avasare hAtha joDI namratAthI kaLAvatIe gururAjane prazna karyAM ke-prabhu ! kayA kramanA udayo niraparAdhI chatAM mArI bhujA evANI ! gurumahArAje kahyuM-kalyANI ! sAvadhAna thaI tArA pUrvajanma sAMbhaLa. pUrve A bhAratavaSa mAM avaMtI dezamAM lakSmIthI bharapUra avaMtI nagarI hatI. temAM caMdratI mAphaka AnaMda ApanAra naracaMdra rAjA rAjya karatA hatA. caMdrakaLAnI mAphaka ujvaLa zIyaLa guNurUpa kaLAne dhAraNa karanAra caMdrayazA nAmanI tene rANI hatI. te rAjAnI pAse putrathI paNa adhika vhAlA eka rAjazukra (pApaTa) hatA. tenu vacanasAra nAma rAkhyuM hatuM. nAma pramANe buddhimAna ane elavAmAM te cAlAka hatA. maNi tathA suvaNu jaDita pAMjarAmAM rAkhI, uttama khAnapAnathI rANI tenu pAlana karatI hatI. rANI tene * uttama kAvyAdi saMbhaLAvatI hatI. zuSka te kAvyAdi tarata meDhe khelI jateA hatA. AthI rANIne prema te zuka para eTalA badhA vacce DatA ke te sivAya ghaDIbhara paNa rahI zakatI na hatI. eka vakhata zaheranI bahAra devaramaNu udhAnamAM, ziSyanA parivAra sahita sutratAcAya nAmanA AcAya AvI rahyA hatA. temane vaMdana karavA nimitte rANI sahita naracaMdra rAjA Avyo. gurune vadana karI dhama zravaNu nimitte rAjA guru sanmukha beThI. guruzrIe dharma upadeza ApavA zarU karyAM. sa` sukhanuM mULa dha che. du:khanu` mULa kAraNu pApa che. jo tame duHkhathI trAsa pAmatA hA ane sukhanI pRcchA karatA hA teA dharma karI. te dharmanuM rahasya eka sArabhUta vAkyamAM ja huM tamane kahuM chuM ke, ahis' vi na thAr jAya, je kattavya peAtAne pratikULa anubhavAya, te kavya khIjAnA sabaMdhamAM kadApi na karavu. arthAt jo tamane duHkha vahAluM nathI lAgatuM teA, tame parane duHkha na Ape. tamArI niMdA tamane ThIka lAgatI nathI te paratI niMdA tame nahi karo. tame paranI n
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ (191) madada Icacho te bIjAne tame madada Apo. tame sukha icache che te bIjAne sukhI kare. ItyAdi Treka paNa gaMbhIra paramArthavALo upadeza zravaNuM karI, caMdrayazA rANI sahita rAjAe dvAdazatratarUpa guhasthadhama, aMgIkAra karyo. gurUne namaskAra karI rAjA, rANA zaheramAM AvyAM ane samyapha rIte dharmanuM pAlana karavA lAgayAM. gurU paNa anyatra vihAra karI gayA. rANI caMdramazA, aSTamI, caturdazI Adi parvane divase zukane sAthe laI, jinezvaranAM darzana pUjana karavA nimitte maMdira jatI hatI. tyAM viAdhapUrvaka cetyavaMdana karI, navIne navIna stutio zuka pAse bolAvI bhagavAnanI stuti karatI hatI. eka divase kArya prasaMgane laI rANuM prabhu darzanArthe jaI na zakI. niraMtaranA abhyAsane laI muka prabhudarza. nane mATe utsuka thayA. koI prayogathI pAMjarAthI bahAra nIkaLI te ekalo jinamaMdira Avyo. pratyeka jinabiMbane vaMdanA karI, parama - bhaktithI stavanA karI te pAche rANu pAse Avyo. potAnI rajA sivAya zukane anya sthaLe gaye bhaNI rANane ghaNe gusso Avyo, pitAnA dharmane bhUlI jaI, kolAMda rANIe bIcArA niraparAdhI pipaTane nAnA prakAranI tADanA tarjanA karI, sahasA tenI bane pAne bharaDI nAMkhI. thoDIvAre krodhane nize zAMta thayo, rANIne paNe pacAttApa thayo, pitAnA AhAryanI niMdA karavA lAgI paNa tethI bagaDI vAta sudharavAnI te ma hatI ja, - potAnI pAMkha kapAyAthI zukarAjane ghaNuM duHkha thayuM. tenA mane manamAM ja rahyA. tiryaMcanI gati ane temAM vaLI AvI parAdhInatA tene te dhikkAravA lAgyo. zANA ke pAMkho kapAyA chatAM zubha pariNAmane kapAvA na dIdhA, pUrva karmane doSa ApI AvA kalara kame kApavAne sAvadhAna thayo. jinezvara bhagavAnanA dhyAnamAM ja pAkhAnI asahya vedanAthI pipaTa maraNa pAmyo. zubha adhyavasAyavALo zaka saudharma devalokamAM devapaNe utpanna thaze.
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) - pitAnA akAryane pazcAttApa karatI rANe te divasathI dharmakriyAmAM vizeSa sAvadhAna thaI zraddhApUrvaka zrAddhadharmanuM ArAdhana karI kALakrame maraNa pAmI, rAjA rANuM bane saudharma devalokamAM devapaNe utapana thayAM. nacaMdra rAjAne jIva te devakathI evI ahIM zaMkharAjApaNe utpanna thA, rANuM caMdrayazAne jIvatuM pate kaLAvatI che, ane vayaNasAra popaTane jIva A kaLAvatIne putra jenuM nAma purNakaLaza rAkhavAmAM Avaze te che, punyanA udayathI te tamane sukhanA kAraNarUpa thayo che. kaLAvatI! jinadarzana uparanA (pipaTanA nimittathI utpanna thayela) matsara bhAvathI ane popaTanI pAMkho kApatAM prANAtipAtaviramaNa vratamAM khalanA pAmavAthI A tamArI bhujAe kapANI che. A ane pAchalA janmanA nirmaLa ziyaLaguNathI lokone Azcarya karanAra kapAelI bhujAo pAchI navIna prApta thaI che. pUrvabhavane sAMbhaLI rAjArANuM bhavabhayathI udigna thayAM. hAtha joDI temaNe guruzrIne kahyuM. prabhu ! A saMsArabaMdIkhAnAthI ame virakta thayAM chIe eTale A cAritranuM zaraNa levAnI amArI pUrNa icchA che tathApi A bALakumAra rAjyadhurAne mATe atyAre taddana azakata che ema dhArI teTalA vakhatane mATe amane gRhasthapaNAne lAyaka gRhastha dharma Apo. avasare zramaNadharma svIkArIzuM, gurumahArAje paNa temanI atyAranI yogyatA dekhI banene gRhasthAzma prahaNa karaze. gune namaskAra karo rAjA rANIe zaheramAM pravezna karyo. ' dharmaprAptithI rAjA raNane ane rAjArANanI prAptithI prajAne atyaMta AnaMda thayo. maMgala sUryanA uddAma zabda digaMta paryata phelAvA lAgyA. kavi kahe che-A vAjiMganA zabdo na hatA paNa zIyaLanA prabaLa mAhAsyane paDaha vAjato hato. rANInA zIyaLa guNano prazaMsA karatAM lokonAM ToLAM rastA para ubhAM hatAM. lokone AnaMda u.
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ (17) tpanna karatA rAjA rANIe mahelamAM praveza karyo. rAjAe AkhA zaheramAM vadhAmaNuM karAyuM. dhvajA, patAkAthI zahera zaNagArAyuM. baMdIvAne choDI mUkyA. garIba apaMga manuSyone dAna ApyuM. rAjA maraNathI nivRtta thayo. rANI maLI AvI. pATavI kumArane janma thaze. AvA ekI sAthe traNe AnaMdathI zaheranI tavArIkhamAM te divasa sonerI akSarothI lakhAye. bArame divase kumAranuM pUrNakalara nAma ApyuM. girikaMdarAmAM utpanna thayelA caMpakanI mAphaka nirupadravapaNe rAjakumAra vRddhi pAmavA lAgyo. A bAju nItipUrvaka rAjyanuM pAlana karatAM keTalAMka varSo vyatIta thayAM. rAjakumAra vina vaya pAme. . rAja rANIne pratibaMdha pAmavAne avasara jANuM amItateja gurU grAmAnugrAma vihAra karatAM devazaraNu udhAnamAM AvI utaryA. rAjArANuM saparivAra vaMdana karavA AvyAM. guruzIe dharmadezanA no prAraMbha karyo. rAjana ! mAnavakSetra, AryabhUmi, manuSyajanma, nirogI zarIra, vicArazakti, devagurune samAgama ane dharmazraddhAna-A eka eka sAmagrI krame krame durlabha che. ratnabhUminI mAphaka A durlabha sAmagrI tane maLI cUkI che. rAnakhANamAMthI ciMtAmaNIratnanI mAphaka cAritraratna meLavavuM sulabha che, mATe rAjA jAgRta thA. prasAda nidrAno tyAga kara. AyuSya alpa che. vakhata thoDo che. vinne aneka che. vilaMba karavAne vakhata nathI. ItyAdi guruvAkyonuM zravaNa thatAM rAjA jAgRtimAM Avyo. cAritrAvaraNI karmoe mArga Ape. meha ocho thayo. saMvina thaI rAjA zaheramAM Avyo. pUrNakalaza putra rAjyAbhiSeka karI. amItateja guzrI pAse rAjA, rANI banee cAritra grahaNa karyuM. nirmaLa cAritra pALI chevaTe zArIrika tathA mAnasika saMlekhaNuM karI bane jaNa 13.
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 194) saudhama devalAke devapaNe utpanna thayAM. tyAMthI uttamattara : sukharUpa bhavA . karI sayaMma ArAdhI ane jaNu nirvANu pada pAmyAM. ziyaLa guNanA prabhAvavALu` kalAvatInuM caritra sAMbhaLI ghRNA leA zIyaLa pALavA mATe tatpara thayA. vakhata thai javAthI dezanA baMdha thai. rISabhadatta, sudarzanA, zILavatI vigere pramAda pAmatAM guruzrInA ciraMjIvIpaNAnA . jaya dhvani karatA, potapAtAnA SaTkamAM lAgyAM. guru pazu peAtAnA AtmakA mAM lIna thayA. nityanI mAphaka deva, gunA vaMdana, pUjana, guNu TInamAM divasa vyatIta karI, suryAya pUchI pAchAM dhadezanA zravaNa karavA nimitte sarve hAjara thayAM. guruvaye paNa upakAravRttithI dharmopadeza zarU karyAM. **** prakaraNa 28 suM. -**O*** tapazcaraNa, jaha laMghaNerhi khijjaMti rasavikArasambhavA rogA | ? taha tivvataveNa dhuvaM kammAI sucikaNAI pi // 1 // jema laMdhana (lAMdhaNu ) karavAthI rasavikAranA kAraNathI utpanna thayelA rAge nAza pAme che tema pramaLa tapazcaryAvaDe ( tapavaDe ) asaMta cikaNAM karyAM paNa nizce nAza pAme che. khAdya ane abhyaMtara ema tapa e prakAre thAya che. Aatapa 1 upavAsAdi karavA,2 AkhuM khAvuM, 3 dhaNI gheADI cIjo khAvI athavA icchAone ochI karavI, 4 ghI, dUdha, dahIM, tela, sAkarADhi rasane tyAga karavA. pa kAyAne kaSTa thAya tevA dhArmika kAmamAM joDavI,
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ (195 ) ka kaSAya, indriya, mana, vacana, kAyAne yoga ane strI manuSyAdikano siMga A sarva ochA karavA. A bAhyatapa kahevAya che. A tapa sAmAnya manuSyo paNa karI zake che tema lokonA dekhavAmAM paNa Ave che mATe tene bAhyatapa kahyo che. arthAtara tapa 1 pitAthI koI pApa thaI gayuM hoya tenuM guru Adi pAse prAyazcitta levuM. 2 guNavAnane vinaya kara. 3 guNa manuSyanI vaiyAvacca-bhakti karavI. 4 navIna jJAna bhaNavuM. bhaNelAnuM smaraNa karavuM. 5 dhyAna karavuM. 6 kAyotsarga karo yA zarIrAdi uparathI mamatva dUra kare tyAM rAgadveSane tyAga kare-A cha prakAre atyaMtara tapa kahevAya che. vaidho jema auSadha ke maMtravaDe jherane dUra kare che. -utAre che tema tIvra rasavALAM jhera samAna duSTa karmo A banne prakAranI tapazcaryArU5 maMtra ke auSadhIthI dUra thAya che.. hajAra varSa paryata du:kha bhogavIne nArakInA cha jeTaluM karma khapAve che teTaluM karma zubhabhAve eka upavAsa karIne manuSya khapAvI zake che, asaMkhya bhanAM eThAM thayelAM karmo tapazcaryA vinA khapAvI zakAtAM nathI. zuM dAvAnaLa vinA mahAna aTavI bALI zakAya che? zAstramAM kahyuM che. savAsipaDINaM pariNAmavasA uvakamo bhaNio / / .. pAyamanikAiyANaM tavasA u nikAiyANapi // 1 // pariNAmanA vazathI sarva karmaprakRtione upakrama (pheraphAra yA nAza) zAstramAM kahyo che, paNa te prAye anikAcita prakRti heya te ja. tyAre tapazcaryA karavAthI te nikAcita karmaprakRtiono paNa kSaya thaI zake che, jAti, kuLa, rUpa, buddhi, ravajana, ane lakSmIrahita chatAM tIva tapazcaryA karanAranI (naMdISeNanI mAphaka) deva paNu bhakti bahumAnathI
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) sevA kare che. traNa jagatanA darpane bhedanAra kaMdarpane paNa tapazcayavaDe ja darpa dUra karI zakAya che. azvadamana karanAranI mAphaka indriyarUpI dheDAo tapazcaryAthI ja damI zakAya che. sUryanA prakAzavaDe jema aMdhakAra dUra thAya che tema tapazcaryAthI nAnA prakAranA upadrava dUra thAya che. karma kSaya karavA arthe pote tapazcaryA karavI ane tapazcaryA karanAranI bhakti karavI. saMtoSarUpa mULa, upazamarUpa majabUta thA, IndriyajayarUpa beTI zAkhAo, abhayadAnarUpa pAMdaDAo, zIyaLarUpa pravAlavALo, zraddhArUpa jaLathI siMcAyela, sura, narasukharUpa sugaMdhI puSpavALA ane mokSarU5 phaLavALo tArUpa kalpavRkSa sAkSAta Adara karanArane hitakArI thAya che. kahyuM che ke divbosahi rasavAyaM nahagamaNa visApahAra kaamgaavii| ciMtAmaNi kappataru sirjati tavappabhaveNa // 1 // divya auSadhI, suvarNarasa, dhAturvAda, AkAzagamana, viSApakAra karanAra maMtrAdi, kAmadhenu, ciMtAmaNuM ratna ane kalpavRkSa ityAdi durlabha vastuo paNa tapazcaryAnA prabhAvathI siddha thAya che-prApta thAya che. nirmaLa tapanA prabhAvathI A janmamAM aneka labdhio siddha thAya che. paralokamAM mukita thAya che. kIrti ubhaya lokamAM phelAya che. tapobaLathI aneka labdhio meLavanAra, viSNukumAra mahAmunie gurunA kArya arthe labdhi phoravI, tIrthaunnati karI mokSapada prApta karyuM che. ' viSNukumAra. hastInApuramAM pottara rAjA rAjya karatA hatA. tene jvAla nAmanI parama janI paTarANa hatI. siMhasvapnasUcita uttama lakSaNavALe vipnakumAra nAmane tene prathama putra thayo. anukrame cauda svapna sUcita mahApadma nAmanA bIjA cakravartI kumArano
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ (17) janma Ape. nAnA prakAranI kaLAomAM pravINa thaI ane kumAro yuvAvasthA pAmyA. viSNukumAra ravabhAvathI ja viSayothI parAsukha ane rAjya grahaNa karavAmAM anAdaravALo hato. A kAraNathI rAjAe mahApadmakumArane yuvarAjapade sthApana karyo. e arasAmAM avaMti nagarImAM zrIva rAjA rAjya karato hato. tene napucI nAmane pradhAna hato. eka vakhata munisuvrata tIrthAdhipatinA ziSya avatAcArya nAmanA AcArya aneka ziSyanA parivAre nagarI bahAra udhAnamAM AvI utaryA. temane vaMdana karavA nimitte jatAM aneka manuSyone dekhI rAjAe pradhAnane pUchayuM. A sarva loko kayAM jAya che ? teNe kahyuM-rAjana ! nagaranA udhAnamAM keTalAka zramaNe AvI rahyA che. temane vaMdana karavA mATe A sarva mUDha loko jAya che. rAjAe kahyuM ema kema ? teo mUDha zA mATe ? huM paNa te guru pAse dharmazravaNa nimitte jaIza. pradhAne kahyuM. nahi mahArAja ! teo zuM jANe che ? kAMI nahi, huM ja Apane ahIM dharma saMbhaLAvuM. rAjAe kahyuM. nahiM, nahiM, te guru pAse ja jaIzuM. maMtrIe kahyuM. ApanI jevI marajI.. tyAM jaIne Apa madhyasthabhAve raheje. vAdanI aMdara te sarva zramaNone huM parAjaya karIza. A pramANe nizcaya karI rAjAnI sAthe pradhAna udyAnamAM AvyuM. maMtrI uddhatAIthI gurUzrIne uddezIne be. zuM Aja vratadhArI che ke ? guzrIe gaMbhIratAthI kAMI paNa uttara na Apyo. pradhAna-baLadanI mAphaka A zuM jANe che ? arthAta kAMI nahi. vagara prayojane AvA kaTAkSanAM vacane bolato jANI AcAryazrIe kahyuM-pradhAna ! je tamArI jIbhane kharaja AvatI hoya te prazna kare, tene uttara huM ApuM chuM. - AcAryazrInuM vacana pUruM thatAM ja eka kSullaka (nAno ziSya )
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ (19) vacamAM bolI UThaya. are garviSTa ! gurumahArAja te tamane pratyuttara Apaze ja paNa mArA jevA temanA anucaro paNa tamArA praznane uttara ApavAne samartha che, mATe tame pUrvapakSa grahaNa kare. tene uttara ApuM chuM. - pradhAna tame zrutithI bAtha che temaja azucivAnuM che, tethI, tamArI sAthe mArA jevAe besavuM paNa yogya nathI, te vAnI to vAta ja zI karavI ? bhulaka-tamArI mAnyatAvALAM zAstranA AdhAre ja ame brAhmaNa chIe. temaja pavitra chIe. huM te ja batAvI ApuM chuM. tame sAvadhAna thaine sAMbhaLo. zAstramAM brAhmaNanuM svarUpa zuM kahyuM che ? satyaM brahma tapo brahma brahmazcedriyanigrahaH // . sarvabhUtadayA brahma etatbrAhmaNalakSaNaM // 1 // satya bolavuM te brahma che. tapa kare te brahma che. Idriyone nigraha kara te brahma che ane sarva bhUta-prANuonI dayA karavI te brahma che. A lakSaNe je manuSyamAM hoya te brAhmaNa che. ' A cAre lakSaNe amArAmAM che mATe ame ja brAhmaNa chIe. (pavitratAnuM lakSaNa tamArA zAstramAM A pramANe kahyuM che.) paMcaitAni pavitrANi sarveSAM dharmacAriNAM / ahiMsA satyamasteyaM tyAgo maithunavarjanaM // 1 // - chanI hiMsA na karavI. 1. satya belavuM 2. cerI nahiM karavI. 3. sarva dravyAdino tyAga karavo. 4 ane brahmacarya pAlana karavuM: 5-A pAMca sarva dharma AcaraNa karavAvALAonAM pavitra che." - A pAMca pavitro amArAmAM hovAthI ame niraMtara pavitra chIe. (brAhmaNanI jAtimAM janme tene ja brAhmaNa kahe te kAMI niyama nathI) zAstra zuM kahe che?
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ (19) brahmacarya tapoyuktA samaleSTu kaaNcnaaH| sarvabhUtadayAvaMto brAhmaNAH sarvajAtiSu // 1 // brahmacarya pALanAra, tapazcaraNa karanAra, paththara ane suvarNamAM samadaSTivALA ane sarva prANIonI dayAvALA manuSyo sarva jAtiomAM brAhmaNa che. arthAta A pramANe vartana karanAra game te jAtimAM utpanna thayA hoya paNa te brAhmaNa kahevAya che. * (brahmacarya sivAya brAhmaNa zAne?) brahmacarya bhavenmUlaM sarveSAM dharmacAriNAM // brahmacaryasya maMge na vratAH sarve nirarthakAH // 1 // .. dharmAcaraNa karavAvALA sarva darzanakAronuM mULa brahmacarya che. te brahmacarya bhaMga karanAra manuSyanA sarva vrata nirarthaka che. jeo mana, vacana, kAyAvaDe pavitra brahmacarya pALe che te devone paNa pUjanika che. te ja pavitra ane uttama maMgaLa samAna che. sArI rIte rakSaNa karAyeluM brahmacarya, sarva AcAramAM uttama AcAra che. sarva vratomAM uttama vrata te ja che ane sarva dhyAnamAM uttama dhyAna te che. kahyuM che ke - zucirbhUmigataM toyaM zucinArI pativratA // ... zucidharmaparo rAjA brahmacArI sadA zuciH / / 1 // - jamIna para paDeluM pANI pavitra che. strI prativatA hoya te pavitra kahevAya che. dharmamAM tatpara hoya te rAjA pavitra che, paNa brahmacArI te niraMtara pavitra che. satya bolavuM, tapa kara, ikriyAne nigraha. karavo ane sarva jIvonI dayA karavI A cAra pavitra prathama che. ane pANIthI, zauca karavuM te te pAMcamuM zauca che. A cAra sauca vinA pANIthI snAna karI pavitratA mAnavI te nirarthaka che. kAM che ke
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ (200) nodakaklinagAtro'pi snAna ityabhidhIyate // sa snAto yo damasnAtaH sa bAhyAbhyaMtaraH zuciH // 1 // pANIthI bhIMjAyela zarIravALAne snAna kareleA kahI zakAya nahi, paNa jeNe indriyAne damI che, svAdhIna karI che, te snAna karelA kahI zakAya-ane te ja khArthe tathA abhyaMtarathI pavitra che. tyAdi zAstra yukta, yuktipUryAMka sArabhUta vacanenAvaDe,aneka vidyAnAnI sanmukha. A kSullaka ziSye pradhAnane niruttara karI dIdhA. yuktAyuktane vicAra nahi" karanAra pradhana, niruttara thatAM rAjA taraphathI dhaNI lajjA pAmyA. te avasare teA peAtAnA mukAma tarapha te cANaiA gayA. paNa rAtrI paDatAM sAdhuonA vadha karavA mATe te pahe udyAnamAM AvyeA. zAsanAdhiSTAtA vIe tene tyAM ja thaMbhAvI dIdhA. prAtaHkALa thatAM rAjApramukha sarva manuSyAe tene tevI hAlatamAM dIThe. devA paNa satyane sahAya Ape che te dekhI aneka manuSyA dhane Adha pAmyA. rAjAe pradhAnanuM apamAna karI rAjyamAMthI kADhI mUkayA. pRthvItaLa para bhamatAM bhamatAM te hastinApuramAM AvyeA. mahApadmakumAre tene pradhAna tarIke potAnI pAse rAkhyA. eka vakhata peAtAnA rAjyanI najIkamAM rahenAra siMhubaLa nAmanA killAnA baLavALA rAjAe mahApadmakumAranI dekharekhavALA dezamAM lUTaphTa karI trAsa vartAvyeA. mahApadmakumAre tene svAdhIna karavA mATe namuI pradhAnane Adeza ApyA. nasucIe tene killo teDI nAkhyA ane siddhabaLane jIvatA pakaDI mahApadbhakumAranI AgaLa lAvI mUkayA. mahApadmakumAre khuzI thaI namucIne kAMI paNa mAgavA 'mATe jaNAvyuM. pradhAne jaNAvyuM--A ApanuM vacana hAla ApanI pAse rAkhA. mane jarUra haze te avasare mAMgIza. kumAre tema karavAne khuzI batAvI.
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ (21) eka divase bAdevIe rathayAtrA nimiAro eka ratha banAvarA, te dekhI tenI bIjI zakya, saNI lakSmIdevIe brahmAnA nimitte eka ratha banAvarAvyuM. lakSmIdevIe rAjAne kahyuM-zaheranI aMdara pahele bhAre ratha phare joIe. vALAdevIe jaNAvyuM-je mAro ratha pahelo na nIkaLe to mAre bhajanano tyAga karavo. bane rANIomAM Avo vivAda thayelo jANa rAjAe madhyasthapaNe rahI, ane rathe zaheramAM pharatA aTakAvyA. pitAnI mAtAnuM apamAna thayeluM jANuM mahApamakumAra rAjAthI rIsAI dezAMtaramAM cAle gaye. dezAMtaramAM pharatAM pUrva sukRtyanA udayathI aneka vidhArenI rAjakanyA para.. caula rane prApta thayAM. anukrame cha khaMDa pRthvI svAdhIna karI pA haratInApuramAM Avyo. mAtApitAne ghaNe harSa thaze. * eka divase suvatAcArya muni tyAM AvI samavasaryA. pottara rAja parivAra sahita vaMdana karavA gaye. vaMdana karI dharma zrAvaNa nimite AcAryazrI sakha beTho. gurUvarSe paNa saMsArasukhanI bhAvI duHkhamayatA, ane Amika sukhanI sukhamayatA viSe asarakAraka upadeza Ape. upade zravaNa karI rAjA zaheramAM Avyo. viSNukumArane bolAvI rAjya grahaNa karavA kahyuM. bhagavAsathI virakta thayela vinukumAre cAritra grahaNa karavAnA manoratho jaNAvyA. rAjAe mahApadmakumArane rAjyAbhiSeka karyo. mahApadma rAjAe pitAnA pitA ane cha baMne mahAna AdarathI dIkSA-mahecchava karyo. suvatAcArya samIpe padattara rAjAe viznakumAra sahita cAritra grahaNa karyuM. mahApadma rAjAe ghaNu mahecchavapUrvaka pitAnI mAtA javALAdevIne raya saMgha sAthe zaheramAM ke ane jena zAsananI unnati karI.
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ (202 ) padmAttara munizrIe gurU sAthe vihAra karatAM samabhAvamAM rahI vizuddha AtmakoNie ka`maLa khapAvI kevaLa jJAna utpanna karyuM. ane thoDA ja vakhatamAM nirvANapada meLavyuM, vizvakumAra mahAmuni paNa nikAcita kabadhAne svataMpa vakhatamAM dUra karavA mATe zarIra parathI nirapekSa banI tIvra tapazcaraNu karavA lAgyA. chaThThuM aThThamathI lai cha mAsa pa`ta tapazcaryAmAM AgaLa vadhyA. kanakAvaLI, ratnAvaLI, muktAvaLI ItyAdi vicitra prakAranA tapa karatAM tene nAnA prakAranI labdhie pragaTa thai. garUDanI mAphaka AkAzamAM gamana, devanI mAphaka nAnA prakAranAM, rUpa dhAraNa karavAM, merupUrvanI mAphka zarIranI vRddhi karavI; vanuM paNa cUNuM karavuM ityAdi aneka labdhio hovA chatAM, tenAthI nirapekSa banI, nirAzasI thaI nira Mtara gurutI sAthe vicare che. eka vakhata te AcArya zrI sutratAcAya sAdhuonA samudAya sahita hastInApuramAM ceAmAsa nimitte AvI rahyA. te avasare viSNukumAramuni guruzrInI AjJA lai ekAMtavAsamAM zAMtithI dhyAna karavA nimitte AkAzamArge merUpatanI cUlA upara cAmAsu rahyA. sutratAcA ne hastInApuramAM rahelA jANI kSullake karela apamAnane yAda karatAM gUDha marI nasucIe, rAjAe ApelA varadAnanI mAMgaNI karI. rAjAe kahyuM-tane thAnI jarUra che ? pradhAne kahyuM-keTalAka divasa mane rAjya Ape. mAre yajJa karavA che. pradhAnanA duSTa abhiprAyane nahi" jANanAra rAjAe, vacanathI dhAyela hAvAthI sahasA rAjya ApavAnuM kabUla karyuM. rAjA aMteuramAM jane beTho. ane rAjyAsana para nasucI AvI rahyo. rAjyamAM tenI AnAM vartANI. vadhAmaNAM thayAM. sadananA guruoe rAjAne
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ (23) mIThAM vacanathI vadhAvyo. jaina munione nahiM AvyA jANuM tenA pUrvanA krodhAgnimAM AhutI ApyA barAbara thayuM. te muninI vastInA, dAra AgaLa Avyo ane bolavA lAgyo. ' are jaina munio ! tame lokasthitine paNuM jANatA nathI ane mArI niMdA karI che ? - AcAryazrIe kahyuM. ame aMtithIone lekirIti pramANe vapanAdi karavAnuM yogya nathI. tema ame koInI niMdA karatA nathI. temAM rAjAdikanI te koIpaNa prakAre niMdA na karavI, paNa UlaTuM teonuM bhaluM icchavuM, ema amArA dharmAcAryanuM pharamAna che. gurUnuM vacana nahiM sAMbhaLyuM tema karI, kapAzathI namucI belI UThayo. mane tamArA bhalA IcchavAnI kAMI darakAra nathI. mAre deza mUkI tame ahIMthI cAlyA jAo. je sAta divasanI aMdara koI paNa munine dekhIza to huM tene jIvathI mArI naMkhAvIza. A pramANe Adeza karI nemucI tyAMthI cAle gayo. A vAtanI saMdhane khabara paDavAthI temaNe namucI pAse jaI, munionA AcArAdi viSe jaNAvI, pitAnuM pharamAna pAchuM pheravavA jaNAvyuM. namucIe temane anAdara karI rajA ApI. AcAryazrIe tyAM cAturmAsa rahelA sarva sAdhu samudAyane bolAvyA ane kahyuM ke-mahAmunie jeonI pAse koI paNa prakAranI labdhi hoya te zramaNusaMdhanA rakSaNane arthe atyAre pheravavAnI tamane rajA ApavAmAM Ave che. labdhi pheravavAne atyAre anichAe prasaMga AvI paDyo che. munioe vicAra karI jaNAvyuM. prabhu ! cha hajAra varSathI tapazcaryA karanAra aneka labdhivAna mahAmuni viSNukumAra A kAryane mATe samartha che. * gurUzrIe kahyuM-hA, kharI vAta che paNa te te atyAre merUparvata para dhyAnamAM che. tene ahIM koNa bolAvaze?
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2004) eka munie namratAthI jaNAvyuM. prabhu! merUparvata para javAnuM mArAmAM sAmarthya che paNa pAchA AvavAnI zakti mArAmAM nathI. gurUe kahyuM. vatsa! tuM jaladI tyAM jA. vinukumAra tane ahIM pAcho lAvaze. gurUno Adeza thatAM ja te muni AkAzamArge merUparvata para jaI paheco. munine AvatAM dekhI, vinukumAra vicAravA lAgyo ke-nice koI mahAna vipatti saMdha samudAya para AvI paDI che, nahiMtara comAsAmAM sAdhu ahIM Ave nahiM. munie paNa vinukumArane namaskAra-vaMdana karI gurU saMbaMdhI kArya nivedita karyuM. te sAMbhaLatAM ja te munine sAthe laI, eka kSaNa vAramAM viSNukumAra hastInApuramAM guru pAse AvyA. gurue kahyuM. vatsa! munione mAthe A prakAranI vipatti AvI paDI che. tuM pote jJAnI che. A ThekANe jema yogya lAge tema karavAnI mArI AjJA che. te sAMbhaLI, gurune namana karI, keTalAMka - sAdhu sAthe viSNukumAra rAjasabhAmAM AvyA. viSNukumArane jotAM ja mamucI sivAya sAmaMta, maMtrI sarva sabhAjanee UbhA thaI namaskAra karyo. vinukumAre pitAnI mRdu vANIthI namucIne dharma saMbhaLAvyo ane chevaTamAM jaNAvyuM ke-rAjana ! A munio tamArA zaheramAM cAturmAsa rahyA che. teone rahevA mATe rajA ApavI joIe. mAsAmAM temane vihAra kare kalpata nathI. vaLI pUrvanA bharata, sagarAdi aneka rAjAoe munionuM pUjana yAne sanmAna kareluM che. zramaNonuM rakSaNa karavAthI temanA karelA tapane SaSAMza (chaThTho bhAga) rAjAne maLe che. cemAsAmAM jhINA jIvanI utpatti vizeSa thavAthI, temanI virAdhanA thavAnA bhayathI teo vihAra karatA nathI. varSAkALa pUrNa thavAthI -teo pitAnI meLe ja anya sthaLe cAlyA jaze. ityAdi madhura va
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( ra05). nIvaDe te munie namucine ghaNo samajAvyo. paNa mithyAtvathI AcchAdita buddhivALA teNe pitAno kadAgraha na ja mUko. vizeSamAM teNe kahyuM. pApa, punyamAM tame samajo. mane tamArA aSTAMzanI koI darakAra nathI. mAro deza mUkI hamaNuM ja cAlyA jAo.. viSNukumAre kahyuM. je tamArI marajI hoya to zaheranI bahAra udyAnamAM rahI varSAkALa saMbaMdhI avazeSa divase pUrNa kare. lAla netro karI namucI che . are ! vadhAre kahevA sAMbhaLa-. vAnI huM jarUra dhArato nathI. huM temano gaMdha paNa sahana nahiM karUM jIvitavyanI IcchA hoya to tatkALa mAro deza mUkI cAlyA jAo. nahiMtara ceranI mAphaka tame sarvane huM mArI nAkhIza. namucInAM chevaTanAM vacana sAMbhaLI vinukumAra munine krodhaagni spharavA lAgyo. are ! mane rahevA mATe to jagyA ApIzane? namucie kahyuM-tane rahevA mATe traNa paga rahI zake teTalI jaMgyA. (rAjAno bhAI hevAthI ) ApuM chuM. A traNa pagathI bahAra nIkaLe to tArA paNa prANa tatkALa levAmAM Avaze. "ThIka che A pramANe kahetAMnI sAthe ja vinukumAre vakriya labdhi-. thI pitAnuM zarIra vadhAravA mAMDyuM. paganA AghAtathI padmanI mAphaka medinIne kaMpAvata, pralayakALanA samudranI mAphaka samudrane uchALato, paganI pahelAIthI setubaMdhanI mAphaka nadIonA pANIne pAchAM haThAvata, zarIranI uMcAIthI jyotiSacakrane kAMkarAnI mAphaka pheMkata, valmIkanAM zikharo rAphaDA)nI mAphaka parvatanA zikharane vidAra, sUra, asurane bhaya utpanna karato merU parvata samAna te vRddhi pAme. namucine pRthvI para paTakI, bahu rUpadhArI, traNa bhuvanane paNa kSobha pamADatA, pUrva, pazcima samudra para paga mUkI, te muni Ubho rahyo. vikumAra muninA kepathI traNa bhuvanane lebha thayelo jANI, Indra mahArAje tene kopa zAMta karavA keTalIka asarAone mokalAvI.
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ te apsarAo vinukumAra muninA kAna AgaLa UbhI rahI zratajJAnanA rahasyavALuM, gAMdhAra svarathI madhura svare gAna karavA lAgI. . koheNa jiyA dajati tahaya mujaMti appAjesu // ihayaM paraththa narae vacati aNaMtaduhabharie // 1 // he muni ! krodha karavAthI ja A janmamAM ( krodhathI) dagdha thAya che. temaja AtmakAryamAM muMjhAya che. anya janmamAM anaMta dukhathI bharelA narakamAM jAya che. * jaM ajjiyaM cArita desUNAe vi puncakoDIe // taMpi kasAiyamico hArei naro muhutteNa // 1 // kAMIka UNuM pUrvakoDa varSo paryata prayatna karI manuSyoe je cAritrarUpa dhana upArjana karyuM hoya che te paNa, kaSAya mAtra karavAthI eka aMtarmuhUrtamAM hArI jAya che. paritApa utpanna karanAra, sarvane udvega ApanAra, varanI paraMparA vadhAranAra ane bhavabhavamAM dArUNu vipAka ApanAra krodhane tame tyAga kare. he maharSi ! jJAna, dhyAnane sarvathA virodhI krodhane sarvathA tyAga karI upalamita thA. amArA para kSamA kara. munio kSamAvAna hoya che. A pramANe upazama sAravALAM vacane belatAM vidyAdhara, asuro ane kinnarIo vigere tenI AgaLa nRtya karatA jJAna karavA lAgyA. e veLAe bhayathI saMbrAMta thayela mahApaddama rAjA tyAM Avyo. mastakathI muninA pagane sparza karI khamAvavA lAge. he bhagavana! namucI, durmati, krUra adhyavasAyavALe, saMdhane pratipakSI yAne virodhI che tenI mane khabara na hatI. meM zrI saMghane mahAna aparAdha karyo che. kSamA karo. mArA para prasanna thAo. huM paNa tamAro sevaka chuM. tamAre zaraNe Avyo chuM. he nAtha ! A
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 207 ) sura asurAdi sahita traNa bhuvana bhayathI kapAyamAna thai, dInamukha banI rahyuM che te| Apa kApaneA upazama karA, upazama karo. deva saMbadhI vacanA sivAyanI A sanI vijJapti te muninA zarIranI UMcAi AgaLa niraka jevI hatI, chatAM pagane spaza thA jANI teNe peAtAnI dRSTi nIcI karo. peAtAnA caraNu AgaLa AkuLavyAkuLa thatA ubhele sadha tenA jovAmAM AvyeA. sadha tathA leAkAne jotAM ja karuNAsAgara mahuAbhAga vinukumAra muni upazAMta thaI, pAchI vaLelI samudranI bharatI samAna sahaja svarUpe thaI rahyA. zrI saMdhanA anurodhathI te. pApI nasucIne munie jIvatA mUkI dIdhA, chatAM mahApadma rAjAe tene dezapAra karyAM. samudra payatanI pRthvI traNa pagathI AkramaNu karI, tethI vikSukumAra muninuM trivikrama nAma duniyAmAM prasiddhi pAmyuM. A pramANe jinazAsananI unnati karI, AleAcI, pratinI, mahAtmA vizvakumAra suni gurunI sAthe vihAra karavA lAgyA. tIvra tapazcaraNamAM udyama karI ghaNA varSAM zramaNupaNu' pALa', vimaLa ketraLajJAna pAmI, vizvakumAra zAzvatasthAna ( mekSa ) pAmyA. kilaSTa kra tADavA mATe ochI vadhu sane tapAzunI jarUrIyAta che. dhyAnAdinA samAveza paNa tapAzuNumAM thAya che, mATe tamAre paNu yathAzakita tapazcaraNamAM prayatna karavA. tapeAguNanA varNanavALI dharmadezanA ApI vijayakumAra muni mauna rahyA. eTale sabhAnA leAkAe yathAzakita tapazcaraNa karavAne abhigraha lIdhA. vakhata bharAi gayA heAvAthI gurUzrInA nAmanA vijayadheASa karI gurune namana karatAM leAkA potapAtAnA karmoMmAM lAgI gayAM. nityanI mAphaka AnaMdamAM rAtri pasAra karI vizeSa kheAdha levAnA jijJAsu sabhAsado pAchA prAtaHkALamAM guruzrI sanmukha AvI beThA. **
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNuM 29 muM bhAvadharma takkAvihaNo vijo lakhaNahINoya paMDio loe|| bhAvavihUNo dhammo tinivi guruI viDaMbaNayA // 1 // ikociya suhabhAvo hoi dhuvaM dANasIlaM tavaheu // jaM dhammo mAviNA kassai kaiyAvi na hu hoi / / 2 // taka vinAne vaidha, vyAkaraNa zAstra bhaNyA vinAno paMDita ane bhAva vinAne dharma-A traNe paNa, lokamAM mahAna viDaMbana samAna che. eka zubha bhAva ja nice dAna, zIyaLa ane tapanuM kAraNa che kemake bhAva vinAne dharma keIne koI paNa vakhata heta ja nathI. bhAva sivAya kevaLa dAna, zIyaLa ke tapAdinuM cirakALa paryata sevana karyuM hoya tathApi te AvaLanA puSpanI mAphaka nirarthaka che. bhAva sivAyanuM ghaNuM kALanuM paNa cAritra, ajJAna tapanI mAphaka asAra che. te ja bhAva sahita heya te thoDA vakhatamAM nirvANapada Ape che. bhAva zabdano sAmAnya artha vItarAga devanA kahela vacano upara zraddhAna, rAkhavuM yA tene barAbara sahavArUpa samyakatva- e thAya che, tathApi bAra bhAvanAnusAre vartana karavuM e tene vizeSa artha che. - paulika padArthonI anityatA, karmAdhIna jIvonI azaraNutA, saMsAranI vicitratA, sukha duHkhAdi bhegavavAmAM ekAkIpaNuM, cetanyanI eka ekathI bhinna svabhAvatA, zarIranI azucitA, zubhAzubha karma AgamananA kAraNanI vicAraNA, zubhAzubha karma rokavAnA upAya, pUrva
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ (209) sattAgata krama dUra karavAnAM kAraNanI gaveSaNA, dRzyamAna leAkasvarUpanI vicAraNA, samyak zraddhAna prAptinI dulabhatA ane tattvajJa gurunA samAgamanI viSamatA, A bhAra bhAvanA pravacananA sArabhUta che. pAMca prakAranA jJAnAcArAdi AcAra pALanAra muniemAM A bhAvanAe avazya hoya che. dhanI AkAMkSAvALA gRhasthIe mAM paNa AMtare AMtare kSaNamAtra A bhAvanA hrAya che. te bhAvanAnA baLathI gRhasthIone paNu saMkhyAbaMdha bhavAmAM saMcaya karelAM asaMkhya karmAnA kSaya thAya che, mATe bhavavAsanA vinAza mATe avazya A bhAvanA vicAravA ceAgya che. kahyuM che ke: aghaNANa kao dANaM, na tavo sIlaM ca maMdasattANaM // sAhINaM savvesiM tu bhAvaNA suddhayiyANaM / / 1 / / nina manuSyA dAna kayAMthI Ape ? mahIna sattvavALA jIvAmAM tapazcaryA ke ziyaLa kayAMthI hoya ? tyAre bhAvanA teA zuddha hRdayavALA sa jIveAne ( vicAravAnI ) peAtAne svAdhIna che. sabhyazrva ke meAkSanuM parama kAraNa yAne khIjabhUta che. te paNu eka bhAvavrata che. siddhAMtamAM A vAta prasiddha che ke, sukULAmazi samaruM. zubha pariNAma te samyakatva che. naraka ane tiyA~ca, deva ane mAnavA, sukhI ane du:khI, AMdhaLAM ane baherAM. sAmAnya rIte sa` jIvAnAM pApaharaNa karanAra bhAvanA dhama che. sudanA ! te. paNu pUrvenA bhavamAM bhAvathI niyama pALatAM, A janmamAM uttama kaLAddeithI lai gurvAdikane sa MyAga ane jAtismarAdi AtmasAdhanamAM upayegI sAmagrI meLavI che. vadhAre zuM kahevu' ? bhAvaNA bhAviyacitto satto laMdhita sayaladukhAI || dhammasu ca lahaI naravikramanivva // 1 // / / 2 / 14
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanAnA tIvra puTathI vAsita cittavALA che, samagra duHkhane oLaghI, naravikrama rAjAnI mAphaka dharma tathA sukha pAme che. naravikama. A bhAratavarSanA kurajaMgala dezamAM, amarAvatInI mAphaka zobhAvALI jayaMti nAmanI nagarI hatI. te nagarImAM siMhanI mAphaka atula parAkramI narasiMha rAjA rAjyazAsana karato hato. te rAjAne bIjA hRdaya samAna premapAtra caMpakamAlA nAmanI rANI hatI. tenI sAthe saMsAravAsane anubhava karatAM ghaNuM kALa sukhamAM vyatIta thayA. eka divase pAchalI rAtrIe rAjA jAgrata thayA. te avasare koI mAgadhane A pramANe bolatAM sAMbhaLyo. * " nAnA prakAranA vaibhavone anubhava karyo, viSayavAsanAone vata karI, putrAdi saMtati utpanna karI ane zAkhA, prazAkhArUpa vaMzanI vRddhi thaI, chatAM paNa lAyaka putrane gRhane bhAra AropIne ne hajI sudhI jene dharma karavAnI rUci thatI nathI tene nirvANasukha kayAMthI maLe?". A mAgadhanAM vacane sAMbhaLI, rAjA putrarUpa ciMtAnA samudramAM ' DUbavA lAgyo. te vicAravA lAgyA. ahA ! jeno pratikAra (upAya) na thaI zake teTaluM badhuM prabaLa aMtarAyakarma mane kevuM du:kha Ape che ? aneka rU5, lAvaNyatAvALI bhAre rANIo hovA chatAM eka paNa rANathI hajI sudhI putrane lAbha mane maLyo nathI. putra sivAya A rAjyariddhi kAne ApIne huM mArA AtmakalyANano mArga sAdhuM ? ItyAdi ciMtAmAM pAchalI rAtrI pUrNa karI, prAta:kALanA Sakarma karI rAjA sabhAmAM aAvI beThe. ane buddhimAna pradhAnAdikane bolAvI putra ciMtA saMbaMdhI pitA nI hakIkata jaNAvI. pradhAne kahyuM- mahArAjA !zubhAzubha karmanA udayathI IchAnika vastunI prApti ke viyoga thAya che tathApi manuSyane udhamanI paNa jarUra che. AkAzamAMthI svAbhAvika
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ (211) pANI paDe che. temaja jamIna khodavAnI mahenata karavAthI paNa pANI meLavI zakAya che, mATe putra utpatti nimitte devanuM ArAdhana, auSadhIthI snAna, mULa-jaDI-buTTI vigerenuM bhakSaNa, ane amuka vastunuM pAna karavuM ItyAdi aneka upAyo che. te kAme lagADatAM kaI upAya koI vakhata kArya siddha karanAra thaI paDe che ane karmanI viparItatAthI koI vakhata prayatna niSphaLa paNa thAya che. mahArAjA ! Apa paNa A upAya kAme lagADe-upAya karatAM kArya siddha na thAya to pachI manuSyone zuM deSa che ? mahArAjA ! meM sAMbhaLyuM che ke kaI raziva nAmane yogI hamaNuM keTalAka divasathI ApaNA zaheramAM Avyo che. teNe potAnA camatkArika vijJAnathI lokone Azcaryamugdha karI dIdhA che. tema te TalIka sAmarthatA paNa dharAve che, to putrautpatti nimitte tene kAMI pUchavuM joIe. bIjA pradhAne pitAno abhiprAya jaNAvyo. rAjAe AdarapUrvaka te yogIne sabhAmAM bolAvyo ane namratAthI prazna karyo ke,-svAmIjI! Apa kyAMthI Avo cho ? ane -kaI tarapha javA dhAre che ? yogI--huM hamaNa zrIparvatathI AvuM chuM ane uttarApathamAM jAlaMdhara tarapha javA dhAruM chuM. ' - rAjA-amane kAMIpaNa camatkAra batAvaze ? yogIe tarata ja agnisthaMbha karavA pramukha keTalAka prayoga karI batAvyA. rAjA-A bAlakrIDA jevA prayogathI amane saMtoSa thaI zake tema nathI. putraprApti thaI zake tevo koI upAya hoya te batAve. yogI--he te kAma mane zuM gaNatarImAM che? paNa maMtrasiddhithI te kAma thaI zake tema che. maMtrasiddhi mATe uttarasAdhakanI jarUra agatyanI che. te uttarasAdhaka tarIke tame thAo to A kAma jadIthI siddha thAya.
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ (212) rAjAe, prabaLa putra-chAthI sahasA te kAma mAthe lIdhuM. kALI caudazanI rAtrIe te pALI bhogI sahita rAjA bhayaMkara smazAnamAM dAkhala thayA. kapALIe eka maMDaLa AlekhyuM. sala karaNAdi vidhAna karI, sthira Asane besI maMtra japa zarU karyo. rAjAne pitAthI se hAtha dUra besavA pharamAvyuM ane bolAvyA sivAya pAse na AvavA AjJA karI. rAjAe te pramANe tarata ja karyuM. paNa uttarasAdhakanuM kAma te pAse ja joIe chatAM mane ATale dUra besAravAnuM kAraNa zuM ? e zaMkAthI so hAtha dUra na besI rahetAM rAjA yogInI pAchaLa AvI, yogo zAne jApa kare che te sAMbhaLavA lAgyo. du rakSAdA ni "i rAjAne mArUM. rAjAnuM balidAna ApuM chuM. vigere zabdone pAgIne jApa karate jANI, rAjAe vilaMba na karatAM tarata ja huMkArava karyo ke-are durAtmA !tuM mane mAravA dhAre che ? hamaNuM ja tuM sAvadhAna thA. have huM tane cheDanAra nathI. te zabda sAMbhaLatAM ja ra cittavALo kALI kapAnaLathI prajavalita thaye, yamanI bIjI jivA samAna, jamaNA hAthamAM khaga laI rAjAne kahevA lAgyo ke -are adhama rAjA ! tuM tAre manuSyajanma saMbhALI leje. ItyAdi belatAM pracaMDa parAkramavALA bane jaNa raudrapaNe yuddha karavA lAgyA. thoDA ja vakhatamAM rAjAnA prabaLa. prahArathI jarjarita thaI yogI jamIna para paDaze. e avasare neuranA zabdothI jhaNajhaNATa karatI ane zarIranI prabhAthI dizAone prakAzita karatI eka devI rAjA pAse pragaTa thai kahevA lAgI. huM narasiMha rAja ! kSatriyanA kuLane kSaya karanAra A gIne-kaMpALIne te mAryo te ghaNuM sAruM ja karyuM che. huM tArA para tuSTamAna thAuM chuM. mArA varadAnathI tAre ghera eka parAkramI putrane
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2013) janma thaze, tenI nizAnI tarIke tArI rANuM garbha dhAraNa karavAnI rAtrIe uttama dhvajAnuM svapna dekhaze. rAjAe hAtha joDI devInuM vacana taNA tema thAo, ema bolI harSathI tenuM vacana aMgIkAra karyuM. rAjAe pharI namratAthI kahyuM-mahAdevI ! A kapALI kSatrInA vaMzane uccheda karanAra kevI rIte ? te Apa kRpA karI jaNAvaze. devIe kahyuM. A kapAlI pitanapura zaherano vIrasena nAmano rAjA hatA. tenA zatru rAjA raNamale Ane rAjyathI padabhraSTa karyo hato. rAjya bhraSTa thatAM Dagale Dagale parAbhava pAmate te pRthvItaLa para bramaNa karavA lAgyo. duHkhathI kaMTALI te eka vakhata bragupAta (pahADa parathI paDI ApaghAta kare te) karavA gaye. tyAM rahelA mahAkAla nAmanA yogAcAryuM tene dITho. maraNathI pAchA haThAvI tene A kapAlika vrata ApyuM che. potAnA thayela parAbhavane badalo levA mATe teNe aneka vAra gurune vinaMti karI, pitAnA maraNa samaye teNe tailokyavijaya nAmano maMtra A kapALIne Ape. ane eka ATha rAjAnA balidAna ApavAthI te maMtra siddha thaze vigere vidhi batAvI A duSTa vidhAnA upAsaka A kapALIe kaliMgAdi aneka dezanA rAjAone AvA ja bahAnAothI mArI nAMkhyA che. ItyAdi sarva vRttAMta rAjAne jaNAvI, devI adazya thaI cAlI gaI | devInuM darzana, pitAne ajaba rIte bacAva, kapAlInuM maraNa ane putranuM varadAna ityAdi lAbhathI harSa pAmato rAjA zaheramAM Avyo. rAjA mahelamAM AvIne palaMga para sUto ke, tarata ja rANuM caMpakamAlA rAjA pAse AvI, namra vacanathI balavA lAgI. ahe ! sukhIyAM manuSyo zAMtithI suve che. rAjAe kahyuM. suMdarI ! A avasare AvavAnuM zuM prayojana ? vaLI tAruM hRdaya atyAre vizeSa harSavALuM jaNAya che, e mAruM kahevuM zuM satya che ?
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ (214) A rANIe namratAthI uttara Ape. svAmInAtha ! atyAre ApanI pAse AvavAnuM mAruM prayojana Apa zAMtithI sAMbhaLaze, huM zAMtapaNe sUtI hatI tevAmAM mane eka svama AvyuM che. te svapnamAM sarala, UMco, kiMkaNIonA zabdavALo, sarva jIvone AnaMda ApanAra, mahAmaMgaLakArI eka suMdara dhvaja mArA jovAmAM Avyo che. A rava Apane kahevA AvI chuM. AnuM phaLa mane zuM maLaze ? . A svapna sAMbhaLatAM ja devInAM vacanone yAda karI, rAjA AnaMdasamudramAM taravA lAgyo, tenAM reme rame vikasita thayA. suMdarI ! A svapnanA prabhAvathI ApaNuM kuLamAM dhvaja samAna uttama putranI prApti tamane thaze. te putra maTI pRthvIne mAlIka thaze. rAjAnA mukhathI AvAM iSTa vacana sAMbhaLI harSita thaI rANIe zukanagraMthI bAMdhI. ane pAchalI rAtrI rAjAnI pAse ja AnaMdamAM gujArI. . prAtaHkALa thatAM ja rAjAe svapna pAThakane bolAvI svapnaphaLa pUchayuM. teoe paNa te ja phaLa batAvyuM. rANune vizeSa AnaMda thayo. te ja divasathI garbhane dhAraNa karatI rANe sukhamAM divase pasAra karavA lAgI, trIje mahine thatAM rANune garbhanA prabhAvathI pahelA utpanna thayA. devanuM pUjana karUM, gurUnI bhakti karUM, dAna ApuM, chane abhaya dAna apAvuM, duHkhI jIvone uddhAra karUM. dharmazAstranuM zravaNa karUM. ityAdi rAjAe manorathathI adhika sAmagrI meLavAvI ApIsarva dehalA pUrNa karyA. snehI svajanonA zubha manoratha vacce rANIe pUrNa divase putra no janma Ape. harSabhera doDatI dAsIe rAjAne putranI vadhAmaNa. ApI. putrajanmanI vadhAIthI saMtoSa pAmelA rAjAe dAsInuM dAsIpaNuM dUra karI nAkhI IcchAdhika pAritoSika dAna ApyuM. AkhA zaheramAM vadhAmaNuM karAvyuM. ghera ghera Amra ane caMdananAM tAraNe, baMdhAyAM. pUrNa kaLaza dvAra AgaLa mUkAyA. paMcaraMgI dhvajAo pharakavA
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ (215) lAgI, AraMbhanA kAryo baMdha karAyAM. kArAgRhamAMthI baMdIvAne cheDI devAmAM AvyA. vArAMganAo nAcavA lAgI. sadhavA strIo maMgalika gAvA lAgI. maMgalikanAM vAjI2 vAgyAM. akSatanAM pAtra rAjakAramAM javA lAgyA. ityAdi mahAvibhUtivALo, rAjAnA ane prajAnA harSa vacce mahecchava zarU thayo. jJAti vagere prItibhojana ane garIbone AnaMdI bhajana, vastrAdinA satkArapUrvaka yogya divase kumAranuM naravikrama nAma ApavAmAM AvyuM. anukrame vRddhi pAmate rAjakumAra ATha varSane thayo e avasare kAtika zukala paMcamI, gurUvAra ane puSya nakSatre rAjAe lekhAcArya pAse bhaNavA kumArane mUko. gurUnI kRpA, pitAne dRDha prayatna ane karmakSapazamanA pramANumAM, thoDA vakhatamAM te aneka kaLAne pAragAmI thaye. lekhaka, dhanuvidhA, gAMdharvakalA, patradha, lokavyavahAra, naranArI, azva, hAthIpramukhanAM lakSaNo, citrakama, maMtraprayoga, paracitta grahaNa ane zabdazAstrAdimAM te pravINa thayo. malayuddhamAM vizeSa prakAre teNe parizrama karyo hato. - eka vakhata rAjasabhAmAM dekhavA lAyaka uttama gIta, nRtya thaI rahyAM hatAM. kumAra rAjAnI pAse beTho hato e avasare chaDIdAre AvI rAjAne vijJapti karI. mahArAjA ! harSapura zaheranA devasena rAjAne dUta ApanA darzanArthe dvAra AgaLa AvI Ubho che. tene praveza ApavA mATe ApanI zI AjJA che ? rAja-tene jaladI praveza karAva. rAjAnI AjJA thatAM dUta sabhAmAM hAjara thayo, ane namaskAra karIne, namratAthI te A pramANe kahevA lAgyA. . mahArAjA! huM harSaputhI AvuM chuM, ane devasena mahArAjAnAM dUta chuM. amArA mahArAjA pAse be uttama rane che. rUpa, guNamAM
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 216 ) apsarAonA paNuM upahAsa karanAra eka kanyAratna che. ane bIjI ratna pratispardhI maththAne kALamedha samAna kALamedha nAmanA mahyu che. jeNe yuddhamAM aneka matlAnA parAbhava karyo che. eka divase nAnA prakAranA alaMkArAthI alaMkRta karI, rAja mAtAe rAjakanyAne pitRSAdavadana athe sabhAmAM meAkalAvI. pitAne namaskAra karI rAjyakanyA pitAnA kheLAmAM beThI. rAjakanyAne dekhI rAjA vicAramAM paDayA ke, nizce padmAvatI rANIe kuMvarInA varanI ciMtA mATe tene mArI pAse mekalAvI che. TaleAka vakhata vicAra karyAbAda rAjAe kuMvarIne kahyuM-putrI zILamatI ! tane kevA guNuvAle pati game che? zuM tyAgI ? zUravIra ! vidvAna ? kRtana ? sukhI ? gadhava kaLAmAM kuzaLa ? pApakArI ke dayALu ? rAjAne AvA vicitra prazna sAMbhaLI lajjAthI kuMvaroe nIcuM sukha kayu`. zaramAtI daSTae dhIme zabde kuMvarIe jaNAvyuM pitAjI! je ApazrIne ceAgya lAge te mane pramANu che. : rAjAe Agraha karI kahyuM. ema nahi thAya. putrI tAre pAtAne ja kahevu paDaze, kemake tAre te pati sAthe snehanI ga'ThathI janma "ta joDAvAnuM che ane te premanA nirvAha karavAnA che. pAchaLathI pazcAttApa na thAya te mATe tAre tArA abhiprAya jaNAvavA ja joIe. rAjAnA dhaNA AgrahathI kumArIe jaNAvyuM-pitAjI ! jo emaja cheteA, pRthvI para kAithI AjaparyaMta parAbhava nahi pAmela A ApanA kALamedha nAmane mala che,te mallane je koi rAjakumAra malla yuddhamAM jItaze te mArA pati thaze. khIjI'huM vadhAre Apane zuM kahyuM? kumArInA vacanathI rAjAne nizcaya thaye ke-A putrI khaLAnu rAgiNI che. te ThIka che paNa A malle save baLavana rAjAnA mannayuddhamAM parAjaya karyo che. tethI A kumArIne lAyaka pati maLavA muzkela che. A vicAra karatAM rAjAnuM mukha zyAma thai gayu. rAane kheda pAmatA dekhI pradhAne kahyuM-mahArAjA ! Apa kheda zAmATe dharA che|
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ (217) parIkSA karyA sivAyano hajI eka mahApuruSa rahI gayo che. ane te narasiMha rAjAne putra naravikrama che ke je baLa ane purUSArthamAM eka aditIya mala gaNAya che. A sAMbhaLI rAjAne kAMIka zAMti maLI. rAjAnA nirdezathI pradhAna purUSoe naravikrama kumArane bolAvavA mATe mane ApanI pAse melAvyo che. have A saMbaMdhamAM ApanI jevI AjJA. dUtanAM vacana sAMbhaLI najIkamAM beThelA kumAra sanmukha rAjAe joyuM. kumAre rAjAne namaskAra karI jaNAvyuM. pitAjI ! devanA anubhAvathI sarva sArUM thaze. Apa AgaLa vadhAre zuM kahuM? ApanI IcchAne AdhIna huM tyAM javAne taiyAra chuM.. rAjAe khAnagI sabhA bharI, pradhAna, sAmaMta ane nAgarikonI sammati mAMgI ke kumArane tyAM mokala ke kema ? sarvane abhiprAya kumArane mokalavAno ja Avyo eTale rAjAe sarva sAmagrI taiyAra karI AnaMdathI harSapura tarapha javAne, caturaMga sainya sAthe rAjakumArane ravAnA kaye. rAjakumAra naravikramanA AvavAnA samAcAra sAMbhaLI, tene satkAra karavA mATe rAjAe yuvarAjane sAmo meko. rAjakumAra AvI pahecatAM uttama divase, satkArapUrvaka tene zaheramAM praveza karAvyo ane saMpUrNa anukULatAvALI sAmagrIvALA mahelamAM utAro Apo. bIje divase rAjakumAra naravikramanI mulAkAta laI rAjakumArInI pratijJA viSe rAjAe tene vAkepha karyo. ane kALamegha mallano mallayuddhamAM parAjaya karI jayapatAkA grahaNa karavApUrvaka rAjakumArInuM prANigrahaNa karavA sucanA karI. rAjakumAre te vAta agIkAra karI eTale rAjAe mallaakhADAnI bhUmi mAMcA pramukha beThakanA sAhiyothI suzobhita karI. - nagaraloko sAthe rAjA pitAnI beThaka upara AvI beThe. lokoe pitAnI beThaka lIdhI ke tarata ja kALamela ane naravikrama kumAra
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ (28) khADAmAM AvyA. niviDa kaccha bAMdhI, keza pramukha sameTI laI bane jaNa yuddha karavAne sanmukha thayA. '; ' majabUta saMhAnavALA ane dudharSa zarIravALA rAjakumArane jotAM ja baLavAna chatAM kALameva bha pAmI gaye. te vicAravA lAgyo ke-A rAjakumAra rAjAne vahAlo jamAI thavAnuM che. temaja te baLavAna che. A ThekANe mAro jaya thavAthI ke parAjaya thavAthI koI paNa rIte mArUM zreya thavAnuM nathI. A pramANe bhaya ane saMkramathI te mahalanuM hRdaya tyAM ja phUTI gayuM ane tarata ja maraNa pAmyo. malla akhADAmAM rAjakumAranA vijayane jayaghoSa thavA lAge. e ja avasare baLazALI rAjakumAranA kaMThamAM rAjakumArIe snehanA pAzarUpa varamALA sthApana karI. banene yoga saMyoga thayo hovAthI loko paNa sAdhuvAda belavA lAgyA. uttama divase vara tathA kanyAnuM pANigrahaNa thayuM dareka maMgaLa pherA vakhate lokone Azcarya thAya teTaluM dAna rAjAe varakanyAne ApyuM. keTalAka divasa tyAM rahevA bAda rAjakumAra sasarAne pUchIne potAnA deza tarapha javAne taiyAra thayo. ' putrI paranA snehathI rAjAe kumArane bhalAmaNa karI ke-dehanI chAyAnI mAphaka mArI putrIne tame koI divasa ekalI na mUkaze, ane tene ochuM na lAge tema sAcavaze. kumAre sabhyatAthI yogya zabdomAM pratyuttara Ape. durasaha viyogathI tUTatA sneha pAzavALA rAjAe rAjakuMvarIne chevaTanI hitazikSA ApatAM jaNAvyuM. vahAlI putrI ! saguNa ke niguNa apa para mAtApitAne apUrva prema hoya che ane tethI ja apatyanA hita mATe tane kAMI kahevuM joIe ema dhAro ame amArI pharaja bajAvIe chIe. tAre te pramANe vartana karI tArI pharaja bajAvavI.
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ (219). putrI! tuM zIyaLa guNathI ujavaLa che chatAM paNa ujvaLatAmAM nitya vadhAre thAya tema tuM vartana karaje. sAsu, sasarAne vinaya niya karaje. agni pavitra che tathApi tenI avajJA karavAthI (pagathI cAMpavAthI) saMtApane (dAhane) mATe thAya che, tema pavitra zvasura varga paNa avinaya karavAthI kalezadAyaka thAya che. tArA nAmanI mAphaka tArA zIyaLa guNane kadI na visarIza. zIyaLathI bhraSTa thatAM bane bhavathI bhraSTa thavAya che. tArA svAmInAM dareka kArya tuM pite jAte ja karaje. te nAkara vaga pAse na karAvIza. tema karavAthI tArA snehanI dorI TUMkI thaze. patine anukULa varganI bhakti karaje. naNaMdAdi vargane namaskAra karaje. patithI viruddha varganA manuSya sAthe saMbhASaNa paNa na karaje. sarva parivAranA loko sAthe kAtithI saMbhASaNa paNa na karaje. zeko upara paNa kheda na karIza. sAMsArika sukhAbhilASiNa kulabAlikAonuM A pramANenuM vartana te patinuM uttama vazIkaraNa che. ItyAdi hitazikSA Apa, keTaleka dUra jaI, putrInA guNonuM smaraNa karato devasena rAja rANu sahita udAsIna cahere pAcho pharyo. rAjakumAra paNa akhaMDita pramANe cAlatAM, mayUranI mAphaka rAha. joI rahelAM mAtApitAne navIna meghanI mAphaka AvI maLe. rAjAe praveza-mahocchava karyuM. naveDhA rANI sAthe mAtApitAne page paDyo. rAjA, rANIe uttama AzIrvAda Apyo. bIje divase sAmaMtadi. rAjavarga ane prajA varganI sabhA bharI, rAjAe naravikrama kumArane yuvarAjapade sthApana karyo. nAnA prakAranA vaibhavavALA pAMca indriyanA sukhano anubhava karatAM ghaNe vakhata nIkaLI gaye. e arasAmAM rANuM zILamatIe phasamazekhara ane vijayazekhara nAmanA be kumArane janma ApyA. A putro pitAmaha bApanA bApa)ne vizeSa priya thayA. eka divase alAnarthaMbhanuM umUlana karI padaMDAthI svecchAe nagaramAM pharavA lAgyo. zaheramAM moTo koLAhaLa macI rahyo. rAjAe tene
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ (220) lakula prahAra karyA sivAya -pakaDavAnI AjJA karI. rAjAnA Adeza thatAM aneka zuravIra buddhimAna manuSya tene pakaDavA doDyA. paNu tene prahAra karyA sivAya pakaDavAnI kAInI himmata cAlI nahi. svataMtrapaNe nagaramAM krUratAM je rRkhe tene mAratA ke tADatA aneka ana karavA lAgyA. teTalAmAM garbhanA bhArathI mapaNe cAlatI eka yuvAna bALAne hAthIe suDhamAM pakaDI. te strI pAkAra -karavA lAgI ke-hai tAta ! bhrAta ! rAjana ! A duSTa hAthIthI mA rakSaNa karA. hA ! A pRthvI para krAI vIrapuruSa nathI ke A niya hAthIthI mArUM rakSaNu kare. A pramANe karUNusvare vilApa karatI, bhayathI trAsa pAmatI, bhayabhrAMta netravALI ane marajInA mukhamAM sapaDAyelI strIne dUrathI rAjakumAra naravikrame dIThI. A bALAnA vilApane ke du:khane nahiM joi zakatA rAjakumAra tatkALa hAthInI AgaLa AvI Ubho rahyo ane hAthIne tarjanA karI pAtA tarapha preryA. hAthI pAsethI khasI javA nagaranA dhaNA leAkAe kumArane samajAvyo-paNu vIra, dayALu kumAra te nahiM gaNukAratAM, UMcA uchaLI, siddhanI mAphaka hAthInA mastaka para jai kheDA. are ! kAI aMkuza lAvA--aMkuza lAve. ema rAjakumAra khele che teTalAmAM te! suMDhamAM grahaNa karelI strIne hAthIe mArI nAkhavA mAMDI. strIne cheDAvavAnI dayAnI lAgaNImAM rAjakumAra pitAnI AjJA (mAryAM sivAya vaza karave) bhUlI gayA. peAtAnI pAse rahelI mATI charI kADhI, te strInA bacAva karavA mATe hAthInuM kuMbhasthaLa cIrI nAkhyuM. kumAranA prahArathI te khaLavAna hAthI paNa acetananI mA+-ka tyAM ja UbhA rahyo. tenA mastakamAMthI, parvatamAMthI vahana thatAM jharaNAnI mAka rudhirane pravAha vahevA lAgyA. zuddha hRdayavALA rAjakumAra hAthI parathI nIceA utaryAM, ane suDhA
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ (21) daMDamAMthI te strIne jIvatI choDAvI eka bAju nirupadravasthAne tene mUkI, A avasare pUrvajanmamAM kareluM koI dArUNukarma kumArane udaya AvyuM. tene laI zuravIratAvALA tathA dayALutAthI bharapUra A kAryane arthe rAjAnA manamAM viparIta paNe pariName, "hAthI kumAre mArI nAkhyo." A sAMbhaLatAM ja rAjAnA adhara kepathI pharakavA lAgyA. guMjAnI mAphaka vadana ane netra lAla thaI AvyAM. ghIthI siMcAyelA aninI mAphaka dhanI javALAne vamati rAjA kumArane kahevA lAgyo. are kuLapAsana, pApakarmI, mArI AjJA ullaMdhanAra, durAtmA mArI daSTithI tuM dUra thA. mArA paTTa hAthIne tuM kRtAMta (yama) che. pitAnA jIvane jokhamamAM nAkhI paropakAra karanAra pitAnA puruSArtha nA badalAmAM rAjA taraphathI A anyAyakArI javAba maLatAM. mahAna parAbhavathI kumAranuM zarIra baLavA lAgyuM. te vicAravA lAgyA ke-zuM mAre pitAzrIne vinaya karI temane zAMta karI ahIM rahevuM ? athavA tema to nahi ja karavuM. pitAnuM vacana ullaMdhana karI mAre ahIM rahevuM koI paNa rIte yogya nathI. ahA ! A parAbhava kema sahana thaI zake ? prajAnA moTA bhAganA rakSaNa mATe eka hAthIne meM vadha karyo temAM khoTuM zuM karyuM ? jANI joIne pitAnI AjJAne bhaMga meM karyo nathI, chatAM mArA para ATalo badhe pitAzrIne kopa? A tiraskAra ? nahiM nahiM ahIM, eka kSaNa paNa mAre rahevuM yogya nathI. sAhasika puruSo nirAlaMbana gagana para paribhramaNa karI zake che, paNa mAnI puruSo mAnabhaMgane sahana nathI karI zakatA. sAhasika purUSo bhISaNa smazAnamAM pravaLatA vahine mastaka para dhAraNa kare che. paNa te mAnI puruSo mAnabhaMgane sahana nathI karI zakatA. pitAnI AjJAthI kALakUTa jhera bhakSaNa karavuM ke tevuM ja koI zubhAzubha kArya karavuM huM yogya dhAruM chuM paNa A mAnabhaMga sahana karavo te mane yogya nathI lAgatuM. bharavuM, paradeza gamana karavuM ke baMdhuvargane tyAga
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ (222) karavA te mane cAgya che, paNu mAnabhaMga thAya tyAM kSaNumAtra pazu mAre na ja rahevu, A pramANe chevaTane nizcaya karI, potAnA parijanasnehI vargane khelAvI kumAre kahyuM. mArA vhAlA ravajatA ane sne hie ! pitAnA parAbhavathI kaheA ke AnAthI kaDA, paNa atyAre huM A dezane tyAga karUM chuM. avasare paheA AvI huM tamane sabhALIza, mATe tame sarve hAla ahIM zAMtithI rahejo. lAMbA vakhatanA virahasucaka kumAranA zabdo sAMbhaLI tenA parivAra raDavA lAgyA, kumAre temane dhIraja ApI sabaLa kAraNa jaNAvyuM. pitA, putra vacce atyAre kaTAkaTIneA vakhata jaNAtAM parijanee theADA vakhatamAM svAbhAvika grUpI yAne zAMti pakaDI. kumAre zIyaLamatine jaNAvyu-priyatamA ! tuM atyAre tArA pitAne ghera jA. huM A dezane hAla te! tyAga karUM chuM. bhAvI haze tyAre A dezamAM mAruM' pAchuM Agamana thaze. patinAM AvAM vacane sAMbhaLI duHsahu viyAgaduHkhathI du:khI thai potAnA netramAMthI azrupravAhane mUkatI zILamati kAMi AvyA- cAlyA sivAya UbhI rahI. priyA tuM zA mATe rUdana kare che. ? saMsArI manuSyAne mAthe ApadAe AvI paDe che. temAM Azca` ke zAka zAne ? suMdarI, kharA prasaMge viveThThI manuSyAe dhIraja rAkhI vivekane upayega karavA joie. : zILamati-manavallabha ! huM dhairyavAna chu. ane manane dhIraja paNa ApuM chuM, paNu Apa mane Ama akALe mUkIne jAme che. te du:kha mArAthI sahana nathI thatu. vaLI mArA pitAe Apane bhalAmaNa karI hatI ke "mAre eka ja putra che. dehanI chAyAnI mAphaka tene kAi paNa ThekANe ekalI na mUkaze." Ape te vacananI kabulAta ApI che, chatAM Apa mane mUThThIte kema jAe che ? rAjakumAra--suMdarI ! mane te vAta yAda che. paNa tuM sukhamAM
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 223) ucharelI che. rastAo vikaTa che. page cAlavuM, TADha, tApa kSudhA, tuSA vigere rastAomAM sahana karavuM joe, te tArAthI kema banaze ? zILamati-prANanAtha ! Apa sAthe hovAthI viSama mArga paNa mane dhara samAna thaze paNu Apa sivAya A rAjamahele te aTavI ke smazAna samAna mAre mana che, bhikSA paNa zubhakArI che. paNa vyAdhivALuM zarIra duHkhakArI che tema ApanI sAthe rahI du:kha sahana karavuM te sukhakArI che paNa rAjamahelamAM rahI AMtara duHkha veThavuM te ThIka nathI. Apa mArI sAthe haze teA, sasarAjInuM ke pitAjItuM mane kAMI prayeAjana nathI. vidyAne kharUM mukha tene kahe che kemanane zAMti maLe che. te zAMti mane Apa sivAya koi sthaLe maLanAra nathI. rAjakumAra------priyA 1 tamArA vicAra sAthe AvavAnA che te jaladI taiyAra thAe. ApaNe atyAre ja ahIthI nikaLI jaRe. kAIne kahevA pUchavAnI jarUra nathI, rANI tarata ja peAtAnA ane nAnA putrAne sAthe lai kumAra pAse AvI UbhI. rAjakumAra tarata ja eka dizAne uddezIne teA sAthe, zahera cheADI jaMgala bhaNI cAlyeA gayA. rastAmAM rANI peAtAnA manamAM ciMtA karatI hatI. ahA ! kAM rAjyanuM uttama sukha ? snehIonI prasannatA ? ane uttama bhAgAnI nikaTatA? sava vastu ethrI kALe naSTa thai ? zuM vidhinu vilasita ? kanI kevI viSamatA ? rAjakumAra du:khanA khIlakula vicAra nahiM karatA tema mukhanA caherAne paNa nahi badalAvatA, vikhavAda vinA prasanna citte AgaLa cAlyA jAya che. kahyuM che ke basaNe visAyara hiyA saMpattIe aNurattA na huMti / maraNe va aNudhigA sAhasasArAya sappurisA //
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ (224) sAhasane ja sArabhUta mAnanArA satapurUSo, kaSTa paDyAM vikhavAda vinAnA,saMpattimAM rAgavinAnA ane maraNa vakhate udyoga vinAnA hoya che. kumAranA javA pachI jema siMha vinAnI guphA, rAjA vinAnI rAjadhAnI, tyAga vinAnI lakSmI ane samabhAva vinAnA muninI mAphaka sarvaguNasaMpanna levA chatAM jayaMtinagarI zobhArahita jaNAvA lAgI. kumAranuM adbhuta sAmarthya ane uttama guNAe pradhAnamaMDaLanA hRdayamAM pratibaMdha utpanna karyo. kumAranA dezapAra thavAthI teo pazcAttAparUpI agnithI baLatA hoya tema tapavA lAgyA ane rAjAnI pAse AvI vijJapti karavA lAgyA. mahArAja ! akALe vaja daMDanA prakAranI mAphaka, rAjakumAra upara saha daMDa Ape kema karyo ? rAjakumAra upara Ave kApe karavo na ghaTe. ApanuM kareluM kArya yogya che ke ayogya che te to Apa jANe. paNa ame eTaluM to kahIe chIe ke amane ajANamAM rAkhI, Apa kumArane dezapAra karyo che te koIpaNa rIte yogya thayuM nathI. eka nAnAmAM nAnA kArya mATe Apa amArI salAha letA hatA, chatAM Aje eka moTA pahADa jevA mahAna kAryamAM amane ajANa rAkhyA che te vAta amane hadayamAM zalyanI mAphaka sAle che. kharekhara pradhAne rAjAnAM netre che. AvA viSama kAryamAM avazya temanI salAha levI joIe." A durlabha kumAra ratna ame nirbhAgye kevI rIte pAmIzuM? kumArarUpa nidhAna durdeve Aje amArA hAthamAMthI kheMcI lIdhuM. amArUM sarvasva Aje nAza pAmyuM. ame Aje nirAdhAra thayA. ame zuM karIe ane kayAM jaIe? ityAdi lAgaNuM utpanna karanArAM pradhAnAdinAM dIna vacane sAMbhaLI rAjAnA vicAro badalAI gayA. tene kepa zAMta thaI gayA. ane putra uparane prema uchaLI AvyA. putra viyAga tenA hRdayamAM zalyanI mAphaka
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ (25) sAlavA lAgyo. eTaluM ja nahiM paNu rAja pioka mUkI mATe svare raDavA lAgyo. thoDA vakhatamAM ja bebhAna thaI rAjA siMhAsana parathI uchaLI pRthvI para DhaLI paDyo. pradhAnoe nAnA prakAranA zItaLa upacAra karI tene zuddhimAM lAvyA zuddhimAM AvyA. pachI rAjA pote putraviyoge ghaNuM raDayA ane parijanone paNa raDAvyAM. guNAnurAgI prajA paNa raDI. kumAranI mAtA ca pikalatA paNa putraviyoge duHkhaNuM thaI nAnA prakAranA vilApa karavA lAgI. vividha prakAranA vilApa karatA, rAjA, rANI, parijana vigerene dilAso ApI pradhAnamaMDaLe ghaNI mahenate zAMta karyA ane kumArane pAchA bolAvavA mATe cAre bAju purUSo doDAvyA. A bAju rAjakumAra, zILavatI ane banne bALakumArane sAthe laI akhaMDa pramANe AgaLa cAlavA lAgyo. anukrame cAlatAM dazanapura nAmanA baMdare jaI pahoMcyA. A zahera aneka koTIzvara dhanADhayothI bharapUra hatuM. tyAMnA loke moTe bhAge sukhI hatA. A zaheramAM kumAranI eDaLakhANuvALuM koI jaNAtuM na hatuM. vaLI dravya pArjana karavAne prasaMga koI vakhata paNa Avelo na hovAthI te saMbaMdhI tene kAMi mAhitagArI na hatI, zaheranI bahAra pADala nAmanA mALIne ghera kumAra jaI caDayo. A mALI bhakika svabhAvano hato. duHkhI jIvone dekhI tenA hRdayamAM dayA uchaLatI. te guNAnurAgI ane upazAMta svabhAvano hevA sAthe paropakAra karavAmAM tatpara raheto hato. potAne ghera AvelA duHkhI manuSyane dekhI teNe tene AdarasarakAra Ape. ghaNuM sabhyatAthI teNe kahyuM. tame mAre ghera khuzIthI rahe. karmAdhIna chAne viddha avasthA AvI paDe che. duniyAmAM koNa 14.
