Book Title: Jain Shasanna Jyotirdharo Part 01
Author(s): Purnachandrasuri
Publisher: Panchprasthan Punyasmruti Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/006179/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU.AcAryadeva zrImad vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAja bhAga-1 jainazAsananA jyotirdharo Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. AcArya zrI vijaya yugacandrasUrijI mahArAja prerita zrImatI sUrajabena rIkhavacaMda saMghavI graMthamALA-156 wn jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 jinazAsananA gaganamAM jhagamagatA 15 tejasvI tArako. zabdazilpI siddhahastalekhaka pravacana zrutatIrtha preraka pU. AcAryadeva zrImad vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAja prakAzaka paMcaprasthAna puNyasmRti prakAzana 10-3268-A, kAjInuM medAna, gopIpurA, surata - 395001 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAma pRSTha prati lekhaka paricaya jainazAsana ziratAja pU. AcAryadeva zrImad vijaya rAmayandrasUrIzvarajI mahArAjAnA paTTaprabhAvaka siMhasattvanA svAmI pU. AcAryadeva zrImad vijaya muktiyandrasUrIzvarajI mahArAjAnA paTTapradyotaka prazamarasa payonidhi pU. AcAryadeva zrImad vijaya jayakuMjarasUrIzvarajI mahArAjAnA paTTadhararatna siddhahastalekhaka pU. AcAryadeva zrImad vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAja jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Jain Shasana's Jyotirdharo Part-1 : vaizAkha-2072, me-2016 prakAzana AvRtti : prathama sAhityasevA : 40-00 : 8+120 : 2000 prakAzana-nimitta sUrimaMtra prabhAvaka pU.AcAryadeva zrImad vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAjAnA AcAryapadArohaNanA 25 varSa rajata utsava prasaMga vi.saM. 2047-2002 mukhya saMparkasUtra ramezabhAI saMghavI - surata.(mo.) 9376770777 prAptisthAna (1) jitendra jvelarsa 100, bhaMDArI sTrITa, goLadevala, muMbaI-4 (mo.) 9319643462 (3) gUrjaraprakAzana ratanapoLa nAkA sAme, gAMdhImArga, a'vAda-1 phonaH 079-22144663 (4) pravacana zrutatIrtha viramagAma hAIve, zaMkhezvara. (mo.) 8469377929 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhakhoLamAM sAhitya tIrthanA yA2i. khoDAne sArI tInapAne oLanuM sAhitya tIrtha nA yAtri. nI oLakha samAnya tIrtha nA yAtri HvanA kinI mokAne sAhitya tIrthanA vA tIrthanA sAnikanI noLakha sAnya nIcenA vArni A tIrthanA pAkanI khaLakha sAhitya nIranA yAtri. nya tIrthanA pAkanI oLakha sAhityanI thanA cAritra A a AInA tIrthanA yAtrikokanI oLakha sAhitya tI, trikanI oLakha sAhitya nI nIcenA mAM nI A kAma mAsika rIte kinI oLakha sAIiya tIrthanA yAtrikanI oLanuM sAhitya nI vAITa nI poLamAM pAlike A tIrthanA nAdi kanI oLakha mATe je kIrtha na dha kanI no jAna rAjya tIrtha nA vA nI oLakha mATe tenA vA nI moja koki nI pAkinI oLakha sAhitya tIrthanA vALa kenI oLakha sahi tIthanA yAkinI no , nAnya tIrthanAva na banI soLamI sAtya nareIna yAkinI aoLakha ahI nI pAkanI oLakha sArvarya nItA thAkanI oLakha sAhitya nI dhanA pAkanI oLanuM sAhitya nInA pIkanIko sASiya nI nA pAkanI oLakha sI uMca nI uhitya nInA vIkanI oLakha Ave tInara thAnikanI oLakha sAvi pe e yAtrikanI oLA e sAhitya tIrthanA yAtri kenI oLae so nI yAtrakanI oLakha sAhitya tIrthanA yAkinI oLakha sA iva tIrNanA mAmAdA sAhitya nI janahitya tIrthanA vA to ! yAjJikanI oLakha sAhitya tIrthanA yAkinI oLakha yAdanI oLAva gAriya sIrthanA pAkinI olAba mAribA nIzanA yAtrikanI oLakha marinya tIrthanA cAhakanI olAkha nA vAnnikanI oLakha sAtvei tIrthanA yAtrakanI oLakha sAhitya vANI yAtrikanI oLakha sAhitya tIrthanA pAtra kenI oLakha sA yAtrikanI oLakha sAhitya tIrthanA pAkinI oLakha sAhitya tIrSanA yAtrikanI oLakha sAva zruta jemano zvAsa che, bahuzrutone jemanA upara vizvAsa che. emane bhaktonI jarUra nathI, bhaktone emanI jarUra che. kAraNa ? emanA hAthamAM jAdu che. emaNe pasaMda karelA khUNe, sAhitya sarjananI kSaNe bhaktone pravezavuM hoya to bhale, sAhityano zuddha zvAsa phephasAmAM bharavo hoya to bhale, nahitara ApaNe ApaNI rIte rahevuM. 'nadInI jema nirAMte vahevuM'. A paMktimAM mAnanArA A sAhitya puruSa koIne joIne pANI pANI thayA nathI. AcArya haribhadrasUrijI hoya ke upAdhyAya yazovijayajI, mahArAjA kumArapALa hoya ke mahArANA pratApa, daMDanAyaka vimala hoya ke mahAmaMtrI vastupAla teozrI darekane maLI cUkyA che, joI cUkyA che, sparzI cUkyA che, itihAsane emaNe prAmANikatAthI rajU karyo che, ekAda-be ujaLI bAju dharAvanArA cora lUMTArAone devanA dIkarA jevA batAvanArA ke ekAda-be nabaLI bAju dharAvanArA rAjA mahArAjAone adhamapAtra rUpe dazavinArA lekhakothI emanI kalama alaga tarI Ave che. sukRta sAgara, paLapaLanA palaTA, mRgajaLanI mAyA, naLa damayaMtI, mahAsatI mRgAvatI, mahArAjA khAravela, 24 tIrthakara, vimala maMtrIzvara, pATalIputra AvI aDhaLaka kRtiothI teoe sAmAnya janamAnasamAM saMskAranuM siMcana ne vairAgyanuM vAvetara karyuM che. ' ko'kanA te veNane vINI-vINIne vIrA UchI udhArA na karIe? kavinA A zabdo mujaba siddhahastasAhitya sarjaka pUjya AcAryadeva zrImad vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAja haMmezA potAne tuMbaDe ja taratA rahyA che. teozrInA caraNa kamalamAM nata mastake namana... bhAvasabhara vaMdana... Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya sAhitya prakAzana samaja ane samAjanA ghaDataranuM preraka paribaLa che. AjanA karALa kalikALamAM co tarapha vera-vAsanA-viplava AdinI vikRtie mAjhA mUkI che. jIvana jIvavAnI dizA ane dazAthI mAnava samUha vikhUTo paDato jaI rahyo che, tyAre saMskAra-saMskRti-sadAcAra-dharmatIrtharakSA-ahiMsA kAje prANa pUre tevA sAhitya prakAzananI AvazyakatA ati vadhatI jAya che. dharmane jIvananI mukhya dharI para sthira karyA pachI mAnava mAtranI pragati sunizcita che. vAstavika AdhAra tarIke jo koI hoya, to te dharma ne mAtra dharma che. AvA dharmane prANAMte paNa jALavavAnI neka ane Teka pedA thAya, tevA zubha-AzayathI pUjyazrInI kAmaNagArI ane kasAyelI kalame kaMDArAyela sAhitya siMdhumAMthI nAnakaDA biMduo rUpe A pustako prakAzita karatA amArA aMtarano AnaMda niravadhi bane che. sAhitya sarjaka pUjyazrIno ApaNA sahu upara amApa upakAra che. AvuM suSu-saraLa-sAttvika-romAMcaka-rasALa-bodhaprada sAhityalekhana karIne pUjyazrIe vizALa vAcaka vargane RNI banAvyo che. sUrimaMtra prabhAvaka pU.AcAryadeva zrImad vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAjAnA AcAryapadArohaNanA 25 varSanA zubha-AlaMbanane prApta karIne pUjyazrI likhita 25 pustakonuM eka sAthe prakAzana karavAno je puNyalAbha amane prApta thayo che, tethI amo dhanyatA anubhavIe chIe. zaMkhezvara tIrthanA pravezadvAra samA pravacana zrutatIrthanAM prAMgaNe caturmukha jinAlayanI prathama sAlagIrI utsava daramyAna sUripada rajata varSa dina vaizAkha suda-6nI pAvana ghaDIe pragaTa thatA A sAhitya saMpuTanA prakAzana kAryamAM pUjyazrInA ziSya parivArarUpa zramaNa-zramaNI bhagavaMtonA suMdara sahayoga pUrvaka amArA saMsthAnA mArgadarzaka hRdayasparzI pravacanakAra pU.AcAryadeva zrImad vijaya yugacandrasUrijI mahArAjAnA sadupadezathI je gurubhakto-zrutabhakto udAradile lAbhAnvita banyA che, tenI A take hArdika anumodanA karIe chIe. seMkaDo hAthomAM zobhAvatA A sAhityane hajAro hAthomAM ramatuM karavA Apa sahu vAcakonA sahakAranI sadAya apekSA sAthe...... li. paMcaprasthAna puNyasmRti prakAzana vatI rameza rIkhavacaMda saMghavI - surata Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUripada rajatavarSa utsava prasaMge prakAzita 25 pustaka prakAzananA hAbhAthI parivAra mukhya dAtA * zrImAna azokabhAi gajerA - lakSmI DAyamaMDa, muMbaI * mAtuzrI haMsAbenanA AtmazreyArthe baMsIlAla zAMtilAla dalAla - muMbaI zrImatI cetanAbena rohitabhAI jogANI - muMbaI - zrImatI sonalabena ketanabhAi jhaverI- muMbaI * zrImatI pArUlabena bharatabhAI kApaDIyA - amadAvAda * zrImatI sejalabenanA upadhAna nimitte candrAbena navInacandra zAha-muMbai * zrImatI parIdAbena hItezabhAi sarakAra - muMbaI * zrImatI sarojabena bhadrikalAla zropha - amadAvAda * zrImatI gItAbena svarUpacaMda mahetA - muMbai * zrImatI dharmiSThAbena sudhIrabhAI zAha - amadAvAda zrImatI haMsAbena jayaMtIbhAI zAha - muMbaI * zrImAna naTavaralAla mULacaMda zAha - mAsararoDavALA, muMbai * zrImatI mamatAbena lalitabhAi bI. paTavA - visanagara * zrImatI mAyAbena ketanabhAI vasaMtalAla kapAsI - amadAvAda * zrImAna umedamalajI bAbulAlajI jaina - takhatagaDha (rAjasthAna) * tIrtharatna kevalacaMdajI chogAlAlajI saMkalezA (rAmA) - kalyANa * zrImAna bhAgacaMdajI gaNezamalajI zrIzrImAla - kalyANa * pravINakumAra pukharAjajI pholAmuthAnA AtmazreyArthe (AhIra) - kalyANa * zrImatI pArUlabena rAjezabhAi chaganalAla zAha - vApI * nagInabhAi pauSadhazALAnA ArAdhaka bhAio - pATaNa * zrImatI paMkubAi khemacaMdajI cauhANa parivAra - dAMtarAi Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hakI TO " hI pharI * mAtuzrI maMganIbAi bAbulAlajI pratApajI satAvata (harajI) - bhivaMDI * DaoN. bhAnubena jayaMtIlAla zAha - satrA - muMbaI * manubhAI trikamalAlanA AtmazreyArthe ha. zaileSabhAI zAha - amadAvAda * sva. revIbAi mAMgIlAlajI javAnalamajI paramAra ha. ghIsulAla, kuMdanamala, DaoN. zreNika, saMprati, DaoN.vimala - valavaNa-pUnA zrImatI razmibenanA aDhArIyA upadhAnanA upalakSyamAM ha.mahendrabhAI jamanAdAsa dozI, sAgara, sau. priyaMkA tathA aMbara-kolakAttA * mAtuzrI jayAbena becaradAsa mahetA parivAra - jesara - mahuvA ha. rAjubhAi DoMbivalI zrImAna cunIlAlajI ghamaMDIrAmajI caMdana - sAMcora caMdana sTIla limiTeDa-muMbai * bhAi kIrtikumAra, mAtuzrI zAMtAbena, pitAzrI mohanalAla jhaveracaMda jhaverI - kheralAvavALA (tArAbAga-muMbai)nA sukRtanI anumodanArthe ha. maMjulAbena mahendrabhAI gAMdhI - muMbaI a.sau. indrAbena rAkezakumAra chatragotAnA lagnajIvananA 25 varSanA upalakSyamAM - Ahora - kalyANa * kIracaMdabhAi je. zeTha tathA manojabhAI ke. zeThanA AtmazreyArthe ha. nIlAbena, kalpaka - sau.urvi, ku. dhanvI zeTha parivAra - surendranagara * ghoTI nivAsI sva. jayaMtIlAla caMdulAla mahetAnA smaraNArthe ha. ratibhAi, vizAlakumAra, darzana, vardhana dozI jabIbena pUnamacaMdabhAi parasottamadAsa - jetaDAvALA - amadAvAda ha. vipula - sau. saMgItA, piyuSa-sau. sejala sva. indumatIbena nAthAlAla caMpAlAla zAhanA AtmazreyArthe anIlAbenabhupendrabhAi. putra : DaoN. aMkuza, Atiza, anupa, putravadhU : DaoN. dIpA, rUpAlI, pannA, pautra : mokSita, Arava, vihAna, pautrI : svarA - kalyANa jI Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU.sA.zrI ramyazreyAzrIjInA sadupadezathI mAlegAMva nivAsI zrImatI kAMtAbena ratilAla zAha baMdhu parivAra DaoN. zaileSabhAi-sunaMdAbena, azokabhAi-sunItAbena, AziSabhAi-nayanAbena, zrIpALa-nehA, RSabha-RtvI putrI : zuklAbena vilAsakumAra zAha ku. mAnyA-vIsA * bhAbharatIrthanivAsI mAtuzrI dhuDIbena kAMtilAla jIvatalAla zeTha parivAra ha. rAjendrakumAra - urmilAbena, putra : darzana-vItarAga, putrI : zItala, kIMjala, prapautra : hitAMza, prapautrI : stuti, kriyA. zrI caMpakalAlajI jasarAjajI dosI - sirohI (rAja.). dha.5. lIlAdevI, putra - mukeza, pravINa, vimala, vipIna. sahayogI * zaMkhezvara pravacana zrutatIrtha (vi.saM. 2072)nA upadhAnatapanA ArAdhako * jAsudabenanA AtmazreyArthe navInabhAi caMdulAla viravADIyA jetaDA - surata * zrImatI damayaMtIbena praphulacandra zAha - khoDalA - muMbai * zrImAna dinezabhAi popaTalAla zAha - dhANadhA - muMbaI * zrImatI bhAgavaMtIbena caMpAlAlajI pAlarecA - lakhamAvA - muMbai - zrImatI lalitAbena navInabhAI copaDA - ghoTI * eka gurubhakta parivAra - kalyANa * zrImAna dinezakumAra pravINakumArajI jaina - vAzI - muMbaI * zrImatI devIbena evaMtIlAla kAMtilAla dozI, rAdhanapura - muMbaI zrImatI badAmIbena devIcaMdajI sisodIyAharaNa, posAliyA - thANA * zrImAna pArasamalajI pukharAjajI chAjeDa - mAlagaDha - aMdherI, muMbai * mAtuzrI maNIbena phulacaMda karaNIyA - jAmanagara - muluMDa-muMbaI vi. ) G Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krama 1 2 3 4 5 6 3 8 9 10 (c) kazma 11 12 guru-ziSyanuM adbhuta vyaktitva 13 kSamAnI kSitija veranI vAvaNI krodhano kaNa veranI vidAya snehanA saMbaMdha ! veranA baMdha! jinamAM 'dIna'nAM darzana hAthInA hAtha heThA paDyA karoDo vAra punarAvartita 'pravrajyA' zabdanA prabhAve ArAdhanA eLe jatI nathI atireka ane viveka nAgaphaNI-tIrtha : jyAM Ajeya jvalaMta che camatkArano cirAga! 87 : cAritre sarajelo camatkAra para camatkAra 14 vaDhavANanI vATe vATe 15 baralUTa : vIra-vibhunIvicaraNa-bhUmi pRSTha jho sAme paNa 6 3 cha TTa Ta cha 8 3 2 39 63 71 33 81 90 102 108 115 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ov(c) 1 kSamAnI kSitija janma ane mRtyu, divasa ane rAta, puruSa ane paDachAyo, sukha ane duHkha, saMyoga ane viyoga-jevI joDalIo to mANasa khUba khUba vicAra kare, tyAre enI AMkha sAme khaDI thAya! paNa rAjakumAra-skaMdaka ane puraMdarayazAnI joDalI evI to atUTa hatI ke, zrAvastInA tamAma mANasonI sAme e dina-rAta taravaratI ja rahetI. skaMdaka ane puraMdarayazA bhAI-bahena hatAM. nAnapaNathI ja e sAthe ramatAM, jamatAM ane bhamatAM! puruSa jo potAnA paDachAyAne mUkIne dUra jaI zake, to A bhAI-bahena ekabIjAthI dUra rahI zake evA premapAza emane jakaDI rahyA hatA. premanA pAza kahevAya che to puSpa-pAMkhaDI jevA pAtaLA! paNa ene toDatAM toDatAM to ghaNIvAra bahAduroneya AsamAnanA tArA dekhAI Ave che A satya rAjavI jitazatru ane rANI dhAriNI barAbara samajatAM hatAM. potAnA saMtAna skaMdakapuraMdarayazA vacce atUTa heta hoya, emAM to eo rAjI jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 1 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 hatAM. paNa skaMdaka-puraMdarayazA jyAre yuvAnInA dvAre AvIne UbhAM rahyAM tyAre eka dahADo jitazatrunA manamAM eka vicAra jhabUkI gayoH re! puraMdarayazA to pArakuM dhana kahevAya! Aja nahi ne kAle e koInA gharanI zobhA banaze. skaMdaka, zuM bahenane potAnI AMkhathI aLagI thatI joI zakaze kharo ? dhAriNI paNa potAnAM saMtAnonuM bhAvi vicAratI ane ghaNI vAra jitazatrune kahetIH skaMdaka ne puraMdA have nAnAM bALaka nathI rahyAM. zaizavanA zaNagAra emanA deha parathI UtarI gayA che. dIkarI mATe kAle mAgAM Avaze. bhAIthI aLagA thavAnI kalpanA paNa na karI zakatI dIkarIne ApaNe have satya sRSTino khyAla karAvavo ja rahyo ! A aMge prayAso aneka thayA, paNa pariNAma dhAryuM na ja AvyuM ! puraMdarayazAnI kAyA-DALe kUjana karatI kAMtinI koyalonA madhurA raNakAra sAMbhaLIne kaMI-keTalAya rAjavIoe potapotAnA putro mATe puraMdarayazAnuM mAguM pAThavyuM. paNa, bhAInA paDachAyAneya vaLagI rahetI puraMdarayazAe lagnanI vAtamAM macaka ja na ApI. skaMdakane vizvAsa hatoH mArI bahena svapnamAMya mane aLago nahi karI zake! duniyAbharanI dIkarIo bhale priyatamanuM pAtra AvatAM bhAIne bhUlI jAya! paNa mArI A bahena to evI svArthI nahi ja bane ! paraMtu eno A vizvAsa ThagAro nIvaDyo. rAjavI daMDakAgni eka dahADo zrAvastImAM jAte ja puraMdarayazAne paraNavA AvyA. rUpasauMdaryano e sAgara joIne puraMdarayazA potAnA bhAIne bhUlI gaI ane enI AMkhamAM ramatA, bhAI paranA vAtsalyane, vAmaNo banAvato pati parano sneha-sAgara chAno na rahI zakyo. puraMdarayazAe zarama sAthe lagna mATe hA kahI. skaMdaka vicAra-vamaLamAM taNAI rahyo. paraMtu eka dahADo lagna paNa Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thaI gayAM ane paDachAyAnI jema pIcho na mUkanArI puraMdarayazA tarapha skaMdakane choDIne sAsare paNa jatI rahI. mA-bApanuM mana haLavuM thayuM. eka mUMjhavato savAla ukelAI jatAM, emaNe have skaMdakane saMsAramAM pADavAno prayatna zarU karyo. je premapAza atUTa ane akhUTa dhAryA hatA e ThagArA nIkaLyA, ethI aMdakanA aMtaramAM jAgeluM AghAtanuM AMdolana hajI zamyuM nahotuM. basa, e to Akho divasa zUnya thaIne besI raheto, khAvAmAM rasa nahi, pIvAmAM kasa nahi, nIrasatA jANe enA samagra jIvanane gherI rahI. samajAvavAmAM koIe bAkI na rAkhyuM. vedanAmAM tavAI rahelA enA aMtare, eka dahADo koI navo ja vaLAMka lIdho! jaina-darzananA marma-darzana karAvato eka graMtha enA hAthamAM AvI gayo. thoDA divasanA enA adhyayana pachI enuM aMtara pokAra karI UhyuM : jagameM na merA koI! sahu svAratha ke hai saMgI!' | viyoganI AgathI baLIne lAlacoLa thaI gayelA skaMdakanA lAgaNInA loDhA para, dharmagraMthanA AvA hathoDA paDyA ane ene dhAryo ghATa apAvI gayA. aMdaka thoDA mahinAomAM to eka philasUpha tarIke prakhyAta thaI gayo. koI ajaba ghaDI kyAreka AvI jAya che ane parivartananI chaDI pukArAtAM e jIvana anekane mATe kyAre maMgala mUDI banI jAya che e koNa jANI zakyuM che, bhalA? - 2 - jemanAmAM na hoya rAga ke na hoya Aga! evA vItarAga vibhue prarUpelA jinadharma para asthimajjA banI gayelA avihaDa premane paDakAratA e prasaMge, skaMdakakumAra mauna na rahI zakyo. eNe evo to makkama mukAbalo karyo ke sahu jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | ja Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinadharmanI satyatA upara vArI UThyA ane skaMdakanAM ovAraNAM laI rahyA. samaya madhyAhnano hato. sthaLa zrAvastInI rAjasabhAnuM hatuM. jitazatru-rAjAnA netRtva heThaLanI sabhAmAM jJAnagoSThinA raMgano pataMga barAbara cagyo hato. eTalAmAM ja kuMbhakAra nagarathI AvelA rAjapurohita pAlake paga mUkyo. purohita pAlaka! potAnA jamAIrAja zaMkaDAgnino jamaNo hAtha! vidvattA ane vaibhavathI opatA purohita pAlakanuM sahue sanmAna karyuM. pAlake skaMdakanI vidvattA ane jaina dharma taraphanI priyatA sAMbhaLI hatI. jJAnagoSThImAM bhAga laIne, thoDI paLo bAda eNe vAtane vicitra vaLAMka ApyoH "mahArAja! jyAM snAna tarapha sneha na hoya, zaucavAdane jyAM zokha gaNIne dUra karAyo hoya evo dharma, dharma kaI rIte gaNAya? kAyA jo zuddha na hoya, to kALajuM kaI rIte zuddha thAya ? dehanI zuddhi para bhAra mUkato dharma ja dilane zuddha banAvI zake! dharmanuM TUMkuM lakSaNa eTaluM ja ke, azuddhane je zuddha banAve e dharmI pAlake vAMkI AMkhe skaMdaka tarapha nihALatAM potAnI vAta karI. skaMdaka samajI gayo ke, pAlakano A kaTAkSa mArA priya dharma upara ja che. eNe saNasaNato javAba vALyoH "parama ane carama kakSAno zaucavAda to A duniyAmAM eka mAtra mAchalAMe ja AvakAryo che. Akho divasa je pANImAM nahAyA ja kare, enI zarIra-zuddhi mATe to pUchavAnuM ja zuM hoya! to enA mate mAnava-jIvana muktinuM maMgala dvAra nahi, paNa matsyajIvana ja muktinuM maMgala dvAra hovuM ghaTe!" AkhI sabhAmAM hAsyanuM mojuM pharI vaLyuM. pAlakanuM moM paDI gayuM. tyAM to skaMdake adhUrI vAta pUrI karatAM jaNAvyuM : ja | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharma jevo zaucavAda svIkAre che, evo to koI ja svIkAratuM nathI ! kolasAne dhoLo karavA mathanAra jo DAhyo nathI, to kAyAne ja zuddha karavA mathanAra zuM zANo che? jevo che kolaso, evI ja A kAyA ! kolaso baLyA pachI ja dhoLo ka thaI zake. kAyA paNa AvI ja che. je roganuM raheThANa che, je 5 gaMdakIno gADavo che, je lohI-mAMsa-carabIno ja Dhagalo che e kAyA zuM gaMgAmAM taryA karavAthI ja zuddha thAya kharI? mATe ja jaina dharma kahe cheH kAyAnA kolasAne kaMcana jevI banAvavAnI dhUnamAM, kALajAne kATa lAgI na jAya eno khyAla rAkhajo!" purohita pAlakanuM moM sivAI gayuM. A pachI eNe syAdvAda, tyAgadharma, mokSa Adi jaina dharmanA prANa gaNAtA prazno chaMcheDAyA. paNa aMdAnI buddhi ane jaina dharmanI zuddhi AgaLa e TakI na zakyo. chAtI phulAvIne Avelo purohita sabhA visarjAI, tyAre plAna puSpanI jema nisteja jaNAI rahyo. AkhI sabhA jina dharmanI zuddhi ane skaMdakanI buddhinAM bharapeTa vakhANa karI rahI. A prasaMga pachI kuMdaka vadhu AtmAbhimukha banato cAlyo. e vicArato : AvI vidvattAno nartana mATe to ghaNo ghaNo upayoga karyo, paNa vartana mATe prayoga thAya tyAre ja vidyA UgI nIkaLI kahevAya ! Ama, divaso sudhI vicAranAM valoNAM calAvIne aMte eNe mahAbhiniSkramaNanuM mAkhaNa tAravyuM. - eka dahADo bhagavAna zrI munisuvratasvAmInA padharAmaNInAM vadhAmaNAM AvyA ane rAjakumAra skaMdakanA AnaMdane koI avadhi na rahI. potAnI vizALa mitra-maMDaLI vacce e jJAnagoSThi karI rahyo hato. sahu samasvare bolI UThyAH cAlo, cAlo, bhagavAna padhAryA ! jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | ra Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUkhyAne bhUpatinuM bhANuM maLyuM ! sahu dharmadezanA sAMbhaLavA cAlI nIkaLyA. skaMdakakumAranI AMtara-dharatI virAganI vanarAjIthI lacI UThelI to hatI ja. emAM vaLI bhagavAna zrI munisuvrata svAmInI dharmavANInA megha tyAM anarAdhAra varasyA. pachI e virAganI khilavaNImAM kamInA zI rahe? kumAre prabhu samakSa potAnuM virAgI aMtara khulluM karyuM. jitazatru ane dhAriNI potAnA putranI virAga-bhAvanAne TALI na zakyA. skaMdaka ekano eka putra hato, chatAM enA haiyAmAM hiloLe caDelo virAgano sAgara jotAM ja emane lAgyuM ke nIlagaganamAM UDavA mathatA A mukti-jhaMkhI paMkhIne pAMjarAmAM pUravAno zo artha ? ne emaNe dIkSA mATe anumati ApI. zrAvastInuM vAtAvaraNa virAgamaya banI UThyuM. TheraThera virAganAM vAjAM vAgI rahyAM. puraMdarayazA potAnA bhAIne, tyAgapaMthe vaLAvavA hAjara thaI gaI. eka panotI paLe pAMcaso mitronI sAthe skaMdake saMyama-jIvanano svIkAra karyo. pAMcaso ziSyothI zobhatA zrI skaMdaka-muni, jANe tyAgadharmanA jIvatA jAgatA Adarza banI gayA. | varSonAM vahANAM vAI gayA bAda, bhagavAna zrI munisuvratasvAmInI sAthe sAthe