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 226) duHkhI thayuM nathI ? mahAna purUSAne mAthe duHkha Ave temAM kAMi Azcarya nathI. kahyuM che ke caMdassa khao na hu tArayANa riddhIvi tassa na hu tANa / garUyANa caDaNapaDaNaM iyarANa puga nicca paDiyatti ||1|| caMdratA kSaya thAya che paNa tArAnA kSaya thatA nathI. riddhi paNa caMdrane ja che, tArAne tevI riddhi (prakAza) nathI. mahAna purUSone ja caDavu paDavu thAya che. khIjAe teA niraMtara paDelA ja che. kumAra, patnI, putro sAthe mALIne ghera ja rahyo. pAtAnI pAse je AbharaNAdi dravya hatu te bheAjanAdi mATe keTalAka divasa te cAlyu pazu Avaka na hovAthI te dravya khUTI jatAM kumArane ghaNA kheda thayA. pADala mALIe kahyuM-bhAi ! vyavasAya karyA sivAya dravya karyAM sudhI pahoMce ? (udhama karavAnI jarUra che.) daiva kAMI vyavasAya karyo sivAya manuSyAne ghera dravyanA DhagalA karatA nathI. kumAre kahyuM. pADala, tArU kahevu kharUM che. tuM mAre lAyaka kAi vyavasAya batAva ke udaranirvAha athe huM temAM prayatna ka mALIe kahyuM. mArA bagIcAnI bAjunA bhAgamAMthI puSpAdika ekaThAM karI bajAramAM jai vece, temAMthI tamArUM gujarAna cAlaze. tenA badalAmAM, jamIna sAphasuphe karavAmAM ane jhADane pANI pAvAmAM mane tame sAda karajo. mALIe pAtAnI najara ke sthitinA pramANamAM kumArane vyavasAya tAgye. kumArane paNa potAnA udaya ke vakhatanA pramANamAM A vyavasAya DIka lAgyA, ane tethI te pramANe karavA kabUla karyuM. kharI vAta che, manuSyAe vakhata oLakhavA joie. kahyuM che ke
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 227 ) jaha aha vAi vihI navanava bhaMgehI nichuraM paDaha / dhIrA pasannavayaNA naccaMti tahA tahA ceva // 1 // navA navA bhedothIM ke-vividha prakAre-jema jema vidhi niSThuratA. nA pAha vajAve che, tema tema, prasanna sukha rAkhI dhIra puruSo nAce che arthAt avasaraucita pravRtti karI le che. kumAra puSpa--graMthana karavAnI kaLAmAM pravINa hAvAthI te kvisathI vicitra prakAranI mALA guMthavA lAgyA ane zILamatI, rAjamAge (chajAramAM) japta vecI AvavA lAgI. rANI svabhAvathI ja nirvikAra dRSTivALI hatI tathApi teNInA addabhUta sauMne dekhI leka vikrArI thatA hatA. kharI vAta che ke-sUya svabhAvathI ThaMDA che tathApi traNa leAkeAne tapAve che, eka divase dvIpAMtaracI AvelA dehala nAmanA vahANuTIe zALamatIne dIThI. jotAM te madanabANuthI pIDAvA lAgyA. teNe rANIne kahyuM-bAi ! tamArAM puSpAnI racanA koI apUva che te sarve mane mUlya lai vecAtAM Ape!. jyAM sudhI mAre ahIM rahevAnuM che tyAM sudhI khIjA kAi sthaLe tame vecavA na jazeA. tame je dhana mAMgazo, te mUlya huM A puSpAtuM ApIza. ja garIba khIcArI bhALI rANI dhanaleAthI temaja mahenatanI jhAyara hAvAthI niraMtara te puSpA tene ka vecAtAM ApavA laga. peAtAne dezAMtara upaDI javAne divase, rANInuM haraNa karavAnA irAdAthI te pApI choSTIe rANIne kahyuM. Aje tame samudrane kinAre vahANu upara AvazeA te dhaNA sArA mUlyathI tamArAM puSpA khapI jaze. sarala hRdayavALI rANI sarala svabhAve tyAM gaI. A avasare sa vahANA upaDavAnI taiyArImAM hatAM. rANIe puSpa ApavA ane tenu mUlya levA mATe kinAre rahI vahANu taraph
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 218 ) peAtAnA zarIra sAthe hAtha laMbAvyA ke tarataja te vahANavaTIe rANIne vahANu upara jorathI kheMcI lIdhI. A bAju tenAM mANasAe lAMgarA uDAvI lIdhAM ane saDhA caDAvI dIdhA. eTale kAna paryaMta kheMcIne mUkelA khANanI mAphaka, jhaDapathI vahANA agAdha pANImAM cAlavA lAgyA ane the|DA vakhata. mAM teA keTalAka yeAjana sudhI samudra ullaghI gayAM. A bAju rAjakumAra pAtAnI priyAnI vATa jote beThA hatA. are ! hajI sudhI teNI kema na AvI ? niraMtara teA puSpa vecI tarata Ave che. Aje ATaluM badhu` mADu kema thayuM haze ? vigere vicAra karatAM dhaNA vakhata nIkaLI gayA ane rANI na ja AvI tyAre te tenI zeSa karavA mATe nIkaLyeA. puSpa vecavAnA sava sthaLe! phrI vaLye pazu rANIne patto na lAgyA tyAre pAche AvI A vRttAMta mALIne jaNAvyeA. parApakArI mALIe paNa zaheranI sava khArA tapAsI pazu rANInI nizAnI sarakhI na maLo . tyAre pADale kahyuM-bhAI! kadAca nadInA sAme kinAre teNI gai hAya te! tuM tyAM jaine tapAsa kara. mALInA vacaneAtho kumAra, nadInA sAme kinAre tapAsa karavA javA taiyAra thayA. e avasare tenA banne kumAre| mAtAnA virahI raDavA lagyA. te dekhI teone sAthe lai vikrama nadInA kinAre AdhyeA. nadImAM pANI vizeSa hAvAthI eka kumArane A kinAre rAkhI, eka kumArane upADI te sAme tIre gayeA. tene tyAM mUkI khIjA kumArane levA mATe te pAchA pharyAM. tevAmAM pApanA udayathI nadImAM jezaadha pura Avyu. pANInA vavAre kheMcANuthI nadInA puramAM narava krama taNAvA lAgyA. AyuSya baLavAna hovAthI eka lAkaDuM' tenA hAthamAM AvyuM tene vaLagI te nadImAM taNAte cAlyeA. dhaNuM dUra javA pachI te lAkaDuM eka sthaLe bharAI javAthI aTakI gayuM. eTale te mUThThI 64 naravikrama nadImAMthI bahAra nIkaLyeA. bahAra AvI, eka 1
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ (229 ) vRkSanI chAyA nIce besI khinna hRdaye, azubhanA udayane tathA vidhi : vilasitano te vicAra karavA lAgyo. ahA! keTalI badhI vidhinI viSamatA ? je vicAramAM paNa na Ave tevAM asahya duHkha mAre mAthe acAnaka lAvI nAkhe che. are karmo ! tame mane thoDA vakhatamAM devariddhine vistAra batAvo che, ane kSaNavAramAM zUnya verAna tulya jagalomAM athaDAvo che ? ahA ! mAtApitAne viyoga ? priyAno viraha ? putrono viha ? kharekhara bhUtanA balInI mAphaka vidhie mArA kuTuMbane saghaLI dizAomAM chinnabhinna vikherI nAMkhyuM. are ! mAtApitAnA viyogathI ke piyAnA virahathI mAruM hRdaya teTaluM baLatuM nathI ke jeTaluM te nirAdhAra bALakone duHkhadAyI sthitimAM mUkavAthI baLe che. * e viSama ane visaMsthUla ceSTA karAvanArI vidhi ! tuM ja mane raste batAva ke have huM zuM karuM? ane kone zaraNe jAuM ? viparIta vidhinA viyogathI mahAna purUSone mAthe paNa a phato AvI paDe che te mArA jevA anAjakIDAone mAthe duHkha Ave temAM Azcaryo zAnuM ? he jIva! dukha vakhate himmatanI pUrNa jarUra che, zoka, pazcAtApa ke nAhimmatathI duHkha eAchuM thatuM nathI. paNa UlaTe duHkhamAM vadhAre thAya che. himmatathI duHkhanA samudro oLaMgAya che. himmatathI gayelI sthiti pAchI meLavI zakAya che. du:kha potAnA satvanI kaseTI che. du;kha pitAnA AtmasAmarthyane bahAra kheMcI lAvanAra sANasI che. dukha karmane nAza karanAra che. dukhI jIvanI sthitinuM bhAna karAvanAra du;kha che. dharmanAM mArgane batAvanAra dukha che. TUMkAmAM AtmAnI kharI sthitine yA dharmAdharmanA vivekane batAvanAra duHkha che, mATe he Atman ! kheda nahi kara. hImmata lAva. je thAya te sArAne mATe ja, ema dhArI tArA pitAnA vicAranI lagAma, pUrva karmane yA vartamAna kALane ja soMpa.
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ (20). : ItyAdi vicArate, vairya dhAraNa karI rAjakumAra naravikrama tyAra eThe hato. e vakhatamAM jayavardhana nagarane kItivarma rAjA akasmAta zuLanA rogathI maraNa pAmyo. A rAja aputrI hevAthI, rAjya para koI lAyaka purUSane sthApana karavA nimitte pradhAna purUSoe pAMca divya devAdhiSThita zaNagArI taiyAra karyA. hAthI, ghoDA, cAmara, kalaza ane chatra-A pAMca divya, AkhA zaheramAM pharI, taheranI bahAra vRkSa taLe jyAM naravikrama kumAra beTho hato tyAM AvyAM. dUrathI kumArane dekhI hAthIe gaMbhIra nAda karyo. te sAMbhaLatAM ja rAjakumAra camakayo. te kAMIka vicAramAM hato. tevAmAM lIlAe karI jaMbAIta (bagAsAM khAto) thato, zAMta mudrA dhAraNa karI hAthI najIka Avyo. tenI pAchaLa, azva, cAmara, chatra ane kalazAdi dekhI "A vana hAthI nathI. paNa AmAM kAMIka gupta bheda che." ityAdi vicAra karatA ane virahAnaLathI tapelA rAjakumArane zAMta karavAne mATe ja jANe amRtanuM sIMcana karato tema suMDhAdaDamAM rahelA nirmaLa jaLathI bharelA kuMbhavaDe hAthIe:kumArano abhiSeka karyo. ane traNa pradakSiNA karI, zuMDhathI upADI pitAnA skaMdha upara kumArane besAryo. azva pazu najIka AvI traNa pradakSiNA ApI, romAMcane vikasita karate, harSathI khArava karI kumAranA mukha tarapha jaI rahyo. - caMdrabiMbanI mAphaka ujavaLa chatra vikasita thaI kumAstA mastaka upara AvI rahyuM. veta cAmara paNa ujvaLa kArtipujanI mAphaka namra thaI bane bAju viMjAvA lAgyAM. ( navIna jaLadharanI meghana) mAphaka zyAma hAthI upara ArUDha thayelo kumAra, viMdhyAcaLanA pahADa upara ArUDha thayelA siMha kize nI mAphaka zobhavA lAge. A bAju yogya svAmI maLavAthI AnaMdita thayelA pradhAna
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ (231) maMDaLa taraNuM dhvajApatAkAdivaDe zahera zaNagAyuM. zubha muhUre rAjamahelamAM praveza karI rAjAe siMhAsana alaMkRta karyuM. maMgalikanAM vAcha vAgavA lAgyAM. sAmata varga AvI rAjAne page paDayo. prajAvarge ulaTathI rAjyAbhiSeka karyo, rAjakumAranA guNa ane pratApa AgaLa verIvargane paNa namavuM paDayuM. ne anukULa karmasaMge pharI paNa naravikrama rAjyariddhine meLavI zako. AvI riddhi pAmyA chatAM putra, patnInA viyoge tenuM hRdaya zAMta na hatuM. viga zalyanI mAphaka hRdayamAM sAlato hato. kharI vAta che. bhuMjau jaMvA taM vA parihijjau suMdaraM vaM iyaraM vA / haTheNa jaththa jogA taM ciya rajjaM va saggo vA // 1 // manuSyone game tevuM sAruM yA naThAruM khAvAnuM maLatuM hoya, game tevAM sArAM yA naThArAM vastro paheravA maLatAM hoya paNa jyAM ISTa manuSya sAthe saMga che te ja rAjya yA svarga gaNAya che. A avasare samaMtabhadra nAmanA AcArya te ja jayavardhanapuranA udhAnamAM AvI samavasaryA. AcArya zrI sava-paradharmanA siddhAMtamAM niSNAta hatA. chatrIsa guNarUpa ratnonA nivAsa mATe rahaNAcaLa samAna hatA. mananA prasarane ghaNu khUbIthI reko hato. kSamAnA nivAsagraha samAna hatA. mAIva guNathI mAna subraTane temaNe parAbhava karyo hato. saralatAthI mAyAne jItI hatI. lebarUpa khaLapurUSane saMsaSabaLathI parAjaya karyo hato. tape tejathI temanuM zarIra pradIpta thaI rahyuM hatuM. saMcamarUpa rasathI IdriyarUpa azvone damIne temaNe svAdhIna karyA hatA. pitAnA pavitra AcaraNethI jagatane svAdhInanI mAphaka AsAvatI karyuM hatuM. niSkacanatAthI teo alaMkRta hatA. brahmacarya dhAraNa karavAthI temanuM zarIra pavitra hatuM.
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 232 ) darzana mitranI madadathI jIvAnA citta-saMtApane dUra karI, dharmadezanArUpa amRtanA pravAhathI manuSyeAnA hRdayane zAMti ApatA hatA. AvA guNavAna AcAya zrInuM Agamana jANI bhakitabhAvane dhAraNa karatA yeAgya chavA, vaMdana nimitte ane dhama zravaNa nimitte guruzrI pAse AvyA. rAjA naravikrama paN putra. patnInI pravRtti pUchyA nimitte gurU pAse AvyeA. AcAne namaskAra karI rAdi yeAgya sthaLe kheThA, karUNAsamudra AcAya zrIe paNa jIvAne dha`mAgamAM jAgRta karavA nimitte dha dezanA ApavAnA prAraMbha karyAM. khaNadiThanaThavihave khaNapariyadvaMta vivihasuhadukhe / 'khaNasaMyogaviyoge nayi suhaM kiMpi saMsAre // 1 // huM mahAnubhAve! ! A duniyAne vaibhava kSahumAtra sukharUpa dekhAva ApI pAche naSTa thai jAya che, cANyeA jAya che. eka kSaNa mAtra jeTalA vakhatamAM vividha prakAranA sukha, du:kha parAvarttana pAmI jAya che. kSaNu saMyeAgI, viyeAgI vastuvALAsaMsAramAM kAMI paNu vastutaH sukharUpa nathI. A vitavya, yuvAvasthA, lakSmI ane priya sa MgaiAgAdi sa MsArI jIvAne je je priya che, te sarva padArthoM kSaNubhagura che. pavanathI gherAyelA kuzAgra bhAga para rahelA jalabiMdu samAna vitathya kSaNusthAyI che. sUryanA kiraNAthI tapelAM sarasavanA puSpanI mAphaka A yuvAvasthA thoDA vakhatamAM karamAi jaze. iMdradhanuSyanI mAphaka A lakSmI svapa vakhata mATe che. A saMyogika vaibhava vijaLInA camakArA jevA yA jeTale che, mATe paramAthI adhava tulya hita karanAra, ane deva, manuSya tathA meAkSasukhane ApanAra, vItarAganA kahelA zuddha dhamanA tame Adara karaze. temanA kahyA mujakhovana karavA prayatna karo.
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ (233) 3. brahmAdi dhAmika upadezathI zuA ladhukarmI jIveA saMvegayI vAsita thayA. rAjA paNa te mahAmruninA prabaLa jJAnAtizaya jANI A pramANe prazna pUchyA lAgyo. he prabhu ! pUrva janmamAM meM zuM mAtA, pitA, putrA ane patnI sAthe prakAranI viDaMbanA huM pAmyo. duSkRta karyuM hatuM ke jethI viyoga thavApUrvaka nAnA AcAya zrIe kahyuM. rAjana ! tIvra pariNAme karAyeluM thoDuM paN ka mahAna kaDavA la Ape che. chave! hasatAM hasatAM paNa evAM kilaSTa karmo bAMdhI le che ke te rAvA chatAM paNa chUTatAM nathI. parastrIgamana ane paradhanaharaNAddei mahAna pApa che, te pApa sAmAnya pariNAme paNa karavAmAM AvyAM hoya te paNa totra vipAka Ape che. he rAjA ! te anAdarathI paNa mUDha hRdayathI pUrvajanmamAM je azubha kama karyuM" hatu, tenA A tIvra vipAka tane bhegavavA paDyo che, je huM tane kahuM chuM. zatruethI nahi. parAbhava pAmelI, caMpAnagarImAM sAma rAjA rAjya karatA hatA. buddhimAM bRhaspatine jItanAra, matisAgara nAme tene pradhAna hateA. sAmacadra rAjAnI sImA ( rAjyanI hada) pAse vaMsata nAmanA rAjAnuM rAjya hatu. ati tIvra leAbha jema guNusamUhanA nAza kare che tema A sImADAnA rAjA,-sAmacaMdranA dezanA nAza karatA hatA. rAjA sAmaca' tene nigraha karavAne samatha hatA tathApi kAma kAraNathI tenI upekSA karatA hatA. eka divase vasaMtaRtunA samayamAM rAjAne jaSNuAvavA nimitte pradhAne kahyuM. mahArAja ! bahAra udhAnamAM haya, ga, ratha ane yAddAonA samudAyathI rivarelA vasaMta rAjA ( vasa'tAtu) Age che. Apane jema yAgya lAge te pramANe karA. pradhAnanA sukhathI A zabdo sAMbhaLatAM ja sagrAma karavAne caMdAna
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ (ra34) utsAha dhAraNa karatA rAjAe, zatruonA samudAyane kaMpAvanArI bherI tatkALa vagaDAvI. bherIne zabda sAMbhaLatAM ja sarva sabhya taiyAra thaI AvI maLyuM. rAjA paNa gajArUDha thaI pradhAna sahita jyAM AgaLa cAle che tevAmAM ghaNuM jhaDapathI doDatA AvatA eka purUSe pradhAnane vadhAmaNI ApI. pradhAna! cakrapuranA rAjA jayasena pAse rAjyakArya mATe tamArA putrane mokalavAmAM AvyA hatA te kArya saMpUrNa karIne ahIM Ave che. A vadhAmaNathI pradhAna khuzI thaye. vadhAmaNuM lAvanArane tuSTidAna ApI vidAya karyo. putra ghaNuM divase Avato hovAthI tene maLavAnI utkaMThAthI pradhAne tene maLavA javA mATe rAjA pAse rajA mAgI. A avasare pradhAnane vilaMba karato dekhI rAjAne ghaNe gusso Avyo. te krodhathI belI uThe. raNayAtrAmAM bhaMga karavAvALA tane tArA putra sAthe hAla meLApa nahi karavA devAmAM Ave, paNa zatrune vijaya karyA pachI tarata teno meLApa karavA devAmAM Avaze. A pramANe kahI pradhAnane sAthe laI rAjA udhAnamAM gayo. vasaMta rAja dekhavAmAM na Avyo. rAjAne kapa caDa. are pradhAna ! teM kahyuM hatuM ke vasaMtarAjA udhAnamAM AvyuM che te ahIM kema koI dekhAtuM nathI? pradhAne kahyuM-deva ! Apa juvo to kharA. A ApanI dRSTi AgaLa ja vasaMta rAjA (vasaMtaRtu ) vilAsa karI rahyo che, koyalanA zabdavaDe AMbArUpa gajeMdro garava karI rahyA che. nAnA prakAranA tarUonA purUSa ane, bhramaranA guMjAravarUpa huMkhArava kare che. pallarU5 rathe zobhI rahyA che. ketakInAM ghATAM nikuMjerUpa ddhAo sanada thaI ApanI sanmukha UbhA che. pradhAnanI A dviarthI vacanaracanAthI rAjAne ghaNe saMtoSa thayA. rAjAe kahyuM-are pradhAna! tuM jaladI jA. tArA putrane maLI thatrane vijaya karI pAcho jaladI Avaje.
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ (235) rAjAnAM vacanathI pradhAnane saMtoSa thayo. AvatA putrane sanmukha jaI maLe. tyArapachI vasaMta rAjAne jItI pAcho nagaramAM Avyo. * eka divase rAjA udhAna tarapha pharavA jatA hatA. rastAmAM pitAnI havelInA gokhamAM beThelI vasu zreNInI strI sulatA tenA dekhavAmAM AvI. sulasA ghaNuM rUpavatI hatI. tene dekhatAM ja rAjAtenA para Asakta thayA. DA vakhata udhAnamAM krIDA karI, madanabANathI pIDAyela rAjA pAchA potAnA mahelamAM Avyo. susAne meLavavAne tene eka upAya na maLe tyAre vasu zreSThI upara teNe jUThuM kalaMka mayuM ke mArA zatruo sAthe tamAre levaDadevaDa cAle che ane rAjyavirUddha prapaMca race che" ityAdi asatya Aropa mUkI te zreNInuM sarvasva luMTI lIdhuM ane sulatAne pitAnA aMteuramAM lAvI rAkhI. * pitAnI strInA viyogathI ane dhananA nAzathI vasujhI gADe thaI gaye. A tarapha sulasA sAthe viSayasukha bhogavatAM rAjAne keTalAka vakhata vyatIta thayo. eka divase rAjA, sAtamI bhUmi upara sulatA sAthe vArtAvinoda karate beTho hato tevAmAM te bannenI daSTi eka unmatta (ghelA) mANasa upara paDI. A mANasanuM zarIra dhULathI kharaDAeluM hatuM. maLathI malina hatuM. vALa viMkharAyelA hatA. nAnA nAnA kakaDAnA sAMdhAvALuM vastra paheryuM hatuM. gaLAmAM tamAlapatranI mALA paherI hatI. te gAto hato, nAcato hato. DIvAramAM zeka karato hato. vinA nimitte hasato hato. jema tema bolato hato. kAryAkAryanA vicAra vinA yathAicchAe ceSTA karato hato. A pramANe ceSTA karanAra mANasane dekhI tulasAe rAjAne kahyuM svAmI ! Apa A mANasane oLakhe che ?
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ (236) ' rAjAe kahyuM-nahi piyA, huM tene oLakhatA nathI ke te koNa che? tane khabara hoya te tuM kahe te koNa che ? ' sulatAe kahyuM. tame jenuM sarvasva laI lIdhuM che ane huM prathama jenI atnI chuM te mArA virahathI ane dhananA nAzathI ghelo thaI gayelo vasuzreSThI che. ahA ! tenI kevI dazA thaI che ? sulasAe UDe nisAso mUko. - sulatAnA kahevAthI ane vasuzreSThInI sthiti najare jovAthI rAjA pitAnA karela pApano pazcAttApa karate, A pramANe ciMtavavA lAge. hA hAmArAM A pApI kartavyane dhikkAra thAo. zarada RtunA caMdranI mAphaka ujavaLa kuLane meM kalaMkita karyuM. zratIti 25 mahelane apakIrtirUpa dhULathI malina karyo. svajananAM mukha zyAma karyA. guNa-samudAyane hAthathI pakaDIne bahAra kADhI mUkyo. kalyANane mArga baMdha karyo ane vyasananA daravAjA khullA mUkyA. paradAdA ane paradhana-haraNa karavAthI nice sadgatinAM kAre mArA mATe baMdha thayAM ane durgatino killo majabUta thaye. hA ! hA ! ghara pApa karanAra huM mArUM mukha bIjAne kevI rIte dekhADuM? A vAta huM konI pAse jaine karUM? ubhaya kaviruddha kArya karanAra A nirbhAgyazekharanI zI gati thaze ? - A pramANe akAryane pazcAttApa karanAra rAjAne, vizuddha pariNAme malina vAsanAmAMthI mArga karI Apyo varAgya raMgathI raMgAcelA rAjAe, baLatA gharanI mAphaka gRhasthAvAsane tyAga karI, guNadhara AcArya pAse cAritra lIdhuM. bhavitavyatAnA niyoge tatkALa tenA para vIjaLI paDI. vizuddha pariNAme maraNa pAmI saudharmadevalokamAM devapaNe utpanna thayo. devika AnaMdane upabhoga karI, te somacaMdra rAjAne jIva-he naravikrama rAjA! tuM pote ahIM utpanna thaye. pUrvabhavamAM paradhana ane parastrIharaNAdi je pApa karyuM hatuM
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ (237). te kAraNathI, tenA phaLarUpa A janmamAM tamane AvuM du:kha sahana karavuM paDayuM che. pitAne pUrvabhava sAMbhaLatAM rAjA naravikramane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. pAchalo bhava dIThe. gurUzrIne namaskAra karI te be --he. nAtha ! A mArA karmo kevA upAyathI dUra thaI zake ? 1 gurUe kahyuM. he rAjana ! durjaya karma dUra karavA mATe tapazcaryA samartha che. tapazcaryA bAra prakAranI che. temAM paNa bAhya tapa karatAM atyaMtara tapa koSTha che. arthAtara tapamAM paNa dhyAna zreSThatara che ema tIrthakaree kahyuM che, kemake dhyAnathI ghaNuM kALanAM liSTa karmone paNa kSaya karI zakAya che. kahyuM che ke kammamasaMkhijabhava khavei aNusamayameva aautto| annayaraMmi joge jANami puNa viseseNa // bIjA upAyothI karmane kSaya thAya che paNa dhyAnayogamAM vizeSa prakAre karmakSaya thAya che. je dareka samaye AtmaupayogamAM upayukta yAne jAgRta rahe te, A jIva asaMkhyAta bhanAM karelA karmane kSaya karI zake che. A dhyAnanI zarUAta anityAdi bAra bhAvanAnA vicAramAMthI thAya che. ekeeka bhAvanAne bArIkAIthI vicAra karave, jemake anitya bhAvanAne vicAra karatAM A duniyAnAM sarva paugalika padArtho anitya bhAsamAna thavAM joIe. tAdaza sparzajJAnathI anityapaNuM anubhavavuM joIe. 1 azaraNu bhAvanAne vicAra karatAM Atmaprayatna, sivAya koI paNa zaraNabhUta yAne rakSaNa karanAra nathI tema bhAsavuM joIe. 2. saMsArabhAvanAne vicAra karatAM janma, maraNa, saMga, viyoga, sukhaduHkha ityAdi kAraNothI viDaMbanArUpa anubhavAtA saMsAravANI virakatA AvavI joie, ke
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( ra38) ekatva bhAvanAne vicAra karatAM pote koIne nathI ane pitAnuM keI nathI. sukha, duHkhAdikano yA janma, maraNAdikano kartA ane anubhava karanAra pote ja che. ityAdi kAraNothI pite eklo ja che te anubhava thavo joIe. 4 anyatva bhAvanAnA vicArathI deha-AtmAne bhinnabhinna anubhava thavo joIe. 5 azuci bhAvanAnA vicArathI deha uparathI dehamamatva bhAvayAne snehabhAva cAlyo ja joIe. 6 AzravabhAvanAnA vicArathI punya, pApane AvavAnAM sava kAraNe vAraMvAra smaraNamAM AvavA joIe. te sAthe tevI pravRttimAM praveza na thAya te mATe yogyatAnusAra sAvadhAna rahevuM joIe. 7 saMvarabhAvanAnA vicAthI AvatA karmane rokavAnA upAya smRtimAM rahevA joie ane tevo prayatna karI joIe. 8 nirjarAbhAvanAnA vicArathI-mithyAtva-avirati kaSAya-pramAda ane rogathI Avela karma kADhavA prayatna karavo joIe. te mATe vizuddhine vadhAre kara. 9 lekasvabhAva bhAvanAnA vicArathI-saMsAracakramAM paribhramaNa karanAra chanAM kharAba AcaraNa vigere. tathA punyathI gavAtA vaibhava vigere jANI, kheda tathA Azcarya thavuM na joIe. temaja bhavacakanA paribhramaNathI kaMTALo Ava joIe. 19 badhidurlabha bhAvanAnA vicArothI ane dharmamAM sahAyaka deva, gurvAdinA saMganI durlabha prAptinA vicArothI apramatta dazA pAmI, jema bane tema uttama saMga yA nimitte meLavI, karmazatruone kSaya karavA mATe taiyAra thavuM joIe. 11-12 he rAjana ! A bhAvanAonA vicAramAM ghaNuM UMDuM rahasya raheluM che. Atmahita IcchanAra che jema jema tenA vicAramAM UMDA
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ (239) Utaraze tema tema tene AtmapariNati vizuddha thavApUrvaka ghaNuM phAyadAo thaze. A bhAvanAnA vicArathI pavitra hRdaya thatAM, ane apamatapaNe guvAdinI sevA karatAM thoDA ja vakhatamAM tamane tamArI priyA ane putra sAthe meLApa thaze. ( A pramANe gurU taraphathI dharmopadeza sAMbhaLI rAjAe samyakatvapUrvaka gRhastha dharma aMgIkAra karyo. ane AnaMda pAmato rAjA pitAne maMdira pAcho pharyo. te divasathI rAjAe trikALa (traNa vakhata) jinezvaranI pratimAjInuM pUjana karavuM zarU karyuM. upagapUrvaka banne vakhata Avazyaka karavA lAgyo. " lIdhela vratamAM divase agara ratrIe kAMIpaNa atiyArarUpa dUSaNa lAgyuM hoya to te saMbhArIne mAphI mAMgavI pharI tema na karavA daDhatA karavI. Ama karavAthI lIdhela niyame daDhatAthI paLe che, eTaluM ja nahiM paNa temAM vadhAro thAya che. vratadhArIone A Avazyaka kiyA avazya karavA gya che." rAjA supAtramAM dAna Ape che. nirmaLa zIyaLa pALe che zakatyanusAra tapazcaryA kare che. pavitra manathI svAdhyAya kare che. bahumAnapUrvaka gurunA caraNakamaLa seve che ane pApane bhaya rAkhI nItithI rAjyanuM pAlana kare che. pAchalI rAtrIe jAgRta thaI, mamatvabhAvanA tyAga karAvanAra ane dharmadhyAnamAM pravRtti karAvanAra bhAvanAno A pramANe vicAra kare che. he jIva! rUpa, yauvana, dhana, svajanAdine sneha ane aizvaryAdi svapna-prAptinI mAphaka, sarva anitya che ane kSaNabhaMgura che. pAradhIvaDe pAsamAM pakaDAyelAM hariNanI mAphaka, A jIvanuM rakSaNa karanAra saMsAramAM koI nathI. priya mAtA, pitA, putra, strI, svAmi-dhana -kuTuMbAdi nAmanA ja saMbaMdhI yAne rakSaka che. dharma sivAya anya keIthI rakSaNa thaI zatuM nathI.
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ (ra40) 'huM jIva ! raMgamaDapamAM nRtya karanAra pAtranI mAphaka, A jIva. pAtra nRtya karanAra cauda rAjaleAkarUpa raMgama DapamAM, rAjA, raMka, dhana, nirdhyana, svAmi, sevaka ItyAdi vividha prakAranAM rUpa dhAraNu karI, kama parAdhIna thaI nRtya karI rahyo che. A jIva ekalA ja janme che. mare che, svakRta karmAnusAra sukha, du:khanA anubhava kare che. ane dhama karI pUrNa sukhanA anubhava paNa ekalA ja kare che. ke!I kAinuM bhaluM ke mUrUM karanAra tAttvika rIte pAtA sivAya anya kAi nathI. AtmA caitanya guNavALA che. zarIrAdi padArthomAM te caitanya guNu nathI paNa jaDa svabhAva che. huM Atman ! jJAna, danAdi AtmaguNa sivAya jagatamAM bIjI tAruM zuM hoI zake ? nava dvArAthI mahAna durgaMdhI maLane pravAha vahana thaI rahyo che. rAganA dhararUpa A dehamAM pavitratA te zAnI hoya ? buddhimAna jIva temAM rAga kema kare? cIkAza( sneha )vALA padArtha upara aneka rIte dhULa cAMTe che. temaja miththAta, avirati, pramAda, kaSAya ane ye gAdipa rAga, dveSanI pariNativALA AzravanA kAraNathI A jIva upara ka`mela cAMTe che, tethI sasAramAM paribhramaNa thAya che. huM java ! A kurUpa Azraye na Ave te mATe tAre bahu sAvacetI rAkhavI joie. dharanAM dvArA baMdha karyAM hoya athavA vahANumAM paDelA chidrane baMdha karavAmAM AvyuM hoya teA temAM dhULa ke pANI praveza karatuM nathI. tevI rIte huM Atman ! kAra| aMdha karavArUpa savaramAM tuM tarI rahIza teA tArAmAM pAparUpa dhULa ke pANI praveza nahi kare. ajJAnatAne AdhIna rahI aneka vaSaeN sudhI duHkha veThI yA-kaTa karI A jIva kama khapAve che. teTalAM ja ka AtmApayeAgamAM jAgRta rahelA jJAnI purUSa eka kSaNu mAtramAM khapAvI zake che, mATe he va ! tu Atma upayogamAM jAgRta thA. vizuddha AtmabhAvamAM ja ramaNu kara.
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ (241) A cauda rAjalokamAM, eka vALanA agrabhAga jeTaluM paNa thaLa khAlI nathI ke jyAM A cha janma, maraNa karI te sthaLane sparza karyo na hoya. Ama che chatAM hajI saMsAravAsathI virakita pAmatuM nathI e moTuM Azcarya che. ghaNuM UMDA samudramAM paDeluM uttama ratna, jema ghaNuM mahenata hAtha Ave che, tema saMsAracakramAM paribhramaNa karatAM he jIva! samyakatva dharma zraddhAnarU5 ratna, tane ghaNuM mahenate A vakhate hAtha AvyuM che te, have pramAda karI te ratnane gumAvIza nahiM. guNarUpa maNinI utpattimAM rohaNAcaLa samAna, pramAdarUpa gahana vana bhAMgavAmAM karI tulya, ane nirvANa phaLa mATe uttama vRkSa samAna, A duniyAmAM saddagurune samAgama bhAgye ja maLI zake che te meLavyA chatAM he jIva! have tuM pramAdI na thA. ItyAdi bhAvanAnA vicArothI, niraMtara saMvegamAM vRddhi pAmato naravikrama rAjA, vizuddha gRhastha dharmane susamAdhie pAlana karato hato. A tarapha nadInA kinArA upara rahelA banne kumAranI zI sthiti thaI te tarapha najara karIe. nadInAM pANa dhIme dhIme utarI gayAM. eka kumAra A kinAre ane bIjo kumAra sAme kinAre UbhA hatA. mAtAnI gaveSaNa karatAM pitAno viyoga thayo. A bALakumAranA duHkhane pAra na rahyo. teo game tema raDe. atyAre tene chAnuM rAkhanAra koNa hatuM ? tene khAvAnuM ApanAra ke pAlana karanAra koNa rahyuM ? tenAM bhAvI kama sivAya ke ja nahi. | game tevI viSama dazAmAM paNa jIvatAM bhAgya sAthe ja hoya che. dareka jIvone teno ja AdhAra che. bIjA ja ke mA, bApa vagere nimitta mAtra che. janmatAM ja maraNa pAmela mAtA, pitAvALA bALakanuM kANuM rakSaNa kare che. ? karma ja. temaja mahAna rAjyArUDha padamAMthI nIce koNa paTake che ? bhAja, zubhAzubha karmanI anya
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ (242). yabIbharelI sthIti che. manuSyanAM sadbhAgya bIjAnA hRdayamAM praveza karI, tene pitAne) madada karavAne prere che. AvuM koI paNa gupta madada gAra hoya te te potAnAM zubha karma ja che. te ja sarva sthaLe javAnuM rakSaNa kare che. | nadInA kinArA para rahelA kumAra pAse eka manuSya Avyo. teonI bhavya AkRti dekhI "A koI rAjakumAre hovA joIe. tenAM uttama lakSaNethI jANe naLa, kuberanI joDa heya tema jaNAya che." ityAdi vicAra karI, duHkhIAone madada karavAnI prabaLa icchAthI te banne bhAIone eka kinAre ekaThA karyA. ane ghaNA snehathI teone pAsenA gekuLamAM laI gayA. gekuLanA mAlikane tenuM du:khI vRttAMta nivedana karI, tenA pAlana-poSaNa mATe teNe bane kumArone gokuLa adhipatine seMyA. gokuLane mAlIka paNa putra vinAne hatA. eTale teNe A banne rAjakumArane potAnI patnIne putrapaNe ApyA. govALaNI tenA upara putranI mAphaka prema rAkhI snAna, vastrAdikanI yogya vyavasthA karavA lAgI. eka divase gokuLano mAlIka jayavardhanapuramAM naravikrama rAjA pAse kAryaprasaMgathI maLavA javA mATe nIkaLyo. te dekhI zahera dekhavAnI utkaMThAthI bane kumAro paNa AgrahathI tenI sAthe gayA. zaheramAM AvI, rAjAnI pAse bheTazuM mUkI, namaskAra karI gokuLane mAlika Ubho rahyo. gekuLanA adhipati pAse ubhelA banne bALakone dekhI rAjA animeSa dRSTie teone sanmukha joI rahyo. keTaloka vakhata javA pachI rAjAe mana sAthe nizcaya karyo ke A banne bALako mArA putra ja che. mAruM hRdaya temaja sAkSI Ape che. rAjAe vRddha gavALane pUchayuM. A banne putra kenA che? teNe paNu yathAsthita vRttAMta kahI ApyuM. te sAMbhaLI rAjA, ekadama
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ (243) yune bheTI paDyo. pitAnA pALAmAM besArI mastaka para cuMbana karyuM rAjAnA netramAMthI harSanA AMsu chUTavA lAgyAM. raDatA svare rAjAe sabhAnA lokone kahyuM. A banne mArA putre che. gurunI kRpAthI Aje te viyogI putrone meLApa thayo che. ema kahI gekuLapatine kumAranA rakSaNa karavAnA badalAmAM ghaNe zirapAva ApI, mAnapUrvaka visarjana karyo. bIje divase rAjakumArone sAthe laI rAjA gurU pAse gayo, ane putrono meLApa thavAnA zubha samAcAra nivedita karyA. gurUe kahyuM-rAjana ! A kArya to zuM? paNa dharmanA prabhAvathI asAdhya kAryo paNa siddha thAya che, thaDA divasamAM tamArI rANIno paNa meLApa thaze. dharmane prabhAva ka95kSanA mahAmyane paNa haThAve te che. dharma, duHkhane dUra kare che. sukha meLavI Ape che. samAdhi utpanna kare che. icchita vastu Ape che ane vipattimAMthI bacAva pazuM kare che. gurunA vacanathI, temaja pratyakSa putrarUpa phalaprAptithI, rAjAne dharma uparanI zraddhA majabUta thatI cAlI. vizeSa saMvega pAmI bhAvanAnI vizuddhipUrvaka, gRhastha dharmamAM vadhAre AdaravALo thayo. gurUne namaskAra karI rAjA potAnA mahelamAM AvyuM. * have rANI zILamatInI sthiti zuM thaI te tarapha najara karIe. zILamatInuM haraNa karavA mATe dehala vaNike teNune pitAnA vahANuM upara kheMcI lIdhI. zILamatIe tenA paMjAmAMthI chUTavAne ghaNo prayatna karyo paNa te sarva nirarthaka gayo. tenA hAthamAMthI chUTI na zakI eTale teNIe vahANamAM paDatuM mUkyuM. mUcchathI teNunA ne mIMcAI gayAM. samudranA zItaLa pavanathI keTalIka vAre jAgrata thaI. ati duHsaha virahaduHkhathI duHkhI thaI vilApa karavA ane madada mAgavA lAgI. he samudradevatAo ? vahANudhiSThAta devIo ! he sane ?
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 244) koI paNa mAruM rakSaNa karavA samartha che to mAruM haraNa karanAra A pApInA hAthathI bane cheDAve. he putrI vatsala pitA ! snehI sasarA ! hadayavallabha svAmI ! A nirAdhAra sthitimAM AvI paDelI tamArI vallabhAnuM rakSaNa kare. rakSaNa karo. ityAdi maTe svare vilApa karatI rANene dekhI. hAtha joDI namaskAra karate dehala bolavA lAgyA, e suMdarI ! tuM rUdana nahi kara. mArI vinaMti te tuM sAMbhaLa. kSaNavAra tuM svastha thA. mArA kahevAne paramArtha tuM avadhAraNa kara. huM tArI sevaka chuM ane huM ja tAruM rakSaNa karanAra chuM. tuM mArA para prasanna thA. A sarva mIlkatanI mAlIkiNuM tuM ja thavAnI che. vikhavAda nahiM kara. tArA AtmAne samAdhImAM sthApa. kAma agnithI huM baLI rahyo chuM, tene tArA sabhAgamathI tuM zAMta kara. he mRgAkSI ! mArA para karuNA karIne paNa A mArI vijJapti tuM mAnya kara. A zabdo sAMbhaLatAM ja abaLA paNa siMhaNanI mAphaka raudrasvarUpa dha raNa karI, bhayaMkara bhrakuTI caDAvI, kadhathI lAla netre karI, adharane phurAvatI kaThora zabdotho zILamatI bolavA lAgI. are nirmA niNa? kAlIba, narAdhama, nivivekI, naphaTa, nirlajja, nirbhAgyazekhara ! tuM mArI dRSTithI dUra thA. are, ajJAnI! tuM tArA pitAnA svabhAva AgaLa mArA aMtaHkaraNanI kIMmata AMkI zaka nathI. nahitara AvuM kartavya na ja karata. eka vAra tuM che te bolyA, paNa have AvA zabdo tuM pharIne na uccArIza ane tArA AtmAne ghara narakanA khADAmAM na nAMkhIza ityAdi zILamatInA nibhraMchaNAvALA vAkathI dehala maunapaNuM laI eka bAju Ubho rahyo. zILavatI paNa pitAnI lobhavRttine dhikkAravA lAgI. he prabhu! huM kevI ThagAI chuM. lobhavRttithI A kapaTI vaNikanI kapaTajALa huM jANI na zakI ! kharekhara mane svAdhIna karavAne mATe ja A vizeSa
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ (245 ) nya ApatA hatA. te vAtanI khabara mane te! atyAre tenA kabya ane khelavA parathI ja paDI ! ! ! hA ! lAlabaMdha manuSyA kevI jALamAM sAya che ? tenA para daivI vipatti Ave che? khare, thayuM te kharuM paNu have mAre kevI rIte mArA zIyaLanuM rakSaNa karavuM ? A vicAramAM tejII ceADA vakhata zUnya thai UbhI rahI. keTaleAka vakhata javA bAda prabaLa vicArayAne dRDha saMkalpa karo teNI ekadama mATe svare melI uddI. " Aja paryaMta mAruM zIyaLa niLa yAne dRDha hoya teA huM deva! agara da!nava! satyane madada karanArA pavitra AtmA! mane zIyaLa pALavAmAM avazya mahda Ape. hamaNAM ja madada Ape. satyane AdhAre ja pRthvI TakI rahI che. mane hamaNA ja madada maLavI joie.'' A pramANe eka dhyAne ane pavitra hRdaye zILamatInu khelavuM pU catAM ja samudrAdhiSThAtA devI pragaTa thai dehalane kahevA lAgI. A mUDha! durAcArI! A zILasatIne bahena samAna gaNI, tenA patine pAchI sAMpIza te| ja tArUM vitathya che, nahiMtara yAda rAkha, hamaNAM ja tArUM balidAna karI nAkhu chu. A pramANe AkAzamAMthI AvatAM daivInAM vAkayo, sAMbhaLatAM ja, bhayabhrAMta thayele dehala-pAtAnA prANa bacAvavA mATe zILamatInA caraNamAM namI paDayeA. tarata ja teIne ahenapaNe agIkAra karI, devInuM vacana mAnya karyuM. te divasathI zILavatIne bahena samAna gaNI, bhojana AcchA nAdikanI ciMtA yAne khabara rAkhavA lAgyA, deDala anukrame samudramAge pAtAne icchita khadare pahoMcyA, tyAMthI vepAramAM ghaNu' dravya upAjana karI pAchA pharyAM. vahANA peAtAnA deza taraph haMkAryAM paNa -pavana pratikULa thatAM te vahANA yavadhanapuranA baMdare AvI paheAMcyAM. vahANA UbhA rAkhI, mATu bheTayu lai, eTI dehala rAjAne jaI maLyA, rAjAe paNa tenuM vizeSa prakAre moratha karyuM. IpAMtaramAM banelI dIThelI ane sAMbhaLelI vigere vArtAlApamAM, rAjA te kochI sAthe
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ (ra46) eTalo badho Asakta thayo hato ke, rAtrIno eka pahera vyatItA thaI gayo. chevaTe dehale rAjAne kahyuM. svAmin ! mArA vahANamAM dravya ghaNuM che, mAlIka sivAya dravyarakSaNanI garaja bIjAne teTalI na hoya te svAbhAvika che mATe mane rajA Ape. huM prabhAte ; pAcho " ApanI pAse AvIza. bhavitavyatAnA niyogathI rAjAe svAbhAvika chIne kahyuM, tame ciMtA na kare. huM mArA pratItivALA mANasane tenuM rakSaNa karavA mokaluM chuM. ane tame te rAtrie ahIM ja rahe. - rAjAnA AgrahathI echIe tema kabUla karyuM. eTale rAjAe pitAnI pratItivALA mANasane vahANanA rakSaNa mATe mokalyA. anukULa karmanA kAraNathI samudramAM rahelAM moTAM vahANo jovAnI IcachA rAjakumArone thaI. kumAree haTha lIdhI ke-pitAjI ! te vahANe jevA javA amane AjJA Ape. kumAranA AgrahathI pitAnA mANasa sAthe banne kumArane tyAM javA AjJA ApI. banne kumAro samudrane kinAre AvyA. AjubAjunAM vahANe dekhyAM. ane sAmAnya rIte tapAsyAM. vakhata ghaNe thaI javAthI rAtrIe tyAM ja sUI rahevAno nizcaya karI, banne kumAro te zreNInA mukhya vahA. gunI pAse najIkamAM sutA. rAtrInA cothA pahere nA bhAI jAgRta thaI moTA bhAine kahevA lAgyo. bhAI ! ThaMDI vizeSa lAge che-hajI rAtrI bAkI che, te eka Azcarya utpanna thAya tevI suMdara kathA kahe. jethI pAchalI rAtrI sukhe pasAra thAya. moTAbhAIe kahyuM-badhuM ! Azcarya karavAvALuM te ApaNuM ja caritra che. te ja tane saMbhaLAvuM. bIjAnAM caritra sAMbhaLavAthI zuM kAyade che ? nAnAbhAIe tema karavA hA kahI eTale moTA kumAre pitAnI banelI hakIkata sarva jaNAvI-jemAM vIla pitA taraphanA
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ (247) sadhI sarva ne vakhatamAM tArI sAMja apamAnathI rAjya mUkI dezapAra thavuM. pitAnI mAtAnuM guma thavu tyAMsudhI sarva hakIkata kahI saMbhaLAvI. dezapAra thavAnA vakhatamAM nAne kumAra bALaka hato tethI mAtAnI pUrvanI sthitinuM bhAna na hatuM. tyArapachInI hakIktathI te mAhitagAra hatA. pitAnI pAchaLanI sthitine vRttAMta sAMbhaLI nAnA kumArane ghaNuM Azcarya ane kheda thaye. moTA kumAre kahyuM. badhuM ! ApaNI mAtAnI zodha karavAmAM pitAzrIe kAMI kacAza rAkhI nathI. tenI zodha karatAM teo nadImAM taNAI gayA. ApaNu bane jude jude nadInA kinAre rahyA. ApaNA para dayA lAvI govALIAe ucherIne meTa' karyA. ApaNA pitAzrIne rAjya maLyuM ane ApaNe paNa punya saMye ne teone jaI maLyA, paNa hajI ApaNAM mAtAjI zILamatIne phakyAMya paNe lAgato nathI. te je Ave vakhate AvI maLe to ApaNane keTalo AnaMda thAya ? duHkhI ke viyAgI manuSyane pUrNa UMdha kyAMthI hoya? pAchalI rAtrInI jAgRta thayelI zILamatIe, ApasamAM vArtAlApa karatA banne kumAranuM vRttAMta sAMbhaLyuM kemake najIkanA vahANamAM ja te hatI. teNunA harSane pAra na rahyo. gAya jema viyogI vAchaDAne bheTavA mATe doDe che tema, harSaghelI rANuM pitAnA viyogI putrane jANIne maLavA mATe uThI. vahANathI bahAra nIce AvI. putrane dekhI raNu belI uThI. mArA vahAlA putro ! tamone duHkhamAM mUkI guma thayelI tamArI nibhaMgI mAtA A rahI ane te huM pote ja chuM. harSathI tame tenA kheLAmAM AvI bese. pitAnI mAtAnA zabdo sAMbhaLatAM ane najare jotAM, bane kumAre doDIne mAtAne bheTa-vaLagI paDyA. rAmue teone khoLAmAM besArI, harSa ane enA AvezathI gaLuM mokaLuM, makI eTaluM badhuM rUdana karyuM ke kumAra sahita vahANanA loko raDavA lAgyAM. * * rAjAnAM mANaso tyAM ja hatAM. temaNe rANune dhaNuM samajAvI.
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ (28) bAsAheba! A avasara Apane mATe pUrNa harSano che to te ThekANe Apa kheda nahiM kare-vigere e avasare keTalAM eka mANase doDatA rAjA pAse gayAM, ane rANuM vahANamAM hovAnI vadhAmaNuM ApI. rAjA tatkALa tyAM AvyA. rAjAnAM AnaMdane pAra na rahyo. harSathI tenA roma vikasita thaI, AnaMda bahAra nIkaLavA lAgyo. rAjA rANIne bheTI paDayA ane hRdayamAM bharelA du;kha tathA viyegane, harSa sudhArA bahAra kADhayAM. rAjAe zahera zaNagAyuM. moTA mahecchavapUrvaka rANuno zaheramAM praveza thaye. rANuM eka hAthaNI upara beThI hatI. teNIne zarIrane gaura varNa kALA megha upara rahelI (sAthe rahelI) vIjaLInI mAphaka zobhato hato. banne kumAro pAse besI, rANIne cAmara viMjhatA hatA. loke devInI mAphaka rANIne Azcarya daSTithI nihALatA hatA. ahA ! karmanI kevI vicitra racanA ! duniyAmAM kevI anizcita sthiti! kSaNamAM zoka ane kSaNamAM AnaMda! A ja zubhAzubha karmone vipAka. A ja punya pApanAM phaLa, kharekhara vicAravAne e jAgRta thavuM joIe, ane jIvana sukhamaya banAvavuM joIe. . . rAjakuTuMbamAM AnaMda chavAI rahyo. rAjAne je AnaMda thayo hato te to te ja jANato hato. rAjAe sarva vRttAMta jaNAvavA rANAne kahyuM, rANIe uttaramAM jaNAvyuM prathama A dehala vaNikane abhayadAna ApavAnuM Apa vacana Ape eTale huM badhuM vRttAMta jaNAvuM. rAjAe tema karavA hA kahI eTale rANIe pitAnuM haraNa karavuM, devInuM Agamana, bahenanI mAphaka vartana karavAnuM kahevuM ane te pramANe dehalanuM Ajaparyata pALavAnuM sarva vRttAMta jaNAvyuM. rAjAne dehala para gusso to ghaNo Abe, paNa vacanathI baMdhAcela hovAthI, tenA sarvasva sAthe dehalane dezapAra karI jIvato mUkI dIdhA. te divasathI rAjA, rAjyasukhane sukha tarIke mAnavA lAgyuM. kemake hRdayane nivRtti te ja parama sukha che. te sivAyanuM sukha paNa
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ (249) du:kharUpa che. kaSTa Abe udina na thavuM, vaibhava maLavAthI ahaMkArI na thavuM ane prabhutA maLavAthI tucchatA na karavI te ja mahAna purUSonuM uttama vrata che. rAjaavasthAmAM paNa virakata dazAe keTalAka divasa paryata naravikrama rAjAe rAjyanuM pAlana karyuM. te arasAmAM bhAvanAthI pavitra zrAvakadharmanI Toca upara te rAjA pahoMcyo hato. chevaTe sarvathA virakata thaI, saddaguru pAse nirmaLa cAritradharma aMgIkAra karyo. vizuddha bhAve cAritranuM ArAdhana karI, naravikrama rAjA maheMdra kalpamAM devapaNe utpanna thayo. tyAM davika vaibhava bhogavI, tyAMthI AvI videha kSetramAM uttamakuLe janma pAme. egya vaye cAritra laI, sarva karmane nAza karI, naravikrama nirvANapada pAme. A pramANe mahAarthavALo paNa saMkSepamAM bhAvanAmaya dhama meM tamane saMbhaLAvyo. bhAvanA dharma zAzvata sukhanuM parama kAraNa che mATe vAraMvAra temAM Adara kara. sudarzanA ! manuSyanuM AyuSya sva5 ane aneka upAdhithI bharapUra che, mATe dharmamAM Adara karavA mATe bhAvI kALanI rAha na jevI. TUMkAmAM cAra prakArane dharma tamAre lAyaka meM saMbhaLAvyuM che. vaLI vizeSamAM kahevAnuM eTaluM che ke-A vimaLa nAmane pahADa samudranA killAnI vacamAM Ave che. vaLI vizeSa prakAre nirjana sthAna che. A ramaNika pradeza. devo, sidhdho, yakSa ane vidyAdharane kIDA karavAnAM sthAnasamAna che. A sthaLe kaIka dharmanuM sthAna heya te krIDAdimAM pramAdI, deva, dAnavAdine paNa kAMIka jAgRti ApavAnuM ke Amika kalyANa karavAmAM sahAyaka tarIke nimitta thaI zake. tuM dharmanI jANakAra che. saMsArI jIva nimittavAsI che. nimitta pramANe pravRtti karanArA che to ahIM eka munisuvratasvAmInuM je maMdiradevAlaya heya to ahIM AvanAra aneka jIvone zubha AlaMbanarUpa thaI zake. thoDA vakhata paNa teo pitAnI jiMdagIne zubha mAgamAM vyaya karI zake. gRhasthane dhana pAmyAnuM sArthakapaNuM A ja che
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ (250) vapratimA sthAne saparivAra mAM sudhArAnA ke aneka jIvone zubha AlaMbana meLavI ApavAM. A asthira dravyathI je ghaNA lAMbA vakhata cAle teTaluM, ane nirvattinA mArgamAM sahAyaka-madadagAra thAya tevuM phaLa maLI zakatuM hoya te pachI buddhimAnee tema zA mATe na karavuM joIe ? gurumahArAjanA upadeza ane Azayane vicAra karatAM sudarzanane te sthaLe eka jinamaMdira bAMdhavuM ghaNuM ja upayogI jaNAyuM. tarata ja pitAnI sAthe rahelA sUtradhArane bolAvI najIkamAM thagya sthaLe eka jinamaMdira bAMdhavA mATe AjJA ApI. pitAnA vahANamAM sAmagrI pUratI hatI. mANase paNa pUratAM hatAM. jenazAstra-nipuNa rUSabhadAsa zreSThI sAthe ja hato. paisAnI kAMI peTa na hatI. thoDA ja divasamAM eka bhavya prAsAda taiyAra thayo. maMdira bahAra eka bhavya vAva banAvavAmAM AvI. maMdira taiyAra thatAM temAM munisuvratasvAmI jInI pratimA sthApana karavAmAM AvyAM. ghaNuM bhaktithI snAtrAdi occhava karI, sudarzanAe saparivAra munisuvrata tIrthaMkaranI pUjA karI. maMdira taiyAra thatAM lAgelA divasomAM sudarzanA, zILavatI vigere gya chee mahAtmA zrI vijayakumAra muni pAsethI jainadharma saMbaMdhI ghaNuM sukSma jJAna saMpAdana karyuM temaja vrata, niyamAdi yogya abhigraha grahaNa karyA. munizrI vijayakumAra paNa A pramANe aneka jIne 2. upakAra karI arthAt dharmamAM joDI AtmAne kRtArtha mAnavA lAgyA. A bAju zILavatI, sudarzanA, rISabhadatta vigere vijayakumAra munine vaMdana karI vimaLa parvatathI nIcA utaryA ane parivAra sahita vahANamAM besI bharUca tarapha prayANa karyuM. A vijayakumAra muni karmane kSaya karI, kevaLajJAna pAmI, nirvANapada pAmyAM.
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 30 muM. ** bharUcacca ane garUdana. == chaThThA prakaraNamAM caMpakalatAe, caDavega munine je prazna karyAM hatA " A vimaLapavaMta para janamadira koNe badhAvyuM ? aMdhAvavAnuM kAraNa zuM? ane kevA saMyegAmAM baMdhAvyu hatuM " te praznanuM nirakaraNa ahIM thaI jAya che. have khArI rahelu sudanAnuM caritra-( giranAranA pahADa para rahela apsarA dhanapALa ALa kahe che. ane dhanapALa peAtAnI patni AgaLa) kahe che. sunAnAM vahANA samudramAM AgaLa vadhyAM ane jema gItA yunie saMsArasamudrane pAra dhaNI jhaDapathI pAme che, tema vahANA jhaDapathI samudranA pAra pAmI nadA nadInA khArAmAM peThAM. chatra ane dhvAnA DaphaDATa cAmA ane kiMkaNIona aNujhaNATa ane vAjIMtrAnA raNaraNATa karatAM vANA kinArAnI najIka AvavA lAgyAM. vAjItrAnA zabdo sAMbhaLatAM ja nagaranA leAkeA bhaya pAmyA. teonA manamAM ema bhrAMti thai ke-sIMhaladvIpanA rAjA ApaNA para caDI AvyeA che. jitazatru rAjAne paNa Aja vicArathayeA, rAjAe tarata ja senApatine hukama ApyA. senApati! dheDAe pAkharA, gajeMdro taiyAra karI, subhaTAne sanandvandva karo. raNunAM vAjIMtra vagADe. zasro sajja karA. rAjAne! hukama thatAM ja sainya taiyAra thayuM, sainyanI sAthe rAjA lazkarI peAzAkamAM aMdara upara AvI pahoMcyA. raNurasika vaiddAonA baMdara upara mahAna kAlAhala macI rahyo.
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ (22) kinArA para sarva sainya taiyAra thaI UbheluM dekhI, rAjakumArI sudarzanAe rUSabhadattane pUchayuM-bhAI! A kinArA para yuddhanA jevo dekhAva ApatuM sainya kema UbhuM che ? echIe kahyuM-rAjakumArI. A sAme lazkarI pizAkamAM sajaja thaI Ubhela lATa dezano rAjA jitazatru che. te ghaNe dharmiSTha purUSa che. TUMkAmAM ja tenA guNanuM varNana karatAM huM Apane kahuM chuM ke eka mahApurUSanI gaNatrImAM gaNAya che. tamArA pitA caMdrottara rAjAthI te niratara bhaya pAmate rahe che. tamArA vAjIMtranA nAdathI teNe ema jANeluM hovuM joIe ke siMhaladvIpano rAjA ApaNA para caDI Avyo che ane tethI sainya sAthe saMgrAma mATenI taiyArI karato jaNAya che. sudarzanAe jarA vicAra karI kahyuM-bhAI! tame jaldI kinAre jAo ane ahI mAruM Agamana je nimitta thayuM che te rAjAne nivedita kare; nahitara theDI vAramAM anartha thaze. - rAjakumArInI AjJA mAnya karI, tarataja eka nAnI heDImAM besI tenA upara vahANavaTI vyApArIne vAvaTe caDhAvI rISabhadatta jitazatru rAjA pAse AvI paheo. dUrathI rAjAne namaskAra karI rISabhadata rAjakumArInA AvavAnuM kAraNa rAjAne jaNAve che teTalAmAM vahANe paNa baMdaramAM pahoMcyAM. niyamakoe vahANe UbhAM rAkhyAM, saDha utAryA ane nAgara naMkhAyAM. nAnA prakAranAM maMgalike karavApUrvaka rAjakumAro zIyaLavatI sahita nIce utarI ane pAlakhImAM besI jitazatru rAjA jyAM Ubho hato te tarapha cAlI. kumArI AvI pahoMcavA pahelAM rISabhado TUMkAmAM tenA AvavAnuM prayojana kahI batAvyuM hatuM. kumArInuM Agamana je nimitte thayuM hatuM te jANI rAjA ghaNo khuzI thayo ane pitAnI svadhAmAM bahena jANI tene ghaNe satkAra karyo.
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ (253) sudarzana sAthe pitAnI putrI zILavatI hatI tene dekhI lAMbA vakhatanA teNunA viyogathI du:khI thayelo rAjA ghaNe harSita thaye. sudarzana ane zILavatIe pAlakhIthI nIcAM utarI rAjAne namaskAra karyo. rAjAe paNa sAme namaskAra karI dharmane jaNAvyo. pitAnI bhANejI ane sudarzanA banene sukhazAMti pUchavApUrvaka ghaNI mamatAthI rAjAe bannene bolAvyAM. e avasare rISabhadatte rAjAne namaskAra karI kahyuM-mahArAjA, siMhaladIpanA caMdrottara rAjAe mArI sAthe Apane je kAMI samAcAra kahevarAvyA che te Apa dhyAna daI zravaNa karazo. (mArA mukhathI ApanA uttama guNe sAMbhaLI te rAjAe ApanA chatA guNanI stuti karI che. nirmaLa kuLamAM pedA thayelA, zImaLavAna jAtivAna guNavAna nyAyI dharma dhuraMdhara samyakatvavAna pRthvIne viSe tilaka samAna mahArAja jitathavuM! huM vAraMvAra abhyathanA karuM chuM ke A mArI putrI sudarzanA mArA jIvitavyathI paNa. vika che. jAtismaraNa jJAnathI pUrva janmamAM anubhavelAM duHkhane dekhI, saMsAravAsathI bhaya pAmelI che. aSTaviSayasukhane teNue tyAga karyo che. parama saMvegarasamAM nimagna che ane mahAna zraddhAthI dharmane arthe ja tamArA zaheramAM Ave che mATe he dharmiSTha rAjA! teNInA saMbaMdha. mAM jema yogya lAge tema yogya vartana karazo.* ityAdi caMdvottara rAjAno saMdeza sArthavAhanA mukhathI sAMbhaLI jitazatru rAjAe kahyuM-sArthavAha! upagAra karanAranA upara upakAra karo te kAMI puruSonuM lakSaNa nathI. paNa prathamathI ja nirapekSa thaI. je pahele upakAra kare che te vIrapurUSe duniyAmAM viralA che. ane kharekhara parepakArI paNa te ja kahevAya che. upakAra karanAra upara upagAra karavo te UchInuM laIne pAchuM ApavA barAbara che ane te pramANe to duniyAnA moTA bhAganuM vartana heya che ja. siMhaladIpano adhipati, mahAsatvavAna ane uttama purUSa che.
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ (54) teNe mArI bhANejIne (zILavatIne) kuzaLakSeme amane pAchI soMpI che, to prathama upakAra karanAra siMhalapatine huM zuM upakAra karuM ? A mArI rAjariddhi sarva tene svAdhIna karuM te paNa tenA upakAra AgaLa thoDI ja che, chatAM eka divasamAM azva jeTaluM che ane hAthI bIjI bAju deDe teTaluM rAjA rAjakumArI sudarzanane huM bheTa tarIke ApuM chuM. tene upabhaga te rAjakumArI ja karo. A pramANe kahI rAjAe pUrva dizA tarapha eka azva deDAvyo ane dakSiNa dizA tarapha sUrya asta thAya tyAMsudhI eka hAthIne deDA. sUrya asta thatAM jyAM gheDe Ubho rahyo, tyAM rAjAe gheTakapura nAmanuM zahera vasAvavA ane jyAM hAthI Ubhe rahyo tyAM hastIpura zahera vasAvavA AjJA ApI ane tyAMsudhInI jamInane upabhoga karavAne haka sudarzanAe Ape. A hakamAM rAjAe ATha baMdara ane ATha se gAma sudarzanane ApI, pitAnI Adharmika vAtsalyatA yAne sajjanatA batAvI ApI. caMdrottara rAjAe bheTa mekalAvela vahANe sArthavAhe jitazatru rAjAne se pyAM. praveza mahecchava mATe rAjAe zahera zaNagayuM. nAnA prakAranAM vAjInA madhura nAda sAthe zaheramAM praveza thayo. sudarzanAe prathama, parama upakArI gurune vaMdana karavAne pitAne abhiprAya rAjAne jaNAvyuM. teNunI IcchAne adhIna thaI sarva janamaMDaLa te tarapha cAlyuM. sudarzanA koNa che? ahIM zA mATe AvI che? A vAta AkhA zaheramAM vIjaLInI jhaDape phelAyuM. hajAro lokonAM ToLAM tene jovA mATe maLyAM. rastAo manuSyothI khIcakhIca bharAI gayA. rastAmAM maLelA loko tenI ratuti karatA hatA. ApasamAM tenI ja vArtA karatA hatA. ke tenI anumodanA karatA hatA. ahA ! dhanya che A rAjakumArIne ! pUrvajanmamAM to A samaLI hatI, paNa
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ (55) navakAramaMtranA pratApathI te rAjakumArI thaI che ane ATalI badhI Rddhi pAmI che. rAjakumArIne dekhI tenA caritrathI aneka cho badhA pAmatA hatA. navakAra maMtrane mahimA pragaTa thato hato. munio paramaupakArI che tenuM bhAna aneka jIvane thatuM hatuM. vicAravAnI che AvA pratyakSa dAkhalAthI mithyAtva svabhAvane badalAvatA hatA. unmAge cAlanArAo A kumArInA dRSTAMtathI sanmArge cAlavAno nirNaya karatA hatA. dharmIka manuSya dharmanuM mAhAtamya dekhI dharmamArgamAM vizeSa prayatnavAna thatA hatA. A pramANe aneka jIvone nimitta kAraNa thaI AMtarika upakAra karatI sudarzanA pUrvajanmamAM dIThelA udhAna tarapha cAlI. rAjA pramukha sarva parivAra sAthe ja hato. keraTa nAmanuM udhAna narmadA nadInA kinArA para AveluM hatuM. udyAnamAM pahoMcatAM eka majabUta vaDavRkSa sudarzanAnA dekhavAmAM AvyuM. A vaDavRkSa aneka paMkhIonI nivAsabhUmi samAna hatuM, tenI jaDe jamInamAM ghaNuM UMDI gayelI hatI, aneka zAkhA prazAkhAo, ghaTAdAra patre, vistAravALo gherAvo ane ghATI chAyAthI suMdara dekhAva sAthe aneka jIvane te upagArI hato. pUrve samaLInA bhAvamAM sudarzanA A vRkSa para rahetI hatI. te vRkSane dekhI lAMbo nisAso mUkI sudarzanA ciMtavavA lAgI. ahA ! ke duraMta saMsAra ? ajJAnadazAmAM bAMdhela karmathI, nAnA prakAranAM zarIra dhAraNa karI, saMsArI chemArI mAphaka paribhramaNa karyA ja kare che. huM paNa eka vakhata A ajJAnI paMkhIonI jAtimAM A vaDavRkSa upara rahetI hatI ityAdi vicAra karatI sudarzane AgaLa cAlI. thoDe che. jatAM ja sAdhuone utaravAnuM rahevAnuM sthAna tenA dekhavAmAM AvyuM. A ThekANe te samaLInuM maraNuM thayuM hatuM te sthAne dekhatA tenA vairAgyamAM vadhAre thayo. tyAMthI thoDe AgaLa cAlatAM pitAnA yogya sthAne beThelA aneka munie teNInA dekhavAmAM AvyA. keTalAka munio vIrAsana, padmAsana, nididhyAsana, gehi
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ (256) kAsana, utkaTikAsana, daMDAsana, vajAsana vigere Asane besI dhyAna karI rahyA hatA. keTalAka munio UbhA UbhA kAyotsarga karatA hatA. keTalAeka AtApanA letA hatA. keTalAeka munio nikAcita durjaya karma-zatruone haThAvavA mATe chaThTha, aThThama, dasama, duvAlasa, adha. mAsa ane mAsakSapaNAdi tapa karI beThA hatA. keTalAeka munie guru pAse siddhAMtanI vAcanA letA hatA. kaI saMzayavALAM rathaLonI aMka pUchatA hatA. koI bhUlI na javAya mATe vAraMvAra zratanuM parAvartana-gaNavAnuM karatA hatA. keTalAeka munie aMtaraMga zatruo je kAma, krodha, mAna, mAyA, lebha, nidrA, vikathA, moha ane IkiyAdinA vijaya karavAnA vicAramAM lIna thayelA jaNAtA hatA. keTalAeka asaMyamakriyAthI bacavAne upAya zodhatA hatA, to koI rAgadeSane vijaya karavAnA upAya bIjA munione pUchatA hatA. kAMsAnI mAphaka nirlepa, zaMkhanI mAphaka rAgathI nahiM raMgAyelA, jIvanI mAphaka apratibaddha, AkAzanI mAphaka nirAlaMbana, zaraRtunA jaLanI mAphaka nirmaLa, kamaLa patranI mAphaka viSaya paMkathI nirlepa, kAcabAnI mAphaka ikriyAne viSayothI chupAvanArA, geMDInA zreganI mAphaka ekAkI, bhAraMDanI mAphaka apramatta, hAthInI mAphaka balavAna, vRSabhanI mAphaka upADela saMyamabhArane nirvAha karanAra, siMhanI mAphaka parISaha pazuothI dujaya. merUparvatanI mAphaka akSampa, samudranI mAphaka gaMbhIra, caMdranI mAphaka zItaLa-zAMta, sUryanI mAphaka tapatejathI dedIpyamAna, pakSIonI mAphaka kukSIzaMbala, pRthvInI mAphaka sukha duHkhAdi sarva sahana karanAra ane agninI mAphaka karmaIdhana bALavAmAM tatpara. ityAdi siddhAMtamAM kahelI vividha prakAranI uttama upamAne dhAraNa karanAra aneka munio tyAM sudarzonAnA dekhavAmAM AvyA. jJAna, dhyAna karavAmAM azakta munio bIjA guNavAna munionI vaiyAvratyAdi bhakti karI rahyA hatA. ityAdi munionA parivArane dRSTithI nihALatI, hAthathI namaskAra karatI ane manathI pramoda pAmatI sudazanA AgaLa cAlI.
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ (257) L caMdrane dekhI jema samudra uchaLe che, tema hRdaya uchaLavA lAgyuM. tenuM mana anumAdana karavA A suni ja kRtArtha che. dhanya che teone. A ja bhAgyavAn jIvA che. AvA sadAcAravALA munie ja saMsAra tarI zake che. AvA mahAtmAe ja karmAMsa dhAta dUra karI zake che. viSayAbhikSaSane dArU vipAka A mahApurUSoe ja jANyA che. upazamabhAvanA jalapravAha tho krodhAgni A mahAnubhAve e ja bujhAvyA che. saMsArarUpa vikaTa jhADIvALI aTakAvIne bALavAne tee ja dAvAnaLa sarakhA che, karma saMtAnanuM nimaMthana AmaNe ja karyu che. ahA ! A kArya pAchaLa zarIrabaLa paNa tema, zASAgyu che. teo zarIre du.La chatAM, mAha vRkSanuM unmUlana karavAne gajeMdra tulya prauDha vicAravAna che. samagra jaMtusa MtAnanuM pAlana karavAne jeenuM aMtaHkaraNa karuNAmaya thai rahyuM che, chatAM kadarUpa hastInA kuMbhasthaLanuM vidAraNa karavAne siMhasamAna parAkramavALA che. mana, vacana, zarIranA yeAgeAnA nirAdha karavAvALA che, tathApi saMsAratApathI tapelAM prANigaNAne, dhama dezanA ApI, zAMta karavA mATe te geAnA saddaupayAga kare che. utta ga payeAdharavALI yuvatione temaNe tyAga karelA che tathApi tapakSanI (strI) meLavavAnI teo gADha IcchAvALA jaNAya che. aneka mahArAjAo, deva, dAnavA A mahAtmAone namaskAra kare che tathApi utkRSa--ga na karatAM sarva jIvAne teo peAtAnI mAphaka gaNe che, A munie kAmane jItyA che tathApi mekSavadhUmAM te vizeSa spRhAvALA jaNAya che, kemake Atmika prayatnathI sAdhya nirvANu mATe tee niraMtara prayatna karatA hoya tema jaNuAya che. temaNe sa`saganA tyAga karyo che tathApi cAritradhanane tee saMgraha karatA ja rahe che. kuLa, baLa, rUpa, zruta, tapa, lAbha, aizvaryAM ane jJAnavALA pAte che, tathApi tenA mada upara teA gadra pratye kezarIsiMhanI mAphaka garava karatAM tUTI paDe che. .. rAjA, 17 guSNAnurAgathI tenuM lAgyuM. ahA !
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ (258 ) sAdhuone namana karI suda'nA AgaLa cAlI tevAmAM svabhAvathI ja vairaMbhAvane dhAraNa karanAra prANio, vairabhAvanA tyAga karI eka sAthe zAMtapaNe beThelAM tenA dekhavAmAM AvyAM. tene dekhI rAjakumArI manamAM vicAravA lAgI, ahA ! AvA tapasvIe ! jene tRNu ane maNi, paththara ane senu, sukha ane duHkha e sa` upara samaSTi che. A samabhAvanA prabhAvathI ja svAbhAvika vaivirAdhavALAM prANio pAtAne vairabhAva mUkI de che. keTaleA badhA samabhAvane prabhAva ! AtmAnI keTalI ajAyabIvALI zakti ! ahA Aje ja mAre| janma pavitra thayeA. huM Ajeja kRtArtha thaI. mArA jIvanamAM AjanA divasa kAyamane mATe yadagAra raheze. tyAdi vicAra karatI sudanA thoDeka dUra gai. AgaLa jaine jIve che te! devagaNuthI gherAcelA ( vIdegTAyelA) joNe IMdra ja hoya nahiM, athavA tArAgaNuthI piravarelA caMdra ja hoya nahi. athavA rAjaadAthI dherAyele cakravatti ja hAya nahi. tevA aneka muni-vRSabhAthI ane jana-samudAyathI viTAelA, dharmopadeza ApatA jJAnabhUSaNa nAmanA AcArya mahArAja sudazanAnA dekhavAmAM AvyAM. **** prakaraNa 31 muM. ** sAdha ane jJAnaratna *&8* pavitra gurUrAjanAM darzana thatAM ja sudarzanAnA rAmarAma ullAsa pAmyA. harSAzruAthI bhIMjAtAM tetre bahumAna ane AdarapUrvaka gurUrAja nIhALI, jAnu pRthvI para sthApana karI, hAtha mastaka para nAkhI, mastakathI bhUmitaLa sparzI paMcAMga praNAmapUrvaka gurUzrIne namaskAra karyAM.
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ (259) parivAra sahita traNa pradakSiNa gurUne karI sudarzanA te mahamuninI A pramANe stuti karavA lAgI. he bhagavAna! caturgatika saMsAraparibhramaNathI bhaya pAmatA azaraNuM ne tame zaraNAgatavatsala che. ApanA prasAdathI che kalyANanA parama nidhAnane pAme che. Apa jagata nA niSkAraNuM baMdhu cho. bhavaduHkhahartA ! ApanA darzanathI cha jinezvaranI AjJArU5 zraddhAna pAme che, ApanAM darzanarUpa amRtarasathI mArAM netro Aje sIMcAyAM che, tethI mAro janma ane jIvitavya kRtArtha thayuM che. ityAdi gaMbhIra svare sudarzanA gurUrAjanI stavanA karatI hatI. e avasare AcAryazrI e avadhijJAnathI sudarzanAne pAcho janma tapAsyo. ane sudarzanAe bhavaduHkhanuM nirdezana karanAra "dharmaprApti rUpa AzIrvAda Apo. gurUrAja taraphathI AzIrvAda pAmI, sudarzanAe bIjA sarva sAdhuone vaMdana karyuM. ane zrAvaka zrAvikAone paNa namaskAra karyo. vaMdana, namaskAra karyA bAda mana, vacana, kAyAnA yogonI ekAgratA karI dharmazravaNa nimitte, gurUtrInA caraNamAM daSTi sthApana karI, cogya sthaLe sarva parivAra sahita sudarzana beThI. gurUmahArAje sudarzanAne uddezIne kahyuM-bhadre ! pUrva janmamAM tuM samaLI hatI, aMta veLAe namaskAra maMtra tathA niyamomAM Adara karavApUrvaka maraNa pAmI siMhaladvIpamAM rAjaputrI paNe utpanna thaI che. tapa, svAdhyAyAdi duSkara kArya karanAra muniomAMthI paNa keTalAeka ja jAtismaraNajJAna pAmI zake che te jAtimiraNajJAna te prApta karyuM che, te aMtaveLAe Adara karela niyamane ja prabhAva che. niyama lIdhA sivAya ja, tapa ke cAritra jevAM svAbhAvika rIte AcaraNa kare che chatAM tenuM phaLa temane maLatuM nathI, kemake vyAje mUkyA sivAya, kevaLa gharamAM paDI raheluM dravya vRddhi pAmatuM nathI. manuSyane te dUra rahe, tiyane paNa niyame, samyaktvaprAptimAM kAraNarUpa thAya che.
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ (260) duniyAmAM je anukULatA dekhAya che te niyamone prabhAva che. je manuSyo vrata, niyama vinAnAM asaMtoSI thaI rAtrI, divasa pharyA kare che teo saMtoSanA sukhane nahi jANatAM hovAthI aneka duHkhamaya gatiemAM paribhramaNa kare che, mATe dharmanA athI jIvoe dharmanA aMga sarakhA niyamone svIkAra avazya karavuM joIe. niyama vinAne adharmamAM pravRtti karanAra manuSya, pazunI gaNatImAM gaNu yogya che. sudarzanajAti, rUpa, baLa ane uttama kuLAdinI samRddhivALuM tathA samyaktva prAptinA kAraNabhUta A manuSyapaNuM tamane prApta thayuM che te paNa navakAra maMtranA prabhAvathI ja. namaskAra maMtra deva, manuSyanA uttama sukhanuM parama kAraNa che, saMsArasamudramAM DUbatA jIvone vahANa tulya che duHkhIyAM, dusthita, vipattimAM sapaDAyelAM, graha, nakSatrathI pIDAtAM, pizAca, vetALAdithI prasAyelAM, hAthI, sAMDha, siMha, varAha, rIMcha ane sapadi krUra tathA jherI prANIonA paMjAmAM sapaDAyelA manuSyonA bacAva karanAra tathA rakSaNa karanAra A namaskAra mahAmaMtra che. vaLI bAlyAvasthAmAM ja jAtismaraNa jJAnathI tane samyaktvanI prApti thaI che te jJAnI puruSonA vacano upara Adara yAne vizvAsa rAkhavAnuM arthAta temanA kahyA mujaba (chevaTanI sthitimAM) vartana karavAnuM ja phaLa che. - je gAmane raste javuM hoya te gAmanA rastAnA jANakAra purUSone te gAmane rasto avazya pUchavo joIe. ane tenA upara zraddhAna rAkhavuM joIe. tema karavAthI ja je mAga zraddhAgamya heya te anukrame prayatna karatAM anubhavagamya thAya che. dareka jIva sukhane Icachaka che. parama yAne tAttvika sukha mokSamAM che. jJAna, darzana ane cAritra e traNa nirvANamArganA yAne mekSanA dhorI rastAo che. jJAna, tIrthakaroe pAMca prakAre batAvyuM che, arthAt jJAnanA
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ (261) pAMca bheda che, matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, manaH5vajJAna ane kevaLajJAna. matijJAna. matijJAnanA aThThAvIza bheda che. vyaMjanAvagraha. arthAvagraha. hA, avAya. ra 4 3 1 spaca indriya. 2 rasanA iMdriya. 3 dhrANu IMdriya. 4 cakSu iMdriya. 5 zrota iMdriya. OM mana iMdriya. pAMca indriya ane chaThThuM| manatI sAthe vyaMjanAgraha, arthAvagraha, hA, avAya ane dhAraNA e pAMcaneA guNAkAra karavAthI trIza thAya che temAM cakSu IMdriya ane mana e khete vastune spa thayA vinA dUrathI te te vastune kheAdha yAne jJAna thaI zake che, mATe tene vyaMjanaavagraha nathI tethI aThThAvIsa bhe thAya che. O 3 3 dhAraNA, 3 4 pAMca iMdriya ane chaThThA manathI thatA vastunA jJAna-kheAdhane matijJAna kahevAmAM Ave che. 1 vya janAvagraha.-iMdriyA sAthe te te iMdriya viSayanA pudgalAne sparzI thave te vyaMjanAvagraha-spaza iMdriya, rasanA iMdriya, dhrANu IMdriya ane zveta iMdriya sAthe spaza vALAM, rasavALAM. gaMdhavALAM ane zabdanAM pudgalenA anukrame sabaMdha thAya che te vya'janAvagraha, iMdriyanA bhedathI cAra prakAre che. cakSu ane mana dUra rahelA peAtAnA viSayeAnA anubhava, dUra rahIne arthAt tenA sabhdha karyA sivAya kare che mATe tenA vyaMjanAvagraha thatA nathI. 2 arthAvagraha--sparzAda thavA pachI cakSuthI dekhavA pachI ane svapramAM eklA manathI je avyakta khedha thAya che, jema A
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ (262) kAMika' te arthAvagraha kahevAya che. jema kAMika spardhA thaye, svAda AvyA, kAMika gadha AvyA, kAMika dekhAya che, kAMIka Avye ane kAMika vicAra Avye. tyAdi avyakta ekane arthAvagraha kahevAmAM Ave che. kAMika zabda apragaTa 3 ihA-vicAraNA. A zuM che? te mATe vitarka karavA te IhA kahevAya che. jema A zAne spa thaye, svAda ALye, gadha Avye, dekhAyuM ke saMbhaLAyu' tenA sabaMdhamAM je vicAra vitaka karavA te ihA. 4 avAya--te te viSayAne nizcaya karave te avAya.. jemake A teA purUSA ja sparze che, khIjAne nathI, lIMbune ja rasa che, kerIneA nahi. gulAbanA ja gaMdha che, mAlatIne! nahiM, A te manuSya ae, jhADa ke lAkaDu nathI. gAyanA ja zabda che, baLadane nathI, A vicAra hatA, khIjo nahi' te apAya. 5 dhAraNA dekhelA-sAMbhaLelA, spagelA, khAdhelA, sughelA ane vicArelA padArthAne dhArI rAkhavA te dhAraNA kahevAya che. jarUra paDaye ke tevI vastunI sAdRzyatA dekhye anubhavye, te te dhArI rAkhelI vAtA yAda AvavI te dhAraNAthI thAya che. A dhAraNA saMkhyAtA ke asakhyAtA kALa paryaMta rahI zake che. jAtismaraNajJAna te dhAraNAne ja bheda che. arthAvagraha eka samayanA (bahu bArIka vakhata) che. khAdInA bhede aMtarmuhUta pramANunA che teTalA vakhatamAM te peAtAnu kArya khajAvI kRtArtha thAya che. dhAraNA ghaNA lAMbA vakhata sudhI paNa TakI rahe che. matijJAna eka jIvate kAyama banyu' rahe teA chAsaTha sAgare pama ( eka saMjJA vizeSa )thI kAMIka vizeSa vakhata sudhI banyu... rahe che. matijJAna jJAnAvaraNIya kanA mepazamathI pragaTa thAya che. khIjA prANio karatAM manuSyA ghaNAM AgaLa vadhelAM che. pAMca IMdriya ane manathI thatAM jJAnanA, kSamApazama koi iMdriyanA upadmAta-
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 263 ) vALA manuSyane tathA pazune bAda karatAM prAyaH sava paMcendriyAne hAya che. A matijJAnavaDe pAMca iMdriyanA viSaye'nA medha ane nizcaya karavAthI ja kRtA' thavAnuM nathI, paNa tene sadupayeAga karavAthI ja te jJAnaprAptinI saphalatA che. dareka vastunI prAyaH kALI ane dhoLI ema be bAju hoya che. eTale kALI bAjI tarapha na DhaLatAM dheALI bAjI tarapha vaLavuM te jJAnanuM lakSaNa che. AMkha jovAnuM kAma karaze ja. kAna sAMbhaLavAnuM kAma karaze jIbha svAda levAtuM, nAka sudhavAnuM, spa IMdriya 5 pArakhavAnuM ane mana vicAra karavAnuM kAma karavAnA ja tathApi ka-baMdhananI kALI bAjunuM jJAna dharAvanAra vivekI manuSya, prayatnathI tenA sArA upayAga paNa karI zake che. vastu tenI te ja hoya che tathApi tenA upayAga karanAranI-vAparanAranI megyatA yAne lAyakAtanA pramANamAM te kAyadA ke geraphAyadA Ape che. taravAra pAse rAkhavAthI ane tene yAgya rAte vAparI jANuvAthI tenAthI peAtAnA bacAva thAya che, ane tene yAgya rIte vAvarI na jANavAthI peAtAnA prANu paNa tenAthI jAya che. A ja rIte matijJAnanA sadupayAga karanAra karmAM dhanathI mukAya che tyAre te dunane durupayeAga karanAra karmathI badhAya che A matijJAna, zrutajJAna vinA ekalu` hetuM nathI. krAi apekSAe te kAya karaNa bhAvarUpe che tathApi ane sahucArI sAthe rahenAra che. zrutajJAna sAMbhaLavAthI ke bhaNavAthI je jJAna thAya te ta sApekSa vRttie tenA cauda bheda che. jJAna che. akSarazruta--kakArAdi vyaMjana AdithI thatu jJAna. anakSarazruta--mastaka halAvavuM-hAtha halAvaveA ityAdi samasyAthI hA-nA-pravRtti-nivRtti vagerenuM thatuM nAna,
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ (264) saMjJIkRta-atIta, anAgata kALa saMbaMdhI ciMtana karavAthI zakti dharAvanAra nuM jJAna. asaMsIzrata mana sivAyanA jIvone indriyothI thatuM jJAna.' sammaphata-vastutatvanA yathAvasthita svarUpanuM jJAna. - mithyAta-vatusvarUpa yathAvasthita na jANavAvALuM pakSapAtavALuM jJAna. Adizrata-AdivALuM jJAna anAdikRta-anAdi jJAna, paryAvasIta zrata-aMtavALuM jJAna, aparyAvasIta kRta-aMtavinAnuM jJAna. gamizrata- satranA sarakhA ALAvAvALuM daSTivAdamAM raheluM jJAna, agamikazruta jemAM sutranA sarakhA ALAvA nathI te jJAna. aMgapraviNa-bAra aMga yAne dvAdazAMgIgata jJAna. . anaMgapraviSTa-aMgabahAranuM upAMgAdi jJAna. matijJAna ne pratajJAnathI juduM pADavAmAM Ave te (juo ke sarvathA juduM paDatuM nathI) matijJAna svaupakArI che tyAre zratajJAna sva-para bannene upakArI che. matijJAna prathama ane zrutajJAna pachI che. jethI yogya artha jaNAya te mati. tyAre jethI athavA je saMbhaLAya te zrata. arthAta sAMbhaLavAthI thato bedha te thatajJAna. matijJAnanA aThThAvIza bheda che tyAre zrutajJAnanA cauda bheda che. sAMbhaLavAthI zrutajJAna thAya che tyAre bAkInI indriya ane manathI matijJAna thAya che. zrutajJAna, akSaranI AkRtivALuM che tyAre matijJAna AkRti ane AkRti vinAnuM paNa che. A pramANe mati, zrutajJAna ane anya judAM paDe che paNa tene e nikaTane saMbaMdha che ke ekanA abhAve bIjAno abhAva thAya che. ane ekanI haiyAtimAM bIjAtI haiyAti che,
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ (25) A atajJAna samyagRSTi jIvone samyajJAna tarIke hoya che ane bIjAone mithyAjJAna tarIke heya che, taLAvanuM pANI eka sarakhuM ja hoya che tathApi pAtra, ke yogya, agyanA pramANamAM te judA judA rUpe pariName che. jema te pANu gAyanA peTamAM javAthI dUdha AdipaNe pariNamaze, tyAre te ja pANI sapanA peTamAM ke tevA ja jherI yA krara prANInA peTamAM javAthI jhera ke pUratA paNe pariNamaze, temaja tA-sAMbhaLavAvALAnI egyatA ayogyatAnA pramANamAM gurnAdi taraphathI ke siddhAMtAdi taraphathI maLeluM jJAna, samyaphamRtapaNe ke micchAmRtapaNe pariName che. A zrutajJAnanI sthiti chAsa sAgaropamathI kAMIka adhika che. tyAra pachI tethI vizeSa jJAna pAme, athavA pariNAmanI azuddhivaDe te dazAmAMthI patita thaI ajJAna dazA pAme che, avadhijJAna, IdriyajJAnathI nirapekSa thaI, arthAta IdriyonI apekSA rAkhyA vinA amuka maryAdAmAM athavA sarva rUpI dravyanuM, pratyakSa jJAna je vaDe thAya che tene avadhijJAna kahevAmAM Ave che. bhavapratyayika ane guNapratyayika-ema be prakAra avadhijJAnanA che. pakSIomAM uDavAne svabhAva jema pakSInAM bhava AthIne svAbhAvika che. tema deva tathA nArIone-deva tathA nArakInA bhAvamAM avana dhijJAna utpanna thayuM te svAbhAvika bhavane guNa che. juo ke temane avadhijJAna karmanA kSayopazamathI ja thAya che, tathApi tyAM bhavanI mukhyatA che. te bhavanA nimitte te kSaye pazama temane thAya che. manuSyone avadhijJAna, pariNAmanI vizuddhirUpa guNathI thAya che. eTale temane guNapratyaya kahevAmAM Ave che. bIjI apekSAe avadhi jJAnanA cha bheda che. anugAmi. 1. anugAmI 2, vardhamAna 3, hIyamAna 4, pratipAti. 5 apratipAti. 6 netranI mAphaka sthaLAMtara ke
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ (266 ) pradezAMtara jatAM je jJAna sAthe Ave arthAt sava sthaLe tenI sthItinA pramANamAM kAyama TakI rahe te anugAmika adhijJAna, 1 kSetra pratyayI kSayeApazcamane lIdhe anya sthaLe sAthe na Ave paNa te ja sthaLe maryAdApa''ta TakI rahe te ananuJAmika ava-dhijJAna, 2 prazasta adhyavasAyane lIdhe, agnimAM nAMkhelA iMdhananI mAphaka pUhusthitiparyaMta je uttarottara vRddhi pAmatuM rahe te vabhAna. 3 vizuddha pariNAmanI adhikatAthI prathama vizeSa jJAna utpanna thAya ane pachI tathAvidha uttama sAmagranA abhAve, pariNAmanI hAnithI haLave haLave ochu thatu' jAya te hIyamAna avidhajJAna. 4 utpanna thayeluM jJAna. pariNAmanI malinatAthI eko sAthe, savacA cAlyu' jAya te pratipAti avadhijJAna. 6 utpanna thayeluM jJAna pUrNa sthiti meLavI ApyA vinAnuM pAchuM na jAya te apratipAti avadhijJAna. 6 A sivAya pariNAmanI ane prAptinI tAratamyatAne lai adhijJAnanA asa MkhyAtA bheH thaI zake che. deva, nArakIne A jJAnanI maryAdA vadhArAmAM vadhAre tetroza sAgarApamanI che. ochAmAM ochI dasa hajAra varSanI che. manuSya, tiya cAne AzrI aniyamita sthiti che. deva, nArasIone temanA AyuSyaparyaMta A jJAna banyuM rahe che. manuSyAdi mATe aniyamita che. samyagdaSTi vinAnA keTalAka jIvAne A traNa jJAna kamanI kSayApakSamatAthI thAya che. ( pariNAmanI vicitra sthiti che) paNa te mithyA jJAna--yAne vibhaga jJAna kahevAya che. iMdriyAtI apekSA vinA teo rUpI padArtho, dUranAM ke najIkanA joI zake che. tathApi yathArtha rIte, nirdoSa ke spaSTa rIte jANI ke joI zakatA nathI.. A avadhAna pAMca iMdriyavALA sarIjhavAne thaI zake che.
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 267 ) mana:paryavajJAna. mana:pavajJAna eTale sI paceMdriya jIveAnA mananA pudgaleA-ne-manapaNe pariNumAvelA pudgalene jANavAnuM sAmarthya. aDhIddIpa, samudra jeTalA vizALa kSetramAM rahelA sIpa'cendriya jIvAnA manamAM rahelA yAne manapaNe parimAvelA puddagalAne A manaHpavanAnI joI zake che. mananA bArika pudgAne dAna thavuM te pariNAmanI vizuddhine AbhArI che. apramatta (apramA)i dazAvALA sunione A jJAna tha zake che. mana:paryavajJAnanA be bheda che. Rjumati ane vipuLamati. pahelA karatAM khIjo vizeSa vizuddha joi zake che. sAmAnyapaNe mananA adhyavasAyane grahaNa kare te rUjumati-ane dravya, kSetra, kALa, bhA vathI vizeSa pAraNumana thayelA te-te vastu saMbaMdhI ciMtavelAM mananAM pudgaleAne jANavAM te vipuLamati. jemake mativALeA mANusa. A manuSye amuka vastu ke drabya dhaTa, paTAdi ciMtavyuM che. teTaluM sAmAnya jANI zakaze. tyArevapuLamativALe--A vastu. A ThekANAnI, A kALamAM pedA thayelI ane AvA raMgavALI vigere ciMtavI che te satra jANI zakaze. A jJAna jadhanyathI aMta dUtta (khe dhaDI) pata rahe che. vizeSamAM (utkRSTa) pUrva kroDa varSa paryaMta banyu rahe che. tIrthaMkara sivAyanA khIjA jIvane A jJAna avadhijJAna thayA vinA paNa utpanna thai zake che. kevaLajJAna. kevaLajJAna eTale pUjJAna. te jJAnathI bhUta, bhaviSya ane vamAna kALanI sarva vastunA satra dravya, guNa ane paryAyane yathAvasthita svarUpe jANI zakAya che. te jJAna zAzvata che arthAt AvyA pachI kAyama banyu rahe che. temAM iMdriya ke mananI khIlakula apekSA nI. arthAt iMdriya ke mananI madada savAya sa* vastu jANI joi zakAya che. te jJAnamAM bheda nathI, tathApi apekSAe bhavasthA, abhava
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 268) sthA evA bheda pADavAmAM AvyA che, manuSyanA dehamAM AtmA rahe tyAM sudhImAM utpanna thayelA kevaLajJAnane bhavasthA kevaLajJAna kahe che. mAnava dehathI sarvathA mukta thatAM,-nirvANa prApta thatAM te jJAnane abha"vasthA kevaLajJAna kahevAmAM Ave che. pahelAM cAra jJAna, karmAMnA (jJAnAvaraNIyanA) kSayApazamathI cAya che ane kevaLajJAna te karmonA kSayathI thAya che. kanA kSaya ke kSayeApazama pariNAmanI vizuddhatA ke zubhatA upara AdhAra rAkhe che. kSayeApazama eTale uddaya Avelu ka kSaya karavuM ane udaya nahi Avela kanai rAkhathI DhAMkelA-ubhA karelA agninI mAphaka upa zamAvavuM-dabAvavuM. e mANase ApasamAM kaleza-kajIyA karatA hoya, teo kAInI zaramathI-dAkhathI ke samajAvavAthI amuka vakhata sudhI olyA vinA rahyA. te uparathI zAMta jaNuAya che, tathApi aMdara krodhAgni khaLatA hovAthI amuka vakhata javA khAH pAchA azAMta thaze, laDaze, khelo; paNa teone vAMdhe! patAvI dIdhA hoya, ApasamAM kSamA mAMgI hoya ane je vastu nimitte azAMta thayA hatA te vastunA nimittathI banne jaNu nirapekSa banyA hoya te te nimitte pharI kaleza catA nathI-kemake nimittanA ja abhAva karI dIdhA che. tevI ja rIte udaya AvanAra karmAMte-upalaka vairAgathI, leAkalAjathI, uttama nimittathI, AlaMbanathI ke gurvAdinA upadezathI dabAvyAM hoya te| amuka vakhata mATe zAMti Ape che. te uttama zAMtimAMthI AtmaguNa jhaLake che, pragaTa thAya che ane te avadhijJAna ke manaHvajJAnarUpe bahAra Ave che, paNa sattAmAM karmonA meATA jaththA agninI mAphaka hoya-krodhanI mAphaka baLatA hoya te te kayAMsudhI mAyelA raheze ? sahaja nimitta maLatAM bahAra Avaze, ane upazamabhAvathI-ke kSaye|zcama bhAvathI meLavelI zAMtine dUra karI te-te ka` karI pAchA peAtAnA prabhAva dekhADaze. paNa te karmAMne, vivekanA vicArathI, sva-paranI (jaDacaitanyanI) vaheMcaNucI--athavA AtmaSayAgano natithI kSaya karavAmAM AvyAM
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ (269 ) hAya, jJAnAgnithI bALIne bhasma karavAmAM AvyAM hAya, karo karmAMta sajIvana thavAnuM nimitta rahevA na dIdhuM. heAya te karmIne kSaya thAya che.. A kSayacI kevalajJAna pragaTa thAya che. A pAMca jJAnamAM zrutajJAna, sva-para upakArI che. bIjA cAra jJAna muMgA prANI jevAM che. ane zrutajJAna meAlatA manuSyeA jevu kevaLajJAnI tItha karA paNu zrutajJAnarUpa zabdothI khelIne ja anyate upadeza ApI upakAra kare che. keTalAeka kevaLajJAnIe chatAM-bhASAvaNAnAM pudgaleA (vAcA) na heAvAthI, jANavA chatAM khIjAne upadeza ApI upakAra karI zakatAM nathI, mATe zrutajJAna parama upakArI che. samaLI jevA tiryaMcanA bhAvamAMthI tArA ulhAra karanAra paNa zrutajJAna. che. A zrutajJAnanuM vAravAra raTana karavu joie. gurUnA upadezaka vacanAnuM bharaNu rAkho, banatA prayatne te pramANe vattana karavu. joSTae. zrutajJAnanuM vAraMvAra raTana karavAnA aneka bhavanA abhyAsathI, zreyAMsakumAre jAtismaraNu pAmI, gurUnA abhAvavALA vakhatamAM aneka vAne dharmaneA-dAnanA-rastA banAvyeA hateA. zreyAMsakumAra. A bhAratabhUmi upara yugalika dharmanI samApti thatAM, prathama rAjyakartA tarIke rISabhadevajI thayA hatA. te vakhatanA manuSyAne AMtarika karuNAthI nItimAthI bharapUra vyavahAra mArga batAvI, Atmika mA atAvavA mATe, pAchaLanI avasthAmAM, sva-para hitakArI cAritra mA` temaNe aMgIkAra karyA hatA. monavrata dhAraNa karI, zarIrathI paNu nirapekSa banI, nAnA prakAranA parISahAne sahana karatAM, AtmadhyAnamAM magna thai, pRthvItaLapara vicaravA lAgyA. te vakhatanA leAkeA dhanADhaya ane sukhI hatA. eTale bhikSAcarA kevA hAya ! ane tene bhikSA kevI rIte ApavI ? tenu temane bhAna na hatuM.
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ (270 ) vyavahArika sa` pracAnA tyAga karanArane bhikSAvRtti sivAya anya rastA nathI. tema karavAmAM na Ave te bIjI aneka upAdhi pragaTa thavA sa Mbhava che. game te AzramamAM rahetAM, zarIra petAne dhama tenA upara bajAjgyA sivAya rahetA nathI. eTale AhArAdinI jarUra paDe che ja. bhikSAne arthe potAne ghera AvelA rISabhadevajIne dekhI, bheLAM paNa ajJAnI manuSya vacce, dhareNAM, nahi khape tevI vastuo ane kanyA pramukha ApavA AvatA hatA. prabhu tene anAdara karI arthAt lIdhA sivAya anyasthaLe cAlyA jatA hatA. jo prabhue bhikSA mAMgI heAta te te leAkeA jarUra temane Apata paNa pUrNAMka AvI rIte bhogavavAnuM nirmANu hAvAthI te prabhue potAnA saMbaMdhamAM kAMipaNa khelavA mATe mauna lIdhu hatu. A pramANe AhAra vinA vicaratAM eka varSane a Mte sAketapura zaheranI bahAra AvI. rAtrIe eka sthaLe te mahAprabhu dhyAnamAM rahyA. te zaheramAM bAhubalIneA putra sAmaprabha rAjya karatA hatA. tene zreyAMsakumAra nAme putra hatA. te kumArane pAchalI rAtrIe svama AvyuM ke, zyAmavanA merUparyaMtanI krAMti dhaNI mlAnatA pAmI hatI, tene meM amRtanA bharelA kaLazathI navarAvye. (sAMyyA. ) tarata ja te pata vizeSa prakAre zeAbhavA lAgyA. te ja rAtrIe sAmasabha( kumAranA pitA )ne svapna Avyu` kesunAM kiraNA nIcAM paDatAM hatAM paNa koyAMsakumAre tene pAchAM sUryamAM joDI dIdhAM tethI pAchA sa pUrvanI mAphaka AlavA lAgyA. te zaheranA AgevAna gRhasthane teja rAtrIe svapna AvyuM ke eka mANasa moTA subhaTa sAthe yuddha karate hatA, te zreyAMsakumAratI sahAyathI vijaya pAmyA. prabhAte sarve sabhAmAM ekaThA maLyA ane potapAtAnA svapna paraspara jaNAvyAM, paNa tenuM rahasya koI samajI na zakayuM` tyAre sabhA
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 21 ) saoNAe kahyuM. " A svapnanA prabhAvathI koyAMsakumArane kAI mahAn lAbha thavA joIe'' pratyAdi niNaeNya karI madhyAhna samaye sabhA visarjana thavAthI sau kAi pAtAtAne maMdire AvyA. A bAju rISabhadeva prabhu bhikSAne mATe madhyAhna samaye tAM krUratAM koyAMsakumAranAM maMdira tarapha AvyA. prAsAdanA jharUkhAmAM kheDelA koyAMsakumAre potAnA pitAmaha-rISabhadeva prabhune dIThA. prabhune jotAM te UMDA vicAramAM paDayA ke-A mArA pitAmahanA jevA purUSane me' kAika vakhata kAI sthaLe dIThA che. A viyAraNAmAM praveza karatAM pUrvajanmanA prabaLa zrutAbhyAsathI saheja vakhatamAM te kumArane jAtismaraNajJAna thayuM. te jJAnathI pAchaLanA aneka bhavA teNe dIThA, jAtismRti ane zrutajJAnanA baLathI teNe nizcaya karyo ke A prathama tI kara che. vrata grahaNa karI chadmasyAvasthAmAM vihAra karatAM, mArA bhAgyeAdayathI bhikSAne arthe mAre ghera Ave che. koyAMsakumAra tarata ja madirathI nIceA utaryA. prabhujI pAse jaI traNa pradakSiNApUrvaka paMcAga praNipAtathI vana karyu. bhaktinI adhikatAthI peAtAnA keza kalApavarDa, karajane dUra karanA haiya tema prabhunA pAda pramArjita karyo. AnaMdA,AthI pAnuM prakSAlana karatAM potAnA aneka bhavAnAM pApa teNe dhAi nAMkhyAM. pachI beThA thaI prabhunA sanmukha devAnI mAphaka animeSa daSTie dekhI harSAmRtanuM pAna karavA lAgyA. ane ci'tavavA lAgyA ke-prabhune hamaNAM huM zuM Apu' ? e avasare keTalAka manuSyA selaDInA rasanA ghaDA bharI oyAMsakumArane bheTa ApavA ANyA hatA te DeA lai zreyAMsakumAre prabhune te levA mATe vinaMtI karI. prabhue hAtha paheALA karyA. zreyAMsakumAra temAM rasa reDavA lAgyA. prabhu karapAtrI hovAthI hAthamAMthI rasabiMdu nIyAM na paDatAM pradyuta zikhA vadhatI hatI. A pramANe Ara mAMsane ate koyAMsakumAre selaDIrathI prabhune pAraNuM karAvyuM e avasare deve tyAM AvyA. temaNe sugaMdhI pANI, puSpo ane divya vaccenI dRSTi karI, .
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( ra72) gaMbhIra ane madhura duMdubhIno nAda karyo ane ahe dAna ! ahe dAna ! vigere zabdonI ulleSaNa karI te sthaLe sADIbAra kareDa suvarNanI vRSTi varasAvI. rISabhadevajI pAraNuM karI tyAMthI anya sthaLe cAlyA gayA. duMdubhInAda sAMbhaLI tyAM aneka manuSya ekaThAM maLyAM. somaprabha rAjA paNa tyAM Avyo. rAjA pramukha bahumAnapUrvaka zreyAMsa kumArane pUchavA lAgyA ke-kumAra ! ame pUve koI vakhata A pramANe dAna ApavAnuM, dekhyuM ke sAMbhaLyuM nathI, te te vAtanI tamane kema khabara paDI? zreyAMse kahyuM. huM A prabhunI sAthe ATha 'bhava sudhI rahelo chuM. jAtismaraNajJAnathI meM te sarva jANyuM che. lokoe kahyuM. kumAra ! tame A mahAprabhunI sAthe ATha bhava kayAM kevI rIte rahyA hatA. te amane kaheze. kumAre kahyuM. huM tamane vAta jarA vistArathI saMbhaLAvuM chuM. dhAtakI khaMDanA pUrva videha kSetramAM maMgalAvatI nAmanI vijaya (deza vizeSa) che. temAM naMdI nAmanuM suMdara gAma hatuM. tyAM eka daridra kuTuMba rahetuM hatuM. te kuTuMbamAM cha putrI upara huM sAtamI putrI utpanna thaI hatI. nirdhana ane putrI upara aprItivALA kuTuMbamAM mAruM nAma paNa koIe sthApana na karyuM, chatAM loko mane nirnAmikA (nAma vagaranI) kahI bolAvatA hatA. parAdhIna ane duHkhI sthitimAM mArUM ucharavuM thayuM. koI eka parvanA divase dhanADhanAM bALakone suMdara vastrAbhUSaNa paherIne sAruM sAruM khAtAM dekhI huM utAvaLI utAvaLI mArI mA pAse gaI. ane tene meM kahyuM. mA ! Aje sAruM khAvAno occhava che. tame ApaNe ghera karaze ! mA, krodha karI belI uThI. ahA ! pApaNI, Aje huM tAre occhava karUM chuM. gharamAM nathI eka divasanuM khAvAnuM ke nathI paheravAnAM pUrAM vastra ane tene sAruM sArUM khAvAnuM jove che. jA,
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ (273) A aMbaratilaka pahADa rahyo. tyAM jaI sArAM phaLa khA. agara uparathI paDIne marI jA." "pahADa samI najara karI dhamAM mAtAe javAba Ape. hAlI paNa duHkhathI dAjhelI mAtAnAM kaThora vacano sAMbhaLI mane ghaNuM duHkha lAgyuM, huM gharathI bahAra nIkaLI dIna vadanavALI, nirAza thayelI ane rUdana karatI, lokonI sAthe aMbaratilaka pahADa upara gaI. bhUkha ghaNuM lAgI hatI. pahADa para phaLathI pAkeluM eka vRkSa mArA dekhavAmAM AvyuM. nIce paDelAM pAkAM phaLo khAI sudhA zAMta karI. tyAMthI najIkanA bhAgamAM yugadharAcArya nAmanA jainAcArya manuSyonI parSa AgaLa dharma kahetA mArA dekhavAmAM AvyA. te AcArya cauda pUrvadhara ane cAra jJAnI hatA. huM tyAM gaI. gurUne dekhI mane ghaNe AnaMda thayo. temane namaskAra karI, lokonI pAchaLa dharma zravaNa karavA mATe huM paNa beThI. dharma kahI rahyA bAda avasara dekhI meM AcAryazrIne pUchayuM. bhagavAna ! mArA jevo koI duHkhI chava A duniyA upara haze ? te kRpALu gurUe AdarapUrvaka ane pratyuttara ApatAM kahyuM-bhadra.! nirnAmikA ! tane duHkha kayAM che? vicAra karatAM A vAta. nI tane khAtrI thaze ke "mane dukha nathI" arthAta tArA karatAM vizeSa duHkhI cho duniyA upara aneka che ane tenAM duHkha AgaLa tAruM duHkha kAMI paNa gaNatrImAM nathI. bAI ! zrotra IdriyanA viSayamAM AvatA suMdara ke asuMdara zabdo tuM sAMbhaLI zake che sArAM ke naThArAM rUpa, tuM joI zake che. surabhI ke durgadhI gaMdha tuM jANI zake che. ISTa ke aniSTa sparzane anubhava tane . thaI zake che. sArA kharAba svAdanI tene khabara paDe che. lokamAM prakAza karavAvALA caMdra, sUrya, nakSatrAdikano anubhava tuM laI zake che. sudhA, tRSA, zIta, AtApAdikano pratikAra tuM jANe che ane prayatnathI te Aphatone tuM dUra kare che, rahevAne mATe tAre ghara che. aMdhakAra dUra
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ (274) karavA mATe tene tino prakAza svAdhIna che. pIvAne mATe pANI maLe che, IcchAnusAra phaLono AsvAda tuM le che. taDakAthI chAyAmAM bese che. sukhe nidrA le che. A sarva bAbatamAM tuM paravaza nathI, mATe tane duHkha kanyAM che ? dukhano anubhava karyA sivAya jene bIjo koI upAya ja nathI, evA asahya duHkhano anubhava karanAra chanAM duHkhonuM huM tArI pAsa varNana karuM chuM, je sAMbhaLatAM kaThora hadayavALA mANasanA hRdayamAM paNa kamakamATI utpanna thAya che. te tuM sAvadhAna thaIne sAMbhaLa. sAtamI narakamAM rahelA nArakIo, kSetranA guNathI-sthAnanA kArahuthI nAnA prakAranA duHkhane anubhava kare che. ahIM vadhArAmAM vadhAre sudhA, tRSA, TADha, tApa AdinI vedanA che. jo bhogave che. tenA karatAM te narakanA sthaLe tyAMnAM ja anaMtaguNI vadhAre vedanAno anubhava kare che. tyAM niraMtara ghera aMdhakAra che. pAMca IdriyanAM viSaya tadana pratikuLa yAne azubha che. eka nimiSamAtra vAra paNa temane nidrA AvatI nathI. pagale pagale teo bhayane yA duHkhane anubhava kare che. vacalI traNa narakamAM ane anya udIraNuM karAyeluM duHkha, vizeSa prakAre AdinA traNa narakamAM traNa prakAranuM du:kha che. paramAdhAmI devo paNa temane duHkha Ape che. AMkha mIMcIne ughADIe teTalo vakhata paNa nArakInA jIvone sukha nathI. nArakIo kevaLa duHkhane ja anubhava kare che. anAtha, azaraNa-dIna, karuNA yA dayAspada A che, paravazapaNe dusaha duHkhano anubhava asaMkhyAtA kALaparyata kare che. niraMtara du:khamAM pacAvAya che. A tiryaMce-janAvaronA sAmI to tuM najara kara, ahA ! kevA Akara duHkhane te anubhava kare che? TADha, tApa, kSudhA, tRSA, vadha, badhana, tADana, tana, bhAravahana ityAdi aneka duHkhane anubhava teo parAdhInapaNe kare che te mAMhIluM tane kahyuM du:kha che ?
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ (ra75) Adhaka riddhavAna jIvone dekhI tuM potAne duHkhIyArI mAne che paNa tane khabara nathI, te mAMhIlA jIvo paNa koI AdhithI, ke -vyAdhithI te koI anya prakAranI upAdhithI duHkhI che. sAmAnya manuSyajAtimAM tArA karatAM ghaNuM manu vizeSa duHkhI che. mAtaMga, metAra, caMDALa ane svecchAdi nIca jAtiomAM aneka manuSyo utpanna thAya che. lo ke tene tiraskAra kare che. chIchIkAra kare che. sparza karatA nathI. A loko pitAnA thatA parAbhavanuM keTaluM badhuM duHkha sahana kare che? tane te mAMhIluM duHkha kyAM che? mUkha, kANA, koDhIA, muMgA, AMdhaLA, baherA, huM ThA, hAtha paga nAsikAdi aMga chedAyelA manuSyo ahIM ja naraka sarakhuM duHkha anubhave che. prabaLa pApakarmanA udayavALA jIvone, tenAmAM deSa na hoya chatAM khoTA deSane Aropa mUkI, rAjapurUSa tene kArAgraha-baMdIkhAnAmAM nAkhe che. teo vadha, baMdhana, chedana, bhedana, ulaMbana Adi vividha prakAranI dusaha viDaMbanA sahana kare che. - ISTa vastunA viyogavALA, aniSTa vastunA saMgavALA ane dAsatvAdi duHkhathI pIDAyelA ane tethI ja kaMTALelA keTalAeka manuSpo jaLa, agni tathA viSa, zastrAdikathI pitAne ghAta kare che. - ItyAdi tapAsa karatAM ke vicAra karatAM tArAthI vizeSa duHkhavALA saMkhyAbaMdha jevo najare paDe che. tema chatAM nirnAmikA ! tuM tArA elA AtmAne ja duHkhI kema mAne che ? - jo tAre sukhI thavAnI ja IcchA hoya te tuM dharma kara. dharmanA pasAyathI A bhava ane parabhava ema bane bhava tArA sukharUpa thaze. AvAM zArIrika ke mAnasika duHkhanuM bhAjana pharI tuM nahiM thaIza. pitAnI zaMkAnuM samAdhAna karanAra gurUrAjanAM vacane sAMbhaLI harSa pAmelI nirnAmikAe kahyuM. pUjya gurUzrI ! je huM dharmane yogya houM te mArAthI banI zake te dharma karavAnuM Apa mane pharamAve.
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ (206 ) gurUrAje paNa samyak jJAnapUrvaka, gRhasthAnAM pAMca aNuvratA ( ahiMsA, satya, acauya, brahmacaya ane parigrahanu parimANu ) tene batAvyAM. nioNmikAe dhaNA harSoMthI te grahaNa karyAM. guruzrIne vaMdana karI leAkeAnI sAthe te potAnA ghara tarapha ga viSayatRSNA ochI karI, nirdoSapaNe te lIdhela tra1AnuM pAlana karavA lAgI. sAthe chaThTha, aThThama, Adi tapazcaraNa karatI hatI, jJAnavRddha purU. jenI sevA karI zruta abhyAsamAM teNe vadhArA karyAM, dhArmika AcaraNAthI te sukhI thai, satASapUrvaka vratanuM pAlana karI chevaTe aNuzaNu grahaNa karyuM. e. avasare rISabhadevajInA va, izAna devalAkamAM lalitAMga devapaNe rahelA hatA. tenI svayaM prabhAdevI deva bhavamAMthI cyavI gayelI hAvAthI te zAka karatA hatA. te dekhI svavabuddha nAmanA tenA mitra deve tene kahyuM. mitra ! zAka nahiM kara. A nirdemikA aNusaNu agikAra karIne beThI che. tene tamArU rUpa batAveA. te tamArU' dhyAna manamAM rAkhIne, dhama pasAye ahIM tamArI devIpaNe utpanna thaze. teNe tema karyuM. tenA rUpamAM mAha pAmelI nirnAmikA dha prabhAvathI, A mAnava deha mUkI, te lalItAMgadevanI vaya prabhA nAmanI devIpaNe utpanna thai. tyAM temanI sAthe divya bhAganA upabhoga karI, devabhavamAMthI cavI lalItAMgane jIva pUrva videhakSetranI pu MDarIgiNInagarImAM vajrajadha rAjApaNe utpanna thayA. ane svaya'prabhA devIne jIva zrImatI nAmanI teno rANIpaNe utpanna thayA. te bava pachI uttarakurukSetramAM ane jaNu yugalIyAMpaNe utpanna thayAM. tyAMthI saudharmAM devaleAke ane devapaNe upajyAM, devalAkathI cyavI pUrvAvideha kSetranI prabha`karA nagarImAM ane mitrapaNe utpanna thayAM. tyAM bIjA cAra mitre temane thayA, auSadhA dikathI sAdhunI sevA karI, vizeSa dharmo dhyAnamAM maraNa pAmI, bArame devalAke chae, deva mitrapaNe utpanna thayAM, deva AyuSya pU` karI pu MDarakagiri nagarImAM zrI vajrasena tIrthaMkara thavAnA hatA temanA vajranAbha pramu kha *
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ (ra77) pAMca putrapaNe utpanna thayA. temAM vajanAbha cakavartI thayA. chaThTho temane sArathI thayo. chae jaNAe vajasena tIrthaMkara pAse cAritra lIdhu temAM vajanAbha caudapUrvI zakevalI thayA. teo AcAryapade pratiSThita thayA bAkInA pAMce agIyAra aMganuM jJAna saMpAdana karyuM temAM cho sArathI sAdhu hato te jJAnamAM vizeSa prayatna karato hato. vAraMvAra manana karatA hatA. jJAnanuM parAvartana karavuM, gaNavuM, ane zaMkA paDe tyAM AcAryazrIne pUchIne nirNaya kara, temAM bIlakula pramAda karato na hato. eka divase vajasena tIrthakaranA mukhathI teNe sAMbhaLyuM ke-A vajanAbha AcAryane jIva bharatakSetramAM prathama tIrthaMkara thaze. temanuM nAma rISabhadevajI thaze- vigere. tyAra pachI cauda lAkha pUrva paryata cAritra pALI sarvArthasiddha vimAnamAM te chae cha devapaNe utpana thayA. te lalItAMga devane jIva hamaNAM rISabhadevajI tIrthaMkarapaNe utpanna thayuM che. bIjA cAra mitro bharata, bAhubalI, brAhmI ane suMdarIpaNe janma pAmyA che. tathA nirnAmikone jIva huM ahIM zreyAMsakumArapaNe janmyo chuM. A prabhunAM darzanathI ane Aje jAtismaraNa jJAna thayuM che, pUrvabhavanA zrutajJAnanA baLathI A sarva vizeSa prakAre meM joyuM che. mahAnubhAvo ! tame paNa tIrthakarAdine-sAdhuone A pramANe dAna Apo. ityAdi zreyAMsakumArane vRttAMta jANI loko kahevA lAgyA. kumAra ! ghaNuM ja sAruM thayuM ke-ajJAnatAthI pazunI mAphaka pitAnI udarapUrtivALI jiMdagI gujAratA amone tame dAnane mArga batAvI jAgrata karyA. rAjapurUSoe kahyuM. AjanAM traNe svapnane arthe atyAre pragaTa thayo. tenA phaLa tarIke zreyAMsakumArane jAtismaraNa ane prabhune dAna ApavArUpa mahAna lAbha thaze.
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ (280 ) paNa jJAnanA abhAve yatanA, ayatanAne nahi jANanArA, pravacanathI nirapekSa khatI saMsAraaTavImAM paribhramaNa kare che. viveka jJAna sivAya, ajJAnI tIvra tapazcaraNu karavA chatAM AMdhaLAnI mAphaka doDIne saMsAraparibhramarUpa khADAmAM jai paDe temAM kAMi Azcaya nathI, aneka bhavAe paNa durlabha jiteMdra darzana pAmIne deva, manuSya ane nirvANusukhanA parama kAraNarUpa nanaprApti mATe prayatnavAna, thavu' joie. kahyuM che ke-- nANaM mohamadhArAharI saMhAra marugAmA / nANaM dihaM adiTThaghaDaNAsaMkaSpakapadumA nANaM dujjayakarama kuMjaraghaDApaMcasapaMcANaNeA / nANaM jIva ajIvavaththu visarassAle / yaNeAyaNa || 1 || meharUpa mahAn aMdhakAranI laharI( paMkti)nA saMhAranAza karavAne jJAna, saoNdaya sarakhu` che. dIThelI ane nahi dIThelI iSTa vastunI prApti karAvavAmAM jJAna, saMkalpamAtrathI icchita phaLa ApanAra kalpavRkSasamAna che. durjoya karUpa hAthIonI ghaTAonA (samUhane) . vinAza karavAmAM nAna siddhasamAna che ane jIva avAdi vastunA vistArane dekhavA mATe jJAna advitIya netrasamAna che. paropakArabuddhithI devAvALAne ane svepakArabuddhithI grahaNu karanArane jJAna meAkSa-nagarInA dAtulya kuLa Ape che. kevaLajJAnarUpa lakSmI peAtAnI meLe ja teone AvI maLe che. ja keTalAka mahAtmAe hAthamAM rahelA muktAphaLa (motI)nI makka A pRthvItaLane dekhe che. graha, nakSatra, sUrya, caMdrAdikanA parimANune dhAturvAda, rasAyaNa zAstra nai, aMjanasiddhi Adi samagra riddhine, jyeAtiSa tathA nimittazAstrane, gADI, pizAca, zASTIni pramukhanA mAne, karmAMnI pariNatIone, jIvAnI gati Agatione, kAlanI saMkhyAte, pahADa, pRthvI, samudra, draha, nadI, vimAna, deva ane siddhi
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ (281) vigerenA parimANane jANe che tyAre manuSyapaNuM sAdhAraNa chatAM keTalAka manuSya A mAMhIluM kAMI paNa jANI zakatAM nathI tenuM kAraNa zuM? A jANapaNAnuM ane nahi jANavAnuM kAraNuM jJAna abhyAsa karelo ane nahi karelo, jJAnanuM dAna anyane kareluM ane nahi kareluM, jJAnamAM anyane madada ApelI ane nahi ApelI te ja che. ahIM koI zaMkA kare ke, jJAna kone kahevuM? jJAnane khare artha zuM? zuM pRthvInuM jJAna thavuM ? sUryacaMdranI saMkhyA karavI? dhAtu, rasAyaNa ane aMjanasiddhi AdinuM jANapaNuM karavuM? bhUta, pizAcAdinA maMtra siddha karavA? pahADa, nadIo vigerenI gaNatarI karavI ke jIva, achavAdi bhAMgAo gaNuM kADhavA tene jJAna kahevuM? mahApurUSo tenA uttaramAM kahe che ke AtmAnuM jJAna karavuM te jJAna che. AtmA kone kahevo ? tenAM lakSaNo jANavA, tene nizcaya kare, te karmathI baMdhAyelo che? baMdhAye hoya to zA kAraNathI ? te mukta thaI zake che? thaI zake te kevAM nimittothI ? vigerenuM jANapaNuM karavuM ane pavitra nimitte meLavI AtmAne vizuddha kara. A ja jJAna che. Ane mATe ja A sarva vistAra che. te sivAyanuM jJAna te Atmavizuddhi mATe nathI. AtmajJAna te ja jJAna kahI zakAya, to pachI "jJAnIo A sarva pRthvIne jANa zake che " ityAdi pUrve zA mATe batAvyuM? Ane pratyuttara A pramANe che. AtmAne jJAtatva (jANavApaNuM) dharma che. jJAnAvaraNIya karmane kSaya thatAM te sarva padArtho jANuM zakaze ja. paNa tethI ema samajavAnuM ke kahevAnuM nathI ke, A sarva vastuo jANavI ja joIe. athavA jANavuM te AtmajJAna che. nirmaLa arisAmAM sAme rahelI sarva vastuo pratibiMbita thaze yA dekhAI Avaze. tema nirmaLa AtmA te sarva vastuone jANI zakaze, paNa manuSyone mukhya udeza AtmAne vizuddha karavAne ane janma,
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ (282 ) karavA ane vicAra maraNanAM saMkaTomAMthI mukta thavA no ja che. ane tema thavA mATe AtmajJAna ja kartavya che. vaLI AtmasAdhana karanArA sava je kAMI eka sarakhI lAyakAtavALA detA nathI. tene laine te sarve AtmavizuddhimAM praveza karI zakatA nathI. teone malina vicArothI ke azubha kriyAothI bacAvavA athavA pAchA haThAvavA mATe prathama abhyAsamAM zubha vicAre ke AcaraNavALA graMtha vigerene abhyAsa karAvavAmAM Ave che. temAM pApavRttione rokavAno mukhya udeza hoya che. namaskAramaMtrAdinA. jApa pramukha zubha AlaMbane, punyAdinI puSTi mATe che. ane te paNa amuka hada sudhI upayogI che. pRthvI, pahADa, nadI, kaha, vimAna ane jIvAdinI gaNatarIvALAM zAstra, azubha dhyAnathI bacavAmAM vakhatano vyaya karavA mATe che. yogyatA sivAya ucca sthitimAM praveza na thAya ane vacaNI madhyama sthiti svIkAravAmAM na Ave te ubhayabhraSTa thavA jevuM thAya che mATe azubha dhyAnathI bacavA sAru ane ucca sthitimAM praveza karavA sArU regyatAnA pramANamAM madhya sthiti svIkAravI te yogya che. temaja pRthvI, pahADAdinuM jJAna lokasaMsthAnI bhAvanAnA vicAra mATe paNa che, ane teno paNa hetu e che ke A sarva jJAnI daSTathaLe A jIve paribhramaNa karyuM che. janma, maraNo karyA che, have tenAthI bacAva karavo joIe. vigere madhyama vicAra mATe te zAse jANavAnAM che. " hAthamAM rahelA motInI mAphaka A sarva pRthvItaLa jyotiSa, maMtra vigere kaI mahAtmA jANI zake che " ema pUrve kahevAmAM AvyuM. tenuM kAraNa duniyAmAM atizayika tarIke jyotiSa, rasAyaNa ane maMtrAdi zAstra manAya che. te paNa zAstra, pUrvApara virodha vinA saMpUrNa rIte mahAtmAo jANI zake che. e atizayikapaNuM batAvavAne ja hetu che. paNa tethI te ja kartavya, jANapaNuM ke jJAna che ema mAnavAnuM nathI. kharA jJAna tarIke AtmajJAna karavuM te ja mukhya
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ (283) jJAna che. jemAM niraMtara apUrva AtmajJAna grahaNa kare che. te jJAna pragaTa karavA prayatna kare che. teo jiteMdrapada pAme che tyAre jeo paramArtha buddhithI bIjAone AtmajJAna kahe che, Ape che teone uttama phaLanI prApti thAya temAM Azcarya ja zAnuM? je jJAna bhaNavAvALAne, anAja, pANuM, vastra ane pustakAdinI madada Ape che. te paNa jJAnadAnane vibhAga kahevAya che. divasamAM eka pada jeTaluM paNa jJAna zIkhI zakAtuM hoya athavA panara divase eka leka jeTaluM jJAna zIkhI zakAtuM hoya tathApi jJAna bhaNavAno prayatna mUkavo na joIe. ajJAnI che arthAta thaDI buddhivALA-jJAnanA prabaLa AvaraNavALA che paNa jJAna bhaNavAmAM AdarapUrvaka prayatna kare to mAsatusa jevA munionI mAphaka chevaTe pUrNa jJAna paNa meLavI zake che tyAre vizeSa buddhivALA che mATe te zuM kahevuM ? A pramANe jJAnaratnanuM svarUpa saMkSepamAM batAvavAmAM AvyuM che paNa te meLavavA mATe pUratA prayatnanI jarUra che. vakhata vizeSa thaI javAthI bIjA darzana-cAritrAdi ratnonA svarUpa mATe AgaLa upara kahevAnuM rAkhI gurUmahArAje potAne upadeza samApta karyo. eTale jitazatru rAja, sudarzana, zILavatI, sArthavAha, vigere sarva rAjamaMDaLa gurUne namaskAra karI gurUpadezanuM smaraNa karatAM tyAMthI rAjamahela tarapha pAchA pharyA. sudarzana ane zILavatIne rahevA mATe rAjA jitazatrue potAne saMpUrNa sAmagrIvALo mahela Ave. sudarzanA saparivAra tyAM AvI rahI. tenI sarva vyavasthA rAjAe pote pitAnA mANasedrArA karAvI ApI. devadarzana, gurUdana, dhamakavaNa, supAtra dAna, svadharmIva tsalya, dInajanano uddhArAdi nAnA prakAranAM uttama kartavya karavAne pUrNa prasaMga tene ahIM AvI maLe. . .
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ (284) supAtramAM dAna ApI sudarzanAe bhojana karyuM. dharmakriyA ane -jJAnacarcAmAM divasa pasAra karI bIje divase gurUzrInAM darzana ane dharma zrAvaNa nimitte sudarzana zILavatI sAthe potAnA parivAra sahita karaMTa udhAnamAM jJAnabhUSaNa gurU pAse AvI, - manuSyone janma maraNanA duHkhathI mukta thavAmAM parama kAraNabhUta guruzrIe karuNAbuddhithI dharmopadeza Apa zarU karyo. prakaraNuM 32 muM. - -- samyam darzana-bIjuM ratna darzanamohanIya karmanI temaja cAritra mehanIya karmanI amuka prakRtio(bheda)nA-kSaya, kSayopazama ke upazamathI pragaTa thayelo ( amuka aMze) AtmasvabhAva yA AtmaguNa tene samyagU darzana, samyakatva ke -taravazraddhA kahe che. A samyakatva bIjuM ratna che. jJAnathI samyapha rIte to yA padArtho jANI zakAya che. ane darzanathI teno ekkasa nirNaya thaI zrAdhAna karAya che. jemake A jIva-ajIva jaDa cetanya padArthonuM svarUpa pUrvApara virodharahita A pramANe ja che. darzanamohanIya karmanI samyakatvamohanI, mitramohanI ane mithyAtvamohanIya nAmanI traNa prakRtine sarvathA kSaya thavAthI A samyagU darzana vizuddhasvabhAve pragaTa thAya che. mehanIya karmanI A traNe prakRtio mithyAtva svarUpa che chatAM eka ekathI vizuddhatAmAM vizeSa vizeSa rahevAthI tenA traNe bhedo judA judA kahevAmAM AvyA che. nahiMtara AtmAnA vizuddha guNane
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ (25) (dhAnane) rokavAne svabhAva traNemAM che. daSTAMta tarIke jema sUrya vAdaLAmAM gADha tadana DhaMkAyelo hoya te ThekANe mithyAtvamohanIya, aradhAM melAM vAdaLAM ane aradhAM dhoLAM vAdaLAmAM DhaMkAyelo hoya te mizrA mohanIya ane tadana ujavaLa vAdaLAmAM sUrya DhaMkAyelo hoya te ThekANe. samyakatva mehanIya. A sthaLe sUryane AtmAnA amuka guNa ThekANe gaNavo. tene AvaraNa karanAra A mithyAtva mohanIyane vAdaLAM samAna gaNavAM. A mohanIya karma prakRtinA svabhAvane laine AtmAdi padArtha upara yatha the nirNayavALuM tattvamahAna chone thatuM nathI. A karma prakRtirUpa vAdaLAMne haThAvI zakAya che. tema karavAnA upAya che. jema jema krodha, mAna, mAyA ane lobhanI prabaLatAne maMda, maMdatara, maMdatama karavAmAM Ave che, satsaMgane samAgama meLavavAmAM Ave che. madhyastha daSTi rAkhI vinA pakSapAta varatutvane vicAra karavAmAM Ave che ane manane kaluSatA vinAnuM vizuddha rAkhavAmAM Ave che tema tema A samyagudarzana guNa vizuddha-vizuddhatara rUpe pragaTa thatA cAle che. upAdhI bhedathI yA apekSAthI A samyak zraddhAnanA aneka bhedo thaI zake che. te sarvamAM "tattvanuM zraddhAna thavuM "e sAmAnya artha che. yAne mukhya bheda che. te pahelo prakAra che. koInA upadeza sivAya-svAbhAvika, pitAnI meLe ja pariNAmanI vizuddhi meLavatAM samyaga darzana guNa pragaTa thAya che. temaja gurvAdikanA upadezadvArA vizuddhi meLavatAM paNuM A guNa pragaTa thAya che. Ama be bheda te zraddhAnanA gaNAya che. kSAyika, kSApakSamika ane aupathamika-ema te zraddhAnana, traNa bheda kahevAmAM Ave che. darzana mohanIya karmanI traNe prakRtinA pudgalone, sadAne mATe sarvathA Atmapradeza sAtheno viyoga tha (chUTuM thavuM) te kSAyaka
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ (286) samyaku hvAna kahevAya che. A zraddhAnanI zarUAta cethA guNasthAnaka cI cheAThamAM guNasthAnake kSapakazreNi (kama khapAvavA mATenI pariNAmanI vizuddhirUpa dhArA)mAM praveza karatAM, A samyapha mahAna pitAnuM kharekhara sAmarthya pragaTa dekhADe che. chevaTe kevaLajJAna paNa prApta karAve che. eTale jevuM jANyuM, je nizcaya karyo, tevo ja anubhava karAvavAmAM nimittabhUta bane che. A zraddhAna prApta karavAmAM anaMtAnubaMdhI kaSAyone sarvathA nAza karavo paDe che. "anaMtAnubaMdhI' A nAma pramANe ja te kaSAya(krodha, mAna, mAyA, lobha )mAM guNa rahelA che. anaMta-anubaMdha (rasa) karAya-baMdhAya-jenAthI-je karavAthI te "anaMtAnubaMdhI." A kaSAyanI madadathI yA sAmarthyathI, AtmA anaMta kALaparyata saMsAra paribhramaNa kare teTalo kamane baMdha kare che athavA A cAra kaSAyanI bhAdathI AtmA anaMtarmanAM dalIyAM ekaThAM kare che, mATe anaMtAnubaMdhI, athavA je kaSAyanI sahAyathI chavane pagalika sukha saMbaMdhI anaMta icchAo laMbAyelI heya (thAya) che te anaMtAnubaMdhI. AtmaguNonuM ke AtmasukhanuM kharuM bhAna thatAM A IcchAonA taMtuo tUTI jAya che. paurAlika sukhapaNe bhAsatuM nathI. eTale AtmAnA anaMta sAmarthyane pravAha Ajaparyata je nIce (pudgala tarapha) vahana thato hato tene pAcho vALI te pravAha kevaLa AtmabhAva tarapha ja vahana karAvAya che. A guNa anaMtAnubaMdhI kaSAya javAthI ja pragaTa thAya che. vizeSa eTalo che ke AvAM pariNAma thavA pahelA AvatA janmamATe AyuSyano baMdha nikAcIta karyo hoya to te janmane mATe te vizeSa AgaLa vadhI zakato nathI. A pariNAmathI ekaMdara ghaNo ja phAyado che, paNa pUve kahyA mujaba pUrNa jJAna, te, A janmamAM pAmI zakato nathI. temaja pAcho kadAca mithyAtva mehanayane prabaLa udaya thAya te pharI anaMtAnubaMdhI kaSAyane baMdha paNa te kare che. kSaya thayelI anaMtAnubaMdhInI prakRtio paNa pAchI uda
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ (287). valanA pAme che. (UbaLe che.) Ama thavAnuM kAraNa mithyAtvarUpa bIja hajI sattAmAM kAyama raheluM che te ja che. AgAmI janma mATe nuM AyuSya bAMdhyuM hoya ane pariNAmanI vizuddhithI te kadAca zreNi ArUDha thAya to, te samyakatvamohanIya, mitra mehanIya ane mithyAtvamehanIya traNene kSaya kare che ane maraNa pAmI devalekamAM jAya che. sAte prakRtine kSaya karanAra te traNa athavA cAra bhavathI vadhAre saMsAramAM paribhramaNa karato nathI. AvatA janmanuM AyuSya nahi bAMdhanAra ane sAte prakRtine kSaya karanAra zreNi ArUDha thaI, napuMsakavedAdi ATha prakRti. strI vedaAdi che prakRti, purUSada. ane saMjvalana krodhAdi khapAve. temaja jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya aMtarAya ane mohanIya karmanI bAkI rahelI prakRtione khapAvI. (ghAtI karmane khapAvI) kevaLa jJAna utpanna kare. A kSAyika samyakatva (vizuddha pariNAmavALI sthiti AvyA pachI pAchuM jatuM nathI. kSAyika samyaktvanI prAptithI chevaTanI sthiti parvatanA guNo anukrame prakaTa thAya che. yopazama samyakatva, udaya Avela mehanIya karmasaMbaMdhI mithyAtva prakRtine vedIne kSaya kara ane udaya nahiM AvelI mithyAtva prakRtinA pariNAmanI vizuddhithI upazama karavo te, (mizrabhAvane pAmeluM ane vartamAna kALe vedAtuM) kSapazama samyakUva kahevAya che. A samyakRtvamAM eTale guNa rahele che yA evI zubhatA rahelI che ke je A samyaktva prApti pahelAM AvatA janmanuM AyuSya na bAMdhyuM hoya ane te samyaktva A bhava mATe kAyama TakI rahe to vaimAnika deva sivAya bIjI gatimAM che, te bhavamAMthI na jAya. A zuddhatA sAmAnya rIte TakI rahetA ekIsAthe chAsaTha sAgaropama (AmAM
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ (288 ) ghaNA lAMkhe vakhatanA samAveza thAya che) sudhI TakI rahe che. ochAmAM AchA vakhata aMta dUtta jeTalA che. A samyaktvamAM paNa kaSAyanI maMdatA ane parimANunI vizuddhatAnI teA jarUra che ja, chatAM kSAyaka karatAM AmAM vizuddhatA echI hoya che. A samyaktvanI parAkASThA pachI ( chellI vizuddhimAMthI ) kSAyaka samyaktva pragaTa thAya che, A samyakRtva asaMkhyAtI vAra Ave che ane jAya che. upazama samyakatva pUrve kahelI mAhanIya kramanI sAta prakRtine (rAkhathI bhArelA agnitI mAka) upazamAvavI ( va`mAna kALamAM aMtamudbhUta jeTalA vakhataparyaMta pradezathI ke vipAkathI nahiM venrI ) tene upazama samyakU kahe che. paramaupazama (zAMta yAne sthira) bhAvamAM rahetAM A samyakRtva prApta thAya che. A samyakRtva prAptinA krama evA che ke-anaMta kALathI nAnA prakAranI ye:niemAM paribhramaNu karatAM bhavitavyatAnA niyeAgathI ke ka pariNatinA niyeAgathI sa MnipaMce driyapaNa meLavI zakAya che. jema pahADa parathI paDatI nadImAM keTalAeka meDALa paththara, athaDAI paDAine goLAkAra banI jAya che temaja zubha pariNatInA cAge AyuSya sivAyanA sAte karmanI sthiti kADAkAMDI sAgara|manI aMdara paDye pamanA asaMkhyAtame bhAge ochI kare che. ATalI vizuddhie AgaLa caDatAM--A ThekANe te jIvAne rAgadveSanI nibiDagraMthI AgaLa AvIne UbhI rahe che. A graMthIne bhedhA sivAya tenAthI AgaLa vadhI zakAtuM nathI. arthAt je vizuddhinA jerathI teo ahIM sudhI-A sthiti sudhI AvI pahoMce che. tethI vizeSa vizuddhitI have temane AgaLa vadhavAMmAM jarUra paDe che. te sivAya teethI AgaLa vadhI zakAtuM nathI. te vizuddhi e ja ke rAga, dveSanI ochAza karavI.