vicaratA ane sAdhumAMthI sUri banelA zrI skaMdasUrijI, kuMbhakAranagaranI AjubAjunA | pradezamAM AvyA ane emanA smaraNanI sRSTimAM, bahena puraMdarayazA taraphanI lAgaNInA e divaso sAMbharI AvyA. aMtara kaMIka lAgaNI-pradhAna banyuM. unALAmAM sUko jaNAto rAjamArga jema varSARtumAM AchA AchAM tRNAMkurothI raMgIna banI UThe evI potAnI manosthiti varNavIne emaNe prabhu pAse anujJA yAcI: | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'prabho! kuMbhakAra nagara dUra nathI. ApanI AjJA hoya to tyAM jAuM ane bahenane kaMIka dharmopadeza ApuM.' sarvane jANanArA ane jonArA prabhue javAbamAM kahyuM: skaMdaka ! e pradeza tArI samAdhi mATe anukULa nathI. tyAM jaIza to, vighnano vAyaro evo to joradAra vAze ke tArA kALajAnA korDiye jalatI sAdhanA, samatA ane samAdhinI jyota bujhAI jaze. tuM virAdhanAnA vAyarAmAM kheMcAI jaIza! kSamAnI kSitijane tuM AMbI nahi zake! aMtaranA tAra-tArane bahena taraphanuM dharma-vAtsalya kheMcI rahyuM hatuM. zrI skaMdakasUrijIe pharI pUchyuM: 'bhagavAna! mArA aMtaramAM to aMdhakAra chavAze, paNa A pAMcaso ziSyonI samAdhinuM bhAvi bhavya che ke bhayaMkara?' madhurI sUrAvali saMbhaLAI : A pAMcaso kSamAnI kSitijane AMbI jaIne ArAdhaka raheze eTaluM ja nahi! skaMdaka, e badhAnI ArAdhakatAnI AdhArazilA banavAnuM puNya tane sAMpaDaze. tArA ziSyo, tArA sahAre, Adhi, vyAdhi ane upAdhinA jhIMkAtA jhaMjhAvAtamAMya samAdhinI jyotane jALavIne vadhu jvalaMta banAvI zakaze, e sahu prakAzanA paMthe pagalAM uThAvI jaze. paNa tAre to aMdhAra ja veThavo paDaze! ' , zrI skaMdakasUrinuM aMtara nAcI UThyuM : pAMcasonI ArAdhanAnI AdhArazilA banavAnuM puNya to mArA bhAgamAM Avaze ne? pAMcasone ArAdhaka tarIke aNanama rAkhanAra huM zuM barAbara makkama mukAbalo karuM to ArAdhaka na banI zakuM ? emaNe harSabhera kahyuM : 'prabho ! prabho ! pAMcasone ArAdhaka tarIke aNanama rAkhavA dvArA maLeluM puNya, mane paNa pahADanI jema aDaga jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja banAvI nahI zake zuM ? zUrAtanano zaMkhadhvani phelAvIne, bIjAne porasa caDAvato huM aNIne avasare, bhAMgI nahi paDuM, mAyakAMgalo nahi banI jAuM, saMgrAmamAM jenI kiMmata che, e hiMmata hArI nahi jAuM-ema mArAM rome roma mane pukAre che. che ApanI AjJA e ja mAro mArga !" zrI sUriskaMdakano A siMhanAda sahu sAMbhaLI ja rahyA. lalATe lakhAyelA lekha mithyA thavAnA nahotA. prabhu mauna rahyA. A maunane saMmati mAnIne zrI kuMdakasUri potAnA pAMcaso ziSyonA parivAra sAthe kuMbhakAranagara bhaNI vihAra karI gayA. 1 | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 vaSa relAvatI meghamALAnI jema Thera Thera dharmavANInAM pANI relAvatA zrI kuMdakasUrijI eka dahADo kuMbhakAra nagaranI udyAna bhUmine pAvana banAvI rahyA. A pAvanatAne mANI jANavAnuM svapna sevatI janatAno AnaMda niravadhi banyo. rAjavI daMDakAgni ane rANI puraMdarayazAne mATe to jANo moM mAMgyA mehulA varasavAnA hatA. paNa purohita pAlake jyAM zrI skaMdakasUrijInuM nAma sAMbhaLyuM, tyAM ja ene potAno bhUtakALa yAda AvI gayo : are ! A e ja skaMdaka! jeNe zrAvastInI bharI bharI sabhAmAM mAruM ane mArA dharmanuM haDahaDatuM apamAna karyuM hatuM ! A veranI vasUlAta na lauM, to pachI huM pAlaka zAno ? zrAvastInA e apamAnanI AvRtti kuMbhakAranagaramAM paNa thAya to pachI mArI AbarU, phUTI koDInaya na rahe ! mATe na rahe vAMsa ne na vAge vAMsaLI-jevo ghATa mAre racavo ja joIe." purohita manomana koI yojanA vicArI rahyo. lAMbA vicArane aMte potAnI melI murAdane bara lAvatI yojanA jaDI AvatAM e aTTahAsya karI UThyo : re ! aMdaka ! jo, Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have huM tAruM kAsaLa kevI kuzaLatAthI kADhuM chuM, tuM ja zA mATe, tArA A pAMcaso celA paNa have mArI motanI pakkaDamAMthI chUTI nahi zake! mAruM apamAna ! joI le have eno aMjAma! pAlaka sIdho ja rAjA pAse pahoMcyo. pAlakanA tana-mana para aMkAyelI ciMtAnI gherI rekhAo joIne rAjAe sAzcarya pUchyuM : purohitajI ! vasaMtanAM vadhAmaNAM ane prasannatAnAM padharAmaNAM thayAM che, tyAre tame javAsAnA choDanI jema nisteja kema dekhAva cho ? pAlake pAso nAkhyoH 'mahArAja ! vAta gaMbhIra che. keTalIka coMkAvanArI vigato maLI che. baLavAnAM bIja khullA thaI gayAM che. ApanA siMhAsanane, nava-rAjya-nirmANanA kAvatarAnI kaDIo maLI hoya tyAre huM nizcita kema rahI zakuM ? Apa ekAMtamAM padhAro !' zaMkAonI zUlo daMDakAgninA dilamAM bhoMkAI rahI. Azcarya ane bhayanI lAgaNI anubhavatA teo maMtraNA khaMDamAM pravezyA. emaNe pUchyuM: 'purohitajI ! zuM vAta karo cho ? eka bAju sUrijI padhAryA, tyAre ja bIjI bAju AvuM kALuM kAvataruM ? A to raMgamAM bhaMga paDyo ? kAvatarAkhora che koNa ?' 'mahArAja ! Apa jene raMga mAno cho, e ja jaMganI jvAlA peTAvanAra che. sUrijImAM sahune bhale samatAvratI sAdhunuM darzana lAdhatuM hoya, paNa mane to emanAmAM eka baLavAkhoranuM, baMDakhoranuM ane rAjyalipsa rAjavInuM vikarALa svarUpa dekhAya che!" pAlake pAso nAkhI dIdho. azraddhA darzAvatAM rAjavIe kahyuM : .. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 2 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ purohitajI ! tame bhUlatA lAgo cho. sUrijI to samatAvratI che. emane samarAMgaNanuM svapna paNa na Ave! caMdra cinagArIo vere, jaLamAMthI jvALAo UThe ane mahAsAgara mAjhA mUke, toya jevuM Azcarya na thAya, evuM duHkhada Azcarya tamArI, A moM-mAthA vinAnI vAto sAMbhaLIne mane thAya che !" pAlake chAtI ThokIne, vizvAsano TaMkAra relAvatI jabAnamAM kahyuM : mahArAja ! rASTranuM hita ne dezanI dAjha mArI nasenasamAM vahI rahyAM che. pUrepUrI tapAsa vinA meM A nathI kahyuM. mArI vAtane huM sacoTa purAvAothI sAbita karI ApuM, pachI to Apa mAnazo ne ? cokhkho dhutAro hajI sAro ! paNa dhyAnInA vAghAmAM chupAyelo Avo dhutAro khoTo ! daMDakAgnie purAvA rajU karavA kahyuM. purohite chello pAso nAkhyo, "mahArAja! aMdakasUri jyAM UtaryA che, tyAM jamInamAM zastro dATavAmAM AvyAM hoya evI sacoTa saMbhAvanAnI eMdhANI maLatAM ja mAro deza prema saLavaLI UThyo che. aMte A kAvatarAno ghaTasphoTa karavAnI kaDavI pharaja mAre adA karavI paDe che. huM jANuM chuM : skaMdasUri ApanA sagA che. paNa siMhAsana paheluM, dagAkhora sagA pachI, A mAro mudrAlekha che. Apa guptacara dvArA tapAsa karAvo. huM jo judo paDuM to mane ghANImAM ghAlI pIlajo, basa ! ' daMDakAgninI AMkha phATI gaI. purohitanI chellI vAta, emanA aMtaramAM zaMkAonI vaNajhAra utArI mUkI. tarata ja guptacarane cAMpatI tapAsa mATe emaNe ravAnA karyo, ane jo A kAvataruM sAcuM nIkaLe, to kyAM pagalAM levA e aMgenI gaMbhIra vicAraNAmAM baMne DUbI gayA. che | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja gaMbhIra-vicAraNAmAM ghaDIeka vItI na vatI tyAM to guptacare maMtraNAgRhamAM praveza karyo. enI AMkhamAM anahada Azcarya hatuM. kazuM ja bolyA vinA eNe eka peTI khullI karI. rAjA ane purohita e peTIne phATI AMkhe nihALI rahyA : e peTImAM camakatAM zastro hatAM. AMkha aMjAI jAya, evA tejathI taravaratAM hatyArA hathiyAro joIne rAjAno kopAgni bhabhUkI UThyo. krodhAgni veratAM emaNe kahyuM : - "sAdhunA vezamAM AvelA zetAna skaMdakane avaLI ghANIe nAkhIne pIlI nAkho. AvuM kALuM kAvataruM ! eya pAchuM sUri jevI pratiSThita padavI dharIne! enA pAMcaso celAo paNa jIvatA na rahevA joIe! jAva, purohitajI! baLavAnA A bIjane vahelI take DAmI devAnI tamane AjJA che." purohita pAlaka manomana malakAI UThyoH hAza ! apamAnano badalo levAnI mArI murAda pAra paDI kharI ! vAha, vAha ! mArI yojanA kevI AbAda phaLI! meM jAte ja A zastro dATyAM, enI koIne gaMdha paNa na AvI zakI ane rAjAjInI kRpA maLI e vadhArAmAM ! pAlake chAtI ThokIne kahyuM : "mahArAja ! ApanI AjJAnI ja dera hatI. have mane saMpUrNa sattA maLI jatAM, koInI tAkAta nathI ke ApanA siMhAsanane DagAvI paNa zake !" ne pAlaka manamAM malakAto malakAto ravAnA thayo. e sIdho ja udyAnamAM zrI skaMdakasUrijI pAse Avyo. emaNe dharmalAbhano dhvani karIne, pAlaka sAthenuM paricaya-puSpa hajI karamAyuM nathI, evo bhAva upasAvyo. pAlake to sIdhI ja vAta karI : - "mahArAja-sjadaka ! mAre tamAro "dharmalAbha' khapato nathI. huM to tamane "mRtyulAbha ApavA Avyo chuM. tame ja jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che mAruM apamAna karyuM hatuM ke, zrAvastInI sabhAmAM! eno badalo levA Avyo chuM. tamAro bacAva karavA koI AvanAra nathI. yAda karavA hoya, to bhagavAnane yAda karI lo. ghANIe ghAlIne pIlI nAkhavAnI rAjAzA laIne Avyo chuM. taiyAra thaI jAva. mAruM apamAna karyuM hatuM ! ema..?" pAlaka khaMdhu hasyo ane rAjasevakone eNe AjJA karI : ghANImAM tala pIlo, ema A sAdhuDAMone pIlI nAkho! zrI skaMdakasUrijIne bhagavAne bhAkhelI AgAhI yAda AvI gaI. emaNe sAdhuo AgaLa sAvadhAnIno sUra gajavatAM kahyuM : karma khapAvavAno avasara Avo pharI nahi maLaze sAdho re! sAdhuo, kSitijanI jema kSamAne AMbavI azakya thaI paDe evuM vikaTa A vighna che. paNa sAvadhAnInuM sukAna barAbara jhAlI rAkhazo to saMsAra-sAgarano pAra pAmI jazo. karyA karama sahu anubhave re-A dharmasUtrane dhyAnamAM rAkhIne, A pAlakaneya premathI vadhAvI lejo. parIkSAnI A paLe sAvadha rahezo, to kSamAnI kSitija AMbavAnuM azakya kArya paNa AsAna banI jaze. basa, sahu sAvadhAna ! sAdhu-parivAramAM AMsune badale AnaMdanAM mojAM pharI vaLyAM. bhagavAnanI vANI sahune sAMbharI AvI. ArAdhaka bhAvane vadhu ajavALavA ane kSamAnI kSitijane AMbavA sahu sajja thaI gayA. pAlakanI to eka ja mahecchA hatI ke skaMdakasUri kema vadhu ne vadhu duHkhI thAya ? eNe skaMdakasUrijInI AMkha sAme ja badhA sAdhuone ghANImAM nAkhIne pIlavAnI AjJA karI. vAtavaraNano kaNa kaNa A AjJAthI karuNa banI gayo. paNa sAdhu to masta hatA. eka pachI eka sAdhuo ghANImAM saharSa besavA mAMDyA. zrI skaMdhakasUri eonI AgaLa kSamAnI kSitijane AMbavAnI dharma-hAkala karavA mAMDyA. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAraso navvANuM sAdhuo ghANImAM pIlAtA pIlAtA, potAnAM karmone pIlIne aMtakRta kevaLI banyA ane siddhazilAnA svAmI banyA. A karUNa dazya joIne zrI skaMdhakasUrijInuM haiyuM hAlI UThyuM hatuM. have phakta be ja jaNA mRtyunA moMmAM pravezavAnA bAkI hatA : eka pote ane bIjA eka bALazramaNa! A bALasAdhu para vIMjhAnAra motano koraDo pote nahi joI zake ema aMtaramAMthI bA-pokAra UThatAM sUrijIe pAlakane kahyuM : 'purohitajI ! mArA haiyAnI lAgaNImAMthI pedA thayelI eka vAta have sAMbhaLazo? A bALa zramaNanuM mRtyu huM nahi bhALI zakuM. mATe paheluM mRtyu mAruM thAya ane pachI AnuMATalI mArI mAgaNI svIkArazo.' pAlaka A sAMbhaLIne khaDakhaDATa hasI UThatAM bolyo : oho! tamane to mAre vadhu ja du:kha ApavuM che. ne eNe bALasAdhune AjJA karI H e sAdhuDA! besI jA, ghANImAM ! : bALasAdhu ghANImAM besI gayA. sUrijIe emane sAvadhAna banavAnI hAkala karI. hasate moDhe jIvaleNa vedanA sahatA sahatA e paNa aMtakRta kevaLI banIne mokSanA mahemAna banI gayA. pAMcaso pAMcaso sAdhuone ArAdhaka rahevAnI preraNA ApanAra zrI skaMdakasUrijInuM dila have dveSanA dAvAnaLathI dhakhI UThyuM. eo manamAM babaDyAH pApI ! pAlaka ! teM pAMcasonA prANa laIne emanAM kamakamATI bharyAM mota nipajAvyAM, tyAM sudhI to huM mauna rahyo ! paNa mArI chellI eka lAgaNI bharI mAMgaNIneya teM ThukarAvI dIdhI ane mArA aMtarane veranI jvALAothI saLagAvI dIdhuM ! AbhacIratI garjanA sAthe emaNe pokAra karyo : jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 13 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ b-led S]]]]re ++mn&> | 14 'mArA tapa-japanuM kaMI paNa phaLa hoya to AvatA janmamAM A pAlakano, AvA avicArI A rAjAo ane AvA krUra A kuMbhakAranagarano nAza karavAnI zakti mane maLo !' pAMcaso sAvaro to mokSanA mahemAna banI gayA. aNIne avasare zrI skaMdakasUrijI sAvadha na rahI zakyA. ArAdhanAnI Alabela pukAratuM emanuM aMtara virAdhanA ane veranA bhaDake saLagI UThyuM. emane ghANImAM pilAtA joIne pAlakanI prasannatAno koI pAra na rahyo. hI-hI ane khIkhInA harSanAda karIne eNe AkhuM udyAna gajavI mUkyuM. bhagavAne bhAkheluM bhAvi amITa rahyuM. zrI skaMdakasUrijI marIne deva thayA. avidhajJAnanA ajavALAmAM emaNe dRSTipAta karyo, to lohI, mAMsa ane hADakAMothI karuNa ane dardIla banI UTheluM e udyAna dekhAyuM : oha! lohInA relA vahI rahyA hatA. mAMsa carabInA Dhaga khaDakAyA hatA ane asthio veravikhera paDyAM hatAM. kuMbhakAranA rAjamahelamAM chAtIphATa raDatI potAnI pUrvabhavanI bahena puraMdarayazA paNa dekhAI. bhAInA kamotanI vAta sAMbhaLIne e mAthuM pachADI rahI hatI. enI parano prema jora karI gayo. deve puraMdarayazAne uThAvIne zrI munisuvratasvAmInA caraNe mUkI ane eNe sAdhvI-jIvana svIkAravAno nirNaya karyo. devanuM haiyuM have viSa okI rahyuM. e manomana bolyAH pApI pAlaka! have cAkhI le, pApanAM phaLa! ekaneya jIvato nahi choDuM ! -ne deve agninI varSA muzaLadhAre varasAvI. ghaDI pahelAM ramatuM-killolatuM kuMbhakAranagara bIjI ja paLe rAkhanA virATa DhagalAmAM rUpAMtirata banI gayuM. eka paNa mANasa jIvaMta na rahyo. dhIme dhIme A sthAna 'daMDakAraNya' tarIke lokamukhe oLakhAI rahyuM! Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A(r) PA Oje veranI vAvaNI halese halese halesAtI hoDI, gaMgAkinAro Avyo ane UbhI rahI gaI. saDha saMkelAI gayA hatA. sukAnane samAlavAnI javAbadArImAMthI mAlamo kyAranAya mukta thaI gayA hatA. laMgara nAkhavAmAM AvyuM ane nAvamAMthI mANaso TapoTapa UtaravA mAMDyA. nAva yAtrAnI kiMmata sahue cUkavI dIdhI, paNa muni yugaMdhara to akiMcana hatA. eo A yAtrAnI kiMmata kyAMthI cUkavI zake? muni nAvamAMthI UtaryA. pravAsIo to potapotAnA paMthe cAlyA gayA hatA. naMdanAvike kahyuM : "muni ! nAva yAtrAnI kiMmata sahue cUkavI e to tame joyuM ne ? prazna sAMbhaLIne AgaLa vadhatA muni UbhA rahI gayA. emaNe nahotuM dhAryuM ke, naMdanAvika sAdhu-saMta pAsethI ya paisA mAgato haze? hajI thoDI ja vAra pahelAM naMde jo A prazna mUkyo hota, to koI paNa yAtrika paisA cUkavI deta ! have zuM thAya? atyAre to gaMgAkinAre kta be ja vyaktio UbhI hatIH muni ne nAvika ! jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaizAkha-jeThanuM aMgArA veratuM AkAza, bhaDakA jevI | bhayaMkara lU ane pAcho gaMgA-taTa! tapelA tavA jevA gaMgAtaTa para UbhuM paNa koNa rahe? munie samatAthI kahyuM : naMda ! vAta tamArI sAcI ! paNa, huM to jaina sAdhu chuM. paisAno paDachAyo paNa sAdhunI sAdhutAne kalaMkita banAve! naMda jarA krodhathI bolyoH paisAno paDachAyo paNa tamane khapato na hoya to A nAvamAM beThA ja zA mATe? tame bhale sAdhu ho, paNa huM to saMsArI chuM ne ? paisA to amAre mana paramezvara che. paisAnA paDachAyAnI paNa pUjA karavAnuM maLe to, ame amArI jAtane dhanya mAnIe!" yugadhara muninA dehane bhaDakA jevA taDakA tapAvI rahyA hatA. mAthe koI mukuTa na hato. page koI pAdatrANa nahotuM. aDavANA page ne aDavANA mAthe UbhelA munino deha camacama thaI rahyo hato. emaNe joyuM ke nAvikanI AgaLa sAdhunI AcArasaMhitAnI vAto karavI, bheMsa AgaLa bhAgavata bhaNavA jevuM che. emaNe kahyuM : naMda! tame mArI sAthe gAmamAM cAlo. nauyAtrAnuM mUlya tamane tyAM maLI jaze." nAvika jarA jussAthI ne gussAthI bolyo "garaja tamAre che ke mAre ? yAtrA tame karI, enA paisA levA huM mArI nAvane reDhI mUkuM ane tamArI sAthe gAmamAM AvuM ema ? dharama nathI karato huM to dhaMdho laIne beTho chuM. mAre moDuM thAya che. dharamano meM kaMI dhajAgaro nathI lIdho. tamArA jevA maphatakA caMdana ghasanArA upara upakAra karavA jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIkaLuM to kAle mAre bhIkha mAMgavI paDe bhIkha. samajyA, mahArAja !' potAnI DAMgane khabhe nAkhIne naMda, muninA mArgane AMtarI rahyo. enI AMkha lAlaghUma hatI. muninA paga to aMgArA jevI retamAM zekAIne lAlacoLa thaI gayA hatA. pagamAM phollA paDyA hatA ne emAMthI lohI nIkaLavAnI zarUAta paNa thaI hatI. samatAvratI muni hajI samatola ja hatA. emaNe spaSTa vAta karatAM khUba ja zAMtithI kahyuM : 'naMda ! vAta sAcI ! paNa mane tame ja rasto batAvo ke mUlya huM kevI rIte cUkavI zakuM ? mArI pAse phUTI koDIno paNa parigraha nathI. A deha ane dehane DhAMkatAM A kapaDAMATalI ja mArI duniyA che. have tame ja kaho, mUlya kevI rIte cUkavuM ?' naMdanAvika maryAdAne neve mUkIne gusse thatAM bolyo, 'mahArAja! to pachI nAvamAM beThA ja zA mATe? tamArI duniyA keTalI che e tame jANo ! mAre enI zI bhAMjagaDa ! mane tame hajI oLakhatA ja nathI! hAM, huM naMda nAvika chuM. kAM paisA laIza, kAM tamAro prANa laIza.' unALAmAM ziyALAnI TADhakane yAda karAvatA caMdana para paNa jo ghaNA ghasArA paDe to emAMthIya taNakhAM jhage ! muninA cittanuM caMdana vANInA A ghasArAthI taNakhA verI rahyuM. muni kaMI ja na bolyA. phakata eka najara sUrya bhaNI nAMkhIne emaNe nAvika tarapha 'tejolezyA' pheMkI! basa, khela khatama ! naMdanAvika rAkhanI DhagalI banIne AkAzamAM UDI gayo. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | 17 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koI abhAgI paLa AvI jAya che. jIvanamAM veranAM bIja vAvatI ko" pApI paLa jyAre khAbakI jAya che, tyAre sAvadha rahevuM ghaNI agharI cIja che. che. AvI eka abhAgI paLe muni yugaMdhara potAnuM kSamAvata jALavI na zakyA. emanA krodhe eka jIvano bhoga laI lIdho. naMdanAvika paNa kaMI sAva nirdoSa na hato. e eTaluM paNa na samajI zakyo ke, AjanuM sApoliyuM kAlano bhayaMkara bhoriMga che. AjanuM bIja kAlano gheghUra vaDalo che, Ajano taNakho paLa pachInI bhayaMkara Aga che. muni yugaMdharanA hAthe veranI vAvaNI thaI gaI. rAkhamAM palaTAyelA e naMdanAvikane jotAM ja muni potAnI bhUla para raDI UThyA paNa "aba pachatAye hota kyA jaba cIDiyA cuna gaI kheta !' - - divaso pachInI koI abhAgI paLeko' gAmanuM pAdara koI khaMDiyera bhUmi. dhyAna magna muni yugaMdharanuM dhyAna ekAeka tUTyuM. emaNe | upara najara karI. bhAMgyA-tUTyA naLiyAmAM eka caMdanagho pharI rahI hatI. ne eNe ja muninA mAthA para naLiyuM pheMkyuM hatuM. muni pAchA dhyAnamAM khovAI gayA. thoDI paLo vitI na vItI tyAM uparathI kacaro ne naLiyAno evo joradAra ghA thayo ke, muninuM mastaka lohiyALa banI gayuM. muni potAnI maryAdA bhUlyA. emaNe tejalegyA choDI ne caMdanagho baLIne bhasma thaI gaI. veranI vAvaNI ! tapa-japa ne dhyAna-dhAraNAne dhULa- dhANI banAvatuM tattva ! ziyALAnA susavATA ne pAcho gaMgAno kinAro. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja AtmAnA agocara-pradezonI oLakhANa karatA muni yugaMdharanA manamAM sUtelA, veranA sApane chaMcheDatI eka paLa punaH AvI. eka haMsa dhyAnamagna munine jotAM ja enI AMkhamAM Aga vyApI gaI. potAnI pAMkhamAM pANI bharI-bharIne eNe ma muni para chAMTavA mAMDyuM. ziyALAnI kAtila ThaMDI. emAM pAchI pANInI jhaDI. munino krodha bhabhUkI UThyo. tejalezyAthI dhagadhagatI AMkha kholIne munie haMsanA haMsalAne uDADI mUkyo. - - aDAbIDa jaMgala. emAM eka UMcero DuMgara. nAma enuM aMjanagiri. muni yugaMdharane A aTavI ne A aMjanagiri dhyAna mATe gamI gayAM. emaNe dhyAnanI dhUNI dhakhAvI. tyAM to pUMchaDI pachADato eka siMha Avyo. muninA darzane e vadhu krUra banyo. eka ja chalAMga munine mota bhegA karavA eNe doTa mUkI. paNa A zuM? munie tejolezyA choDI ne siMha jevo siMha bIjI ja paLe rAkhamAM palaTAI gayo. ajAtazatrutA jeno Adarza che evA aNagAranA aMtaranA AkAze veranI vAdaLIone kheMcI lAvatA vA-vaMToLane laIne eka gojhArI paLa pharI pAchI muni yugaMdharanA jIvanamAM khAbakI gaI! vArANasInA pAdare yugaMdhara munie dhyAnano AraMbha | karyo-na-karyo eTalAmAM to eka brAhmaNa baTuka tyAM AvI Ubho. munine jotAM ja brAhmaNa baTukanI AMkhamAM veranI vALA bhabhUkI UThI. eNe muni para mazkarInAM vAgabANa jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | jI. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ choDavA mAMDyAM. tamAzAne teDuM nahi! bIjA mazkarA chokarAoe nahI paNa munine ramatanuM medAna banAvI dIdhA. 4 muninuM mana veranI javALAthI dhakhI UDyuM. emaNe tejolezyA choDIne brAhmaNa baTukanA prANa lIdhA. badhA chokarAo jIva laIne nAThA. - siddhine meLavavI sahela che, paraMtu ene jIravavI e to khAMDAnA khela che. tapa-japanA baLe yugaMdhara munine tejolezyA to varI gaI hatI. paNa e siddhine muni jIravI na zakyA ane siddhinI e samazere pAMca pAMca jIvonA bhoga lIdhA : naMdanAvika, caMdana gho, haMsa, siMha ane brAhmaNa baTuka. - 0 - 8 | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 vasaMtanA vaibhava jyAM sadAya khIlelA rahetA, e vArANasInuM udyAna ! kokilanA paMcama svara ahIM haMmeza saMbhaLAtA. mayUranI kekA ahIMnA vAtAvaraNane saMgItamaya ja rAkhatI. bulabulonAM gIta ahIM niyamita guMjatAM rahetAM. vArANasInA rAjavI zUrasena avAranavAra A udyAnanI sahelagAha mANatA. eka dahADo zUrasena rAjavI sahelagAha karavA nIkaLyA. udyAnamAM paga mUkyo, tyAre to koIne kalpanAya nahotI ke, jIvanamAM ajaba ghaDI eka Avaze je janama-janamanI kaDIo joDI Apaze! dUra dUra udyAnamAM eka muni dhyAnamAM UbhA hatA. aDolatA evI hatI ke jANe parvata Ubho hato. moM paranI mastI evI hatI ke, jANe samI sAMje maMda maMda pavananI laherakhIe sAgara laherAto hato. rAjavI zUrasene A munine hajI joyA-na-joyA, tyAM to e UMDA vicAramAM UtarI gayAH oha ! meM Avo aniveza kyAMka joyo che kharo! Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicAranA vegane rAjIvI khamI na zakyA ne eka tammara sAthe e pachaDAI paDyA. mUcchanI asara haTAvavAnA ghaNA ghaNA upAyonA aMte rAjavIne jyAre kaLa vaLI, tyAre emane AMkha AgaLa jAtinuM smaraNa thaI AvyuM. e bolavA mAMDyA : gaMgAe nAvio naMdo samAe gihakoIlo ! haMso mayaMga-tIre ya siMho aMjanapavvaI // vArANasIe baTuo rAyA ittheva AsIo... rAjIvIe ghaNo ghaNo vicAra karyo. paNa A zlokanI cothI kaDI temane na jaDI. moTA moTA paMDitone teDAvavAmAM AvyA. paNa mana mAne evI cothI kaDI rAjAne na jaDI te na ja jaDI ! zlokano bhAva hato : huM gaMgAtaTe rahenAro nAvikanaMda hato. tyAMthI caMdanagho thayo. tyAMthI gaMgAtIre haMsa thayo. tyAMthI aMjanI parvatamAM siMha thayo. tyAMthI vArANasImAM brAhmaNaputra thayo ne tyAMthI marIne atyAre A vArANasImAM rAjA tarIke janmyo chuM. rAjAne potAnA janama janamanAM smaraNa thaI AvyA hatAM. paNa have eka e prazna rAjA mATe aNaUkalyo hato ke, bhavanI A paraMparAmAM meM je yugadhara muni sAthe veranI gAMTha vALI ne jemanI tejalezyAthI huM marato rahyo e yugaMdhara muni atyAre kyAM haze? rAjavI zUrasenane basa have to eka e ja dhUna lAgI ke, kyAre e yugaMbara munino bheTo thAya ne emanI sAthe bhavabhavathI cAlI AvatI veranI A vaNajhArane kApI nAkhuM. emaNe jAhera karyuM ke ID nAvimo naM- A zlokanI managamatI pAdapUrti karI lAvanArane aDadhuM rAjya InAma tarIke ApavAmAM Avaze. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ b-ico [Phee nPage #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javAba maLyo : mahArAja A gItanI cothI kaDI koI ja goThavI Ape ne rAjA rIjhe to aDadhuM rAjya maLe. amArA ! rAjavIne jAtinuM smaraNa thaI AvyuM che, ne emaNe Avo che DhaMDhero piTAvyo che. Apa to jogI cho. pAdapUrti karI Apo dara ne rAjA rIjhe to amArAM daLadara phITe. | munine thayuM H cokkasa A to mArA jIvananI ja vAta che. emaNe pAdapUrti karI : 'mege ipAyo no 3 so huM phaMsthA samAgao' - pAdapUrtino bhAvArtha hato A nAvika, gho, haMsa, siMha ne brAhmaNanI hatyA karanAra je hatA, e atyAre ahIM AvyA che. kheDUta doDato doDato sabhAmAM gayo. enI pAdapUrti sAMbhaLIne rAjA rIjhI UThyo. eNe kheDUtane pUchyuM : dharatInA o cho jUThuM nA bolato. satanI sAkhe kahe ke A pAdapUrti tane koNe karI ApI?" kheDUte muninI vAta jaNAvI. rAjA AnaMdI UThyo : oha! veranA visarjananI ne snehanA sarjananI ajaba ghaDI AvI kharI ! yugaMdhara muni pote ja padhAryA lAge che ! veranAM vAvetara karIne meM mArA maraNane notaryA, eTaluM ja nahi, paNa e muninI sAdhanAnA amRtamAMya meM viSa bheLavyuM ! kheDUtanI sAthe rAjavI zUrasena muni pAse kSamA mAMgavA cAlI nIkaLyo. hajI ene to bhaya hato ke A bhavamAM paNa muninI muktisAdhanAne dhULamAM meLavavAnuM kALuM pApa to mArA lalATe nahi aMkAyane ? dhIme pagale ne dhaDakate haiye rAjavIne potAnI sAme Avato joIne yugaMdhara munie kahyuM : rAjavI zUrasena ! tamane abhaya che. mArI tamane kSamA jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjavI yugadhara muninA caraNane azu-jaLa abhiSeka che rahyA. gadgada kaMThe e bolyAH muni ! naMdanAvikanA bhavamAM veranAM vAvetara karIne che Aja sudhInI tamArI sAdhanAne meM dhULamAM meLavI che. mane kSamA!" munie rAjavIne UbhA karyA ne kahyuM. rAjavI zUrasena ! A eka bhavamAM ja huM pAMca pAMca prANIono hatyAro banyo. tejolezyAnI siddhine meM samazera banAvI ne veranI vedIne lohIthI meM tarabatara ja rAkhI. tame mane na maLyA hota, to veranA A vAvetarane hajI huM lohI siMcI-siMcIne ucherato ja rahyo hota!' yugadhara munine rAjavI zurasena ekabIjAnI sAme joI rahyA. e cAra AMkhanA milanamAMthI kSamAno itihAsa sarajAI rahyo. e dahADe pAMca pAMca hatyAthI lohI-taraboLa banelI veranI vedI premanA pANIthI pAvana banI gaI ! | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 krodhano kaNa saMsAra mAne che ke virAganI Aga jelamAM ja jAge che. virAganI vAsaMtI-vanarAjIne praphullavA joguM khAtara ne khetara, saMsArane duHkha ja lAge che. jyAre siddhAMta kahe che : nA, nA. evuM kazuM nathI! virAganI Aga mahelamAM paNa jAgI zake che. virAgano vaibhava sukha vacceya pragaTI ne pAMgarI zake evo saMtono sAda che. damasAra, rAjakumAra hato. vaibhavanA vilAsI vAyarA vacce e zvAsozvAsa leto. sattA ne suMdarInI suMvALI kedamAM e muktinI majA mANato premI hato. jelamAM jAgelI virAganI Aga hajI kadAca olavI zakAya. paNa mahelamAM majA mANatAM mANatAM jyAre virAgano cirAga haiyAM-koDiye jhagI UThe che, tyAre ene bujhAvavA jhaMjhAo ne jhaDIo paNa azakta ja nIvaDatI hoya che. kRtAMgalAnagarInuM udyAna jyAre zramaNa bhagavAna mahAvIradevanA pAvana pagale mahorI UThyuM, tyAre khuda jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | 25 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 26 damasArane paNa kalpanA na hatI ke, Aje ko' aNadIThacinagArInA pAvana sparze, mArA haiyAnuM koDiyuM virAganA cirAgathI jhaLahaLI UThaze! koI darzana ja evAM hoya che ke, pahelI paLe ja e samyagdarzananI dena karI de. enA maunamAMthI UThatI mahAvANI ja aMtaranA avAvarA khaMDomAM ghUmarAya ane e preraNAsparze pramAda pIchehaTha karI jAya. rAjavI damasAre bhagavAna mahAvIranA darzana mAtrathI koI anero cetanAsparza anubhavyo. emAMya jyAre bhagavAnanI vANI eNe sAMbhaLI, tyAre to eno AtmA Azaka banI UThyo AjhAdIno ! enA kadamamAM kauvata dhasI AvyuM, vatananI vATe doTa mUkavAnuM ! rAjapitA siMharathe jyAre putranuM A virAgI dila vAcyuM. tyAre temaNe eka thaDakAra anubhavyo. ekano eka putra zuM virAganI vATe saMcaraze! zuM rAjapurA phaMgoLIne e koInI dhUMsarI heThaLa jotarAze ? pitR-caraNane chabato damasAra bolyoH 'pitAjI ! AzakanA aMtaranI vyathA-kathA to ApanAthI kyAM ajANa che ! paLanI paribhASA ene mana yuga hoya che ane duHkha ke damana, upasarga ke upadrava-ene sukhanuM ja nAmAntara lAgatuM hoya che.' pAMpaNa pAchaLanuM UbhuM UbhuM AMsu chupAvIne siMhathe kahyuM : 'hAM. beTA ! mArA jIvanamAM mArI AMkha AgaLa ghaNA ghaNA svAtaMtrya-saMgrAmo khelAI gayA che. svAdhInatAnA senAnImAM meM A badhAMnI chellI hada nirakhI che!' Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dama sArane thayuM : mArI vAtane pitAjI geraraste dorI - jAya che. eNe namratAthI haiyuM kholyuM : "pitAjI ! svAdhInatAno senAnI to Aje huMya banavA mAMguM chuM. svAtaMtrya-saMgrAma kAje ApanI vIratAbharI vidAya levA ja huM ahIM Avyo chuM paNa, mAruM svAtaMtrya ne mAro saMgrAma anokho che." eTale ?' siMharathe pUchyuM. pitAjI ! svAtaMtryanA saMdeza Aje mane prabhu mahAvIre saMbhaLAvyA che. sAdhutAnI samazere, Aje mAre siddhapadanI svataMtratA sara karavI che !" khALI rAkhelI AMsudhAra khaLa khaLa vahI nIkaLI. mAtA sunaMdAnAM DUsakAMe, vAtAvaraNanI karuNAmAM vaLI ora karuNatAnI kavitA mUkI. paNa mahelamAM jAgelI virAganI Agane AMsu ThArI zaktA nathI. ghaNAM ghaNAM saMbhASaNo pachI, damasArano vijaya thayo. mAtA-pitAe joyuM ke virAganA UchaLatA A mahAsAgarane have premanI pALathI AMtaravAno prayAsa vRthA che. jhole caDelAM mojAM, pALane toDIne ja jaMpaze. emaNe hasate haiye damasArane AzIrvAda ne anujJA ApyAM. AkhI kRtAMgalAnagarI, A anokhA banAvathI sanna rahI gaI. bhagavAna mahAvIranI "mukti-senAmAM e dahADe damasAre praveza meLavyo. tapanI yajJa-vedInA pracaMDa jvalana para Aje mahinAo vityA hatA. jyAM e bharAvadAra cahero ane kyAM AjanuM A asthi-zeSa zarIra ! dasAra munie dehane damyo hato. ghaNI ghaNI bhISaNa pratijJAo pachI, hAlamAM teo mAsika upavAsanA pAraNe mAsika upavAsanI pratijJAmAM hatA. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | 2 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vihAranI dizA caMpAnagarInI hatI. emanI mukti-jhaMkhanA ghaNI vAra adhIra banI jatI. zuM huM mokSamAM jaIza ja! jaIza to kyAre jaIza? damasAra muni caMpAnagarImAM AvyA. saMjogonA joDANa ajabanA banyA hatA. Aje prabhu zrI mahAvIradevanuM samavasaraNa paNa ahIM ja maMDAyuM hatuM. muninI jhaMkhanAne vAcA phUTI. emaNe pUchyuM : bhagavan! bhagavad ! A paMkhInI pAMkhamAM zuM anaMta uDDayanonI vedanA ja lakhAyelI che? mArI mukti kharI ke nahi ?' sabhA A jhaMkhanAne ahobhAve nihALI rahI. sahue joyuM : muninuM haiyuM valovAI rahyuM hatuM. emanI AMkha AMsubhAre bharAI AvI hatI. bhagavAne bhAkhyuM : muni ! mukti tamArA caraNanI dAsI che. tame muktimAM jazo, teTaluM ja nahi, Aje ja tamane kevaLajJAna vare evAM adhyavasAyo utpanna thaze. paraMtu sAthe sAthe krodhanI eka cinagArI paNa evI prajavaLaze ke, ethI kevaLajJAna pAchuM dUra cAlyuM jaze ! munie prabhuno upakAra vyakta karatAM kahyuM : bhagavan! Ape ghaNo ghaNo upakAra karyo ! krodhane huM kAbUmAM laIza. anaMta kevaLajJAnane dUra ThelatI e paLa aMge, | mane sAvadhAnI na maLI hota to to Aje mArA hAthe eka aniSTa thaI jAta! dhanya vANI !" baLa baLatI bapora hatI. damasAra muni bhikSA kAje nIkaLyA. mAsakSamaNanuM Aje pAraNuM hatuM. udyAnamAMthI caMpAnagarInA dvAra sudhI pahoMcatAM pahoMcatAM to muni trAsI UThyA. asahya garamI! uparathI sUrya lAya vere che | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne nIce dharatI-retanA kaNa aMgArAnI jema bhaDabhaDa baLe ! E muninA page phollA UThI gayA. nagaranA pravezadvAranI chAyAmAM cha eo paLa mATe khaDA rahI gayA. emane thayuM : nagaramAM javAno koI TUMko mArga maLI jAya to sAruM ! vaLatI ja paLe eka sAdhu-dveSI mANasa tyAMthI AgaLa javA nIkaLyo. munie nagarIno TUMko mArga pUkyo. sAdhudveSI manomana AnaMdI UThyo : mUMDiyAne satAvavAno moko sAro che ! eNe lAMbAmAM lAMbA mArgane TUMko rasto kahyo. | muni e raste javA mAMDyA. paNa, A zuM? paLa vItI, ghaDI pasAra thaI gaI. paNa , nagarIno pAchalo bhAga ja najare caDato hato. zuM pote khoTA raste hatA ! muni vaLI thoDA AgaLa vadhyA. rasto khADA-khaDiyAvALo ne patharALa zarU thayo. aMgamAMthI parasevAnA relerelA TapakI rahyA hatA. rasto sAva nirjana hato. dhoLe dahADe cakaluMya pharakatuM na hatuM. bhagavAne bhAkhelA e bhAvivANInA paDaghA muninA kAna AgaLathI zamI gayA. muninA manamAM dveSano dava jalavA mAMDyo : re ! A AkhuM nagara ja duSTa che. - trIsa trIsa divasanA upavAsa. emAM pAchI pracaMDa | garamI. emAM vaLI haiyAmAM krodhanI cinagArI cagI, ghaDIpaLamAM to e cinagArIe bhaDa bhaDa jalatA mahAnalanuM pralaya-svarUpa dharyuM. eka parano krodha, loka para Utaryo. munie dAMta pIyA : joI le, caMpAnagarI ! eka saMtane satAvavAno karuNa aMjAma bhogavavA tuM taiyAra thaI jA ! caMdana zItalatA Ape, ethI zuM enI para ghasArA karyA ja karavAnA! caMdanamAMthI cagatI cinagArIo tane rAkha-khAkha karIne ja olavAze! jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krodhathI krUra banelA muni eka vRkSa heThaLa besI gayA. emane "utthAnazruta' yAda AvyuM. e AnaMdI UThyA : oha ! veranI vasUlAta levAmAM have paLanoya vilaMba zAne! utthAnazruta ! eka mahAzakti ! eno sadupayoga na zuM thAya, to saMhAralIlA khelAI jAya. zrutano ja A eka bheda, ene yAda karatAM ja enA adhiSThAtA devo hAjara thAya ne comera khedAnamedAna macI jAya. paLa pahelAM killolatI dharatI para karuNA, AMsu ne AkaMdana sarajI javAnI zakti eTale ja utthAnazruta ! krodhano bhulAvyo jJAnI jyAre bhUle, tyAre saMhAra verAvavAmAM bAkI nathI rahetuM. muni visaryA ke A utthAnazruta to chelluM zastra che. ne eno upayoga to zAsana sAme jAgelA AtatAyIone AvaravA, aMtima paLe, na chUTake ja thAya! muni misAre utthAnazruta yAda karyuM ne vaLatI ja paLe caMpAnagarI killolatI caMpAnagarI kaNasI UThI. enA Aha bharyA sisakAra sAdhu damasArane prasannatA daI rahyA. caMpAnagarImAM zatrusainya caDI AvyAnI aphavA acAnaka ja ghUmI vaLI ne lokoe nAsa-bhAga zarU karI. prajAnA pokAre rAjA dhrUjI UThyo. eNeya siMhAsanane lAta mArI. rAjA-prajA badhA ja jIva bacAvavA nAThAM. thoDIvAramAM to badhe smazAna| zAMti chavAI gaI. AkhuM nagara jIva laIne nAThuM. | 'utthAnakRta' gaNIne munie AMkha kholI to, comera hAhAkAra hato. AMsu ne DUsakAM vinAnuM eka mAM jaNAtuM na hatuM. eo vicArI rahyA : A zuM ! mArA veranI vasUlAtanuM A saravaiyuM doSa ekano ne daMDa lokane ! sUkA bheguM lIluMya baLe ! che | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muninI AMkha AgaLa savAranuM e samavasaraNa ne ? karuNALu prabhunA e urabola UpasI AvyAH muni ! krodhanI , cinagArIthI cetajo ! nahi to kevaLajJAnanI karuNAnI sarvotkRSTa dharatInA cheDethI phaMgoLAIne tamAre khINamAM AthaDavAnuM-kuTAvAnuM ja raheze ! muninuM haiyuM raDI UThyuM. emanA eka eka ruvAMTethI dhrujArI, Aga ane akaLAmaNa vahI rahyAM. mAraNanuM vAraNa muni jANatA ja hatA. utthAnazrutanuM vAraNa hatuM samutthAna zruta samutthAnazruta ! visarjanane sarjanamAM palaTAvatI eka adbhuta zakti ! rAkhamAM lAkha lAkha sauMdarya ane khaMDiyeranA IMTa-maToDAmAM, imArata sarjatI zakti eTale ja samutthAna zruta ! munie "samutthAnakRta' gaNavA mAMDyuM. thoDI paLomAM to bhayanI bhUtAvaLo bhAgI ne bhavyatA kheMcAI AvI. rAjA pAcho vaLyo. prajAnA bhayamAM jANe bhaMgANa paDyuM : jANe vinAzanI vArtA hatI ja nahi ! AkhuM nagara killolavA mAMDyuM ! zatru-sainya zuM ne yuddhanI aphavA zuM. darekane thayuM ke potAnI AMkhamAM eka bhayaMkara othAranuM svapna AvI gayuM ne A badhI bhramaNAo phelAvI gayuM ! damasAra munine jAtanI bekAbU vRtti para dhikkAra chUTyo : re ! meM rAjane rajhaLatuM mUkyuM. suMdarInI soDa ne enA koDanI doDAdoDa dAbI levAnI damanavRtti mAre mATe dohyalI na rahI. hAya ! paNa zuM krodhanA eka kaNane huM kAbUmAM na laI zakyo ! khare ja prabhunA bolane khoTA TheravavAnI zakti koImAM nathI. have saryuM A AhArathI ! jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | ja Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ b-icd lehe nxxems | m bhikSApAtra e divase khAlI ja rahyuM. damasAra muni ema ne ema pAchA pharyA. bhagavAnanA caraNane chabIne e bolyA : 'prabho ! prabho ! krodhanA eka kaNe, mArI svataMtratAnI sonerI paLane bALI mUkI ! pratijJA karAvo jyAM sudhI kevaLajJAna na thAya tyAM sudhI AhArano tyAga ! " anutApanA A AMsune sahu ahobhAve nihALI rahyA. prabhue damasAra munine AhAra-tyAganI bhISma pratijJA ApI. zAstranAM pAnAM bole che ke sAtame divase damasAra munine, sanAtana svataMtratAnA amarapaTTA samuM 'kevaLajJAna' sAme AvIne varyuM ! krodhanA kaNamAMthI sarjAyelI, vinAza-vikAsanI A kathA pAse paNa eka AgavI vyathA nathI zuM ? Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ O Oche. veranI vidAya Rtu varSA hatI. mahino bhAdrapada hato. pakhavADiyuM ajavAzabharyuM hatuM. ane AjanI rAtanuM AkAza, bIjanA caMdranI nAnala rekhathI zobhAyamAna thavAnuM hatuM ! govAnA sAgarakAMThe zeTha rAjiyA-vAjiyAnAM vahANo chellA pAMca divasathI lAMgarIne paDyAM hatAM ane hajI traNa divasa sudhI ema ne ema paDyAM rahevAnA hatAM. kAraNa, paryuSaNanuM A parva hatuM. averanI ArAdhanAno A avasara hato ane A prema-parvanA AThe dahADA zeTha rAjiyA vAjiyA pAkhI pALatA ! sAgaranA to e kheDa hatA, chatAM A divasomAM emanuM ekeya vahANa jaLapravAsa nahotuM karatuM ! mULa vatana to staMbhanapura! paNa chellAM keTalAMka varSothI zeTha rAjiyA-vAciyA govAmAM rahetA hatA. govAnuM prakhyAta baMdara sAgaranA e snehIne bhAvI gayuM ne eNe govA khAte potAnI peDhIo kholI. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thoDA ja divasomAM rAjiyA-vAjiyAnI peDhIo jAmI gaI. puNyano pavana pratikULa na hato. emanA nAmanI nAvo thoDA ja divasomAM baMdare baMdare ghUmavA mAMDI. govAmAMya eo eka pratiSThita AgevAna tarIke oLakhAvA mAMDyA. divaso vItavA mAMDyA. deza-paradezanI lakSmI jaLapravAsa karatI karatI zeTha rAjiyA-vAjiyAne tyAM chalakAvA mAMDI, ane dharmamArge eno upayoga paNa zeTha chUTathI karavA mAMDyA. - thoDA varSo bAda dhIme dhIme evA divaso AvI lAgyA ke jaLapravAsa bhayabharyo thaI paDyo. madhadariye cAMciyAonA cotarA jAmyA. je lakSmI-chalakAtAM vahANone lUMTI letA. majhadhAramAM madada paNa konI hoya? comera lUMTArA ja lUMTArA ! zeTha rAjiyA-vAjiyAnAM vahANo paNa eka be vAra A lUMTArAonA nAgapAzamAM pakaDAyAM hatAM ne je vahANa para hajAronI AzAmITa maMDAI hatI e vahANo sAva khAlI ja pAchAM vaLyAM hatAM. zeThe A cAMciyAone pakaDIne keda karavA mATe ghaNA prayAso karyA hatA. paNa sAgaranA khUNekhUNAne jANanArA e cAMciyAonI zeTha bhALa paNa meLavI zakyA nahotA. govA sarakAranI nausenAno kaptAna e vakhate vajarela hatA. AkhuM naukAsainya enA Adezane anusaratuM. zeTha rAjiyA-vAjiyAe govA sarakAra sAme A phariyAda noMdhAvI, ne e lUMTArAone giraphatAra karavA mATe Arthika madada paNa emaNe ApI. thoDA ja divasamAM "vIjarelanI AgevAnI nIce eka TukaDI A cAMciyAonI bhALa meLavavA ravAnA thaI. e cAMciyAonI AgevAnI khojagI nAmano eka jabbara lUMTAro bhogavato hato. che | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - D A vAta para thoDA divaso vItyA. aSADha Avyo ne eka gayo. zrAvaNa paNa aDadhA upara pasAra thaI gayo ne zeTha ja rAjiyA-vAjiyAnuM paryuSaNa parva AvyuM. zeTha ATha divasa mATe che to aciMta hatA. A AThe divasa emanuM koI vahANa para sAgaranI saphare javAnuM na hatuM, ethI lUMTAvAno bhaya emane | na hato. Aje bhAdaravAnI ajavALI bIja hatI. kalpasUtramAM Avato prabhu-jIvanano adhikAra sAMbhaLIne zeTha hajI hamaNAM ja pAchA pharyA hatA. averanI asmitA ane premano pamarATa emanA moM para taravarI rahyo hato. eTalAmAM ja eka pracaMDa, paDachaMda ne kadAvara deha zeThanA prAMgaNamAM pravezyo. e vIjarela pote ja hato. sAgarakheDuonI AMkhanA kaNA samA khojagI sahita enA sAgarItone pakaDIne, enI khuzakhabara ApavA e zeTha rAjiyA-vAjiyAnI pAse hasate moDhe Avyo hato. eNe kahyuM : "zeTha ! sAgaranA e lUMTArAo pakaDAI gayA che. khojagI ane tenA sAgarItonA paga beDIo vacce jakaDAyA che. govA sarakAranI AMkha khojagI para katarAI che ne sarakAre eka lAkha lyoharIno (te samayanuM calaNI nANuM) daMDa khojagI para nAkhyo che. e daMDa khojagI bharapAI na karI zake to AjathI dazame dahADe khojagIne baMdUkanI aNIe ThAra karavAno sarakArI hukama paNa chUTI gayo che.' ne chelle e cAMciyAo tarapha AMgaLI cIMdhatAM vIjarela bolyoH "zeTha ! A e ja khojagI che, jeNe kaMIka vahANo lUMTyAM, keTalAyanI peDhIo upara tALAM mukAvyAM ane keTalIya AMkhomAM AMsu pIne jeNe potAnI paisAnI pyAsa bujhAvI !" jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | . Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeThe e cAMciyAo tarapha najara karI to AMkhe AMkhe emane AMsuo jaNAyAM, haiye haiye karuNa vedanA jaNAI ne paNa motamAMthI UgaravAnI bhIkha vaMcAI. zeThe AMkho mIMcI dIdhI ne e koI judI ja duniyAmAM zuM khovAI gayA. jIvanamAM kaI vAra sAMbhaLeluM kSamAmUrti bhagavAna mahAvIranuM divya jIvana emanI AMkha sAme taravaravA mAMDyuM. e saMgama ne enA e sitamo ! e kauzika ne enA e phUMphATabharyA DaMkha ! govALa, anAryadeza, zUlapANi-AvA kaMI kaMI upasargo ne upadravo vacce zakti hovA chatAM AtatAyIneya premanajare jonArA e bhagavAna mahAvIra, zeThanAM kalpanAcakSu samakSa khaDA thaI gayA ane eka ja rAtrimAM upasargonI jIvaleNa jhaDIo jhIMkanArA e saMgama para paNa karuNAnAM be AMsubuMda veratI bhagavAna mahAvIranI e mUrti jyAre zeTha samakSa khaDI thaI, tyAre to zeThanI AMkha paNa bhInI banI gaI ! e vicArI rahyA oha ! AvA kSamAnA dhAraNahAra mArA bhagavAna ! ne huM emano bhakta veranI vidAyanA A divasomAMya zuM A khojagI para prema na karI zakuM?" baMdUkanI aNI ..... dasamo divasa.... eka lAkha lyoharIno daMDa ! zeThanA kAnamAM vIjarelanA e zabdo ghUmavA mAMDyA ! ne emanI AMkha AMsuthI bharAI AvI ! uttarIya-vastrathI AMsu luMchIne zeThe jyAre AMkha kholI tyAre khojagI sahita badhA cAMciyAo potAnI AgaLa DhaLI paDyA hatA ne vANI vidyA vagara jANe jIvananI bhikSA yAcI rahyA hatA ! ja | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja AMkhe AMkhe laTakatAM e AMsu-toraNo jotAM ja zeThanI rahI sahI kaThinatA paNa pIgaLI gaI ne emaNe vIjarelane kahyuM : vIjarela ! veranI vidAyanA A divaso mane duzmanathI ya dostI ne AtatAyIthI paNa aMtara-prema joDavAnuM kahe che. mATe : mArI icchA che ke khojagI sahita badhAne mukti maLe. emanA dilamAM jAgelI vedanA ane prajavaLelo pazcAttApa vAMcIne huM mArA taraphathI bAMhedharI ApuM chuM ke teo potAnA A pApI dhaMdhAne pharI yAda paNa na kare.' zeTha aTakyA. A sAMbhaLIne vIjarela to sAva stabdha banI gayo ! ene thayuM : zeTha pAgalapaNAmAM to A nathI bolatAne ? A lUMTArAone keda karavAnuM emanuM e jhanUna kyAM ? ane Aje hamaNAM lUMTArA jyAre AMkha sAme keda che. tyAranI A karuNA kyAM ? zuM zeTha A khojagIne oLakhavAmAM to bhUlyA nathI ne? vIjacele pharI zeThane kahyuM : "zeTha ! A e ja khojagI che, jeNe ApanAM vahANo para dhoLe dahADe lUMTa calAvI hatI. ene kSamA? enAthI prema? zeTha svastha bano, vicAra karo ane pachI nirNaya lo.' "hA. vIrela meM vicAra karI lIdho. huM jANuM chuM ke A khojagIe mArI para ne keTalAMya vahANo para tArAjI notarI che. paNa Aja amArAM paryuSaNa cAlI rahyAM che. jeno Adarza kSamA che, jeno pAyo avera che ane jenuM zikhara paNa avera ja che. mane vizvAsa che. mArI kSamA mane ja nahIM, bIjAneya pharI kyAre paNa dago nahi de! vIjarela, krUratAnA koraDA to ghaNAya vijyA, paNa mAnavamAM AmUlacUla parivartana lAvavAnI karuNAnI amogha zaktine paNa eka vAra pichANo !" jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | 8 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijarela sAMbhaLI ja rahyo. eNe potAnI kIrti, khojagI jevA nAmacIna lUMTArAne keda karIne meLavelI nAmanA hAthamAM AvIne sarI jatI lAgI. eNe vAtane yuktithI samajAvavA mAMDI : zeTha, piMjarAmAM purAyelA siMhanuM dIna-hIna moTuM joIne, ene ja je pazcAttApa ne parivartananuM