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 289) upara jaNAvelI vizuddhi payaMta te aneka jIvA aneka vAra AvI zake che, paNa have AgaLa mATe vizuddhimAM ekadama meTA pheraphAra karavA jokhae tevA meATA pheraphAra je jIvA karI zakatA nathI, tee tyAM ( te sthitimAM ) lAMkhA vakhata rahe che. keTalAka jIvA pari NuAmanI milanatAmAM vadhAreA karI ( karmanI sthitimAM vadhArA karI ), tyAMthI pAchA paDe che. tevAne AtmamArga kaThaNa thai paDe che. kAI lAyaka chatra pariNAmanI vizuddhatAthI A rAga dveSanI graMthI(gAMTha)ne bhedI nAMkhI AgaLa vadhe che. ane amuka vakhata paryaMta te pariNAmathI pAchA na ja haThavArUpa anivrutikaraNa (pariNAmanI sthiti ke vizuddhi vizeSa )thI upazama samyakRtva pAme che. A samyakRtva apaudgalika yAne arUpI che. tema heAvAnuM kAraNa e che ke-temAM ( teTalA vakhata mATe) mithyAtvanAM pudgalA vipAkathI ke pradezathI paNa vevAmAM AvatAM nathI. jema ukhara jamInane pAmI vanamAM lAgela dAvAnaLa zAMta thAya che tema pariNAmanI vizuddhithI mithyAtva zAMta thatAM AtmazAMti pragaTa thAya che. mINAvALA kedravAne prayAgathI vizuddha karavAmAM Ave che, temAMthI keTaleAka bhAga tadana zuddha thAya che, keTalAeka avizuddha thAya che, ane keTalAeka taddana melA rahe che. evI rIte aMtarmuhUta kALa pachI pariNAmavizeSathI upazamAvelA ( sattAmAM rahelA ) mithyAtvanA traNa bhAga karavAmAM Ave che. temAM eka vizuddha, khIjo azuddha ane trIjo taddana azuddha. pUrve jeNe ata hukALa paryaMta mithyAtvane upazama karyAM hatA, te teTalA vakhata pachI, jo A ( pariNuA manI tAratamyatAthI) zuddha pujanA anubhava kare ( vede) te tene kSayApazama samyakRtva prApta cAya che. avizuddha mithyAtvanA puddagala veDhe tevA adhyavasAyane te 19
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ (290) anubhava kare teA tene mizra samyakSa prApta thAya che. ane taddana malina pudgala vevA jevAM azuddha pariNAma-yA-adhyavasAyane anubhava kare teA te mithyAtvamAM praveza kare che arthAt te mithyAtva pAme che. A mithyAtvamAM AvatAM tenI pUrvanI vizuddhi cAlI jAya che arthAt tenI vizuddhi upara malinatA pharI vaLe che, chatAM teNe eka vAra vizuddhine anubhava karelA hovAthI te vadhArAmAM vadhAre apudgalaparAvarttana ( kALanuM mApavizeSa ) kALathI vizeSa vakhata sa`sAramAM paTana karatA nathI. teTalA vakhatamAM pharI pAchI pUrvanI vizuddhi meLavIne te nirvANupada avazya meLave che. A traNe samyaktva ochAmAM ochA ata dUtta jeTalA vakhata anyamAM rahe che. upazama samakti eka javane pAMca vAra Ave che. kSayApazama asaMkhyAtI vAra Ave che ane kSAyaka samyakRtva eka vAra Ave che ane te pAchuM kAI vakhata jaMtuM nathI. kSayeApazama, DeALAyelA pANI sarakhu malina che. upazama nIce eDelA melavALu niLa che ane kSAyaka kevaLa nirmaLa che. pariNAmanI vizuddhithI nirmaLa kSAyaka samyakRtva ane kSAyika cAritra pAmI mAdevAjI nirvANapada pAmyAM. tevI ja rIte sa jIvAe AtmaguNu pragaTa karavA mATe vizuddhi meLavavI joie. mA devAjI A bhAratabhUmi upara eka vakhata evA hatA ke, jyAM yurmalika manuSyAnuM ja sAmrAjya hatuM. te leAkeA dhaNAM bhALAM ane sarala svabhAvanAM hatAM. leAbha ke mamatva bhAva dhaNA ja AchA hatA. atyAranA vakhatanA manuSyAmAM viSaya-kaSAyanI je hu eLa gAi gayelI jovAmAM Ave che tenA hAranA bhAge paNa te vakhatanA jIve mAM viSaya kaSAyanI tIvratA jaNAtI na hatI. te vakhatanAM vRkSa ( kalpavRkSA ) eTalAM phaLadrupa hatAM ke, temane khetIvADInI garaja na hatI. te vRkSamAMthI ja paheravAnAM vastrA, khAvA mATenAM vAsaNA ane prakAza OU
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ (291) thaI zake tevI vastuo teo meLavI zakyA hatA. kalpavRkSanAM phaLAthI zarIrane nirvAha cAlate hale. lobha vizeSa na hovAthI hathiyAra bAMdhavAnI teone jarUra paDatI na hatI. temaja sarve saMtoSI hovAthI vyavahAra prapaMcanI jALavALI lekhinInI paNa teone jarUriyAta na hatI. Avo vakhata A bhAratabhUmi upara ghaNuM lAMbA kALa paryata cAlyo, jenI ekaMdare saMkhyA aDhAra koDAkoDI sAgaropama jeTalI meTI hatI. A arasAmAM teomAM pApakRtti temaja dharmavRtti bane nahiM 'jevI ja hatI. A yuSyanA chellA bhAgamAM temanI strI eka putra, putrInA yugalane janma ApatI hatI. te yugalanuM amuka TUMkA vakhata sudhI pAlana-poSaNa karI, banne daMpatI maraNa pAmI devabhUmimAM jaI vasatAM hatAM. yugalapaNe utpanna thayela putra, putrI ApasamAM strIpuruSano vyavahAra calAvatA hatA. vivAha saMbaMdhI nIti teomAM bIlakula na hatI. teomAM akALa maraNa paNa thatAM na hatAM ane eka ja strI-purUSa ApasamAM saMteSathI saMsAranirvAha karatA hatA. vakhatanA vahevA sAthe teomAM rAgadveSanI sthiti vRddhi pAmavA lAgI. te vakhatanA lekonI buddhibaLanA pramANamAM kAMIka adhika buddhivALA teonA rAjA tarIke manAtA hatA. rAjAdi adhikAropaNuM paNa te yugalikonA ghaNA pAchalA vakhatamAM ja utpanna thayuM hatuM. te pahelAM te loko taddana svataMtra hatA. tema teone tevI jarUrIcAta paNa na hatI. jema jema rAgadveSanI adhikatA thatI cAlI tema tema kalpavRkSomAMthI meLavI zakAtA AhArAdi paNa ochAM nIpajavA ke maLavA lAgyAM. sAdhane ocho thatAM lobha vadhyo ane lobha vadhatAM temAMthI krodhano janma thayo. kedha thatAM. ApasamAM laDavA lAgyAM. temanA samAdhAna mATe te vakhatanA buddhimAna manuSya rAjA tarIkenuM pada svIkArI
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ (292) yogya vyavasthA karavI zarU karI. aparAdhIne daMDa ApavA mATe hA ! athavA are ! zabdano prayoga te vakhatanA aparAdhIne sakhata zikSA mATe yogya nivaDe. "hA ! te A zuM karyuM ?" ATalA zabdothI pitAne mahAna zikSA thaI tema teo samajatA hatA. keTalAka vakhata javA bAda te zikSA ochI gaNAvA lAgI. tene anAdara karI le ko aparAdha vizeSa karavA lAgyA. tyAre meTI zikSA tarIke mA ! A zabda vApare zarU karyo. "pharI AvuM kadI na karaze" kALakrame jyAre loko, A nItine paNa na gaNakAravA lAgyA tyAre utkRSTa zikSA tarIke "dhikAra" zabda yojAyo. Ama jaghanya, madhyama ane utkRSTa aparAdha hA, mA ane dhikkAra. A daMDa. nIti vaparAtI hatI. A arasAmAM te yugalikomAM nAbhI rAjA ane mArUdevAnuM yugala utpanna thayuM. temanA vakhatamAM yugalikAnI sthitimAM vizeSa pheraphAra thato rahyo. temaNe rISabhadevajI ane sumaMgalAnA yugma(joDalA) ne janma Ape. A janma yugalika rivAjathI viparIta hato, kemake yugaliko pitAnA maraNanI chellI avasthAmAM putra putrInA yugmane janma ApatA hatA tyAre A rISabhadevajInA prasaMgamAM tethI viparIta banyuM hatuM. arthAta yuvAvasthAmAM ja mArUdevAjIe rISabhadevajIne janma Apyo hato. rISabhadevajI pAchalA janmanA pUrNa saMskArI, mahAna yogI, hatA, tethI pAchalA aneka janmane jJAna sAthe (avadhijJAna sahita) temane janma thayo hato. A jJAnabaLathI temaNe yuga. likAnI ajJAna dazAmAM moTo pheraphAra karI, teone yogya yAne lAyaka banAvyA. te vakhatamAM kalpavRkSomAMthI maLato kherAka vigere pAka baMdha thayo hato. loko bhUkhe maratA hatA. sahajasAja pAka thato te baLavAna loka laI jatA ane nabaLA dukhI thatA hatA. A yugalikonA duHkhane rISabhadevajIe aMta ANyo.
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 293) AsapAsamAM vRkSe dhasAvAthI agni utpanna thaye|. A agni pAsethI vI rIte kAma levuM ? anAja kema pedA karavuM? ane pakAvavu vigere kriyAmAM, rISabhadevajIe leAkAne mAhitagAra karyAM', te vakhatanA vidhamAna leAkAmAM, jJAnabaLe sathI adhika rISabhadevajIne jANI, yugalikAe temanA paganA jamaNA aMgUThA upara pANI reDI, rAjyAbhiSeka karI peAtAnA rAjApaNuM sthApana karyA. rISabhadevajIe peAtAnI buddhibaLathI nItinA mArga sthApana karyAM. bhUkhe maratA ane du:khI thatAM lokone te, te jAtanA yeAgya upAye batAvI sukhI kraryo, bahena bhAine ApasamAM thatA vivAha temaNe baMdha karyAM, TUMkAmAM kahIe teA A bhAratabhUmi uparathI ajJAnatA dUra karavAnA majabUta pAyA. temaNe nAkhyA. A vyavahAratIti sthApavAmAM ane tene amalamAM mUkAvavAnA prayAsamAM temane dhaNA vakhata vyatIta karavA paDayA. A arasAmAM temane e strIethI se putro ane be putrIo nI saMtatI thai hatI, te sate temaNe aneka kaLAmAM kuzaLa karyAM hatAM. strIomAM jJAnane phelAveza karavA mATe peAtAnI putrIe brAhmI ane suMdarIne strIdhane yeAgya tamAma kaLAomAM pravINa karo. A pramANe nItithI bharapUra vyavahAramA sthApana karI, AmajiMdagI ucca sthitimAM lAvavAnI pRcchAthI bharatAdi seA putrAne rAjya vaheMcI ApI pote zramapaNuM (tyAgamA`) aMgIkAra karyuM. vyavahAra mA bhale sukharUpa thAo tathApi AtmAnI ucca sthiti mATe te paramA mArganI jarUra che:ja. nItimAthI lokA vyavahAramAgamAM sukhI thAya che paNu AtmabhAvamAM te sukhI nathI teone janma maraNanA pherA karavA paDe che ja. sayAga viyeAga duHkharUpa anubhavAya che ane zArIrika ke mAnasika pIDAe trAsa Ape che ja. A sarva zAMti AtmAMnI uccadazAmAM thAya che. te ucca zA
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ (294) vyavahArika prapothI alaga thayA vinA saMbhavatI nathI. vyavahAramArga mAM lokone sukhI karyA ke loko sukhI thayA, paNa te ceDA vakhatane mATe ja-tethI kAMI niraMtaranuM sukha to nathI ja. - AtmajJAna te ja satya mArga che. khare paramArtha te ja che. janma maraNane zAMta karanAra, AdhivyAdhione phITADanAra ane niraMtaranI zAMti ApanAra te sivAya koI anya mArga nathI. A zAMti yA Atmika mArga pite anubhavyuM hoya te ja bIjAne anubhavAvI zakAya che. kahevata che ke "kuvAmAM hoya to ja avADAmAM Ave ! pitAne ucca rigatimAM AvavA ane pAramArthika karUNAthI anyane tevI sthitimAM lAvavA rISabhadevajIe gRhasthAzramane tyAga karyo. tyAgI thaI nirjana pradezamAM rahI AtmadhyAna karavA lAgyA. vividha prakAre AtmavicAraNA, IdriyasaMyama, manonigraha, zuddha dhyeyanuM dhyAna ane temAM ja lInatA vigere AtmasAdhana karatAM temane eka hajAra harSa vyatIta thayAM. AtmikacaryAmAM rahetA, duSkara tapa karatA, zarIrathI nirapekSa banI ghora parISahe sahana karatA, jagata prabhune dekhI, sarala ravabhAvavALI paNa putrapremathI gADha baMdhAyelI nehALa mAtA (bhArUdevAjI) ghaNe karavA kheda lAgI. te codhAra AMsue raDavA lAgI. are ! bhAre putra itara sAmAnya lekanI mAphaka niraMtara tApa, zaradI, sudhA, tuSAdikanAM duHkhano anubhava kare che. te jagalamAM ekalo phare che. koInI sAthe bolato nathI. thoDo paNa vakhata saMto nathI. vividha prakAranAM Asane besI rAtridivasa kAMIka vicAra karatA rahe che. raste cAlatAM te thAkI jato haze paNa vAhana upara besatuM nathI. grISma RtunA prakhara tApamAM paNa te zItaLa jaLamAM snAna karato nathI. pagamAM te kAMI paherato nathI. kauTA ane kAMkarAvALA mArge paNa te khulle page phare che. traNa jagatane pUjanika, jagatamAM agragaNya mArA putrane huM kyAre dekhIza ?
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ (25) ItyAdi tenAM dune yAda karI, rUdana karatI ane suratI putraviyogI mAtA, navA jaLadharanI mAphaka AMsunAM pANIthI pRthvItIne. sIMcatI hatI. jemAM varasAdane aMte ghare upara nIlI chAyA(sevAla) AvI jAya che tema rUdana karatI mAtAnI AMkhe nIlI (jhAMkha) AvI gaI. bharatarAjA jyAre mArUvAjIne namaskAra karavA Avato hato tyAre hAthathI tene sparzI, teo tene elbhe ApI kahetA hatA kebeTA ! tuM to daivika vaibhavavALA rAjyano upabhega kare che paNa jarA A tarapha najara te kara. A mAro putra rISabha keTaluM duHkha sahana kare che. ? mAro putra che eTale mane te mamatA Ave, paNa tAre, to janmadAtA che, eTale pitAnA RNamAMthI mukta thavuM e khare du:pratikAra che; chatAM tuM ATale badhe nizcita kema dekhAya che ? alpa yAne tuccha rAjyavaibhavamAM tuM mehita kema thaI rahyo che ? zailekaya baMdhava tulya tArA pitAnI tuM khabara kema leto nathI ? ityAdi pitAmahI (bApanI mAtA) taraphanA oLaMbhA sAMbhaLI bharata rAjAe namratAthI kahyuM. mAtAjI ! Apa je kahe che te satya che, paNa A bAbatane paramArtha A5 zrAvaNa karazo ? mAtAjIe kahyuM. tuM zuM kahevA mAMge che te bela. - bharate kahyuM. mArA pitAzrI pAse je Rddhi ane sukha che tevI Rddhi ke sukha bIjA keI pAse nathI. mArA pitAzrI pAse traNa ratno che (jJAna, darzana, cAritra.) eka eka ratna evAM to amUlya che ke A lekanuM sukha icchanAra yAne pilika sukhanI icchA rAkhanAra duniyAnA cho AgaLa tenI kImata thaI zake tema nathI. mAtuzrI ! rAjarAjezvara ke Idra pramukhane paNa te sukha nathI ke je sukha, A duniyAmAM rahelA rAgadveSa vinAnA munio-mahAtmAo anubhave che. A uttama sukha mArA pitAzrI pAse che. mAjI ! kheda nahiM kare. mArA pitAzrInA sukhanI parAkASTAne surya jayAre pUrNa
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) pragaTa thaze tyAre huM ApazrIne batAvIza. tyAre ja Apa nizcaya karI zakazo ke teo duHkhI hatA ke ame (huM) duHkhI (chuM) chIe. - ityAdi vividha prakAre bharate, mAtAne dilAso Ape paNa teone moha ocho na thayo. teonA AkaMdamAM ke zokamAM vizeSa pheraphAra na thayuM. ahA ! zuM mohanuM jora ? taddabhavamokSagAmI che paNa kevAM mehathI muMjhAya che? - bharata namaskAra karI pitAne kAme lAgyo. - A bAju rISabhadevajIe eka hajAra varSa jeTalA lAMbA vakhata paryata pRthvItaLa para vihAra karatAM jJAna, dhyAna, tapazcaraNa ityAdi zubha ane zuddha yoge mahAkalISTa karmo khapAvI dIdhAM. eka divase te mahAprabhu vinItA nagarInA zAkhApura vizeSa pumitAla nagaranA zakaTamukha udhAnamAM AvyA. tyAM nyagrodha vRkSa nIce dhyAnAvasthAmAM rahyA. aThThama tapa karyo hato, te divasa phAgaNa vada agIyArasane hato. A divase dhyAnanI chevaTanI sthitimAM te mahAprabhune kevaLajJAna utpanna thayuM. devoe samavasaraNa banAvyuM. bhagavAna pUrva sakha samavasaraNamAM birAjamAna thayA. udhAnapAlake bharatarAjane vadhAmaNI ApI. bharatarAjA caturaMga sainya taiyAra karI, padahastI zaNagarI, mArUdevAjI pAse Avyo ane AnaMdathI kahevA lAgyo-mAtAjI! padhAro. A panA putranI Rddhi have huM Apane batAvuM. teone kevaLajJAna thayuM che. dee samavasaraNa racyuM che. putradarzananI vAtathI mAne AnaMda thayo. jayakuMjara hAthI upara besI mAtAjI, putra darzanArthe bharata sAthe samavasaraNa tarapha cAlyAM. rastAmAM bharatarAjA, jJAna, darzana ane cAritra saMbaMdhI traNa ratnanI samajutI Apato hato. anukrame samavasaraNanI najIka AvI pahoMcyAM. bharate kahyuM-ammA ! A AkAza tarapha najara karo. A kiMkaNIonA madhura zabda saMbhaLAya che te jagata prabhune namaskAra
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 297) karavA AvatA denAM vimAna saMbaMdhI che. amRtathI paNuM Adhaka mIThAzavALo A je zabda saMbhaLAya che te, yojanagAmI vANIvaDe dharmopadeza ApatA ApanA putrane che. mArUdevAjI dhyAna ApI te zabdo sAMbhaLavA lAgyA. e avasare bhagavAna A pramANe kahetA hatA. bhayavaM ca sAhai tayA sambovi jio mamattadoseNa / baMdhei mohaNIyaM kammaM to bhamai bhavamamiyaM // 1 // sammattasaMjuo puNa jai muyai mamattamakhilabhavesu / to muyai jahannapae aMtamuhutteNa bhavabhAvaM // 2 // e avasare bhagavAna kahetA hatA ke sarva mamatvanA doSathI mohanIya karma bAMdhe che tethI mahAna saMsAramAM paribhramaNa kare che. paNa je te ja cha vastutatvanA grahaNa tyAgarUpa yathAvasthitatatvamAM pUrNa zraddhA rAkhI, sarva padArtha uparathI mamatvane tyAga kare te ochAmAM ochA aMtarmuhUrta jeTalA sva5 vakhatamAM saMsAravAsathI mukta thAya che. ityAdi devAdi parSadAmAM dharmopadeza ApatA te mahAprabhunAM vacane sAMbhaLI mArUdevAjI, jema varasAda varasI rahyA pachI vanaspatInAM ghare moTAM moTAM pANunAM biMduo mUke che tema, harSanA AvezamAM netramAMthI AMsunAM biMdue mUkavA lAgyAM. utama dhyAnacogathI jema karma nirjarI jAya che tema, aNunA vahetA pravAhathI temanI AMkha ADe AvelAM paDaLe nIkaLI gayAM. paDaLo dUra thatAM dravya, bhAva banne prakAre nirmaLa netravALI mArUdevA mAtA, bharate kahelI sarva bInA pratyakSa jevA lAgyAM. te dekhatAM temanA AnaMdane pArana rahyo. putraprema devi premamAM badalAI gayo. rISabhadevajInI dazya mUtti putra tarIke nAhaM paNa eka mahAprabhu tarIke anubhavavA lAgI. teo ciMtavavA lAgyAM. ahA! A ja mahAprabhu lokamAM maMgaLa che. te ja -uttama che. anAthone nAtha tarIke A ja zaraNya che. A ja paramAtmA,
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ (ra98) paramagurU ane parama tatva che. hA! hA! mArI keTalI badhI ajJAnatA ! AvA mahAprabhu azaraNa-zaraNyane huM Ajaparyata na oLakhI zakI. pAmara nI mAphaka kevaLa meM temanA upara putra je ja prema karyo. ArtadhyAna karI karma baMdhana ja karyA. AvA mahAna prabhu upara tArakabuddhino ja prema levo joIe. ahA ! te prabhu zuM kahe che? "mamatva doSathI ja jIva mehanIya karma baMdhana karI apAra saMsArasamudramAM paribhramaNa kare che" barAbara te vAkya mane ja lAgu paDe che. mamatva bhAvathI meM mahAna mohanIya karma bAMdhyuM che. havethI te prabhu upara putranAga nahiM paNa tAryo tArakabhAva rAkhave yogya che. vaLI teo kahe che. "samyakatva sahita je jIva, sarva padArtha uparathI mamatva bhAvane tyAga kare te aMtamuhUrtamAM bhavapAzathI mukAya che" mAre paNa saMsAra ke karmabaMdhanathI mukAvuM che, to prathama samyaktva AdaravuM joIe. samyaktva eTale zrAddhAna, kenA upara zraddhAna? te mahAprabhunAM vacana upara. tenAM vacano upara te mane dhyAna che ja, te je kahe che te satya ja che. vyavahAra mArgamAM paNa teNe lokone sukhI karyA che ane paramArtha mArgathI tAvika rIte jIvane sukhI karavA nimitte temaNe A ghora kaSTa AdaryuM hatuM. teo pUrNa jJAnI thayA che..' eTale AMtara karaNAthI sukha karavA nimitte sarva jIvone te tAtvika upadeza Ape che, to tevA parama upagArI mahApuruSanuM vacana asatya ke anAdaraNIya kema hoya? naja heya. A pramANe vicAradaSTithI mArUdevAjIe putrahane badalAvI, sAce dharma sneha yAne tAraka sneha te prabhu upara karyo. temanA vacana. upara kharA aMtaHkaraNathI paramAthI daSTinuM zraddhAna coTayuM. teo kahe che te satya ja che ke, jo mamatva bhAvathI ja mohanIya karma bAMdhe che. ane pachI saMsAraparibhramaNa kare che e vacananuM sparza jJAnathI tAtvika bhAna thayuM. have teo bIjA vAkyane vicAra karavA lAgyAM ke, "sarva
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ (29) uparathI mamatvane tyAga karanAra aMtarmuhUrtamAM bhavapAzathI mUkAya che. mAre paNa sarva padArtha uparathI mamatvabhAva mUkI devo joie. mane. kayAM kayAM konA konA upara mamatva bhAva che? te mAre zodhI kADhavuM. Ama nirNaya karI tenI gaveSaNamAM temaNe praveza karyo. tapAsa karatAM karatAM putro upara, kuTuMba upara, maheladi upara, zarIra upara ane zubhAzubha karmo upara jyAM jyAM mamatva hato, jyAM jyAM mArApaNuM mAneluM hatuM te sarva uparathI mamatva bhAva ane mArApaNuM viveka.. jJAnathI kADhI nAkhyuM. mana vizrAMti pAmyuM. apUrva AnaMda thaze. paramazAMti anubhavavAthI amA karmacAthI halako thayo hoya tema jaNAyuM. A. zAMtine akhaMDa pravAha AgaLa laMbAya. zarIranuM bhAna chUTI gayuM. prabhu upara tAraka sneha paNa gayo. chevaTe tanmaya bhAva pAmatAM. AtmAmAM laya pAmyAM dhyAtA dhyAna dhyeyanI tripuTI chUTI gaI. parama samAdhivALI kSapakazreNimAM karmanuM cUraNa karI yeyasvarUpa thaI rahyAM arthAta kevaLajJAna pAmyAM. AyuSya paNa sAthe ja pUrNa thayuM. hAthInA radha upara rahyAM chatAM ja nirvANa pada pAmyAM. A avasarpiNI kALamAM mArudevAjI prathama siddha thayAM. samavasaraNamAM rahelA devo tyAM AvyA. temaNe temanA pavitra dehane kSIra samudramAM-jaLazaraNa (pravAhita) karyuM. chAyA, AtapanI mAphaka harSa viSAda karate bharatarAjA samavasaraNamAM Avyo. prabhune vaMdana karI yogya sthAnake beThe. prabhue dharmadezanA ApavI zarU karI. A saMsAra aTavImAM mahAna, aMdhakAravALI meha rAtrI vyApI rahI che. temAM A sarva jIvaleka ajJAna nidrAmAM mudrita thaI gayuM (suI gayuM) che. te aTavImAM cAra bAju. pramAdarUpa dAvAnaLa saLagI uThe che. krodha, mAna, mAyA, lobhAdi pracaMDa. vAyu pura jesamAM jhuMkAI rahyo che. A prabaLa vAyuthI vRddhi pAmate pramAda ani, A gADha nidrAmAM gheratAM chAnAM jJAna, darzana, cAritrarUpa
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ (300) -amUlya rahnA khALIne bhasmIbhUta kare che. he mAnava! ! jAgRta thAo, jAgRta thA. A bhayakara dAvAnaLathI pAtAnA jAnamAlanA bacAva karavA mArA kahelA upAyeA tame sAMbhaLeA ane tarata kAme lagADA, nimamatArUpa sUryanA prakAzane meLavI jJAnabhAvamAM jAgRta thAo, saMyamayAgarUpa agAdha samudramAMthI upazama bhAvarUpa pANI kheMcI kADhI, tenAthI jJAna, dana, cAritrane sIMcana karo. baLatA pramAdarUpa agnine apramatta bhAvarUpa bhagIratha prayatne bujhAvI nAMkho. tema karavAthI avazya tamane, zAzvata, nirUpadravita, sthira ane sathI utkRSTa Atmasukha prApta thaze. ityAdi AtmasaMyamasUcaka mahAprabhunI dharmadezanA sAMbhaLI bharata rAjAnA putra rISabhasena jevuM khIjuM nAma pu'DarIka che teNe saMsAravAsathI virakta thai te prabhu pAse cAritra lIdhuM. khIjA paNa bharatanA pAMcase putrA ane sAtase! putranA putrA vigeree cAritra grahaNu karyu. putrI brAhmI sAdhvI thaI. zreyAMsakumAra, bharatAdi zrAAvaka thayA ane suMdarI pramukha zrAvikAo thai temaNe gRdrasya dhama ne lAyaka vrata, niyameA grahaNa karyAM. A pramANe zrI saMdhanI sthApanA karI, anya jIvAne pratiSedha ApavA te mahAprabhu anya sthaLe vihAra karI gayA. A bhAratavarSamAM dhatu -bIja 2ApI, aneka jIvAne pratimAdhI teo mAkSe gayA mArudevAnuM caritra Azcaya utpanna karanAra che. pUnA kAi paNa janmamAM kAI paNu vakhata dhamA nahi pAmavA chatAM tee sahaja upadezathI ni*La samyaktva pAmyAM. ane tatkALa kSAyika cAritra prApta paMcatAM pUjJAna meLavI nirvANu pada pAmyAM. mArUdevAjI thoDA vakhatamAM pazu traNe jAtanAM samyaktva pAmyAM hatAM. prabhunAM vacanA upara zraddhAna thavArUpa pariNAmA (vizuddhi) thatAM kSaye paNama samyaktva, upazAMta dazAmAM upazama samyaktva ane AtmAnI lIna dazAmAM kSAyaka samyaktva temane thayuM hatuM. A mAdevAjInA caritramAMthI, sudRzanA tamane dhaNu' zIkhavAnu` che. temanI vizuddhatAnuM kANu prabhu uparanA dhArmika sneha hatA, tethI
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ (31) AgaLa vadhavAmAM temanA vicAronI prabaLatA hatI. saddavicAronI prabaLatAthI manuSya ghaNuM jhaDapathI AgaLa vadhI zake che. A traNa bheda sivAya bIjA paNa samakitanA aneka bheda che. samakitane tyAga karato hoya-sabhyazraddhAnathI bhraSTa thato heya, te avasare mISTa bhojana karyA pachI tenuM vamana karanAra manuSyanI mAphaka sahaja AnaMda thoDe vakhata hoya tene AsvAdAna samakita kahe che. kSayopazama samakti pUrNa karI kSAyaka samitinI prApti pahelAnA samaye arthAta kSapazamanI chellI hada chellA pudgale vedavArUpa, te vedaka samakita kahevAya che. temaja nisargacI, upadezarUcI. ajJAnarUcI, satrarUcI, bIjarUcI, abhigamarUcI, vistArarUcI, kriyArUcI, saMkSeparUcI, dharmarUcI, tathA rocaka, dIpaka, nizcaya, vyavahAra, dravya, bhAva iyAdi-A sarva bheda apekSAe samakitanA che. tathApi te sarvane bhAvArtha, tanuM zraddhAna thavuM, tenAthI judo paDI zakato nathI. upAdhi bhedathI tenA bheda kalpavAmAM AvyA che. judA judA rastethI paNa satya zraddhAna ke jJAna karavuM te sarvane mukhya uddeza che. A zuddha zraddhAnavALA cha devalokamAM jAya che. kadAca manuSyapaNe utpanna thAya che. samyakatva kAyama TakI rahe te sAta ATha bhAvathI vadhAre vakhata te saMsAramAM raheto nathI. teTalA vakhatamAM nirvANa pAme che. viSaya kaSAyanI maMdatA ane aMtaHkaraNanI nirmaLatA te samaktinuM kAraNa che. A nirmaLatAne aTakAvanAra yA nirmaLatAne nAza. karanAra miyAta che.
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 33 muM. -jo - mithyAtva-narasuMdararAjA. AbhiggahiyamaNAbhiggahaM ca taha abhinivesiyaM cetra / saMsaiyamaNAmAgaM micchattaM paMcahA hoi // 1 // abhigrahika, aNubhigrahika, abhinivezika, saMsayika, ane anAbhogika, A pAMca prakAranA mithyAta che. tattvAtatvane vicAra karyA sivAya pote je dharma mAnato hoya, vaMzaparaMparAthI je dharma cAlyo Avato hoya te ja dharma satya ane bIjA dharma jUThA. AvI audhika mAnyatAne abhigrahika mithyAtva | sarva dharma sAyA. satyAsatyano nirNaya ke vicAra na karatAM sarva dharmane eka sarakhA (satyatAmAM) gaNavA. asatyane paNa satya gaNavA. satyanA nirNayamAM udAsIna vRtti yA ajJAnatA te anabhigrahika. satya dharmane jANavA chatAM, kadAgrahanA kAraNathI pitAnI asatya mAnyatAne vaLagI rahevuM. satyano aMgIkAra na kara paNa jANavA chatAM asatyane piSita karavuM te abhinivezika mithyAtva. meTe bhAge satya samajAyuM heya tathApi buddhinI durbaLatAthI, ochAzathI koI koI sthaLe zaMkA rahe-te saMzayaka mithyAtva. dharmAdharmane vicAra karavAnuM jemAM sAmarthya nathI, athavA dhamadharma tarapha lakSa ja na AvavuM, karmane mATe kevaLa ajJAna dazAmAM rahevuM athavA taddana ajJAnamaya jiMdagI gujAranAra ekaeNkriyAdi jemAM anAgika mithyAtva heya che. A pAMca mithyAtva AtmAnI vizuddhatAne dabAvanAra che. mithyA
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 303) tvanA tyAga karI satyane Adara karaveA. satyane Adara nahi karanArA mithyAdaSTi jIvA nAnA prakAranI kriyA kare, tapazcaryAM kare ane svajana, kuTuMba, gRhAdi bAhya parigrahanA tyAga kare tathApi te kadApi sekSa meLavI zakatA nathI. mithyAtva jherathI paNa vadhAre du:kharUpa che. temAM Asakta thayelA jIvA, du:khatI para'parA pAme che. te mithyAtvane tyAga karanAra narasuMdara rAjAnI mAphaka AtmAnaMda paNa meLavI zake che. pUrve kAMtipurImAM narasuMdara' rAjA rAjya karatA hatA. te kalITa adhyavasAyavALA, mithyAtvI nAstikavAdI hatA. mithyAtvanuM unmUlana karanAra, jIvAjIva tatvamAM dhINa, muddhine nidhAna sumati nAmanA tene pradhAna hatA. caDapura zaheramAM caDasena nAmaneA, narasuMdara rAjAne sAmata rAjA rahetA hatA. narasuMdara rAjAnI sevA karavAthI te vizeSa kaTAnyA hatA. nAnA prakAranI maMtra, tatrAdi malina vidyAmAM kuzaLa, peAtAnA Amitra ceAgIne meAlAvI, nasuMdara rAjAne koipaNu praye!gathI mArI nAkhavAnI teNe prAthanA karI. yegIe kahyuM-tu zAMta thA. huM tAro maneAratha banatA prayatne pUrNa karIza. yeAgInAM vacanAthI caMDasena dhaNI khuzI thayA. harSAvezamAM potAnA zarIra paranAM tamAma alakArA tene ApI dIvAM. yeArgo kAMika ADaMbara karI kAMtipuramAM AngeA. gAmaahAra jAhera sthaLe utArA karI, maMtra, taMtrAdi prayAgathI leAkAne khuzI karavA lAgyA. A vAtanI rAjAne khabara paDatAM, yeAgIne teNe peAtAnI pAse khelAyeA, yAgI rAjasabhAmAM AvyA. rAjAe Asana apAvyu. zAMta citte te Asana para beTho, rAjAe vinayathI kahyuM. yeAgIrAja ! tamAruM Agamana kayAMyo thayuM che ? yAgIe kahyuM. rAjana! yAgI purUSA upara tamArI vizeSa bhakti che ema sAMbhaLI, giranAranA pahADa uparathI huM khAsa AvyA chu. tamArA mATe
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 304) rAja--evI koI tAtkAlika ddivya zakti tamArI pAse che ke je ame ahIM joI zakIe ? yeAgI--rAjan ! mArI pAse dhaNI divya zaktio che. kahe te pRthvI parathI pahADI pADuM. samudra tarI divase rAtrI banAvuM. rAtrIe divasa banAvuM. upADI lauM. AkAzamAMthI graha, nakSatrane nIcA jAuM. pANI sthaMbhI lauM. durvAra paracakrane rAku. evu' kASTa sAmarthya nathI ke je mArAthI asAdhya hoya. narmada nAmanA pradhAne kahyuM.' ahe ! yeAgIrAja, tame te ghaNA garava kare che. are! pahADI uThAvavAnuM ke nakSatrA nIcA pADavAnuM kAMi kAma nathI. mArI strI rIsAIne kAi sthaLe cAlI gai che. tenA sivAya mArUM jIvana ja nahiM paNu AkhuM jagata huM zUnya jouM chuM. tene jo tame hamaNAM ja ahIM lAvI Ape! te! tamArI khIjI zakti paNa mAnavAmAM Ave. anyathA phAgaTa TADhA paheAranA taDAkA mAravAthI zuM kAya ? pradhAnanA zabdo sAMbhaLatAM ja yogIe te strI upara AkaSa NI vidhA calAvI. thoDA ja vakhatamAM sabhAleAkeAnA dekhatAM, zarIranu` ma`Dana karatI, sugadhI telathI lepAyelA hAthavALI te strIne sabhAmAM lAvI mUThThI. te dekhI AnaMdathI pradhAna yAgInI zakti para nAcavA lAgyA. rAjAne vizeSa Azcaya thayuM. rAjA--yogIrAja ! kALane vaheMcI zakAya ( maraNu na tevA kASTa upAya tame jANe che ? rAjA--hA. dhaNI sArI rIte jANuM chu. paNu amuka pata mArI dIkSA grahaNu kare te te batAvI zakAze, thAya ) vakhata rAjAe marajIthI bacavA mATe tenA kahevA pramANe prayAga zarU karyAM. hA ? hA ! keTalI badhI ajJAna dazA ? devA, dAnavA, upedro, ane tIrthaMkaro vigere kAI paNu A dehamAM sthira rahyA cakravartI
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ (305) nathI. A dehamAM sthira rahevA prayatna karyo nathI. prayatna karanAra manu e vijaya meLavyuM nathI. chevaTamAM videha dazAmAMja zAzvata sthAna pAmyA che cayApacaya dharmavALuM, saDana, paDana, vidhvaMsana svabhAvavALuM ane azuci padArthathI bhareluM A zarIra. zAzvata kema rahI zake ? te A mithyAtvathI mohita buddhivALA rAjAne khabara na paDI. yogIe kahyuM, rAjA ? A zarIramAMthI bAra AMguLa pramANe pavana bahAra nIkaLe che, ane daza AMguLa aMdara pese che. tene viparIta karavAmAM Ave te kALane vAMcI zakAya che, rAjAne tenA vacana para vizvAsa beThe, te vicAravA lAgyo. jarUra A prayogathI kALa vaMcI zakAze. A zarIramAM kAyama rahIzuM ane icchAnusAra viSapabhega karIzuM. jenAM netre ajJAnatimirathI DhaMkAyelAM che, jIvahiMsAdi pApanA rastAo jene khullA che. jeo paralokathI parADa mukha thayA che. teo A dehamAM to kAyama ja rahI zake, paNa paralokamAM (pavitra AcaraNathI meLavI zakAtI) uttama gatine paNa na ja pAmI zake. vizvAsu rAjA tenA kahyA mujaba cAlavA lAgyo. avasara dekhI rAjAne madirAmAM tIvra jhera ApI. te pApI pegI koI sthaLe nAsI gayo. ugraviSanA AvezathI rAjAnI cetanA thoDA vakhatamAM ja naSTaprAya thaI. rAjyamAM hAhAkAra vartAI rahyo. pradha'nAdi rAjamaMDaLe viSa vALavA mATe pratItivALa aneka maMtravAdIone bolAvyA. banatA prayatna teoe viSavALananA prayoga calAvyA paNa te sarva prayoga virAgI purUSo para tarUNIonA kaTAkSanI mAphaka niSphaLa nivaDayA. pradhAne nirAza thayA, nagaranA le ke kheda pAmyA. aMteuramAM AkraMdanA zabda uchaLavA lAgyA. rAjAne maraNa pAmyo jANI. tenA zabane zibikAmAM mUkI smazAnamAM lAvyA. caMdananA IdhanenI ciMtA racI. rAjAnA zarIrane temAM mUkavAmAM 20.
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ (306 ) Avyu.. teTalAmAM sahasA rAjAnA zarIramAM cetanA AvI. rAAe netre udhADayAM ane citAmAMthI kheDe thai nIce utaryAM. pradhAna A zuM...! citA zA mATe? ane A leke kema ekaThA thayA che? rAjAe AzcayathI pUchyuM. mahArAja ! te duSTa yogIApanejhera ApI nAzI gayA. jhera utAravAnA prayeAga sarve niSphaLa nivaDayA. Apane maraNa pAmyA jANI zarIrane chevaTane saMskAra karavA smazAnamAM lAvyA hatA. ane sarva prayatna te mATene ja che, pradhAne sabhyatAthI javAba ApyA, koi vanamAMthI AvatA uttama pavananA prayAgathI Apa niviSa thayA che! ema mArUM mAnavuM che. bAkI AmAM satya zuM che te te jJAnI purUSa! jANe. pahelAM jJAnI muni pAsethI me A vAta sAMbhaLI hatI ke tapanA prabhAvathI vividha prakAranI labdhie utpanna thAya che. te labdhivAna suninA zarIrane pIne AvelA pavana, vyAdhivALA manuSyane sparze te te vyAdhirahita thAya che. ane jheranI asaravALA manuSya niviSa thAya che. ApanA sabaMdhamAM kadAca tema banyuM hAya teA te banavA yeAgya che. sumati pradhAne peAtAnI tarkazakti deDAvI. ' rAjAe niNaeNya karavA mATe subhaTane hukama karyo ke, uparanI AjI jate tapAsa kareA ke, koi sthaLe tyAM kAI labdhivAna mahAtmA che? subhaTA tapAsa karI thoDI vAramAMja pAchA pharyAM ane rAjAne kahevA lAgyA. ApanA puSpakara Da udhAnamAM aneka labdhisapanna, munigaNuthI parivarelA zazIprabhAcAya kevaLajJanI Aje ja samavasaryA (AvI rahyA) che. devA ane dAnavA temanI sevA karI rahya: che pradhAna! kharekhara mArA nirviSa thavAmAM te mahApurUSane ja prabhAva che. cAle! ApaNe tyAM jaie. rAjAe harSAvezathI jaNuAvyuM. jevI ApanI AjJA ane icchA pradhAne namratAthI sanmati jaSNuAbI. .
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 307) saparivAra rAjA muni pAse gaye gurUne namaskAra karI temanI -sanmukha bheThA. duMdubhInI mAphaka udAmasvare guruzrIe dharmadezanA ApavI ru karI. uttama ka` saMbaMdhe dubha manuSyajanma tamane maLyeA che. A vinAzI mAnavadehanI madadatha!, ubhayaleAka hitakara dhama, tamAre zakayAnusAra karI levA joie. gurutranuM A vacana pUrNa thatAM ja rAjA melI hRdaye. mahArAjA ! pAMca bhUtathI adhika A dehamAM kAMIpaNa dekhAtuM nathI te pachI paraleAkamAM javAvALA a'tmA kema saMbhave ? ane paraleAkamAM javA vALe! ja kAI nathI. teA pachI dharmakriyA kAne mATe karavI ! guruzrIe uttara ApyA. pAMca bhUtathI hAya te pachI huM sukhI chuM-hu du:khI chuM, hitakArI che. evuM jANanAra kANu che! A vaLI ame dIThuM, sAMbhaLyuM, sudhyuM, khAdhuM, ane spazyu, ame viyara pratyAdi sarve eka kartAnA karelA vikA kema saMbhavI zake ? adhika jUdo AtmA na A hitakara che. A jJAna kAne thAya che ? pahelAM AMkhathI joyuM hatuM, pachI AMkha purI gai te dekhela viSayanI smRti-smaraNu rAkhanAra kANu ! jarUra iMdriyathI bhinna AtmA mAnave ja paDaze ityAyuikti yukata vacaneAthI chatra, ajIva, punya, pAya, badha, meAkSa vagere tattvAnu rAjAne zraddhAna thayuM. rAjAe kahyuM ahA! haiyuninAtha ! mithyAtvarUpa madirAthI unmatta thaI AjasudhImAM meM aneka jIvAne nAza karyo che. asatya lavAmAM, paradhana haraNu karavAmAM, parastrIgamanamAM ane parigraha uparanA mamatvamAM meM kANu jAtanI echa.za rAkhI nathI. madirA mAMsa vigere abhakSa vastunuM bhakSaNa meM aheniza kayu che. he kRpALu muni ! huM vadhAra zuM kahuM ? duniyAmAM evuM kAi pApa nathI ke je pApa meM nahi karyu hAya. ApanA vacanAmRtAthI mAruM mithyAtva viSe naSTa thayu che. paNa
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ (308) mArA manamAM eka ja vicAra Ave che ke kuLakamathI cAlatA AvelA nAstivAdano huM kema tyAga karuM? gurUe kahyuM rAjan ! vivekI manuSyane tene tyAga kare kAMi paNa muzkela nathI. vaMzaparaMparAthI cAlato Avelo daridrapaNAno ke vyAdhine zuM manuSya tyAga nathI karatA! avazya kare cheja. he rAjA! je tuM A nAstikavAdane tyAga jANavA chatAM paNa nahiM kare , pelA kadAgrahI bhUkha vaNikanI mAphaka tuM paNa duHkhI ja thaIza. rAjA-prabhu! ne mUrkha vaNika kevI rIte duHkhI thayo ? gurUe kahyuM. rAjA! sAvadhAna thaIne sAMbhaLa. keTalAeka vaNike dhana kamAvA nimitte paradeza jatA hatA. raste loDhAnI khANa temanA dekhavAmAM AvI. teoe UpADI zakAyuM teTaluM loDhuM pADayuM. AgaLa cAlatAM rUpAnI khANa dekhI, eTale UpADeluM loDhuM pheMkI daI te khANamAMthI rUpuM UpADI lIdhu. AgaLa cAlatAM sonAnI khANa temanA dekhavAmAM AvI. eTale rUpuM pheMkI daI UpADAya teTaluM tenuM upADI lIdhuM chevaTe temane ratnanI khANa maLI AvI, tyAre tenuM mUkI daI rane bharI lIdhAM. A samudAyamAM eka mukhe ane kadAgrahI vaNika hato. teNe A sarve prasaMgomAM prathama UpADela loDhAno tyAga na ja karyo. tenA mitrae tene ghaNuM samajAvyuM. paNa te kadAgrahI UlaTe teone Thapako ApavA lAgyo ke tame anavasthita pariNAmavALA che. aMgIkAra karela vastune nirvAha barAbara karavo joIe. sAruM dekhI itarano tyAga karavo mica nathI vigere. ATalA divasa mahenata karI UpADeluM leTuM huM kema pheMkI dauM! ItyAdi kahI te leTuM UpADI bIjA vaNiko sAthe te pitAnA zaheramAM Avyo. anya vaNikoe ratno vecI nAMkhyA teo ghaNuM dhanADhya thayA. te dravyathI vividha prakAre Idriyajaya sukhane upabhoga karavA lAgyA. pelA kadAgrahI vaNike loDhuM vecyuM tenI svalpa kIMmata,
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ (39) hate.' sAMbhaLa. paNa jema te mahAna nIce ko AvI. te niraMtarane mATe duHkhI ja rahyo. pitAnA mitrone AnaMda karatA dekhI pitAnA kadAgraha mATe tene ghaNe pazcAttApa thayo. paNa te nirarthaka ja hato kemake tethI tene dravya na ja maLyuM tema he rAjA! A nAstikavAdano tuM tyAga nahiM kare to pUrvanI mAphaka A vakhate paNa dusaha duHkhanI paraMparA ja bhogavIza. rAjAe kahyuM. gurUrAja !meM pUve kevI rIte ane kayAM duha duHkhane anubhava karyo che. jethI Apa ema jaNAve che ? gurUe kahyuM. rAjana! sAvadhAna thaIne sAMbhaLa. pUrve navAgAma nAmanA gAmamAM eka kulaputra rahetuM hatuM. te daDha mithyAtvI hato. adhama halakAM-yA nIca kAryamAM tenuM mana nitya Asakta rahetuM hatuM. tema te mahAna kadAgrahI hatI. tenuM nAma ajuna hatuM. chavAchavAdi tatvane jANanAra daDha samyaktvavAna ane munionI sevA karavAmAM prItivALo suhaMkara nAmano tene mitra hato. anekasiddhAMtanA pAragAmI, sudharmA nAmanA AcArya grAmAnugrAma vihAra karatA te gAma AvyA. suhaMkare madhura vacane arjunane kahyuM. mitra ! cAla guruzrI pAse jaIe ane AgamanuM (dharmanuM) rahasya sAMbhaLIe yA samajIe. AlasyAdi doSathI A alabhya vastune lAbha keTalAeka manuSya laI zakatA nathI. Alaya, moha, avajJA, mAna, krodha, pramAda, kRpaNutA, bhaya, zaka, ajJAna, vikSepa, kutuhaLa ane krIDA A sarva kAraNone parAdhIna thaI, durlabhya manuSyapaNuM maLavA chatAM, saMsArane vistAra karanAra dharma zravaNano lAbha manuSya meLavI ke pAmI zakatA nathI. mitra ! A dhamazrAvaNa pApanA jarUpa pahADane chedavA mATe vaja samAna che. krodharUpa agnine bujhavavAmAM nirada (megha) samAna che. jaDatArUpa aMdhakArane haThAvavAne sUrya sadza che. kalyANarUpa vRkSone vRddhi pamADavAmAM pANInI nika samAna che. ane mithyAtvarUpa sarSanA saMhAra mATe garUDa samAna che mATe avazya dharma karavuM ja joIe.
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ (310) ajune kahyuM. mitra ! AgamanuM svarUpa meM jANya, dhRtta purUSoe karelAM kAvya kALAMtare AgamarUpa-siddhAMtarUpa gaNAya che. A javAba sAMbhaLI sukare vicAra karyo ke, A mANasa Agama zravaNa karavAne agya che. tenI upekSA karI suhaMkara, sudharma gurU pAse AvI dharma zravaNa karavA lAgyo. dharmadezanAthI vairAgya pAmI, putrane gRhano bhAra zeMpI gurU pAse teNe cAritra lIdhuM. pratrajyAnuM pAlana karI te sadgatinuM bhAjana thaye. AgamanI hIlanA karavAthI ajune ghaNuM azubha karma bAMdhyuM. dhama sivAyanI ajJAnamaya jiMdagImAM sArAM kartavya karyA vinA aneka pApa upArjana karI, ajuna kALAMtare maraNa pAmI e ja gAmamAM bakarApaNe utpanna thayo. tenA putre ja tene vecAto lIdho, ane vyavahArika kArya prasaMge tene mAravAmAM Avyo. tyAM mahAna duHkha anubhavI marIne kuMbhArane ghera gardabha(gadheDA paNe utpanna thayo. tyAM zIta, tApa, sudhA, tRSA Adi nAnA prakAranAM duHkhano anubhava karatAM keTaloka kALa gaye. eka divase tenA para vizeSa bhAra lAdavAmAM Avyo hatA. A bhAra uThAvI na zakavAthI te paDI gayo ane vAsaNo phuTI gayAM. kuMbhAre koMdha karI gadheDAno prahAra karyo. vizeSa bhArathI maraNa pAmI, zukara(bhuMDapaNe upajo. te bhAvamAM zIkArI kutarAye tene mArI nAkhe. maraNa pAmI uTapaNe utpanna thayo. tyAM ghaNe be je upADavAthI khinna thayo. nadIne kinAre caDatAM bojA sahita paDI gayo. hADakAM bhAMgI gayAM. virasa bUmo pADatAM duHsaha pIDAe maraNa pAmI, gebara gAmamAM dhana vaNikane ghera muMgA putrapaNe utpanna thaye. avivekI mANase tene ciDAvavA lAgyA pitAnA muMgA jIvitavya uparathI uga pAmI, kUvAmAM paDI teNe ApaghAta karyo. tyAMthI maraNa pAmI naMdigAmamAM eka kAkoranI dAsIne peTe putrapaNe utpanna thayA. eka divasa madirApAna karIne unmatta thayo hato. svaparanA darajajAne bhUlI jaI, pitAnA ThAkarane asabhya vacane kahevA lAgyo. ThAkora
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ (311). krodhathI tenI jIbha kApI nAkhI. atyaMta pIDA thavAthI virasa svare rovA lAgyA. kevaLa dayApAtra, bhUmi para Amatema ALoTata ane surata hato e avasare eka atizayIka jJAnI muni tyAM thaIne jatA hatA. temaNe tene madhura zabda kahyuM. bhadra! A dusaha duHkhathI AkaMda zA mATe kare che? te pote ja A duHkha utpana karyuM che. tenuM ja A phaLa che. te bhogavyA sivAya tAre chUTako thavAne nathI. yAda kara. arjunanA bhavamAM AgamanI niMdA teM karI hatI, tenAM phaLarUpa bakaro, gadheDe, zukara, uMTa, muMge ane dAsInA putra paNe utpanna thaI A duHkhane anubhava tuM kare che. mithyAtvanA mohathI mUDhabanI te te gahana bhavamAM tuM bhame che ane chedana, bhedana Adi duHkha tuM pAme che. A pramANe te mahAtmAnA mukhathI pUrvabhava sAMbhaLI tenI vicAraNAmAM lIna thatAM tene jAtismaraNa jJAna thayuM. AgamanI niMdA karavAne ane dharmane anAdara karavAno tene ghaNe pazcAttApa thayo. munine page paDI te potAnI niMdA karavA lAgyA. chevaTanI A sthitimAM muninAM darzanathI pariNAmanI kAMika zuddhi ane pApane pazcAtApa thavAthI. teNe manuSyanuM AyuSya bAMdhyuM. zubha pariNAme maraNa pAmI te arjunane jIva he narasuMdara rAjA ! tuM pote ahIM utpanna thaye che, pUrva bhavanA abhyAsathI nAstikavAdamAM tene vizeSa prIti che. narasuMdara rAjA potAnA pUrva bhavo sAMbhaLI jAtismaraNa pAme. tarataja kadAgraha mUkI daI, nAstikapaNAne tyAga karI, samyaphavapUrvaka gRhasthayama batAvavA mATe gurUkIne Agraha karyo gurUe kahyuM. rAjana! durvAra rAgAdi zatruone sadA sarvathA vijaya karanAra devane devapaNe aMgikAra kara. jJAna, darzana, cAritrAdi guNane dhAraNa karanAra, mokSapathanA sAdhaka gurUne gurUpaNe mAna. ane karUNarasathI bharapUra, sarva jIvonuM Atmahita IcchanAra dharmane dharma paNe grahaNa kara. jIvAdi nava tatvone jANu. bhAvathI saddaDhatAM samya
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ (312) kutvanI prApti thAya che. devanuM zuddha AlaMbana, gurUno sadupadeza ane dharmathI thatuM zuddha AcaraNa. A traNe AtmaguNa pragaTa karavAmAM mahAna nimitta hovAthI e traNe uparanA zraddhAnane samyaphatva kahevAmAM Ave che. nizcaya samyaktva te kaSAyanI maMda pariNatI ane karmonI kSa pazamatA thavI te ja che. eTale amuka darajaje AtmaguNa pragaTa the te ja che. tathApi temAM deva, gurU, dharmanuM AlaMbana nimittakAraNa che tevI ja rIte jIva, achavAdi nava tatvane savAne samyaktva che. te paNa nimittakAraNuM che. A nava tatvanuM zraddhAna kaSAyAdinI pariNanI maMda thatAM tevI gyatA AvatAM thaI zake che. Agama guNa akaSAyatA" A ja dharma che. ane e ja AtmaguNa che. A akavAyatA thavAmAM tamane vicAra, tatvanuM jJAna, tanuM zraddhAna vigere nimitto che. he rAjana ! jenA manarUpa AkAzamAM samyaktvane sarvodaya purI rahyo che, teonI pAse kutiyA-mithyAtvarUpa ghuvaDe bIlakula AvI zakatAM nathI. mithyAtvarUpa prabala agnine bujhAvavA mATe jeono pAse samyaktvarUpa jaladhara (mela) che, teone AtmazAMtivALuM nirvANapada pAmavuM durlabha nathI. A pramANe gurU taraphathI uttama badha sAMbhaLI rAjAe samyakRtva sahita gRhasthanAM vrato aMgIkAra karyA. . rAjAne dharmamAM daDha karavA nimitte gurUzrIe pharI kahyuM. rAjana ! tamane khabara ja haze ke jyAM sudhI mUlamAMthI vyAdhi na jAya tyAM sudhI ekanuM eka aSidha anekavAra levAmAM Ave che. temaja dharmazikSA paNa vAraMvAra levA gya che. tethI kaMTALo lAvavAnuM nathI. huM tamane pharI paNa kahuM chuM ke-mAtA, pitA, dhana, svajana, baMdhuvarga ane saivane samudAya te tAtvika sukha ApavAne samartha nathI ke je sukha samyakatvamAM daDha thavAthI maLe che. najara pheravatAM hajAro mugaTabaMdha rAjAo hAtha joDe che. tevuM cakravati pada meLavavuM sulabha che paNa
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ (313 ) A samyaktva tethI paNa vizeSa durlabha che. manamAM vicAra karavAnI sAthe ja samagra iSTa padArtho AvIne hAjara thAya che. evuM amara (deva) pada meLavavuM sulabha che. tevA amaranA samudAya jenA caraNAvi'mAM name che tevu' caMdrapadma meLavavuM' te pazu sulabha che paNa samyaratna meLavavu' te duCbha che. dhanya purUSAja A samyakRtva pAme che. ane niraticArapaNe pALanAra tenAthI paNa vizeSa dhanyatama che. upasa+ jevA prasaMge dharmAMmAM aDaga rahenAra vIrapurUSAja hAya che, mATe he rAjan ! kalpavRkSa ane ciMtAmaNuinA mAhAtmyane haThAvanAra A samyaktvatnane pAmIne tuM pramAdI na thatAM, niraMtara nizcalapaNe tenuM pAlana karaje. rAjAe kahyuM. gurUrAja ! ApanI AjJA mastaka para caDAvuM chuM, A pramANe kahI gurUne namaskAra karI, peAtAne kRtArtha mAnatA maMtrimaMDaLasahita rAjA zahera taraph pA pharyA. gurUrAja paNa tyAMthI anya sthaLe vihAra karI gayA. A vAta te nirvivAda che ke, uttama nimittothI jIve guNavAna ane che. hajArA jIvAnA jAna lenAra A nAstikavAdI rAjA gurUnA uttama samAgamathI guNuvAna thayA. te niraMtara apUrva jJAnamAM vadhAro kare che, jJAnIone upabha (madada) Ape che. dIna, anAtha chAne ulhAra kare che. sAta kSetramAM jarUrIyAtavALA prasaMgamAM dravya kharace che. peAtAnA dezamAM amAro paDaDa pherave che. UcatatA pramANe zIyaLa pALe che. yathAzakita tapazcaraNa kare che. ane nAnA prakAranA uttama matArathAvALI saddabhAvanAe bhAve che. A pramANe nAstika svabhAvane paNa dharmAtmA anele rAjA Atma-ujavaLatA karavAmAM AgaLa vadhatA jAya che. eka vakhata vanapALake, narasuMdara rAjAne vadhAmaNI ApI ke-mahArAjA ! ApaNA udhAnamAM zazIprabhAcAya AvIne uttaryAM che. vadhAmaNI lAvanArane prItijJAna ApI, harSAvezathI punnaketa aMgavALA rAjA, dhaNA parivAra sAthe gurUne vaMdana karavA gayA. bhakitathI
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ (314) namaskAra karI, rAjA pitAne ucita sthAnake gurUsanmukha dharmazrAvaNa nimitte beTha. gurUthIe paNa gaMbhIra svare dharmopadeza - Apavo zarU karyo. A saMsAra samudranA sarakhe che. temAM janma, maraNarU5 agAdha pANuM bharyuM che. IrSA, dveSa, matsararUpa aneka maccha, kacchAdi jalacara jIvo uchaLI rahyA che. krodharUpa vaDavAnaLa agninI javALAo saLagI rahI che. mAnarUpa durgama pahADo-moTA khaDako samudranA vacamAM AvI rahyAM che. mAyArU5 relIonA vitAno (samUha) jALarUpe patharAI rahyA che. cAre bAju UMDA mULa ghAlI lobharUpa pAtALakaLazAo vyApI rahyA che meharU5 Avarte ( bhamarIo-vamaLe ) pitAnA sapATAmAM AvelI vastuono (jIvana) saMhAra (AtmaguNane nAza) karI rahI che. ajJAnarUpe pavanathI prerAyelA saMyoga viyAgarUpa taraMge uchaLI rahyA che. he bhavya che ! A dura saMsAra samudra taravAnI tamArI icchA hoya to cAretrarUpa pravahaNa(vahANuno tame Azraya karo. A cAritrarUpa vahANa zuddhabhAvarUpa moTAM paTIyAMnuM baneluM che. sadarzana (samyakatva ) rU5 majabUta baMdhanothI (paTTAothI ) jaDAyeluM che. saMvararUpa puraNathI ( chidrabaMdha karavAnI vastuothI ) AvarUpa chiddho majabUtAithI purelAM che. vairAgyarUpa siddhA sarala rastA upara, tarUpa pavananA jhapATAthI ghaNI jhaDapathI cAlI rahyuM che. jJAnarUpa kamAne ghaNI bArIkAIthI tenuM rakSaNa kare che. A vahANane Azraya karanAra, bhavya chavarUpa musApharo, ghaNuM thoDA vakhatamAM saMsAra samudrane pAra pAmI mekSarUpa Icchita baMdare jaI pahece che. ityAdi gurUmukhathI saMsArasamudra taravAno bodha pAmI, saMsArano pAra pAravAnI IcchAvALo rAjA, saMvegaraMgathI raMgAI gurUzrIne vijJapti karavA lAgyA. mahArAjA ! ApanuM kahevuM satya che. saMsAra dustara
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ (315) che chatAM udyamathI sAdhya che, rAjyane svastha karI huM ApanI pAse . cAritra5 jahAja (vahANa) aMgIkAra karIza. gurUe uttara Ape. rAjana ! thoDe paNa vakhata prati baMdha na karIza. gurUnI AjJA zIra para caDAvI rAja saharSa zaheramAM A vya.. maMtrI, sAme tAdi sarva rAjyamaMDaLane bolAvI, teone potAno cAritra. levAne abhiprAya jaNAvI, amarasena kumArane rAjyAbhiSeka karyo. pachI tarataja meTA ADaMbara sahita narasuMdara rAjAe aneka sAme ta, maMtrI pramukha saMdhAte zazIkabhAcArya samIpe cAritra lIdhuM. gurUmahArAje, cAritra mArgamAM kema cAlavuM, kema besavuM, kema bolavuM vigere zikSA ApI. jayaM care jayaM ciThe jayaM Ase jayaM saNa / jayaM bhujato bhA saMto pAvakammaM na baMdhai // 1 // he mahAnubhAvo yatanApUrvaka cAlo, yatAnA pUrvaka ubhA rahe. yatanApUrvaka bese, yatanA pUrvaka su, yatanApUrvaka AhAra karo. ane yatanApUrvaka belo. A sarva sthaLe yatanA (sAvadhAnatA) pUrvaka pravRtti karatAM jIva pApakarma bAMdhana nathI. vigere. gurUzrI taraphathI upadeza pAmI, te pramANe sarva kriyAo karatAM vaLI gurU, kAna, bALa, vRddha pramukha munionI vaiyAvRtya karatAM te narasuMdara munie, jJAnamAM temaja AtmaguNamAM mahAna vRddhi karI. gurUkRpA ane AtmavIryathI te mahAmuni zrutajJAnarUpa samudrane pAragAmI tha. gurUzrIe AcAryapadane yogya jANuM pitAnA pada para (AcAryasthAne) sthApita karyA. - mithyAtva timira maMDaLanA saMhAra mATe dinamaNi (surya) tulya thaI, aneka bhavya jIne pratibaMdhita karyA. aneka ziSyone samudAya utpanna karI, egya ziSyane pitAnA pada para sthApita karI;
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ (316) chevaTe aNusaNa karI A narasuMdara AcArya sarvArthasiddha vimAnamAM ekAvatArI devapaNe utpanna thayA. tyAMthI evI mahAvidehakSetramAM sAva karmane kSaya karI nirvANapada pAmazemokSe jaze. sudarzanA ! mithyAtvaphaLanA anvaya vyatirekI daSTAMta rUpe narasuMdara rAjAnuM daSTAMta tamane samyatsavanI daDhatA mATe saMbhaLAvavAmAM - AvyuM che. A daSTAMtamAMthI vivekI manuSyoe pitAnI yogyatAnusAra uttama guNe aMgIkAra karavA vizeSamAM eTaluM kahevAnuM che ke, kadAca prabaLa mohAdayathI cAritra na laI zakAya ke na maLI zake to paNa samyakatva te daDha pALavuM ja. kahyuM che ke - bhaTTeNa carittAo suTTayaraM dasaNaM gaheyavvaM sijjati caraNarahiyA daMsaNarahiyA na sijjaMti / / 1 / / cAritrathI bhraSTa thatAM, samyaktvane sArI rIte grahaNa karI rAkhavuM. cAritravinA (kavyacaritravinA pariNAmanI vizuddhirUpa bhAvacAritrathI) cha siddha thAya che paNa samyakatva vinAnA siddha thatA nathI. samyagadarzanarUpa bIjA ratnanuM svarUpa pUrNa thatAM gurUmahArAje dharmopadezano upasaMhAra karyo. eTale sudarzana vigere gurUmahArAjane namaskAra karI pitAnA mahelamAM AvyAM anya loko potapotAne sthAne gayAM. sudarzanAnA AnaMdane pAra na rahyo. devapUjana Adi pitAnAM kartavya karma karI bhojana karyA bAda sudarzanAe pitAnI dhAvamAtA kamaLAne be lAvI kahyuM-dhAvamAtA ! tame have sIMhaladIpa jaladI jAo tyAM jaI mArAM vahAlAM snehI mAtA, pitA, baMdhuone mArI kuzaLapravRttinA samAcAra tarata Apa. snehI mAtA, pitA mArA virahathI jhuratAM haze agara ciMtA karatA haze. tene tame dhIraja Apaje ane samyakatvane sthira karanAra munionAM darzana ane temane kahe bedha vizeSa prakAre temane saMbhaLAvaje, te sAthe ahIMnA mahArAjA jitazatrue mArI karelI khAtrI bhakti viSe savistara jaNAvaze. mArI ammA ! zILavatI
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ (317 ) nI mArA taraphanI akhaMDa lAgaNI viSe kahevuM bhUlaze nahi, ane teo mArA taraphanI kAMi paNa ciMtA na kare te viSe tamane kAMi paNa bhalAmaNa karavAtI jarUra huM jotI nathI, kAraNa tame pote vica kSaNu ane avasarane oLakhanAra che, ItyAdi bhalAmaNu sAthe rAjakumArInA Adeza thatAM ja kamaLA, kumArIne namaskAra karI eka jahA upara caDI beThI ane sIMhuladIpa tarapha ravAnA thai. * prakaraNa 34 muM. *** samyakacAritra trIjI ratna, 3 ' sadgurUnA samAgamane lAbha laI sudarzanAe dharmopadeza sAMbhaLa vAnuM cAlu' rAkhyu gurUzrIe paNa meAgya jIva jANI pApakArabuddhi e dharmopadeza ApavAnI kRpA karI. cirasaMciyakammacayassa rittakaraNAohoicAritaM taM attanANamayaM taM nANaM daMsaNaM caraNaM ghaNA lAMbA vakhatanAM saMcitaka samuhane khAlI karatu. hAvAthI te cAritra kahevAya che. arthAt jenAthI kasamuhane! nAza thAya che. tevI pravRtti yA nivRttane cAritra kahevAmAM Ave che. AtmajJAnamaya. cavuM te cAritra che. AtmAtra jJAna, darzana ane cAritra maya che. sudanA sAvadha sapApa yogathI ( mana, vacana, kAyAvarDa) trividha trividha ( karavA karAvavA anumedavArUpe ) yAvat jIvapayata pAchA haThavu. viramavu te sAmAnya rIte eka prakAranuM cAritra kahevAya che. vizeSa prakAre te cAritranA pAMca bhede che te A pramANe che.
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ (318) sAmAyika 1. dosthApanA 2. parihAravizuddhi 3. sukSma saMparAya 4. yathAkhyAta. 5. sAmAyika cAritranA be bheda che eka thoDA vakhatanuM ane bIjuM yAvatachavaparyatanuM jene itvarIka ane bhAvakathita na mathI oLakhAvavAmAM Ave che. pahelA chellA tIrthakaranA munione itvarIka sAmA yaka jadhanyathI sAta divasanuM heya ane utkRSTa cha mAsanuM hoya che. madhyamatIrthakaranA tathA mahAvidehakSetranA munione eka yAvata kathIta sAmAyika heya che te jadhanyathI aMtarayuhurta pramANe ane utkRSTathI deza UNuM pUrva keDI varSaparyata hoya che. chede sthAnika cAritra be prakAranuM heya che. aticAravALuM ane aticAra vinAnuM aticAra na lAge hoya chatAM paNa cha mAsa pachI je upasthApanA karavAmAM (mULa vrata ucarAvavAmAM) Ave che. tene ane tyAra pachInA aticAra vinAnA cAritrane niraticAra cAritra kahe che. muLa guNamAM aticAra lagADanAranuM cAritra sAticAra gaNAya che. vaLI niraticAra cAritravALA paNa rISabhadevajInA tathA pArzvanAtha prabhunA sAdhuone, anya tIrthamAM (ajItanAtha ane vIraprabhunA tIrthamAM saMkramaNa karatAM chedepasthApanIka cAritra hoya che. - trIjuM cAritra parihAravizuddha nAmanuM che. tenA be bheda che. eka nirvizyamAna ane bIjuM nirviSTakAya. te cAritranI kriyAmAM praveza karanArA nivizyamAna kahevAya che. ane te kriyAno pAra pAmelA nivi. kAya kahevAya che. A bAbatamAM A saMpradAya che ke, nava sAdhuo ane cAritranI kriyAmAM praveza kare che. cAra sAdhuo te tapatraraNAdi kriyA kare che. cAra sAdhuo teonI sevA bhakitamAM rahe che. ane eka kalpasthIta vAcanAcArya thAya che. kriyA karanArA jaghanyamAM eka upavAsa, madhyama tapamAM be upavAsa ane utkRSTa tapamAM aThama ( traNa upavAsa ) unALe, zIyALo ane comAsAmAM anukrame kare che. pAraNe AMbilane tapa kare che. anya pAMca sAdhuo
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ (319) niraMtara AMbila tapa kare che. te kriyA pUrNa thatAM sevA karavAvALA kriyAmAM praveza kare che. kriyA karavAvALA teonI sevA kare che. teonI kriyA pUrNa thatAM eka vAcanAcArya thAya che. vAcanAcArya kriyA kare che. bIjAo sevA kare che. A pramANe kriyA, tapazcaraNa zratanuM adhyacana vigere apramattapaNe aDhAra mAsaparyata karavAmAM Ave che. A caritrane parihAra vizuddhi kahe che. cethuM sukSamaparAyacAritra te be prakAranuM che. vizuddhamAna ane saMkilazyamAna upazamayA kSapakazoNipara (vizuddha pariNAma vizeSa) ArUDha thatAM vizuddhamAna sukSma saMparAya heya che. ane upazamoNithI paDatAM saMkilazyamAna hoya che. sarva kaSAyane umAzama karatAMyAM kSaya karatAM dazame guNasthAne sukSma lobhane udaya heya te sivAyanA kaSAyane udaya na hoya tevI vizuddha sati aMtamuhuta pramANe kALanI hoya che. tene sukSmasaM5rAya cAritra kahe che. pAMcamuM yathAkhyAtacAritra te be prakAre che. kaSAyanA upazama vALuM ane kaSAyanA kSayavALuM. upazamavALuM aMtarayuhata rahe che tyAra pachI te pariNAmathI patita thavAya che. kaSAyanA kSayavALuM yayAkhyAta chevaTe kevaLajJAna utpanna kare che. manuSyadeha AzrIne utkRSTathI te dezanuM (kAMIka e chA) pUrva koDa varSaparyata heAya che. sAmAyika ane dezavirati cAritra asaMkhyAtivAra Ave che. kharuM cAritra jene spa heya te ATha bhavamAM saMsArane pAra pAme che. dravya kRta anaMtavAra Ave che. zrata sAmAyika, samakita sAmAyika ane dezaviratisAmAyika. A traNe eka bhavanAM be hajArathI nava hajAravAra Ave jAya che. sarvavirati cAritranuM AkarSaNa vikarSaNa-eka bhavamAM basothI navasevAra thAya che. athavA mUlaguNa ane uttara guNarUpa cAritra be prakAre che. pAMca mahAvrata ahiMsA-satya acaurya, brahmazcarya ane parigrahane tyAga a.
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ (32) mala guNa kahevAya che ane paDilehaNa pramAjanAdi UttaraguNa kahevAya che. athavA caraNa sittarI karaNasittarI (kiyA)rUpa cAritra be prakAre kahevAya che. vayasamaNadhammasaMjama veyAvacaM ca baMbha guttIo nANAitiyaM tavakoha niggahAI caraNameyaM 1 vrata 5. yatima 10. paiyAvacca 10. saMyama 17. brahmatharya , mane gupti 1. vacanagupti 1. kAyagupti 1. jJAna 1. darzana 1. caritra 1. tapa 12, krodhane nigraha 1, AcaraNasittarI kahevAya che. piMDavisAhIsabhiI bhAvaNA paDimAi iMdiya nirAho paDilehaNa guttINa abhiggahe ceva karaNaM tu 1 piMDa vizuddhi. 4 samiti. pa bhAvanA. 12 pratimA. 12 Idriane nirodha. 5 paDilehaNA. 25 gupti. 3 abhigraha , A karaNa sittarI kriyAnA sittera bheda kahevAya che. A baMne cAritranA bheda che. athavA pAMcasamiti ane traNa gupti te caritra kahevAya che. raste jaIne cAlavuM. koI paNa jIvanI pitAnA zarIravaDe hiMsA na thAya 1 sAvadha sadoSa bhASA na belavI, 2 zarIranA nirvAha arthe AhArAdi nirdoSa levA. 3 levuM mUkavuM hoya te puMjI pramAjIne karavuM 4 tyAga karavA lAyaka vastune, chatAkuLabhUmi na hoya tevI nirdoSa jagyAe tyAga kara. 5 A pAMca samiti kahevAya che. manathI kharAba saMdeSa sapApa vicAra na karavA. paNa uttama AlaMbanamAM manane niyojIta karavuM. 1 priya pathya. hitakArI ane upayoga jeTaluM ja bolavuM athavA amuka vakhata mATe sarvathA belavuM baMdha karavuM. 2 AtmadhyAnAdi satkAryamAM zarIrane javuM athavA halana. calanAdi baMdha karavuM. 3 A managumi vacanagupti ane kAyamusi e traNa guti che. A pramANe bhinna bhinna batAvelA cAritranA sarva bhedane mukhya uddeza-sapApa sAvadha yogene tyAga kare ane AtmabhAvamAM
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ (3ra1) lIna thavuM te ja che. te pramANe sarvathA vartana karavAnuM kArya samabhAvamAM bhAvitAtmA munio-tyAgIo karI zake che. gRhastha dharmamAM rahelA manuSya amuka aMzathI dezathI) te pramANe vartana karI zake che. eTale gRhasthone dezavirati-dezacAritra kahevAya che. jJAna ane zraddhAna bane heya tathApi cAritra (caraNa-AcaraNa) sivAya karmane kSaya thaI zakato nathI. vaida game teTale davA auSadhAdikane jANakAra heya paNa auSadharUpa kriyAnuM sevana karyA vinA te zuM ekalA jANapaNAthI nirogI banI zakaze? nahiM ja kevaLajJAna heya ane kSAyaka darzana heya tathApi sarva saMvara AvyA sivAya kevalI paNa nirvANuM pAmatA nathI. yoganirodharUpa sarva saMvaranI chevaTe temane paNa jarUrIyAta paDe che, mATe ekalA jJAna, zraddhAnathI saMtoSa na pAmatAM sAthe cAratranI paNa AvazyakatA che e cokkasa samajavuM. janmathI laI dharmazraddhAna vinAno ane sAvadha kAryamAM Asakata thayelo mahAbala rAjA, chevaTanI cheDA vakhatanI paNa sthitimAM vizuddha cAritranI madadathI sadgatine pAmyA. mahAbalI rAjA. A jabUdIpanA avara videhakSetramAM vakSAra ane gaMdhamAdana parvatanI pAse gaMdhIlAvatI nAmanI vijaya (moTo deza) che. te vijayamAM devone krIDA karavAne varga sarakhe vaitADhaya pahADa zobhI rahyo che. te vijayamAM gaMdhAra nAmano vizALa deza che. A deza riddhisamRddhithI bharapUra che. temAM gaMdhasamRddha nAmanuM zahera hatuM. te zaheramAM zatabaLa rAjAne putra atibaLa rAjA rAjya karatA hatA. tene mahAbaLa nAmane kumAra hato. pitAnA maraNa pachI mahAbaLa rAjA rAjyAsana para beTho. te mahAparAkramI hato. vidhAdhara rAjAo paNa tenI sevA karatA hatA. rAjyanuM pAlana karatAM ghaNuM varSo vahI gayAM. teTalA lAMbA vakhatamAM tenA taraphathI karAyelAM kartavyo bIlakula 21.
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ (322) prazaMsApAtra na hatAM. IcchAnusAra pAMca indriyanAM sukhane vaibhava te bhogavatA hatA. te Idriyone parAdhIna hato. bhakSyAbhaDhyane viveka tene bIlakula na hato. pAMca prakAranA pramAdamAM te DUbe hate. parimala ekaThA kare ane vividha prakAranA AraMbha karavA te icchA tenI prabaLa hatI, niraMtara te akAryamAM pravRtti karanAra hatA. satyAsatyane-kartavyAkartavyane nirNaya karavo, sadAcaraNa rAkhavAM, paropakAra kare, AtmAne ucca sthitimAM sthApana karavo tathA manuSya sukha duHkhane anubhava zA kAraNane laIne kare che? dareka sukhI zA mATe thatA nathI ? A viSama vicitratAnuM kAraNa zuM ? manovAMchita prApti sarvane zA mATe thatI nathI ? vigerene vicAra karavAnuM bhAna tene bIlakula na hatuM. kevaLa viSaya, kaSAyane AdhIna thaI te A jiMdagI pUrI karato hato. TUMkAmAM dharma zI cIja che te vAtanI tene paravA na hatI. A rAjano bAlamitra svayaMbuddha nAmano pradhAna che. tenuM aMta karaNajinezvaranA vacanAmRtathI siMcAyeluM hatuM. rAjAnuM hita karavAmAM tenI prabaLa IcchA jAgRta rahetI hatI. rAjyanAM dareka kAryamAM pUchavA pogya bIje paNa saMbhizota nAmano pradhAna hatA. eka divasa mahAbaLa rAjA sabhA bharIne beThA hatA. sanma divya nATaka sarakhuM nATaka thaI rahyuM hatuM. AjubAju teno parivAra beThe hate. nRtya dekhavAmAM rAja lIna thaI gayo hato. e avasare akasmAta svayaMbuddha pradhAna rAjAnI pAse AvI, hAtha joDIne A pramANe vinavavA lAgyA. mahArAjA ! A gIta sarva vilApa sarakhAM che. A nRtya eka viDaMbanA mAtra che. A AbharaNo kevaLa bharabhUta che ane A kAmavAsanA, kevaLa dukhanuM ja kAraNa che. A bALamitra pradhAna upara rAjAne ghaNe sneha hato, paNa AnaMdamAM lIna thayelA rAjAnA AnaMdane bhaMga karanAra A pradhAnanAM vacana sAMbhaLI rAjA kopAyamAna thaI gayo. rAjAe kahyuM. are
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3ra3) mitra! A tuM zuM bolyo ? AvAM vitatha-mithyA vacano bolavAnI tane atyAre jarUra thI paDI? tuM niraMtara priya bolanAra che tyAre zuM ajANatAM A apriya vacane tArAthI bolAyAM che? A gIta, zrAvaNaindriyane amRta samAna che. A nRtya netrane mahecchavarUpa che. AbharaNe zarIranI zobhA che ane kAmavAsanA sarvadA sukhadAyI che. - pradhAne namratAthI paNa majabUtAIthI kahyuMH mahArAja ! huM jarA mAtra asatya bolato nathI ane Apane apriya paNa kaheto nathI. mAruM kahevuM kevI rIte satya che ke, huM ApazrIne nivedita karUM . Apa sAMbhaLaze. eka catura yuvAna strIno pati paradeza gayo hato. A strI patipremamAM Asakata thayelI hatI. patinA viyoge virahAnaLathI yA kAmadAvAnaLathI dagdha thaI bIcAro karUNa svare gAyana karatI hatI. A trInuM gAyana vicAravAna vivekI purUSone vilApa pakSamAM anubhavAze ke nahiM? kemake gItanuM utpattisthAna, ke mArmika sUcana rudanathI ja bharapUra che. tema he rAjana ! jenuM paheluM ke chelluM pariNAma duHkharUpa heya te sukharUpa kema gaNAya? eka manuSya pele thaI gayo che. te pitAnI visaMsthUla sthitimAM nAcato kUdato Amatema pharyA kare che. A tenuM nAcavuM, kUdavuM vivekA manuSyane viDaMbanA samAna aniSTa nahiM lAge ? lAgaze ja, tema mehathI ghelA thaI nRtya karanArAonA ane jenArAonA bhAvI pariNAma upara vicAra karatAM A nRtya kevaLa virDa banAtulya ja che. bhUSaNanI bhrAMtithI koIe gaLAmAM paththara laTakAvyo hoya te jema bajArUpa che tema paramArtha rdaSTae vicAra karatAM A sarva AbharaNo bhAramAM paththara sarakhA bejA karanArA ja che. kiMpakanAM phalo dekhItAM suMdara, svAde madhura che. paNa tene vipAka bhayaMkara pariNAmavALo che. tema sarva kAmo go dekhItAM ane upabhoga karavAmAM sukharUpa anubhavAya che paNa pariNAme du kharUpa che.
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ (3ra4). he rAja! kAma zalyatulya che, kAma viSatulya che ane kAma jherI sarpasamAna che. kAmanI prArthanA-icchA karavAvALA vinAyojane durgatimAM jAya che. zubhAzubha pAMca indriyanA viSayomAM rAcanAra ane dveSa karanArAo, saMyoga viyegathI utpanna thatAM anaMta duHkha pAme che, mATe he rAjana ! paramArthathI duHkharUpa ane dukhanA kAraNabhUta viSayasukhano tyAga karI, paralokahitakArI dharmamAM udhamavAnuM thAo. rAjAe kahyuM-mitra pradhAna ! ATalA divasa tuM bhAre hitasvI thaIne Aje tuM zA mATe mAruM ahita kare che. anAmata-nahiM dIThelA sukhane mATe vartamAnakALamAM maLelA sukhano tyAga karavo te ja mAruM ahita che. pitAne avasara maLyo jANu, rAjAnI IcchAnusAra cAlanAra saMbhivyota nAmane pradhAna rAjAnI tarapheNa karI balavA lAgyo.. mahArAjA! A svayaM buddha bhAyAvI che. te Apane maLelA sukhane tyAga karAvI zIyALanI mAphaka nahiM maLelA sukhane prayatna karAvI pAchaLathI pazcAtApa karAvaze. rAjAe kahyuM zIyALane pAchaLathI kevI rIte pazcAttApa thayo? pradhAne kahyuM-eka zIyALa pAse, khAvA sArU tenA meDhAmAM mAMsa. nI pesI hatI. nadIkinAre pharatA eka maccha tenA dekhavAmAM Avyo. te meLavavA mATe mAMsane pIMDa jamIna para mUkI tenI tarapha doDo. tene Avato dekhI maccha jaldI daDI nadImAM jaI paDayA. pelo mAMsane piMDa samaLI upADI gaI. zIyALa banethI bhraSTa thayo. pAse maLeluM mUkI bIjuM levAnI AzAthI ubhayathI bhraSTa thatAM tene ghaNe pazcAttApa tha, tema he bhadra svayaM buddha ! zIyALanI mAphaka rAjAne tame ubhayabhraSTa karI mahAna pazcAtApa karAvazo. svayaM buddhe kahyuM. pradhAna ! tamAruM kahevuM svArtha sAdhavAmAM tatpara vezyAnA hAvabhAva sarakhuM che, te kaya buddhimAna manuSya mAnya karaze? pUrve aneka dhIra purUSoe A dhana, svajana, rAjyAdikane anitya
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ (325) jANuM bhegano tyAga karI pravrajyA aMgIkAra karI che. svAmInuM hita karavuM te sevakanI pharaja che, nahi ke pitAnA svArtha mATe teno 'bhava bagADa. saMbhijAta jarI krodha karI bolI uThaze. svayaMbuddha ! kharekhara tame mUrkha che, kemake avasara vinAne rAjAne bodha Apo che. badhAM manuSya jANe che ke bharavuM avazya che ja. zuM maraNa AvyA pahelAM smazAnamAM jaine sUvuM joIe ? AkAza paDI javAnA bhayathI (paDatA AkAzane aTakAvavAnA irAdAthI jema TI.DI paNa UMyA rAkhIne sUve che tema) tame paNa svAmInA hitano DoLa ghAle che, vRddhAvasthA AvI hoya ane krame maraNa paNa najIka AvyuM hoya tyAre dharmakriyA karI paralokanuM hita karavuM te to zobhatuM gaNuya. tame to AvI yuvAvasthAmAM dharma kare tevI bUma pADI rahyA che, te tamAruM kahevuM keNa mAnya karaze ? svayaM budhe karuNAdaSTithI kahyuM-saMjinazrota! jarA vicAra to karo. tame buddhimAna che. ApasamAM yuddha lAgyuM hoya, khaNakhaNATa ane chaNachaNuTanI susavATIyuM karatAM sAmA taraphathI bhAlAM bANa ane tIrano varasAda varasato hoya te avasare, buddhimAna ane nipuNa zikSaka heya tathApi navIna hAthI, ghoDA ane subhaTone damIne ke keLavIne, yuddhane lAyaka upagI kevI rIte banAvI zakaze ? arthAta na ja banAvI zake. gharamAM agni lAgyo hoya ane gharanuM sarvasva mAla-mIlkata AgamAM baLatuM hoya e avasare navIna phUlo khedI, pANI kADhI, ghara bujhAvI mIlakatanuM rakSaNa karavAnuM kAma buddhimAna manuSya paNa karI zakaze ke ? nahiM ja. - parabaLa AvI caDayuM heya, cAre bAjuthI nagaranA killAne rodha thaI gayo hoya e avasare haziyAra manuSya heya paNa tatkALa pUratA jaththAmAM anAja, IveNu, pANI vigerene saMgraha karI zakaze
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ (326) che? nahIM ja. paNa A sarva vAtanI khabara pahelAMthI ja mAluma hAya ane pahelAMthI ja sarva sAmagrI taiyAra karI rAkhI hoya to tevA aNInA prasaMge te potAnuM kArya sAdhavAne samartha thaI zakaze. tevI ja rIte pAralaukika kArya mATe, maraNa avasara AvyA pahelAM je manuSya sarva taiyArIo nathI karI rAkhatA, te manuSya chellI ghaDInA avasare dhana, svajana, rAjya, gRha, dehAdikanA mehamAM muMjhAi tenAthI alaga thaI zakato nathI. tene mamatvabhAva ocho thato nathI. eTaluM ja nahi paNa. pahelAthI ja mamatvabhAva ke habhAva ocho karela na hovAthI chevaTanI sthitimAM mehabhAva vRddhi pAme che. vahAlAne viyAga vizeSa sAle che. viSayatRSNA chedAtI nathI. vividha mane manamAM khaDA thAya che. chevaTanI vigathI vaLavaLatI sthitimAM tapAvelA loDhAnA goLA upara nAMkhavAmAM AvelA pANInA biMdunI mAphaka dharmanuM ke AtmasAdhananuM nAmanizAna paNa yAda rahetuM nathI.. kaI yAda karAve te paNa meha tathA ajJAnanI prabaLatA AgaLa te UbhuM rahevA paNa pAmatuM nathI. tene badale dUra rahelA ane nahiM yAda karAvelA paNa, strI, putra, dhana, kuTuMba vigere ja yAda Ave che. AvA aneka meha ke duHkhathI tapelA manuSya chevaTanI sthitie dharmasAdhana kevI rIte karI zakaze? maraNa jIvananA kaTAkaTInA yuddhaprasaMge tapa tapavAne, zIyaLa pALavAne, dhyAna karavAne, samAdhi rAkhavAne zuM te samartha thaze ? nahiM ja. mana, vacana, zarIranA vyApAre maMda paDayA pachI jIvo paralokahita kevI rIte karI zakaze? viSayamAM Asakata thayelA jIva, hAthInA kalevaramAM gula (AkRti) pAmelA kAgaDAnI mAphaka suMsArasadamAM DabI mare che. graMSma RtunA vakhatamAM pahADanI viSama nadI utaratAM eka hAthI kinArA upara ghaNI ja kharAba rIte paDI gayuM. tenuM zarIra jaNuM hevAthI temaja viSama rIte paDavAthI bhAMgI gayuM ane te tyAM 15
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ (327) ja macchu pAmyA. tenuM mAMsa khAvA mATe eka zIyALIAe tenAM apAna (gudA) dvAramAM chidra pADayuM, mAMsanA artha. kAgaDAe tyAM AvyA ane aAnapradezamAM pesI mAMsa khAvA lAgyA. tApanA kAraNathI te apAnAra saMkocAI gayuM. keTalAeka kAgaDAe aMdara rahI gayA. thADA vakhatamAM varasAda thaye| ane te kalevara nadImAM taNAIne najIkamAM rahelA samudramAM jaI maLyuM. pANuIthI bhIMjAyela hAthInA kalevaranuM apAnadvAra khullu thayu. kAgaDAe bahAra nIkaLyA. cAre mAjI najara kare che teA kinAre dekhAyA nahi. UDI UDIne cAkatAM pAchA te kalevara para mesavA lAgyA teTalAmAM te kalevarane eka jorAvara maccha samudramAM kheMcI gayA. te sAthe kAgaDAo paNu DUbIne maraNune zaraNu thayA. A daSTAMtane upanaya-bhAvAtha sAMbhaLIne vicAra karazeA. kAgaDAne ThekANe A sa'sArI jIve, hAthInA zarIramAM praveza karavA te, saMsArI jIvenu manuSyanA bhavamAM AvavuM. kAgaDAone hAthInA mAMsane upayeAga karavA te, jIvane viSayasukhanA upabhoga. jema te apAnadvAranA nirAdha thayA tema jIvAne viSayasukhane pratibaMdha thayeA. ( tenA sivAya na cAle tevA Agraha thavA te) jema varSARtu tema jIveAne maraNakALa. jema kAgaDAonuM hAthInA kalevarathI hAra nIkaLavuM' tema jIvAtuM paraleAkamAM javuM- jema te kalevaramAM Asakta thayelA kAgaDAo . azaraNapaNe samudramAM qhI maraNu pAmyA tema manuSyadeha saMbaMdhI viSayanA upabhegamAM Asakta thayelA saMsArI jIve arapaNe dharmanA AlaMbana vinA--bhavasamudramAM DUI bharaNu pAge che. arthAt vAravAra vividha niemAM paribhramaNa kare che. A saMsArI chatrAmAM keApta vivekI, buddhimAna jIva, tuccha ane asAra viSayasukhane tyAga karo tapa-sayama Adi adhama mAM prayatna kare teA te vAraMvAra janma, maraNa karatA nathI; paNa saMsArane pAra pAmI zAzvata sukha pAme che.
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ (28) je manuSya pote viSayasukhamAM Asakta thaI, bIjAne paNa udIraNA karAvI mehanI vRddhi karAve che. te manuSya lAMbe raste pAtheya (khAvAnuM bhojana) vinAnA pathika( vaTemArga)nI mAphaka punyarUpa pAtheya sivAya duHkhI thAya che.' he rAjana ! Apa paNa tuccha viSayasukhanI lAlasAmAM, ghaNA vakhatanA lAMbA sukhathI jaMbuka( zIvALa)nI mAphaka na cUkazebhraSTa na thazo, evI Apa pratye mArI prArthanA che. rAjAe kahyuM. svalpa sukha mATe, lAMbA sukhathI jaMbuka kevI rIte bhraSTa thaye ? pradhAne kahyuM. eka aTavInA madhya bhAgamAM vRkSonI gIca jhADI hatI. te jhADImAM hathiyAra sahita eka bhilla pharato hato. dUrathI Avato eka hAthI tene dekhavAmAM Avyo. bhilla hAthIne dekhI tarata pAcho pharyo ane eka viSama DhoLAvavALA pradeza para caDI ga. UMcI bhUmi upara UbhA rahI eka tIkSya bANa hAthInA upara choDayuM. A bANa hAthInA marmayAnamAM lAgavAthI eka ja prahAre te hAthI tUTelA girinA zikharanI mAphaka jamIna para tUTI paDayo. hajI paNa te hAthI jIvato che ema dhArI tenAM dAMta ane motI levAnI IcchAthI, dhanuSya nIcuM mUkI, mAthamAM parazu laI hAthIne kApavA lAgyo. te sthaLe eka sarpanuM dara hatuM. hAthInA paDavAthI sarSa theDe dabAyo hatuM. tene sakhata pIDA thayelI na hovAthI te hajI jIvata hato. bdha ane pIDAthI cIDAyelA sarve, te billane evA josathI DaMkha bharyo ke tenA jheranI prabaLa asarathI bhilla tyAM ja maraNa pAmyA ane sarSa paNa thoDIvAre maraNane zaraNa thayo. te e avasare eka zIyALa tyAM thaIne jato hate. mAMsarasanI lolupatAthI te khuzI thato thato tyAM Avyo. te jIvato che ke mArI gaye che tene nizcaya karavA mATe be traNa vAra najIka AvI pAcho pharyo. chevaTe te traNe marI gayela che tene teNe nirNaya karyo. paNa lebhanI gati vicitra che tethI te ciMtavavA lAgyo ke-A manuSya ane
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ (329) hAthI mArA jIvita paryata pahoMce teTalo kherAka mArA mATe che. te to sAre ja khAvAne che ne ? A dhanuSya upara bAMdhelI cAmaDAnI dorI che te hamaNuM khAI lauM. ItyAdi vicAra karI dhanuSyanI keTI upara bAMdhelI cAmaDAnI derI te khAvA lAgyA. te derI tUTatAM ja dhanuSya upara caDAvelI chavA (darI) ekadama tUTI, ane tethI dhanuSyano bhAga tALapradezamAM evA jorathI vAgyo ke te zIyALa tatkALa tyAM ja maraNa 5 po. ' hA! hA! ajJAnathI aMdha thayelA ane Arta, raudra dhyAnane parAdhIna thayelA che kAMI juduM ja ciMtave che. ane vidhinuM vilasita (pUrva janmakarma) kAMI juduM ja kare che. annaM gayassa hiyae annaM vAhassa saMdhiyasarassa / acaM kulhuya hiyae annaM hiyae kayaMtassa // 1 // hAthInA hRdayamAM kAMI judA ja vicAra hatA. bANa sAMdhavAvALA vyAdha (bhilla)nA anAra judA ja hatA. zIyALanA hRdayamAM tethI juduM ja hatuM. tyAre kRtAMtanA hRdayamAM tethI paNa juduM ja hatuM arthAta kRtAMte tenAthI juduM ja karyuM. he rAjana te nibuddhi lubdha jaMbuke ceDA kherAkane mATeghaNA lAMbA vakhata cAle teTalA khorAkane tyAga karyo to ubhayathI bhraSTa thaI maraNa pAme. tevI ja rIte A atimUrkha chava, alpa viSayasukhanI IcchA karatA parilaeNka saMbaMdhI mahAna sukha A zIyALanI mAphaka hArI jAya che. vaLI he mahArAjA! Ape kahyuM ke paralokanuM sukha adaSTa che. koNe dIThuM che.? vigere ! te saMbaMdhamAM Apa zravaNa karaze. te ApaNe joyeluM che. Apane yAda haze ke kumAra avasthAmAM ApaNe AkAzamArge, naMdanavana nAmanA deva udhAnamAM ramavA mATe gayA hatA tyAM eka mahaddhika deva ApaNA dekhavAmAM AvyuM hatuM. tene dekhI maraNa
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ (330). nA bhayathI ApaNe pAchA haThayA hatA. teTalAmAM te deva saumya bAkRti dhAraNa karI ApaNu pAse AvI A pramANe kahevA lAgyA. mahAbaLa ! tAre zatabaLa nAmano pitAmaha (pitAne pitA) chuM. uttama cAritra pAvIne lAMtaka nAmanA devalokamAM devapaNe utpanna thaye chuM. putra ! tuM paNa saMyamaniyamamAM ujamALa thaje. amRtatulya jinavacanothI tArA AtmAne bhAvita karaje. zraddhALu hadayanA, pramAdavinAnA ane saMyama mArgamAM udhama karanArA A padane pAmI zake che. prayatnathI tuM paNa A pada pAmI zakIza." A pramANe kahIne tamAladalanI mAphaka zyAmala AkAzataLane pradyotita karato te deva tyAMthI AkAzamArge cAlyo gayA.. ? mahArAjA ! A vAta tame dIThI che, sAMbhaLI che ane anubhavI che. te vAta je tamane yAda hoya to paraloka che, tenI zraddhA tame zA mATe nathI karatA ? rAjAe kahyuM. bhadra svayaMbuddha ! te vAta mane yAda Ave che. paraloka che. hamaNuM te vAtanuM daDha zraddhAna karuM chuM, temAM mane bIlakula zaMkA nathI. rAjanA A rAbdothI te paropakArI svAmIbhakta pradhAnane ghaNe AnaMda thayo. te avasarane jANa hovAthI avasara Avyo jANe teNe karI rAjAne kahyuM-rAjana! vaMzaparaMparAthI sAMbhaLeluM ane dharmAdharmanA phaLane pragaTa karanAruM, tamArA pUrvajonuM vivekavALuM kartavya huM Apane saMbhaLAvuM chuM. AmAMthI Apane jANavAnuM ke zIkhavAnuM ghaNuM maLI A ja nagaramAM rAjya karanArA tamArA pUrvajemAM pUrve kuracaMdra nAmano rAjA thayo hato. tene karamati nAmanI rANI hatI. mAtA, pitAne pUrNa bhakata harizcaMdra nAmano temane eka putra thayo. rAjA stakavAdanA zAstramAM pravINa hato. *
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 331) nAstikavAda te lokone kahetA hatA ke, "jIva nathI, punya nathI, pApa nathI ane paraloka paNa nathI. kharaviSANu (gadheDAnA zIMgaDa)nI mAphaka, jIva Adi pratyakSa dekhAtAM nathI. je A jagatamAM pratyakSagocara thaI zake che te cAra bhUta ja che ane te idriAthI grAhya thaI zake che. cetanA e jIvane dharma nathI. te to pRthvI, pANI, vAyu ane AkAza A cAra bhUtone dharma che. madhyanA aMgethI-(judI judI vastu ekatra karavAthI) jema madirAnI zakti pragaTa thAya che tema A bhUtanA samudAyathI cetanAzakita pragaTa thAya che, mATe pratyakSagocara na hovAthI jIva, punya-pApAdi che ja nahiM. pratyakSano viSaya na hovAthI te chavAda anumAnathI paNa sAdhya karI zakAya nahiM kemake koIpaNa vAra te vastu pratyakSa dekhAyelI hoya to te vastunA saMbaMdhamAM anumAna thaI zake. temaja sukRtanuM phaLa devaloka ane pApanA phaLarUpa narakagati paNa nathI. vaLI javano ja abhAva hevAthI kartApaNuM ane bhaktApaNuM paNa na ja saMbhave. idrinA samudAya te jIve yA jIvavuM. ane te bhUtonuM vikharAI javuM te maraNa jIvita maraNanI kalpanAe mUDha mANasanI karelI che. eka talatala jeTaluM zarIrane chedavA chatAM paNa jIva dekhAto nathI, zarIrane ja cheda thAya che. mATe hiMsya hiMsaka (hiMsA karavA lAyaka ane hiMsA karanAra) kAI na hovAthI hiMsA paNa che ja nahi. lene ThagavA mATe mUDha puruSoe nAnA prakAranI kriyAonI kalpanAo karI che. je jIva vidhamAna hoya to A sarva kalpavA saMbhavI, che paNa jIva ja nathI to pachI A sava* kalpanA, gAma vinA sImanI kapanA karavAnI mAphaka hAMsIne pAtra che. tapazcaryA karavI te zarIrane zamAvavAnuM che ane saMyama karo te bhegathI vaMcAvAnuM che. sarvakriyAo nirarthaka che mATe he buddhimAna loko! viSayAdine tyAga kare ane vividha prakAranI kriyAo karavI
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ (332) te eka jAtano kadAgraha che. sAruM sArUM khAo, iSTapAna kare ane svecchAe AcaraNa kare. jaLabiMdunI mAphaka caMcaLa saMsAramAM bhakSyAbhaDhyanA vivekanI koI jarUra nathI. A pramANe lokone kahI pote pitAne temaja lokone sAvadha sapApa kAryamAM preraNuM karato kucaMdra rAjA rAjyanuM pAlana karato hato. aneka jIvamAM vadha karavAmAM pravRtti karatAM te nirdaya rAjAe bhAre kare nAMkhI rAMka prajAne ghaNI rIbAvI. umra punya pApanAM phaLa tatkALa maLe che. A nyAyathI tenI chevaTanI sthitimAM tene mahAna asatAno udaya thayo. pAMca IdriyanA viSaye pratikuLa thayA, zrutine madhuratA ApanAra gIto khara ane uMTanA zabda sarakhAM virasa saMbhaLAvA lAgyAM. suMdara rUpa vikarALa ane babhitsa dekhAvA lAgyA. kapura, agurU Adi sugaMdhI padArtho atyaMta putigaMdha jevAM lAgatAM. svAdiSTa cIjo lIMbaDAthI paNa adhika kaTuka anubhavAtI paTakula haMsatulI pramukha komaLa sparzI kAMTAnI seja samAna tene lAgatA. gozISacaMdanano rasa agninA kaNayAnI mAphaka te vedato hato. TUMkamAM kahIe to AvI rIte pratikULa IdriyaviSayone anubhavato rAtri divasa pADAnI mAphaka AraDatAM te divase pasAra karavA lAgyo. te UchaLI UchaLIne vedanAnI adhikatAthI pRthvI para paDato. pitAne hAthe mastaka phUTa tathA pAse besavAvALA manuSyane paNa bhaya ane karUNa utpanna karAvato hato. tenAM AvA du:khamaya jIvanathI lajajA pAmI, karumati devI ane hArazcaMdrakumAra tene gupta sthaLe rAkhI tenI praticaryA karatA hatA. mahAna duHkhathI parAbhava pAmele kucaMdra rAjA A jiMdagImAM ja naraka - sarakhAM duHkhane anubhava karI maraNa pAme. harizcaMdra kumAre tenAM uttarakArya karyA. pitAnI AvI bhayaMkara ane valavRlatI sthiti dekhI kumAra ghaNe dAsIna thaye. lokonA vizeSa AgrahathI ja te rAjyAsana para beThe. pitAnuM maraNuM sAMbhaLatAM te vicAra karavA thI ke, kharekhara punyapA5nA phaLe che ja. A pratyaya meM pratyakSa dIThA che. huM
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ (333) bIlakula pApa nahiM karuM. te divasathI te rAjA AkhA gaMdhAradezanuM rAjya nyAyapUrvaka pAlana karavA lAgyo. anyAyabharelA karo prajA uparathI kADhI nAMkhyA ane jema bane tema prajAne sukhI karavA lAgyuM. harizcaMdra rAjAe, dharmazraddhALu bALamitra subuddhi nAmanA kSatriya putrane bolAvIne kahyuM -mitra ! AjathI huM tane eka ja kAma upara khabara rAkhavAnI tArI nimaNuka karUM chuM. ane te e ja che ke koI. paNa ThekANe kAMI paNa dharma saMbaMdhI vAta tArA sAMbhaLavAmAM Ave athavA koI dharmakathana karanAra tArA dekhavAmAM Ave to te vAta tarata. AvIne mane nivedita karavI. pApanAM pratyakSa phaLa dekhanAra harizcaMdra rAja jAgRtimAM Avyo. tenuM valaNa dharmane rasate ja dorAyeluM hatuM. te pitAnuM jIvana dhamamaya karavAne Icchato hato. tene mATe te kAma upara arthAta dharmamAM jAgRti ANavA mATe pitAnA mitrane teNe rokyo hato. Atma unnatinI IcchA rAkhanArA vyavasAyI-yA-pramAdI manuSyoe A pramANe karavuM te sarva prakAre peca che. subuddhie rAjAnuM kahevuM vinayapUrvaka aMgIkAra karyuM. te divasathI dharma saMbaMdhI kAMIpaNa vAta sAMbhaLato, te tarataja rAjAne kahI Apato. eTaluM ja nahiM paNa tevA zuddha dharmopadezaka mahAtmAonI tapAsamAM paNa te pharato hato. subuddhinAM vacana, paramasaddhALu thaIne rAjA saEhato hato. eka divasa zaheranI bahAra devoe karelo prakAza ane mahimA dekhI rAjAe pUchayuM. mitra ! A prakAza ane mahocchava zA mATe karAya che? subuddhie tapAsa karI kahyuM. zaheranI bahAra eka munine kevaLajJAna utpanna thayuM che. deve temane mahimA-mahecchava kare che. te sAMbhaLI rAjAnuM mana harSathI praphullita thayuM. mitrane sAthe laI rAjA, kevaLI bhagavaMtane vaMdana karavA mATe gayA. bhaktithI namaskAra karI
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 364) rAjA gurU sanmukha dhAvaNunimitte beThA. caigya jIva jANI jJAnIe dha dezanA ApavAnA prAraMbha karyo he bhavya jIve! ! A AtmA yA jIva anAdi ana ta che. anAdi kALathI kama saMyukta che. vividha prakAranA du:khadavathI saMtapta ca, cAra gatirUpa bhavamAM paribhramaNa kare cheM. te paribhramaNunI zAMti mATe jJAnAdi sAmagrI meLavI, samyak prakAre jJAna hvAna, ane AcaraNa karatAM karmone sarvathA kSaya karI zake che. ane tethI akSaya, zAzvata sukhava!LuM mekSa meLavI zake che. vigere, dharmadezanA sAMbhaLI tattvajJAnanA paramArthane jANI, zraddhA, savegamAM tatpara thayelA rAjAe gurUzrIte A pramANe vijJapti karI. gurUrAja ! devenAM pratyakSa darzanathI ane ApatI ame dha dezanAthI mane cokkasa ni ya thAya che ke paraleAka che. te mArA pitA nAstikavAdane svIkAra karanAra bharIne yAM upanna thaye, te Apa kRpA karIne mane jaNAvaze kemake tenI paralekamAM haiyAti te ja nAstivAdanA nAza karanArI che. gurUzrIe kahyuM. tamArA pitA chevaTanI sthitimAM AkraMda karatA kRSNalezyAmAM-raudraparidhyuAme maraNa pAmI sAtamI narakamAM upabha thayA che. Astika vAda. he rAjana ! tenI mAnyatA e hatI ke java nathI, punya nathI, pApa nathI, palAka nathI vigere bhUlabharelI hatI. jIva avazya che ja. jema zeSa padArtha pAtAtAnA svarUpe rahelA che tema jIva, jIvanA svarUpe raheleA che. te cetanA lakSaNuvAna jIva, arUpI hAvAthI jJAnadaSTivALAne pratyakSa che. jJAnadaSTi sivAyanA veA, jJAna, danadi guNAthI te amRtta jIvane, jANI zake che. bhAva pratyaya ane anumAnathI, chadmastha javA te jIvane jANavAne samaruM thAya che. jemake, huM chuM, huM sukhI chuM, huM du:khI chuM, A ahaM pratyaya huM evI pratIti dareka AtmAne jIvanA astitva saMbaMdhamAM svAnubhavasiddha che.
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ (335). meM sAMbhaLyuM. meM dekhyuM. meM saMdhyuM. meM khAdhuM. meM sparphI meM saMbhAyuM. ItyAdi bhAva pratya-pratItio jene thAya te pote ja jIva che. zravaNa (kAna) Adi Idri kAMI jANakAra nathI ke te jANI zake? jIvanA javA pachI paNa te Idri banI rahe che, chatAM te avasare te aha pratyaya-huM chuM vigere kAMI paNa thato nathI athavA zarIramAM jIva vidhamAna heya tyAre paNa jIvanI upayoga vinAnI sthitimAM Idriyo vidyamAna che chatAM, teo kAMI sAMbhaLI ke dekhIne ahaM pratyaya karI zakatI nathI. AthI cekasa nirNaya thAya che ke, sAMbhaLavAnuM ke dekhAvA vigerenuM jJAna jene thAya che te jJAtA-chava A Idri karatAM kaI judo ja che. vaLI caitanya bhUtone dharma nathI paNa jIvane dharma che, kemake bhUta adaka che. jJAnazakita dharAvanAra nathI. arthAta jaDa che, jenA eka aMzamAM vedaka ( jJApaka ) svabhAva nathI tenA samudAyamAMthI paNa te svabhAva kayAMthI pragaTa thaze ? jema talanA dANAmAM telano aMza che to talane samudAya ekaTho karatAM temAMthI tela bahAra Ave che- kaDhAya che ) paNa retInA kaNiyAmAM temano aMza nathI te lAkha retInA kaNa ekaThA karatAM paNa temAMthI eka paNa telanuM biMdu nahiM ja nIkaLe. tema bhUtanA aMzomAM ( pRthvI, pANI, vAyu, AkAzamAM ) jJAna zakti nathI to tenA samudAyamAMthI te zakita kevI rIte pedA thaze ? madirAnA eka eka aMgamAM tevI thoDI mAdaka zakti rahelI che to te aMge vizeSa ekaThAM thatAM temAMthI vizeSa mAdaka rUpe zakita bahAra Ave che tema bhUtAmAM tevI jJAtatvazakita nathI mATe te samudAya ekaThe maLatAM paNa temAMthI jIvarUpe te zakita bahAra AvatI nathI. AthI kahevAne Azaya e che ke AtmA, bhUtothI vyatirita svataMtrapaNe judo che paNa te bhUtane dharma nathI. A pramANe A dehamAM jIva anubhavasiddha jaNAya che. temaja
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ (336) bIjAnA dehamAM anumAnathI jANuM zakAya che. kemake sukha, duHkha, jJAnAdi sarvamAM sAdhAraNa che. arthAta sukha, duHkha jJAna A sarvane eka sarakhuM thaI zake che. eTale dehamAM caitanya hoya tyAM sudhI sarve sukha, duHkhane anubhava karI zake che. vaLI duniyAnA chanuM vicitrapaNuM; jemake, keTalAka sukhI duHkhI, kulIna, rAja, zreNI, sArthavAha, senApati, ezvaryavAna, vinIta, rUpa vAna, subhaga, dhIra, susvarA, vicakSaNa vigere jaNAya che. tyAre keTalAeka tenAthI viparIta duHkhathI saMtapta thayelA cho dekhAya che. jemake, kANu, AMdhaLA, baherA, mUMgA, pAMgaLA, kurUpA, dAsa, zreSya, dama, daridra, durbhAga, khaLa, nIca, mUrkha, kara, kuchI ane virahAdi duHkhathI vidhurita vigere. AvA sukha, duHkhamaya tAratamya yoganA bhedathI anaMta bhedamaya jIvonuM vicitrapaNuM nirnimitta (nimitta vinAnuM) ke I paNa vakhata na ja hoI zake. aMkurAne uddagama-utpatti pANI, pRthvI vigere kAraNe sivAya saMbhava nathI. tema kAraNa sivAya koI paNa vakhata kAryanI niSpatti heya ja nahi, te kAraNa A ja bhava saMbaMdhI heya te kAMI niyama nathI. vRkSanA mULamAM pANI siMcatAM-tenA kAryarUpa patra ane phaLo vRkSanA agrabhAga upara jaNAya che. tevI ja rIte paralokamAM karAyeluM karma A janmamAM paNa phaLa Ape che - paheluM kAraNa ane pachI kArya. kAraNa pachI kArya banatAM thoDuM ghaNuM paNa vacamAM aMtara hovuM joIe. A nyAyathI garbhavAsamAM AvavArUpa kAryanuM koI paNa kAraNa hevuM joIe. ane te kAraNa garbhavAsamAM AvyA pahelAnA vakhatamAM baneluM hovuM joIe. A rIte anya janma-punarjanma levAno nirNaya thAya che. je nimittane pAmI A jIve pUrvajanmamAM sukRta ke duSkata karyuM che te jIvanuM ja kareluM che, kemake kartAnA abhAve kama banI zake ja nahi. A hetuthI kartA tarIke jIva ja siddha thAya che.
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 337) jIvone dayAthI punya thAya che ane jIvane ghAta karavAthI pApa thAya che. kemake jevuM vAgyuM hoya tevuM ja laNAya che; mATe jIva che, punya che, pApa che ane paraloka paNa che. te sarva hovAthI tapa, saMyamAdi kriyAo nirarthaka nathI. azeSa karma kSayarUpa mekSa paNa che ane te mokSa viziSTa tapa, saMyamathI sAdhya thaI zake che. rAjA harizcaMdra! jIva apaugalika che. karmo sarve pudgalarUpa che. jIva ane karma, dUdha ane pANInI mAphaka ekameka thai rahyA che. zarIramAM rahelo chava zarIra pramANa che. ilikAgatie anya janmamAM jato jIva lokane asaMkhyAtame bhAge gaNAya che. zarIrane tyAga karI siddhamAM gayelA che chellA bhavanA zarIranA trIjA bhAganI AtmapradezanI avagAhanAvALA hoya che. te lokanA agrabhAge rahe che. teone anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta AnaMda ane anaMta vIrya A anaMta catuSka hoya che. A azarIrI siddha jIvone koi paNa prakAranI kriyA nathI. teo zAzvatabhAve AtmAnaMdaya tyAM rahe che. - saMsArI jIvo, kaSAya, yAgAdi nimitte sukha, duHkha utpanna kare che. jema kuMbhAra mATI, daMDa, cakra, civara Adi sAmagrIthI ghaTarUpa kArya banAve che tema saMsArI jIvone mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya, gAdi nimitte kAyama levAthI sukha, duHkharUpa kAryo utpanna kare che. saMsArI che te karmano anubhava kare che. karela karmane bhegavyA sivAya nAza nathI. nahiM karela karmane upabhoga karavo paDato nathI. je karavo paDato hoya to pachI mokSanA chAne paNa sukha, dukha vedavAM ja paDe ane jo tema thatuM hoya te anavasthAdoSa Ave arthAta dharmAdharmavyavasthA visaMdhrUva thaI paDe. paNa tema nathI. karela karma ja bhogavavAM paDe che. duniyAnA sarva padArtho nityAnityarUpa che ane tema kahevAmAM apekSA rAkhavAmAM AvI che. dareka padArthamAM utpatti, sthiti ane
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ (338) vinAza A tripuTI (traNa bhAga) lAgu paDe che. te A pramANe che* eka senAnuM kuMDala hatuM tene bhAMgI nAMkhI tene mugaTa banA . pUrve kahelI apekSA ahIM pragaTa samajAze. A ThekANe kuMDaLane nAza thaye, mugaTanI utpatti thaI-A bane sthaLe sonuM dravya kAyama rahyuM. A ja pramANe dareka prArthamAM A utpatti, sthiti ane vyayanI apekSAo samajI levI. chavadravya mATe utpati, sthiti ane vyaya(nAza)nI samajaNa A pramANe che. pUrvajanmanA manuSyAdi paryAyane nAza. A bhavanA paryAyanI utpatti ane chevadravyanI bane sthaLe kAyama sthiti-haiyAtI rahevI, A pramANe sarva dravyomAM niyAnityanI apekSA samajavA yogya che. dareka vastu, dravyanI apekSAo nitya che. (kAyama che). paryAyanI apekSAe aniya che dravyamAMthI paryAyone AvirbhAva tibhAva thayA kare che. A apekSAe dareka padArthomAM nityanityapaNuM raheluM che. chamAM meTAnAnApaNuM kAMI nathI, sarva sarakhA che. moTA zarIravALA yA nAnA zarIravALA jIvonA Atmapradeza eka sarakhA (asaMkhyAtA) che. temAM saMkocarikeca dharma rahelo hovAthI dIvAnI prabhAnI mAphaka sthAna yA bhAjananA pramANamAM prakAza (vedana) kare che. jema eka dI gharamAM khulluM mUke heya te gharanA pramANa jeTalA vistAramAM prakAza Apaze. te ja dIpaka upara eka bhAjana DhAMkavAmAM Ave to te vistAravALe prakAza eka nAnA bhAjanamAM paNa goThavAIne rahe che. temaja hAthI jevuM moTuM zarIra pAmatAM Atmapradeze te zarIranA sarva bhAgamAM prasarI rahe che. ane te ja jIvane kuMthavA jevaDuM nAnuM zarIra maLe che te teTalA zarIramAM paNa samAveza karIne rahe che. daSTAMta ekadezI hoya che tethI daSTAMtanA dareka dharmo dAtikane lAgu pADavAno prayAsa na karavo. azarIrI siddhanA cha karatAM zarIravALA saMsArI jIvo anaMtaguNa che. sava-paraparyAvanI apekSAe dareka padArtho anaMta dharmavALA che.
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 339 ) pramAdavaDe ke kayAyita pariNAme-pAMca iMdriyA, zakti ane AyuSyAdi prANanA nAMza karavA ke vartamAna zarIrathI jIvane jude karave tenuM nAma hiMsA che, ane te tuM maraNu kahevAya che. A pramANe saMkSepamAM jIvanuM svarUpa batAvavAmAM AvyuM che. he rAjan ! A pramANe vicAra karatAM nAstikavAda sarvathA a yegya ane ahitakArI che. tene tyAga karI vivekapUrvaka satakriyAmAM Adara karavA e niraMtarane mATe sukhaneA mAga che. kevaLI bhagavAnanA mukhathI peAtAnA pitAnuM dArUNa durgaMtimAM javApaNuM sAMbhaLI, temaja nAstikavAdanAM kaDavAM phUla jANI harizca Mdra rAjA saMsAramAMthI virakta thaye. gurune namaskAra karI peAtAne madare AvI putrane rAjyAbhiSeka karyo. subuddhine kahyuM-huM hamaNAM gurUmahArAja pAse cAritra grahaNa karIza. tame mArA putrane mArI mAphaka dharmAM padeza Apajo. 66 subuddhie kahyuM. mahArAja ! hu` ApatI sAthe ja cAritra lagna. dhama sAMbhaLyAnuM phaLa virati ja che. mArAmAM kevaLa pApadeze pAMDitya' nathI. ApanA kumArane marAputra dharmopadeza ApI jAgRta rAkhaze. rAjAe te vAta mAnya rAkhI, rAjA ane pradhAne maLatA gRhanI mAphaka rAjyavAsane tyAga karI, vairAgyathI cAritra lIdhuM. gurUrAjanI sevAmAM tatpara rahI, cirarakAla saMyama samrAjya pAlana karatAM aSTa ka| kSaya karI banne mahAtmAo nirvANu pada pAmyA. mahArAjA mahAmaLa ! A rAjA pachI tamArA vaMzamAM pracaMDa parAkramI 'Da rAjA thayeA. tene sUryanI mAphaka pratApI maNimAlo putra thaye|. A daMDa rAjA putra, strI, dhanAdikamAM dhaNI mUrchA rAkhatA hatA. dharmathI paramukha rahI teNe potAnu jIvana mamatvabhAvamAM pUrNa karyuM. bharaNu 5 mI te peAtAnA zrIgRhamAM ( khajAnA upara ) ajagaraSaNe utpanna thaye!. te zrIgRhamAM je kAi praveza karatuM tene te ajagara mArI /
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ (340 ) nAMkhatA hatA. eka divase te zrIgRhamAM maNimAlIe praveza karyAM. ajagare tene dITho. dekhatAM ja te ajagara stabdha thai gayeA. pUrvabhavanA putrane dekhI tene jAtismaraNa jJAna thayuM. zAMta vRSTi karI putra tarapha snehALa dRSTithI te ajagara kraeNkhavA lAgyA. ajagaranI AvI sthiti dekhI maNimAlI vicAravA lAgyA. nizce A ajagara amAre pUrva janmane koi snehI marIne utpanna thayeA che. e avasare koI atizaya jJAnI muni tyAM AvyAM. temate pUchI potAnA saMzaya dUra karyAM. sa` te ja peAtAnA pitA che. ema jANI pitRvatsalatAthI gurUzrInA kahevA mujaba tene dhama sabhaLAvyeA. te ajagara aNusaNu vidhie maraNa pAmo. sva mAM devapaNe utpanna thayA. te dhruve svargamAMthI ahI AvI maNimAlIne eka suMdara hAra ApyA. va za para parAthI cAlate Avele te hAra ApanA kaMThasthaLamAM rahI dizAone prakAzita karI rahyo che, te ja che. harizcaMdranA vaMzamAM aneka rAjA thaI gayA che. tenA vazamAM atyAre Apa vidyamAna rAjA che. dharmopadezaka subuddhimaMtrInA vaMzaparaMparAmAM huM ( svayaMbuddha ) utpanna thayA chuM. ATalA kALapata anavacchinna vaMzaparaMparAe dharmopadezakanA vyApArI amAre ane dhama zravaNa karavAnA vyApAra Apane cAlyeA AvyeA che. rAjana! Aje vagara prastAve dharmopadeza saMbaMdhI jAgRti karavAnuM je meM ekadama sAhasa karyu che temAM vila`ba na karI zakAya tevu prabaLa kAraNu che. te kAraNa Apa sAvadhAna thate sAMbhaLo. mahArAjA ! Aje huM AkAzamArge naMdanavanamAM gayeA hateA. eka suMdara vRkSa nIce beThelA e cAraNazramaNu munie tyAM mArA dekhavAmAM AvyA. temanAM nAmeA AdityayazA ane atiteja hatA. sAkSAt mUrttimAna dhama ja hoya nahi tema AtizAyika jJAnasaMpanna teme hatA. bhaktibhAvathI vaMdana karI me teozrIne prazna karyo ke, bhagavan! mahAbaLa rAjAnu AyuSya keTalu' bAkI che? teoe upa
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ (341) roga mULa nirNaya karI kahyuM. bhadra svayaMbuddha ! tArA rAjAnuM AyuSya eka mahInAnuM bAkI rahyuM che. A sAMbhaLatAM ja tyAM na rokAtAM saMbhrAMta thaI huM tarataja ApanI pAse Avyo chuM. hakIkata A pramANe che, to he rAjA! jema bane tema pAralaukika hita jaldI karI che. eka mahinAnuM AyuSya bAkI che." A zabdo svayaMbuddhanA mukhethI sAMbhaLatAM ja rAjA zUnya thaI gayo. tenA mukhanI lAvaNyatA UDI gaI, viSAdathI zarIranI kAMti vichAdita thaI gaI. tenAM netre AMsuthI bharAI AvyAM. hadaya zekAnaLathI baLavA lAgyuM. pANIthI bharelA mATInA kAcA ghaDAnI mAphaka tenuM zarIra gaLavA lAgyuM. maraNabhayathI tenuM zarIra kaMpavA mAMDayuM, AtmAne te adhanya mAnavA lAge. AvI sthitimAM rAja siMhAsanathI beThe thayo ane hAtha joDI svayaM buddhanA caraNamAM teNe pitAnuM zarIra namAvI dIdhuM. gadgad svare rAjA bolavA lAge. hA ! hA ! svayaM buddha, mAruM zuM thaze? viSayakaSAyAdi pApapravRttimAM mAruM badhuM AyuSya nirarthaka gayuM. cAra prakArane dhama meM na karyo. arihaMtAdi cAra zaraNuM meM na lIdhAM ane cAra gatine aMta meM na karyo. hA ! hA ! huM manuSyajanma hArI gayo. svayaMbuddha ! ATalA thaDA AyuSyamAM have huM dharma kevI rIte karI zakuM? he paropakArI! tuM mane rasto batAva. rasto batAva. A pApI uddhAra thAya te rasto batAva. svayaMbudhe dhIraja ApatAM kahyuM, mahArAjA ! nirbhaya thAo. vairya dhAraNa kare. dhanya che Apane ke A vakhate paNa ApanI dhama tarapha ATalI badhI lAgaNuM che. ghaNAM bhavanAM saMcita karmo paNa caritra grahaNa karavAthI thoDA vakhatamAM khapAvI zakAya che. ghaNA lAMbA vakhatathI saMcaya karAvelAM lAkaDAMone zuM agni cheDA vakhatamAM nathI bALI zakata ? bALI zake ja che. eka divasa paNa je A jIva cAritra grahaNa karI temAM tanmaya thaI rahe te mokSa paNa meLavI zake che
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 342) kadAca tevI tIvra bhAvanAnA abhAve meAkSa na pAmI zake tathApi vimAnI ke deva sivAya anya gatinuM AyuSya bAMdhatA nathI. are ! eka divasa tA dUra raheA paNa eka muddata jeTlA vakhatanA cAritramAM paNa aneka bhaveAnAM pApA khapAvI zakAya che. dravyacAritra sivA ya pariNAmanI vizuddhatAthI bhAva cAritra paNa pAmI zakAya che, ane aMta dUta mAM aneka bhavAnAM karyAM khakhAvavAM te bhAvacAritrathI ja khapAvAya che. bhAvacAritranuM eTaluM badhu baLa che ke-koNI ArUDha thayelAnI vizuddhimAM A duniyAnA jIvAnAM karyAM nAkhavAmAM Ave te paNa te baLIne bhasmIbhUta thAya che. jIe ke tema banatuM nathI kAraNa ke jIvA peAtAnAM kama` pote ja bhAgave che. chatAM AtmabaLatI vizuddhinuM sAmarthya huM Apane kahu chuM ke te hadathI vadhAre che cAritra sivAya ekalAM jJAna, darzana kSaNamAtramAM mokSapada ApatAM nathI. ane cAritra sahita jJa.na, dana kSaNa mAtramAM mekSa padma Ape che. jJAna, darzananI sAthe cAritra hoya agara na paNa hoya, paNa jo cAritra Deya teA jJAna, darzana avazya hoya che. he rAjana ! tame dhanyabhAgya che ke hajI eka mahinA jeTaluM lAMbuM AyuSya dharAvA che, mATe have te nivighnapaNe jema bane tema jhaDapathI AtmasAdhanamAM ujamALa thAo. pradhAne vividha prakAre himmata ApavAthI rAjAne sahateSa thaye!. putrane rAjyAbhiSeka karI rAjya svAdhIna karyuM. jinabhuvanamAM aSTAhnika mahetra zarU karAvyeA. rAjAe chevaTanI saMthArApravajyA aMgIkAra karI eTale eka sthaLe esI pAMca mahAvrata aMgIkAra karyA, yAvat jIvaMta AhArane tyAga karyAM. te sthAnathI amuka kAraNa ke hRda sivAya uvu, esavuM ke haravu pharavuM baMdha karyuM. sarva mamatvane tyAga karyAM. sa kAratI AzAone visArI mUThThI. ahaMkArane paNa mUThThI dIdhA. kevaLa dharmadhyAnamAM ja lIna rahevAnA dRDha nizcaya karyo. siddhAMtanu
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 343) zravaNu karatAM tenA savega rasamAM vadhAro thayeA. pUrva mahaSi enAM jIvanacaritranAM smaraNuthI te vadhAre uttejita thaye!. zatru, mitra para samabhAva Ape. sasAranI asAratA bhAvatAM amRtarasathI siMcAyAnI mAphaka zAMtimAM vadhAro thayA. 5Mca namaskAra maMtranuM smaraNa karatAM karatAM eka mahinAne aMte A phAnI deha ane duniyAMnA tyAga karI, izAna devaleAkanI ramaNuka devabhUmimAM lalitAMgadeva nAmanA devapaNe te utpanna thaye!. A mAnavarjiMdagImAM eka mahinA paya ta AcaraNa karelA dhamanA prasAdathI te divya sukha pAmyA. nara, suranAM divya sukhanA anubhava karatAM te mahAbaLa AThame bhave nAbhI rAjAne ghera rISabhadevapaNe janma pAmyA. tIrthaMkara pada bhogavI, aneka jIvAne ddAra karI chevaTe zAzvata sthAna pAmyA. janmathI mAMDI sukRtanA lezane paNa nahi karanAra mahAbaLa rAjA, chevaTanA svalpa kALanA cAritra AcaraNathI sadgatine pAmyA. sudranA ! A dRSTAMta parathI e samajavAnuM che ke-vastutattvane jANIne, tenA para dRDha zraddhAna karIne paNa yathAzakti te pramANe vartana karavuM joie. vana karavAthI ja the!DA vakhatamAM pazu uttama lAbha meLavI zakAya che. prakaraNa 35 muM. ---- jJAna, darzana, cAritra traNe sAthe joIe jA tithe sara sAsaNe kumalayA nANaMti taM vuccae / jA tathyeva rUI aIva vimaldA sahamaNaM taM pUNo //
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ (344) cAritaM tu havijjata viramaNaM sAvajjajogehi jaM / abho rayaNatigaM sitraphalaM gincheha sacce aNA // 1 // tItha karapraNIta siddhAMtamAM kuzaLatA, tene jJAna kahe che. te ja vItarAganA vacanamAM atizaya nirmALa ruci (zraddhA-IcchA) te sadaMza'na kahevAya che. sAvagha ( sapApa ) yogAthI viramavuM te cAritra che, huM bhavye ! sacetane! ! mekSaLa ApanAra A traNu ratnAnuM tame grahaNa karo. hayaM nANaM kiyAhINaM, hayA annANIeta kiyA / pAsaMto paMgulo haDho, dhAvamANA a aMdhao // 1 // kriyA vinAnuM jJAna haNAyeluM che ane ajJAnIonI ( jJAna vinAnI ) kriyA haNAyelI che. dekhatAM chatAM pAMgale baLI sue tyAre AMdhaLA doDavAthI maraNa pAmyA. jANavA pramANe vattana nahiM karanArA jJAnIone paNa sadgatinI prApti dubha che. dAvAnaLa najIka AvyeA che. tenAmAM khALavAne guN che te bALI nAkhaze. ityAdi jANavA chatAM ane najare dekhavA chatAM paNa pAMgaLA mANusa davAnaLamAM baLIne maraNa pAme che. pAMgaLA samAna cAlavAnI kriyA na karanArA ( uttama AcaraNarUpa cAritra kriyA na pALanArAe ) ekalA jANapaNAthI phAyado meLavI zakatA nathI. tevI ja rIte vanamAM lAgelA dAvAnaLathI bacavA mATe eka AMdhaLeA mANusa Amatema doDavArUpa kriyA karI rahyo che. paNa AMkhe dekhatA na hovAthI dAvAnaLa kai bAju che ane mAre temAMthI bacavA mATe kayA rastA tarapha thaine javu? te na jANune hAvAthI te paNa dAvAnaLathI bacI zakateA nathI. A dRSTAMte tattvAtattvane jANuvArUpa ane Avane rokavAnA tathA kramane niravAnA jJAnane nahi jANatAM-eTale jJAna vinAnA AMdhaLAo-ekalI kriyA karavArUpa pravRtti karanArA te paNu bhavadAvAnaLane pAra pAmI zakatA nathI.
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ (345) jema AMdhaLA manuSya dekhatA pAMgaLA manuSyanA khabhA upara esI vana dAvAnaLanA pAra pAmI zake che tema AMdhaLI kriyA poMgaLArUpa dekhatA jJAnanI madadathI, bhava vanadAhatA pAra pAme che. jJAna prakAzaka che, sayama AvatAM karmane zakanAra che ane dhyAnAdi tapa pUrva kamane kADhI nAMkhanAra che. A traNenA eka sAthenA yeAgathI vItarAga devAe meAkSa thavAnuM kahyuM che. cAritra vinAnuM jJAna, zraddhA vinA munivezatuM grahaNa ane sayama vinAnA tapa e nirvANu kAya mAM niSphaLatA pAme che. sadAcaraNanI mukhyatAvALuM jJAna, zraddhAna sahita yunivezanuM grahaNu ane saMyama sahita karAte tapa, A traNathI bhavatA kSaya thAya che. jJAna, darzIna, cAritrarUpa traNa ratnene ekIsAthe dhAraNa karanAra manuSyA durlabha che. A traNe ratnanuM sAthe . ArAdhana karanAra jINu - vRSabhanI mAka, krame, manuSya, deva ane mekSanAM sukha pAme che. vRSabha. A bhAratavaSa mAM kSema-kuzaLatAnA sura kAraNeAthI bharapUra kSemapurI nAmanI nagarI hatI. te nagarImAM nyAya ane vinayAdi guNAmAM pravINa nayadatta nAmanA koSI rahetA hatA. zIyala Adi guNAthI patine AnaMda ApanAra vastunA nAmanI tene patnI hatI. dhanavrutta ane vasudatta nAmanA temane me putrA hatA. jyeSTha putra guNavAna hatA, nAnA putra vidyAneAmAM mAna pAmavA ceAgya hatA chatAM temAM mAnapAna kAMika avaguNu hatA. bAla vasvabhAvavALA vAmadeva nAmane vipra, te zreSThIputre. mitra hatA. 'te zaheramAM samudradatta nAmaneA dhanADhaya zroNI rahetA hatA. tene guNuvatI nAmanI guvAna putrI hatI. A putrInA vivAha nayadatta zeThanA putra dhanadattanI sAthe, guNavatInA pitAe aneka jana samakSa mahAna gauravathI karyAM hatA. te zaheramAM lakSmIvAna, guNavAna ane rUpavAna zrIkAMta nAma
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ (346) nA kokIputra raheteA hateA. tenA uttama guNAthI rajita thaI samudradaro, dhanadatta sAthene vivAha teADIne zrIkAMtanI sAthe guNavatIne paraNAvI dIdhI. A vAtanI khabara vipra vAmadevane maLI. teNe potAnA khALamitra vasudattane kahyuM, hA ! hA ! mitra. je te kharA. samudradatte keTalu badhuM akAryoM karyu che ? teNe peAtAnI putrI, dhaNI prArthanAthI tArA moTA bhAIne ApI hatI; vacanathI bhraSTa thayelA te 'dhI manuSye humAM te putrIne zrIkAMta sAthe paraNAvI dIdhI che. ityAdi vacanarUpa IMdhaNuAMAthI vasudattane kApAgni prajvalita thayeA. svAbhAvika rIte paNa te abhimAnI teA hateA ja, temAM A vipra uzkeranAra maLyuM. teNe vAmadevane kahyuM. mitra ! huM zrIkAMtanI khabara laiza. duniyAmAM avajJA thavI tenA samAna manuSyAne jIvatA khALanAra bIjuM kayuM du:kha ? tenuM jIvavuM te na jIvavA kharAbara che. jananIne kaleza ApanAra tevAM manuSyAne janma duniyA upara kheAjA samAna che. A apamAna huM sahana nahi kara.. jarUra tenuM vera laIza. krAlathI aMdha thayelA vasudo, avasara maLatAM ja zrIkAMta upara jorathI khaDganA prahAra karyAM, zrIkAMte paNa tarata ja tenA upara taravAranA prahAra karyAM. A pramANe te guvatIne mATe atyArathI veranA akarA chuTayA, te aMkurAe AgaLa vadhatAM, sItAjI mATe rAvaNu ane rAmacaMdranA yuddo karAvavArUpa bhayaMkara vRkSanuM rUpa pakaDayuM. khaDganA tIvra prahArathI anyAaya banne jaNAM ghAyala thai At` dhyAne maraNa pAmI vanamAM mRgaNe utpanna thayA. patina! marajIthI guNuvatIne ghaNA zAka thayeA. zAka karatI putrIne tenA pitAe dilAso ApI samajAvI ke, putrI ! tuM kheda nahi kara. A sarva pApanAM kULa che. tuM dhama kara. thayuM te na thavAtuM nathI, kranI adhikatAthI yA viSamatAthI te dhamamAM ubhALa na thai.
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ (347) eTaluM ja nahiM paNa guNavAna upara haeNSa dhAraNa karatI dharmanI niMdA karavA lAgI. vaidhavyaduHkhathI dagdha thaI, thoDA ja vakhatamAM AdhyAne maraNa pAmI, bhavitavyatAnA nivege teja vanamAM hariNapaNe utpanna thaI. te harine dekhI tene meLavavA mATe pelA be mRga ApasamAM laDavA lAgyA. laDatAM laDatAM banne mRge maraNa pAmI eka gAmamAM pADApaNe utpanna thayA. hariNuM paNa tenA dhyAnamAM-vicAramAM maraNa pAmI te ja gAmamAM mahiSI bheMsa)paNe utpanna thaI ahA ! karmanI gati ! A ja mahiSI mATe ApasamAM yuddha karatA ane pADAo maraNa pAmI, vanamAM madonmatta hAthIpaNe bane utpanna thayA. mahiSI paNa maraNa pAmI karmayoge te ja vanamAM hAthaNapaNe utpanna thaI. varanA kAraNathI A pramANe traNe jaNuMo niyacanA bhAvamAM nAnA prakAranAM du kha sahana karatAM hatAM. A tarapha dhanadattane potAne bhAI ane zrIkAMtane maraNuM pAmyA jANa mahAna riAgya utpanna thayo. vairAgya ane udAsInatAnI dhUnamAM ekadama gAma choDI daI te dezAMtaramAM cAlyo gayo. pRthvItaLa para pAribhramaNa karatAM te rAjapurapATaNamAM AvI paheo. rAtrIe eka sthaLe keTalAeka munio tenA dekhavAmAM AvyA. hanadatta suvA, tRSAthI pIDAto hate. tenI pAse AjIvikAnuM sAdhana kaMI paNa na hatuM. muninA AcArane nahiM jANanArA dhanada muni pAse bhejananI prArthanA karI. munioe daya dra cira jaNAvyuM. mahAbhAgya ! sAdhue niHsaMga vRttivALA hevAthI, ane nirdoSa bhikSAvRtti kraratA hevAthI, temanI pAse divase paNa AhArAdi vadhAre hoto nathI te rAtrIe temanI pAse bhejanA kyAMthI ja heya? rAtrIe bhojana karavuM te sarva manuSyo mATe ayogya che. ame paNa rAtrIe bhojana karatA nathI. carmacakSuvALA jIvone nahiM dekhI zakAya tevA sUkSma jIvo, rAtrIe vizeSa hovAthI tenA rakSaNane
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ (348 ) mATe temaja potAnA bacAva mATe manuSyAe rAtribhojana na karavuM" joie. rAtre bhAjanamAM mAMkhI, jU, z2IDIyeA, kareALIyAnI lALa pramukha AvI jAya teA vamana, jaLeAdara, buddhine nAza ane kADha pramukha rAgo utpanna thAya che. du:khI ke sukhI manuSyAne dhama arthe avazya prayatna karavA joie. dharmAMthI manuSya sukhI thAya che. dhanI dhama thAya tema kAMi nathI. dharmanAM sAdhanA mana, vacana ane zarIra, A traNa mukhya che, mATe he mahAnubhAva ! tuM dhama sAdhana kara. tAruM`sa duHkha dUra thaze tArA AtmAne zAMti maLaze. tyAdi kahIne munioe tene gRhasthAne lAyaka dha' saMbhaLAvyeA. dhama sAMbhaLI, bhaviSyanI sArI Aza mATe dhano gRhasthanA khAra vrata aMgIkAra karyA', gRhasthananu sArI rIte pAlana karIte, dhanadatta samAdhipUrvaka maraNa pAmI saudha nAmanA pahelA devaleAkamAM devapaNe utpanna thayA. A bhAratavarSanA ratnapura zaheramAM merUprabha nAmanA zreSThI rahetA hatA. te dhanadattane va, saudha devalAkanu e sAga pamanu AyuSya pUrNa karo, merUprabhu koSTIne ghera putrapaNe utpanna thayA. tenu nAma paMkajamukha rAkhavAmAM AvyuM. the!DA ja vakhatamAM te aneka 'kaLAomAM praviNu thaye!. alyAvasthAmAM ja sadgurunA sAge jIvAdi tatvanuM jJAna teNe meLavyu` hatu`. bAlyAvasthAmAM dRDha saMskArathI te vizeSa prakAre parApakArI ane dayALu thayA. vakhatanA vahevA sAthe udya * saubhAgya ane rUpalAvaNyatAvALI yuvAna vaya pAmyA, eka divasa keTalAeka mitrAne sAthe lai, azva khelAvavA nimitte zaheranI bahAra AvelA naMdanavana taraph gayeA. azva khelAvatAM najIka pradezamAM jarAthI jarjarita dehavALA eka jINu vRSabha tenA dekhavAmAM Avye. A ati du'La hatA. tenA zarIranI dhAtu kSINu thayelI hatI. zarIramAM hADakAM ane cAmaDI be vizeSa dekhAtA hatA. tenuM
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ (349), mukha vikRtivALuM-virUpa lAgatuM hatuM. netramAMthI pANI ane pIha vahana thatA hatA. mUtrathI tenuM zarIra lepAyeluM hatuM. anicchAe paNa gudAdvArathI chANa nIkaLI jatuM hatuM, jamIna upara te paga taDaphaDAvate hato. zarIra taddana nisteja thaI gayuM hatuM. zvAsa mukhamAMthI uchaLato hatA. zarIra tUTatuM hatuM. dAMta paDI gayA hatA ane hoTha laTakatA hatA. AvI sthitivALA baLadane dekhI paMkajamukha vairAgya pAmI ciMtavavA lAgyo. ' are ! A baLadanuM bala kayAM gayuM ? tenuM rUpa, tenuM lAvaNaya, tene ghera garavA vigere nAza pAmyAM ? hA ! hA! kevI kSaNabhaMguratA ? dareka dehadhArInI AvI sthiti thavAnI ja. AvI sthiti na thAya te pahelAM dareka manuSyoe jAgRta thavuM ja joIe. te vAta pachI, paNa A baLada atyAre maravA paDe che, te maraNa na pAme te pahelAM huM tene koI paNa upakAra karUM, ityAdi vicAra karato te buddhimAna tarata ja azva parathI nIce utaryo. kaThagata prANavALA te baLadanA kAna pAse mukha rAkhI madhura svare zuddha varNavALA namaskAra maMtrano uccAra karavA lAgyA. jyAM sudhI baLadanA zarIramAM jIva hato tyAM sudhI te tene namaskAramaMtra saMbhaLAvate ja rahyo. zAMta paNe te sAMbhaLatAM, azubha dhyAnathI te bALakanuM mana dUra rahyuM. amRtanI mAphaka tenA madhura zabdonuM kazuMjalIthI pAna karato hoya tema te jaNAta hatA, samagra zrutajJAnanA sArabhUta navakAra mahAmaMtranuM zravaNa karatAM te baLada, maraNa pAme. zubha sthAne te ja zaheranA samacchada rAjAnI zrImatI rANanI kukSIe te baLadano jIva putrapaNe utpanna thayo. rANune vRSabhanuM svapna AvyuM. aneka uttama dohade utpanna thayA. chevaTe rAja, rANInA uttama manoratho vacce putrane janma thaze. moTA mahecchavapUrvaka janmotsava thayo. svapnAnusAra tenuM vRSabhadhvaja nAma sthApana karavAmAM AvyuM. dhAvamAtAothI pAlana karAto zaradaRtunA caMdranI mAphaka navIna rUpa, lAvaNya, kAMtie vRddhi pAmavA lAgyo.
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ . (350) - kumAranI ATha varSanI umara thatAM, rAjAe vidyA, kaLA vigerenuM paThana karAvavuM zarU karAvyuM. punyodayathI thoDA vakhatamAM samagra kaLAne pAragAmI the. anukrame tarUNuonA netrarUpa bhramarane kairava tulya lAvazyatAnI lakSmIvALuM yauvanavaya pAmyo. eka divase aneka purUSane sAthe laI rAjakumAra azvArUDha thaI naMdanavana tarapha pharavA nIkaLyo. vanamAM svecchAe Amatema pharatAM ane krIDA karatAM je sthaLe pelo jIrNa vRSabha rahetuM hatuM, te sthaLe rAjakumAra Avyo. te sthaLa ghaNA vakhatanuM paricita hoya tema lAgavA thI te ciMtavavA lAge ke A pradeza kaI paNa vakhata mAro joyelo hoya tema mane lAge che. IhAhavicAraNA karatAM te kumArane jAtismaraNa jJAna thayuM. A ThekANe huM raheto hato. A ThekANe pANI pIto hato. A sthaLe khAte. A sthaLe suto. A ThekANe huM pharato hato. A sarva mAruM caritra ane sAMbhare che. paNa mArA parama baMdhAvatulya, maraNaavasare jeNe mane namaskAramaMtra saMbhaLAvyuM hatuM te kema yAda nathI Avato ! jenA prabhAvathI janmabharamAM kAMI paNa sukRtane leza paNa nahiM karanAra huM, jema zera (daridra purUSa) nidhAna pAme tema A rAjyalakSmI pAmyo chuM. te mAre parama upagArI, mAre parama gurU koNa hato ? te mATe sarvathA pUjavA yogya che. mAnavA yogya che. tenA jANyA sivAya, tenuM pUjana karyA sivAya huM kevI rIte aNurahita thaI zakIza ( devAmAMthI chUTIza ?) ahA ! te ja uttama purUSo che ke vagara prajane ane vinA upagAra karyo je upagAra kare che. ugAra karyA chatAM paNa upagArI nA badalAmAM je pratyupakAra karatA nathI tevA mArA jevAnI zI gati thaze ? koI paNa prakAre pUrvajanmanA mArA gurune oLakhIne A rAjyalakSmI tene ApuM to ja mArA manane zAMti thAya. A pramANe vicAra karatA rAjakumAra pitAnuM maMdira Avyo ane pitAnA pitAne
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ (351 ) pUrvajanmanA vRtAMtathI vAkeph karyAM. rAjAe tene dhIraja ApI. putra ! utsukatayA tArA caritrane citramAM ALekhavAthI tArA dharmagurU jaldI oLakhI kaDhAze yA zeAdhI zakAze. rAjAnA Adeza pramANe naMdanavanamAM eka mahAna jainama Mdira AMdhavAmAM AvyuM. te maMdiramAM oLakhAtAM citrAmaNane sthAne chevaTanI sthitimAM paDelA jINu vRSabhanuM citra doravAmAM (ALekhavAmAM) AvyuM. tenI pAse ubhelA eka manuSya namaskAra maMtra tene saMbhaLAve che. ityAdi pUrvajanmanA saMpUrNa itihAsanuM sUyaka suMdara citra te maMdiramAM citaravAmAM AvyuM. rAjakumAre potAnA mANasone hukama karyo ke-A citra dekhIne koIpaNa mANasa koine prazna kare ke, A citra koNe banAvarAvyuM che ? zA uparathI banAvyuM che ? vigere. te te manuSyane tyAM zI tenA samAcAra tarata ja mane ApavA. ityAdi sUcanA karo rAjakumAra pAtAnA TA mAM lAgyuM.. eka vakhata oSIputra paMkajamukha te jinabhUvanamAM bhagavAnanA darzana karavA nimitte ANye. darzana karyA bAda-A citra nihALatA tene dhaNu' Azcaya' lAgyuM. teNe tyAM rahelA rAjapurUSAne pUchyuM . bhAie ! A citra keAnA kahevAthI ane zA uparatho AlekhavAmAM AvyuM che? A praznanA uttara na ApatA tene tyAM ja rASTrI, rAjapurUSoe kumArane samAcAra ApyA. kumAra tarataja tyAM AvyeA. zroIputrane snehathI AliMgana ApI, rAjakumAre potAnuM sarva vRttAMtta tenI AgaLa nivedita karyuM. chevaTe jaNAvyuM-he paramagurU ! tamArA prasAthI * ja A sarva saMpadA mane maLI che. A rAjya, A parijana, deza, bhaMDAra vigere tamAre AdhIna che, mane je karavAlAyaka hoya te karavAne Adeza Ape,
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ (352) paMkajamukhe kahyuM. rAjakumAra ! mane te vastunI kAMi jarUra nathI. tane je phAyadA thayA che temAM huM nimittakAraNu chu. ane teTalA pUratA mArA parApagArI jIvanane kRtA' mAnuM chuM. tuM sadAcAramAM rahI, dharmaparAyaNa thA. te ja jovAne huM pacchuM chuM, ane e ja mAre Adeza che. A avasare dharmAMci nAmanA aNugAra tyAM devavaMdana nimitto AvyA temane dekhI banne jaNAnA AnaMdanA pAra na rahyo. gurUzrIne namaskAra karI teozrI pAse dha`zravaNu karavA nimitte banne jaNu beThA. gurUzrIe jJAna, darzana, cAritra e meAkSanuM kAraNa che. te viSe dhadezanA ApatAM jaNuAvyuM. saMpUrNa zrutajJAna te jJAna che. tattvanuM ahAna te sadana che. sa` sAvadya vyApArane (kriyAne) tyAga karavA te cAritra che. nirvANusAdhanamAM traNenI sAthe jarUra che. ekalA jJAnathI, ekalA zraddhAnathI ke ekalA cAritrayI kAyanI pUrNAhutI thatI nathI. jee nirvANapada pAmyA che te A traNe ratnane saMveda karIneanubhavIne ja pAmyA che. ityAdi dezanA sAMbhaLI teoe samyaktvapUrNAMka gRhasthadharmAMnAM dvAdaza tratA aMgIkAra karyAM. gurUzrIne namaskAra karI AnaMda pAmatA ane jaNu potAne maMdire gayA. kumArane rAjya lAyaka jANI rAjAe rAjyAbhiSeka karyAM ane pote AtmaparAyaNa thayeA. vRSabhadhvaja kumAra rAjA thaye! eTale padmamukhane bahumAnapUrvaka yuvarAja pachI ApI. paraspara prItipUrvaka anne jaNa rAjyapAlana karavA lAgyA. rAjyaprapaMcamAM paNa teo dharmadhyAnamAM jAgRta rahetA hatA. AyuSyanA bharAsa nathI tema dhArI divasane amuka bhAga dharmadhyAna nimitte nirNIta karyo hatA ane te pramANe banne jaNAe vana karatA hatA.