cihna mAnI piMjarAnuM dvAra khole che e mare ja che. mAruM mAno, hajI huM kahuM chuM ke khojagInI khataranAkatA pichANo ane sApane dUdha pAtAM vicAra karo." zeTha rAjiyA-vAjiyAnA aMtaramAM to jANe premano pAtALa kUvo phUTyo hato ane enAM pANI UchaLI UchaLIne khojagIneya abhiSekavA mathI rahyAM hatAM. emaNe kahyuM : "nA, vIjarela! siMha jevuM prANI paNa potAne mukti ApanArane kadI bevaphA nathI thatuM. bhale e bhUkhyuM paNa kAM na hoya? to pachI eka mANasa jevA mANasa para karelo upakAra, kadI aphaLa jAya kharo? hAM, jo khojagI bhaviSyamAM bevaphA bane to ApaNA hAthamAM kyAM beDIo paDI che ! pharI jaMjIro ne pharI jIta !' vajarelane thayuM H khojagIne have jera karavo azakya che. kAraNa ke zeThanA anugrahanuM abhaya-kavaca ene vIMTaLAI vaLyuM che. thoDI vAra e vicAramAM paDyo ne ene kaMIka yAda AvyuM. game tema karIneya khojagIne jera karavo e vIjarelanuM dhyeya hatuM. eNe navo ja muddo rajU karatAM kahyuM "hA, zeTha tamArI vAta sAcI ! paNa khojagI have tamArA ekalAno gunegAra nathI ke enA jIvana-maraNano nirNaya tame toLI zako ! e to have govA-sarakArano gunegAra che ane & | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarakAre enI para kamaratoDa daMDa jAhera karyo che. khojagInA jIvana-nAvanA sukAnI sarakAra che, have Apa nathI !' zeTha A sAMbhaLIne hasI paDatAM bolyA : 'oha ! eTaluM ja ne ! eka lAkha lyoharIno daMDa mArI peDhI taraphathI bharapAI thaI jaze. basa !' vIjarelanuM moM paDI gayuM. zeThe munImane bolAvyA ane lAkha lyohI khojagInI AgaLa, enI mukti kAje zeTha taraphathI mukAI ! premamUrti e zeThanA caraNamAM khojagI DhaLI paDyo. AMkhamAMthI vahI chUTelI AMsudhArAne rokI zakavA e asamartha hato. paryuSaNane zeTha sAcA arthamAM samajyA. veranI vidAyanuM e parva zeThe UjavI batAvyuM. -ne lAkha tyoharI sarakAra pAse dharAI. khojagI mukta banyo. veranI vidAyano e mahotsava khojagIe dila-dimAgathI Ujavyo. have e lUMTAro maTIne vepArI banyo ne sAgaranA snehe enI pAse vahANavaTAno dhaMdho ja adA karAvyo. khojagInAM vahANo dhIme dhIme sAgaramAM ghUmatAM thayAM. potAnA jIvananI e aNamola paLa, jyAre zeTha rAjiyAvAjiyAe potAne jIvananI bhikSA ApI hatI ene haiyAmAM saMgharIne khojagI potAnI jIvananAvane kALanA jaLa para sarakAvavA mAMDyo. varSo vItI gayA bAda eka divasa evo Avyo, jyAre AghAta evo ja pratyAghAta paDyo ! eka vAra khojagInAM vahANo e ja rastAnA apAra pANIne cIrIne AgaLa vadhI jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 39 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahyAM hatAM. khojagIne potAno bhUlabharelo e bhUtakALa, potAnI cira-paricita sAgarabhUmi jotAM ja yAda Avyo. ahIM rahIne ja pote lUMTa calAvato hato ne keTalAya ja vahANonI arerATI bolAvato hato. enI biDAyelI AMkha potAnA jIvananI e verAna bhUmimAM pharI rahI hatI, tyAM ja aNadhAryuM eka ToLuM jaLamAMthI bahAra AvyuM ne eNe khojagInAM vahANo para hallo laI javA prayatna karyo. ToLAmAM lagabhaga vIsa-bAvIsa jeTalA cAMciyAo hatA. khojagInuM mana atyAre bIje hatuM. enAM vahANo bhayamAM AvI paDyAM hatAM. vahANamAM jayAre bumarANa macI, tyAre ja khojagIne vAtAvaraNamAM chavAyelA A gaMbhIratAbharyA bhayano khyAla Avyo. pote eka vakhatano nAmacIna lUMTAro hato ane lUMTArAonI jANabhedutAthI e sArI rIte paricita hato ! khojagI Ubho thayo. potAnA rakSakadaLane eNe hAkala dIdhI ne AvelI Aphatane vidAravA e medAne paDyo. sAmasAmo saMgharSa maMDAyo : thoDI vAramAM to hallo laIne AvelI ToLI nAsI gaI. paNa khojagInuM trIjuM netra aMgArA verI rahyuM hatuM. bhAgI chUTelI ToLIno pIcho pakaDavA, enI pAchaLa pAchaLa thoDA javAMmardo paNa nAThA ane corane cora jANe! thoDI vAramAM to khojagInI kAbeliyatane bAvIse bAvIsa cAMciyAone pakaDIne keda karyA ! khojagIno krodha have nisIma banyo. eNe paLanoya vicAra karyA vagara hukama choDyo : A bAvIsa-bAvIsa lUMTArAonI lAzo Aja sAMja sudhImAM sAgaramAM paDI javI joIe, khojagInI pakkaDamAMthI bhAgI chUTavuM saheluM nathI! 8 | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAvIsebAvIsa cAMciyAo thara thara dhrUjI UThyA. sAMja pahelAM ja motanuM Agamana thavAnuM hatuM. emaNe dardIlA svare khojagIne vInavyo : khojagI zeTha ! amAroya bhUtakALa UjaLo che. ame zeTha rAjiyA-vAjiyAnI ja prajA chIe. paNa peTa Aje amArI pAse AvAM nIca kAma karAvI rahyuM che; rAjiyAvAjiyAnA paryuSaNanA divaso hamaNAM cAlI rahyA che; Apa amane mukta karo, pharI ame Apano rAha nahi rokIe! ' bolatAM bolatAM badhI AMkhomAM AMsuo pharI vaLyAM. koIne kalpanA na hatI, paNa A zabdo jANe maMtra banIne khojagInA kAnamAM pravezyA. ne e vicAre caDhyo : 'oha ! zuM rAjiyA-vAjiyAnA paryuSaNanA divaso cAle che, hamaNAM ! veranI vidAyanA A divaso ! varSo pahelAM, A ja divasomAM, A ja zeThe mane motamAMthI ugAryo hato. to huM A bAvIsane Aje motanI UMDI khINamAM zI rIte paTakI zakuM ?' krUratA osaratI cAlI. enA sthAne karUNAnuM Agamana thayuM, khojagI paNa veranI vidAyanA A divasone ujamA ane utsAha sAthe UjavI levA taiyAra thaI gayo. khojagInI AMkha sAme e Akho prasaMga khaDo thaI gayo. jyAre vIjarelanI jIvaleNa pakkaDamAMthI, gAMThanI lAkha lyoharIo ApIne zeThe potAne mukta karyo hato! e divaso paryuSaNanA ja hatA. Aje paNa e ja divaso hatA. khojagI pIgaLI gayo. enA dilamAMthI vere vidAya lIdhI. bAvIse gunegArane mukti ApatA eNe kahyuM : 'zeTha rAjiyA-vAjiyAnA paryuSaNanA A divaso che, mATe huM tamane mukta karuM chuM ane tamArI pAse eka AzA jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | 41 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 ja rAkhuM chuM ke nekIno rAha tamArAM pagalAMothI ghero bane ! ImAnano dIpa tamArA lohIthI paNa jalato ja rahe !" harSanA AMsuthI khojagInA caraNa abhiSekIne badhA gunegAro vidAya thayA. emane Aje ja e vAta samajAtI hatI ke jenA nAmamAtrathI ApaNe motamAMthI mukti meLavI zakyA, e rAjiyA-vAjiyA zeTha keTalA mahAna che ! khojagInAM vahANo AgaLa vadhavA mAMDyAM. jaLa-pravAsanI maMjila sAme ja hatI ! khojagI koI judI ja duniyAmAM khovAto hato, veranI vidAyanA e divasonI sonala smRtio enI comera ghUmI rahI hatI ! premanI pagadaMDIe enA paga pravAsa karI rahyA hatA ! vAtAvaraNa ajabanuM banyuM hatuM. vAtsalyano vAyu dhIme dhIme vahI rahyo hato ! snehanI saravANIono khaLa khaLa dhvani, prakRtine pArzva-saMgItathI maDhI rahyo hato ! S| jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OcheC/S snehanA saMbaMdha ! veranA baMdha! A vizvamAM dareka cIja hadamAM hoya, tyAM sudhI ja zobhe che. kinArAnI hada oLaMganArI nadI jema sarvanAza veranArI bane che, ema A saMsAramAM hada bahAra janArI lagabhaga dareka cIja potAnuM suMdara svarUpa khoI besatI hoya che. mATe ja to ati sarvatra varjayeta'nuM nItivAkya sarjAyuM che. khAMsI jema roganuM mULa che, ema hAMsI kalahanuM mULa che. hada oLaMgI janArI hAMsImAMthI ja "kurukSetra" jAgatuM hoya che. ati sarvatra varjayetanuM A nItisUtra jyAre sattAsthAne beselI vyaktio vIsarI jatI hoya che, tyAre to vinAza verAvAmAM kaMI bAkI rahetuM nathI. rAjaputra sumaMgala vasaMtapurano bhAvi rAjA hato. rAjA jitazatru ane rANI amarasuMdarIno e ekano eka putra hato. ethI enA mATe to AvA nItisUtronuM pAlana karavuM anivArya hatuM, chatAM enI AMkha AgaLa eka dahADo jyAre maMtrIputra yenakanuM UMTa jevuM sauMdarya chatuM thayuM ane gardabha jevuM jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | 2 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che enuM saMgIta jayAre eNe sAMbhaLyuM, tyAre to sthAna-bhAna nuM bhUlI jaIne eNe maMtrIputra-zyanakane jANe eka "ramakaDuM ja banAvI dIdhuM ane e ramakaDA sAthe rAjaputra yatheccha khela khelavA mAMDyo. A khelano thoDA ja dahADAmAM aMtima aMjAma je Avavo joIe, e ja Avyo. maMtrIputra zvenakane hADohADa lAgI AvyuM ke, rAjaputranuM AvuM ramakaDuM banavA karatAM, to madArInuM mAMkaDuM banavAmAM vadhu majhA che. ! ane eNe manomana eka vicitra nirNaya laI lIdho. maMtrIputra yenaka karmarAjanI kAramI thapATano bhoga banI kurupatAnA kuMDa tarIke kUbaDI kAyA to pAmyo ja hato. emAM vaLI dAjhayA para DAmanI jema e rAjaputranA panAre paDI gayo. enI kAyA ja evI hatI ke, karUNALune dayA-mAyA jAgI jAya, jyAre kutUhalIne mazkarI-ThaThThA karavAnuM sUjhe! maMtrIputra yenaka karmarAjanI evI to karaDI najarano bhoga banyo hato ke, enuM mastaka mATalA jevuM vicitra ghaDAyuM hatuM. enA mastaka paranI lukhkhI-sukhI kezalaTo pILAza paDatI hovAthI vadhu vicitra bhAsatI hatI. enI AMkha mAMjarI hatI, to nAka vAMdarAnI jema dabAyeluM hatuM. enI | Doka lAMbI hatI, to kAna sAva nAnA hatA. pANI bharelI mazakanI yAda karAvatuM enuM peTa hatuM, to koI ThIMgaNAne UMco kahevarAve, evo zarIrano eno adhobhAga hato. vicitratAnA AvA bhaMDAra para jyAM karUNA veravAnI hatI, | tyAM ja rAjaputra sumaMgala sthAnabhAna bhUlI gayo ane maMtrIputrane eka ramakaDuM samajIne ramavA ramADavA mAMDyo. divaso vItatA cAlyA, ema rAjaputranI A ramata atimAM palaTAtI cAlI. yenaka game tema toya eka mANasa hato. gadheDAnI savArI para khAsaDAnA hAra dvArA thatA potAnA 8 | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvA sanmAnane e kyAM sudhI sahI zake? spenakanI A viTaMbanA maMtrIzvaranA kALajAmAMya kANuM paDAvI jatI hatI, paNa siMhanI boDamAM hAtha koNa nAkhe? sumaMgala ekano eka putra hovAthI, rAjA jitazatrunI AgaLa phariyAda karavAthI aLakhAmaNA thavA sivAya bIjo koI aMjAma AvavAnI zakyatA nahotI. ethI maMtrIzvara mATe putranI A viTaMbaNAne mUMge moDhe sahI lIdhA vinA chUTako ja na hato. gadheDAnI savArI ! khAsaDAno hAra ! phuTelA Dholano khokharo avAja! AvA avaLA varaghoDAthI trAsI gayelo maMtrIputra spenaka eka dahADo madharAte vasaMtapurano tyAga karIne, bhAgyanA bharose koI ajANI vATe cAlI nIkaLyo. eno sakaMlpa hato ke, AvA apamAnanA kaDavA ghUMTaDA utAravA karatAM to koI Azramano Azaro pAmI jaIne bhagavAM paherI levAM zAM khoTAM? saMnyAsI banI javAnA saMkalpanI siddhi mATe aneka divaso, mahinAo ne varSo sudhI e Amatema AthaDato rahyo. paraMtu enA jevAne Azaro paNa jaladI kyAMthI maLe ? kAyAthI e kUbaDo hato, ethI ja nahi, paNa enA virAgano pAyo du:kha hato, e kAraNe paNa ene Azaro ApatAM ghaNA kulapatio khacakAtA hatA. varSonI rajhaLapATane aMte eka karUNALu kulapatino ene bheTo thaI gayo. potAnI vedanAbharI vItaka jaNAvIne chelle eNe AMsu vahAvatI vANImAM kahyuM : kulapatijI! Apa have jo bhagavAM nahi Apo, to ApaghAta karIne paNa jIvanano aMta ANavAno niSThura nirNaya meM laI ja lIdho che. spenakanI vItaka sAMbhaLIne kulapatinuM kALajuM paNa pIgaLI UThyuM. emaNe manomana vicAryuM ke, duHkhagarbhita A jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | 45 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ verAgyamAM jo jJAnano aMza bhaLI jAya, to to Ano beDo pAra thaI jAya! kulapatinI samajAvaTanI dhArI asara thaI. emano sacoTa upadeza sAMbhaLIne aMte yenaka bolI UThyo : kulapatijI ! to to rAjaputra mAro upakArI lekhAya che, jenuM nimitta pAmIne mane saMnyAsI thavAnuM mana thayuM. mane herAnaparezAna karanAra to mAruM karma ja gaNAya. ane e karmanA nAza mATe tapathI caDhiyAtuM koI sAdhana nathI. kulapati AnaMdI UThyA. emaNe yenakanA zarIra para bhagavAM oDhADyAM, bhagavAM maLatA ja AnaMdI UThelA yenake pratijJA karI ke, AjathI ja huM mahinAnA upavAsanA pAraNe mahinAnA upavAsano tapa AdarIza. pAraNAnA divase eka ja ghare huM bhikSApAtra laMbAvIza, e pAtramAM jo bhikSAno lAbha nahi thAya, to punaH mahinAnA upavAsano tapa AdarIza. comerathI "dhanya dhanyano dhvani UThyo, tapasvI yenakanA jayanAdathI gagana guMjI UThyuM. A navA tapasvIno anokho tapa thoDA mahinAomAM to AsapAsanA pradeza mATe ahobhAva ane Azcaryano viSaya thaI paDyo ne tapasvI yenakanAM darzana mATe AvanArI prajAnI vaNajhAra dinarAta cAlu ja rahevA mAMDI! emAM vaLI maMtrIputra tarIkenI emanI jIvanakathA lokajIbhe gavAtI cAlI, ema e vaNajhAra vadhu vistaratI gaI. vaNathaMbhyA vaheNamAM vahetA kALapravAhamAM eka dahADo rAjavI jitazatru adazya thaI gayA. ane navA rAjavI tarIke sumaMgalanI chaDI pokArAI rahI. thoDA divaso-mahinAo vItI gayA bAda to rAjavI jitazatru jANe bhulAyelo eka bhUtakALa banI gayA. kAraNa ke putra sumaMgale siMhAsanane evI nekIthI zobhAvyuM ke, prajAne jitazatrunI khoTa jevuM na jaNAyuM. ja | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na rAjavI jitazatrunA samayanI smRtione prajA bhale vIsarI gaI! paNa e samayanI eka smRti navA rAjavI | sumaMgalano keDo choDatI na hatI. e smRti hatI : maMtrIputra zyanaka para gujArelA sitamonI ! sumaMgala rAjavI koI vAra jyAre ekalA-aTUlA besatA, tyAre AMkha AgaLa eka mAtra majAka-mazkarI khAtara maMtrIputra para pote varasAvelI viTaMbaNAnI vaNajhAra khaDI thaI jatI ane eo nisAso nAkhI jatAH re ! mArI ramatothI trAsI gayelA e maMtrI-putre AtmahatyA to nahi karI hoya ne? meM enI sAthe khelelA khela to eTalA badhA khataranAka hatA ke, e A nagarathI ja nahi, A jIvanathI paNa cheDo phADI nAkhyA vinA jaMpyo nahi hoya! hAya ! mArI majA enA mATe kevI sajA banI gaI haze! ghaNI vAra ekAMtanI paLothI gherAyelA rAjavInI AMkha maMtrIputra yenakanI AvI koI smRti tAjI thatAM raDI UThatI. paNa kahevAya che ne ke, duHkhanuM osaDa dahADA! thoDAM vadhu varSo vItyAM ane maMtrIputranI smRti bhulAyelA koI bhUtakALanI jema rAjavI sumaMgalanA kALajAnA kinArA parathI adazya banI gaI ! jananI ne janmabhUminAM adazya kAmaNano taMta to koI saMta ja toDI zakatA hoya che. tapasvI yenakanI tapanI kIrti eka dahADo eTalI badhI vyApaka banI ke, emanA mATe Azramano tyAga karIne bIjA dezo ane gAma-nagarone darzana ApavAnI vinaMtIonI vaNajhArane vaza thayA vinA koI Aro-ovAro na rahyo ! ne tapasvIe sau prathama janmabhUmi vasaMtapura tarapha prayANa karyuM. bhISma abhigrahathI ane tIkSNa tapathI Thera Thera ahobhAva temaja AzcaryanI aMjalione jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | 2 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ grahaNa karatA karatA tapasvI zyaneka eka dahADo vasaMtapuramAM AvI UbhA. lokonA ToLeToLAM emanA darzana mATe paDApaDI karavA mAMDyAM. thoDAka ja divasomAM emanI kIrti vasaMtapuranA koTa-killA bhedIne rAjamahelamAM pravezI ane rAjavI sumaMgala paNa tapasvInAM darzana karIne jIvanane dhanya banAvavA cAlI nIkaLyA. tapasvInuM raheThANa jema najIka AvatuM gayuM ema ema rAjavInuM mana sarI gayelI smRtionA DhagalAthI UbharAI UDyuM. emaNe nirNaya karI lIdho ke, A tapasvInA caraNane anutApanA AMsuthI abhiSekIne mAre emanA AgAmI pAraNAno lAbha to levo, levo ne levo ja! tapasvInI kAyA to hajI evI ja kUbaDI hatI. paNa tapanAM teja enI para nRtya karI rahyAM hatAM. ethI enuM kUbaDApaNuM jANe DhaMkAI gayuM hatuM. rAjavIe tapasvInAM caraNomAM mAthuM jhukAvIne pachI prazna karyo : 'tapasvIjI ! mane oLakhyo ? agaNita aparAdha AcaranAro naThora ane kaThora Apano ja eka aparAdhI ! Aje huM AsubhInI AMkhe ane Aga-nItaratA aMtare ApazrInI kSamA mAguM chuM. mArA aparAdhano aMta nathI, to ApanI kSamAya anaMta che. huM A.. pa... no, a...5...rA....dhI......" rAjavI vadhu bolI na zakyA. gaLe DUmo bharAI Avyo. tapasvI yenaka bhUtakALane kaMI bhUlI to nahotA ja gayA. paNa e prasaMgane jovAnI navI daSTi emane lAdhI gaI hatI. ethI vAtsalyabharyA hAthe rAjavIno baraDo paMpALatAM emaNe kahyuM : "rAjan ! tamAro koI aparAdha nathI. aparAdhI hoya, to mAtra mArAM karma ja che. tame to mArA jIvanane virAga bhaNI vaLAMka ApavAnuM puNyakArya ja adA karyuM che. tamArI ja | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AMkhe anutApanAM AMsu zobhe kharAM ? UTho, svastha thAva ane saMtoSano zvAsa lo ke, mArI majA paNa sArAmAM palaTAI ane huM vizvakalyANano jANatA-ajANatA vAhaka banI zakyo !' A milana jonAranI AMkha AMsuthI UbharAI UThI. apakArI potAnA aparAdhano ekarAra karI rahyo hato, jyAre tapasvI aparAdhIne aparAdhI mAnavAno inkAra karIne, ene ja upakArImAM khapAvI rahyA hatA! tapasvInA A AzvAsanabola to uparathI rAjavInA pazcAttApanA pAvakane vadhu pracaMDa banAvI gayA. rAjavInuM dila pazcAttApanI AgathI bhaDa bhaDa thatuM jalI UThyuM. emaNe tapasvInA pagane AMsuthI abhiSekIne gadgad svare kahyuM : 'tapasvIjI ! jyAM sudhI Apa mane mAphI nahi Apo, tyAM sudhI mArA aMtaranI Aga Tharaze nahi ane jyAM sudhI Apa AgAmI pAraNA mATenI mArI vinaMtI nahi svIkAro, tyAM sudhI TharelI AganI rAkhamAMthI prasannatAnAM poyaNAM khIlI nahi zake! mATe mArI A be vinaMtIo Ape mAnya rAkhavI ja paDaze. eka mAphI ApavAnI ne bIjI mArA AMgaNe pAraNuM karavAnI !' rAjavI sumaMgalanI kAkalUdI joIne tapasvI kSenakanuM dila dravI UThyuM. emaNe rAjavInI baMne vinaMtIno saharSa svIkAra karyo. kartavya adA thayAno saMtoSa anubhavatAM baMne chUTA paDyA. 9 keTalAMka nirmANa avazyabhAvi hoya che. mATe ja avazyabhAvi e lekha para mekha mAravAnI mAnavInI vRttipravRtti saphaLa banI zakatI nathI. rAjavI sumaMgale spenakatapasvI sAthenA verane visarjavA kSamAnI Apa-le karIne jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | g Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ emane pAraNAnuM nimaMtraNa ApyuM. paNa A nimaMtraNa ja jANe para verane nimaMtravAnuM hatuM. ethI tapasvInA pAraNAnA divaso gaNatA rahIne emanI pratIkSA karatA rAjavI barAbara pAraNAnA divase ja gaMbhIra mAMdagImAM paTakAI paDyA. bImArInI dhAMdhala-dhamAlamAM tapasvInA pAraNAnI vAta sau koI sAva ja visarI gayA. rAjamahelamAM rAjavInI bImArI gaMbhIratA ane gamagInI sarajI rahI hatI. barAbara A TANe madhyAhe ja tapasvI yenaka bhikSAM dehi'nI ahAleka sAthe rAjamahelanA AMgaNe AvI UbhA. paNa jyAM rAjavI bImArImAM paTakAyA hoya, tyAM tapasvIno bhAva paNa koNa pUche ? thoDIghaNI pratIkSA bAda bhikSAnI saMbhAvanA na jaNAtA tapasvI yenaka e ja prasannatA sAthe pAchA pharyA ane bIjA mahinAnA upavAsanI pratijJA svIkArIne dhUNI dhakhAvIne besI gayA. mahinA pachI paNa rAjabhavananA AMgaNe tapasvInuM bhikSApAtra khAlI ja rahyuM. A samAcAre emanA ziSyavargamAM sannATo bolAvI lIdho. A aMge koI vadhu vicAre, e pUrve to rAjavI taraphathI maMtrIzvaranI savArI AvI UbhI. madhyAhna pachI kaMIka tabiyata sudharatAM ja rAjavIne pAraNAnA divasanI yAda AvI, ne emanuM haiyuM pastAvAthI bharAI gayuM. pUchaparacha karatAM jANavA maLyuM ke, eka tapasvI AMgaNe AvIne thoDI ghaDIo pUrve ja cAlyA gayA ! A gaMbhIra bhUlanI kSamA yAcavA mATe javAnI rAjavIe pote taiyArI dAkhavI, paNa tabiyatanI gaMbhIratA joIne maMtrIzvare kahyuM : rAjavI! atyAre ApanA vatI huM kSamA yAcI AvIza, Apa pachI padhArI zako cho. 6 | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A maMtrIzvara jyAre tapasvInA sAMnidhyamAM pahoMcyA, tyAre to teo dhyAnamAM besI gayA hatA. bIjA mahinAnA upavAsano nirNaya levA chatAM tapasvInA mukha para laherAtI vAtsalyabharI prasannatA joIne maMtrIzvara to chakka ja thaI gayA. thoDI paLo pasAra thayA pachI tapasvIe maMtrIzvarane AzIrvAda ApyA ne AgamananuM prayojana pUchyuM : maMtrIzvare AMsubhInI AMkhe kahyuM : tapasvIjI ! mahArAjA vatI huM ApanI mAphI mAgavA Avyo chuM. mahinAthI ApanI jeo AturatApUrvaka pratIkSA karI rahyA hatA, e rAjavI sumaMgala AjanI prabhAte acAnaka ja gaMbhIra bImArImAM paTakAI paDyA ane A gaMbhIratAe ApazrInA pAraNAnI ghaDI-paLane bhulAvAmAM nAkhI dIdhI. mahinAnA upavAsa para Apane pAchA mahinAnA upavAsa kheMcavAnI je A kAramI kaTokaTI sarajAI, eno khyAla AvatAM ja raDI paDelA rAjavI ApanI kSamA yAcavA mATe AvavA jhUrI rahyA che. paNa tabiyata gaMbhIra hovAthI emanA vatI huM Avyo chuM. eo banatI jhaDape AvavA Atura che. tapasvIjI ! khUba ja gaMbhIra bhUla thaI gaI. huM kSamA cAhuM chuM. ghara AMgaNe amRtanI dhArA varasI, paNa ame enuM TIpuMya meLavavA bhAgyazALI na banyA. kevuM durbhAgya !! tapasvI yenake e ja prasannatA sAthe khUba ja sahaja bhAve javAba vALyo : maMtrIzvara ! AmAM ATalo badho pastAvo karavAnI kaMI ja jarUra nathI ! tamArA mATe kadAca A duHkhano viSaya gaNAya. paNa mArA mATe to A tapovRddhinI sohAmaNI paLa gaNI zakAya! Ama vaLI kyAM huM be mahinAnA upavAsa karavAno hato ! mArA saMnyAsanI jema A tapovRddhimAMya rAjavI nimitta banyA, ethI emanuM RNa mAre mAthe vadhatuM jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAya che. rAjavIne kahejo ke, pastAvo na kare, AvI gaMbhIra tabiyatamAM ahIM AvavAnuM kaSTa uThAvavAnI koI ja jarUra nathI. emano koI aparAdha nathI. chatAM emanA saMtoSa khAtara huM mAphI ApIne ja aTakI jato nathI, paNa A be 8 mahinAnA upavAsanuM pAraNuM rAjAnA ghare karavAnuM vacana paNa ApuM chuM. basa ! bolo have vadhu koI apekSA che? maMtrIzvarane jyAM gAgara maLavAnIya ochI saMbhAvanA lAgatI hatI, tyAMthI snehano Akho sAgara maLI gayo hato. ethI saMtoSa vyakta karatAM emaNe kahyuM : tapasvIjI ! AvI kSamA kyAMya jANI joI nathI. ApanI udAratAne biradAvavA mArI pAse koI zabdo nathI. huM Apano AjIvana RNI rahIza. maMtrIzvara pAchA pharyA. rAjavI emanI pratIkSA ja karI rahyA hatA. maMtrIzvarano prasanna cahero joIne e badhI vAta pAmI gayA. ane bIjA divasanI savAre jyAre teo tapasvInA caraNomAM ALoTI paDyA, tyAre emanuM haiyuM haLavuM thayuM. rAjavIe raDatA haiye aparAdhanI kabUlAta karI, to tapasvIe hasatA haiye kSamAnA kSIrathI rAjavIne abhiSekyA. bIjA mahinAnA upavAsa AgaLa vadhavA mAMDyA. tapasvInI kAyA para dhIme dhIme enI asaro varatAvA mAMDI. paNa emanA kALajA para e