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ (353) jJAnakALe bhaNavuM, trinayapUrvaka, bahumAnasahita, tapazcaraNu sAthe tyAdi ATha guNapUrvaka, ATha aticAra rahita te apUrva jJAna bhaNatA hatA. khIAne bhaNAvatA-yA bhaNavAne preratA hatA ane bhaNanArAone madada ApatA hatA, prAtaH, madhyAhna ane saMdhyA vakhate trikALa jinezvaranu` pUjana karatA hatA. ane niHzaktiAdi guNu sahita-menI mAphaka niSpaka pupaNe samyaktva rananuM teo pAlana karatA hatA. anyane paNa dharmamAM dRDha karatA hatA. niraticArapaNe bAra vratarUpa zrAvaka yAgRhasthadharmanu pAlana karatA temaja muLa, vIya ne gApabyA sivAya niraMtara tapazcaraNa karatA hatA. traNa prakAranuM dAna, trikaraNa zudhdhe ziyaLa ane sa Mvega, niveda pragaTa thAya tevI vizuddha bhAvanA bhAvatA hatA. A pramANe dezathI paNa samyak prakAre ratnatrayanuM pAlana karatAM avasAna ( maraNu ) vakhata AvatAM banne jaNAe aNusaNu lIdhu eka mAsaSaya ta aNusaNu ArAdhI, zubha bhAve mAnava dehane yAga karI IzAna devaleAkamAM iMdranI sAmAnya RddhivALA devapaNe banne utpanna thayA. pUbhaveApArjita sukRrtAnusAra e sAgarApama jeTalA lAMbA AyuSyamAM athiyeAgIpaNe jaivika vaibhavane teoe anubhava karyAM. vRSabhadhvajane va te deva bhavathI cyavI, AbhA tava mAM AvelI kiSkiMdhapurImAM sugrIva vidhAdharAdhipatipaNe utpanna thayeA. e avasare madhyama khaDamAM ayeAdhyA nagarI hatI temAM kSvAku vazane dazaratha rAjA rAjya karatA hatA. tene aparAjitA nAme rANI hatI. paMkajramukha devane! jIva khIjA devazleSakathI nIkaLI te rANInI kukSImAM cAra uttama sapramucita putrapaNe u.panna thaye!. zubha lagna tene janma thayA. janapadavAsI leAkeAMne tenA janmA 23
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ (3pa4) ghaNe AnaMda thaze. tenuM padya ( rAmacaMdra) nAma rAkhavAmAM Avyu. te AThamAM baLabhadrapaNe pragaTa thayA. pUrve varNana karavAmAM Avelo dhanadattane jIva aneka tiryacenA bhavamAM bhramaNa karI sukRtanA udaye te padmanA laghu bAMdhava lakSmaNa paNe janma pAmyA. zrIkAMtAne java, te paNa aneka tiryaMcAdi bhavomAM bhamI sukatanA kAraNathI strI-lAlupI rAvaNapaNe utpanna thayo. guNuvatIne jIva paNa aneka bhavamAM bhramaNa karI janaka rAjAne ghera jAnI (sItA) nAme putrIpaNe upanna thaI. tenuM pANi grahaNa padma ( rAmacaMdrajI) sAthe thayuM. rAvaNe jAnakInuM (sItAnuM) haraNa karyuM. tene mATe jagaprasiddha bhayaMkara yuddha thayuM. temAM lakSmaNane hAthe rAvaNu mAryo gayo. sugrIva vidhAdhAra sAthe padyane vizeSa prIti thai. A rAvaNa sAthenA yuddhamAM rAmacaMdrane tenA taraphathI amUlya madada maLI hatI. pUrva janmanA snehI guru ziSyo, tyArapachI judA na paDatAM sAthe rahI ghaNA vakhataparyata rAjyalakSmInuM pAlana karyuM. vakhatanA vahevA sAthe bhavavAsathI virakta thaI sugrIve sazura samIpe cAritra lIdhuM. rAmacaMdra paNa pitAnA ladhu baMdhava lakSamaNanA viyoge cAritra lIdhuM. te banne jaNAe bhavamAM jJAna, dazana, cAritranuM evI rIte pAlana karyuM-ArAdhana karyuM ke, sarva karmane kSaya karI te ja bhavamAM nirvANapada pAmyA. (A TheaNe sugrIva ane rAmacaMdranuM caritra ghaNuM ja TuMkANamAM ApavAmAM AvyuM che. tene vistAra lakhatAM eka juduM pustaka thaI zake, mATe vizeSa jANavAnI icchAvALAe padmacaritra vAMcI levuM.) ratnatrayanA ArAdhana upara chavRSabhanuM daSTAMta sAMbhaLI, te traNanA ArAdhana mATe, AtmahitaciMtakoe ujamALa thavuM, jethI janma, maraNanA dukhathI chUTIne parama zAMti anubhavAze.
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ (355) ratnatrayanuM ArAdhana karanAra yA karavA IcchA karanAra jIe guNAnurAgI thavuM. guNa jovAnI Teva ke guNa levAnI Teva pADavI. je guNa meLavavAnI IcchA hoya te guNane dhAraNa karavAvALA mahApurUSonI sevA karavI. temanI AjJA mAnya karavI. temanuM bahumAna karavuM. tyAgI vargane dAna ApavuM. temanA sahavAsamAM-batamAM AvavuM. guNa ane guNIonuM smaraNa karavuM. A pramANe temAM tanmayatA-tatvaparAyaNa thatAM te ja guNavAna pote thaI zakAya che. tIrthanuM mULa munio che. teone azana-pAna-vastrAdi ApatAM cAritra pALavAmAM ke zarIra TakAvI rAkhavAmAM avarNabha(AdhAra)bhUta thavAya che. teo jJAna-dhyAnamAM vadhAro kare che. anyane upadeza Ape che. AvI rIte tIrthanI unnati kare che. temane ApeluM dAna tIrtha unnatimAM kAraNabhUta che. kevaLa jJAnIonA viraha kALamAM parama upagAra karanAra munio che, A kSetramAM dharmanI dhurA teoe TakAvI rAkhI che. dharmanuM rakSaNa teoe ja karyuM che. viSama kALamAM zubhagatino mArga teone AdhAre ja khullo rahelo che. carama tIrthaMkara mahAvIra deve paNa, pAchalA bhavamAM-munione dAna ApavAthI ane temanI pAsethI dharma zravaNa karavAthI ja samakti prApta karyuM hatuM. mahAnubhAvo ! dharmanAM cAra aMga meLavavAM ghaNuM muzkela che. manuSyapaNuM, dharmanuM zravaNa, dharmazraddhAna ane te pramANe uttama vartana. A durlabha aMge paNa prayatnathI sulabha yAne susiddha thaI zake che. cullaga, pAsAM vigere daza daSTAMte durlabha mAnava jiMdagI pAmIne, suta karI tene avazya saphaLa karavI joIe. - sudarzanA ! nalInI patra para rahelA jalabiMdunI mAphaka, jyAM sudhI A jIvitavya UDI gayuM nathI, karIkarNanI mAphaka caMcaLa lakSmI capaLatA pAmI nathI ane giri-saritAnA capaLa pravAhanI
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ (356) mAphaka tArUNya avasthA vilaya nathI pAmI te pahelAM A zarIra ane dravyathI tamAre uttama kanyeA karI levAM joie. jitaMbhUvana khanAvavAM, jinapratimA bharAvavAM, sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA-caturvidha saMdhanI pUjA (peAgyatAnusAra) karavI ane jJAna tathA jJAnInI bhakti karavI. A sAta sukSetra che. A sAta kSetrAmAM bhAvapUrvaka the|Du paNa dhanarUpa khIja vAvavAmAM AvyuM haeNAya te te mahAna La Ape che. paraMparAe mekSa paNa meLavI zakAya che. jinabhuvana, jinabiMba, pustaka, yAtrA, snAtra mahecchava, jJAna ane dAnAdi ApavAM karavAM vigere gRhasthane dhama che. bhavya jIvAta te kAryonA Adara karavA yeAgya che. temAM vaLI kevaLa dharmArthI gRhasthAe tA vizeSa prakAre AdaravA yeAgya che. A azvAvamAdha tItha che. ahI munisuvratasvAmInu samavasaraNa thayelu che. A samavasaraNanI jagyAe eka jinabhuvana hoya tA te tInI zobhAmAM vizeSa vadhArA thAya. s 38: prakaraNa 36 mu. ***** azvAvabheAdha tI. **** sudarzanAe gurUzrIne prazna karyA-praO ! abhAvabheAdhatInI utpatti Apa samajAvaze. gurUzrIe kahyuM. sudanA ! azvAvaSedha tIrthanI utpatti huM tane saMbhaLAvuM chuM. 'jinamaMdira baMdhAvavAthI kheAdhI ( samakti ) sulabha A saMbaMdha tevA ja sayAgAvALA che. tuM sAvadhAna thaSTane thAya che. avaNu kara.
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 357) bhAratavarSanA madhya khaMDamAM pUrva dizA taraph sava dezAmAM tilaka samAna madeza zAlI rahyo che. gaMgA nadInA zItaLa pravAhavALA kinArAnI apUrva zeAbhA manuSyAne AhvAti karI rahI hatI. sthaLe sthaLe AvelAM aneka taLAvA ane puSkaraNIe (vAvA ) cikAne vizrAMti ApI rahyAM hatAM. daivika RSithI bharapUra te dezane jotAM, tenA vaibhava mATe, dhamamAM ALasu manuSyA paNa prayatna kAtAM hatAM. te dezamAM rAjagRhI nAmanI nagarI hatI. temAM AvelAM UMcA zikharAvALA jinabhUvanA para rAyamAna thatI vaijayaMtI( dhvA )e dhvajAnA cheDa'rUpa hAthathI, manuSyane satya sukha mATe Agraha karIne elAvatI hAya tema AMlita thaI rahI hatI te nagarImAM zatruone parAbhava karanAra ane sadAcaraNIone Azraya ApanAra pracaMDa bhukhavALA sumitra rAjA rAjya karateA hateA. svajanane sASa ApanArI ane jenA nAmasmaraNathI paNu upasarga, mArI, caurAdi upadrava zAMta thAya tevI mahAsatI padmAvatI nAmanI te rAjAne rANI hatI. bhavya jIveAnA bhavadu: khane haranAra munisuvrata tIrthAdhipatinA jIva prANAMta kapathI deva-AyuSya pUruM karI, zra.vaNu zukala pUrNimAne divase, padmAvatI rANInI kukSImAM garbhApaNe utpanna thaye| kalyANunA nidhAna sarakhA te prabhune je kRSNe aSTamIne divase janma thaye. dikkumArIAvaDe janmakama karAyA pachI, iMdrAdi devAe merUpava ta upara prabhune laI jai snAtrAdi janma mahAcchava karyAM. sADAsAta hajAra varSa bALa avasthAmAM pasAra karI, rAjya pAmI punnara hajAra varSa paryaMta -nyAyI prajAnuM pAlana karyuM. adhi jJAnathI dIkSAnA avasara jANI, tRNunI mAphaka rAjyasukhane tyAga karI, phAlguna zukala dvAdazIne divase nIlaguphA nAmanA udyAnamAM, iMdrAdi devAnA hana!da vacce te mahAprabhue cAritra grahaNa karyuM, cAritra lIdhA bada agIyAra mAsapa`ta
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ (358) AtmadhyAnamAM nimagna rahI, ghAtikane nAza karyo. kevaLajJAna utpanna thatAM dee kevaLajJAnano mahimA karyo. anukrame vihAra karatAM te mahAprabhu pratiSThAnapuramAM AvyA. tyAM aneka jIvone dharmanA mArgamAM cAlanArA pathika banAvyA. e avasare pitAne pUrva bhavane mitra, bharUacca zaheramAM azvapaNe utpanna thayelo divya jJAnathI temanA dekhavAmAM AvyA. tenuM AyuSya alpa jANI, tene pratibaMdhavAno samaya nikaTa jaNAtAM te kRpALu deva eka rAtrImAM sATha jana cAlI bharUcamAM AvyA. dee samavasaraNa banAvyuM. maLelI parSadAnI AgaLa, samavasaraNamAM besI te prabhue dharmadezanA ApavI zarU karI. A avasare te prabhuthI pratibodha pAmelA trIsa hajAra sAdhuo ane pacAsa hajAra sAdhvIo temanA ziSyavargamAM hatA. munisuvratasvAmI tIrthakarane samavasarelA (AvyA) jANuM te zaherane jItazatrurAjA, prabhune vaMdana karavA nimitte te ja azva upara besIne ( jene pratibaMdha ApavAM te prabhu padhAryA che te ja azva upara besIne AvyA. azvathI utarI, sacita vastu-tyAgAdi vidhipUrvaka samavasaraNamAM praveza karI, traNa pradakSiNA ApI, bhaktipUrvaka vaMdana karI, ucita sthaLe dharmazravaNa karavA nimitte rAjA beThA. e avasare cAlatA dharmopadezamAM te mahAprabhue jaNAvyuM kejo kArijai jiNaharaM jiNANaM jiyarAgadosamohANaM // so pAvei anna mave sulahaM dhammavararAyaNaM / / 1 // . rAga, dveSa, mohane vijaya karanAra jinezvaranuM je manuSya jinagRha (maMdira) karAve che. te anya janmamAM ghaNuM sulabhatAthI uttama dharmaratna pAme che "tIrthaMkaranI dezanAzaktinuM sAmarthya addabhuta hoya che. te ane
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ben Hua : m 10 minimin inju J mom zrI munisuvratasvAmInI dezanAthI azvane vyayela jAtismaraNujJAna ww www N
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ (359) laukika zakti yA atizayanA mAhAsyathI AjubAju eka yojanA jeTalA vistAramAM rahelA jIvo sAMbhaLI zake che. pazuo paNa pitapitAnI bhASAmAM tIrthakaranA kahevA Azaya samajI zake che." - jinamaMdira banAvavAthI anya janmamAM dharmaprApti sulabhatAthI thAya che" tIrthakara mukhathI nIkaLeluM A vacana sAMbhaLatAM ja te azva (ghaDo) ihApoha-vicAraNA karavA lAgyo. vicAraNAnI tIkSaNa praNalikAmAM tene jAtismaraNuM jJAna thayuM. jAtismaraNa thatAM ja tenAM avayava-zarIrane bhAga harSathI ullAsa pAmyA. netre vikasita thayAM. te pitAno harSa bIjAne jaguvato heya tema khuranA agrabhAgathI vAraMvAra jamIna khaNatA. gaMbhIra svare hekArava karavA lAgyo. tIrthakara pAsenI bhUmikA manuSyAdithI saMkula (vyAkha) hatI, tathApi te azva niHzaMka ane nirbhayapaNe munisuvratasvAmI pAse Avyo. traNa prada kSiNa karI vAraMvAra namaskAra karavA lAgyA. A pramANe azvane harSa ane tenI kriyA-pravRtti dekhI jitazatru rAjA harSa, vismayathI te mahAprabhune namaskAra karI pUchavA lAgyo. . he prabhu! tIrthaMkaranA vayathI tiryace bedha pAme te viSe mane kAMI Azcarya thatuM nathI, paNa A azvane ATalo badho harSa thAya che e ja mane Azcarya thAya che. Apa tenA harSanuM kAraNa amone jaNAvaze. | munisuvratasvAmIe kahyuM. rAjana ! A azvano harSa, sakAraNa che. te huM saMbhaLAvuM chuM. A bhAratavarSamAM padmanIkhaMDa nAmanuM prasiddha zahera hatuM. temAM jinadharmamAM kuzaLa jina dharma nAmane zreSThI rahetA hate. - te ja zaheramAM vikhyAti pAmelo sAgaradatta nAmane aneka kuTuMbano mAlika dhanADhaya raheto hate. sAgaradatamAM dakSiNyatA ane dayALutAnA guNo vizeSa dekhavAmAM AvatA hatA. jinadharmanI sAthe
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ (362) viDe narakamAM javAya che. dharmadhyAnavaDe devalokanI prApti ane zukala dhyAnavaDe nirvANa prApta thAya che. ArtadhyAnamAM maraNa pAmela sAgaradata, bhayaMkara bhavasamudramAM aneka bha bhamane he rAjana ! hamaNAM te tamArA padaapaNe utpanna thayo che. tenA mitra jinadharmane jIva huM chuM. te amuka bhavamAM mAro mitra hato. tenuM AyuSya atyAre che bALa che ema dhArI tene pratibodhavAne avasara jANI, ahIM mAruM Agamana thayuM che. - "je jinezvaranuM maMdira karAve" ItyAdi vacano sAMbhaLI pUrva bhavanA abhyAsavALAM te vacanAthI tene jAtismaraNa thayuM che. pUrvanA bhAnuM smaraNa thatAM te bhavavAsathI virakata thayo che. tene jamyakatva pariNamyuM che. tattvanuM jJAna thayuM che. mArA vacanarUpa amRtathI siMcAcelo A azva ATalo badhe pramoda pAme che. te mahAprabhunAM vacano sAMbhaLI rAjAne ghaNe harSa thaze. azva paNa te prabhu pAse aNusaNa aMgIkAra karyuM. rAjA paNa parivAra sahita ghaNA harSathI niraMtara tene mahecchava karavA lAgyo. azva paNa AtmabhAvamAM sAvadhAna thayo, vAraMvAra te mahAprabhunuM mukha jovA lAgyA. u9lasita kaNapuTathI prabhunAM vacanAmRta sAMbhaLavA lAge, ItyAdi zubha bhAvamAM avazeSa pannara divasanuM AyuSya pUrNa karI paMca parameSThI mahAmaMtranuM smaraNa karatAM te azva maraNa pAmI sahastrAra nAmanA AThamA devalokamAM devapaNe utpanna thayo. deva thavA pachI tarata ja avadhijJAnanA prayogathI teNe pitAne ane pachale bhava dIThe. jinezvarane karele mahAna upagAra smaraNa thatAM te tatkALa mahAprabhu pAse Avyo. AvatAM ja nAnA prakAranA maNi, ratna, kanaka, puSpAdinI vRSTi karI te prabhunA caraNAraviMdamAM namI paDaze. bhakitabhAvanI lAgaNIpUrvaka, vINA, veNu, mRdaMga vigere divya vAjIvaDe, uttama gIta, nRtya karI te prabhunI A pramANe
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 363 ) stuti karavA lAgyA-he bhagavan! saMsArasamudra taravA mATe Apa yAnapAtra ( vahANu ) samAna che. saMsAradu:khathI trAsa pAmelA jIvAne tame zaraNAgatavatsala che. he prabhu ! tamArA jevA. AMtara rAgane dUra karanAra mahAna vaidho duniyAmAM chatAM, A janmAMdha-ajJAnAMdha manuSyA duniyAmAM zA mATe athaDAyA kare che ? he mahAprabhu ! ApanA bhedha vacanAnuM pAna karatAM azva jevu' tiryaMcapaNu` mUThThI, hu' humaNAM devapaNe utpanna thayA chu'. he nAtha.! jema devapaNu ApyuM tema apava(meAkSa) paNa ApavAnI mArA para kRpA kare. tyAdi vividha prakAre prabhunI stuti karI peAtAnA AtmAne kRtA' mAnatA te devapotAne sthAne gayA. bhagavana sunisuvratasvAmI paNa bharUyaccamAM keTalAka divaso rahI, aneka vAne pratiSedha ApI anya sthaLe vihAra karI gayA. sADA sAta hajAra varSa pa``ta pRthvItaLa para vicarI aneka venA uddAra karI, je mAsatI kRSNa navamIne divase sammetazikharanA pahADa para nirvANa pAmyA. A sunasuvratasvAmInA pAMca kalyANukAne divase je manuSya upavAsa, AMkhila, nivI ane ekAsaNA pramukha tapa karIte, suni suvratasvAmItI pratimAnuM pUjana karI AtmAne dhadhyAnathI vAsita karatA vicare che, tenAM vividha prakAranAM seMkaDA vighnA dUra thAya che. anukrame nara, surasukha pAmI Atmikasukha pAme che. munisuvratasvAmIe ahI azvane pratidha ApyA te divasathI bharUcanu andhAvadha tIya prakhyAti pAmyuM che. suda nA1 jinezvaranAM caraNakamaLAthI alaMkRta thayeluM hovAthI. A zahera pavitra gaNAya che. ahIM AvelA adhI jIve paNa nimitta yAge sahelAIthI samyakRta pAmI zake che. kamaLa, dhvaja, kalaza ane cakrAkiyI alaMkRta jinezvaranA
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ (364) caraNe je bhUmi upara sthApana thayelA hoya athavA sthApana karavAmAM AvyAM hoya te bhUmi paNa vicAravAnene uttama pravRttimAM nimittabhUta -cAya che. A ja kAraNathI bharata rAjAe aSTApada ane zatruMjayAdi parvato para jinamaMdira baMdhAvyAM hatAM. jinabhUvana, biMba pUjA, yAtrA, balI ane snAtra mahecchavAdika, te bhAvAstavanuM kAraNa che. saumya, -zAMta, vItarAga mudrAsucaka jinabiMbane dekhatAM adhama cho paNa vicAradaSTie belibIja pAme che. sudarzanA! vaitADhaya pahADa para jinamudrAnA darzana ane pUjanathI te pote paNa bedhibIja prApta karyuM hatuM. A pramANe paralekanA sAdhanabhUta kartavyone upadeza saMkSepamAM meM tane kahI saMbhaLAvyo che. have chello upadeza jinabhuvana ane biMbapUjana vidhine tane saMbhaLAvuM chuM, tenuM zravaNa kara. - e - prakaraNa 37 mu. jinamaMdira banAvavAnI ane pUjana karavAnI vidhi. A ATha guNa sahita jema manuSya heya temane jinabhuvana ane jinabiMba banAvavAno adhikAra che. jAtivAna 1, kulavAna. 2, dravyavAna. 3, gurUno vinaya karanAra. 4, svajanone mAnanIya. 5, bhaktivAna. 6, rAgAdi doSone tyAga karanAra. 7 ane udAradIla, udAratAvAna 8-A oTha guNamAMthI kadAca madhyama guNava na hoya te paNa kadAcita cAlI zake. paNa jaghanya guNavALA manuSyo pratimAjI ke maMdira baMdhAvavAne lAyaka yA yogya nathI kemake tethI te pratimAjI ke maMdira upara bIjA manuSyo ne AdarabhAva thato nathI. eTaze anAdaraNIyatAdi aneka doSa utpanna - savA saMbhava che.
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 365 ) sudanA ! tu... A sarva guNasaMpanna che, mATe jinamaMdira aMdhAvavAnA tane adhikAra che. A samavasaraNanI bhUmine sthAne te maMdira baMdhAvavu' tane mAgya che. jinezvaranAM caraNukamaLanA spa'thI A samavasaraNanI bhUmikA pavitra che teA paNa jJAnIoe kahelu.. che ke maMdira baMdhAvatAM prathama vidhipUrvaka maMgaLa karavuM joIe. uttama kAryAM vidhipUrvaka karavAthI mahAna phaLa Ape che. vidhi vinAnAM uttama kAryo tAdRza phaLa ApatAM nathI. tIrthaMkarA kRtyakRtya thAya che.. temane karavAnuM kAMi paNa khAdI hetu nathI kAraNu deve paNa jemanI . annA mAnya kare che ane pUjana kare che eTale vidhi na karavAthI temane kAMI lAbha ke nukasAna nathI, tathApi tIrthanI unnati karavA mATe jiMnabhuvana baMdhAvavAmAM vidhi karavI joie. prathama jinamaMdiranA prAraMbhamAM dizi devatAo( dipALA )nI pUjA karavI, yAcakAne dAna ApavuM, svajane tu N sanmAna karavu' ane nagaranA leAkane khuzI karavAM. jinamaMdira baMdhAvavA mATe joItA paththara Adinimitta jJAnapUrNAMka ane vizeSa mUlya ApIne lAvavA, sAmA vecanAranuM dila dukhAvI AchI kIMmata ApI na lAvavA. te paNa trasa jIveAnI virAdhanA na thAya tema yatanApUrNAMka lAvava -levA joie; kemake A dhama arthe Arbha che. tethI dareka kArya yatanApUrvaka karavuM joie. bhUmimAM rahelA zalyAdi doSa (vAstuzAstrAdikamAM kahelA ruSa ) dUra karavA. tyAra pachI ja te bhUmi upara maMdira baMdhAvavuM- A pramANe karava thI te maMdira sadAne mATe dhaNuM prabhAvika thAya che. vijJAnI ( zalATa-kaDIyAdi ) tathA kAma karavAvALA mATa, nekaracAkarAdikane avasare dAna ApI sASita rAkhatA tethI tee maMdira baMdhAvanAranuM bhaluM icchatA lAgaNIthI ane satethI kAma kare che, te maMdiramAM munisuvratasvAmInuM biMba vIza dhanuSya pramANanuM makata maNimaya banAvavuM. temanA pramANu pramANe banAvatAM te khikha sAkSAt jANe te prabhune jotA hAie tema jonAra manuSyane Ana Mda
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 366) "utpanna karI temanA guNagaNune smaraNa karavAnuM nimittabhUta thAya che zAsananI prabhAvanA mATe, unnati mATe je manuSyA jinamaMdira adhAve che te manuSyA devavimAnamAM utpanna thAya che. saumya, sthira, vizALa ane pApahara jinabiMba banAvanAra -amara apsarAethI paravAM chatA daivika vabhA bhAgave che. pavitra thaI manane niLa karI je manuSyA sugaMdhI puSpothI bhaktipUrvaka jinezvara devanI pUjA kare che te divya puSpamAlAthI alaMkRta thai devalAkamAM vase che. jinezvaranAM darzana yAtrA ane temanI AgaLa zubha bhAvathI nRtyAdi pAte kare, bIjAne upadeza ApI karAve athavA tema karanAranI anumeAdanA kare--prazaMsA kare tathA pote paNa te mahAprabhunI-prabhunA guNunI stuti kare te te pAte paNa amara ramaNIothI pUjAya che-- stavanA karAya che. bhRMgAra, Arati, kaLaza, dhUpRSANu, zR Mkha ane jayadhaTAdi jinamaMdiramAM ApavAthI te mahaki deva thAya che. nirdhyana manuSyA paNa pariNAmanI ni`LatA yA pavitratApUrvaka jinabiMbanu pramAna karI, jinezvaranI stavanA kare, gAyana kare, nRtya kare, karanArAonI anumeAdanA kare te te manuSyA paNa parama edhine ( samyakatvane ) pAmI, amara, nara saMbaMdhI vaibhava bhogavo niyamA sAta, ATha bhavamAM nirvANu pAme che; mATe A sava kanye bhaktipUrvaka zakatyAnusAra yatanAthI vizuddha pariNAme karavAM. sudanA ! A sarva kartAvyo tAre svAdhIna che ke je kavyo meM tane anukrame batAvyAM che. te sa` kabyA vidhipUrvaka jo tuM karIza te tenAM phaLe! paraMparAe tane meAkSaSaya ta prApta thaze. jJAnabhAnu gurune upadeza sAMbhaLI sudarzanAnA AnaMdane pAra na
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ (367) vizALa majAnI bhakita hatA. jinabhakti A rahyo. "huM bharUca jaIza. ane tyAM eka suMdara jinamaMdira baMdhAvIza" evI pitAnI prathama ja bhAvanA hatI. temAM gurUzrInA upadezanuM poSaNa maLyuM. samavasaraNanI bhUmi upara gurUzrIe kahelI vidhipUrvaka eka ' vizALa maMdira baMdhAvavuM, e pitAno vicAra nakkI karI, gurUzrIne namaskAra karI, sudarzana, zILavatI vigere tyAMthI uThayA. rastAmAM gurUzrInA upadezanuM manana karatAM teo jitazatru rAjAe ApelA mahelamAM AvyAM. bhajanAdi karI, dharmadhyAna karavApUrvaka AnaMdamAM divase pasAra karavA lAgyA. gurUzrI paNa pitAne kaha5 (bhAsakapa vihAra maryAdA ) pUrNa thatAM anya sthaLe vihAra karI gayA. prakaraNa 38 muM. samaLIvihAra ane AjJApatra. rAjakumArInA hRdayamAM gurUzrIne upadeza ramaNa karI rahyo hato. dharmaguruno apUrva upagAra kaI paNa bhavamAM tenAthI bhUlAya tema na hato. samaLI jevA tiryaMcanA bhavamAMthI rAjakumArI jevA manuSya bhavamAM AvavAnuM koipaNa uttama nimitta hoya te te kRpALu gurUzrI ja hatA. sudarzanAe A AkhI mAnava jiMdagI ja dharma pAchaLa arpaNa karI hatI to kSaNabhaMgura dravyanI apekSA tene kayAMthI hoya? gurUzrIne upadeza mastaka para caDAvI zubha divase jinamaMdira bAMdhavAne teNe nizcaya karyo. zubha divase zrIsaMghane pitAne tyAM bolAvI, AdarasatkAra karavArUpa temanuM pUjana karyuM. zaheranA lokone satkAra karyo. sUtradhAra(kArI
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ (368) gara)nI dravya arpaNarUpa dravyapUjA karI. vinayathI te kArIgarone rAjakumArIe abhyarthanA karI ke-A mArI lakSmI tAre svAdhIna karuM chuM. tArI uttama kArIgarIne ane tArA uttama DahApaNane upayoga karI tAre evuM suMdara jinamaMdira bAMdhavuM, banAvavuM ke tene dekhIne devo paNa tenA guNakIrtana karavAmAM tatpara thAya. jana vidhimAM nipuNa A rISabhadata zrAvaka tane sahAyaka tarIke saMpuM chuM kemake sahAyaka sivAya samihita kArya thatuM nathI. zreNI rISabhadAne sudarzanAe jaNAvyuM. bhadra! tame jainadharmamAM nipuNa che, to paNa aMtaHkaraNanI lAgaNIthI pharIne huM tamane kahuM chuM ke je pramANe je vidhie gurUzrIe jinamaMdira baMdhAvavAnuM kahyuM hatuM te ja vidhi pramANe yatanApUrvaka A maMdira baMdhAvaje. temAM jarA paNa pheraphAra na thAya. tene mATe joItA dravyanI ApaNI pAse kAMi ochAza nathI. rISabhadatte tathA sUtradhAre vinayapUrvaka tenAM vacane aMgIkAra karyA. sudarzanAnI Adeza maLatAM ja rISabhadatta kArIgarone sAthe lai samavasaraNanI bhUmi tarapha gayo. maMdira baMdhAvavAnI bhUmine nirNaya karI, nimitta ane parIkSApUrvaka, uttama yuddha zuddha bhUmi upara sUtradhAre jinamaMdirane prAraMbha karyo. jinamaMdira bAMdhavAnI zarUAta thaI te divasathI sudarzanAe tyAM rahelA jinamaMdiramAM vizeSa prakAre snAtra, pUjA vigere maMgalika kartavya karavA-karAvavAM zarU karyA. dIna dukhIyAM jIvone dAna ApavA mAMDayuM. saMdhanI pUjA karavA mAMDI. vyAdhithI vidhura manuSyone auSadha ApavA mAMDyA. pitAno mAlIkIvALAM gAmomAM amArA paDaha vagaDAvyo ane dharmAthI yogya jIvone joItI madada ApavI zarU karI. kArIgarone vividha prakAranA bhakSya bhojana, baLa, puSpa ane vastrAdi ApavA lAgI ane tenA utsAhamAM vadhAre thAya te mATe
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ (369) temanA egya kAryanI prazaMsA karI zAstramAM kahyuM che ke - dhammakajje nibaddha mullassatahavi viseseNa // .. ahiyayaraM dAyavvaM jeNa pasaMsei samvovi // 1 // dhamakAryamAM, kAma karanArAone je mUlya ApavAno TharAva karavAmAM Avyo hoya te mUlyathI paNa vizeSa prakAre vadhAre dhana teone ApavuM. tema karavAthI teo sarve paNa athavA anya sarva manuSya te kAryanI prazaMsA kare. dharmanI prazaMsA karAvavI te paNa eka jAtano dharma che yAdharmanuM kAraNa che. prazaMsA dharma koIe kayAre paNa koI prakAre dUSita na karo. jyAM AvI bhAvadayA che tyAM zAzvata sukha raheluM che. A pramANe aneka kArIgarothI taiyAra thatuM maMdira-mahAna UMcA zikhare sahita cha mAsamAM taiyAra thayuM. A maMdiranAM taLIyAne bhAga sphaTikanI zillAothI bAMdhavAmAM Avyo hato. rAjakumArInA sabhya phatvanI mAphaka te taLiyAMne bhAga majabUta ane thira hato. te taLI. yAMnI jamIna eka gAu jeTalA vistAramAM rokavAmAM tathA bAMdhavAmAM AvI hatI, te maMdira sAta majalAnuM bAMdhavAmAM AvyuM hatuM. maMdiranI cAre bAju pharato killo bAMdhI levAmAM Avyo hato, A killAmAM sphaTikanI zillA nAkhavAmAM AvI hatI. uttaranA sanmukha suvarNanuM toraNa karavAmAM AvyuM hatuM. sonAnA pATA (cIpa) ane maNi ratna jaDelAM te maMdiranAM dvAra banAvavAmAM AvyAM hatAM. te dvArA loDhAnI majabuta alAe(bhogaLo)thI saMyamita karavAmAM AvyAM hatAM maMdiranA pagathIomAM paNa suvarNa, maNi ane rane javAmAM AvyAM hatAM. ratnajaDita suvarNamaya saMkhyAbaMdha sthaMbhe te maMdira TakAvavA mATe mUkavAmAM AvyA hatA. rU5, saubhAgyanA garvane dhAraNa karatI sAlabaMkAo (pUttalI) te sthaMbha upara 24
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 370 ) gAThavavAmAM AvI hatI. AkAzanA mArgamAM AvI UbhelAM te maMdiranA zikharamAM caMdrakAMta ane sUryAMkAMta maNIratno jaDavAmAM AvyAM hatAM. tenI prabhAthI sUrya caMdranI prabhAtA parAbhava thatA hAya tema jaNAtuM hatuM. zikharanA agra bhAga upara ratnajaDhita sutra kaLaza sthApavAmAM AvyA hatA suvarNInA daDavALA zveta dhvajapadma ( dhvajAdaMDa ) zikhara upara pharakate. ullAsa pAmatA-duniyAMnI bIjI anya manaharatAne niSedha karato hoya nahiM tema bhAsa ApatA. TUMkAmAM kahIe te| zAkSat devavimAna hoya nahiM tevu jinama Mdira taiyAra thayuM. pramANatI tema'diramAM birAjamAna karavA mATe vIza dhanuSya ( A dhanuSya mApanI saMjJA atyAranA manuSyeAnA zarIra pramANe gaNAvAmAM AvI che. nahiMtara peAtAnI apekSA ke teA sADA traNa hAtha jeTaluM zarIra gaNI zakAya ) munisuvratasvAmInI pratimA marakata ratnamaya banAvavAmAM AvI hatI. te pratimAnAM netrA kamalala jevAM manahara zAlatAM hatAM. aSTamInA caMdranI mAphaka vizALa bhALasthaLa zAbI rahyuM hatuM. pakava biMba jevA e" puTa, sarala nAsikA, saumya mudrA ane pUrNa caMdra jevuM mukhakamaLa zAMbhA ApatuM hatuM. pratimAjInA aMganI kAMti adbhUta hatI. padmAsane beThela sthitimAM te AkRti hatI. dRSTiyugma nAsikAnA agrabhAga para sthApitamAM hatuM. jagaveAnA satApane nAza karanAra, vItarAgamudrAsUcaka, zuddha masthitinuM bhAna karAvanArI te mUtti hatI. mukhya maMdiranI cAre bAju ceAvIza tIrthaMkaranA covIza maMdira adhavAmAM AvyAM hatAM. yita pramANavALI, tIthaMkarAnA judA judA vaNu anusAra temAM pratimAjIe sthApata karavAmAM AvyAM hatAM. te maMdiranI pratiSThA karavAnA avasare caturvidha saMghane nimaMtraNA karavAmAM AvI hatI. daza divasaparyaMta jitazatru rAjAe peAtAnA sarva dezamAM amArIpaDa9 vAgyeA hateA. nAnAM prakAranAM bhame!jata,
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ (371) khAdha, balI, puSpa, phaLa, akSata ane javaAdi pratiSThApana vidhimAM upayogI vastuo tyAM mUkavAmAM AvI hatI. temaja sarva oSadhyAdi vastuone saMgraha karavAmAM Avyo hato. pratiSTApana mahecchava prasaMge zuddha jAti kuLamAM utpanna thayelA brahmacArI saMpUrNa aMgavALA ane veta vastra dhAraNa karavAvALA jinadarzanamAM kuzaLa uttama batrIza zrAvakone idra banAvavAmAM AvyA hatA. uttama zaNagAravALI kulIna suvAsaNa ATha strIonA mastaka upara suvarNa kalaza sthApana karI maMgalika zabdo bolatI UbhI rAkhavAmAM AvI hatI. stutipradAna (stuti karavI) maMtranyAsa jinAdinuM AvAhana digabaMdhana neaunsIlana ( aMjana salAkA) ane dezanA. A adhikAra guruvargane che te pramANe uttama lagna AvatAM ja guruzrIe pitAnuM kArya zarU karyuM. A pratiSThAnA avasare gAMdharvo madhura svare jina guNanuM gAna karI rahyA hatA. vividha prakAranAM vAjIMtra vAgI rahyAM hatAM. suravadhunI mAphaka suMdara ramaNIo nutya karI rahI hatI. jaya jaya zabdone gaMbhIra ghoSa thaI rahyo hato aneka prakAre dAna apAtuM hatuM. AvA mahAna mohevapUrvaka rAjakumArI sudarzanAe sadaguru pAse munisuvrata svAmInA biMbanI pratiSThA karAvI. pratiSTanuM kArya pUrNa thatAM, vidhipUrvaka snAna karI sudarzanAe munisuvratasvAmInI puSpa, AbharaNa, vastra, baLI (naiveda) ane stuti Adi pAMca prakAre pUjA karI. sugaMdhI bAvanAcaMdana, kezara, kasturI e AdinA dave (rase) karI te prabhunA zarIre vilepana karyuM. rAjaputrI e IdranIla, vaidurya ane bhakta ratnanI mAphaka nIle, ujavaLa, caMdranI mAphaka dIpati suMdara mugaTa munisuvratasvAmInA mastaka para caDAvyo. aMdhakArane dUra karanAra vividha prakAranA ratnonA kiraNavALuM tilaka bhagavAnanA bhALathaLa para sthApita karyuM. meruparvatanA pUrva, pazcima bhAga para rahelA caMdra sUryanI mAphaka
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ (372) prakAza karatAM, mANikya jaDelAM kuMDaLo jinezvaranA kapALa mUla AgaLa sthApavAmAM AvyAM. jagatagurunI nirmaLa kIrtinA kaMdanI mAphaka dALa motIone hAra vizALa hRdayapaTTa para paherAvavAmAM AvyuM. sakaLa jagajaMtuonuM hita karanAra jinezvaranA vakSasthaLamAM rAjaputrIe sthApana kareluM zrIvaccha punyanA puMjanI mAphaka zobhatuM hatuM. traNa bhuvananA rUpane jItanAra bhuvananAthanA bAhu yugala upara rAjakumArIe sthApana karela keyura yugala sura, naranA pratyakSa sukhanI mAphaka zobhatuM hatuM. maMdAra, bakula, caMpaka, pADaLa, macakuMda, satapatra, kuMda, mAlatI, gulAba, mogaro, jAI, juI, takI pramukhanAM sugaMdhI puSponI mAlA, prabhunA kaMThasthaLamAM AropaNa karI. A pramANe rAjakumArI te prabhunI trikALa pUjA karavA lAgI. jinezvaranI AgaLa dhUpa nimite. baLatA agara, karyuMrAdi, temAMthI nIkaLato dhUma te jANe rAjaputrIne. pApa puMja baLato hoya tema jaNAta hato. , kaMsAla, kAhala, mRdaMga, jhAlara, bhaMbhA, mAdaLa, paNava, zaMkha, naMdI vagere jinevara AgaLa vagADAtA vAjIMtranA zabdo jANe rAjakumArInA jayane paDaha duniyAmAM vAgato hoya tema kavio anumAna karatA hatA. sudarzanAe jinezvaranI AgaLa gIta, nRtyAdi bhakti karavA mATe, ratinA rUpane jIte tevI svarUpamAna, strIonI saTha kaLAne jANanArA, nava prakAranA rasathI pulakita aMgavALI ane dhana, kanakAdi samRddhi pAna aneka vilAsaNuo pitAnI pAse rAkhI. rAjakumArIe, duHkhiyAM, duHsthita manuSyo mATe aneka prakAranAM bhojananI sAmagrIvALI aneka dAnazALAo cAlu karI. svadharmIo mATe dAnazALA, auSadhazALA ane dharmazALAo, baMdhAvI. munione bhakti pUrvaka nirdoSa AhAra. supAtra buddhithI pitAne hAthe ApavA lAgI.
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ (373) traNa jagatamAM sArabhUta aMge pagAdi tatvanAM aneka pustaka bhaktithI lakhAvyAM. A pramANe vivekavALI sudarzanAe pitAnA dravyane sAte kSetromAM akhaMDa pariNAme chUTathI vyaya karyo. azoka, bakula, caMpaka, pADala ane maMdArAdi vRkSonI ghaTAvALuM ane sarva RtuonAM puvALuM eka suMdara udhAna jinAyatanane mATe ApyuM. ityAdi sarva kartavyothI saMpUrNa jinamaMdira baMdhAvo-banAvI temAM nIce pramANe prazarita lakhavAmAM AvI. parama bhaktithI namana karatA iMdrAdri devonA mugaTanA maNiothI jenA caraNo saMghaTita thaI rahyA che. tathA bhakitarasanA AvezamAM deveMdro jeonI vividha bhaMgIthI stuti karI rahyA che te zrImAna muni suvrata svAmI vIsamA tIrthAdhipati tamAruM rakSaNa kare. mokSanagaranA dvAra kholavAmAM madada karanAra A zakunikAvihAra (samaLI maMdira) sarve sthaLe prasiddhi pAmelo ane vaMdanIya che. jinezvaranA vacanAmRtonI dee paNa anekavAra stuti karI che. te mahA prabhunI vANI amane zratajJAnarUpa divya netro Apo. eka, be, traNa, cAra, pAMca ke che khaMDanA adhipati rAjA, mahArAjAo athavA ekAdi gAmanA adhipati ThAkara tame mAruM vacana sAMbhaLo. he kRtapu ! paropakAra pravINe! kulIne ! bhavabhayathI bhaya pAmelAo huM tamane eka vijJapti karUM chuM ke, kamalinInA patra upara rahelA jaLabiMdunI mAphaka jIvita vyane capaLa jANuM athavA zarada RtunA abhrapaTaLonI mAphaka saMpattine kSaNabhaMgura jANa tame jinadharma karavAmAM sAvadhAna thAo. huM siMhaladvIpanA adhipati zrImAna zilAmedha narAdhipatinI putrI kumArI sudarzanA chuM. mane pUrva pADvA janmanuM jJAna thayuM che. tenAthI pUrvajanmamAM vividha prakAranA anubhavelAM dukhenuM smaraNa mane
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ (374), thayuM che. te joIne huM saMsAravAsathI virakata banI chuM. mArA pUjya pitAnI AjJA laIne mArA pUrva janmanA nivAsavALA bharUca zahera. mAM AvIne A jinAyatana-jinamaMdira meM baMdhAvyuM che. zrImAna lAdezAdhipati samudranA kinArA paryata ane narmadA nadInA taTaupara jitazatru rAjA rAjya kare che. tenA kalyANakArI vijayavAna rAjyamAM meM A maMdira baMdhAvyuM che. te rAjAe ja mane svadharma jANIne eka divasamAM azva ane hAthI jeTalI jamIna upara doDI jaI zake teTalI jamIna bakSIza tarIke ApI che. te prAmAdikano upayoga huM A pramANe karuM chuM. zrImAna munisuvratasvAmI adhiNita A zakunikAvihAranA nibhAva ane rakSaNa arthe, temaja mArAM banAvelAM dareka dezanazALAdi khAtAonA nibhAva ane rakSaNArthe AThaso grAma, ATha baMdara ane ATha kilAvALA gAmanI upaja huM saMpuM chuM. tenI maryAdA pUrva dizA tarapha dhoTa kagaMdhapura paryata che. ane dakSiNa dizA tarapha hastIyuDapura sudhI che. A sarve huM arpaNa karI dauM chuM. te pramANe pAlana karaje para aneka rAjAo thaI gayA che ane hajI paNa thaze. A pRthvI koInI sAthe gaI nathI ane javAnI paNa nathI. A dharAdhIzapaNuM lakSmI ane jIvitavya sarva capaLa che. kIrti amara che. A asAra zarIrathI paropakAra karavo te ja zreSTha che. A pramANe bhakitathI banAvelA zakunikAvihAramAM sudarzanAe zilAlekha banAvarAvI te maMdiramAM paththara upara majabUta besADavAmAM AvyuM. | (chevaTe lakhavAmAM AvyuM ke, jinadharmI mahArAjAo jyAM sudhI A pRthvIno upabhoga kare te pRthvI para rAjya kare) tyAM sudhI saMsArano ucacheda karanAra arthAta saMsArane pAra pamADanAra A tIrtha vijayamAna rahe.
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ makaraNa 39 muM. ~*~ sudarzanAnu dharmamaya jIvana ane devabhUmimAM gamana. maMdira pUNuM thayA pachI sudarza`nA niraMtara bhaktithI AdarapUrNAMka prabhunuM pUjana karatI hatI. trikALa snAtra ane anamAM divasane moTA bhAga pasAra karatI hatI. temaja supAtramAM dAna ApatAM divaseA pasAra karatI hatI. khIjA dharmAMkAye+mAM zithila AdarALI ane maMdiramAM ja lIna thayelI sudanAne dekhI zIlavatIe AdarathI sudarzanAne kahyuM. putrI! juo ke jinamaMdira upayAgI che, chatAM maMdira karatAM jinezvarAe tapa saMyamane adhika kahyo che. A deha kSaNabhaMgura che temAMthI zAzvatasukhanA kAraNarUpa, A dehathI tapa, sayamAdi karI levAM eTalu ja sArabhUta che. dhanuM mUla yA che. yAnuM mUla tapa che. tapanuM mUla jJAna che. arthAt dayAthI tapa adhika che. tapathI jJAna adhika che jJAnathI nirvANa prApta thAya che. A uttarAttara guNunI vRddhi thavI joe. mATe sudanA ? ApaNane have tapa karavA te ceAgya che. jJAnIe paNu A pramANe ja kahe che. kacaNamaNi sovANaM thaMma saha ssUsiyaM suvanatalaM / jo kArijjaha jiNaharaM taovitava saMyamo ahio // 1 // seAnA ane maNinA pagathIyAvALuM, suvanA taLIyAvALu ane hujArA bhAnI UMcAivALu je manuSya jinamaMdira baMdhAve tenA karatAM paNa tapa, saMyamanuM kuLa adhika che. sudarzanAe vinayathI kahyuM. aMbA ! jo ema ja che teA
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 376 ) ApaNe gurUzrIe batAvela tapa zarU karIe. ApanuM kahevuM satya che. vitavya ane yauvana caMcaLa yAne anitya che, ApaNe kayA tapa karIzuM? zILavatIe kahyuM putrI ! sarvAMgasuMdara tapa karavAne mArA vicAra che. sudarzanAe kahyuM. te tapa kevI rIte thAya ? zILavatIe kahyuM. ajavALA pakSamAM ekAMtare upavAsa karavA. pAraNe AMbila karavuM. nira Mtara jinezvaranuM pUjana karavuM. A tapa caitra mAsamAM zarU karave joIe. chevaTe tapa pUrNa thatAM eka moTI pUjA karI, munione na ApavuM. du:khIyAMone madada ApavI vigere vidhi che. sudarzanA ane zILavatI banne jaNAMe te tapa zarU karyAM. jinapUjana, supAtradAna, pApakAra ane tapazcaraNAdi zubha bhAvamAM te tapa pUrNa thayeA tarata ja adhArA pakSamAM nijasIMha tapa zarU karyAM. jemAM pUrNAMkata tapazcaryA sahita, glAnImuni, zrAvako ane kepaNu raMgI manuSyane-jIvAne auSadhAdi ApI nirogI karavAnuM paNa krama karavAnuM hatuM. te tapa paNa pU thayA. tyAra pachI paramabhUSaNa tapa zarU karyo. A tapamAM ekAMtare upavAsa, pAraNe AMbila-AvAM khatrIza AMkhila jemAM Ave che te tapa, vidhipUrvaka pUrNa thayA. tyAra pachI khIja pazu dikSA kalyANika tapa, nirvANu tapa. kasDana tapa. ratnAvalI tapa. mutAvalI tapa. bhadra, mahAbhadra-sa tAbhadra, ItyAdi vividha prakAranA tapa karatAM sudanA ane zILavatIne sATha varSa nIkaLI gayA. eka divase sudarzanA peAtAnA jIvanamAM sIMhAsana Upara zAMta paNe vicAramAM nimagna thai hatI, tevAmAM tenI eka bahenapaNI utA vatI UtAvaLI tenI pAse AvI* AdarapUrvaka kahevA lAgI, svAmInI ! vadhAmaNI ApuM chuM. ApanA mAtA, pitAnI kuzaLa pravRtti kahenArI siMhaladIpathI dhAvamAtA kumaLA AvI pahAMcI che. te vAta kare che tevAmAM kamaLA paNa tyAM AvI paheAMcI. rAjakumArInA caraNamAM na
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 377 ) mIte siMhaladvIpa saMbadhI kuzaLa samAcArAdi sarve kahevA lAgI. svAminI ! ApanA puya pitAzrIe ApatI kuzaLa pravRtti pUchI che ane icchA che. munione kuzaLatA cAhI che ane ApanA samyak zrAddhAnanI paNa kuzaLatA pUchI che. AnA viSegathI ane dhanA suMdara medharI AtmakalyANa mATe ApanA jyeSTA vasaMtasenane rAjya soMpI ApanA mAtuzrI tathA pitAzrIe cAritra aMgIkAra karyu che. temaja tenI sAthe tamArA ee ( vasaMtasena vinA) cAritra lIdhu che. sava * potAnA mAtA, pitA ane ene dharmabhAge ceAAyelAM ane cAritra lIdhelAM jANI, sudarzanAnA AnaMdane pAra na rahyo. si'haladvIpa tarapha najara karI sudarzanAe tee namaskAra karyAM. sane paMcAga > kamalAe AgaLa calAvyuM. ApanA jyeSTa e mArI sAthe kahevarAkhyuM che ke mArAM ladhu bahenane kaheze! ke, bhavAMtaramAM paNa mane dharmAMdha ApI jAgRta kare. tevI ja rIte dhamasabaMdhI edha ApavA mATe padmA nAmathI tamArI dhAvamAtA ane vAsavadatta nAmanA tenA putre paNu vijJapti karI che. catura rAjakumArI, kamalAnA mukhathI AnaMdanA saMdezA sAthe A saMdezo sAMbhaLI ( nimittajJAnathI) cetI ga ke, peAtAnA dehAMta (maraNu) have najIka sabhave che. kemake jina vacananAM sArabhUta rahasyA tenA hRdayamAM ramI rahyAM hatAM. upazrutyAdi bhAvi sucaka nimittone te jinavacaneAtha' jANatI hatI, bhavAMtaramAM amane pratibAdha karo. vhAllA manuSya'nA bhale A svAbhAvika zabdA haiAya tathApi te zabdo bhavAMtara javAnA taratanA prayANune sUcaka che. nahiMtara pahelu kANu jaze ? te niNaeNya sivAya A vAkayA snehInA mukhamAMthI kema nIkaLe? temaja siddhAMtanA vacanethI paNa teNe pAtAnA AyuSyanA niya karyAM. siddhAMtamAM kahyuM che. ( vyavahAra-satra saMbaMdhI gAyA.)
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ (378) bhUkamna ghosa nAsA tArA jihANa aNuvalamaMmi / nava, paMca, satta, tiniya ega cadiNaM bhavejIyaM / 1 // dhuva cakaM tahati payaM aruMdhaI jo niyai puNo / vivarIyaM mAi haraM chammAse hoi jIyaMse // 2 // bhramaNa (bhrakuTI) 1. kAnamAM aMguThe ke AMgaLI nAkhavAthI je zabdo aMdara saMbhaLAya che te. 2. nAsikAne agra bhAga. 3. AMkhanI kIkI-tArA bIjAnI AMkhamAM jotAM pitAnI AMkha na dekhAya teathavA pANa-ArasI vigeremAM mukha jotAM AMkhanI kIkIo na dekhAya che. 4. ane bahAra kADhatAM pitAnI jIbha (jIbhanuM TeravuM) na dekhAya che. to nava. 1 pAMca ra sAta 3 traNa. 4 ane eka divase. 5 anukrame te manuSyanuM maraNa thAya. eTale bhrakuTI na dekhAya te nava divase. 1. kAnanA zabdo na saMbhaLAya to pAMca divase, 2, nAkanI DAMDI ema na bhAga dekhAya to sAta divase. 3. AMkhanI kIkI na dekhAya to traNa divase. 4 ane jIbha na dekhAya to eka divase te manuSyanuM bharaNuM thAya temaja dhruva cakra 1. tripada 2. arUMdhati 3. ane mApada 4. AcAra viparIta dekhavAmAM Ave to tenuM AyuSya cha mAsanuM bAkI rahyuM samajavuM. 2 svarodaya zAstramAM dhruvane nAsikAne agra bhAga. (keTalAka dhrunA tArAne paNa gaNe che kahe che ke-dhrune tAro je uttara dizAmAM Uge che te na dekhAya to cha mahine maraNa thAya) tripadane badale vinupada. viSNupada eTale AMkhanI kIkI, athavA tripadane badale tripatho hoya to AkAzagaMgA evo artha thavA saMbhava che. AkAzamAM dhoLA prakAzavALI jhAMkhI lAMbI ne vAMkIcUMkI paMkita-hAra jevAmAM Ave temane tripathA kahetA hoya tema samajavAmAM Ave che. arUMdhatI eTale jIbha-ane mApada yA-mAtamaMDaLa eTale bhrakuTI kahe che te pATha A pramANe che -
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ (370: aruMdhatI dhruvaM caiva viSNo strINi padAnica / kSINAyuSo na pazyaMti caturtha mAta maMDalaM // 1 // aruMdhatI bhave jihvA dhruvaM nAzAgra mucyate / tArA viSNupadaM proktaM bhravaH syAnmAta maMDalam // 2 // Ane bhAvArtha upara lakhavAmAM AvyuM che te ja che. dayAdi pUrvokta zAstra ane nimittothI potAnuM AyuSya najIkamAM ja pUrNa thatuM jANuM, rAjakumArIe zaheranA lokone temaja potAnA parivAranA manuSyane pitAne pAse bolAvI sarva jIvone khamAvyA. pitAthI jANatA ke ajANatAM koI paNa jIvane duHkha thayuM , ane parAdha karyo hoya te sarva jIvonI pAse pitAnA aparAdhanI mAphI mAgI kSamA mAgI. munisuvratasvAmInA maMdiramAM aSTAbdikA mahecchava zarU karAvyo. munione tathA anAthone vizeSa prakAre dAna ApavAM zarU karyA. maMdiramAM AvI, jinezvarane namaskAra karI, ekatva bhAvanAnI prabaLatAthI pitAnA AtmAne niHsaMga banAvyo. hAtha joDI munisuvratasvAmInI. te A pramANe rastuti karavA lAgIhe tribhuvana pradIpa ! suredranatacaraNa! bhavajaladhiyAnapAtra! niSka raNabaMdhu! anAthanAnAtha ! devAdhideva! munisuvrata svAmI! tuM jayavAna rahe. jyavAna rahe. he deva ! huM tArI AgaLa chelI vijJapti karuM chuM. janma, jarA, maraNarUpa mahAna kalelothI bhISaNa, Abhava samudramAM uttama manuSya janma meLavavA te tArI prasannatA ke kRpAnuM ja pariNAma che. ogaNotera koDAkaDI sAgarApamathI adhika pramANa mohanIya karmanI sthiti khapAvIe tyAre ja tArI sevA karavAne vakhata maLe che. te paNa tArI prasannatAthI ja he. nAtha ! jyAM sudhI huM nirvANa na pAmuM tyAM sudhI dareka janmamAM tArUM darzana, tArUM zraddhAna ane tArI AjJAnuM pAlana karavAnuM sAmarthya mane prApta thavuM ja joIe. he zaraNAgatavatsala ! niraMtara tAre mArA hAyamAM nivAsa kare ja joIe. tane hRdayathI eka kSaNa paNa na visAru
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ - (380) te akhaMDa Atmaupayoga mAro thavo ja joIe. he kRpALu deva ! pharIne janma, maraNa karavAM na paDe tevI yogyatA-cA samArya-yAmadada tuM mane Apa. Apa pratye mArI A chevaTanI aMtima yAcanA che. - ItyAdi arihaMtadevane namaskAra karI rAjakumArIe siddhabhagavAna AcAryazrI upAdhyAyajI ane kRpALu munione bhAvathI namaskAra karyo. A jiMdagImAM mana, vacana ane zarIrathI kAMI duSkRtya thayuM heya te save rAjakumArae aLavyuM. tenI kSamA mAgI kaSAyano vijaya karyo. IcchAone nirodha karyo evI rIte A janma saMbaMdhI pApasthAnake AvI anya janmanA karelAM pApane pazcAttApa karatI rAjakumArI A pramANe bolavA lAgI. anaMta saMsAramAM aneka veniomAM ane aneka nA samAgamamAM-saMbaMdhamAM ke sahavAsamAM AvA tAM mArA taraphathI, pRthvI, pANI, agni vAyu, vanaspati ane nAnA moTA vyasa jenI koI paNa yoge, ka vA karAvavA ane anume dana karavA rUpe virAdhanA thaI hoya te sarva jIvo, kRpA karI mAre aparAdha kSamA karo. temaja huM paNa sarva jIvone kSamA ApuM chuM. sarva mArI mitra che. mAre koI paNa jIva sAthe verabhAva nathI. rAgadveSAdi atyaMtara graMthane, ane sajIva, nirjIva Adi bAhya graMthIne sarvathA A zakitarUpe atyAre huM tyAga karuM chuM. A zarIra have thaDA vakhatamAM paDavAnuM che. eTale A dehamAM jIva rahe tyAM sudhI cAre prakAranA AhArAdine tyAga karuM chuM. arthAta te taraphathI mAruM mana kheMcI lauM chuM. temaja jIvananA AdhArabhUta A dehanI zuzruSAdi karavArUpa mArA upagane nivartAvuM chuM. jJAna, darzana, cAritramaya eka mAro AtmA te ja niraMtarane sAthI che. saMsAranAM ke duHkhanAM kAraNa rUpa te sivAyanA sarva saMge, saMbaMdhe ke baMdhanene virAga bhAve huM tyAga karuM chuM. samyakatva, kuta
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ (381) ane sarva viratirU5 traNa prakAranAM sAmAyike huM aMgIkAra karuM chuM.. arihaMtAdi cAra prakAranAM zaraNe grahaNa karUM chuM. arihaMtanuM zaraNa 1 - rAga, dveSa, kapAya ane durjaya viSayAdi zatruone jeNe nAza karyo che, te arihaMtanuM mane zaraNa he, bhavarUpa maLIvaDe, rAga dveSarUpa pANIthI sIcAI (paSaNa pAmI, jene karmarUpa bIjo prarahita thatAM (UmatAM) nathI. te arUtA mane zaraNabhUta thAo, deveMdra, nAge, nareMdra, caMdra ane khecareMdro vaDe karAtI pUjAne jeo lAyaka che. mokSagamana karavAne jeo (gya) taiyAra che te aratanuM mane zaraNa he. siddha bhagavAnanuM zaraNa 2 punya, pApAdi sarvane anitya jANu, teono kSaya karI jeoe anaMta jJAnamaya paramapada prApta karyuM che te siddha paramAtmAe mane zaraNabhUta thAo. sAdhuenuM zaraNa 3 uttama jJAnano abhyAsa karanAra, pavitra kriyAnuM pAlana karanAra, samiti gupti-athavA pravRtti, nitti rUpa saMyamamAM prayatna karanAra ane zatru mimAM samadaSTi rAkhanAra mahAmunionuM mane zaraNa he. . dharmanuM zaraNa 4 pAMca Azrava (pApane AvavAnA rastAo)ne nirodha, pAMca Ikriye nigraha ane cAra prakAranA kaSAyano vijaya karavAnI AjJA vALA kevaLajJAnI kathita dharmanuM mane zaraNa thAo. rAjakumArI sudarzana, A pramANe cAra zaraNa grahaNa karI, uttama kAnuM anumodana karavA lAgI. prathama teNe A jiMdagInI aMdara pitAthI banelA aneka dhArmika kartavyanuM smaraNa karyuM. pachI te te uttama kAryamAM vyatIta thayelA pitAnA vakhatana, mana, vacanane, zarIrane ane dravyane sadupayoga thayo che tema mAnI; pitAne kRtArtha
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ (382). mAnatI tenI anumodanA karavA lAgI. temaja A jiMdagInI aMdara pitAnI kAMIpaNa akArya-ke koI jIvane nukasAna-ke duHkhI karavA rUpa kAMIpaNa pApa banyuM hatuM tene yAda karI tene pazcAtApa karyo. aDhAra pApasthAnakane tyAga karyo. TUMkamAM kahIe to jANatAM ke ajANatAM banelAM pApane pazcAttApa, niMdA, gaha vigere karI, pharI na thAya te mATe daDhatA karI, AtmAne samabhAvamAM rathApita karyo. A pramANe AtmabhAvamAM jAgRta thayelI rAjaputrI sudarzanAe, phAgaNa suda pUrNimAne divase aNasaNuM aMgIkAra karyuM. unALAnI zarUAta te vakhatathIja thaI cUkI hatI. durjananI mAphaka sUryanAM kiraNa adhika tApa ApatAM hatAM. kura svabhAvanA rAjAnI mAphaka saryane svabhAva A vakhate vizeSa duHsaha hate. bhaThaDInA agninI mAphaka lunI garama vALAo duniyA para phelAtI hatI, chatAM jinavacanarUpa zItaLa gazIrSa caMdanathI siMcana karatI sudarzanA, aNasaNane amRnA pAna samAna mAnatA hatA. sudarzanA para adhika nehavALI, atyAre tenI mAtAne ThekANe gaNAtI zILavatI paNa niraMtara tenI pAse ja besIne madhura svare amRtanI mAphaka siddhAMta zravaNa karAvatI hatI. ane vAraMvAra Atma bhAvamAM tathA dharmadhyAnamAM jAgRta rahevAne preraNa karatI hatI. sudarzanA paNa vRddhi pAmatA saMvege paMcaparameSTi mahAmaMtranuM smaraNa karatAM vaizAkha zukala paMcamIne divase A mAnava dehane tyAga karI, nitya occhava sarakhA IzAna devalokamAM, maharkika devapaNe utpanna thaI jyAM amara apsarAothI gherAyelI, deva, devIe tenI stuni karatI hatI. sudarzanA maraNa pachI zILavatIne ghaNuM duHkha lAgyuM. lAMbA vakhatanA dhArmika sahavAsInA viyoge tenuM zarIra baLavA lAgyuM. rAjavaibhava akArA thaI paDyA. eka ghaDI paNa te sthaLe rahevuM te tene asahya duHkha samAna lAgatuM hatuM. zANuM zIlavatIe tarataja sarva saMgano tyAga karI gurUzrI pAse caritra grahaNa karyuM. gurUzrIe dikSita
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ (383) karI pravartanI sAdhIne saMpI. temanI sAthe vihAra karatAM siddhAMtanuM paThana ane vividha prakAre taSacaraNa karavA lAgI. samaLI vihAra uparanA mahAna bhaktirAgathI prAye te bharUcca zaheranI AjubAjunA vibhAgomAM vihAra karatI hatI. keTalAka vakhata paryata nidaoNSa caritravALI, vividha prakAranA tapa tapI chevaTe teNe sudarzanA mArga lIdhe arthAta aNasaNa grahaNa karyuM, zubhabhAve aNasaNa pALI, sa mAdhipUrvaka kA karI, IsAna devalokamAM sudarzana devInI pAse aneka deva, devIonA parivAravALI maharSika devIpaNe utpanna thaI. pUrva saMgatavALAM teo bane tyAM, aviyegIpaNe devasukhane anubhava karavA lAgyAM mokSAthI manuSyone devabhUmimAM jaI vasavuM te, lAMbe raste paMtha karanAra manuSyane raste cAlatAM dharmazALAmAM vizrAMti levA besavA barobara che. devabhavane, kAryasiddhirUpe teo mAnatA nathI. jene Atmika sukhane anubhava meLavo che satya sukha ja joIe che. janma maraNane dUra karavAM che te mahAnubhAva, devalokamAM paNa taddata pramAdI, ALasu ke viSaya sukhanA lAlacu banatA nathI. te sukhamAM Asakata thavAthI teone adha:pAta thAya che. samyagajJAna naSTa thAya che ane cAra gatinuM paribhramaNa cAlu ja rahe che. A ja kAraNathI jAgRta sthitivALI ane saMsAra sukhanI viSamatAnA anubhavavALI te banne devIoe, devabhavamAM paNa potAnuM agragamanava nuM prayANayathAyogya cAlu ja rAkhyuM hatuM. aviratinA udayathI ane devagatinA svabhAvathI teo tyAM cAritra laI zake tema te na hatuM tathApi zubhakriyAo che, jenAthI AgAmIkaLe je rastAmAM praveza karavAne che te raste niSkaTaka thaI sukhALo thAya te teone svAdhIna hatI. eTale te raste te banne devIoe tarata ja ravIkArI lIdho hate. | devabhavamAM teoe potAno cAlu krama A pramANe rAkhyo hate. kadAcita teo saparivAra naMdIvarIpe jatA. hatAM jyAM aneka zAzvata
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ (384) janamaMdiro che tyAM jaI aSTAblikA mahecchava karatAM hatAM. koI vakhata videha bhUmimAM vicaratA zrImAna sImaMdharasvAmI pAse dharmadezane sAM. bhaLavA jatAM hatAM. koI vakhata tIrthakaronAM janma kalyANika, kevaLa jJAnakalyANika ke nirvANukalyANika vigere sthaLe jatAM hatAM. ane bharUcamAM te aneka vakhata samaLIvihAramAM munisuvratasvAmIne vaMdanA karavA AvatAM hatAM. tyAM AvI sarva RddhithI bharapUra, kalpavRkSAdikanAM uttama puSpanI bhAlAdikathI jinevaranI pUjA karI, bhakitabhAvathI nRtya karatA, madhura ane manahara zabda vaDe gAyana-stuti pUrvaka guNagrAma karatAM hatAM. ityAdi deva, gurunuM pUjana, bhakita, dharmazravaNa ane parepakArAdi kartavyamAM tatpara thayelI ane devIo AnaMdamAM divase pasAra karatI hatI. prakaraNa 40 muM. - - - ApanuM Agamana AMhI kayAMthI thayuM che ! sudarzanAnI kathA ghaNuM lAMbI laMbAyelI havAthI cAlate prasaMga bhUlAI na javAya te mATe ADI pharI smRtimAM lAvavAmAM Ave che. dhanapALa potAnAM patnI AgaLa A vRttAMta kahe che. kinnarIe giranAra pahADa upara A sarva prabaMba dhanapALane saMbhaLAvyo che. vimaLAparvata upara caMDavega viMAdhara muni, caMpakalatAnI AgaLa A sarva vRttAMta kahe che. caMpakalatA ane caMpakalatA upara mehita thayele mahasena rAjA, latAnA aMtane (pachavADe chupAI) rahIne A sarva vRttAMta sAMbhaLe che. A maMdira A parvata para koNe ane kevA prasaMgamAM baMdhAvyuM." A praznanA pratyuttaramAM sudarzana ane zILavatInuM jIvanacaritra kahevA
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ (385) mAM Avyu. have caMpakalatAnA khIjA praznanA pratyuttara ca Davega muni Ape che. uttara huM ApuM chuM. " ApanuM Agamana ahIM kayAMthI thayuM che ? ' mAruM' Agamana A parvata upara karyAthI thayu che te praznatA caMpakalatA ! tuM sAvadhAna thaIne sAMbhaLa. munisuvratasvAmI tI karanA nirvANu pachI, ee dharmopadeza ApI, jainadarzana prakAzita varSa vyatIta thayAM, e avasare minAtha tIrthaMkara utpanna thayAM. te dasa hajAra vapa ta A duniyA upara dha khAdha ApI nirvANu pAmyA. temanuM tI pAMca lAkha varSa paryaMta cAlyuM. e avasare A bhArata bhUmi upara temanAtha nAmanA bAvIzamA tIrthAdhipati thayA. te eka hajAra va pa ta dharmanuM pragaTIkaraNu karI nirvANa pAmyA. temanu tItha yA zAsana tyAsI hAra ane sADAsAtase va pa ta cAlyu. te avasare A bhUmi upara pArzvanAtha tevIzamA tIthaMkaranA janma thayA. teoe se| varSoM paMta A bhUmi para rahI aneka jIvAne pratikhe dhI mekSagamana karyuM. temanuM zAsana aDhIme varSa pa`ta cAlyuM, tya:ra pachI baheAMtar vanA AyuSya pramANavALA mahAvIradevane! janma thayA. jee hamaNAM bhavya jIveAne dhamepadeza ApI nirvANu pAmyA che. te samI vihArane banAvyA hamaNAM kAMIka UNA khAra lAkha varSa thavA AvyAM che arthAt (- 11,94,972 ) varSa thayAM che. A ja paNa te pavitra tIdhamAM munie nirvANapadanuM sAdhana kare che. A avasarpiNI kALamAM paNa te tInA mahimA devA karI rahyA che. sAMpratakALamAM zrImAna mahArvIradeva hamAM nirvANa pAmyA che. chellA tIrthAdhipatinuM zAsana atyAre pravartI rahyuM che. prasaMgeApAta ATalI hakIkata jaNuAvyA pachI, ahIM mArU` Agamana kayAMthI thayu che? te vize have huM tamane jaNAvuM chuM. 25 " gaNudhare ane munikaratAM, krame cha lAkha
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ (386) bhadre ! rAjakumArI sudarzana mAtapitAne namaskAra karI, siMhaladIpathI jyAre bharUccamAM AvI, tyArapachI tenI dhAvamAtA. kamalA bharUyathI pAchI siMhaladvIpamAM AvI tyAre sudarzana AgaLa yunizrIe je dharmopadeza Apyo hato te temane kahI saMbhaLAvatAM tathA sudarzanAnA pUrvabhava saMbaMdhI caritranuM smaraNa karatAM AkhA rAjakuTuMbamAM vizeSa prakAre virakatabhAva utpanna thaye. AtmasAdhana karavAne taiyAra thayelA siMhalezvare ghaNI AjIjI karI vasaMtasena nAmanA sarvathI ladhu putrane rAjyAbhiSeka karyo, kAraNa ke te paNa potAnI ladhu benanuM caritra sAMbhaLI virakata dazA pAmyuM hatuM. padmA nAmanI bIjI dhAvamAtAnA putrane sahAyaka tarIke seve ane mAtAnI mAphaka paDyA dhAvamAtAne te kumAranI pAse mUkIne caMdragupta (siMhaladvIpanA) rAjAe rAjyalakSmIne tyAga karI, kuTuMbasahita surzanAnA nimitathI vaiirAgya pAmI cAritra lIdhuM. teo sarve ugra tapazcaraNa karatAM A mAnavadehane tyAga karI devabhUmimAM devapaNe utpanna thayA. vasaMtasena siMhaladvIpamAM rAjya karatuM hatuM. teNe paNa avasare rAjayalakSmIno tyAga karI cAritra lIdhuM, paNa cAritramAM dUSaNa lagADI kAMIka virAdhanA karI, maraNa pAmI bhUvanapatidevanI nikAyamAM devapaNe utpanna thayA. te bhUvanapatidevanuM AyuSya pUrNa karI, A janmamAM vaitADhaya pahADanI dakSiNa eNi upara AvelA caMdrarathanagaramAM caMDavega nAmanA vidyAdhara rAjapaNe utpanna thayo. uttama rUpa, lakSaNAdi dhAraNa karate anukrame yauvana avasthA pAme. eka divasa kriIDA karatAM karatAM te bharUccanagara tara6 jaI caDe. tyAM rahelA samaLIvihAra catyamAM kinnara, gaMdharva ane yakSa pramukhanI devIonuM madhura gAna sAMbhaLI te, te maMdiramAM gayo. e avasare maMgaLAcaraNa belI, puSpavRSTi karatAM devAMganAoe devAdhideva AgaLa gaMbhIra arthanI stutivALuM gAyana zarU karyuM hatuM. sAthe sAthe bhakitabhAvatI adhikatAthI amara vadhuo naya paNa karatI hatI. te prasaMganI pUrNa
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 387 ) hutI thavAnA avasare te samudAyamAMthI eka tarUNI uMcca svare A pramANe khelavA lAgI. jA suraselasahiyakulapavvaya gayaNi tavei diNayaro sUra, gahanakhattatArAgaNasohIo naha paribhamaI sasaharo || vAsarayamayaMkamuttAhalakhIrodahijalujjallA, devI sudarisAi suranArihiM gijjao kittinimmalA ||1|| kulapava tAnI sAthe merUparyaMta jyAM sudhI A duniyA para kAyama che, sUrya AkAzataLamAM tapI rahyo che, graha, nakSatra ane tArAgaNeAthA suze:bhita caMdra AkAzamAM paribhramaNa kare che tyAM sudhI, zarada RtunA caMdra samAna, muktAphaLa (meAtI ) samAna, athavA kSIrasamudranA jaLasamAna devI sukranAnI ujvaLa ane nirmaLa kIrttinuM suranArIe gAna karI. e avasare paranA maneAbhAva jANavAmAM praviNutA dharAvanArI, devI sudanAnA saMketa karavAthI, anya devI A pramANe khelavA lAgI-- sasurAsuraMmilAe pichchai mohassa vilasiyaM jamhA / visayahalAlasA micchAtimirapaDalaM tariyanayaNA // 1 // pichchaMtA vina pilchaMti ke vihiyamappaNo mahAmUDhA / ahavA kittiyameyaM pamAya maharA paravasANaM || 2 || ahA ! sura, asura sahita A leAkamAM mehatu`. ( kevuM ) A vilasita dekhAya che? keTalAeka mahAmUDha, viSayasukhanI lAlasAvALA ane mithya!va adhakAranA paDalathI AcchAdita netravALA jIve, dekhatA chatAM paNa peAtAnuM hita dekhatA nathI. athavA pramAdarUpa madirApAnathI paravaza thayelA jIvAtuM A ajJAna keTalA mAtra che ? arthAt thoDu ja che. sudarzanA devInA sa MketathI khIjI devI A pramANe khelavA lAgI--
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 388 ) kiMpi na cujjaM jaM iha ghaNarAgado savasagaM jiyA || puNa puNavi bhaNijjaMnA vi kei hiyamattaNo nahi muNaMti // ahavA kittiyameyaM ghaNacikaNaniviDa kammANaM || bahene ! niviDa rAga dveSane AdhIna thayelA keTalAeka jIve1;. vAraMvAra kahevA chatAM paNa AtmAnuM hita jANutA ke samajatA nathI. temAM kAMi Azcaya nathI. athavA gADha, nikhiDa, cikaNA karmavALA jIvenuM A ajJAna keTalAmAtra che. arthAt temAM bhAreka| jIvAmAM tuM saMbhave che. . ityAdi vividha prakAranA eLabhAvALAM te apsarAMonAM vacane sAMbhaLI te caDavega vidhAdhara vicAramAM paDayA ke zuM? A mahAprabhu ariha ta deva ane A devIe, apsarAe pUrve kAipaNa sthaLe me joyAM che ? athavA koI paNa sthaLe sAMbhaLyAM che ? vaLI A apsarAoe A pramANe zA mATe kahyuM ke " mithyA mAhathI mAhita thayelA niviDa kavALA keTalAeka jIvA peAtAnuM hita jANatA nathI vigere ' ityAdi vicAra karatA cAMDavegane pratiSedha karavA mATe sudanA e kahyuM. huM bhAI ! AtmahitakArI mArAM vacaneA taraph tuM dhyAna Apa. " bahena, mane pratimAdha Apajo " A tArAM vacane tuM yAda karI, hamaNAM jAgRta thA. khAdha pAma, pUrva janmamAM tu si MhaladIpanA rAjAne putra hatA. tArU nAma vasaMtasena hatuM. te` kamaLA dhAvamAtA sAthe kahevarAvyu` hatu` ke-avasare mane pratiSeAdha Apajo. tArA bhUvanapati devane eka (vimAnika devAnI apekSa.e ) nAne bhava pUrNa thatAM tuM ahIM vidyAdharapaNe utpanna thayA che. huM tArI nAnI bahena sunA-izAna devalAkanI mahaddika devI chu. sudanA devInAM vacaneA saMbaMdhI hApAha karatAM caDavegane jAtismaraNu utpanna thayuM. pUrvanA bhavA dekhatAM ja te khAlI uDayeA. huM kRtA thayA, hu` kRtArtha thayA. bahena ! saMsArarUpa kUvAmAM paDatAM te mAre
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ (389 ) uddhAra karyAM. baheneA hai! te! tArA jevI ja ho. snehIo hA te tArAM jevAM ja hato. vhAlAMonA meLApa hA teA tArA jevAMone ja hejo. snehIo, vhAlAMe ke baheneA te ja ke trividha tApathI tapelAM snehIonA uddhAra kare. zuM viSayanI khADamAM nAkhanArAM snehIo kahevAya ke ? nahiM ja. te kharekhara ahita karanArAM, bavAbhavamAM rAjIvanAra gupta zatrue che. bahena ! jema teM mane jAgRta karyAM, tema dharmI paNuM tu AtAva-saMbhaLAva. trAsa A avasare bhavya jIve te pratimASa ApatA vIraprabhu, zatruMjaya parvata para AvI samatrasaryAM hatA. vIraprabhunA vihAra avadhijJAnathI jANI caDavegane sAthe lai suHnA devI parivArasahita tyAM gaI. traNa pradakSiNA karI bhakitapUrvaka tee vIraprabhunI stuti karavA lAgyAM. he nAtha ! zaraNAgatavatsala ! kRpALu deva ! bhavabhayathI pAmatA bhavya jIve te udghAra karanAra ! tuM A jagatamAM jayavaMta rahe. krutinAM dvArA baMdha karanAra ane mekSanAM dvArA khullAM karanAra, nirvANu nagarana! mArga'mAM pradIpa tulya tuM ja che. he prabhu ! amArA para tuM eve anugraha kara ke, saMsAraparibhramaNa baMdha karI ame sadAne mATe parama zAMtimAM rahIe. tyAdi stuti karI, sarve yathAyeAgya sthAne besI, te mahAprabhunA sukhathI nIkaLatI dharmadezanA sAMbhaLavA lAgyA. vIrabhagavAne tene kahyuM. mahAnubhAve ! A mAnadio culA ane pAsA pramukha daza daSTAMte prApta thavI duba che. te tamArAmAMthI caDavegane maLI cUkI che. jJAnamaya yAne vivekavALI jiMdagI vizeSa durmAMna che. te meLavIne samyagdarzanadi AtmaguNu pragaTa karI, niraMtaranA mATe janma, maraNune jalAMjalI ApavI joie, samyag na prApta thavA chatAM, pramAdI jIvA tenA anAdara karI viSayAdikamAM asata bane che. tenuM pariNAma ana MtakALapayata sa'sAracakramAM
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ (390) paryaTana karavArUpa atyaMta duHkhamaya Ave che. AtmA ja pitAne mitra ane zatru che. sanmArga tarapha pravRtti karatAM mitranI mAphaka sukharUpa nivaDe che ane asatamArga tarapha gamana karatAM zatrunI mAphaka duHkhadAyI nivaDe che. durgaNono tyAga karI AtmaguNamAM Adara kare. tamAre sukhI thavuM ja che te pachI satya kArya karavA mATe bhAvIkALanI vATa zA mATe juve che ? AtmAne UMcI sthitimAM lAvI sukhI thavuM hoya te A guNa avazya tame meLavo. jinezvarae kahelA chavAchavAdi padArthonA nityanityapaNuno nizcaya karI, . AtmAnI astitA (haiyAti) mATe niHzaMka bano arthAta AtmA avazya che te bAbatamAM zaMkA na kare. 1. vividha du:khI thatAM prANuone dekhI, kavya, bhAva karuNAdaSTi vaDe teone upakAra kare. teonAM duHkha ochAM thAya tema teone yathAzakti madada Apo. 2. deva, mAnava, tiryaMca ane naraka, A cAre gatiomAM echuM ke vadhAre paNu duHkha che ja. te du:khathI uttejIta thAo ane te duHkha zAMta karavA mATe dharmakAryamAM udhama kare. 3. deva, manuSyanAM uttama sukha paNa anitya ane viyogazIla che, pariNAma duHkharUpa che tema jANI te sukhanI upekSA karo, nitya, zAzvata, AnaMda nirvANasukhanI abhilASA rAkhe. 4. rAga dveSanI vibhAva pariNatithI utpanna thatA karmavipAka dukhamaya che, tenAthI mahAna aniSTa duHkha vedavAM paDe che. ema jANe koI vakhata anukULa ke pratikULa prasaMgamAM rAga, devayA harSa, zoka na kare. dezapAtra cho para paNa dayA-anukaMpA karo. tema na rahe te upekSA karo. 5. guNI manuSyone dekhI guNanurAgathI tamAre AnaMdita thavuM. svadharmIonuM vizeSa prakAre hita karavuM. sarva jave upara karuNA-buddhi rAkhavI. arihaMta, siddha, pravacana, guru, sthavira ane bahuzrutAdika sAthe vinayapUrvaka bahumAnanI lAgaNIthI jevuM ane vartavuM. yauvana, lakSma Adine kSaNabhaMgura jANa banatA prayatna tene sadupayoga kara
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ (391) samyak zraddhAnanA rakSaNArthe ATha aticAra dUra karI ATha guNa dhAraNa karavA. jIvAdi padArthone heya, ya, upAdeya buddhithI yathAyogya je sahe che ke, mAtAnA dUdhanI mAphaka niHzaMkapaNe AtmaguNarUpa zarIranuM poSaNa kare che, miyA ADaMbarIonA kaSTakarmAdi bAhya ADaM. barane dekhI temanI pAse satya che tema dhArI daDI javuM na joIe. paNa temanAM vartana ane vacanone buddhinI kasoTI upara caDAvI parIkSA karavI joIe. dharmanuM phaLa maLaze ke kema ? A saMdeha karo egya nathI. vyavahAranAM nAnAMmoTAM dareka kAryanAM phaLa maLe che te pachI ni:spRhabhAve karAtA dharmanuM phaLa kema nahiM maLe ? jJAna, darzana, cAritrAdi AtmadharmamAM prayatna karanAra yogya jIvane dekhI tenI prazaMsA karavI. banatA prayatne temanI agavaDatA dUra karI temanA dhArmika jIvanamAM saralatA karI ApavI. Ama karIne te te dhArmika kAryanA utsAhamAM anyane vRddhi karI ApavI, AtmadharmathI patita thatAM jIvone hitopadeza ApI pAchA temane dharmamArgamAM sthira karavA. nahiM ke tenAM chidrA dekhI tene dharmathI bhraSTa karavA ke pote dharmathI bhraSTa thavuM. rAjImatI jevI suzIla abaLAe cAritrathI bhraSTa thatA-patita thatA rathanemIne hitopadeza ApI sthira karyo hato. A pramANe dharmathI patita thatAnuM rakSaNa karavuM. vyavahAramArgamAM sIdAtA, dukhI thatA eka dharma pALanAra svadharmI baMdhuone egya rIte Azraya ApI AgaLa vadhAravA. bharata rAjAe zrAvakane madada ApI hatI. bAhubalIe pUrvajanmamAM munione madada karI hatI. A madada ApavAthI teo, svapakalyANa karo sukhI thayA hatA. AnuM nAma svAmIvala kahevAya che zIyaLanA utkaTa prabhAvathI subhadrAe zAsananI unnatirUpa prabhAvanA karI hatI. tevI rIte anya koIpaNa jJAnAdi adbhuta guNathI dharmane prabhAva vistarita karavuM, tethI aneka jIvone dharmanI prApti thAya che, prabhAvane dharmaprAptinuM nimittakAraNa che. A guNathI vibhUSita AmAo sva5 vakhatamAM saMsArane pAra
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ (32) pAme che. samyaphAdAna nizcaya karavA mATe mithyAtva paNa jANavuM joIe. deSa jANyA sivAya guNane saMgraha kevI rIte karI zakAya ? lAkho bha bhamatAM paNa je duHkhe meLavI zakAya tevuM nirmaLa samyakta pAmIne keTalAeka mUDha prANIo vyaMtara, graha, gotra devatA ane pitae vigerenuM tArya, tAryaka buddhithI ke sukhAdi prAptinI AzAthI, pUjana vigere karI samyaphavaratna hArI jAya che. potAnI zakti chatAM zrI zramaNa saMdhane mAthe AvelA duHkhanI upekSA karavI nahi. tema karavAthI-guNIone madada karavAmAM zakita gAvavAthI-saMsAramAM paribhramaNa karavuM paDe che athavA navIna guNa meLavI zakAto nathI. je kuTuMbane mAlIka mithyAtva aMgIkAra kare che yA durAcaraNamAM pravRtti kare che. te potAnI nizrAmAM rahelA pitAnA AkhA vaMzane saMsAra samudramAM phekI devAnuM kare che, kAraNa ke tenA vaMzamAM utpanna thanArA manuSyono moTo bhAga tene pagale prAye cAle che. agni, jhera ane sarpAdi kara prANuo paNa tevA deze ke tevuM nukazAna nathI karatA ke jevA de nukazAna ke duHkha, mithyAtvanA AdaravAthI manuSyane anubhavavAM paDe che. mithyAtvathI mUDha thayelA loke cAra gatimAM chedana, bheLa, tADana, tarjanAdi vividha prakAranAM du:khane anubhava kare che. A ja kAraNathI samyaphavaratnanI zuddhi mATe, sumatimAM pratikULa mithyAtvane prayatnapUrvaka tyAga karavo. samyakatva mokSanuM eka aMga che, eka aMgathI saMpUrNa kAryasiddhi thatI nathI, mATe samyaktva meLavyA pachI sarva saMganA tyAgarUpa cAritra yAne sarvavirati aMgIkAra karavI joIe. sarvasaMga-tyAga karavAthI ja saMpUrNa karmane tyAga banI zake che. sarvasaMga-tyAga mahAsatyavAna che ja karI zake che. caMDavega ! tuM kSatriya vaMzamAM utpanna thayela che. mahAsatyavAna che. punya pApane jANanAra che. saMsAranA svabhAvane tane anubhava che. jAtismaraNazAna tane thaeluM che. pUrva janma saMbaMdhI sukha duHkhane
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ (393 ) tane anubhava che, mATe kaDavAM vipAka ApanAra bhavavAsane tyAga karI uttama yA prabaLa satvavAna manuSyane lAyaka cAritra grahaNu karavuM te tane yeAgya che. tema karavAthI ja A tArI mAnavija dagI saphaLa thaze. bhagavAna mahAvIradevanA upadezathI caDavega pratiSedha pAmyA ane tarata ja vIra paramAtmA pAse teNe cAritrane svIkAra karyAM. devI sudarzanA, peAtAnA bhAine cAritra grahaNa karAvavArUpa uttama rIte pratikheAdha apAvI, hu` pAmatI saparivAra izAna devalokamAM gai. ca'Davega munine vIra paramAtmAe uttama zikSA ApI. mahAnu bhAva ! tamAre niraMtara apramattapaNe rahevu. cha nikAyanA sarvAM jIvAnu sarva prakAre rakSaNu karavu. upayeAgapUrvaka samiti, guptinu pAlana karavuM. khaDganI dhAranI mAphaka tikSNa pAMca mahAvratAnuM pAlana karavuM. niraMtara jJAna, darzana, cAritramAM vRddhi karavI. sutra, artha mAMthI sAra-tatva grahaNu karavuM. dhamA mAM Atmazakti khIlakula na chupAvavI. sattara prakAre saMyamanuM pAlana karavuM. aDhAra prakAre suvizuddha brahmacarya zu idhAraNa karavI, duHsaddha parisaMhe sahana karavA. zarIranA nirvAha arthe khetAlIza dASarahita AhAra levA. gurUkuLavAsamAM nitya vasavuM, iMdriyarUpa gheADAone sArI rIte damIne vaza rAkhavA. rAga, dveSa!di subhaTanA viSaya karavA. pariNAmanI vizuddhirUpa zreNi para ArUDha thaI yathAkhyAta cAritra meLavavuM. aprazasta kRSNAdi lezyAe nA tyAga karavA. zukalAdi prazasta lesyAmAM vRddhi karavI. mehane tyAga karavA. A, raudradhyAna pAse paNa AvavA na devAM. dharmadhyAna tatha zukladhyAnamAM praveza karavA. apratibaddha thavuM, zarIra upara paNa mamatvabhAva na rAkhavA. chevaTe paMDita maraNe maraNa pAmI janmamaraNanA pherAthI nityane mATe mukta thavuM. ityAdi mahAvIra prabhunA mukhathI hitazikSA pAmI te muni potAnA AtmAne kRtArtha mAnatA prabhu sAthe vihAra karavA lAgyA. anukrame
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 394) vizuddha pariNAme te munine avadhijJAna utpanna thayuM. tapa, sAdi pAMca prakAranI tulanAe peAtAnA AtmAnI tulanA karI, prabhunI AjJAthI anukrame ekalavihArIpaNu' aMgIkAra karyuM. prakaraNa 41 muM. Xia ahIM zA mATe AnmyA chu? caDavega munie ca'pakalatAne uddezIne kahyuM. caMpakalatA ! hu ahIM zA mATe Avye| chuM ? A tArA mananA praznanA pratyuttara ApavA yAgya dhArI huM tane kahuM chu ke--avadhijJAnathI tane vimaLa parvata para AvelI jANI tane pratiSedha ApavA mATe ahIM mAruM Agamana thayuM che. siMhaladvIpanA rAjAe jyAre cAritra lIdhu te avasare je padmA dhAvamAtAne mArI ( vasaMtasena ) pAse mUkI gayA hatA, te padmA dhAvamAtA maraNa pAmIte, ATaleA vakhata saMsAramAM paribhramaNa karI haeNmAM pATalIputra nagaranA jaya rAjAtI jayazrI paTTarANInI kukSIe ca'pakalatA nAmanI putrIpaNe te utpanna thai che, je tuM pote ja che. caMdranI mAphaka pUrNa kaLAvALI tArA vivAha mATe tArA pitAe aneka varatI gaveSaNA karI, paNa chevaTe mahusena rAjAnuM citrapaTTa dekhI tane vizeSa prema utpanna thayeA. tethI pradhAnaDhArA tArA pitAe, mahusena rAjAne tAruM pANigrahaNa karavAnuM AmatraNa karAvyuM. te rAjA tArA pitAnA AmaMtraNane mAna ApI, pAMca vahANu laine vivAha mATe AvatA hatA. rastAmAM nI pratikULatAthI vahANu bhAMgI
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ (395) gayuM. eka dUtanA sukhathI A vRttAMta tArA pitAe sAMbhaLyuM. tene bahu kheda thayA, tethI vizeSa kheda tane thaye, bhaviSyanA vhAlA patinI AvI daza! thayelI jANItuM viSayathI virakta tha. paNa tAre aMta kheda zAMta na thayeA. A avasare vimAnamAM besI devI sudanA AkAzamArge tArA mahela 5se thaI pasAra thatI hatI. teTalAmAM agAzImAM jhUratI ane zAka karatI tArA upara tenI dRSTi paDI. mAnadraSTithI teNe tArA pUrvajanma jANI lIdhA. dhAvamAtAne pratimedha ApavA ema ciMtavI teNe tane tIrthATana-tIrthaMnamana karavA nimitte AkAzagamana thai zake tevI eka pAdukAnI joDI ApI, . jene mahimA tane samajAvavAmAM Avye che. hamaNAM tuM ahIM munisuvratasvAmIne ( pratimAjIne) vaMdana karavA AvI che. samyagdarzanathI bhraSTa thayelAM manuSyA bhayaMkara bhavasamudramAM pari bhramaNa kare che. ca'pakalatA ! tuM paNa dhazraddhAna ane uttama A caraNa vinA Ama anavasthita sthitimAM paribhramaNa kare che. kAMika sukRtanA kAraNathI tane pharI paNa mAnajiMdagI maLI che. pramAda karI tene niSphaLa karavI te kai paNa rIte megya nathI. pUrva janmane smaraNa karAvI ApanAra munirAjanAM yaJAnI madadathI vicArazaktivALI caMpakalatAne jAtismaraNu jJAna thayuM. pUnA bhave dITha!. saMsAratI viSamatA dekhatAM mehu ochA thaye. vairAgyane avakAza maLye capakalatAe guruzrIne prazna karyA kRpAnAtha ! pUrva janmane mAre putra vAsavadatta humaNuAM kyAM utpanna thayeA che? ane hAla kUkyAM che ! gurUzrIe kahyuM. caMpakalatA ! dharmamAMduM zubha kattabyA karyo sivAya maraNa pAmI ATaleA vakhata tiryaMca, manuSyAdi halakA bhavAmAM teNe paribhramaNa karyu. che. gayA janmamAM kAMIka vizeSa sukRta karI hamAM te malayAcalanA dharamamAna malayanagarImAM mahasena rAjApaNe utpanna thaye che, jenI chabIne ( citrapaTTane) dekhI tane rasneha utpanna thaye
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ (39) hatA, ane jenI sAthe tAruM' lagna thanAra hatuM te mahusena tArA pUrva janmane putra che, tAruM pANigrahaNa karavA AvatAM daivayeAge tenuM vahANu bhAMgI gayuM che ane tethI hamaNAM te A pahADa upara ALyeA che. taSAthI tenuM sukha zoSAtu hatuM. A vAvamAMthI teNe pANI pIdhuM. te avasare maMdiranI bahAra rahelI tArI pAdukA dekhI tene vi cAra AvyA ke padukAne mAlika kANuM haze ? tenI zodha karavA mATe te maMdira pAse AvyeA. tyAM tArU rUpa dekhI te tArA para vizeSa mAhita thayeA che. hamaNAM te ApaNe| saMvAda sAMbhaLate ane tAru'rUpa jote! A kikillI vRkSAdi latAonA AMtare guptapaNe Ubho rahyo che. tArI icchA hAya te! te tArA pUrvajanmanA putrane jane dekha yA maLone zAMti pAma. caDavega guruzrIe kahelu peAtAnu` caritra sAMbhaLa mezvanI dArAthI haNAyela eLa(eka jAtane kIDeA)nI mAphaka mahAn lajjAthI petAnuM sukha nIcuM rAkhI, mahusena gurUzrI pAse Avye ane gurUrAjanA caraNAraviMdamAM paDayA. gurUe kahelA pAchalA janma saMbaMdhI uhApAha karatAM tene pUrvajanmanuM jJAna thayuM. rAjA dhaNI namratAthI gurUne kahevA lAgyA. he paramaupagArI ! jJAnavi!kara ! nidainika kA sanmukha thayetre, ane tethI ja bhAvI du` temAM jaI paDavAnA, tevA pApathI, A pApI jIvane Ape udhAra karyo che. te krI paNa vizeSa upaga.ra karI, saMsAracakramAM paribhramaNa karavuM na paDe tevI rAte Apa mArA udghAra karo. niSkAraNu paropakArI mahAtmAe~|, A duniyAnA sarve jIveAnA parama ba tulya che. gurUtrIe kahyuM. bhadra ! mAhAMdhakArathI vyakuLa netravALA, kAmAMdha manuSyA mATe, evuM kayu' akAya` duniyAmAM nathI ke teo na kare ? tevA jIveA kharekhara dayApAtra che. dhana, niviDa, kaThiNukadeSarUpa majabUta raz2ajInA pAzathI baMdhAyelA manuSye kAi vakhata putranA paNa
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 397 ) . putrapaNe utpanna thAya che. pitA putra thAya che. putra pitA thAya che. mAtA strI thAya che. strI mAtA thAya che. strI mena thAya che. putrI thAya che. putrI strI thAya che. mitra zatru thAya che. zatru mitra thAya che. vaiI badhu. cAya che. baMdhava verI thAya che. nAkara rAjA thAya che. rAjA neAkara thAya che mATe he rAjana! viSAda nahi kara. ajJAnadeSathI AvuM akAya manuSyAthI thaI jAya che temAM kAMi navAi nathI. hamaNAM vaLI kalikALanI zarUAta thaI cUkI che. manuSyeAnA hRdaye| kalikALanA kalaMka pa`kathI kaluSita thayAM che. anaadhakArathI vivekanetra AcchAdita thayAM che. jIvA mehathI meAhita thayA che. da.rUpa sarpathI DasAyelA che. mithyAtvarUpa viSama viSathI dherAya che. krodhAgnithI maLI rahyA che. mAnagirithI dabAyelA che. mAyArUpa viSavalInA pavanathI virita thayA che. dhanamAM AsaktirUpa atuccha mUrchAmAM sudrita thayA che. lAbha samudramAM DUbyA che. krUra kugrAharUpa grAhathI grasIta thayelA che. A vAta ramaSTriya viSayAbhilASanA Avatta'mAM paribhramaNa. kare che. duSTa abhiniveza ane kliSTa pariNAmamAM khuMcyA che. AvA raudra kalikALamAM prANIe akAya tarapha pravRtti kare te zuM Azrayajanaka che? arthAt nathI ja. sannipAtika jvaravALAne dauM, dUdhanu pAna ahitakara che. pitta jvaravALAne agni ke tApanuM sevana ahitakArI che. tema A iMdriyajanma viSaye AtmahitanA icchakane ahitakArI che. viSayasukha ati virasa che. pAmAnI kharaja mAphaka vartamAnakALe sukha Ape che. paNa tenu pariNAma dArUNa che. ka pAka tanAM phaLAnI mAphaka viSayasa MganuM pariNAma du:khamaya ja Ave che. seMkaDa!game bhavAnI paraMparAmAM du:khanA heturUpa thAya che mATe tene tyAga karI AtmaguNa pragaTa karavA joie. mahusena ! vasA, mAMsa, rudhira, mUtra, viSTA, zukra ane dudhI maLeAnA samudAyathI A zarIra bharapUra che. ca ane hADathI bharelu che snAyuthI vIMTAyelu che. pratidina zuzruSA karavAthI ja zelA Ape
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 38 ) che. camAranA kuMDa sarakhA A dehamAMthI meLa ane rudhira vahuna thaI rahyAM che. A jugupsanIya daMDamAM pazu mUDha manuSye rati pAme che e keTaluM badhuM zaiAcanIya che.? manuSyeA jemAM utpanna thayA che, jenuM pAna karIne vRddhi pAmyA che temAM ja pAchA Asakata banI ti kare che. ahA ! keTalu badhu' zAyanIya ! jIvanI AvI pravRtti te sAthe avasapiNI kALanI zarUAta te vizeSa du:khanuM kAraNa che. avasarpiNI kalikALa hamaNAM avasarpiNI kALa pravarte che. te dUSama kALanA nimitta doSathI prAye karI ghaNuAM manuSyo mUDha ajJAnI che. pramAdamadirAthI atyaMta unmatta thai rahyA che. phUDakapaTathI bharapUra che. akAya mAM Asakata che. kuzIleAnI sAmata karavAvALA jIvA che. karyAM guNune oLavIne kRtaghnA bane che. capaLa citta vizeSa dharAve che. prakhaLatara kSamApradhAna munie paNa khIjamAtra rahelA che. dhaNA the!DA ja manuSyA dRDha samyakUvAna haze. virati du:khe AdaravA pALA ceAgya che. guru. vinaya ghaNuM| thoDA ja dekhAya che. leAkeAmAM maitrIbhAva kAraNa pUratA ja che. svajanAnA vyavahAra puchu leAbhagrasta che. dhana sa.dhananA upAye pazu ghaNAM sAvadha, kapaTa ane kalezathI bharapUra che. pitA putra di svajana pazu ApasamAM avizvAsanI najarathI juve che. rAjAe anyAya karI krUra svabhAvanA, kuTilatAthI bharapUra ane pizAcanI mAphaka chidra jonArA rahyA che. dhUrto, vizvAsadhAtIe ane graMthI bhedavAvALA-kApavAvALAnuM jora vRddhi pAmyuM che. uccATana, sthaMbhana, meAhanAdi karavAvALA pApI jIvA vizeSa jovAmAM Ave che. lUTArA, ceArA ane vizeSa kara(rAjaverA )nA bha. ratho leAkeA du:khI avasthAmAM AvI paDayA che. auSadhI, selaDI ane gAyAmAMthA maLatA rasa( dUdha ) vigere e thaI gayA che. buddhinI prabaLatA AchI thai che. maMtravidhAone prabhAva hatabaLa thayA che. manuSyanAM AyuSyA svapa thayAM che. zArI rika khaLanI hAni thatI jAya che. snehamAM svArtha ane caMca
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ (39) LatA e praveza karyo che, kulInemAM paNa kuzIlatAne praveza thayo che. sArabhUta phUla, phaLa, pallAvALI vanaspati svalpa dekhAya che. varasAda joIe tevo varasato nathI. anAja thoDuM pAke che, vAraMvAra duSkALo AvI paDe che. lokomAM rogane vadhAro thayo che. Avo bhayaMkara kalikALa AjakAla vartAI rahyo che. A kalikALane, ati jaDatAvALA varSAkALanI zobhA dUra karanAra ane jaDatAnI vRddhi karanAra zizira RtunI, ke pracaMDakara kiraNothI prajAne saMtApa karanAra grISma RtunI, jeTalI upamA ApIe teTalI ochI che, kemake vinayahIna, nirlajaja, durazIla, guruvargane pratipakSI ane anyAyamAM tatpara manuSyono moTe bhAge A kalikALamAM jaNAya che. AvA bhayaMkara kalikALamAM guNone samudAya gaLI jAya che ane dharmabuddhine dUra karI loko pApakAryamAM pravRti kare che. mahAvIra devanA nirvANane hajI thoDA ja varSo thayAM che. teTalA vakhatamAM A viSama kALanI sthitimAM mahAna pheraphAra thaI gayo che. eTaluM chatAM lAeka yogya che, nyAyathI utpanna karelA dravyane sadvyaya karanAra jovAmAM Ave che. nyAyapArjita dravyamAMthI bhaktipUrvakajinamaMdira baMdhAve che. saMsArathI bhaya pAmanArA zreyArthe Aja paNa jinabiMba bharAve che. vividha prakAre pUjA, snAtra, yAtrA, mahecchavAdi tIrthonnati kare che. munione aneka prakAre dAna Ape che. kALane doSa keTaleka prakAre dekhAya paNa che. tathA sarvathA A kALamAM loko bhraSTa thayA che ane dharmAdi nathI ja tema to na ja kahI zakAya, kemake bhavabhayathI bhaya pAmanAra keTalAeka cha Aja paNa putra, kalatra ane rAjyAdi Rddhine tyAga karI cAritra le che. kadAgrahane mUkI yathAzakti Agama pramANe zrata, cAritramAM prayatna karI rahyA che. Aja paNa aMgIkAra karela pratijJAne pAra pAmanAra aneka mahApuruSo jovAmAM Ave che. tapathI zarIrane zoSavanAra, sva95 kaSAyavALA ane jiteMdriya munie Aja paNa jovAmAM Ave che. vratasaMpanna,
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ (800) cha jIvanIkAyanuM rakSaNu karanAra, dayALu, kSamAvAna, tapasvI, zIyaLavAna, niyamadhArI ityAdi aneka sadguNusaMpanna mahAtmAe rRkhAya che. kevaLa dUSamakALane doSa ApI, dharmAMmAM zithila thavuM na joie. Aja paNa dharma' jagamAM vijayavaMta che. vizeSa eTale! che ke, manuSyAe prathama peAtAnA AtmAnI tulanA karIne kANu sAhasa karavuM joie. bAkI dharmakriyAe te chevaTamAM pAMcamA ArAne aMte thanAra duSpasahara paryaMta anavacchinna cAlanAra che. dUSanakALamAM paNu sArI rIte AcaraNa karelA tapa, sayamAdithI ekAvatArIpaNuM paNa meLavI zakAya che. mahusena ! jo sArI rIte vicAra karIza tA jarUra A manuSyAnuM baLa ane vitavya, grISmaRRtunA uSNu tApathI Akramita thayelAM kAmaLa dehavALAM paMkhIonI, samAna jaladI nAza pAme tevuM jaNAze. vidhulatAnI mAphka capaLa ane kSaNavAramAM naSTa sarakhI saMpatti yA lakSmI lAgaze. kadalIga samAna A asAra dRDha aneka prakAranA vyAdhinA dharasamAna jaNAze. pahADa parathI vahana thatI siratAnA ( nadInA ) pravAhatulya atizaya tarala yauvana avasthA, zaradaRtunA abhrapaTalatulya saMpatti, indradhanuSyanI mAphaka thoDA vakhata TakI rahenArI lAvaNyatA, priyasamAgamanuM svapna samAna sukha, hAthInA kAna samAna baLanI capaLatA, kuzAgra para rahelA jaLabiMdu samAna akSayanI sAhyabI, pavanathI AMTheAlita karAtA dhvajapaTTanI mAka zarIranI kSaNabhaguratA, vRkSa para AvI vaselA pakSIenA nivAsastulya kuTu'bavAsanI sahaja viyeAgazILatA, ane vyavahArInA rIjIsamAna kuTuMbanuM poSaNu ityAdi sava vastuone anubhava (vicAra daSTithI jotAM) tane asAra ane azAzvata anubhavAze temaja sukha madhura hoi pariNAme dArUNa jaNAze. ane che paNu temaja te A du:khadAyI viSayasukhane tyAga karavA te tamane Atmakoya mATe yegya che.
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ (401) samudra aneka saritAonA nIrathI pUrNa thato nathI. game teTalAM IdhaNuMo hemavAmAM Ave tathApi agni zAMta thato nathI. tema A viSayane aneka vAra upabhoga lIdho heya tathApi A chavanI tenAthI tapti thatI nathI, tenAthI zAMti maLatI nathI. paNa koI vakhata jANe te viSaya na maLyA hoya tema ati abhilASAthI nirlaja thaIne vAraMvAra te tarapha manuSya pravRtti kare che. hitakArI vacane nahiM sAMbhaLanAra bahero ja che, akAryamAM Asakta purUSa dekhatAM chatAM janmAMdha che. jarUrIyAtI prasaMge mana pakaDanAra muMge che. temaja dharmamAM ughama nahiM karanAra page cAlavA chatAM pAMgaLe ja che. kemake te pitAnA iSTa-sukha dAyaka sthaLe pahoMcI zakavAne nathI. mahasena ! duniyAnA viSayanI asAratA tene barAbara samajAI hoya ane durlabha mAnavajiMdagIne saphaLa karI niraMtarane mATe sukhI thavAnI tArI prabaLa icchA hoya to, tAre cAritra grahaNa karavuM yogya che. iyAdi vividha prakAre caMDasena muninI dharmadezanA sAMbhaLI jAti. smaraNadhAraka mahasena rAjA saMsAravAsathI virakata thayo. ane te ja saddagurunI samIpe, tatkALa teNe cAritrane svIkAra karyo. navIna munine utsAha pamADavA ane dharmazikSA ApavA gurue kahyuM. mahAbhAgya dhanya che tamane. manuSyabhavanuM uttama phaLa tame grahaNa karyuM che. A zramaNa dharmamAM sAvadhAnatAthI vartana karavAnuM che. tethI ja Atmadharma prakaTa thaze. A zramaNa dharmanuM svarUpa A pramANe che arthAta A dharmamAM A pramANe tamAre vizeSa prakAre vartana karavuM. kSamA-dukha ApanAra ke niMdA karanAra pApI manuSyathI pitAne parAbhava thato dekhI tamAre A pramANe vicAravuM ke "A mArAM karela karmanuM ja phaLa che. samapariNAme sahana karatAM mArAM karmanI nija rA thaze." ityAdi vicAra karI, krodha na karatAM ke zikSA ApavAnuM 26
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ (402) sAcyuM chatAM tene kAi paNa rIte nukasAna na pahoMcADatAM, zAMta pariNAme sahana karavuM te uttama kSamA dharmo che. mAvatA-pe te guNavAna chatAM, te guNAne mada na karavA, ahaMkAra ke gava' karavAthI te guNe! cAlyA jAya che. tenu phaLa maLatuM nathI. tema anyanuM apamAna ke avinaya na karavA. paNa guNAnurAgI thai guNavAne nuM bahumAna karavuM. saralatA-sa kaSyamAM kAmAM kuzaLa chatAM sarva ThekANe ALakanI mAphaka saralatAthI vana karavuM, paNu kArya kuzaLatA guNunA mAyA, kapaTa, chaLa ke pracAdi kAya mAM durupayeAga na karave. nilerbhatA- garIba ke dhanADhya sarvanA upara sarakhI daSTi rAkhavI. AtmAmAM `zakita ke sa vastuprAptinuM sAmarthya che. kharU sukha AtmaguNuthI ja maLe che, ema dhArI AtmaguNumAM ja saMtuSTa thai, duniyAnI kA paNa paurgAlaka vastunI apekSA na rAkhavI. tapa cha prakAranA khAla tathA cha prakAranA abhyaMtara ema khAra prakAranA tapa karavAmAM niraMtara prayatna rAkhavA. te tapa glAnize eTale verUpe nahi, temaja kASTa vastunI apekSA mATe nahi paNa dhruvaLa krama kSaya karavAnI lAgaNIthI ja karavA. 6 sayama-sa jIvAne AtmasamAna gaNI, peAtAnI mAphaka sarva jIvAnu` rakSaNa karavuM. mAraze| te| bharAze| - A mahAvAkayane yu.da rAkhI vartana karavuM temaja praSTAniSTa vastune pAmI temAM rAga, dveSa ke ha zAka karavArUpa ikriyAne chUTI na mUkatAM yathAyeAgya indriyA damana karavI. satya-sarva sthaLe priya, pRthya ane satya vacana khelavu. kei vikaTa prasaMgamAM bhainapaNuM dhAraNa karavuM' ane vakathAdi kathAnA tyAga karavA. zauca-mana, vacana, zarIrathI kANu akAyanA vicAra, uccAra OM vartana na thAya te mATe vizeSa upayAga rAkhavA. bAhya pavitratAthI aMtarapavitratA uttama ane tyAganA bhU5 che. temaja AhAra,
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ (43) vastra, pAtra ane zavyA-mukAma e cAre sArokta vidhie nirdoSa heya tenuM Asevana karavuM. akiMcana-vividha prakArane je parigraha kahevAya che te sarvane tyAga kare. dharmopakAraNe te paNa mamatva bhAvavinA dharmanA upaSTabha ( AdhAra ) mATe jarUra jeTalAM ja arthAta maryAdA pramANe rAkhavAM. - brahmacarya--audArika manuSya ane tiryaMca saMbaMdhI, vaikiya deva saMbaMdhI A banne prakAranA viSayane mana, vacana, zarIrathI karavA, karAvavA ane anudana karavArUpe tyAga karavo te brahmacarya che. mahasena muni ! pramAdane tyAga karI, A dazA prakArane zramaNa dharma tame yAvata chaparyata pALaje. zAzvata sukha-prAptinI tamArI abhilASA A anukrame vartana karavAthI pUrNa thaze. gumukhathI dharmazikSA sAMbhaLI, mahasena munie hAtha joDI namratAthI te zikSAne svIkAra karI, potAno AnaMda pradarzita karyo. guruzrInA mukhathI sudarzanA, vijayakumAra, zILavatI, caMDavega ane mahasena Adi uttama manuSyonAM saMvega utpanna karanAra aneka caritre sAMbhaLI caMpakalatA saMvega pAmI, pUrvajanmanA pitAnA putra athavA A janmanA vacanathI aMgIkAra karela patinA meLApathI ane tenA cAritra AdaravAthI vizeSa prakAre caMpakalatAne AnaMda ane vairAgya thaye paNa dhAtrI sneha dukhe mUkI zakAya te tene bhA. sudarzanA devI uparane moha tenAthI mUkAyo nahi ane tethI cAritra levAmAM tene utsAha na vaLe. kharI vAta che. mohana paDado bhedAyA sivAya AtmaprakAzanAM darzana na ja thAya. pitAne kRtArtha mAnatI caMpalatA gurUvaryane tathA mahasena munine namaskAra karI pUrvajanmanA sudarzanAnA banAvarAvelA samaLIvihAra nAmanA munisuvratasvAmInA maMdiramAM darzana karavA arthe pAdukA para ArUDha thaI vimaLa parvatathI AkAzamArge bharUyacca tarapha cAlI gaI.
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ (404) caMDavega ane mahasena bane zramaNasiMhe tyAMthI anya sthaLe cAlyA gayA. caMDavega te vidhAdhara ja hatA. mahasana munine AkAza gamana vidhA ApavAthI samudra ullaMdhana teone viSama na thayuM. kharI vAta che jene bhISaNa saMsAra samudra taravo duttara na thaye, teone A samudra tara azakya kyAMthI heya? mahasena muni anukrame zratasAgaranA pAragAmI thayA. chaThTha aThTha mAdi vividha prakAranI tapazcaryA karatAM, ghaNuM vakhata paryata pRthvItala para vicarI chevaTanI sthitimAM siddhAMtAnusAra temaNe saMlekhaNa aMgIkAra karI, be mAsanuM aNuzaNu ArAdhI, zukalezyAe AtmadhyAnamAM ramaNa karatAM te bane munioe A kSaNabhaMgura mAnavadehano tyAga karyo ane sarva devabhuvanethI utama anuttara vimAnanI devabhUmi alaMkRta karI. HLavA prakaraNa 42 muM, kinnarIne pazcAttApa. sudarzanA devIne yAda karatI ane zrI munisuvratasvAmInuM pUjanya karatI caMpakamAtA pitAnA divase AnaMdamAM pasAra karavA lAgI.. bharUyavyamAM sudarzanA devInuM Agamana vAraMvAra thatuM hatuM. tenA meLApathI ane pUrva janmanA dhAtrI snehathI sudarzanA para te eTalI badhI prIti rAkhatI hatI ke tenA snehane laI potAnuM AtmasAdhana karavuM paNa te (caMpakamAlA ) bhUlI gaI. devadarzana, pUjana jeTalI zubha kriyA to cAlu rAkhI hatI, tathApi zILavatInI mAphaka saMyamamAge te grahaNa na karI zakI.
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ (405) ahA ! mehanuM keTaluM badhuM jora? jene laIne saMsArathI viratatA bhogavanAra jAtismaraNuM jJAnadhAraka paNa A pramANe muMjhAya che te anya ajJAnI ane mATe te kahevuM ja zuM ? . keTalAMeka nimitta kAraNathI pitAnuM AyuSya alpa jANI (maraNa najIka AveluM jANI) caMpakalatA A pramANe ciMtavavA lAgI. " A jinapUjArUpa dharmakriyAnuM bhavAMtaramAM badalo ApanAra kAMI paNa phaLa maLatuM hoya te, te punyanA prabhAvathI A samaLIvihAra tIrthamAM devIpaNe mAruM utpanna thavApaNuM thaze, jethI sudarzanA devIne mane vAraMvAra meLApa thAya." ahe! avivekItA ? mohanuM keTaluM badhuM prabaLa jora? icchita phaLa ApanAra jinapUjana ane mAnava jiMdagI tene A upaga? karela kartavya avazya phaLa ApavAnAM ja che to pachI AvuM niyANuM karavAnI zI jarUra ? dharmakriyA karIne phaLa mAMgavArUpa niyANuM karavAnI vAraMvAra jJAnI purUSa manA kare che. eTaluM ja nahi paNa AzaMsApUrvaka dharmakriyA karavAnI manAI paNa kare che. nirIhabhAve kriyA karo. jevuM joIze tevuM maLI Avaze. paNa lAkhonI mahenata karI koDInI mAMgaNuM zA mATe karavI ? kheDUto anAja mATe ja bI vAve che tathApi ghAsa, cAro vigere svAbhAvika ja thAya che. tene mATe prArthanA karavAnI jarUra rahetI nathI. tevI ja rIte karmakSaya karavAnA mukhya uddezathI ja kriyA karavI joIe, to pachI ghAsa-cArAnI mAphaka duniyAnA icchita saMyoge svAbhAvika ja maLI Avaze. mahApurUSe kahe che kesattAmAM raheluM karma vipAke bhogavavA lAyaka jyAM sudhI raheluM che tyAM sudhI te bhagavyA sivAya tamane jera karIne koI paNa mekSamAM laI janAra ke svAbhAvika mekSamAM jaI paDe tema nathI ja to pachI duniyAMnA svalpa sukhanA upabhoga mATe mokSasukhathI tame zA mATe karo cho ? ke tevI uttama dhArmika kriyA karIne paugalika sukhanI ke anukULa saMyoganI kAM mAMgaNI karo cho ? jyAre tame A duniyAnA sarva
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ (46) sukhathI nirapekSa banaze, tenAthI tamane kaMTALo Avaze, pAse AvyA chatAM te saMgene pheMkI devAne icchaze ane koI paNa kALamAM te sukha vaibhavanI tamane icchA nahi ja thAya evI jyAre tamArI dazA pragaTa thaze tyAre ja tamane mahAna Atmika sukhavALuM mekSa maLaze. A pramANe nirNita che te pachI A mAyika prapaMcathI bharelAM, saMga, viyogavALA saMbaMdhonI ke Adhi, vyAdhi, upAdhithI bharapUra duniyAnA sukhanI icchA na kare, te to svAbhAvika ja maLI Avaze. mULa uddeza karmakSayane ja lakSamAM rAkhI kAMi paNa zubha kriyA kare. pariNAma sAruM ja Avaze. rAjaputra caMpakalatAe niyANuM karI AyuSya pUrNa thatAM A dehane tyAga karyo. jinapUjAdi punya karmanA saMyoge ane karela niyANAnA hetuthI kinnara jAtinA vyaMtara devanikAlamAM kinnarI paNe utpanna thaI, aMtamuhUrtamAM paryAtibhAvane pAmI. ahIM utpanna thavAnuM kAraNa tapAsatAM avadhijJAnanA baLathI pitAne pAcho janma dIThe. tIrtha paranA snehathI te bharUccamAM AvI, munisuvratasvAmInI mahAna vibhUtie puSpAdikathI vividha prakAre pUjA karavA lAgI. tIrtha uparanA mehathI bhAratavarSamAM tIrthAdhiSThAta paNuM bhogavavA lAgI. Aje giranAranA pahADa upara nemanAtha prabhune vaMdana karavA nimite mArUM ahIM Agamana thayuM che. te caMpakalatA ane tenAthI pAchalA bhavanI dhAvamAtAno jIva te huM ja kinnarI chuM. - svadhanI baMdhu! pavA dhAtrInA bhavathI mAruM savistara kathAnaka meM tane (mitra sahitane) saMbhaLAvI ApyuM che. teM to mAruM caritra pUchayuM hatuM, paNa sudanAnA saMbaMdha sAthe mAruM caritra guMthAyeluM hovAthI prasaMgopAta rAjaputrI sudarzanA devInuM caritra paNa meM tamane jaNAvyuM che. mane kheda mAtra eTalo ja che ke,-sudarzanA devInA mehathI huM mArA manuSyapaNAthI bhraSTa thai chuM. je manu jiMdagImAM mekSa paryaMtanAM sAdhano manuSya karI zake che tevA uttama mAnavabhavamAM huM
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ (407 ) kAMi karo zarI natho. hA ! hA ! mehanI paNu hrada hovI joie. tIthamAM mAha rAkhavA tenI paNa hada che. huM dhArata tA mAnava ji MdagImAM bhrUNa' karI zakata, kAraNa ke mane tyAM pUrva janmanuM jJAna thayuM hatuM. sa'sAra parathI viraktatA AvelI hatI. joie teve gurvAdikanA samAgama maLyA hate.. kAI prakAranA prapaMca ke vyavasAya paNa mane na hate. zarIra paNa nirogI hatuM. AvI vividha prakAranI pUNa sAmagrI hAvA chatAM huM mArUM AtmasAdhana na karI zakI ane A daivano halakI kinnaranI jAtimAM Ama tema phare chuM A ThekANe mArA manane dilAsA ApavAnu` ke zAMti mAnavAnuM kAraNa eka ja che ke. tIrthanAM darzana karI, tenuM rakSaNu karI, dharmI manuSyeAnAM vighna dUra karI A jiMdagI saphaLa karavI. tenA prabhAvathI uttarazattara mArI Atmika sthitimAM yA ni`LatAmAM vadhAreA thaze ane eka vakhata evA paNa Avaze ke huM mAra! AtmAnuM sAmrAjya pazu meLavI zakIza. bhAi dhanapALa ? tuM dharmothI' che. dharmanuM phaLa pratyakSa che. jitezvaranA kahela dharmImAM tAre Adara karavA, jethI mArI mAphaka pazcAttApa karavAnA vakhata tane na Ave. dharmAMthI sa vastunI prApti thAya che. manavAMchita sukha paNa dharmathI ja maLe che. dha karanAra manuSya chupI rIte kadAca pahADanI guDhDhAmAM ja ese te tyAM paNa tene maneAbhiSTa prApti thAya che. manuSyapaNuM sarakhu` chatAM dharmAMdhanuM phLa (sukhaduHkha) prANio pratyakSa anubhavatAM najare paDe che. traNa bhuvanamAM prasiddha purUSAne ghera keTalAeka rUpa, guNu sahita janma pAme che tyAre khIjAe durbhAgyatAthI kalakita duHkhIyA pApI kuLamAM utpana thAya che. keTalAeka kapura, kasturIkA pAramaLathI madhamadhatA suMdara rAjamadizamAM rahe che tyAre khIjAo mATIthI bhara pUra jarita bhI MtAvALAM dugadhita jhupaDAomAM rahe che. keTalAeka vividha prakAre dAna ApI pachI bhAjana kare che tyAre keTalAeka
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ (48 ) jIve anyanI AgaLa prArthanA karavA chatAM paNa peTa pUratuM anAja pAmatA nathI. duHpUra uttara-pUraNAthe rAtri-divasa kArya karavAM paDe che ane dhanezvarAnA caraNa paNu mana karavA tathA dhAvA paDe che. A adharmInuM kAraNa nathI ? che ja. bhikSAvRtti arthe kratA manuSyeka pAtAnA aTThAna (kRpaNuM) guNune ane dhanADhaye nAdAna guNune pragaTapaNe jaNAve che. teo potAnA A caritra uparathI khIjAne ema sUcave che ke,-A amArA anya janmanA adAna yA leAbhI-kRpaNa gune samajIne tame dAna Apava.nuM cAlu karI, punyavAna jIve A janma pata deva, gurunuM smaraNa ane pUjana kare che tyAre nirbhAgya manuSyeA sevAvRtti karavAvaDe A jiMdagI paryaMta mAlIkanI dhanADhayanI sevA uThAve che. kharekhara bhRtya vRtti e zvAna vRtti sarakhI che. keTalAeka manuSye dazAMga ke aSTAMga dhUpAdinI sugaMdhavALI citrazALAomAM nivAsa kare che. tyAre keTalAeka paranA dvAra upara kApaxthI aMdha thaI parANe nivAsa pAme che. amuka manuSye caMdana kuMmAdikathI zarIranI zezabhAmAM vadhArA karatA lIlAmAM divase pasAra kare che tyAre anya azucithI kharaDAyelA malina zarIra dhAraNa karatA vastra vinAnI jiMdagI gujAre che. keTalAeka zatapatrAdi puSpAnA paribaLavALI sukhazayyAmAM zayana kare che tyAre anya parALanA dhAsamAM athavA aneka vastranA kakaDAethI banAvelI durgaMdhita kathAmAM du:khe nidrA le che. keTalAeka zizira RtumAM UnanAM aneka garama prAvaraNA eDhI sukhe rAtrI pasAra kare che tyAre khIjA hAcarUpa prAvaraNathI zarIra khADIne (bAMdhIne) dAMta-vINA vagADatA du:khe rAtri pasAra kare che. keTalAeka grISnatumAM jalA caMdananuM zarIre vilepana karI zAMti anubhave che tyAre anya meTA khAjo. (bhAra) upADI ubrADe page grISmaRRtunA prakhara tApamAM Amatema pharyA kare che. keTalAeka mahelanA jharUkhamAM khesI snehI manuSyA sAthe varSARtunI alaukika lIlAnuM nirIkSaNa kare che tyAre anya kAdavathI kharaDAyelA page chag
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ (409) vinA varSAdamAM bhiMjatAM Amatema AthaDAyA kare che. keTalAka yuvAna yuvationA hAvabhAva sAthe praphullita mane AnaMdanI krIDA kare che tyAre anya kaMkAsa karanArI strInA durvacanonI kalezita thaI tenAthI chUTA thavA mATe A dhyAna kare che. keTalAeka mAthe chatrane dhAraNa karAvatA nokarethI nekI pokarAva vatA yathecchAe phare che tyAre anya manuSyo tenA ja upADelA bejAnA bhArathI gAtra (zarIra) saMkucita karI tenI pAchaLa deDayA jAya che. keTalAeka kapUra, kuMkuma, kasturI, agara Adina dayavikraya kare che tyAre anya dhULa dhovAne vyApAra kare che. keTalAka maNi, ratnAdine sahaja hAthanI saMjJAe vyApAra kare che tyAre anya loDhAM pramukhane kApavA kupavAne vyApAra kare che. keTalAeka satyamAM tatpara rahI nirdoSa vastrAdine vyApAra kare che tyAre keTalAeka krUratara pariNAmanA kAraNabhUta khara karmAdikano vyApAra karI divase pUrA kare che. keTalAeka nitya navIna vastra paherI utarelAM jUnAM vastra dAnamAM Ape che tyAre anya rastAmAM paDelA lokoe pheMkI dIdhelA kakaDAo ekaThA karI tenAM vastra pahere che. keTalAeka AbhUSaNathI zarIranI zobhA kare che tyAre anya zarIramAM paDelAM ghaNo (chidro) DhAMkavA pATA bAMdhe che. keTalAeka vecchAnusAra vana, udhAna, kAnanAdikamAM phare che tyAre anya pagamAM loDhAnI beDI paherI baMdhIkhAnAmAM saMDevAI rahe che. keTalAeka aneka manuSyane valabha thaI teo taraphathI mAna pAme che tyAre keTalAeka pitAnA ja durgaNethI loko taraphathI pagale pagale apamAna pAme che. keTalAeka suvinIta, svajanAdi parivAra saMyukata sukhI dekhAya che tyAre anya ISTa viyAga ane aniSTa saMyogathI niraMtara duHkha anubhave che. punyAnubaMdhI punyanA udayathI keTalAeka bane bhavamAM sukhI heya che tyAre pApAnubaMdhI pApanA udayathI keTalAkanA bane ja athavA aneka bhave duHkhamaya ja hoya che. punyavAna ane bhaviSyamAM tene mATe prayatna karanArA niraMtara sukhamAM ja rahe che tyAre pApa kara
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ (410) nArA ane bhaviSyamAM paNa tevA ja malina duHkhIyA ja rahe che. keTalAeka taNunI mAphaka sayama grahaNa kare che tyAre vizeSa mAhathI mAhita bhAMgyA tUTayA brikSApAtrane paNa tyAga karI zakatA anya jIvAne pratibheAdha ApI dharmanI sanmukha kare pApamAM Asakata peAtAnA AtmAne puchu vArI zakatA nathI, dhanapALa ! A sarvAM zuM sUcave che? hu te cokkasa kahuM chuM ke A sarva dharmAdhatu krULa pratyakSa dekhAva Ape che, jema A punya, pApanuM phaLa manuSyabhavamAM anubhavAya che temaja deva, tiyaca ane nAraka bhUmimAM paNa vividha prakAre te phaLa raheluM che. vizeSa eTaleA che kedevA viSayamAM Asakata che, nArakI vividha duHkhathI satama che. ti - cemAM prAye kavyAkata meAne viveka nathI tyAre vicAra karatAM ekalA manuSyamAM ja joIe tevI sAnukULa dhama-sAmagrIneA sadbhAva ane karttavyaparAyaNatA rahelI che. pariNAmavALA niraMtara rAjyAdikanA tyAga karI buddhivALA eka nathI. keTalAeka che. tyAre keTalAeka kharekhara te ja manuSyeAnA janma kRtAya che ke dulabha sAmagrI meLavIne, dRDha samyakatvapUrvaka caturvidha dhamamAM prayatna kare che. - prakaraNa 43 muM. dhanapALa ane kinnarInA savAda dharmAdharmanA pratyakSa phaLa. dhanapALa----ApanuM kahevu ` yathAya che. dharmAdhanAM phaLa pratyakSa anubhavAya che. kinnarI-dharmAdhama nAM kuLa saMbadhI gurUzrae eka vakhata te suMdara dRSTAMta samajAvyuM hatuM.
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ (411 ) dhanapALa-te mane saMbhaLAvaze? AjanA tamArA samAgamathI. mane ghaNe AnaMda ane phAyado thA che. kinnarI-hA, te huM tamane saMbhaLAvIza. pite kadAca karmodayathI ke ALasathI na karI zakIe, tathApi tevA sArA kAryamAM bIjAne preraNA karavAthI ke utsAhita karatAM rahenArane avazya lAbha ja thAya che. jJAnI puruSo kahe che ke pariNAmanI samatA thAya to karanAra, karAvanAra ane amedana karanArane sarakhuM phaLa che. huM te daSTAMta saMbhaLAvuM chuM. tame sAvadhAna thaine sAMbhaLaze. kinnarI-A bhAratavarSamAM AmalakaMA nAmanI prakhyAta nagarIche. tenA IzAnakhUNAmAM sarva RtuonAM puSpa, phaLAnI samRddhivALuM tathA paMkhIgaNane harSa ApanAra kASThanAga nAmanuM udhAna AvI. raheluM che. jenA vakSasthaLamAM jayalakSmI AvI vasI che evo prabaLa. pratApI jayaghoSa rAjA te namarInuM zAsana karato hato. tene jayAvaLI nAmanI paTarANI hatI. mAruM ema dhAravuM che ke tenI abhUtarU5 lAvaNyatAthI zaramANIo hoya tema apsarAo koI vakhata ja A duniyAnA cha nI daSTie paDe che. te nagarImAM nyAya, viveka ane paropakAramAM pravINa RddhimAna. sunaMdanAmane zrAvaka vasato hato. nirmaLa zILaguNane dhAraNa kare nArI tathA dharmakamamAM prItivALI dhAraNa nAmanI tene patnI hatI. tenI kukSIthI agIyAra putra thayAM. eka divase aneka ziSyanA samudAya sAthe pArzvanAtha bhagavAna te koSTaka udhAnamAM AvIne rahyA hatA. meghane garava sAMbhaLI harSAvezamAM jema mayUra nRtya kare che. tema te mahAprabhunuM Agamana sAMbhaLI jayaSa rAjAnuM mana Ana, dathI nRtya karavA lAgyuM. te mahAprabhunA pAdAraviMda namana karavA ane upadezAmRtanuM pAna karavA, meTA parivAra sahita rAjA gayA. e avasare sunaMda pramukha nagaraloko paNa tyAM AvyA.
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ (412) traNa pradakSiNapUrvaka namana karI sarve ucita sthaLe beThA. regya - jIvone upacAra karavA te prabhue dharmadezanA ApavI zarU karI. mahAnubhAvo ! manuSyajanma, AryakSetra, uttama kuLa, regya zarIra, pAMca IdriyanI paTutA ane dharmopadezaka guvadi durlabha sAmagrI tamane yogya avasare maLI AvI che; mATe Atmadharma pragaTa karavAmAM pramAda na karo. mAnavajiMdagI TUMkI ane kSaNabhaMgura che. pariNAmanI vizuddhatA sivAya kamaLa dUra thatA nathI. karmamaLa dUra thayA sivAya Atmadharma pragaTa na thAya ane te sivAya satya sukha kayAMthI maLe ? satya sukha sivAya janma maraNane bhaya ApanAra trAsa che na thAya mATe jAgRta thA , bhAvanidrAne tyAga kare, AyuSya che, vakhata cAlyo jAya che. e avasare bhuvanagurUne namaskAra karIne sunaMdochI A pramANe bolavA lAgyo -kRpALu deva! Apa je kahe che te satya che. mAre eka saMdeha Apa dUra karaze ane tethI temAMthI amane jANavAnuM, AdaravAnuM ke tyAga karavAnuM ghaNuM maLI Avaze. prabhu! mAre agIyAra putro che. jinezvaranuM nAma vAraMvAra yAda Ave A hetuthI putranAM nAme rISabhathI zreyAMsa paryata rAkhavAmAM AvyAM che. A sarve eka ja mAtApitAthI utpanna thayelA sagA - bhAIo che. sarakhI rIte AdarapUrvaka teonuM rakSaNa karavAmAM AvyuM che arthAt sarakhI rIte ucheravAmAM AvyA che chatAM AmAMthI cha putranA AcaraNe vilakSaNa-judAM judAM jovAmAM Ave che. meTo putra zarIre kadarUpo che. bIjo putra kamaLanI mAphaka sugaMdhI zvAsa nizvAsavALo che. trIjo putra dhanano nAza karanAra yA - haraNa karanAra che. cothe saubhAgyavAna che. pAMcamo atizaya dhITha che. chaThTho putra che DI mahenate ghaNuM dravya kamAya che. sAtamo putra pratikSaNe bhUkhe thAya che. AThame mRdu ane ghaNuM bolanAra che. navamo ghaNA capaLa svabhAvane, dazamo parimita cAlavAvALo ane koI vakhata
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ (413) vipatti pAmatA nathI. agIyAramA putra sapApakAne atyaMta tyAga karanAra che chatAM tyAga, bhAga ane vividha prakAranA dhanAhitA lAja saMpAdana karI zakatA nathI. 3 prabhu ! A mArA dareka putro bhinna svabhAvavALA zAmATe ? arthAta pUrvajanmanA kayA kayA kramanA udhyathI ? te Apa kRpA karI jaNAvaze. jagabha dhava bhagavAne kahyuM. A magadhadezanI kAka dInagarImAM lakSmIpuMja nAmanA zreNI rahete! hatA. tene zILavatI nAmanI guNIyala A hatI. aneka guNavAna chatAM putrasaMtatinA guNuthI te rahita hatI. putranI udAsInatAmAM gherAyelI zALavatIne tenA svAmIe dilAsA ApatAM kahyuM. vallabhA ! pUrvakRta karyuM aladhanIya che. tevA koI prabaLa kAraNathI ApaNe ghera putrAdi saMtati nathI. kanI AgaLa maLavAna purUSone paNa prasa Mge namavuM paDe che, mATe tuM zAMta thA. zreSThInu kahevu nahi mAnatAM te vizeSa khe; dharavA lAgI. putraprApti nimitte aneka deva, pAse yAcanA ane mAnatA teNe zarU karI. eka varSa paryaMta eka eka detI; evI rIte agIyAra varSa paryaMta mahAna vibhUtipUrvaka agIgAra deva, devIonu teNe pUjana karyu. mahAna kaleza sahana karavA sAthe dravyane paNa vyaya karyAM, chatAM eka paNa putrAdinI prApti na ja thaI, devI eka divase dhadhASa muninA e ziSyA tene dhera AhArAdinI bhikSace AvI caDayA. zILavatIe temanA dhaNA AdarasatkAra karyAM. namaskAra karI chevaTe teNe potAnA svAsthya jaNAvye ke-bhagavan ! mane putrAdi saMtatinI prApti thaze ke ? athavA kevI rIte putra:di saMtati thAya tenA upAya batAvA ? ziSyeAe kahyuM bhadra! bhikSAthe gRhasthane dhera AvelA muniee te kA` sivAya khIjuM kAM/paNa khelavu yeAgya nathI. gurUmahArAjanI tevI prALa AjJA che mATe te sabaMdhamAM ame tamane kAMipaNu uttara ApI zakIzuM nahi. vizeSamAM amArA
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ (414) 2 animA niyamA khIra te gurUzrI sva-parasamayanA jANu che, dravya, kSetrAdine jANanAra che ane kAryakAryane vicAra karavAmAM vicakSaNa che munionA Azayano bhAsa zILavatIne e thayuM ke teo pite kAMIpaNa bolavAne khuzI nathI paNa A vAtane khulAso temanA gurUzrI ApI zakaze. bhikSArthe AvelA te munione nirdoSa, kapanIya AhAdi zILavatIe ApyAM. te laI teo cAlatA thayA. bIje divase pari. vAra sahita zILavatI gurUzrI pAse gaI ane namaskAra karI te ja prazna gurUne pU. kharI vAta che. AthI dene jotA nathI. gurUe kahyuM. bhadra ! sAvadha vegane tyAga karanAra munie je ke para upakArI hoya che tathApi pApakArI Adeza upadeza kare te temane akalpanIya che arthAta karavA cogya nathI. jemAM chone kalAmaNA thAya, athavA jIvono nAza thAya tevAM nakSatra, svama, yoga, nimitta, maMtra ane auSadhAdika saMbaMdhI kAMI paNa gRhasthane kahevuM te sAdhu'dharmanI maryAdA bahAranI vAta che. arthAt sAdhunI maryAdAnuM ullaMghana karAvanArI vAta che. paNa bhadre ! tArA duHkhanuM nirdelana thAya te samyaga darzana, jJAna, cAritramaya huM tane dhama batAvuM chuM, jenAthI manavAMchita sarva sukhanI prApti thaze. - rAga, daSa, moha, ajJAnAdi doSa rahita hoya te deva kahevAya che. pAMca samiti ane traNa gupti dhAraNa karanAra uttama guruo manAya che, jemAM jIva ajIva Adi padArthasamUhanI heya, ya, upAdeyarUpe samaja ApavAmAM Ave che, te Atma vizuddhi karanAra dharma che. A traNenuM samyak zraddhAna karavuM te samyakatva kahevAya che. have huM tane gRhastha dharma batAvuM chuM. 1. sthULa (meTA ) prANu vadhane tyAga karavo. 2 asatya na belivuM. corI na karavI. 4 parapurUSane tyAga karavo. 5 dhana dhAnyAdi *
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ (415) parigrahanuM icchAnusAra parimANu karavuM. huM saMsAra vyavahAranA prasaMge daro dizA tarapha javA AvavAnA niyama rAkhavA. 7 mAMsa, madirAddhi abhakSya ana takAyAdi vastuonA bhAga upabhoganA tyAga karavA, cegya vastuonA bhAga-upabhogane niyama rAkhave. 8 vinA prayAjate AtmA karmothI daMDAya-Aya tevAM pApApadezAdi na karavA. 9 - chAmAM ochuM divasamAM e dhaDI paryaMta dhadhyAnamAM-samabhAvamAM lIna rahevAnA niyama grahaNa karavA. 10 dizAnA niyama AdinuM AchuM pratyeAjana heAya tyAre vizeSa prakAre sAca karavA. 11 AtmaguNune vizeSa poSaNa maLe tevA padivase AhArAdinA tyAga karavArUpa pASadha karavA. 12 atithine dAna ApavuM. bhavavAsathI viraktatA meLavI arthAt satASapUrvaka A bAra vrata nirdoSa gRhastha dhanu' jee pAlana kare che te deva, mAnava sabaMdhI sukha bhogavI ate nirvANapada pAme che. gurU mahArAja taraphthI dharma upadeza zravaNa karI, zILavatI te grahaNu karavAne taiya!ra thai. zaMkAonuM samAdhAna pUchatAM teNe gurUne prazna karyAM ke-mArAthI have pachI kuLadevInI pUjA thaI zake ke kema ? gurUzrIe kahyuM. nirvANu sukhanA kAraNu tulya jine devanu pUjana karIne have pachI bIjA sAmAnya devanI pUjA kANu karaze ? kaSavRkSa pAmyA pachI eraMDAMnI IcchA kANu kare ? sukRta ane duSkRta peAtAnAM ja karelAM che. tenAM LA paNu pAtAne ja bhAgavavAnAM che. zubha hdaya hAya e vakhate iMdra paNa tenuM jIrUM karavAne samartha nathI te| pachI kuLadevInuM zuM gajuM che ? ane pApanA udaya DAya te vakhate eka halakAmAM halakA manuSya ke prANI paNa nukazAna pahoMcADe che tyAre rakSaNa karanAra kAi paNa nathI, mATe sukha duHkha e zubhAzubha karmo upara AdhAra rAkhe che te pachI anya deva, devI vigere. ApaNane zu phAyado ke geraphAyadA karanAra che? kAMi ja nahi, sukRta ke duSkRtane anubhava karave ApaNe svAdhIna che, te pachI putranA meha paNa nira
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ (41) che. ApaNuM karmathI adhika kaI paNa ApI ke laI zakavAnA nathI. anaMta saMsAramAM koNa putrapaNe nathI utpanna thayA ? athavA kayA bha. vamAM putre utpanna nathI thayA ? aneka vAra putre utpanna thayA che. teo taraphathI tamane zuM phAyado maLyo che ? A bhavamAM ja ApattimAM AvI paDelA mAtA, pitAone udhAra teo karI zakatA nathI to pachI anya janmamAM gayelAM mAtA, pitAono te upagAra karaze-A vAta koNa mAnI zake tema che? dharma ja bane ke aneka bhavamAM vAMchita ApavAne samartha che. mATe bhalI bAI! dharma mATe ja tuM niraMtara udhamavAnuM raheje. ciMtAmaNI ke kalpavRkSathI paNa adhika phAyadA A dharmathI evuM koI paNa kArya nathI ke te siddha na thAya arthAta sava kArya siddha thaze. gurUnA vacanAmRtathI saMtoSa pAmelI zILavatI dvAdazatrarUpa gRhastha dharma aMgIkAra karI, gurUne namaskAra karI potAne ghera AvI. lakSmIpuMja zreNI-(pitAnA pati) AgaLa pote aMgIkAra karela gRhathadharma kahI saMbhaLAvyo. ekIe tene utsAhita karavA mATe kahyuM. priyA ! tuM kutapunya che. dhanabhAgya che tane ke saMsArathI uddhAra karanAra Atmika dharma karavAnI tArI IcchA thaI. manuSyanI ke deveMdranI rIddhi maLavI sulabha che paNa jinezvarane kahelo dhama maLa durlabha che.priya ! A dharma pAmIne tuM kSaNabhara teno Adara karavAmAM prasAdI na thaIza paNa ciMtAmaNanI mAphaka sAvacetIthI te dharmanuM pAlana thA rakSaNa karaje. pitAnA priya pati taraphathI dharmanI lAgaNIne uttejita karanAra utsAhita vacane sAMbhaLI zILavatI ghaNu khuzI thai, chInuM vacana AdarapUrvaka aMgIkAra karyuM. te divasathI banne daMpatI, pratidina trikALa devapUjana karavA lAgyA. banne saMdhyAe Avazyaka karavuM zarU karyuM. dAna ane svadhamI. vAtsalatA karatAM gRhastha dharmanuM vizeSa prakAre piSaNa karatAM ja rahyAM.