tapasaMtApanI koI asara pedA karI na zakyo. bIjA mahinAnA upavAsano aMta najIka AvavA mAMDyo. rAjavI potAnI bhAvanA-sRSTine zaNagArI rahyA. paNa bhAvinA lekha koI judA ja hatA! pAraNAnA divase ja paTarANInI kAyA ekAeka bImArIthI gherAI gaI, pAraNAnI paLa mATenuM divasonuM gaNI rAkheluM gaNita, A ha | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaMbhIra bImArImAM bhulAI gayuM. ne Akho parivAra rAjarANInI ciMtAmAM khovAI gayo. madhyAhna thatAM ja tapasvI spenaka rAjamahelanA dvAre AvI UbhA. paNa emanI 'bhikSAM dehi'nI Tahela koInA ja kAne na athaDAI ane eo thoDIka pratIkSA karyA bAda pAchA pharI gayA. emanI pratijJA aDaga hatI. trIjA mahinAnA upavAsano bhISma nirNaya laIne eo dhyAnamAM besI gayA. A nirNayamAM joke krodhanoya thoDo aMza bhaLyo hato. je ghaNAMthI ajANyo na rahI zakyo. snehanA saMbaMdhamAMthI veranA baMdhanuM sarjana jo avazyabhAvi na hota, to rAjavI sumaMgala mATe Aga lAgyA pachI kUvo khodavA jevo Avo ghATa na racAta. tapasvI pAchA pharI gayA ane rAjavIne ekAeka pAraNAnA divasanI smRti thaI AvI. eo mArate ghoDe doDyA. paNa tapasvI to trIjA mahinAnA upavAsanI pratijJA laIne vyAghracarma para besI gayA hatA. rAjavInI AMkha AMsuthI muzaLadhAra varasAvI rahI. eo sIdhA ja tapasvInA caraNa jhAlIne poke poke raDI rahyA. e AMsu ane e Akrandane joIne tapasvI spenakano krodhAMza karUNAmAM palaTAI gayo. emaNe rAjavIne kahyuM : 'rAjavI ! bhAvanAno choDa vAvavo, e ApaNA hAthanI vAta che, paNa e choDa para siddhinA phUla/phaLa ugADavAM, e kiratAra/kismatanA hAthanI vAta che. pachI Avo zoka karavAno zo artha? mane to eno vadhu AnaMda che ke, tame mArI tapovRddhimAM nimitta banI rahyA cho. huM Ama paristhitine pacAvIne samAdhAna karavA dvArA samAdhi rAkhI rahyo chuM. to pachI tamAreya Avo ja mArga apanAvavo rahyo ne?' jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | OM Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s-loo [29]> n+ma+g | P trIjA mahinAnA upavAsanA pAraNAnI vinaMtIno svIkAra karAvIne rAjavI sumaMgala jyAre pAchA vaLyA, tyAre emanA aMtare kaMIka AsAyeza anubhavI. trIjA mahinAnA upavAsanA kaTokaTIbharyA divaso AgaLa vadhI rahyA. A bhISma tapanA darzane AvanArAonI saMkhyA dina-pratidina vadhatI ja rahI. zarIra have to asthizeSa ja rahyuM hatuM. tananuM nahi, mananuM baLa ja tapasvInA jIvanane TakAvI rAkhI rahyuM hatuM. pAraNAno divasa najIka AvI rahyo, ema rAjavInI sAvAdhAnI vadhI rahI. paNa veranA baMdhanuM bhAvi aphara hatuM barAbara pAraNAnA divase ja rAjaputranA mastakamAM zULanI vedanA UpaDI. e vedanAnI hAyavoyathI AkhuM rAjabhavana gamagIna banI gayuM. madhyAhna thatAM ja tapasvI spenakane rAjamahela tarapha AvatA joIne rAjasevakonA manamAM eka evo UMdho vicAra AvI gayo ke, sAlo A jogaTo ja pApI pagalAno che ! e AvavAno hoya che, e ja divase rAjaparivAramAM koI ne koI gaMbhIra paristhiti UbhI thAya che ! mATe mAro, A jogaTAne! ne rAjasevako tapasvI zthanaka para tUTI paDyA. ghAyala thayelA tapasvI adhavaccethI ja pAchA pharyA. emanA aMgeaMgamAM veranI Aga bhabhUkI UThIH A sumaMgala ja sAlo tAro che! bALapaNanI Teva kyAMthI chUTe ! kUtarAnI pUMchaDI kadI sIdhI thAya ja nahi! bhakta banavAnA bahAne e mAruM kAsaLa kADhavAnA dAvapeca ramI rahyo che ! mArA A tapanuM jo kaI paNa phaLa hoya, to huM AvatA bhavamAM Ane mAranAro thAuM ! mArI mAMgaNI A ja che, ane ATalI ja che! Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ veranA baMdha paDI gayA. cothA mahinAnA upavAsanI dUra pratijJA laIne tapasvI yenaka dhamadhamatA aMtare dhyAnamAM besI gayA. nakhathI zikha sudhInA emanA dehamAM jAgI UThelo dveSano dAvAnala joIne sau gabharAI gayA : re! tapasvInA zApano kyAMka bhoga banI besIzuM. bhAgo, re ! bhAgo ! Aga lAgI gaI hatI. have kUvo khodavAno koI artha nahoto. chatAM potAnI gaMbhIra bhUlano khyAla AvI jatAM ja rAjavI sumaMgala samI sAMje doDatA page tapasvI pAse pahoMcyA. - yenaka tapasvInA aMgeaMgamAM to veranI jvAlAo bhabhUkI UThI hatI. jyAM rAjavI sumaMgale emanA caraNa para AMsuno abhiSeka karyo, tyAM ja tapasvInA moMmAMthI veranI jvALAo okAvA mAMDI. zApanI bhASAmAM emaNe kahyuM : sAlA, sumaMgala ! hoTha para heta rAkhIne, haiyAmAM halAhala rAkhavAnI dhiSThAI karatA tane A uMmareya zarama nathI AvatI ! huM mAnato hato ke, tuM bALapaNanI veravRtti bhUlI gayo hoIza! paNa mArI A mAnyatA mane Aje dago detI jaNAya che. sApanI dADhamAMthI hajI jhera jAya, kUtarAnI pUMchaDI hajI sIdhI thAya, paNa tAro svabhAva to na ja badalAya ! tuM bhaktano dAvo karIne mArI jIvana-nAvane jhaMjhAvAtamAM sapaDAvavA mAge che. tuM jo AvuM vera rAkhe che. to huM verano baMdha icchuM chuM. meM mArA tapanuM phaLa mAgI ja lIdhuM che. mArA tapano jo kaMI paNa prabhAva hoya, to huM AvatA bhavamAM tane mAranAro thAuM ! kSamAnI have koI saMbhAvanA ja nathI. mArA romaromamAM dhakhAro che : vera ! vera ! vera ! nAva kinAre AvIne DUbI gaI. je tapathI samAdhi sAdhavAnI hatI, e tapanA phaLa rUpe upAdhi mAMgIne tapasvI zyanaka yaMtara tarIkenI kAyApalaTa pAmyA. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjavI sumaMgala mATe A prasaMga jIvanabhara haiyAmAM zalya rUpe khUMcato rahe, evo banI gayo hato. jIvananA aMta paNa bhAgamAM saMnyAsa jIvana svIkArIne, RSihatyAnA A pApanuM prAyazcitta karyAno emaNe AMzika saMtoSa anubhavyo. tapasvI zyanaka sAthe manomana hArdika kSamA karIne tapasvI sumaMgala eka dahADo mRtyu pAmIne vyaMtarano bhava pAmyA. veranA baMdhanI jema snehanA saMbaMdhanA ane snehanA saMbaMdhanI jema veranA baMdhanA lekha lakhAI gayA pachI enI para mekha lAgI zaktI nathI! rAjavI sumaMgalano jIva vyaMtarano bhava pUrNa karIne eka dahADo rAjavI prasenajitanA putra zreNika tarIkenI kAyApalaTa pAmyo. tyAre pelA vyaMtara yenakano jIva veranI vasUlAta karavA eka dahADo emanA putra koNika tarIkenI kAyApalaTa pAmyo. zreNika-koNika tarIkenA pitA-putranA e bhavamAM eka snehano saMbaMdha sAcavyo, to bIjAe veranA baMdhano vipAka veThyo ! jela bhegA karAyelA mahArAjA zreNika, mRtyunI kSaNa sudhI vAtsalyanuM vaheNa vahetuM rAkhI zakyA, jyAre koNika dinarAta veranI javALAomAM ja bhUMjAto rahyo ! A karUNa itihAsane sau koI jANe ja che! | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G jinamAM 'dIna'nAM darzana manano moralo thanagana nAcI UThe, evI soraThanI sohAmaNI bhomakA che, A bhomakA para janajanamAM ne gharagharamAM gavAto eka giri che. A girinA eka cheDe lobAnanI dhUmraseromAMthI UThatI sugaMdha vAtAvaraNane dinarAta maheMka ApatI rahe che. sAme eka pIranI daragAha che. oliyAo ahIM paDyA pAtharyA rahe che. duA levA AvatA dilonI katAra ahIM aTakatI nathI. dInane mAnanArA dInavezoya ahIM dekhAya che ane jinane namanArA jaino paNa ahIM Ave che. dIna-jinano A saMgama baDo AzcaryakArI che. moTA moTA saMgho paNa ahIM lobAnano dhUpa peTAvIne thoDuM najarANuM mUkIne pachI jinano jayajayakAra karavA jAya che. mana na mAne, evI A vAta che, paNa itihAsanAM e pAnAMo jyAre sajIva thaIne bole che tyAre bhalabhalA AdamInuM aMtara jinanA prabhAva para ovArI jAya che. cAlo, e itihAsane bolAvIe/sAMbhaLIe : jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 57 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 58 ghaNI ghaNI taDakI-chAMyaDInuM sAkSI amadAvAda! enI para bAdazAha cothA mujapharanI tyAre hakUmata. pATaNa enI ANa nIce. tyAMno adhikArI zerazAha cikyo ! muslima rAjavaMzano itihAsa eTale ja surA, suMdarI, saMpatti ne saMgrAmanI kahANI ! suMdarI bhALI, saMpattino jhaLahaLATa joyo ke saMgrAma ! saMgrAma sAthe surA to joIe ja ! zerazAha cikatho paNa A mATIno ja mAnavI hato. pATaNa pAse kuNaghera gAma. tyAM bhANasI nAmano sonI rahe. nAte zrImAlI. gotra enuM aDAlajA. kadIka kadIka sauMdarya ukaraDe Uge che, ne ene ghaNI ghaNI Apatti-vipattio naDe che. bhANasI sonIne tyAM sauMdaryasabhara eka zatadala kamalinI khIlelI. enI patnI koDAImAM jANe svargabhraSTa koI suMdarInAM rUpa-raMga khIlelAM. kamaLa-kamaLanA bhogI bhramara zerazAha cikathAne koNa jANe kyAMthI eka di' A koDAInI rUpavArtA maLI gaI. eNe to choDI AjJA ke, kuNagheranI koDAIne abI ne abI hAjara karo! sainiko chUTyA. moranI najare caDelo sApa doDI doDIne keTale jAya ! koDAI pATaNanA aMtaHpuramAM keda banI. bhANasI sonI deva tarIke vItarAgane ja mAnato. guru enA nigraMtha ja hatA. koDAI paNa A dharmanI ja nIDara pUjAraNa hatI. e muslima vAtAvaraNamAM AvI hatI, chatAM potAnA jaina dharmane acUka AcaratI. ukaraDe UgelI A kamalinImAM eTalI to sugaMdha ne eTalA to rUparaMga hatA ke, enI AgaLa rAjabAgamAM UgelI badhI kamalinIo myAna jaNAvA mAMDI. koDAIne potAnuM sauMdarya Aje nAgaNa banIne aMge aMge DaMkha daI rahyuM hatuM. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTaluM kauvata enAmAM na hatuM ke, zIla sAcavavA e zarIrane homI de ! pote jherane kaToro ghoLIne pI jAya ane potAnA zabane zerazAha prema Ape. A haiyAzaktino abhAva koDAIne ghaNI vakhata bora bora AMsue raDAvI jato. aMte eka divasa koDAI aNadAga na rahIM. zerazAhanI vAsanAnA bhaDakA eka nArInA dharmane jalAvI gayA. divaso jatA gayA, ema zerAzAha vadhu paDato dIvAno banato gayo. game tyAM javuM hoya, paNa koDAI to sAthe joIe ja! eka bapore koDAI arihaMtanuM dhyAna dharI rahI hatI. tyAM ja bAraNAM khUlyAM ne zerazAha dAkhala thayo. koDAIne dhyAnabhaMga thayo. eNe rADa nAkhI. 'A te kaMI jiMdagI che. jyAM baMdagI paNa na thaI zake ! huM atyAre mArA khudAne japuM chuM, nApAka dilano praveza atyAre na joIe.' zerazAha zaramAI gayo. eNe prazna karyo : 'tArA khudA kyAM ? enAM raheThANa kyAM che ?' javAba maLyoH 'tameM dInane khudA mAno cho, huM jinane ! zatruMjaya para rahelA yugAdideva mArA deva che !' 'ema ? sAruM. baMdagI bhale cAlu rahe. eka divasa tane tArA khudA pAse huM laI jaIza.' zerazAha cAlyo gayo. prema jeTaluM na karAve, eTaluM ochuM ! koDAI paranuM kAmaNa zerazAhane eka di' zatruMjaya bhaNI dorI gayuM. sAthe koDAI hatI. eka oliyo hato. nAma aMgArazAha! khare ja aMgArA jevo pracaMDa ! jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 59 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAlitANA AvyuM. jainonA pAkasthAna zatruMjaya mATe zerazAhe ghaNuM ghaNuM sAMbhaLyuM hatuM paNa jyAM eNe pahADa ne is enI virATa dharatI para patharAyelI aNamUlI devanagarI joI ke, sAMbhaLeluM badhuM ene ochuM ochuM lAgyuM. Izvara paranI | jainonI AvI ImAnane e manomana namI paDyo. Avo khudAprema! khudAne rIjhavavA keTalI badhI dolata ahIM nyocchAvara thaI che! zerazAhanI vRtti-pravRtti bhaktinI bharatI bhaNI jANeajANe kheMcAye jatI hatI. bhagavAna yugAdinuM bhavya maMdira AvyuM. zerazAhe aMdara jaIne kurniza bajAvI. koDAInA aMgamAMthI chalakAto AnaMda zerazAha joI rahyo hato. teNe bhagavAna yugAdi tarapha mITa mAMDI. paLa be paLa ! ne e pukArI UThyo : - are ! AmAM to mane khuda khudAnAM darzana thAya che. huM A mUrtimAM jinanAM nahi, dInanAM darzana pAmuM chuM. kevuM A pAkasthAna ! hAjarAhajUra che A khudA !" zerazAha ghUMTaNiye namyo. eNe sevakane kahyuM, sonAmahorono eka thALa peza kara. aMgArazAhanI AMkha aMgArA verI rahI hatI. e ukaLATa anubhavI rahyo hato. kApharanI AgaLa zAha jevo pAka paravaradigAra namyo, enuM ene duHkha hatuM. tyAM to suvarNamudrAno thALa AvI gayo. zerazAha e thALane yugAdibhagavAnane caraNe peza karIne pAcho pharyo. enA dilamAM jina pratye ImAna jAgI hatI. phakIra aMgArazAhanA aMgamAM dharmajhanUnI Aga prajavaLI UThI hatI. zerazAha parano krodha e mUrti para ThAlavavA 2 | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAMgato hato. paNa ene khabara na hatI ke, A khudA khudA ra che. hAjarAhajUra che A khudA ! zerazAha gayo ne aMgArazAha pAcho maMdiramAM Avyo. A enI AMkha mUrti tarapha aMgAra veratI hatI. enI bAnImAM jvAlAmukhIno sphoTaka dhaDAko hato : kAphara ! teM mArA zerazAhane nApAka banAvyo. enuM phaLa cAkhI le ! A aMgArazAha che. hA. aMgArAnI sagaDI !" ne phakIre eka aNiyALA zastrano mUrti bhaNI joradAra ghA karyo. ghA to thaI gayo.paNa pachI phakIra gabharAyo. ene evo bhAsa thavA mAMDyo ke, mota mArI pAchaLa paDyuM che ne e nATho. pAchaLa ja enuM mota lapasaNA paththaranA rUpamAM khaDuM khaDuM aTTahAsya verI rahyuM hatuM. aMgArazAhane bhaye bhulAvAmAM nAMkhyo. e paththara parathI lapasyo ane jorathI e nIce aphaLAyo. pApe ja eno pIcho lIdho hato. marmasparzI coTa lAgI ane enA jIvananI bAjI tyAM ne tyAM ja saMkelAI gaI. aMgArazAhano aMgAra ene ja bALIne bhaDathuM karI gayo. sanasanATInA A samAcAra zerazAhane pAcho vALyo. eNe | joyuM to eka dharmajhanUna kamote maryuM hatuM. avanI para A dhamAla hatI. tyAre AkAzamAM to koI judI ja raMgata jAmI hatI. kapardi yakSanI AgevAnI nIce tIrtharakSaka devo ekaThA maLyA hatA. eka navotpanna deva mAthuM namAvIne khaDo hato. enI mAMga hatI. mane tIrthanI rakhevALInuM uttaradAyitva soMpo. musalamAnI AkramaNonI sAme huM DhAla banIne A tIrthanI rakSA kAje jhajhUmIza. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | ja Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ b-leo pehe] --ana 62 kapardi yakSe navotpanna devanA bhUtakALamAM DokiyuM karyuM ne dhUAMpUAM thato e sahasA bolI UThyo : re ! dago ! hajI hamaNAM ja to tuM bhagavAna yugAdinI sAme talavAra banIne paDyo hato ne have hamaNAM DhAla banavAnI vAta kare che ! tuM phakIra aMgArazAha che ke bIjo koI ! nAlAyaka, jo tAruM zaba hajI tArI kALI kathA kahetuM maMdiramAM paDyuM che. navotpanna deva vadhu namyo. enI vANImAM pazcAttApanuM pANI hatuMH deva ! bhUtakALane joIne vartamAnakALane na mUlavo. sAcI vAta che. huM e ja aMgArazAha chuM. paraMtu A khudAnA prabhAve mane pIrano avatAra maLyo. re ! kevA A khudA ! meM nizcaya karyo che ke, A khudAnI sevAne have mAre jIvanadhyeya banAvavuM ! Apa AjJA Apo! kapardi yakSe vartamAnane jANI/cakAsI joyo. ene zraddhA beThI ke, A DhAla mAla vinAnI nathI. aMgArazAhane rakSAnuM uttaradAyitva maLI gayuM. ne jinane dina mAnIne e oliyAe tyAM rakSAnI dhUNI dhakhAvI ne aDola Asana jamAvyuM. itihAsanAM pAnAM baMdha thayAM. A bhUtakALane vartamAnakALanI sAthe sAMdhatI pIranI daragAha Aje ya zatruMjaya pahADanA eka khUNe mojUda che. 'aMgArazA pIra'ne nAme e oLakhAya che. lobAnanA dhUpa Aje ya tyAM jale che. itranI maghamaghatI soDama hajIya tyAMnA vAtAvaraNamAM dhUme che. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PAtI A C hAthInA hAtha heThA paDyA AbhamAM bhayanI bhUtAvaLo bhamI rahI hatI. ghaDI pachInuM bhAvi koI kalpI zakatuM na hatuM. gIjanIpati satyapura, sAMcoranI saMskRtine saMhAravA Aje potAnA daLakaTaka sAthe caDI Avyo hato. satyapura tyAre aneka haiyAonuM manamAnyuM tIrtha lekhAtuM hatuM. bhagavAnazrI mahAvIradevanA tyAMnA maMdire sAMcorane tIrthadhAma banAvyuM hatuM. ne 'naya3 vIra sanvaramaMDaLa'nI paMkti bolatAM ja keTalAMyanI AMkha sAme satyapura ne bhagavAna mahAvIra paramAtmA khaDA thaI jatA. AvAM tIrtho jyAre dharma-saMskRtinuM jatana karavAnuM jabbara kAma karI rahyAM hatAM, tyAre e ja saMskRtinI sAme saMgrAma jAhera karanArA AtatAyIo paNa nIkaLatA ! paNa emano e saMgrAma lAkaDAnI samazerano sAbita thato ane saMskRtinI pratiSThA vadhu jAmatI. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 64 mleccho tyAre TheraTheranAM maMdirone khaMDera banAvavAnI dhUna sAthe ghUmatA ane lokalAgaNIne kacaDI-chUMdIneya eo potAnI dhUna lalakAratA rahetA. gIjanIpatie eka di' satyapuranA pAdare potAnuM Akramakasainya khaDuM karyuM. bhagavAna mahAvIranI mUrtine sthAnabhraSTa karIne ene khaMDakhaMDa karI nAMkhavAnuM bhayAnaka svapna enI AMkhamAM gherAtuM hatuM.... paNa ene khabara na hatI, eka raja jevuM kArya karavA Aje potAne gaja joDavA paDaze ane toya emAM saphaLatA to nahi ja sAMpaDe ! satyapurano siMha jAgato ja hato. enA siMhanAda gIjanIpatinI chAvaNIomAM ghUmI rahyA hatA. paNa bAdazAha potAnA baLa para mustAka hato. eNe siMhanI sAme paDavAnI hAkala karI! ne mAramAra karatuM sainya satyapuranA rAjamArgo cIrIne bhagavAna zrI mahAvIranI tIrthabhUmi AgaLa AvI UbhuM. keTalAyanA paga lohIbhInA banyA hatA, keTalIya samazero raktaraMgI banI hatI. e bhavya maMdira jotAM ja gIjanIti mugdha banI gayo. enA sthApatyanI pUtaLIomAM jANe sAkSAt devIo UtarI AvI hoya, ema bhAsatuM hatuM enAM zikharo paranI koraNI, prekSakanI pAsethI vAha ! vAha ! bolAve evI hatI. enA paththaro jANe bolatA hatA. aMdara 'ghaMTanAda'nA paDaghama ghUmI rahyA hatA ne dhUmrasaro' nI pAMkhe besIne sugaMdhanI savArI jANe pasAra thatI dekhAtI hatI. gIjanIpatie maMdiranI bhavyatAnAM dhvanigIta dUradUrathI to sAMbhaLyAM hatAM. paNa e bhavyatAne AMkheAMkha nihALavAno prasaMga Aje ane pahelI vAra ja sAMpaDato hato. ethI thoDI paLo sudhI gIjanIpati mohaka najare e bhavyatAne mANI rahyo. paNa ene pAchuM potAnuM saMhArabharyuM sapanuM sAMbharI Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvyuM ane eNe dAMta kacakacAvyA, AMkhamAM Aga bharI, dila E para paththaro mUkyA. eNe Adeza Apyo : - "Age baDho ! AkramaNa maMdira para ! AkramaNa mUrti para !"ne samazero ugAmAI. saMhAre jANe potAno burakho phagAvI dIdho. ne nagnadehe e maMdiramAM ghUsI gayo. koInI samazero maMdira para toLAI, to koI mUrti para tUTI paDyuM ! paNa maMdirano ajJAta rakSaka jAgrata hato. bhaktonI vahAre dhAto e deva jyAre khuda bhagavAna para bhaya toLAya, tyAre zI rIte UMghI zake ? AkhuM sainya jANe AMkha mIMcIne tUTI paDyuM hatuM! ethI to gIjanIpatine ema ja thatuM hatuM ke, saMhAranI A thoDI ja paLomAM maMdira mATI banyuM haze ne mUrtio mINa banIne ogaLI gaI haze ! paNa eNe AMkha kholIne joyuM, to e TharI ja gayo. enI AMkha sAme kalpanAtIta dazya dekhAyuM : maMdiranI eka paNa IMTa saMhAranI asara taLethI pasAra thayelI nahotI jaNAtI. mUrtionI e saumyamudrA para vinAzanA kAramA ghAnI AchIpAtaLI eMdhANIo paNa nahotI dekhAtI. diladila daMga banI gayAM. A zuM ? amogha AkramaNane kapALe hAranuM AvuM kALuM kalaMka ? maMdiranA adhiSThAtA ne pratiSThAtA deva e AkramaNanI sAme DhAla banyA hatA ne maMdira-mUrtinI rakSAnuM potAnuM kartavya emaNe adA karyuM hatuM. gIjanIpati vIpharyo. potAnI amogha zaktine paDakAratI koI ajJAta zakti para enI AMkha katarAtI cAlI. badhAM baLonuM ekama sAdhIne, mUrti para ekI sAthe dhasI javAnI icchAne gajanIpati na rokI zakyo, eNe badhAMne potAnI dizAmAM AvavAnI hAkala karI. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | 2 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -ne badhA maMdiranA garbhagRha AgaLa ekaThA thaI gayA. sauthI pahelo dAva gajanIpatie pheMkyo, paNa khalAsa ! e dAva jANe pahADanI sAme thayo hoya, ema aphaLa nIvaDyo. baLanAM abhimAno, eka pachI eka AgaLa AvatAM gayAM. paNa koI ajJAta zakti dareka baLane paDakAratI gaI, ane parAjayanA kAramA ghAthI darekanuM mastaka raMgAtuM cAlyuM. gIjanIpatinuM magaja cakkaracakkara ghUmI rahyuM hatuM. ene e samajaNa nahotI paDatI ke, potAnA amogha baLane ajJAta rIte kaI zakti yuddha ApI rahI che ! paNa Aje to e potAnI amoghatAne sAcI sAbita karavAnI haTha laIne beTho hato. thoDI paLo sarI gaI ne eka yojanA taiyAra thaI gaI. mUrtine eka loha-sAMkaLathI bAMdhavAmAM AvI ne eno bIjo cheDo cheka maMdiranI bahAra laI javAmAM Avyo. tyAM eka madabhara hAthI taiyAra rAkhavAmAM Avyo hato, enI sAthe e sAMkaLa bAMdhavAmAM AvI. basa, badhAMne have to vizvAsa hato ke, hamaNAM A hAthI pagaluM uThAvaze ne mUrti sthAnabhraSTa thaI jaze? gajanIpati mUrtinI zaktine raja jevI mAnato hato. ethI enA manamAM vizvAsa jAgI cUkyo hato ke, eka rajane | haTAvavA gaja joDavAmAM Avyo che, ethI have vijaya nakkI ja che. paraMtu ajJAta zaktine gajanI hAra ne rajanI jIta | karAvavI hatI. thoDI paLomAM to mahAvatanA aMkuzothI hAthInuM gaMDasthala lohI raMgI banI gayuM, paNa hAthI eka DagaluMya AgaLa na vadhI zakyo! mUrti eka tasuya AghIpAchI na thaI. ethI gajanIpatinuM Azcarya avadhinI pALa toDI nAkhIne bahAra vahevA mAMDyuM. paNa e hajI nirAza banyo na hato. ajJAta zaktinI sAme ja | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja paDIneya jIta meLavavAnI ghelachA enA romaromamAM UchaLI rahI hatI. eNe senApatine bIjI yojanA batAvI. hAthInI sAthe baMdhAyelI e lohasAMkaLa choDavAmAM AvI. baLavAna baLadonI joDIo taiyAra thaI gaI. eka nahi, be ja nahi, agaNita majabUta baLado hArabaMdha goThavAyA ne lohanI sAMkaLa emanI sAthe bAMdhavAmAM AvI. pAchA prayatno cAlu thayA ne thoDI ja vAramAM badhA hasI UThyA. mUrti cAra AMgaLa khasIne pachI pAchI sthira banI gaI ! maMdirane rakSatA adhiSThAyaka deva "brahmazAMti yakSa hatA. e yakSe baLada paranA premanA dAve mUrtine cAra AMgaLa khasavA dIdhI! jayano eka aMza maLatAM gIjanIpatinuM AzAbaLa vadhI gayuM hatuM. badhAne have vizvAsa hato ke, jaya hAthaveMtamAM ja che ! ne prayatnanI gatimAM khUba ja vega purAyo.paNa sthira banelI e mUrti jarAya na hAlI. gIjanIpatinuM pANI UtarI gayuM. paNa hArelo to bamaNo ghA kare. badhA sainiko mUrti para ghaNa sAthe tUTI paDyA. paNa ghaNanA e ghA gIjanIpatinA aMtapuramAM paDavA mAMDyA. ethI chAvaNImAM bumarANa ne rokakaLa macI gaI ! maMdira-mUrti para ghaNa jhIMkavAnuM hajI cAlu ja hatuM. tyAM to chAvaNImAMthI aMtaHpurano eka rakSaka hAMphato hAMphato gIjanIpati pAse AvI Ubho. rANIonAM AMsuone potAnA khobAmAM bharIne jANe e lAvyo hato. e Aga/ AMsu jotAM ja gIjanIpati dhrUjI UThyo. eNe raDamasa sAthe AjJA karI : jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | 2 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaNanA ghAnI A kAramI vedanAo mArI rANIone anubhavavI paDe che. mATe A badhuM mUkIne bhAgI chUTo ! paNa haNi mUrti to akhaMDa na ja rahevI joIe !" mUrtinI najAkata AMgaLI para eka ghaNa jorathI jhIMkAyuM. mUrti khaMDita banI. tUTelI e AMgaLIne laIne badhA bhAgI chUTyA! aMtaHpura have zAMta hatuM. rajanI jItanA paDaghA sAMbhaLavA koI UbhuM na rahyuM, paNa gajanI hAra Aje to khUba khUba nAmozIbharI thaI hatI. ' bhayanI bhUtAvaLo vacce have gIjanIpati barAbara gherAyo hato. enI bhASAmAM bhaya hato. enA dilamAM darda hatuM. potAnI comera jANe bhayanI nAgI bhUtAvaLo DAkalA vagADI rahI hoya, evo AbhAsa gIjanIpatine thavA mAMDyo. e sIdho ja chAvaNImAM Avyo. tyAMya evI ja bhUtAvaLono bhAsa ene jaNAvA mAMDyo. gIjanIpati have to gabharAyo. kALI caudaze smazAnanI verAnabhUmi vacce jANe pote ekalavAyo Ubho hoya, evo AbhAsa gIjanIpatine thayo ne eNe paDAva uThAvavAnI AjJA karI. ne vaLatI ja paLe eNe satyapurano tyAga karyo. paNa bhayanI bhUtAvaLo pAchaLa ja hatI. mArga hajI thoDo ja kapAyo hato. satyapunA maMdiranI raNakatI ghUgharIomAMthI jANe potAnI kAramI hAranAM paDaghama hajI saMbhaLAtAM hatAM. tyAM to pAchaLa sainyamAM hA.. ho, dhamAdhama, bumarANa ne kAgAroLa macI gaI. enA dardIla avAje gIjanIpatine Ubho rAkhyo. | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azvasainya cAra page kUdI rahyuM hatuM, kAraNa emanAM pUMchaDAM baLI rahyAM hatAM. haiyuM thIjI jAya, evA enA heSAravathI vananuM vAtAvaraNa vedanAbharyuM banyuM jatuM hatuM. aNadhArI ane akalpita A Apattine gIjanIpati phATI AMkhe joI rahyo, tyAM to pAchaLathI 'trAhImAma trAhimAma'nI tINI cIso saMbhaLAvA mAMDI. azvasainyanI jema agnino nAgapAza mAnavasainya para paNa pharI vaLyo hato. sainikonI dADhI-mUchanA vALa para paNa aganajhALanI phALa pharI vaLI hatI ne badhA kUdAkUda karI rahyA hatA. gIjanIpati have trAsI UThyo. ajJAta zaktino A paraco jIravavA pote azakta hato. senAnAyaka paNa have to gabharAI gayo hato. A aNadhArI AphatamAMthI UgaravA mATe jenI sAme zastro ugAmyAM, enI zaraNAgati levI anivArya lAgI. senAnAyake gIjanIpatine vInavyA : rahamAna ApaNI vahAre dhAya ema nathI. ApaNe eka jAgatA devane satAvyA che. lohI ne lokalAgaNI para paga mUkIne eka anyAyI yuddha, ApaNe dharmanI sAme khelyA chIe, eno ja A paraco hovo joIe, nAmavara! 'rahamAna rahamAna 'nI dayA-mAyAthI sabhara prArthanAo cAre bAju saMbhaLAtI hatI. kartavyanI keDI koIne jaDatI na hatI, badhA Amatema AthaDI-lathaDI rahyA hatA. tyAM to AkAzavANI thaI : 'bhagavAna zrI mahAvIra devanI mUrtine tame khaMDita banAvI che. enA ja vedanAbharyA A vipAko che. mATe e dayAmUrtine zaraNe jAva. tamane avazya mAphI maLaze!' jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | jI Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -ne gIjanIpatinuM sainya satyapura bhaNI pAchuM vaLyuM. gajanIpatie tUTelI e AMgaLI mUrtine aDADI ne e AMgaLI svasthAne pAchI coMTI gaI ! jAgatA devanA A camatkAro para samagra sainya vArI gayuM. gajanIpati sahita badhA tyAM ghUMTaNiye paDyA ! AMsunuM artha dharIne gIjanIpati Ubho thayo, AkhA sainya enuM anukaraNa karyuM. kSaNa pUrve samazera jhAlanArAonA hAtha jANe sitArIthI zobhI rahyA hatA ane sitArInA e tAra zaraNAgatinA zabdadhvanine guMjita karatA jANe jhaNajhaNI rahyA hatA ! | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Oaa ja Ova AN che je karoDo vAra punarAvartita "pravajyA' zabdanA prabhAve koI paNa kArya akAraNa nathI hotuM. kArya jeTaluM kAraNa spaSTa joI zakAtuM na hoya, ethI koI kArya kAraNa vinA banI gayuM hoya , evuM lAge. paNa jo UMDA UtarIe, to aMte kAraNa jaDI ja Ave. kema ke kAraNa vinA kArya nahi A sanAtana siddhAMta che. kAryanA mULa tarIke kAraNa hoya ane kAraNanA phaLa rUpe kArya jovA maLe. ghaNAM ghaNAM dRSTAMtomAM kAraNanuM spaSTa darzana na thatAM kAryasiddhi joIne Azcaryacakita banI javAya ane ghaNI vAra to e kAryasiddhine kAlpanika mAnavA mana taiyAra thaI jAya. paNa e dRSTAMtanI mULa zodha karavA nIkaLI paDIe, to kAraNabhUta tattva acUka jaDI AvyA vinA na ja rahe. zrI vajasvAmIne najara samakSa rAkhIne A sanAtana satyano vicAra karIe, to janmatAMnI sAthe ja dIkSA zabda sAMbhaLatAM ja jAtismaraNajJAnanuM pragaTIkaraNa, dIkSAnI jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | $ Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ b-leo peh8] ++na+ 72 bhAvanAnuM jAgaraNa, mAtAno moha jAgavA ja na devA rAtadivasa satata raDatA ja rahevAnA upAyanuM anusaraNa, cha varSanI vaye ramakaDAM para najara paNa na karatAM rajoharaNanuM ja AkarSaNa ane grahaNa, sAdhvIjInA upAzraye ghoDiyAmAM sUtAM sUtAM agiyAra aMganuM zravaNa ane dhAraNa : A badhI siddhio Azcaryajanaka jaNAya, ane AnI pAchaLanuM nakkara kAraNa jANavAnI jijJAsA jAgI UThe e sahaja gaNAya. pUrvabhavanI sAdhanA A badhI siddhionA pAyAmAM chupAyelI ja hovA chatAM mukhyatve kaI jAtanI sAdhanAne mULa banAvIne phUla-phaLa tarIke e siddhio khIlI UThI, e jANavAno prayatna karIzuM, to vajasvAmIe pUrvabhavamAM 'dIkSA-pravrajyA' A zabdanI karoDo vAra karelI svAdhyAya-raTaNA mULa tarIke jovA maLaze. Ano ghaTanAkrama kaMIka nIce mujabano che. anaMta labdhi-siddhinA akhUTa bhaMDAra samA zrI gautamasvAmIjIne AzcaryakArI ajabagajabanI eka evI labdhisiddhi varI hatI ke, eozrInI pAse kaivalyalakSmI na hovA chatAM eozrI jene paNa dIkSA-dAna karatA, ene avazya 'vaLajJAna'nI bheTa maLI jatI. emane potAne paNa A vAtanuM Azcarya anubhavAtuM hatuM ke, pote hajAro kevaLI ziSyonA guru hovA chatAM potAne ja kema kevaLajJAna thayuM na hatuM ? bhagavAna mahAvIra prabhunA caraNakamaLamAM eozrI A jijJAsA avAranavAra rajU karatA, tyAre prabhu taraphathI eka ja javAba maLato ke, gautama ! karmAvaraNa dUra thaI jatAM A bhavamAM ja tane kevaLajJAna thavAnuM che. bhagavAnanI dezanAmAM eka vAra aSTApada saMbaMdhita evI vAta varNavAI ke, potAnI labdhithI aSTApada para ArohaNa karIne je yAtrA kare, ene e ja bhavamAM avazya kevaLajJAna tathA mokSa maLe ! A varNana sAMbhaLatAM ja gautamasvAmInA Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manamAM satata ramato raheto mokSano manoratha ekadama uttejita banI UThyo. emaNe prabhusamakSa natamastake anujJA yAcI ke, bhagavan ! ApanA vacana upara mane saMpUrNa vizvAsa che. chatAM ApanI anujJA hoya, to aSTApadanI yAtrA karavA dvArA huM mArA mokSagamana aMge vadhu vizvasta ane nizcita banI zakuM. prabhunI AjJAne zirasAvaMdya banAvIne gautamasvAmIjI aSTApadanI dizAmAM cAlI nIkaLyA. jenI pagathAra para seMkaDo sAdhako sAdhanA karI rahyA hatA. e aSTApadanI taLeTImAM AvIne sUryakiraNonuM rajju rUpe potAnI labdhithI AlaMbana laIne gautamasvAmIjIe aSTApada para ArohaNa prAraMbhyuM, upara caDavA varSothI puruSArtha karanArA tApaso jotA ja rahyA ane gautamasvAmIjI to sAva saraLatAthI upara pahoMcI gayA. tIrthayAtrAnI paLomAM gautamasvAmIjInA romeromamAMthI mokSagamana aMge pote vadhu vizvasta banI gayAno AnaMda chalakAI rahyo. yAtrA karIne pAchA vaLatAM gautamasvAmIjIe tiryaMg jabhaka vaizramaNa devanI vinaMtIthI dharmadezanA prAraMbhI, emAM sAdhu tapasvI hovAthI kRza hovAnuM varNana AvatAM ja vaizramaNa devane zaMkA thaI ke, gautamasvAmIjInI bharAvadAra kAyA sAthe A varNana kaI rIte ghaTI zake? AnuM samAdhAna karatAM gautamasvAmIjIe kaSAyanI kRzatA para AdhArita sAdhutAnuM svarUpa barAbara samajAvavA puMDarika-kaMDarika adhyayananuM zravaNa karAvavA dvArA mahattvano e muddo barAbara samajAvyo ke, kAyA puSTa hovA chatAM jenA kaSAyo kRza hoya e ja sAco sAdhu ! kRzakAyA dharAvavA chatAM jo kaSAyo puSTa hoya, e sAco sAdhu nahi! jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 73 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puMDarika-kaMDarika adhyayananuM kAna ane dhyAnathI ekAgra aMtare zravaNa karIne vaizramaNa deve e adhyayanane akSarazaH manamAM barAbara avadhAraNa karI lIdhuM. adhyayananA zravaNathI saMdehanuM mULathI umUlana thaI gayuM hovAthI vaizramaNa deve manomana evo saMkalpa karI lIdho ke, vairAgyabhAvanA divase divase vadhu prajavalita banatI rahe, e mATe puMDarika- kaMDarikanA adhyayananuM pratidina kama se kama pAMcaso vAra to parizIlana punarAvartana karavuM ja ! AvA saMkalpa sAthe vaizramaNa svasthAne gayA. puMDarika-kaMDarika adhyayana pAMcaso gAthA pramANa vistRta hatuM ane dareka gAthAmAM eka vAra to "dIkSA-pravrajayA" A zabda gUMthAyelo ja hato. vaizramaNa devanuM have pachInuM AyuSya pa00 varSa jeTaluM zeSa hatuM. jIvananA aMtima dina sudhI pratidina 500 vakhata A adhyayanano svAdhyAya-pATha vaizramaNa deve barAbara jALavI jANyo. ethI karoDovAra "dIkSA zabda doharAto ja rahevAnA prabhAve emanA AtmA sAthe dIkSA-pravrajayA" zabda khUba khUba AtmasAt banI gayo, enA saMskAra devabhavamAM eTalA badhA sudaDha ane baddhamUla banI gayA ke, vaizramaNano bhava pUrNa thayA bAda dhanagirisunaMdAnA putra tarIke e devano janma thatAMnI sAthe ja dhanagirie dIkSA svIkArI na hota, to kevo suMdara janmotsava Ujavata" A vAkyamAM Avato dIkSA zabda kAnamAM pravezatAnI sAthe ja navajAta e zizune jAtismaraNa jJAna thaI javA pAmyuM ane saMyama svIkArano manoratha jAgI UThyo. navajAta zizune e paNa khyAla AvI gayo ke, mAtAno moha mArI para jAge ja nahi, e mATe mAre satata raDatA ja rahevuM joIe. to ja kaMTALelI mAM mArAthI chuTakAro icchaze! vajasvAmI tarIke AgaLa jatAM vikhyAta banela e bALaka janmatAMnI sAthe ja dIkSAnA manorathanI pUrti mATe mAtA jAge hu | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e pUrve ja jAgI jaIne raDavAnI sAdhanA zarU karI deto, Akho divasa rahyA ja karato, e bALaka mA sUI jAya, pachI raDavAnuM baMdha karIne sUI jato. mA ene kyAre paNa hasato joI zaktI nahi. lAgalagATa 6 mahinA sudhInI AvI raDavAnI sAdhanAnA pratApe aMte mA enAthI ekadama kaMTALI gaI. hasatuM bALaka ja saune game. satata raDatA ja rahetA bALakathI kaMTALI gayelI mAtAe eka di' gocarI vahoravA AvelA enA pitA dhanagiri munine kaMTALApUrvaka kahyuM ke, tamArA A chokarAne eka vAra ahIMthI laI jAo. janmyo tyArathI eNe mane zAMti anubhavavA dIdhI nathI. vajra jevA bhAre e bALakane jhoLImAM grahaNa karIne pitAmuni upAzraye AvyA ane vajra tarIke e vikhyAta banyo. A pachIno ghaTanAkrama to suprasiddha ja che. lAMbIlaca e ghaTanAmAMthI sArasAra rUpe tAravavA jevo bodha to ATalo ja che ke, satata svAdhyAyathI saMskAra paDe che. saMskAranI sudRDhatA e saMskArane 'vAsanA' rUpe parabhava sudhI kheMcI jAya che. parabhavamAM nahi jevuM smAraka nimitta maLatAM ja sUtelA e saMskAro jAgI UThIne jAtismaraNa jevA jJAnanA preraka banIne aMte saMyamanI siddhi apAvIne ja rahe che. karoDo vAra doharAvAyelA-punarAvartita thayelA pravrajyAdIkSA zabdanA prabhAve A rIte jainajagatane vajasvAmInI bheTa maLI. saMyamanA manorathamAM ja rAcatA mumukSue potAnA e manorathanI pUrti mATe zuM karavuM joIe enuM mArgadarzana A prasaMga khUba ja sArI rIte nathI karAvI jato zuM ? jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | 75 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 76 9 ArAdhanA eLe jatI nathI samA zatruMjayanA zikharanI zAna-mAna-bAna-Ana yugAdinAthanI yAtrA karanArA yAtrIo mATe vAghaNa poLanuM nAma ajANyuM na ja hoya. vAghaNa poLa nAma kyArathI vikhyAta thayuM ? A poLa pUrve kyA nAmathI prakhyAta hatI ? vagere mAhitI maLatI nathI, paraMtu 'vAghaNa poLa' nAma kyA kAraNasara pracalita banyuM, eno itihAsa to upalabdha ja che. A itihAsanA pravAse nIkaLIe, to evI paNa preraNA maLe ke, dharmanI ArAdhanA ke virAdhanA kyAreya eLe jatI nathI. enAM mIThAM mIThAM phaLano bhogavaTo karavo ja paDato hoya che. A saccAInIya pratIti karAvatI A eka ghaTanA 'vAghaNa poLa'nA nAmakaraNa pAchaLanuM kAraNa jANavA mATe paNa avazya paThanIya che. AjathI thoDAka dAyakAo pUrve girirAja zatruMjaya para ghaTATopa vanarAjI, UMDI UMDI khINo, khaLakhaLa nAde aharniza vahetAM jharaNAMothI 'pahADa-DuMgara' tarIkenI oLakhANathI Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ opato hato ane AvA kAraNe tyAM vividha velaDIovanaspatio-auSadhio UgatI hatI, taduparAMta tyAM hiMsaka pazuono paNa vasavATa raheto. thoDA samaya pUrve girirAjanA citrita banatAM paTomAM jovA maLatAM vAgha-siMha jevAM pazuo Aje citrita banatAM paTomAM paNa javalle ja, bahu ochA pramANamAM jovA maLatAM hoya che, tyAre sAkSAta girirAja para to AvAM pazuonuM svapneya darzana Aje dohyaluM banyuM hoya, emAM zI navAI ? vartamAnanI AvI vAstavikatA vacce jo koIne ema kahIe ke, koI kALe vAgha-siMhano vasavATa A girirAja para hato, ane enI trADa saMbhaLAtAM yAtriko bhayabhIta banI jatA ane ethI divasonA divaso sudhI yAtrA baMdha rahetI. to mAtra eka kalpanA karatAM A vAtane koI vadhu vajUdavALI na gaNe. paraMtu A koI korI kavi-kalpanA ja nathI. vIra vikramasiMhano Aje paNa jovA maLato pALiyo ane 'vAghaNa poLa' tarIke oLakhAtI jagA e satyanI sAkha pUre che. vAgha-siMhanI girirAja paranI avarajavara hajI najIkanA ja bhUtakALanI eka vAstavikatA hatI. bhUtakALanA e divasomAM trADa ane garjanA dvArA bhalabhalAnAM gAtrane gALI nAMkhatA ane girimArgane avarodhIne haratA pharatA siMhanA bhayathI jyAre lAMbA samaya sudhI yAtrA aTakI gaI hatI, tyAre bhAbhInuM maheNuM sAMbhaLIne jenuM sAhasa saLavaLI UThyuM hatuM, e vIra vikrame bahAdurIpUrvaka siMhano sAmano karyo hato ane siMhane bhagADI mUkIne yAtrAmArga niSkaMTaka banAvyo hato, enI smRtimAM Ajeya eka pALiyo aDIkhama Ubho che. e itihAsanI sAthe sAthe ja lakhI zakAya, evI ghaTanA e dahADe banavA pAmI ke, jyAre eka vAghaNe A girirAja para dekhA dIdhI. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 77 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 78 vAghaNanA AgamananI vAta phelAtAM ja pAlitANA phaphaDI UThyuM. ne saurASTramAM sopo paDI gayo. A vAghaNa AtatAyI nahi, paNa anuyAyI banIne AvI hatI, kalpanAmAMya na Ave evI A jAtanI vAtanI pratIti dhIme dhIme jema lokone thavA mAMDI, ema saunAM haiyAM hAzakAro anubhavatAM thayAM. e vAghaNa yugAdinAthanI TUka bhaNI mukha rAkhIne sthira Asane besI gaI, e dRzya corI-chUpIpUrvaka jonArane tyAre to ema ja lAgyuM ke, so cUhe mArakara billI aba haja karane baiThI hai, jenA aMgeaMgamAM khunnasa khaLabhaLatuM hoya, mukhanI mudrAmAM vikarALatA rAsaDA letI hoya ane jIbhamAM jANe samazeranI kAtilatA dhUMdhavAtI hoya, evI vAghaNa sAva zAMta banIne besI jAya, e vAta mAnavA koI taiyAra na hatuM. paraMtu A vAta jyAre thoDA divasa sudhI koI nakkara hakIkatanI jema phelAI gaI, tyAre thoDAka bahAduroe DaratA DaratA vAghaNane jovA javAnuM sAhasa to karyuM, paNa vAghaNanI zAMta-prazAMta e mudrA para vizvAsa to koI ja na karI zakyuM. saune ema ja lAgyuM ke, A to bagalA jevI dhyAna-mAyAthI vizeSa vadhu kazuM ja na hoI zake. nave TUkamAM rahetA pUjArIomAM je sAhisaka hatA, emane ema thayuM ke, phelAyelI vAtonI saccAInuM jAte pArakhuM karavAmAM zuM jAya che? teo sAzaMka haiye lapAI chupAIne e vAghaNane avAranavAra jovA AvavA mAMDyA. thoDA divasa pachI to emaneya khAtarI thaI gaI ke, A vAghaNa koI nokhI mATImAMthI banI che. keTalAya divasothI khAdhApIdhA vinA Ama besI rahelI A vAghaNa zuM anazana karIne dehatyAga karavA to nahi mAMgatI hoya ne? Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja Oche kutUhalanuM sthAna vizvAse lIdhuM. thoDA divaso pachI to pUjArIonI jema yAtriko paNa nirbhayatApUrvaka vAghaNanI AsapAsa AvavA lAgyA. vAtonA phelAvAno vyApa vadhyo, kutUhalanA sthAne vizvAsa ane vizvAsathI AgaLa vadhIne have i bhaktinuM jAgaraNa thavA mAMDyuM. divasothI khAdhApIdhA vinA ja che besI rahelI vAghaNa para ghaNAne dayApUrvakanI bhakti jAgI, ethI enI AgaLa bhojanasAmagrI bheTa rUpe dharAvA mAMDI ane pANInAM pAtra chalakAvA mAMDyAM. paNa vAghaNe to jANe covihAra upavAsanI bhIkha pratijJA svIkArI hoya, ema jaNAtuM hatuM. ethI e bhojanane sUMghatI paNa nahotI ane pANInAM pAtro para to najara paNa karatI nahi. divaso vitavA lAgyA, ema "vAghaNa ane aNasaNanI vAto cakacAra ane camatkAra banIne vadhu ne vadhu phelAvA mAMDI. ethI jenI pAse jatAM paNa Dara lAge, evI vAghaNa pAse darzanArthIonI bhIDa jAmavA mAMDI. Ama to vAghaNane sAkSAta nihALavI, e zakya ja nahotuM, jyAre A to aNasaNa AdaranArI vAghaNanuM darzana meLavavAnI taka AvI hatI, ethI koNa ene jatI kare ? je je yAtriko vAghaNanAM darzana karatA, emanA dilamAMthI evA avyakta zabdo sarI paDavA mAMDyA ke, A vAghaNe pUrvabhavamAM ArAdhanAnI sAthe koI virAdhanA paNa karI haze? virAdhanA ane vAghaNa banAvI gaI haze, jyAre thayelI ArAdhanAnI phalazruti rUpe ene jAtismaraNa jJAna thayuM haze, ethI ja aNasaNapUrvaka dehatyAga karavAnI bhAvanApUrvaka atyAre zatruMjayanA zikhare A vAghaNa upavAsamAM AgaLa vadhI rahI hoya ema lAge che. ake,be,traNa, cAra ja nahi, paNa 70/70 divaso vItavA AvyA, chatAM bhUkha-tarasane gaNakAryA vinA dAdAnI jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | che Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TUka tarapha mAMDelI mITane amITa rAkhavAmAM e vAghaNane jyAre saphaLatA maLatI rahI, tyAre saune e vAtano vizvAsa besI ja gayo ke, ArAdhanA kadI paNa eLe jatI ja nathI, enI pAkI pratIti A vAghaNa aNasaNa dvArA karAvI rahI che. mATe AnAM to darzana karavA joIe, AnA jIvanane dhanya gaNavuM joIe ane A rIte vAghaNa mRtyune vare, to enI mahotsavanI jema ujavaNI karavI joIe. barAbara 78 divasa sudhI upavAsane akhaMDita rAkhIne e vAghaNe jyAre deha choDyo, tyAM ja enA mRtyunI vAta comera phelAI jatAM zatruMjayanA e zikhare bhAvikonI bhIDa jAmI. caMdananI citAe e vAghaNanI kAyAne bhasmamAM rUpAMtarita karI dIdho, paNa aNasaNa dvArA vAghaNano kIrtidehe je punarjanma thayo hato, e dehane jalAvavA to koI ja samartha na hatuM. agnisaMskAra pAmIne jyAM kIrtidehe vAghaNano punarjanma thayo, e jagA e ja divasathI "vAghaNa poLa' tarIke vikhyAta banI, je hajI Ajeya evI ne evI ja vikhyAta che. ArAdhanA-virAdhanA eLe jatI nathI. ArAdhanA pachI virAdhanA thaI hoya, to enAM mAThAM phaLa jarUra cAkhavA paDe, paraMtu ArAdhanA potAnAM mIThAM phaLano rasAsvAda karAvavA tyAM paNa hAjara thaI ja jatI hoya che. A satyano udghoSa vAghaNa poLa"mAMthI anavarata thaI ja rahyo che. keTalA yAtrikone e saMbhaLAto haze? A prasaMga jANyA pachI to vAghaNa poLa'mAM pravezIe, tyAre A satya-ghoSa vAcakanA kAnamAM pravezyA vinA nahi ja rahe ! AvA satyanA zravaNanI bhAvanA jAge, toya A lekhana-vAcana vadhu saphaLa thayuM gaNAya. Si | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ >> 10 atireka ane viveka prAcInakALamAM bhRgukaccha tarIke oLakhAtuM aitihAsika nagara ghaNAM varSothI to bharUca tarIke prasiddha che. zrI munisuvratasvAmI eka azvane pratibodhita karavA rAtorAta eMzI yojanano vihAra karIne bharUcamAM padhAryA hatA, A ghaTanAnA kAraNe zrI munisuvratasvAmI ane bharUca vacce ekabIjAne sAMkaLato ane ekanI yAdamAM bIjAnI yAda apAvato abheda jevo je saMbaMdha sthapAyo, e Ajeya ThIka ThIka pramANamAM jaLavAI rahyo che. zakunikA vihAra, samaDI-vihAra, azvAvabodha tIrthanI ghaTanAnA mukhya pAtra tarIke siMhaladezanI rAjakumArI sudarzanA je rIte bharUcanI sAthe saMkaLAyelI rahI che, e ja rIte zrI AryasuhastisUrijI mahArAjanA eka ziSya Arya zrI kalahaMsasUrijI mahArAja paNa ThIka ThIka pramANamAM saMkaLAyA hovA chatAM paNa Aje sudarzanA rAjakumArIno saMbaMdha jeTalo jagajAhera che eTalo ja Arya zrI lahaMsasUrijI mahArAjano jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 81 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbaMdha aprasiddha-ajJAta prAyaH che. sudarzanAnI ghaTanAnuM thoDuMka siMhAvalokana karI laIne pachI zrI kalahaMsasUrijI mahArAja sAtheno saMbaMdha jANavAno prayAsa karIzuM, to badhI ja kaDIo te barAbara saMkaLAI gayelI jovA maLaze. navakAranuM zravaNa munimukhe pAmavA bhAgyazALI banelI samaDI aMtasamaye emAM tallIna banI javAnA prabhAve siMhaladezanI rAjakumArI sudarzanA tarIke kAyApalaTa pAmI. sudarzanAnA A bhavamAM navakAra sAMbhaLavA maLatAM ja ene jAtinuM smaraNa thaI AvyuM. ane jyAM pote samaDInA bhAvamAM navakAranuM smaraNa karavA bhAgyazALI banI hatI, te bharUca taraphanI enI bhaktimAM bharatI caDI AvatAM bharUcanA bhAgyavidhAtA zrI munisuvratasvAmIjInI sevAmAM samarpita thavA eNe deza choDyo, svajanone alavidA ApI ane janmabhUmi sAthenI mamatAnA tAretAra toDI nAMkhIne e rAjakumArI bharUcamAM AvIne vasI. bharUcamAM rahIne eNe bhagavAnanI bhakti pAchaLa tana-mana-dhana-jIvananuM samarpaNa karI devApUrvaka aMtasamaye anazananI bhISma ArAdhanA karI, AnA prabhAve e rAjakumArI mRtyu pAmIne bIjA bhavamAM devI tarIke svargalokamAM utpanna thaI. devI tarIke utpanna thayelI rAjakumArIne jyAM gatabhavano | sAkSAtkAra thavA pAmyo, tyAM ja bharUcanA bhAgyavidhAtA bhagavAna zrI munisuvratasvAmI uparanI enI bhaktimAM bhAre bharatI caDI AvI. enA haiyAnA tAtAra para samaDImAMthI rAjakumArI ane pachI devI tarIkenI samRddhinA eka mAtra dAtAra navakAranAM ane zrI munisuvratasvAmInAM bhakti-gIta guMjI UThyAM. che | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja bhaktinI UchaLatI e bharatI evA ghughavATa sAthe ghUghavI rahI ke, bhaktibhAvita devIe