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ (417) zILavatIe kuLadevInuM pUjana karavuM baMdha karyuM te dekhI kuLadevI tenA para vizeSa kopAyamAna thaI. rAtrIe pragaTa thaI te kuLadevI zILavatIne A pramANe kahevA lAgI. e pApI ! duSTa, dhITha, tuM mArI pUjA kema karatI nathI ? have tane huM jIvatI mUkavAnI nathI. A pramANe bolatAMja hAthamAM bhayaMkara karavALa dhAraNa karatA ane adahAsya karatAM vetAlo tenA upara mUkyA. bIjI taraphathI hAthamAM raudra kati. kAo nacAvatI DAkaNuo pragaTa karI. anya taraphathI zyAmavarNavALA, capaLa jiduvA dhAraNa karatA, phaTATopa karI pukAra mUktA bhISaNa sarve pragaTa karyA. ati kuTila ane kaThINa dADhAvALA, tIkSNa nakha ane lAla netravALA, vikrALa mukha karatA siMhe tenI sanmukha mUkayA. A sarve cAre bAjuthI samakALe zIlavatIne bhaya yAne trAsa ApavA lAgyA. tADanA, tarjanA ane pralayakALanA meghasamAna gaja rava karavA lAgyA, topaNa daDhadhama te kSobhAyamAna na thaI; paNa eka manathI paMcaparameSimaMtranuM smaraNa karatI besI rahI. te dekhI devIne vizeSa kepa thayo. phanI paNa teNe zILavatIne kahyuM. tuM mane hajI paNa namaskAra kare te huM tane mUkI dauM. je tema nahi kare te tuM mahAna anartha pAmIza. zIvatIe kahyuM. bhadra! tuM phegaTa bheda pAme che. eka deva dhi. deva vItarAgane mUkIne anya devane huM namaskAra nahi ja karUM. tenuM smaraNa, tenI stavanA ane tenuM pUjana paNa nahi ja karUM. A bhAre nizcaya che. have tane jema rUce tema kara. maraNathI adhika duHkha tuM zuM ApavAnI che ? aMgIkAra karela ka yana nirvAha karatAM maraNa thaze to te paNa mArA abhyadayane ja maTe che. hamaNAM paNa te sarvasanuM ja smaraNa huM karI rahI chuM. - devoe kahyuM. e duHzikSita ! hajI paNa tuM mane A ja uttara Ape che ? le, tArA karmanuM phaLa huM ja tane ApuM chuM. A
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ (418) pramANe khelatI pita thayelI devIe, rUdana karatA tenA patine tenI AgaLa lAvI tenA dekhatAM ja mArI nAMkhyA. dharamAM je sArabhUta lakSmI hatI te sa` luTAvI dIdhI-apaharaNa karI lIdhI. chevaTe zILavatIne tyAMthI UpADIne siMha, vAdha, varU tyAdi hiMsaka prANIonA bhayaMkara zabdovALA vanamAM pheMkI dIdhI. hAthamAM khaDraga lai devI tyAM paNa tene khavarAvavA lAgI, ane kahevA lAgI ke-hajI paNa mane namaskAra kara, nahiMtara tArA iSTadevane yAda kara. zILavatIe kahyuM. devI ! tAre joie tema kara. mane pUvAnI tane kAMI jarUra nathI. jema tema maravuM te! che ja, teA pachI pRca'ttApa zAnA? dhIreNa vi mariyavyaM kAuriseNa vi avassa mariyavvaM / dunhaMpi mariyavvaM varaM khu ghirateNa mariMDaM // 1 // dhIra manuSyane paNuM maravuM che ane kAyara puruSone paNa avazya maravu che. banne jaNane paNa maravu te che ja, te! dhIrapaNe maravu te ja nizce uttama che. A pramANe potAnA nizcaya devIne jaNAvI sAhasikanA nidhAna sarakhI zILavatI peAtAnA manane samedhavA lAgI. huM jIva ! mithyAhane AdhIna thai pharI AvA krUra pariNAmavALA ane niyamananA dezamAM buddhi na karIza. mithyAtva ke ajJAna dazAmAM karela kama ja A vipAka che. samabhAve sahana karatAM te karmo, A devInI madadathI nirI zakAze. A avasare kuLadevI, jJAnathI tenA dRDha nizcayavALA mAnasika vicArene jANI zAMta thai, tenA pramaLa satvavALA parAkramathI duSTamAna thai devIe sarva upadrA dUra karyA. ane te zILavatInA guNunI stuti yAte prazaMsA karatI A pramANe kahevA lAgI. sutanu ! dhamamAM sthiratA joIe teA te tArA jevI ja hevI
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ (49). joIe. tArA anavadhi savavaDe vecAyelI huM dAsInI mAphaka tArA mATe thaI chuM. mArA lAyaka kAMI paNa kArya jaNAva. devIne-zAMta thayelI jANI zILavatIe kahyuM. devI ! mane A dharma prApta thayuM che, tethI huM have mArAmAM koIpaNa ochAza mAnatI nathI, arthAta mane koIpaNa prakAranI icchA have thatI nathI, chatAM A loka ane paralokamAM hitakArI samyaktvamAM tame sthira thAo e ja mArI daDha IcchA che. - devIe kahyuMdharmazIlA ! tamAruM kahevuM mane pramANa che. te devAdhidevanI AjJA huM mastaka para caDAvuM chuM, paNa tame mArI pAse koI paNa mAMge. zIlavatIe kahyuM. je ema ja che te tame mane dharmakAryamAM madada karaje. devIe kahyuM-jene devo paNa calAyamAna karI na zake AvI dharmamAM tamArI prabaLa daDhatA che. tethI traNa loka paNa tamane madadagAra che to mArA jevI alpa sattvavALI devI tamane dharmamAM zuM sahAya ApI zake? - dharmazIlA! A agIyAra guTikAo huM tamane ApuM chuM te anukrame khAvAthI tamane sukhadAyI putrasaMtati thaze, mATe te guTikAo -grahaNa kara. devIe tenA bhUtakALanA banera pramANe upakAra karavA icchA jaNAvI. zILavatIe te guTikAo levAnI bIlakula IcchA paNa na karI ahA! keTaluM badhuM Azcarya ? keTalo badhe saMtoSa ? dharmano ke addabhUta mahimA ? je bAIe putraprApti nimitte agIyAra varSa paryata tapa karyo hato, aneka mAnatA mAnI hatI, jene mATe rAtrI divasa taDaphaDatI sukhe nidrA paNa letI na hatI, je manoratha pUrNa karavAne zarIrane paNa sukAvI nAMkhyuM hatuM te strI, Aje putrautpatti mATenI devI taraphathI maLatI guTikAne IcchatI paNa nathI. balihArI
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4ra0 ), dhanI che. dharma paNa tene ja pariNamyo kahI zakAya. dharma paNa te ja kahI zakAya ke jenI prAptithI apUrva saMteSa prApta thAya. ghaNe Agraha karI te guTikAo tenI icchA sivAya tenA vamanA cheDe bAMdhI, namaskAra karI devI adazya thaI gaI. zALavatInuM vikha dUra thayuM. teno pati kAyama ja hato. tenI riddhi temaja hatI. A to daivika mAyA. tene dharmathI calita karavA mATe ja gotradevIe deza ke irSAthI A pramANe batAvyuM hatuM. zILavatIe A sarva vRttAMta pitAnA svAmIne kahI saMbhaLAvyo. teNe kahyuM-priyA ! A aTikAo anukrame eka eka khAvAthI tane anukrame agiyAra putro thaze. zIlavatIe kahyuM-ravAmInAtha ! jeTalo putra sAthe saMga teTalo ja karmane baMdha che. du:kha paNa teTaluM ja che, mATe he nAtha ! guTakAthI saryuM. je AtmAno uddhAra thAya te dharma maLyo che te pachI. patranI zI jarUra che ? eSie kahyuM priyA! ema ja che, tathApi A sthiti sAcavavAnI jarUra che. putra vinA dAvAda ane rAjA pramukha dhananA mAlIka thAya che. glAna avasthAmAM ke vRddhAvasthAmAM putra vinA zarIranI saMbhALa keNa kare ? gharanA baMdhAvela maMdiramAM putra vinA sArasaMbhALa ke pUjAzAMti vagera keNa karaze ? riddhithI samRddhivAna chatAM putra vinA tenuM nAma koNa jANaze? mATe he suMdarI ! mArA AgrahathI A guTikAo tAre anukrame khAvI. meha ane vicAradharmamAM keTalI tAratamyatA? je puruSa eka divasa putraprApti mATe zeka karatI priyAne dilAso Apato hato, te puruSane Aje te strI ulaTI samajAve che. kharekhara niraMtara DuM paNa cAlanAra manuSya AgaLa vadhe che tyAre jhaDapathI cAlanAra paNa koIka vakhata teTaluM vadhI zakato nathI. temaja AtmaviyAramAM nitya AgaLa vadhanAra eka vakhata tenI Toca upara jaI zake che, paNa eka -vakhata jhaDapathI AgaLa vadhI pAchaLathI maMda prayatna karanAra teTaluM vadhI
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4ra1) zakate nathI. te vAta A daMpatInA vicArathI spaSTa samajAi zakAya che. zreSThinA AgrahathI zILavatIe tenu kahevu mAnya karyuM" tA kharUM paNa te vicAravA lAgI ke-ATalI umare agIyAra vakhata prati thAya, tenAM asahya duHkha sahana karavAM paDe, dharmakriyAmAM paNa vidha cAya, mATe ekI sAthe A agiyAre guTikA khAI javI jethI e uttama guNavAna putra thAya. a! irAdA teNe ekI sAthe agImAra guTikA khAdhI. bhAvinayeAga ane divya prabhAvathI ekI sAthe agIyAra gala tenA udaramAM utpanna thayA. jema jema te garbho vRddhi pAmavA lAgyA tema tema tenA udaramAM vyathA vadhavA lAgI. jyAre tenI vedanA asarlR thai paDI tyAre teNe getradevIne yAda karI. yAda karatAM guNAnurAgI devI hAjara thaI. daivI zakitathI tenI vedaMnA dUra karI te adRzya thai gai. garbhanA anubhavathI prazasta deho utpanna thayA. chevaTe prasUtisamaye uttama divya rU 8-dhAraka agiyAra putrAne janma thaye. lakSmIpu'ja zreSThIe harSAvezathI mATu vadhAmaNuM karyuM. te putrAnAM mA dhAra upara rAkhavAmAM AvyAM. dhAvamAtAnI sahAyathI ucharIne krame te putre ATha varSanA thayA. pitAe bhaNAvava! mATe adhyApakane soMpyA. lekhakAdi vividha kaLaomAM tee! theADA ja vakhatamAM pravINu thayA. anukrame yuvAvasthA pAmyA. pitAe lAyaka sthaLe lAyaka kanyA e sAthe teme ne paraNAvyA ane yeAgyatAnusAra judA judA vyApAramAM niyeAjita karyAM. dhana upa!rjana karavAmAM ekAgra cittALA putrAne jANI, bhaviSyane vicAra karanArI hitaciMtaka premALa mAtAe, eka divase sa putrane peAtAnI pAse elAvI jaNAvyuM ke-putro ! jema tame dhana upArjana karavAmAM prayatnavAna thayA che! tema, samagra puruSAnA mUla kAraNabhUta dharma dravya upArjana karavAmAM thoDA paNa prayatna kema karatA nathI ? dharyuM, kAma ane mekSanI prApti thAya che. rUpa, bala, lAvaNya, pravara saubhAgya ane maneAvAMcchita kA pazu dharma karavAthI ja prApta thAya che. mA dharmanI prApti pratidina artha,
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ (42) jinezvaranuM pUjana, namana karavAthI, tapasvIonI sevA karavAthI, siddhAMtanuM (dharmazAstranuM ) zravaNa karavAthI, apUrva tatvajJAnanA zAse bhaNavAthI, tathA prazama, saMvegapUrvaka mana, Idrine saMyama karavAthI thAya che. putra ! A kAryamAM tame prayatna kare. - mAtAnA mAyALa vacana sAMbhaLI dhanadevAdi putroe namratAthI kahyuM. mAtAjI ! kartavyAkartavya saMbaMdhI Apa amane nahiM kaho te bIjuM koNa kaheze? premALa mAtA paNa putronA kharA hitanI upekSA kare te jarUra te putro bhavaphUpamAM DUbI maravAnA ja, Apa amArA hita mATe kahe che. ApanuM vacana amAre zirasAvaMdha che. Apa je AjJA karo te A, ApanA bALako uThAvavAne taiyAra che. - vinaya bharelAM putronAM vacano sAMbhaLI mAtA ghaNI khuzI thaI. potAnA patinI pAse jaI, putronA hita mATe te A pramANe kahevA lAgI. svAmInAtha ! pUrva sukRtanA kAraNathI gRhasthAvAsanA phaLarUpa ApaNe ghera putranI prApti thaI che. bhogAdinA sAdhano A bhava mATe upagArI che, paNa putranA bane bhava sukharUpa nIvaDe te mATe teone dhamamA paNa javA joIe. ApaNe je eka jinamaMdira baMdhAvyuM hoya to tenI pUjAdi karavAmAM tatpara thaI, A putro dharmanA mArgamAM kAyama banyA rahe. zreNIne te vAta yogya lAgI. patnInuM kahevuM mAnya karI, tene zaheranA rAjAnI anumati laI UMcA zikharavALuM eka jinamaMdira thoDA vakhatamAM taiyAra karAvyuM. te maMdiramAM zAMtinAtha bhagavAnanI suMdara pratimAjI sthApana karavAmAM AvyAM. pratiSThAna vakhate saMghabhakita, amArI paDaha ane yAcakone dAna ApavA vigere kAryo karavAmAM AvyAM hatAM. gRhavAsamAM rahelA gRhasthonuM A zubha kartavya che. AthI uttaratara AgaLa vadhatAM AtmaujvaLatA thAya che. pitAnA janmanuM ke vitavyanuM sadupayogIpaNuM karavA nimitte putrAdi sahita zreNI niraMtara
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ (423 ) te maMdiramAM jinapUjana anAdi bhakita karavA lAgyA. 1 nirmAlya dUra karavAM, 2 puSpA lAvavAM ane caDAvavAM, 3 pUjA karavI. 4 dhUpa karaveA, 5 Arati utAravI 6 ane kAvyeA khelavAM- A che kAmAM cha putrAne yeAjavAmAM AvyA hatA. be putrA cAmara DhALatA hatA. be putra vAjIMtra vagADatA hatA. zeTha ane vaDIla putra nhavaNu-snAtra karatA hatA. tyAre zILavatI abhiSekAdi prasaMge jyAM jyAM stuti karavAnI ke khelavAnI hoya tyAM tyAM te khelatI hatI. A pramANe zubha kAOmAM Asakata thayela kuTu basahita te zreNInA divase sukhamAM pasAra thavA lAgyA. eka divase te kAkadI nagarInA udyAnamAM yuniyadra nAmanA kevalajJAnI AvIne samavasaryAM. temane namana karavA nimitte te zreSThI sahita nagara leke AvyA. vidhipUrvaka vaMdana karI dhama dezanA sAMbhahAvA mATe sarva leAkA beThA. e avasare zILavatIe kevaLajJAnI gurune prazna karyA 3-bhagavana ! pUrva janmamAM meM evu zuMka upArjana karyuM" hatuM ke aneka upAye karavA chatAM mane adhika putraprApti na thai, ane tyAra pachI pRcchA na karavA chatAM paNa adhika putraprApti thai ? vaLI anAyAse dharmI prApti paNa mane thai tenuM kAraNa zuM? jJAnIe kahyuM. kaMcanapuramAM dhanavatI nAmanI krama karI dhaNI garIba avasthAvALI eka strI rahetI hatI. te ja nagaramAM eka dhanADhaya gRhasthanI lakSmIvatI nAmanI strI rahetI hatI. tenI pAse agIyAra ratna jaDelA eka suMdara hAra hatA. te hAra tenI gaY=latathI dhara bahAra kAI sthaLe paDI gayA. te hAra dhanavatInA dekhavAmAM AvyeA. paradravyamAM lubdha AzayALI dhanavatIe te hAra lai pAtAnA gharanA khUNAmAM guptapaNe chupAvI rAkhyA. lakSmIvatI peAtAnAhAra khAvAyele! jANI, tenI ciMtAnA du:khathI bebhAna thai paDI. pAkAra karatI duHkhInI thaI te hAra zodhavA ane ravA lAgI. hAra koi paNa sthaLethI hAtha na lAgyA tyAre ka mA
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ (44) kaLe mUkI raDatAM kusuma, taMbaLa ane bhajano tyAga karyo. AvI rIte agIyAra ghaDIpayata sarvasvane nAza thayo hoya tema du:khaNI thaI rahI. hAranA viyogathI AvI sthitimAM AvI paDelI lakSmIvatIne jANa dhanavatIne pazcAttApa thayuM. teNe tenI pAse AvI kahyuM-bena! tAre hAra mane maLI Avyo (jaDa) che. lyo, A hAra. ema kahI te hAra tene Apyo. hAra maLyAthI lakSmI vatI ghaNI khuzI thaI. dhanavatIne Agraha karI tenI bakSIsa tarIke agIAra dinAra (rUpiA) ApyA. dhana uparanA mamatvabhAvathI keTalAM cha duHkhI thAya che tene vicAra karatAM, dhanavatIne havethI paradravya na levAno daDha nizcaya thayo. lakSmItIe ghaNA AgrahathI ApelA apIyAra niAra, te paNa teNe pitAnA upayogamAM na vAparatAM te dravyathI teNIe jinezvara bhagavAnanI moTI pUjA karAvI. zubhamAve teNe manuSyanuM AyuSya bAMdhyuM. belibIja utpanna karyuM. krame maraNa pAmI te dhanavatI te tuM ahIM zIlavatIpaNe utpanna thaI che. pUrvabhavamAM hAra levAthI utpanna thayelA duSkatanA sababathI, agIyAra varSaparyata tane putra mATe kaleza sahana karavo paDyo hate. jinapUjAnA punya, prabhAvathI tamane putrAdinI saMpatti maLI AvI che. ane nizcaLa samyaktva guNava.nAM bRhasthadhanI prAptipaNu jinapUjAnA zubhabhAvathI ja I che te lakSmIvatI maraNa pAmIne tArI kuladevIpaNe utpanna thaI che. te hAra chupAvavAnA karmavipAthI A sarva upasarga vigere te devIe tane karyA che. ityAdi pitAne pUrvajanmane vRttAMta sAMbhaLI zubhabhAve zILavatane jAtismaraNa jJAna prApta thayuM. gurUzrInA kahevA mujaba teNe pitAne pAchale janma dIThe. zILavatI bolI UThI: ahA ! thoDA paNa azubhakarmane keTalo badhe vipAka ? gurue kahyuM. bhadra! jaghanya
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ (425) pariNAme paNa karela azubha karmane vipAka jIvone dazagaNe bhegA paDe che. kahyuM che ke- bahamAraNa abbhakkhANa dANa paradhaNa vileovnnaaiinn| . ' havego ko namukhiso rUriyALe che ? .. tibbayare upaose sayaguNio sayasahassa kaaddigunno| koDAkoDiguNo vA hujja vivAgo bhut| vA // 2 // jIvane vadha kare, jIvane mAravA ja ALa (kalaMka) ApavuM. anyanuM dhana chupAvavuM, haraNa karavuM-ityAdi eka vAra karAyelA sarva jadhanya (maMda pariNAmavALA ) karmane vipAka dazagaNe udaya Ave che. paNa je te kAme ghaNuM tIvra duSavALA AzayathI karavAmAM AvyAM hoya to te karmane vipAka saguNe, lAkhagu, kareDaguNe ke koDAkoDaguNe thAya che. athavA tenAthI paNa vizeSa adhika vipAka udaya Ave che. A pramANe karmanAM viSama vipAka jANa bhavabhayathI yA duHkhathI bhaya pAmelA bhavya jIvoe paradhana-apaharaNadi viruddha kAya koI paNa vakhata karavuM na joIe. A pramANe gururAjanA mukhathI dharmopadeza ane pUrvajanmanuM vRttAMta sAMbhaLI lakSmIpuMja zreSThIe kahyuM. kRpALu deva! A mArA putrone guhadharma saMbhaLAvaze.
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 4 muM. grahastha dharmanAM bAra vrata tathA agIyAra pratimA, na kahevAmAM AvyuM ke, bhAjana gAdinI saMpa, La daDha hai gurUzrIe kahyuM. dharmanuM mULa samyaktva che. te prApta thayAthI pAMca aNuvrato, traNa guNavrato ane cAra zikSAvratorU5 bAra prakArane gRhasvadharma aMgIkAra karI zakAya che. A samyaktva mUla 1, dvAra 2, pratiSThAna 3, AdhAra 4, bhAjana 5 ane vidhAna 6 samAna gaNavAmAM yA kahevAmAM Ave che. jema vRkSanuM mULa daDha hoya te te vRkSa TakI rahe che ane phaLa, patrAdinI saMpatti tene prApta thAya che tema dharmavRkSanuM mULa A samyakavi daDha hoya to ghaNuM thaDA vakhatamAM mekSarUpe phaLa meLavI zakAya che. 1 zaherane dvAra-daravAjo hoya to temAM sukhe praveza tathA nigama thai zake che. tema dharmapurI yAne nirvANanagarInA ThAratulya samyaktva che. te daravAje hoya to dharmapurImAM sahelAIthI praveza thaI zake che. 2 pAye majabUta hoya te prAsAda, mahela ke maMdira ghaNe vakhata TakI rahe che. tema dharmarUpa mahelane samyaphavarUpa pAme majabUta hoya to dharma mahela lAMbe vakhata TakI rahe che. 3 pRthvI sarva bhUtAnAM prANionA AdhArabhUta che. tema jJAna, cAritrAdi AtmaguNeno AdhAra A samyakatva che. te hoya te ja cAritra kI zake che. 4 vividha prakAranA rasa bhAjanamAM rahI zake che. bhAjananA abhAve te rasa DhoLAI jAya che, tema samyakatvarUpa vajanA bhAjanamAM viratidhamarUpa rasa banyo rahe che. samyaktva vinA viratirasa DhoLAI jAya che 5. nidhAna sivAya rane ja maLato ke rahetA nathI. tema mULa uttara guNarUpa rane akSaya nidhAna samyaktva che, eTale samyakatva
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4ra7) ratna sivAya mULa, uttara guNarU5 rane hotAM nathI. 6 deva, guru ane dharma paranuM tAtvika zraddhAna te samyaktva che. rAga dUSa, moha, ajJAna rahita paramAtmA arihaMtadeva te deva che. * pAMca samiti ane traNa guptithI pavitra AcAravALA gurUo, te gurU che. ane chavAchavAdi padArthonA heya, ya, upAdeyarUpa vizuddha pariNAma te vItarAga devakathita dharma te dharma che. A pramANe vyavahArathI samyaktva aMgikAra karyA pachI, vizuddha kahAnavALA che, gRhastha dharmane yogya dvAdaza(bAra) vrata grahaNa kare che. te A pramANe che sthULa prANAtipAtaviramaNa. pahelA vratamAM-niraparAdhI trasa jIvone mana, vacana, kAyAe karI saMkalpane yAvat chavaparyata mAravA nahi ane marAvavA paNa nahiM. A pramANe dividha, trividha paNa niyama le yA pALavuM te gRhasthanuM paheluM vrata che. 1 sthaLa mRSAvAdaviramaNe. kanyA, gAya, bhUmi, nyAsApahAra (thApaNa eLavavI) ane jUThI sAkSI bharavI-A pAMca moTAM jUThAM-asatya na bolavAM. kanyA ane gAyanA grahaNathI manuSya ke koI paNa pazunA jAnavaranAM saMbaMdhamAM asatya na bolavAnuM samajavuM. lokomAM vizeSa niMdAlAyaka hovAthI A pAMcane asatya gaNavAmAM AvyAM che, tethI bIja paNa asatya banatAM sudhI na bolavAM. pUrvanI mAphaka Dividhe. A vratanuM yAvata chavaparyata yA IcchAnusAra pAlana karavuM - sthULa adattAdAnaviramaNa dhULa eTale meTI meTI vastuo arthAt loko jene vyavahAramAM cerIrUpa gaNe che te sajIva ke nirjIva vastu te vastunA mAlIke ApyA sivAya levI nahi. AmAM khAtara pAvuM, tALuM toDavuM, gAMTha kApavI, vATa luMTavI vigereno samAveza thAya che. sthaLa maithuna viramaNa purUSAe parastrIne tyAga kare ane strIoe parapurUSane tyAga kara. svadArA ke ravapatimAM saMteSa rAMkhave.
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 428 ) tithi Adi parva divase ravInA paNa sateSa karavA te pUrvanI bhAka dhRvidha trividha IcchAnusAra gRhasthanu cothuM vrata che. 4 sthULa parigrahaviramaNu. dhana, dhAnya, kSetra, vAstu ( gRha, jamIna Adi) seAnuM, rUpuM, dharanI sAmAnya paracuraNa mIlkata, pazu ane dAsa dAsI tenuM icchAnusAra parimANu rAkhavuM. te IcchA pramANuthI punya sAge adhika prApti thAya te| sanmArge tenA sadvyaya karavA te pAMcamu vrata. 5 diviramaNu, uttara, dakSiNa, pUrva, pazcima, Urdhva, adha-ema cha dizAomAM ke daze dizAomAM saMsAravyApArathe javA AvavAne icchAnusAra Anayama rAkhavA. varSA RtumAM ane tyAM sudhI vyApArAdi prasaMge bahAra na javuM, vigere AzravanA niredha mATe A vira maNu vrata aMgIkAra karavu. 6 bhAgApabhAviramaNa. eka vAra upabhAgamAM Ave te bega, bhojana, puSpAdi vAraMvAra upabhAgamAM Ave te upabhAga zayyA, vastra, bhUSaNu, zrI Adi, te bannenuM icchAnusAra parimANu karavu . bhejanamAM bAvIza bhakSa ana`takAya ke jenI aMdara baMdha, mAkhaNa, dArU, mAMsa, traRtu (mazritarasa, jamIna da, anaMtakAya, bheLa athANAM ane rAtribhe:jana Adine samAveza thAya che tene tyAga karave. ka AzrIne bhAgeApabhAga vratamAM, iMgALI karAvavA pramukha pannara karmAdAnanA tyAga karavA temaja kATavALa, phAdAra, kasAikhAnA vigerenuM uparIpaNuM ityAdi kara pariNAmanA kAraNabhUta adhikArIne tyAga karavArUpa sAtamuM vrata pALavuM. 7 anaMda viramaNu. apadhyAna 1, pramAda.carita 2, pApApadeza 3 ane hiMsAnAM upakaraNe! macyA ApavAM. 4 anaDa cAra prakAre kahevAya che. A raudradhyAnazrva ']karavA, jemake huM sa`ne mAlIka thAN
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ (49) mArA zatruono saMhAra thAo vigere te apadhyAna anarthadaMDa, 1 - strIonI zubhAzubha viSayavALI kathA. deza saMbaMdhI kathA.. jananA bhalA bUrA saMbaMdhI vAto ane rAjA saMbaMdhI ke rAjya. saMbaMdhI vinAprayajananI vAta karavI, jaLamAM krIDA karavI, ghI tela Adi rasavALA padArthonAM bhAjane khullo mUkavAM janAvaranAM yuddha dekhavAM ke ApasamAM laDAvavAM vigere pramAdAcaraNa anarthadaMDa kahevAya che. 2 dAkSiNyatA na pahece tevA bInajarUrI sthaLe kSetra kheDe,. aLadene damana kare, amuka vRkSAdi kApI nAkhe, amukane phAMsI, Apa vigere pApane upadeza Apa te pApopadeza anarthadaMDa. 3 sagAM, vahAlA kuTuMbIo ke paDezIo jyAM pitAne dAkSiNyatA: pahece che, jenI pAsethI levaDadevaDa karavI paDe che tevA dAkSiNyatAnA sthAnane mUkI zastra, agni, yaMtra, muzaLa. vagare jenAthI jIvonI hiMsA thavAno saMbhava che tevAM upakaraNo mAgyAM ApavAM te hiMsa.. pradAya anarthadaMDa che. (dAkSiNyatAvALA sthAne te te vastu ApyA sivAya gRhasthono vyavahAra cAla muzkelIvALo thaI paDe che, mATe dAkSiNyA vinA ema kahevAmAM AvyuM che. ) : A cAre prakAranA anarthadaMDano tyAga karavo te AThamuM vrata che. 8. | sAmAyika. jemAM samabhAvano-Atmavizuddhine lAbha thAya tene sAmAvika kahe che. sAvadhi- pApa mana, vacana, kAyAnA vyApAranokriyAne tyAga karI, te traNe bhegane nirvadha AmaciMtana Adi dharma dhyAnamAM javA te niyamita vakhatanuM kartavya che. eka divasamAM ochAmAM ochA be ghaDIparyata sama vikamAM niraMtara vakhata levuM joIe. 9 dizAvakAzika-eka divasa mATe athavA ekAda pahAra mATe pUrve aMgIkAra karela dizAnA niyamane saMkSepa karavo te dizAvazazika vrata kahevAya che. A vratamAM upalakSaNathI bIje bhege pa.gAdi tene
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ (430) saMkSepa karAya che. cauda niyama dhAravAne samAveza paNa A vratamAM thAya che. 10 . A pauSadha vrata. je kriyA ke AcaraNathI AtmAnA guNanuM peSaNa thAya te pauSadha kahevAya che. A pauSadha AhArane tyAga, zarIranI -zuzraSAne tyAga, abrahmacaryane (maithunane)tyAga ane saMsArI vyApArAdi kriyAne tyAga ema cAra prakAre thAya che. AhArane tyAga dezathI ke sarvathA be prakAre banI zake che. A pauSadhane vakhata cAra pahera, ATha pahera ke tethI paNa vadhAre vakhata IcchAnusAra rakhAya che. prAye parvane divase vizeSa karavA egya che. atithi vibhAga-pauSadhane pAraNe munione dAna ApI pachI pAraNuM karavuM te atithisaMvibhAgavata kahevAya che. upalakSaNathI atithi, tyAgI munio tene dAna ApavuM te atithisaMvibhAga kahevAya che. 12. gRhasthone A bAra vra, gRhasthAzramamAM levA ane pALavA cogya che. A bAra ke temAMthI ekAda vrata, pitAnI zakatyanusAra lenAra ane pAlana karanArane dezavirativAna kahevAya che. karmanA kSayopazamathI yogyatAne lAyaktAne prApta thayelA che A sAMbhaLe che, sahe che, le che ane niraticArapaNe pAlana kare che. te manuSya sarvaviratipradhAna saMyamamArga zIdhra pAmI zake che. uttama kuLa, jAti, rUpa, AregyAdi meLavI, cAritranuM ArAdhana karavAthI sAta, ATha bhavamAM te cha mekSa paNa meLave che. | he mahAnubhAve ! je A vrata sarve levAne tame samartha na che te eka eka vratane paNa tame aMgIkAra karo jethI tamAre mAnavajanma saphaLa thaze. A pramANe kevaLajJAnI bhagavAnane upadeza sAMbhaLI dhanadevAdi daza putroe pahelethI anukrame eka eka vrata grahaNa karyuM. ane dhanaharI nAmanA agIyAramA putre chellAM be vrata lIdhAM. samyakatva ane vrata
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 431 ) lakhate te sarve putro potAnA AtmAne kRtArtha mAnavA lAgyA. lakSmIpuMja ane zILavatIe saMsAravAsathI virakata thai, kamagirine bhedavAne vajra samAna te sadgurusamIpe cAritra lIdhu, gururAjane namaskAra karI te sa` putra peAtAne dhera AvyA. gurUrAja anya sthaLe vihAra karI gayA. lakSmIpu Mja sAdhu ane zILavatI sAdhvI karmonA kSaya karI nirvANu pAmyAM. te lakSmIpujanA putrAe, paraspara prItipUrva* traNa vanuM sA dhana karatAM keTalAeka kALa vyatIta karyAM. te arasAmAM vaibhavaupArjana karavAmAM ane putrAdisaMtatinA samAgamamAM, keTalAeka putrAe lIdhela vratA khaMDita karyAM tyAre keTalAkAe AvI vyavahAraprapaMcanI jALamAM paNa lIdhela tratAnu areAbara pAlana karyuM. virati pALanArA ane nahi" pALanArAe peAtAnA kabanA pramANamAM. deva, manuSya, tiya "cAmAM yathAyogya, duHkhAdinA anubhava karyAM. suna choSThi / te agIyAra putrA daivayoge tamArI dhAraNI nI kukSIe ahIM utpanna thayA che, pUrvajanmamAM karela sukRta ane duSkRtanA kAraNathI paraspara thayela visadapaNuM te huM tamane samajAvuM chuM. tamArA vaDIla putre vrata laIne eka janAvara mAryuM hatuM, te jIvahiM'sAnA doSathI yA vratabhaMganA deSathI tamArA putra kurUpa zarIravALA thayeA che. trIjA putra, lAbhathI dhana mATe mitranA droha karyAM hateA. te vratabhaMganA deSathI tenA hAthamAM theADu' paNu dravya sthira vAsa karIne rahetuM nathI. pAMcamA putre, lAbhathI pAMcamA vratanuM khaMDana karyuM hatuM. te vratabhaMganA doSathI dhana upArjana karavAmAM te niratara AkuLavyAkuLa rahe che. sAtamA putra, nidvAdaindriyanI lapaTatAthI bhAgeApabhAga vratane bhaMga karyo hateA. te deSathI teti"camAM utpanna thayA hatA.
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahIM paNa tene vAraMvAra bhUkha lAge che, khAvAnI prabaLa azakitanuM A pariNAma che. navamA putre, sAmAyika vrata laI, sAmAyikamAM anAdi yone nirodha karyo nathI. te vrata virAdhanAnuM phaLa, tenAmAM ghaNuM capaLatA che. agIyArame putra, pauSadhamAM te sAvadha-sapApa yogane parihArI hato, paNa bAramuM vrata pALyA sivAya teNe bhojana karyuM hatuM. te kAraNuthI saubhAgyavAna chatAM lAbha meLavavAne ke sukhadAI vastune upabhoga karavAne te samartha nathI. kharI vAta che, ApyA sivAya lAbhanI prApti phayAMthI hoya ? bAkInA putroe potAnA lIdhela niyama barAbara pALyA hatA, ane tethI ja te te prakAranA sukha vaibhavanA bhetA thayA che. satya vrata pALanAra putra, sugaMdhI zvAsozvAsavALo ane sarva rIte sukhI che. e putra, caturtha vrata pAlana karavAthI pravararUpa, baLa, lAvaNya ane bhAgyavAna thayo che. trasa, sthAvara jIvanuM hitaciMtana karatA, chaThThA vratanuM akhaMDa pAlana karanAra cho putra, dezAMtara javA sivAya ghera beThAM paNa ghaNuM dhana pedA kare che, te chaThuM vrata pAlana karavAno ja prabhAva che. AThamA vratanuM pAlana karanAra AThamo putra, niravadha kAryamAM sajja thaI, nirdoSa bolatAM save lokone sukhakArI thayo che. te AThamA vratanuM phaLa che. dazamA putra dezAvakAzika vatanuM pAlana kareluM che tethI te lezamAtra paNa ApadAnuM bhAjana thayo nathI. he zreSThIna A pramANe tamArA putranA visadaza (bhinna bhinna) paNAne hetubhUta-vrata saMbaMdhI pAlana karavuM ane na karavuM te vRttAMta tamane saMkSepamAM kahI saMbhaLAve che, , pArzvanAtha bhagavAnanA mukhathI pitAne vRttAMta sAMbhaLI rUSabhadatta pramukha agIyAre putro UhApoha karatAM jAtismaraNa pAmyA. bhagavAne jema kahyuM hatuM temaja teoe pitAne pAchalA janmo anubhavyA,
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAyA dekhyAM. pharI te putrae bhagavAnane vijJapti karI. kRpALu deva ! A dastara bhavajaLanidhithI amAre kevI rIte pAra pAme ? jinezvare kahyuM, mahAnubhAvo saMsArasamudra taravA mATe dezavirati ane sarvavirati ema be rastAo che. tene tame yathAzakti svIkAra karo. tenI madadathI tame nirvANapada meLavI zakaze. jinezvaranA vacanAmRtothI sIMcAyela te putro saMvega raMgathI vAsita thayA. mAtA, pitA pAse cAritra grahaNa karavAno potAne abhiprAya teoe jaNAvyo. parama upagArI mAtA pitA ! amane tatvane bodha thayo che. anaMta bhavabhramaNathI tapta thayelA ame bAvanAcaMdanarUpa pArzvanAtha prabhunA caraNAraviMdanI niraMtara sevA kasvAne icchIe chIe. A dhana, bhUvana, svajana ane viSaya upabhoganI icchAthI ame nivRtta thayA chIe. jagatajInuM bhAvadayAthI pAlana karanAra A mahAprabhunuM ame zaraNa laIe chIe. amAruM aMtara te tarapha prerAya che, te cirakALanA praNayane (snehane) mUkI cAritra levA mATe amane AjJA Ape. zrAvakanI agiyAra paDiyA dasaNa vaya sAmAhaya posaha paDimA abaMbhasacitte / AraMbha pesi udiThavajae samaNabhUe ya / 1 // mAtA, pitAe kahyuM. putro ! tamAruM kahevuM kharekhara satya che. Atmaya karavuM te avazya jarUranuM che, paNa jayAM sudhI ame A dehamAM rahyA chIe tyAM sudhI tame gRhasthadhAma aMgIkAra karo. ane A dehathI ame jyAre mukta thaIe tyAre tamane jema yogya lAge tema karaje. atyAre amArI pUrNa vRddhAvasthA che. AvI sthitimAM amAre cAritra levuM ane paLavuM te azakya jevuM che tema putro 28
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ sivAya nirAdhArapaNe ghera rahevuM te paNa ayogya che ke putra! amAruM kahevuM hAla mAnya karI guhasthadhAma aMgIkAra kare. upagArI mAtA pitAnAM A vacana sAMbhaLI, temanA kahevAnA AzayanuM pariNAma vicArI putroe temanuM kahevuM mAnya karyuM. te sarve pArthaprabhu pAse AvI kahevA lAgyA. prabhu! dezaviratithI upara ane sarvaviratithI nIce, saMsAramAM rahIne karI zakIe tevo koI paNa raste che? kRpALu deve kahyuM. he mahAnubhAvo ! gRhasthAzramamAM rahI gRhasthone karavA lAyaka agIyAra paDiyA (abhigrahavizeSa) che. gRharatha avasthAmAM te utkRSTa vratarUpa gaNAya che. te A pramANe che darzana. 1 vrata. 2 sAmAyika. 3 pauSadha. 4 kAyotsarga. 5 abrahmatyAga 6 sacittatyAga. 7 AraMbhatyAga. 8 pratyAga, 9 udityAga 10 zramaNabhUta. 11 A agIyAra paDimAe che. - darzana pratimA, rAjAbhiga Adi AgAra (rAjAnA AgrahathI. samudAya, gaNanA AgrahathI, baLavAnanA AgrahathI eTale jorajulamathI, devanA AgrahathI. guru-pUjya varganA AgrahathI ane AjIvikA cAlI na zake tevA kAraNathI niSedha vastu ke kAryanuM AcaraNa karavuM paDe che te che AgAra kahevAya che.) paNa khullA na rAkhatAM, zaMkadi zalyarahita, niraticArapaNe eka mAsaparvata. nizcaLa - daDha samyakUva pALavuM te darzana pratimA. 1 vrata pratimA-pUrvokata zuddha samyaga darzanasahita , niraticArapaNe gRhasthanAM bAra vrata, be mAsaparyata pALavAM. te vrata pratimA. 2 sAmAyika pratimA, bIjI pratimAnI sarva divA sahita, niraticArapaNe vizeSamAM be vakhata, traNa mAsaparyata sAmAyika karavI. te trIjI sAmAyika pratimA. 3 pauSadha pratimA, trIjI pratimAnI sarva kriyA sahita, vizeSamAM
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ (435). patithIe cAre prakArane pauSadha, cAra mahinA payaMta niraticArapaNe karo te pauSadha pratimA. 4 - kAsama pratimA cethI pratimAnI sakriyA sahita parva tithInI rAtrIe catuSpathAdi (cAra mArgavALA sthaLe) sthAne kAtho sargamAM rahI zubha dhyAna karavuM. A kriyA pAMca mAsa sudhI karavI te pAMcamI pratimA. 5 abrahmatyAga pratimA pAMcamI pratimAnI sarvakriyA sahita, cha mAsaparvata niraticAra pavitra brahmacarya pALavuM te abrahmatyAga rUpa chaThThI pratimA. 6 saciratyAga. chaThThI pratimAnI sarvakriyA sahita, sAta mAsa paryata sacitta (sajIva vanaspati Adi) vastune tyAga. temaja rAtrIbhojanane sarvathA tyAga kare te sacittatyAga sAtamI pratimA. 7 AraMbhatmAga pratimA-sAtamI pratimAnI sarvakriyA sahita ATha mahinA payaMta, piote koI paNa jAtano AraMbha na kare te AraMbhatyAga AThamI pratimA. 8 zreSyaAraMbhatyAga, AThamI pratimAnI sarvakriyA sahita, nava bhAsa parvata bIjA koI paNa nekara, cAkarAdi pAse (paNa) AraMbha karAvavo nahiM te prebyuAraMbhatyAga. navamI pratimA. 9 uddiSTayAga, navamI pratimAnI sarva kriyA sahita, daza mAsa paryata mAthe suramuMDa (sarvathA muMDana) karAve athavA zikhA (coTalI) dhAraNa karatAM pitAne nimitte taiyAra thayelo AhArapANa Adina grahaNa karattAM (nirdoSa AhArAdi grahaNa karatAM) aMgIkAra karela niyamonuM samyapha pAlana kare te udiSTayAga pratimA. 10 zramaNabhUta. pUrvanI kriyA sahita, agIyAra mAsa paryata, sAdhuno veza rajoharaNa, pAtra pramukha grahaNa karI, mAthe loca athavA sUramuMDa karAvI, mamatava rahita thaI svajanAdikanA gRhomAMthI nirdoSa bhikSAvRttithI AhArAdi grahaNa karI pitAne nirvAha kare. gRhasthane
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ (436) ghera bhojana levA jatAM (parimAiramNAya AvA mikSa rasika pratimA aMgIkAra karela zrAvakane bhikSA Apa." A pramANe kI Ubho rahe, te bhikSA Ape te yogya bhikSA laI pauSadhazALAmAM AvI bhajana kare vigere, A pramANe agIyAra pratimAo pALavAnI che. A pratimA pALavA mATenuM je kALajJAna batAvyuM che te utkRSTa che. jaghanyathI eka eka pratibhA aMtamuhUrta pramANe paNa che. ATalo jaghanya vakhata maraNanI taiyArI heya teone athavA dikSA lIdhA agAu jeno abhiprAya pratimA vahana karavAno che tene mATe che. A pramANe guhAvAsamAM pitAnA AtmAnI tulanA karI keTalAeka cAritra grahaNa kare che ane keTalAeka svajanAdikanA mehathI pharI pAchA gRhasthAvAsamAM jaI vase che. ane pitAnI zakti anusAra uttama AcAra pALe che. A anuSThAna zrAvakanA sarva dharma anuSThAnamAM, mugaTamAM ratna samAna utkRSTa che. guhAvAsamAM ja A anuSThAna karIne jeo durdhaTa cAritra aMgIkAra kare che teo pachI dusaha pariSa AvI paDatAM cAritrathI ke zubha pariNAmathI patita ke calita thatA nathI. AvA durdhara kAryamAM dhIra purUSa ja AnaMdita thaI rahe che. ane bhAgyavAna dhanya purUSaja A prastuta kAryane pAra pAmI zake che. paramapadanI saMpatti tevA prabaLa purUSanA hastakamaLamAM ja che. raidra saMsArane ucheda tevA purUSe ja karI zake che. graMkya raNagaNamAM tevA vIra purUSo vijayapatAkA meLave che ke jeoe A anuSThAna karavApUrvaka zramaNadharma grahaNa karelo che. A pramANe prabhunI dezanA sAMbhaLI, jayadhera rAjA, jAvalI rANI sahita pratibodha pAme. teoe samyaktvapUrvaka gRhastha dharma nAM dvAdaza te grahaNa karyA, te sAthe e abhigraha lIdhe ke- huM
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 437 ) niraMtara traNa prakAre, trikALa, trijagapUjya gurunI pUjA karIza, smA pramANe niyamA aMgIkAra karI, te rAjAe nirdoSapaNe te vratAnu' pAlana yu". chevaTanI sthitimAM aNusaNu karI parameSThI maMtranuM smaraNa karatAM dehanA tyAga karI sanakumAra devalekamAM te rAjA devapaNe utpanna thayA. sunaMda zreNInA agiyAre putra, gRhastha dharma grahaNa karI dhara AvyA. jinezvara paNa anya sthaLe vihAra karI gayA. sunaMdazreSThi, zrAvaka dharmanu pAlana karI, AyuSa pUrNa thatAM, dhAraNI patnI sAthe devalAkamAM gayA. rUSAdi agiyAre koSIputrAe, gRhavAsamAM rahI zrAvakanI agIyAra paDima: zarU karI nirvighnapaNe te sarve pratimA pU karI. mAtA pitAnuM devabhUmimAM gamana thavAthI pAte pAtAnI krUraja mAMthI mukta thayelA samajI savega raMgamAM nimagna thai, kuTuMbanA bhAra peAtAnA putra!ne soMpI guruzrI pAse cAritramAga aMgIkAra karyAM. grahaNu, AsevanArUpa e prakAranI zikSA guruzrI taraphathI meLavI te sarve tIvra tapazcaraNamAM Asakata thayA. gurUrAjanI AjJAvaka dhaNA vakhata cAritra pALyu, mAhane upazamAgye, upazama sabhyazrvathI pavitra upazamoNi upara ArUDha thayA. agIyAra agane dhAraNa karanArA teo agIyArame guhANe ja pahoMcyA. AyuSya tyAM ja pUrNa thatAM A deha mUkI daI sarvArthasiddha vimAnamAM ekAva* tArIpaNe agIyAre kalpAtIta devapaNe utpanna thayA. tetrIza sAthare pama pramANa te deva-AvAsamAM rahI dhaNA ja pAtaLA-svalpa kaSAyavALA teo mahAvideha AvAsamAM janma pAmI, sarvathA viSTha thaze. arthAt nirvANa pAmaze dharmI dhanuM pratyakSa La A pramANe aneka jIve anubhave che. kinnarIe sAMbhaLela itihAsa dhanapALane kahI saMbhaLAvyeA. *
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 45 muM. kinnarInI vidAyagIrI ane AbhAra. kinnarIe kahyuM-bhAi dhanapALa tu paNa dRDha samyavAna thaI dharmamAM sAvadhAna thA. svAdhIna yAne svataMtra mAnavajanma pAmI jeNe: prabaLa prayatnathI dhasevana karyuM nathI, teNe pAtAnA anya kharekhara viDaMbanArUpe ja pasAra karyAM che. bhAI! tArI mAphaka mane svataMtra manuSyajanma maLyA hatA paNa niyANAnA doSathI svargApava sukhane hArI jai A kinnarInA padane pAmI chuM. dhI ! dhI! mArA jevA bahulakarmI jIvA caMdrakAMta jevA uttama maNIthI caLakatA kAMkarA kharIde che. jainadhama jevA vizALaNa dhane pAmI mArA jevA mUDha jIve niyANAM kare che. te ekaDhAMkaNI mATe karADe nI kImata yAne mIlakata hArI jAya che. jitedradhamamAM sapUrNa bhakti e du:khane nAza karanArI che. durgaMtA nAmanI eka strIe kevaLa bhaktibhAvathI devapazu suprApta yAne sahaja prApta karyu hatuM. mArA jevA caMcaLa cittavALA jIve durlabha mAnava janma mAmIne paNa tuccha sukhanI AzAne AdhIna thaI te janma niraka kare che. tyAre Asanasiddhi sukha pAmavALA, paritta saMsAravALA jIve sa guNu sahita pUrNa dharma ArAdhana karI zake che. sadguddhi, viveka, vinaya, jitedriyatA, gaMbhIratA, upazAMtatA, nizcaya vyavahAranipuNatA, deva guru, zruta upara pUNuM bhakita, hita, mita vacana mAtranAra, dhIra ane zaMkAdi Sa rahita jIvo dharatnatI prAptine lAyaka che. priyA ! pratyAdi kinnarInAM vacana sAMLI mArA mitra dharmazALa pratibaMdha pAmyA. temanAtha prabhune namaskAra karI teNe ghaNA.
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ hapUrvaka sagara sahita kAdazatarUpa hastha dharma aMgIkAra karyo. (dhanapAne potAnI patnIne kahe che.) nepALa gRhastha dharma aMgIkAra karavAthI, te kirIne ghaNe AnaMda thA. teNe kahyuM dhana pALa! tuM te daDha samyakUlavAna che. tene kAMI dharmajAgRti mATe vizeSa bhalAmaNa karavAnI jarUra nathI, tathApi A mAnavajiMdagI pAmIne je pramAdamAM paDI te rasto bhUlI game te pachI mArI mAphaka tane pazcAttApa karavo paDaze, mATe bAI ! tane chevaTanI e ja bhalAmaNa karuM chuM ke tuM tAruM lakSa yAne kartavya kadI na vI. te pUcheluM ane nahiM pUcheluM sava' vRttAMta meM tArI AgaLa kahI saMbhaLAvyuM che. hamaNAM ahIMthI huM bhayacca nagaramAM samaLIvihAra che tyAM jaIza, kAraNa ke gIta, nRtyAdi prabhubhakti karavAne mAro nityano samaya thaI cUkaye che. - dhanapALe kahyuM. huM tamAre mATe AbhAra mAne upakAra mAnuM chuM, tamArA samAgamathI Aje mane ahIM moTo lAbha thAya che. yAtrAe AvavAne mahAna hetu tamArA samAgamathI Aje vizeSa prakAre phaLIbhUta thayA che. kharekhara yAtrALe javAmAM A paNa, mahAna hetu samAyele che ke tyAM tevAM nirdhvattinA sthaLe aneka mahApurUSone ke samAgamane saMga thAya che, temanA samAgamathI AtmavicAraNA jAgRta thAya che. Atmavizuddhi mATenA paraspara eka bIjA pAsethI saddavicAronI le-de thAya che. ane mahApurU taraphathI tata saMbaMdhI vizeSa jAti, sAthe maLamArga maLI Ave che yAne samyapha zraddhAnAdinI prApti thAya che. keTalAeka manuSya yAtrAne mULa uddeza bhUlI jAya che. pAMca daza mitro maLa AvAM yAtrAne sthAne pharavA ke sahela karavA nIkaLI paDe che. yAtrAne nhAne majazekha uDAvavI, sArA sArA rasa-kasavALAM bhejana jamavAM, janAvarone trAsa ApatAM gADIDA upara pharavuM, IcchAnusAra amanacamana uDADavAM, gurUdIna to bhAgyeja karavAnAM, tIrthasthAnamAM sAo che ke nahiM ? tenI bhAgyeja zodha karavI.
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ (40) kadAca tevI khabara hoya to paNa bhAgye ja tevA samAgamane lAbha . levAno-je A pramANe yAtrA nimitte jaIne vartana karavAmAM Ave te, AvI tIrthonI lAMbI saphara vicAravAna tatvajJAnI gurUnA samAgama sivAya, ke uttama vicAravAna satsamAgama sivAya sALa kevI rIte thAya te vicAravA jevuM che. teone tIrthayAtrAne mukhya uddeza dhyAnamAM na hovAthI temaja tevI ... prakRtti na hovAthI tIrthayAtrAno lAbha maLI zakatuM nathI. dhama bahena ! mane Aje tamArA samAgamathI AtmadharmamAM vizeSa jAgRti AvI che. mArA mitrane paNa samyakatvapUrvaka gRhastha dharmanAM vrata aMgIkAra karavAnuM tamArA nimittathI ja banyuM che. mahAzaya ! pharI paNa huM tamAro mahAna AbhAra mAnuM chuM ane pAcho aneka vAra tamAre samAgama thAya ema icchuM chuM. * mArAM vacana sAMbhaLI, potAnA vyatIta thayelA vakhatane upayogI thayelo samajI, potAnI mAyALu daSTi amArA tarapha pheMkI arthAta tenI pitAnI khuzI jAhera karI, te kinnarI pitAnA Icchita sthAne javAne AkAzamAge UMcI UDA thoDA vakhatamAM adrazya thaI gaI. - priyA ! temanA jevA bAda ame baMne mitroe bahAranA bhAgamAM AnaMdamAM rAtrI pasAra karI. prAtaHkALe jAgRta thatAM pharI nema nAtha prabhunA maMdiramAM jaI, darzana, stuti vigere karI, ame pahADa parathI nIcA utaryA, anukrame ahIM AvI pahoMcyA. priyA ! teM mane je prazna karyo hato ke, " giranAranA pahADa upara Aje kinnara munigaNanI stavanA karI rahI che. vigere, te sarva vRttAMta Aje tArA pUchavAthI tArI AgaLa meM vistArathI kahI saMbhaLAvyo che. potAnA patinA mukhathI giranAra saMbaMdhI anubhava ane prasaMgopAta sudarzanAdine ItihAsa saMbhALI dhanazrIe kahyuM. svAmInAtha ! Apano kahelo vRtAMta sAMbhaLI huM dhaNI khuzI thaI chuM. Apa mitra sahita giranAra para aneka vAra yAtrArthe gayA che, te zuM mane eka vAra
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ (41) vIza. " ane 1 paNa te tIrthanAM darzana mATe nahiM laI jAo? sAmAnya rIte tIrtha yAtrAe javAnA mArA vicAro hatA ja, temAM paNa Ape najare joyelI giranAra tIrtha saMbaMdhI je je hakIkata mane saMbhaLAvI che te sAMbhaLatAM vizeSa vizeSa prakAre te tIrthanI yAtrA mATe mAruM mana utkaMThita thaI rahyuM che, te jarUra Apa mane kuTuMba sahita te tIrthanI yAtrA karAvaze. mane AzA che ke Apa amArI IcchAne nirAza nahiM ja kare. dhanapALe kahyuM. priyA! avazya huM tamane tIrthanI yAtrA karAvIza. mAre evo vicAra che ke--giranArajIno saMgha kADhIne ApaNe tyAM yAtrAthe saMdha sAthe javuM. saMdha laI javAne bhAre vicAra eTalA mATe che ke, svataMtra ane paisApAtra leke te tIrthayAtrAne lAbha svAbhAvika pitAnI meLe laI zakaze ja. paNa jeo parAdhIna sthitimAM che, paisAnI sthitimAM garIba avasthA bhogave che. tevA manuSyo anyanI madada sivAya te tIrthanI yAtrA nahiM karI zake. teone tIrthayAtrAmAM mAda ApavAthI moTo lAbha thAya che. tIrthATanamAM gRhasthAvAsanA prapacika AraMbha samAraMbhathI ke kartavyothI moTe bhAge virAma pAmavAnuM hovAthI, zvANu, brahmacarya, dharma vaNa, devapUjana vigere dharmakriyAo ghaNI zAMtithI ane sahelAIthI manuSya karI zake che. tIrthamAM nirvANa pAmelA mahApurUSonAM jIvanacaritranuM smaraNa kare che. ahIM te mahAprabhunuM dIkSA kalyANika. ahIM kavaLa kalyANika. ahIM nirvANa kalyANika vigere vigere yAda karatAM, te te bhUmine sparza karatAM te te vizuddha bhAvenuM smaraNa karatAM ke tethI AgaLa vadhI pariNAmanI vizuddhithI te te bhAvane svasaMvedana anubhava karatAM manuSyo ghaNuM azubha karmone nirjarI zake che. mahApuruSa munio vigerenA samAgamathI, teonI dharmadezanA zravaNa karavAthI AtmabhAvane vizuddha karI zake che. kAraNa sivAya kAryanI utpatti thatI nathI. A tIrthabhUmikAo mahAna purUSonAM jIvanacaritre yAda karavAnuM ke temanA
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2) mahAbhArata prayatnanuM anukaraNa karavAnuM eka mahAna nimita che. avasare pariNAmanI vizuddhi kAma judA ja prakAranI thAya che. A va phAyadA tIrthayAtrAthI thAya che, ane te phrAyadAe sava koi pAtAnI jene laI zakatA na hovAthI sadhasamudAyathI tevA yAgya jIvAte A phAyadAo meLavI zakavA sabava che, mATe giranArajInA saMdha sAthe ApaNe tItha yAtrAe jakhyu. te mATe tame AnaMdamAM rahe. tamArA su maneratho pUrNa thaze. saMdha mATe huM atyArathI ja sa sAmagrItaiyAra karAvu chu. A pramANe peAtAnI patnI banIne dilAsA ApI gAme utsAhita karI, dhanapALe giranArajInA sadhanI taiyArI karavA mAMDI prakaraNa 46 muM, giranArajInA sadha ane pUrNAhutI ---- garIbathI tava MgaraparyaMtanA savalAkAne sadhamAM AvavA mATe ni maMtraNA karavAmAM AvI. giranAranI yAtrA aye saMkhyAbaMdha manuSyA taiyAra thayA. zubha muhUro zrI saMdha sAthe mitraae va` sahita dhanapALe giranAra taraph prayANa karyuM. rastAmAM sthAne sthAne AvatAM jinayakSeAnu te pUjana karatA hatA. kAi sthaLe muni mahAtmAnAM na thatAM te sava leAkeA tenAM darzana karatAM ane dharmAMdezanA zravaNu karatA hatA. ThekANe ThekANe svAmIvaclA thatA hatA. karuNAbhuddhithI du:khI manuSyAne mudde apAtI hatI. mahAtmApurUSonI supAtrabuddhithI bhakita karAtI hatI. du:khI svadhamI badhuonuM utsAhathI gaurava karavAmAM AvatuM ane banatA prayatne AMtara lAgaNIthI tenAM duHkha dUra karAtAM hatAM. be sthaLe udAstAnA gumI yAcakAnA maneAraNe mRtyu thatA
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ) hatAM. sadhanA moTA bhAga eka vakhata AhAra karanAra, page cAlanAra,jamIna para sunAra, sacittane tyAma karanAra ane teTalA viseAne bhA brahmacarya pALanAra hatA. rAtrI ane divase AnamAM pasAra karatAM ane jaina zAsananI prabhAvanA yAne unnati karatA zrI sudha giranAra pahADanI taLeTImAM AvI pahoMcyuM. sugadhI puSpAthI vAsita thayelAM zItaLa jaLanA pravAhavALAM jharaNeAthI, mada jharatA gajeMdranI mAphaka giranArane pahADa zobhI stro hatA, te pahADanA u52 ane AjubAju jaMbhIra, jAMbu, Ama, aMbADa, AMbalI, kadaMba, khajura drAkSa, dADima, pugI, nAlIyera, punnAga, nAga, caMpaka, azeka, kula, kuza, tilaka, tAla, kritAla, priyALa, karamAla, mAlAti, ketI, viciThThIla, karaNI, maMdAra elA, lavaMga, nAgakezara, kAlAdi sava* RtuonAM vRkSAvALA, naMdana vanatI mAka ramaNika bagIcA, ArAme najare paDatA hatA.. hasa, sArasa, kAyalAdi suMdara pakSIonA kalaravALA aneka sahaNa a vatA pathikAne Ara.ma ApI rahyAM hatAM. AkAzanA agra bhAga para AvI lAgelAM UMcA zikharavALe vatAcaLa, zyAmavaNu vALA ajanagiri sarakhA, ane AkAzane TakAvI rAkhavA ne jANe eka sthaMbha Ubhe karelA DhAya teo sadara dekhAva ApatA hateA. taLeTInA najIkanA bhAgamAM sadhana paDAva nAkhavAmAM Avye. vAhanAdi sa tyAM ja rAkhI, upayegI sAmagrI sAthe lai, sadha giranAranA pahADa para caDavA lAgyA, anukrame temanAtha bhagavAna bAlabrahmacArI bAvIzamA tIrthaMkaranA mukhya maMdira AgaLa sarve AvI pahoMcyA. mukhya maMdira svacchatAmAM ane ujvaLatAmAM caMdranI zveta cAMtI sAthe spardhA karatuM hAya tevu ullasita jaNuAtuM hatuM. eka vAra pahADanI TekarI upara, temAM vaLI U~cA zikharAvALu hovAthI te kukhya padi zAsa pavatanA eka sabhya zikharanI paNa atu
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ (444) hatuM. pahADanI spAmatA sAthe maLelI vanaspatinI: haritatAne laI , maMdiranA zikhara para AjubAju nAnI nAnI ane vacamAM moTA vibhAgamAM dhvajAo bAMdhelI hevAthI, saMsAra samudramAM musApharI karatA aneka saDhe caDAvelA jahAja( vahANa )nI mAphaka, te maMdirane raLIyAmaNo dekhAva manuSyanA netra tathA mananuM AkarSaNa karate hate. jaya jayanA mAMgalika zabdo che te zrIsaMdha mukhya maMdiramAM AvyuM. temanAtha prabhunI mukhamudrA nihALatAM ja ati uThita hRdayavALA zrIdhe hAtha joDI pitAnAM mastake temanA tarapha namAvI dIdhAM. thoDA vakhata sudhI animeSadaSTie sarve prabhunA mukhakamaLa sAmuM joI rahyA. te prabhunI mUti siddhAsanane AkAre beThelI hatI. netranI daSTi nAsikAnA agra para sthApana karelI hatI. mukhamudrA zAMta rasamAM nimana hatI. temanA hAtha ke aMkamAM ( khoLAmAM ) ke pAse, strI, zastrAdi vikArI cIje kAMI paNa na hatI. palahaThI( palAMThI nA bhAga upara padmAsana mudrAmAM temanAM hAthe catA rahetA hatA. sarva vibhAva upAdhithI rahita, AtmAnaMdamAM nimagna te prabhunI zAMta mUrti jANe lokone dekhavAvALAne ema jaNAvatI heya nahiM ke, " je tamAre pUrNa AtmAnaMda le heya, niraMtarane mATe janma, maraNane jalajalI ApavI hoya ane anaMta catuSTayamaya AtmAnuM kevaLa sAmrAjya anubhavavuM hoya to ahIM Ave. A sthiti tapAse ane tevA thavA mATe tame prayatna kare, te jarUra mArA jevA AtmasvarUpa thaI raheze." te bALabrahmacArI mahAprabhunI zAMta mUrtine, animiSa daSTie jete zrIsaMdha, be vakhata, ekAgratAmAM praveza karelA nizcI gAtravALA gInI sthitine anubhavatA hoya tema dekhAte hato. thoDA vakhatanI tevI AnaMdita sthiti anubhavI bhaktirasathI samRddhati - vadanavALA zrIsa che te mahAprabhunI, karatI traNa pradakSiNA karI. harSAvezathI
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ (44pa) vikasita romAMca dhAraNa karatA ane harSAyune varasAvatA zrIsadhe prabhune paMcAMga praNAma karyo. vAraMvAra te prabhunuM mukhAraviMda jotAM, namaskAra karatAM, ekAgra cittathI te prabhunA addabhUta guNenuM ciMtana karavA lAgyA. keTalAeka suMdara stutigarbhita kAvyothI stavavA lAgyA. pUjana karavAnI prabaLa IcchAvALo saMdhane mATe bhAga, snAna karI, pavitra thaI, bhaveta vastra paherI, gajendrakuMDamAMthI svaccha pANInA kaLaza bharI lAvyA. keTalAeka kuMkuma mizrita karAdi sugaMdhI padArtho pUjana, arcana mATe ghasavA lAgyA. * * vAjitranA prabaLa nAda sAthe snAtra mahecchava-navaNu karavAnuM kAma zarU thayuM. temanAtha prabhunA biMba upara havaNu karyA pachI, gazIrSa caMdanAdi sugaMdhI padArthonuM vilepana karavAmAM AvyuM. aMguSTa pramukha aMge pUjana karavAmAM AvyuM. ane chevaTe maNuM, muktAphaLAdinAM AbhUSaNa ane sugaMdhI puSpanI mALAo caDAvavAmAM AvI. prabhu samagra maMgalikanA gRha samAna che ema sacavavA mATe AtA zA(khA)thI aSTa maMgalika AlekhavAmAM AvyAM. cAra vAMkI pAMkhaDIovALA sAthIo karavAmAM Avyo. sAthIone uparanA bhAga upara traNa DhagalIo karavAmAM AvI ane tenA uparanA bhAga para siddhazilAnA je AkAra karavAmAM AvyuM. A sAthIo karatI vakhate evI bhAvanAthI mana vAsita karavAmAM AvatuM hatuM ke he prabhu ! A sAthIAnI cAra vAMkI pAMkhaDIo samAna cAra gati vakra yAne dukhadAyI che tene tuM dUra kara. ane A traNa DhagalIo samAna jJAna, darzana ane cAritra amane tuM Apa tathA chevaTe A siddhazilA upara nivaNasthAnamAM amAro nivAsa thAya tema tuM kara. A amArI mane gata bhAvanAne pragaTa karavAne mATe A bAhya AkAramAM ame ApanI samakSa, A manogata bhAvanAnuM citra AlekhyuM che. AgaLa cAlatAM te prabhunI pAse puSpo ane phaLo mUkavAmAM AvyAM. te vakhatanI manogata bhAvanA evI hatI ke-A puSpanI
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ sudhInI mAphaka amArUM zImaLAdi sadAcaraNa niraMtarane mATe samadhita rahe. temAM aticAra ke deSarUpa dudhatA bIlakula prApta na thAo. phaLa mUkavAnI saMbhAvanA evI hatI ke-he prabhu ! sarva karmane nAsarU5 AtmasvarUpa e ja uttama phaLa amane Apo. prabhunA uttama guNanI sugaMdhane tathA AtmajJAnanA prakAzane kenI AgaLa pragaTa karatA hoya tema te prabhunI pAse dhUpa ane dI pragaTAvavAmAM AvyAM. jagatanA chatra tulya, jagatanA DhAMkaNu tulya, mehano parAjaya karI vijayadhvaja pharakAvanAra jagatanA svAmI, jagata pUjya. ityAdi mAnasika sadabhAvanAone sadbhAvarUpe karatAM zrI saMdhe prabhunA mastaka para chatra caDAvyuM. caMdavAo bAMdhyAM. zikhara para dhvaja Aropa karI. cAmarethI viMjhayA. ane Arati pramukha utArI chevaTe dhanapALAdi zrIsaMdha, te prabhunI stuti karavA lAgyA. he baLabrahmacArI ! devAdhideva, anaMtajJAna, anaMta darzana, - anaMta AnaMda ane anaMta vIryavAna tamane ame namaskAra karIe chIe. mohanidrAmAMthI jagatane jAgRta karanAra, Atmika mArga batAvI jagata chane nirbhaya karanAra ane janma, maraNAdi anaMta duHkhathI mukta karanAra tuM ja che. he deva te pite ja jIvaNanI mAphaka rAjabhava ane suzIla rAjakumArI rAmatInA tyAga karI, saMyamamArga grahaNa karo yAdavavaMzane ujavaLa karyo che. tevI ja rIte Atmabodha ke jJAna prakAzathI amArA aMtarane tame ujvaLa kare. he deva ! A sarva buvanane jItanAra durdhara kAmarUpa gajekanA kuMbhasthaLanuM vidyAraNa karavAne te siMha samAna AcaraNa karyuM che. teM, taparUpa dAvAnaLathI kavana bALI nAkhyuM che. te durata pApavalIone ucheda karI, AtmaguNarU5 kalpavRkSanA ArAmane piSaNa ApavAmAM amRtanI nIki samAna AcaraNa karyuM che. pracaMDa kapAyAnalathI satata chavasamUhane zAMta karavAne dhama dezanArUpa jaLadharanI A duniyA para te amUlya vRSTi karI che. nirmamavarUpa vajathI mehaparvatane teM vinAza karyo che. sarva
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7) bhASAnugAmI vANIvaDe te aneka chavAne tatvajJAna Apyu che. manuSya to zu? paNa tiya`cA vigere paNa tArI vANIthI medha pAmyA che. nirvANuM mAnA rastAmAM vAyuthI nahi bujhAya tenI dIpikA (dIvA) samAna tArI vANI ja akhaMDa prakAza ApI rastA batAvanArI che. prALa mithyAtvAMdhakArane dUra karavAne samAna tArI vANI ja sama che. prabhu ! kSamA, namratA, saralatA, sa tASAdi guNurUpa ratnAne tuja ratnAkara che. du:khasamUhathI bharelA nArakI jIveAnA nivAsavALA nAvAsanAM dvArA baMdha karavAne tArI vANI ja alA ( bhAgaLa )tu kAma kare che yA garaja sAre che. saMsArasamudramAM buDatAM prANIone tArA jIvanaciratranuM anukaraNuja jahAjatuta che. te krama pariNAma mArAjane parAbhava karanAra ! AvIzamA tIrthAdhinAtha temanAtha prabhu tu cirakALa paryaMta jagatU jIvAnA tAraka thA. he mahAprabhu ! sadbhAvanAvALI amArI tArA pratye chevaTanI e ja yAcanA che sudhI ame nirvANa pada na khamIe tyAM sudhI dareka bhavAmAM yAne dareka kSaNAmAM tamArA cyAtmika guNAnu amane akhaMDa smaraNa rahe. jyAM A pramANe dhanapALakrie stuti karI rahyA khAda bhaktinA AvezamAM dharmopALa krI paNa te prabhunI stuti karavA lAgyA. he devAdhideva ! prabhuta janavatsala, maneAvAMtipradAtA A raivatA "caLanA pahADa para tArA Aje pharIne mane darzana thayAM che. tArA sukhada darzInathI tapa, saMyamamAM prayatna karanAranI mAphka ati du:khada pazu rastAnA parixAma Aje mane sukhAvaha thayA che. he nAtha ! tArAM nathI mAruM hRdaya rSita thAya che, kAla vikasita thAya che, tyAre netra! harSAvezathI raDe che. gajeMdrapadakuMDanA jaLatI mAphaka tA darzIna AMtaramaLane dUra kare che. (te jaLa teA khAdya maLa dUra kare che. ) tRSNArUpa tAneA nAza kare che ane ka`saMtApanA tApane apa haraNa kare che, ahIM Apanu dIkSA kalyANika thayu che. A sthaLe kevaLa nAnakalyANaka thayuM che. pelA pradezamAM nirvANu kalyANuka thayuM
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. ItyAdi vicAra karatAM ane te pavitra pradezane nihALatAM A vatAcaLanA te te pradeza hadayane AhAda utpanna karI zAMti Ape che. he svAmI! tamAre mahimA karanArI aMbAjInA zikhara para rahelI aMbikA devIne jotAM maLavApAtakAri bhagavAnanI bhakti karavAvALI A devI che. e vicAra AvatAM tene dhanyavAda ApatAM hRdaya guNAnurAgI thaI harSa pAme che. ApanI AjJApUrvaka A pahADa upara tapa saMyama karanAra zAMba aghasnAdi munivarone temanA guNonuM anumodana karavApUrvaka huM namaskAra karuM chuM. he nAtha! Aje tane namaskAra karavAthI amAre mAnava janma, kavitavya, yauvana, jJAna, vijJAna ane lakSmI e sarvanuM phaLa mane Aje ja maLI cUkayuM che. he deveMdrothI vaMdita nemanAtha prabhu! kukarmavana kApavAne tIkSNa dhAravALA cakra TUlya amRtanA aMjana sadaza pharI paNa tAruM darzana ane prApta thaje. ityAdi stuti karI sarva saMdha maMdiranI bahAra Avyo. e avasare bhuvanabhAnu nAmanA dharmagurU tyAM dhamapALanA dekhavAmAM AvyA temane namaskAra karI dharmadezanA sAMbhaLI zarIranI asAratA ane AyuSyanI kSaNabhaMgura sthiti jANa saMsAravAsathI virakta thayelA dharma pALe tyAM ja te gurUpI pAse cAritra grahaNa karyuM ane pratibaMdhanA bhayathI tarataja anya rathaLe te gurUthI sAthe vihAra karI gayA. nirdoSa cAritravALa dhapALa saudharma devalokamAM devapaNe utpanna thayA ane tyAMthI evI mAnavadeha pAmI nirvANa pAmaze. pitAnA mitra dharma pALanA cAritra grahaNathI dhanapALane vairAgya paNa vRddhi pAme. giranAranA pahADa para aSTAblikA mahecchava ATha divasa sudhI karavAmAM AvyuM. vividha prakAranI prabhubhakita satsamAgama, AtmavicAraNAdi dharmakartavyomAM AnaMda karatA saMdha tyAM aSTAbdika mahecchava pUrNa thatAM temanAtha prabhune namaskAra karI, dhanapaLa saMdhasahita vAraMvAra pAchuM vaLIvaLIne jotA pahADathI nIce hato.
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ - (49). pitAnuM hadaya tyAM ja mUkI zarIramAtrathI dhanathI sAthe saMgha sahita dhanapALa pAcho hIraNyapuramAM AvI pahoMcyo. A pramANe tIrthaharati yAne zAsanaunnati karI, dhanapALa dhanathI sahita svarga bhUmimAM jaI vasyo. tyAM ghaNA kALaparyata divya vaibhavane anubhava karI (zubhakama khapAvI) mAnavajanma pAmI nirvANapada pAmaze. ahIM sudarzana pramukha uttama jIvonuM caritra pUrNa thAya che. uttama guNanuM anumodana ane anukaraNa thai karI) kahevAvALA ane sAMbhaLavAvALA yAne vAMcavAvALAnA bhAvabhayano uchera thAo. citravAla gacchamAM maMDanabhUta bhuvanacaMdra guru thayA hatA. temanA ziSya devabhadra muni hatA. temanA caraNanA sevaka jagacaMdrasUri hatA. temane deveMdrasUri tathA vijayacaMdrasUri be ziSyo hatA. A prabaMdha mAgadhI bhASAmAM zrImAna deveMdrasUrie lakhe che. paramaththA bahuvaraNA dogaccaharA suvblNkaaraa| sunihiba kahA esA naMdanDa vibuhassiyA suiraM // 1 // ghaNA dhanavALI- vividha prakAranA arthavALI -ghaNA ne vALI (jJAna, darzana, cAritrAdi athavA pavitra AcaraNavALA puruSa ke strI enA caritrarU5 ravALI.) daridratAne haraNa karavAvALI (durgatinuM haraNa karanArI arthAta sadgati ApavAvALI ) senAnA alaMkAra vALI ( uttama varNarU5 alaMkAravALI athavA uttama vaNe-akSare ane vividha alaMkAra upamA-vALI )uttama nidhAnanI mAphaka A sudarzananI kathA vidvAne--jJAnIonA AzrayavaDe ghaNA kALapayaMta duniyAmAM vikhyAti pAme. matimaMdatAthI A sudarzananA prabaMdhamAM kaeNI paNa sthaLe siddhAMta
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ (450) viruddha lakhAyuM hoya te mATe aMtaHkarathI kSamA mAMgavAmAM Ave che sAthe vidyAnA prArthanA karavAmAM Ave che ke teoe kRpA karI, e ritramAM kaI bhUla hai ya te sudhAravI. itizrI tapAgacchiya zrImAn muktivijayagaNi-zipa paMnyAsa kamalavijaya gaNi-ziSya paM. kezaravijayagaNinA gurjara bhASAyAM susaMskAritaM sudarzanAcaritraM ujhAnagare ekonaviMzata zatAdhikasapta SaSTivikramavatsare'zvinzuklaSaSTayAM mAsA samAptam / / Slim