eka evo nirNaya laI lIdho che ke, bharUcanA ane mArA bhAgyavidhAtA A bhagavAnanI koI viziSTa bhakti rUpe puSpapUjAmAM bharUcanA tamAma bAgabagIcAomAM khIlelAM badhAM ja zreSTha puSpo mAre bhagavAnanA caraNe samarpita karI devAM ! daivIzakti mATe to bharUcanAM tamAma puSpo ekaThAM karavAM ane bhagavAnanA caraNe ene samarpita karI devAM, e to jarAya kaThina vAta nahotI. kema ke devone to mAtra manathI ja citavatAnI sAthe ja sAmethI siddhi svayaMvarA banIne varavA doDatI Ave, evI virala zaktinuM svAmItva prApta thayuM hoya che. AnA prabhAve bharUcanA tamAma bAga-bagIcAnAM puSpo munisuvratasvAmI bhagavAnanAM caraNe samarpita thatA gayAM, ema devInI bhakti-bhAvanAmAM vadhu ne vadhu uchALo AvavA mAMDyo. azvAvabodha tIrthamAM to A jAtanI devI-bhaktinA prabhAve jANe sugaMdhano koI sAgara ja chalakAvA mAMDyo, jyAre anya deva-devIonAM maMdiromAM puSpanI ekAda pAMkhaDInAM darzana paNa durlabha banyAM. zarUAtamAM to jainone jinamaMdiramAM sugaMdha-suvAsanA chalakAtA sAgaranuM rahasya jANavA na maLyuM temaja ajainone paNa e vAta acaraja pedA karanArI ja bhAsI ke, ekAda puSpa-pAMkhaDInuM paNa potAnA deva-devIonAM maMdiromAM darzana meLavavuM kema dohyaluM banyuM haze? A rahasya parathI thoDA ja divaso bAda jyAre paDado UMcakAyo, tyAre jaino to devInI bhaktinAM ovAraNAM laI rahyA, paNa ajainomAM to caNabhaNATa rUpe evI vAto phelAvA mAMDI ke, A to bhaktino atireka ja gaNAya. vivekano dIpa jAgrata hoya, to A rIte gAMDI bhakti karavAno vicAra ja kema Ave ? jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | 9 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjA locana tarIke vivekanI anivArya AvazyakatA samajatA zrI kalahaMsasUrijI mahArAjanA kAne A rIte thatI jinabhaktinI niMdA-TIkAnI vAta AvatAM ja emaNe potAnI gItArthatAne sArthaka karavA lokone jayAM atirekanuM darzana thaI A rahyuM hatuM, evI bhaktine vivekavALI banAvavA mATe devIne pratibodha ApavAno nirNaya karyo. - bhagavAna pratye samarpita devInuM dila bhaktinI bharatImAM taNAIne kyAM sudhInI bhakti-bhAvitatA darzAvI zake che, e bharUce joI lIdhuM hatuM. AnA pratyAghAta rUpe thatI jainazAsananI niMdA-TIkAne aTakAvavA eka AcArya bhagavaMtanI gItArthatA devIne pratyakSa karIne ane AMkhamAM vivekAMjana karavAnuM kartavya kaI rIte adA karavAnI hatI, eno sAkSAtkAra pAmavo bharUca mATe hajI bAkI hato. gItArthatAnuM gaurava AvA avasare ja jovA maLatuM hovAthI ene jovA agraNI jaino atiAtura hatA. zrI munisuvratasvAmI bhagavAnanI eka viziSTa ArAdhanA karavA dvArA devIno sAkSAtkAra pAmavA koI zubha ghaDI-paLa sAdhIne Arya zrI kalahaMsasUrijI mahArAja tapa-japamAM tallIna banI gayA. tapa ane japane mATe koI siddhi asAdhya nathI gaNAtI. sAdhaka AcAryadevanI samakSa devI sAkSAta hAjara thaI gaI, ane sevAkArya mATenI vinavaNI rajU karI rahI, tyAre AcAryadeve eka prazna karyo sauthI moTuM puNyakArya karyuM? devIe jaNAvyuM ke, jinazAsananI jAhojalAlI jenA dvArA phelAya, ene ja mahAnamAM mahAna puNyakArya gaNI zakAya. punaH prazna thayo ke, sauthI vadhu vakhoDavAlAyaka adhamapApa kyuM? AnA javAbamAM devIe jaNAvyuM ke, jenA dvArA jinazAsananI niMdA thAya, e vakhoDavAlAyaka adhamamAM adhama pApa gaNAya. 2 | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arya zrI kalahaMsasUrijI mahArAjane apekSita javAba maLI jatAM emaNe kahyuM ke, tamArI bhagavadbhakti puSpapUjAnA mAdhyame Aje jinazAsananI jAhojalAlI ane jayakAra jagavavAmAM mahAna nimitta pUruM pADI rahI che, Ano anahada AnaMda che paNa ajaino icche che ke, A bhagavadbhakti atirekapUrvakanI na hoya, to ame paNa amArA ISTa devonAM maMdiramAM chevaTe puSpapAMkhaDI paNa caDAvI zakIe. ATalo paNa avarNavAda TaLI javo joIe. jinazAsananI jAhojalAlInA suvarNathALanI zobhAne thoDIka kalaMkita karatI ATalI mekha dUra thaI jAya, to jainazAsananA jayajayakAranI sAme AMgaLI karavAnI koI hiMmata kare kharuM? devInI AMkhamAM pratibodhanI zalAkAthI vivekAMjana thaI jatAM devIe mekhane dUra karI devAnuM vacana ApavApUrvaka vinaMtI karI ke, zAsananuM AvuM koI kArya hoya, to A sevikAne punaH yAda karyA vinA na rahezo. devInI bhaktimAM atirekanA sthAne vivekanI pratiSThA thatAM e divasathI ja bharUcanA itihAsamAM eka suvarNapRSTha tarIke Arya kalahaMsasUrijI mahArAjanAM nAmakAma paNa A rIte aMkita thavA pAmyAM. enI punaHsmRti karAvato A prasaMga e itihAsane DhAMkI detI dhULane khaMkheravAmAM jarUra potAno adano eka phALo noMdhAvyA vinA nahi ja rahe ! jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | 2 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ POPOV nAgaphaNI-tIrtha : jyAM Ajeya jvalaMta camatkArano cirAga! ni | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 vizvamAM bIjA koIne paNa na maLyA hoya, evA be ajoDa ane alaukika vArasA ApaNane maLyA che. eka vAraso te jinAgama! ane bIjo vAraso te jinabiMba ! atizayoktino Azaro lIdhA vinA chAtI ThokIne ema kahI zakAya ke, Avo samRddha vAraso jyAM muktamane vilAsavikAsa sAdhato rahyo hoya, evuM darzanIya samagra vizvanuM eka mAtra maMgala maMdira eTale ja jinazAsana. Agama-zAstro, sAhitya, pustako ane suvicAronI Thera Thera vahetI saravANInA rUpamAM A vizvamAM jinAgama jayavaMta che, to manohara mUrtio, maMdiro ane tIrtho rUpe jinabiMba A jagatamAM jvalaMta che. vArasA rUpe maLelI A mUDImAMthI jinAgama pratye ApaNI ThIka ThIka upekSA hovAthI keTalAya Agamo kALanA pravAhamAM daTAI gayAM, keTalAMya AgamazAstro evI to jIrNa-zIrNa avasthA rUpe astitva dharAve che Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja ke, enI pUratI sArasaMbhALa na levAtI hovAthI enI para paNa kALanAM ghoDApUra pharI vaLyA vinA nahi ja rahe. saMbhavita ja AvI AphatamAMthI ene ugArI levA enuM hastalekhana karAvavuM ke enA AdhAre navasarjana karavuM, A be ja upAya gaNI zakAya. thoDAghaNA aMze Ane maLatI karUNa kahANI jinabiMbanA vArasAnI paNa che. paraMtu A vArasA pratye ApaNe thoDAghaNA jAgrata chIe, ethI maMdiro-mUrtio-tIrthonuM navasarjana ochI preraNA hovA chatAM paNa Thera Thera cAlI ja rahyuM che. Ama chatAM paNa tIrthono pUrvakAlIna virATa vAraso vicArIe, to cittane evI coTa lAgyA vinA na ja rahe ke, ApaNe kaMI ochAM tIrtho gumAvyAM nathI. keTalAMka tIrtho to sAva ja lupta banI gayA che, jyAre keTalAMka tIrtho lupta na thayA hovA chatAM ApaNA hastakanI enI mAlikI ane eno vahIvaTa to jarUra AMcakI levAyo che. AvAM anekAneka tIrthomAMnuM ja eka tIrtha gaNI zakAya kalikuMDa tIrtha ! bhagavAna zrI pArzvanAtha prabhunA saMyamakALa daramiyAna prabhunA kevaLajJAna pUrve kalikuMDa tIrthano uddabhava thayo hato. kavi zrI zubhavIre paMcakalyANaka pUjAmAM e kalikuMDa tIrthanI sthApanAno itihAsa thoDIka ja kAvya-kaDIomAM suMdara rIte | gAyo che. prabhu pArasanAtha sidhAvyA, kAdaMbarI aTavI AvyA, kuMDa nAme sarovara tIre, bharyuM paMkaja nirmaLa nIre. kAussagga mudrA prabhu ThAve, vanavAthI tihAM eka Ave, jaLa sUMDha bharI navarAve jina aMge kamaLa caDhAve, kalikuMDa tIratha tihAM thAve, hastI gati devanI pAve." jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | 9 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 88 AvuM adbhuta A kalikuMDa tIrtha atyAre lupta to nathI thayuM. paNa digaMbaronA AkramaNano bhoga banyuM hovA chatAM thoDAghaNA aMze prabhAva-paraco darzAvatuM Aje paNa aDIkhama khaDuM che. enI bhaugolika bhALa kaMIka nIce mujabanI che. gujarAta rAjyamAM TIMToI zAmaLAjI thaIne eka rAjamArga kesariyAjI tarapha jAya che. A mArgamAM nAgaphaNI pArzvanAtha prabhunuM tIrtharUpa eka maMdira vidyamAna che. enI AsapAsa jaMgala-aTavI paNa che ane eka kuMDa Aje paNa vidyamAna che. yakSadeva rUpe kalikuMDa svAmInI pratimA paNa Aje tyAM pUjAtI jovA maLI rahI che. zvetAMbaro hastakanA A tIrthamaMdira para kyArathI digaMbaroe kabajo jamAvyo, e to itihAsano viSaya che. Aje to A tIrtha saMpUrNa digaMbaronA kabajA ane vahIvaTa heThaLa ja che. Ama chatAM noMdhapAtra vizeSatA rUpe evo eka camatkAra Aje paNa tyAM jovA maLe che ke, jo koI bhAvika e kuMDanA kinAre besIne covIsa jinezvaronA nAmono jayakA2 kramasa2 ka2vAno AraMbha kare, to jyAM pArzvanAtha-prabhunA nAmanA jaya jayakArano uccAra thavA pAme, tyAM ja e kuMDamAM raheluM jaLa upara AvavA lAge che. kaliyuga cAlato hovA chatAM kalikuMDa pArzvanAtha prabhunA nAmano A camatkAra Aje paNa jovA maLe che. A. zrI pradyumnasUrijI dvArA likhita 'poSadazamI' nAmaka pustikA vi.saM. 2063mAM prakAzita thayela che. emAM A camatkArane varNavatAM lakhavAmAM AvyuM che ke, 'zrI pArzvanAtha bhagavAnanI jaya bolo ke tarata ja kuMDanuM pANI upara Ave che. Aje paNa AvuM bane che. A rIte Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pArzvanAtha bhagavAnanuM eka nAma kalikuMDa pArzvanAtha prasiddha thayuM.' camatkAranA nAme Aje dhatiMga ane dhUrtavidyAnI ja ka bolabAlA lagabhaga jovA-sAMbhaLavA maLe che. AvAM bogasa ke byugala vagADanArA azraddhALuonI AMkha kholI nAMkhatA >> AvA to keI camatkAra Ajeya banavA pAme che ane jovA maLe che. kalikuMDa pArzvanAtha prabhuthI pratiSThita A prAcIna tIrtha nAgaphaNIne camatkAranA eka cirAga tarIke biradAvI na zakAya zuM? A tIrtha jenuM hatuM, ene ja punaH soMpAya, evo eka vadhu camatkAra sarajIne zAsanadevo, jainazAsanane maLelA tIrtha-vArasAmAMthI jhUMTavAI gayelA eka ratnanI punaH mAlikI meLavI ApavAmAM sahAyaka bane, evI apekSA rAkhavI asthAne to nahi ja gaNAya. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | S Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guru-ziSyanuM adbhuta vyaktitva 8 | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 jainazAsananA itihAsanAM suvarNapRSTho uthalAvIzuM, to zrI devasUrijI mahArAja tarIke eka evA vyaktitva kRtitvanAM darzanathI ApaNe dhanya dhanya banI jaIzuM ke, ajabanI samatAnI sAthe gajabanuM vAda vijetRtva, siMhanI sAme paNa nirbhayatva ane devonuM paNa hAjarAhajUra dAsatva : jevI guNamUlaka emane svayaM varelI guNasamRddhi joIne ApaNuM aMtara ahobhAvathI jhUkI gayA vinA ane AMkho anumodanAnI azrudhArAthI chalakAI UDyA vinA nahi ja rahe. zrI devasUrijI mahArAjanA jIvananI eka vizeSatA to evI ajabagajabanI hatI ke, jIvanamAM eka ja vAra emane gusso Avyo hato. prazastanI prazastine pAtra e gusso puNya-prakopamAM palaTAIne emane evA vAda-vijetA banAvI gayo ke, eo zrI vAdIdevasUrijI tarIke itihAsanA pAne amara banI javA pAmyA. kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdrAcArya paNa e vAdanI stuti karavApUrvaka suvarNAkSare noMdha lIdhI ke, Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ digaMbara kumudacaMdra para jo zrI devasUrijI mahArAje vijaya na ja meLavyo hota, to kyo zvetAMbara zramaNa kaTivastra dhAraNa karI zakyo hota? | vikramanI bAramI sadImAM vAdI-prabhAvaka tarIke viziSTa- , virala sthAna-mAna pAmI janArA e zrI vAdIdevasUrijIno ja e apratihata prabhAva gaNAya ke, Aje ekavIsamI sadI sudhI paNa zvetAMbarono aNanama vijayadhvaja gagane laherAto ja rahyo che. itihAsamAM UMDA UtarIzuM, to evo spaSTa khyAla AvI gayA vinA nahi ja rahe ke, zrI vAdIdevasUrijI mahArAja dvArA gujarAtanI dharatI para pratiSThita zvetAMbaronA e vijayadhvajanA pAyA eTalA badhA polAdI che ke, AgAmI keTalIya sadIo sudhI e pAyAnI kAMkarIya kharaze nahi ke koI tene kheravI nahIM zake. e yugamAM gujarAtamAM siddharAja jayasiMhanA zAsanakALamAM digaMbarono prabhAva baddhamUla banI rahyo hato. Thera Thera vijayapatAkA varanArA digaMbarone haMphAvavAnI samarthatA dharAvatI vyakti-zakti tarIke samagra saMghanI najara eka mAtra zrI devasUrijI mahArAja paNa ja karatI hatI. paNa jiMdagImAM ekavAra jemane krodha Avyo ja na hato, emanI AMkhamAMthI puNyaprakopa ThalavAya, to ja zvetAMbaro digaMbaronI sAme vAdavivAdamAM vijaya varI zake, e hakIkata hatI. e puNyaprakopane parANe parANe jagADavA khuda zrI devasUrijI | mahArAje ane zvetAMbara saMghe paNa ghaNA ghaNA prayatno karavA chatAM je saphaLatA siddha na thaI zakI, e saphaLatA siddha karavAmAM eka dahADo acAnaka ja eka sthavira sAdhvIjI saphaLa sAbita thayAM. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | s Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 prasaMga evo banyo ke, aNahilapura pATaNamAM aSADhI che meghanI jema garjanA karatA digaMbaravAdI kumudacaMdrane eka vAra zvetAMbaronI sAme vAdavivAda karavAnI evI tIvra caLa UpaDI che ke, jo koI prativAdI na maLe, to enA mATe e caLa zamAvavI azakya-asahya banI javA pAmI. ene e vAtano barAbara khyAla hato ke, mArI sAme UbhA rahevA mATe samartha ekamAtra zvetAMbarAcArya devasUrijI ja che. emanI samatAmaya vRtti-pravRtti jotAM jene vAdanI asahya caLa-khaNaja UpaDI hatI, e kumudacaMdra manomana nakkI karyuM ke, suSupta sUtelA sApa samA A zvetAMbarAcAryane chaMcheDavAmAM mane jo saphaLatA maLe, to ja khaNavAnI majA mANI zakAya. kumudacaMdra zrI devasUrijIne chaMcheDavA mATe asabhyatAnI chellI sImA vaTAvato eka upAya ajamAvavAnuM nakkI karyuM. e upAya mujaba eka dahADo vahelI savAre spaMDilabhUmithI pAchAM pharanArAM eka vRddha sAdhvIjIne kumudacaMdranA mANasoe ja rastA vacce rokI rAkhIne koI bharavADaNa jevo veza sajIne nAcavAnI pharaja pADI. vahelI savArano samaya hato, kumudacaMdranA mANasono gherAvo ebhadya hato. ethI majabUra banI jaIne e vRddha sAdhvIjIne nAcavuM paDyuM. paNa teo manomana evAM dhUMdhavAI UThyAM hatAM ke, digaMbaronI A kevI johukamI ! strI jAta ane emAMya mArA jevI vayovRddhA sAdhvIjInI sAthe Avo AmanyA bhaMga karIne kumudacaMdra kharekhara to zvetAMbara saMghanuM ja haDahaDatuM apamAna karyuM che. jaDabAtoDa javAba ApI zake, evA zrI devasUrijI A ja pATaNamAM hovA chatAM zvetAMbaro jo AvA maryAdAbhaMgane mUMge moDhe sahana karI le, to to mAnavuM ja paDe ke, zvetAMbara saMghanI AbarU A rIte lUMTAvA badala kumudacaMdra karatAMya vadhu gunegAra to khuda zvetAMbara saMgha ja gaNAya. zi | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AmanyA bhaMga badala bhItarathI dhUMApUMA banI UThelAM FS e sAdhvIjI dhamadhamatA pagale tarata ja jyAM zrI devasUrijI mahArAjano vasavATa hato, e upAzrayamAM jaI UbhAM. hajI aMdhAruM sAva osaryuM na hatuM. AvA kamasaye krodhathI dhUMApUMA thatAM eka vayovRddha sAdhvIjIne AvelAM joIne sau sAdhuo sanna thaI gayA. A rIte AvavAnuM kAraNa jaNAvyA vinA ja sAdhvIjIe evo puNyaprakopa ThAlavyo ke, zrI devasUrijI mahArAja jevA samartha saMrakSaka jIvatA jAgatA hovA chatAM mArA jevAnI AmanyA chaDecoka lUMTAtI hoya, to zvetAMbara saMgha mATe have DhAMkaNImAM pANI laIne DUbI maravAnA divaso AvI lAgyA che, ema mAnavuM ja rahyuM. - zrI devasUrijI mahArAjane thoDIka evI kalpanA to AvI javA pAmI che, kadAca kumudacaMdranI kanaDagatano A sAdhvIjI bhoga banyAM haze? paNa cokkasa mAhitI meLavavA emaNe pUchyuM ke, kaMIka cokhavaTa karo to samajAya ke, tamArI AmanyA koNe ane kaI rIte lUMTI? sAdhvIjIno gusso AsamAne pahoMcyo : hajI paNa cokhavaTa karavAnI hoya kharI ? zvetAMbaranI sAme paDelA kumudacaMdranA bakavAsa sAMbhaLIne jenuM lohI UkaLI na UryuM hoya, enA moDhe ja Avo prazna zobhe ? mRgabALa sAme siMhanuM AkramaNa Ave, tyAre potAnI zakti-azaktino vicAra karyA vinA mRgalI paNa siMhano sAmano karyA vinA jo rahI zakatI nathI, to pachI Apa to aSTApada jevA baLavAna hovA chatAM zA mATe kumudacaMdrane paDakAratA nathI, evo | saNasaNato savAla mArA kALajAno vIMdhyA vinA nathI raheto. enA mANasoe Aje e rItano AmanyA bhaMga karyo ke, mAre mAro zramaNI-veza gopavIne bharavADaNa banavuM paDyuM ane jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | ju Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ b-teno [Pheme --ma-3 mane nAcavA majabUra banavAnI e mANasoe pharaja pADI. mAruM ja nahi, A apamAna zvetAMbara-saMghanuM paNa che. Ape Ano jaDabAtoDa javAba Apavo ja joIe. pUrI vigata sAMbhaLyA bAda to sarovara samA zAMta jaNAtA zrI devasUrijI mahArAja bharatIthI UbharAtA sAgaranI jema khaLabhaLI UThyA. emano puNyaprakopa pATaNamAM paDaghAI rahyo : eka vayovRddhA sAdhvIjIne nacAvavAmAM bahAdurI nathI. kumudacaMdranA kAMDAmAM kauvata hoya ane buddhimAM baLa hoya, to siddharAja jayasiMhanI rAjasabhAmAM digaMbara siddhAMto sAcA sAbita karI ApavAnI kumudacaMdrane mArI hAkala che. zvetAMbara saMghano prabhAva jyAM apratihata cAlyo Avato ja rahyo che, e gujarAtamAM have mAtra astitva paNa TakAvI rAkhavuM hoya, to zvetAMbara saMghano A paDakAra digaMbara saMghe jhIlI levo ja rahyo. vAdavivAdanI jene caLa UpaDI hatI, e kumudacaMdre potAnI tAkAta vadhu paDatI AMkavApUrvaka zvetAMbara saMghanuM buddhibaLa hatuM enA karatAM khUba ja ochuM AMkyuM hatuM. ethI kumudacaMdre paLanoya vicAra karyA vinA zrI devasUrijI mahArAjano A paDakAra jhIlI lIdho. paNa jyAM rAjasabhAmAM zvetAMbarono mukAbalo karavAno avasara Avyo, tyAM ja kumudacaMdranI AMkhe aMdhArAM AvavA mAMDyAM. jiMdagImAM Aja sudhI jemane gusso Avyo ja na hato, e zrI devasUrijI mahArAja jussAbhera vAdavivAdano jaMga jItavA, buddhibaLe e rIte jhajhUmyA ke, digaMbaro ja nahi, zvetAMbaro paNa e joma-jusso joIne diMga banI gayA. A jaMgI jaMgamAM jaya meLavIne zrI devasUrijI mahArAje gujarAtamAM zvetAMbara saMghanI pratiSThAnA pAyA dharatImAM eTalA Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja badhA UMDA utArI dIdhA ke, Aja sudhI e pAyAnI kAMkarI paNa koI kheravI zakyuM nathI. digaMbarone e jaMgamAM evI kAramI hAra khamavI paDI ke, kumudacaMdra jevA mithyAbhimAnIno A paDachAyo punaH jovAno Aja sudhI gujarAta mATe avasara Avyo nathI. mudrita muvaMdra prA' nAmanI nATyakRtimAM siddharAja jayasiMhanI sabhAmAM thayelA A vAtanuM hUbahU varNana jovA maLe che. zvetAMbara-digaMbara vacce thayelI evI zaratano paNa emAM ullekha che ke, jo digaMbaro hAre, to digaMbaroe gujarAta choDIne anyatra cAlyA javuM ane zvetAMbaro hAre, to badhA zvetAMbaroe digaMbaramata svIkArI levo. kumudacaMdra lAMcaruzavatathI paNa A jaMga jItavAno prayAsa karelo. paNa Akhare satya ja jItyuM. zrI devasUrijI mahArAje A eka evo jaMgI jaMga jItI jANyo hato ke, emanuM nAma tyArathI ja vAdidevasUrijI mahArAja tarIke lokajIbhe gavAvA mAMDyuM. kalikAla sarvajJa zrI hemacandrAcAryajIe paNa A vAdanI stavanA karatAM lakhyuM ke, yadi nAma kumudacaMdraM nA jeSyad devasUrihimaruciH kaTi-paridhAnamadhASyata katamaH zvetAmbaro jagati prazamarasathI paripUrNa, zrI devasUrijI mahArAje vAdI kumudacaMdrane jItyo na hota, to A duniyAmAM zvetAMbaro kaTivastra kyAMthI paridhAna karI zakyA hota? Aje khelAtI meca-krikeTa jevI romAMcaka ramato karatAMya | e yugamAM vAdavivAdanuM kevuM ane keTaluM badhuM mahattvabharyuM sthAnamAna hatuM, eno aMdAja lagAvavA aitihAsika A ghaTanA ja kAphI nathI zuM ? jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | 2 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ t-lev [@]zL][e n | OM digaMbara sAmenA vAdamAM zvetAMbarono vijayavAvaTo pharakAvanArA zrI vAdidevasUrijI mahArAja koI paNa vAdIthI DaratA na hatA. AthIya cAragaNI caDiyAtI bIjI vizeSatA emanAmAM e vaNAI gayelI jovA maLatI ke, bhalabhalAM hiMsaka janAvaro emanI ahiMsaka asara taLe AvIne janmasiddha svabhAvane paNa vIsarI jaIne evuM alaukika AcaraNa karatAM ke, sAkSAta jovA chatAM e AcaraNa azraddheya jevuM ja bhAsatuM. e prabhAva emanA saMyamano ane samatAvRttino hato. ahiMsAdharmanI pratiSThA emanI vRttipravRttimAM eTalI badhI UMcI kakSAnI thavA pAmI hatI ke, siMha jevAM khUMkhAra prANIo paNa janmajAta potAnI jhanUnI vRtti vIsarI jaIne vAtsalyano pATha adA karavAno abhinaya AcaratAM jovA maLatAM. vi.saM. 1165 AsapAsanI eka ghaTanA A satyamAM sAkha purAvI jAya evI che. tharAda AsapAsanA pradezamAM zrI vAdidevasUrijI mahArAja vicarI rahyA hatA. vicaraNa daramiyAna jaMgala jevo rasto pasAra karIne sAme gAma pahoMcavAnuM hatuM. emAM acAnaka ja eka siMha sAmethI Avato jaNAyo. je rastethI siMha AvI rahyo hato, e ja rastethI zrI vAdidevasUrijI mahArAjane gAma tarapha AgaLa vadhavAnuM hatuM. siMhane to koIthI DaravAnuM na hoya, ethI e rasto na badale, emAM to Azcarya zAnuM hoya ? paNa siMhanI jema ja zrI vAdidevasUrijI mahArAje paNa jyAre rasto na ja badalyo, tyAre dUra dUra UbhelA gAmanA loko zarUAtamAM to Azcaryacakita thaI gayA ke, siMhathI paNa na Dare, evuM prANI to eka aSTApada ja prasiddha che. ethI zrI vAdIdevasUrijI mahArAjane to alaukika aSTApada tarIke ja AvakAravA rahyA. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMhanI sAme nirbhayatApUrvaka Age baDhanArA zrI vAdidevasUrijI mahArAjanA bhayaMkara bhAvinI kalpanA AvatA ja loko rADo pADI pADIne emane dizA badalIne bIje raste caDavA pokAra pADI rahyA. paNa e pokAra jANe AbhamAM ja verAI vikharAI jato hoya, ema lokone jaNAtuM hatuM. kAraNa ke zrI vAdidevasUrijI mahArAja to nirbhaya pagale jANe motane bheTavA siMhanI sanmukha ja AgaLa vadhI rahyA hatA. baMne vaccenuM aMtara jema jema ghaTI rahyuM hatuM, ema lokono bhayabharyo pokAra paNa vRddhiMgata banI rahyo hato. A pokAra bemAMthI ekane paNa rasto badalAvavAmAM saphaLa banI jAya, to gaLuM phADIphADIne pADelo pokAra sArthaka hato. paNa AvuM kaMI ja na banatAM je alaukika vaLAMka e ghaTanAe lIdho, ethI to sau koInA Azcarya-ahobhAvane Aro-ovAro ja na rahyo. zrI vAdidevasUrijI mahArAja to mastIthI gajagatie cAlyA jatA hatA, tyAM ja sAmethI cAlyo Avato siMha potAnuM siMhatva bhUlI jaIne jANe ziSya-sevaka tarIkeno abhinaya bhajavavA pU. AcAryadevane traNa pradakSiNA ApIne cUpacApa AgaLa cAlato thayo. advitIya, alaukika ane jovA chatAMya sAcI mAnI na zakAya, evI A ghaTanAmAMthI na to AcAryadevano jayadhvani ke na to siMhanI hArano hAhAkAra tAravI zakAya, tAravavuM hoya, to eTaluM ja tathya A ghaTanAmAMthI tAravI zakAya ke, samatA parAkASThA pAme, tyAre vera-virodhane zAMta thaI javAnI pharaja paDatI hoya che. e AnuM nAma ! vi.saM. 1165mAM banela A ghaTanA parathI e gAmanuM nAma 'bhayola' paDyuM. je dhIme dhIme apabhraMzanI asaramAM AvIne aMte 'bhorola' tarIke oLakhAyuM ane je Aje jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | 97 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhorolatIrtha tarIke jainajagatamAM suprasiddha che. Ama "bhorola' A nAmanI bhItaramAM paNa zrI vAdidevasUrijI mahArAjanI nirbhayatAmUlaka saMyama-sAdhanAnI smRti aMkita che, e keTalA jANatA haze? - - zrI vAdidevasUrijI mahArAjanuM vyaktitva ATaluM badhuM prabhAvazALI hatuM, to emanA gurudeva zrI municandrasUrijI mahArAjanA vyaktitvane varelI virala vizeSatAono to koNa tAga pAmI zakedarbhAvatI-DabhoIne janmabhUmi tarIkenuM gaurava apAvanAra teozrI eTalA badhA aMtarmukhI jJAnopAsaka hatA ke, zrI haribhadrasUrijI mahArAjanI atigaMbhIra racanAonA peTALamAM ja marajIvAnI adAthI DUbakI mArIne meLavelAM rahasyaratnonI vivaraNarUpa AjIvana mALA gUMthatA rahyA ane zrI haribhadrAcAryanA ekAdhika graMthonA vivaraNakAra tarIke jaina sAhityanA itihAsamAM amara banI gayA. - zrI municandrasUrijI mahArAjanI aMtarmukhatA, zrI haribhadrAcAryajInA graMtho upara vivaraNa-lekhanamAM ja jIvananuM samarpaNa tathA jJAnopAsanAne ja prAdhAnya : A ane AvAM kAraNosara "zrI vAdidevasUrijInA gurudeva tarIkenI ja emanI oLakhANa Thera Thera rUDha-daDha banI hatI. ziSyanA nAme thatI AvI oLakhANa eka tarapha mukhyatve e gurudevanI aMtarmukhatAne ja AbhArI hatI, to bIjI tarapha digaMbaro para | vijaya meLavavAnA prabhAve zrI vAdidevasUrijI mahArAjane je yazakIrti svayaM varyAM hatAM, e digadigaMtamAM keTalAM badhAM phelAyelAM hatAM, e phelAvAnI sUcaka paNa hatI. AvA gurudeva zrI municandrasUrijI mahArAjanA thanArA kALadharmano saMketa zrI vAdidevasUrijI mahArAjane zrI | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja aMbikAdevI dvArA je rIte maLavA pAmyo hato, e jANIzuM, to to tevA vi te narmasaMti na dhane sayA mane daza vaikAlika ja sUtranI A AgamavANI sArthaka thatI anubhavAze. - vi.saM. 1177 AsapAsanI ghaTanA che. caitra vadanA divaso hatA. meDatA saMghanI vinaMtIthI e tarapha javA nIkaLelA zrI vAdidevasUrijI mahArAje AbunI yAtrA karIne meDatA tarapha AvavAnI bhAvanA vyakta karI. e mujaba Abu pahADa caDatAM caDatAM emanA pagamAM eka kAMTo vAgatAM e nIce besI jaIne jyAM kAMTo kADhavA mAMDyA, tyAM ja eka evo gebI avAja emanA kAnamAM pravezyo ke, manoratha meDatAno hovA chatAM pasaMdagI pATaNa para utAravA jevI che. A gebI dhvani sAMbhaLIne vicAramagna banI gayelA zrI vAdidevasUrIzvarajI mahArAje avAjanI dizAmAM najara laMbAvI, tyAM ja aMbikAdevI hAjarAhajUra banI gayAM ane emaNe sUcavyuM : meDatA nahi, pATaNa tarapha padhAro. zrI municandrasUrijI mahArAjanuM A aMtima varSa che. emanuM cAturmAsa pATaNa hovAthI meDatAnA manoratha sevavAnA badale pATaNanI pasaMdagI karavAno saMketa meM ja Apyo che. te A daivI saMketa eka AMkhamAM AnaMda, to bIjI AMkhamAM AghAta jagavanAro hato. zrI vAdidevasUrijI mahArAjane mana AnaMda e vAtano hato ke, gurudevanI aMtima nirdhAmaNAmAM pote hAjara rahIne sevA karI zakaze. AghAta e vAtano hato ke, gurudeva cAturmAsa daramiyAna ja svargavAsI bananAra hatA. meDatA saMghane A vAtathI vAkepha banAvIne AbuthI emaNe pATaNa tarapha vihAra laMbAvyo. pATaNamAM pravezIne emaNe guru caraNomAM devasaMketa jaNAvyo. ethI zrI municandrasUrijI mahArAje vadhu sajAga banIne jJAnasAdhanAmAM magnatA vadhArI jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | $ Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 100 dIdhI. zrI haribhadrAcAryanA graMtho para vivaraNa lakhavAnI jJAna sAdhanAmAM AkaMTha DUbI gayelA eozrIno deha parano nirmamatvabhAva to ajabagajabano hato. deha TakAvI rAkhavA mATe AhArano Teko jarUrI gaNAya evo hovA chatAM teozrIno AjIvana saMkalpa hato ke, cokhA-bhAtanA osAmaNa sivAya bIjA koI paNa AhArano upayoga na ja karavo ! AvI bhISmaTeka jALavavApUrvaka emanI jJAnasAdhanA AgaLa vadhI rahI hatI. karmodayanA kAraNe zvAsa-kAza vagere ATha ATha rogo dehane gherI vaLyA hovA chatAM bhISma saMkalpamAM jarAya bAMdhachoDa karyA vinA zrI municandrasUrijI mahArAje jJAnasAdhanAnI akhaMDitatA jALavI jANI hatI. paryuSaNa parvanI ArAdhanA suMdara rIte pUrNa thaI. zAzvatI oLInuM ArAdhana paNa pATaNa saMghe raMgecaMge pUrNa karyuM. Aso vadano AraMbha thatAM ja daivIsaMketa mujaba zArIrika sthiti jarIka asvasthatA tarapha vaLAMka laI rahetI jaNAtAM ja zrI municandrasUrijI mahArAja vadhu sajAga banI gayA. comera jAmelA samAdhimaya vAtAvaraNe vadhu jamAvaTa sAdhI ane Aso vada AThame navakAranuM zravaNa ane uccAraNa karatAM karatAM jayAM AThamo navakAra Avyo, tyAM ja zrI municandrasUrijI mahArAje chello zvAsa mUkyo. gurudevanI goda gumAvIne zrI vAdidevasUrijI mahArAje je gumAvyuM hatuM, enI punaH prApti joke zakya ja na hatI. guru-virahanI akathya vedanA emaNe beMtAlIsa zlokanA virahakAvyamAM vyakta karI. ATalethI ja na saMtoSAtAM emaNe guru-virahane vAcA ApavA apabhraMza bhASAmAM paNa 25 zloka pramANa kAvyaracanA karI. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aje AvA guru uparAMta ziSya paNa ApaNI samakSa vidyamAna nathI. paNa emanI vidyamAnatAno sAkSAtkAra karAvavA hAribhadrIya-graMtho paranI vivaraNa racanAo, temaja 'syAdvAda ratnAkara' jevA gauravavaMtA graMtho to hayAta ja che, A hayAtIne ja hAjarAhajUra guru-ziSya mAnIne emanI sevA rUpe sakalasaMgha jJAnopAsanAmAM maMDI paDe, to ApaNane kyAreya guruviraha veThavAno vakhata na ja Ave, AvI kalpanA paNa keTalI badhI AnaMdaprada che.! jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 101 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 102 servi 13 cAritre sarajelo camatkAra para camatkAra jainanuM ghara eTale ja cAritranA pATha zIkhavatI pAThazALA ! jaina tarIke oLakhAtAM jAtikuLa eTale ja sarvaviratinA saMgIta-sUro jyAM aharniza guMjyA ja karatA hoya, evI saMgItazALA! jainatvane varelI AvI AgavI asmitA jyAre purabahAra khIlelI jovA maLatI, tyAranAM sthaLa-kALamAM lakhAyelA itihAse potAnAM suvarNapRSTho para je ghaTanAonuM Aja sudhI jatana karI jANyuM che. e ghaTanAo eTalI to asarakAraka, saprANa ane diladrAvaka che ke, ene vAcatAM Ajeya haiyuM halabalI UThyA vinA na ja rahe. hajAra bAraso varSa pUrvenI eka ghaTanAmAM DokiyuM karIzuM, to zarIranA sADA traNa karoDa rUMvADAM Ajeya khaDAM thaI jaIne evuM nRtya karavA mAMDaze ke, e nRtyanA Theke tAla letuM AsapAsanuM samagra vAtAvaraNa ahobhAvita banIne evuM gIta gAI UThaze ke, camatkAra para camatkAra sarjato cAritrano A kevo prabhAva ! Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthaLakALa para paDelo paDado haTAvavAnI jahemata karyA vinA ja ApaNe e lagnamaMDapamAM prekSaka tarIke pahoMcI jaIe ke, jyAM moTA bhAInAM lagna levAyAM hatAM. kuLa saMskArasamRddha hatuM, mAtapitA cAritranA custa anurAgI hatA, ethI jenAM lagna levAyAM hatAM, e moTA dIkarAnA haiyAnI dharatImAM cAritra svIkAravAnI bhAvanA bIja rUpe to dharabAyelI ja hoya, emAM to kaMI pUchavA jevuM ja nahotuM ! bhItaramAM dharabAyeluM e bhAvanAbIja jANe aMkurita, vikasita, phalita ane praphullita banavA mATe koI preraka paribaLanI ja kAgaDoLe pratIkSA karI rahyuM hatuM. saMskArI mAtapitAne nachUTake ja lagnano mAMDavo bAMdhavo paDyo hato, bAkI emanA mananA manoratha to e ja hatA ke, dIkaro hajI paNa vara maTIne munivara banI jAya, to kevuM suMdara ! raMga-rAgane relAvato prasaMga hovA chatAM lagnanA mAMDave AvelA sAjana-mAjanane rAgano raMga lAgI na jAya ane dharmano raMga lAgyA vinA na ja rahe, e mATe mAtapitAe jinabhakti, jinavANInuM zravaNa, jinacaritranI kathA AdithI vAtAvaraNane evuM dharmaraMgI banAvI dIdhuM hatuM ke, saune evo ja ahesAsa thayA karato ke, lagnanA mAMDave nahi, paNa mahotsavanA mAMDave ja ApaNe sau AvyA chIe. vararAjA khuda ja jyAM dharmanA raMge raMgAI javAmAM agresara banavAmAM jarAya kamInA na darzAvatA hoya, tyAM pachI sAjana-mAjana to zA mATe kamInA dAkhave! jinavANInI vahetI dhArAmAM vararAjA e rIte vahetA rahyA ke, eka be pravacana sAMbhaLatAM to emano mAMhyalo mahAbhiniSkramaNa AdaravAnI bhAvanAthI eTalo badho bhIMjAI gayo ane haiyAmAM dharabAyeluM bhAvanAnuM bIja pAtALa jevAM paDa bhedIne jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | 103 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahAra pragaTa thavA evI rIte jhAvAM nAkhI rahyuM ke, vararAjA sIdhA ja pU. gurudevanI godamAM AvIne vInavI rahyA che, bhagavAnanI vANI sAMbhaLyA pachI have to huM A saMsAramAM kSaNavAra paNa besI zakuM ema ja nathI. mATe Apa mAro svIkAra karIne saMyamavezanuM pradAna karavAnI kRpA karo. A mAMDavo maMDAyA pUrve ja jo AvI jinavANI sAMbhaLavA maLI hota, to kadAca AvA mAMDavAnAM maMDANa ja na thayAM hota! paNa jAgyA tyArathI savArane satkAravA huM sajja banyo chuM, eya mAruM ochuM ahobhAgya nathI. ethI lagnanA A mAMDavAne muktinA mAMDavAmAM pheravI nAkhavAmAM jarAya vAra nahi ja lAge. haiyAnI dharatImAM cAritranI bhAvanAnuM je bIjAropaNa thaI cUkyuM hatuM, enI para virAganI vANI varSA thatAM ja e bIja jANe ekAeka ja gheghUra vaDalAmAM palaTAI javAnI tIvra mathAmaNa karI rahyuM hoya, evI pAkI khAtarI vararAjAnI AvI prArthanA sAMbhaLatAMnI sAthe ja gurudevane thaI javA pAmI, ethI vararAjAnI bhAvanAne protsAhita karatAM emaNe kahyuM ke, bIjAropaNa eLe jatuM nathI ane pratIkSA paLanAya kALakSepane sahI zakatI nathI. A baMne vAtanI saccAI tArI prArthanAmAM pratibiMbita thayelI jovA maLe che. have jo mAtapitAnI paNa saMmati maLI jAya, to suvarNamAM sugaMdhano sumeLa sadhAI gayA vinA na rahe. gurudeva taraphathI protsAhaka pratibhAva maLatAM ja vararAjAe mAtapitAnA paga pakaDI laIne evI prArthanA karavA mAMDI ke, mane vizvAsa che ke, mArI bhAvanAne Apa nahi ja kukarAvo, Apa jo anumati Apo, to lagnanA A mAMDave koI sAmAnya suMdarIne nahi, paNa huM saMyamasuMdarIne varavA mAMguM chuM. 3] jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putranI A prArthanA mApitAne gadita banAvI gaI, emano manano moralo thanathana karato nAcI UThyo. chatAM have putra para ekalo potAno ja ekamAtra adhikAra nahato. emaNe kahyuM ke, ekalI amArI ja anumati tArA saMyamasvapnane sAkAra-siddha karavA mATe pUratI na gaNAya. mATe cAlo, ApaNe vevAI-vevANa pAse jaIe. tAruM svapna siddha thAya, e mATe ame paNa pUrato prayatna karIzuM. amane vizvAsa che ke, eo tArA mArgamAM zUla nahi ja vere, paNa tArA bhAvanA-mArgane phUlathI vadhAvIne teo jainatvane dIpAvI jANaze. vararAjAne laIne mAtApitA jyAM vevAI-vevANa samakSa upasthita thayAM ane emaNe vara maTIne munivara banavAnA manorathamAM mahAlatA putranI vAta rajU karI, tyAM ja vevAIvevANe jarAya moDhuM bagADyA vinA kahyuM ke, joke amArI dIkarIne pUchavA javAnuM hoya ja nahi, sAco anurAga haze to, e paNa vararAjAnA pagale pagale saMyama svIkAravA sajaja banI gayA vinA nahi ja rahe, chevaTe saharSa saMmati to e Apaze ja. ethI A vadhAmaNI ApavA ane ullAsa vadhato hoya, to dIkarIne saMyamapaMthe saMcaravAnuM preraka AlaMbana pUruM pADavAnI A takane ApaNe saue vadhAvI ja levI joIe. vararAjA sahita sau vadhU banavAnA koDa dharAvatI e kanyA samakSa hAjara thayA. badhI vAta sAMbhaLIne kanyAe saharSa saMmati darzAvatA eTaluM ja vInavyuM ke, evA AzIrvAdanI ja apekSA rAkhuM chuM ke, jethI mArAmAM paNa saMyamamArge Daga bharavAnuM sAmarthya vahelI take pragaTa thAya. vararAjAne munivara banavAnI bhAvanA lagnanA mAMDave jAgrata thaI. A eka jAtano camatkAra ja hato, mAta-pitA, vevAI-vevANa ane kanyA taraphathI maLelI saharSa saMmati to jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | 105 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ camatkAra para camatkAra rUpa hatI. A badhA camatkArane paNa oLaMgI jAya evo bIjo camatkAra to dIkSAnI maMgalavidhi vakhate sarajAvAno hato, jenI koIne ja kalpanA paNa na hatI. - vararAjAno nAno bhAI e lagnamaMDapamAM ja hAjara hato, jayAM moTA bhAI saMyamasuMdarIne varavA sajja thayA hatA ane gurudeva samakSa dIkSA-vidhi karI rahyA hatA. jinavANInA zravaNe moTA bhAInI jema nAnA bhAIneya vicAra karato karI mUkyo hato, enA haiyAnI dharatImAM paNa saMyamanI bhAvanAnuM bIja dharabAyeluM to hatuM ja. preraka dharmadhArAnI varSA thatAM ja e paNa evA vicAre caDyo ke, moTA bhAI mATe to je azakya prAyaH hatuM. enA mATe paNa emaNe jo mahenata karI, to saphaLatA maLI javA pAmI ane Aje saMyamasuMdarIne varavAnA emanA manoratha pUrNa thaI rahyA che. huM paNa jo saMyamapaMthe prayANa karavA sajja banI jAuM, to mAre to koInIya anumati levA javAnI mathAmaNa ja kyAM karavI paDe ema che! kharekhara vIja Aje jhabUkI rahI che. enA jhabakArAmAM mAre saMyamanuM motI parovI levAnI taka jhaDapI levI ja joIe. dIkSA-vidhi eka tarapha AgaLa vadhI rahI, bIjI tarapha nAnA bhAInI manorathamALA para cAritrano ajapAjapa jApa evo tIvra banyo che, jenI koIne kalpanA paNa na AvI zake ! e tIvratA eTalI hade vRddhigata banI ke, moTA bhAInA hAthamAM dharmadhvaja arpita thAya, e pUrve ja pote dharmadhvajano dhAraka banI zake, evo koI upAya e vicArI rahyo. tIvra maMthana bAda upAya tarIke eNe evuM sAhasa kheDavAno nakkara nirNaya laI lIdho ke, vaDIlabaMdhune arpita thanAra dharmadhvajane pote ja adhavaccethI jhIlI laIne A ghaDI paLane sAdhI levI ! che| jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paLa paLa lAkheNI jatI hatI, vadhu lAMbo vicAra karavA jatA lAdhelI lAkheNI kSaNa hAthamAMthI chaTakI jAya ema hatI. ethI sAhisaka banIne barAbara taka jhaDapI levA nAno bhAI AgaLa Avyo. jyAM gurudeve moTA bhAIne dharmadhvaja arpaNa karavA hAtha laMbAvyo ane dharmadhvajanuM dAna karyuM, tyAM ja adhavaccethI e dAna jhIlI laIne nAno bhAI muktamane nRtya karavA mAMDyo. eNe gaddagadita ane ahobhAvita banIne gurudevane vinaMtI karI ke, vaDIlabaMdhu para ja kRpA karavAnI kRpaNatA Apa nahi dAkhavo, evo mane vizvAsa che. ApanI udAratA-vizALatA para ativizvAsa hovAthI mane evI pAkI khAtarI che ke, vaDIlabaMdhunI sAthe sAthe Apa mAro paNa saharSa svIkAra karazo ja. saMyama grahaNa karavAno atiutsAha mArI pAse je avinaya, AzAtanA, aparAdha karAvI gayo che, e badala 'micchA mi dukkaDaM'nI yAcanApUrvaka e ja prArthanAne huM doharAvuM chuM ke, haiyAmAM kyAranoya prasthApita thaI cUkelo A dharmadhvaja have hAthamAM paNa sthApita thaI ja cUkyo che, to e sthApanAne Apa mAnya rAkhavAno anugraha karIne mane AjIvana RNI banAvazo. camatkAra para camatkAra sarajI janAro e dIkSA mahotsava Ajeya itihAsanA pAne suvarNAkSare aMkita che. vaDIlabaMdhune samarpita thanArA dharmadhvajane adhavaccethI jhIlI laIne saMyamI bananArA e laghubaMdhu ja AgaLa jatAM mahAmaMtrIzvara pethaDazAhanA dharmadAtA guru tarIke pU.AcAryadeva zrI dharmaghoSasUrijI mahArAjanAM nAmakAma sAthe itihAsanI imAratamAM ajaraamara banI javA pAmyA. jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 / 107 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , jI kaI vaDhavANanI vATe vATe 8 | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 keTalAMka ati prAcIna sthApatyo ane sthaLone bAda karIne samagra gujarAtamAM vadhumAM vadhu vAva-vAvaDI-pALiyAzilAlekhono vAraso dharAvatA aitihAsika nagara vaDhavANamAM eka kALe "pAjA vasInAM nAmakAma khUba jANItAM hatAM, AjanA vaDhavANa mATe joke pADA masjida jANItuM nAma che. Aje koIne kahIe ke, pAjA vasInA karAyelA palaTAnuM rUpa ja pADA masjida che, to A vAta mAnavA koI taiyAra thAya kharuM ? pAjA vasI eTale to "jina"ne birAjamAna karavAnuM pavitra sthAna ane pADA masjida eTale to jayAM "dInAnA dedAra jovA maLe evI jagA! Ama, A be vacce "mahAdevamiyAM' jevo meLa kyAMthI khAya ? A savAla sAco hovA chatAM "pAjApasIno palaTo ja "pADA masjida' hovAnI pratIti karAvatI ghaTanA thoDIghaNI itihAsa prasiddha hovAthI vigatavAra khAsa jANavA jevI che. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja eka yugamAM pAjAvasahI vaDhavANa uparAMta samagra gujarAtamAM khUba khUba jANItuM jinamaMdira hatuM. kALakrame tenuM "pAjAvatI' tarIke nAmAMtara thavA pAmyuM. vaDhavANanA agragaNya vAjA- 2 zreSThIe ja pAjApasInuM nirmANa karyuM hatuM. enA nirmANanI kathA jANavA jevI che. pAjo vaNika sAmAnya vepArI hato. ghIno eno dhaMdho hato. eka nAnakaDI hATaDI e calAvato, emAMthI thoDuMghaNuM je maLatuM enA dvArA enuM gujarAna mAMDa mAMDa cAlatuM. emAM eka dahADo enA bhAgya ADenuM pAMdaDuM khasI jAya, evA joga-saMjoga racAyA. vasI nAmanI eka bharavADaNa dUdha-dahIM-ghI vecIne potAnuM gujarAna calAvatI. pAjA vaNikanI sAthe enI levaDadevaDa sArI cAlatI hatI. baMnene ekabIjA para vizvAsa hovAthI ghaNI vAra bharavADaNa Akho ne Akho ghIno gADavo pAjAne bharose mUkIne bIje vecavA cAlI jatI, to ghaNI vAra hisAba-kitAba joyA vinA ja bharavADaNa jeTalI rakama mAMge eTalI vinA vicAre pAjovaNika ApI deto. eka divasanI vAta che. vasI bharavADaNane dUra dUra ghI vecavA javuM hatuM, ethI ghIno eka gADavo IMDhoNI sAthe ja pAjAvaNikanI dukAne bhaLAvI daIne e AgaLa vadhI gaI. roja karatAM e ghInA gADavAmAMthI Aje vadhu mAdaka ane mIThI soDama AvI rahI hatI. enuM Azcarya pAjAvaNikanA haiye samAtuM na hatuM. ghInI AvI soDama eNe Aja sudhI mANI nahotI. A pUrve ghaNI vAra sAMbhaLelI citrAvelInI camatkArika vAto enA mana samakSa taravarI UThI. anekavidha velavelaDIomAMnI virala gaNAtI citrAvelInI eka vizeSatA evI hoya che, anya anya velaDIonI sAthe kyAreka jo bhAgyayoge citrAvelI maLe ane eno thoDoghaNo aMza paNa jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | OM Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IMDhoNImAM gUMthAI jAya, to AvI IMDhoNI para rahelA ghInA gADavAmAM evI soDama phelAvA mAMDe ke, koIe janmArAmAM je paNa mANI na hoya, taduparAMta ghIno gADavo jyAM sudhI AvI IMDhoNI paNa rahe, tyAM sudhI e akSaya banI jAya, emAMthI game teTaluM ghI kADho, toya e ghI khUTavAnuM nAma na le. pAjA vaNikane cokkasa ema lAgyuM ke, A ghInA gADavA nIcenI IMDhoNImAM citrAvelI hovI ja joIe. ethI enAmAM citrAvelI meLavavAno lobha jarUra jAgyo, paNa lUMTArA banIne citrAvelI meLavavAnI enI taiyArI na hatI. vasI bharavADaNa bapore pAchI pharI. tyAre pAjA vaNike ja sAmethI pUchyuM : vasI! A gADavo vecavo che? roja ghInA vecANa aMge ja pRcchA karatA vaNike Aje gADavAne vecavA aMgeno prazna karyo hato paraMtu e bharavADaNa vaLI Ano bheda ane bhItarano bhAva kyAMthI kalpI zake? eNe kahyuM tamane gADavo gamI gayo hoya ane mane thoDA vadhu paisA maLatA hoya, to A gADavo vecavAmAM mane zo vAMdho hoya ? gharamAM gADavA to ghaNA paDyA che. pAjA vaNike kahyuM : vasI ! IMDhoNI sAthenA ghInA A gADavAnA bhAva bolI jA. vasIe je bhAve gADavo | vecavAnI taiyArI batAvI, emAM ekAda rUpiyo umerIne pAjA vaNike IMDhoNI sahita e ghIno gADavo kharIdI lIdho. vepArI AlamamAM lenAra-denAra baMne khuzI anubhavI UThe, evo sodo ocho thato jovA maLe. emAM apavAda tarIke e dahADe vecanAra-lenAra baMne khuzakhuzAla banI jAya, evA e sodAe pAjA vaNikanuM bhAgyadvAra kholI nAkhyuM. bhAgyayoge vasIne citrAvelI maLI hatI, e saubhAgyanA yoge pArAvaNika pAse pahoMcI gaI. e citrAvelIno camatkAra pAjA vaNikanA jIvanane paNa camatkAranA camakArAthI | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja che camakAvI gayo. eno puNyodaya jAgrata thavAnI aNIe AvIne Ubho rahI gayo hato, emAM pAchuM, citrAvalInuM pIThabaLa maLyuM, pachI enA sitArAne camakI UThatAM keTalI vAra lAge? pAjA vaNikano ghIno vepAra vyApaka stare ! dhamadhokAra cAlavA mAMDyo. enI asara sau prathama to enA nAma upara paDI. pAjA vaNikanI oLakhANa dhIme dhIme adazya banavA mAMDI. ane pAjA zreSThI tarIkenuM emanuM koI navuM ja vyaktitva khUba ja TUMka samayamAM UpasI AvyuM. "nANAM vinAno nAthiyo nANe nAthAlAla' A kahevatane potAnA mATe sAcI thatI nihALIne pAjA zreSThInA dilamAM evA evA vicAro jAgavA mAMDyA ke, je puNe yArI ApIne A saMpattino saMcaya karAvI Apyo, e puNyakAryamAM A saMpattino viniyoga na kare, to huM 'denArano ja droha" karanAra sAbita thAuM. bhautika-AdhyAtmika baMne prakAranuM puNya jAgI UDyuM hatuM. ethI emanI manaHsRSTi para svapna rUpe eka jinamaMdira sAkAra thavA mAMDyuM. AnI phalazruti rUpe vaDhavANamAM vizALa jagyA para pasaMdagI utArIne pAjA zreSThIe mananA e maMdirane e dharatI para utAravA mAMDyuM. thoDA ja mahinAomAM e maMdira mananA manorathonI sAthe sAthe vRddhigata banI rahyuM. nAnA moTA vighno AvyAM, paNa pAjA zreSThIe to vighnone ja hatAza banAvIne tageDI mUkyAM. manohArI maMdiranuM nirmANa thatAM bhavya pratiSThA prasaMga prAraMbhAyo, tyAre vidgoe punaH pagapesAro karavA mAMDyo, ethI pAjA zreSThIe AtmAvalokana karavA mAMDyuM ke, vipno niSkAraNa to na ja Ave, mArI koI bhUlo vighnone kheMcI lAvatI hoya, evuM paNa kema na bane? bhItaranI bhUlane zodhI kADhavA nIkaLI paDelA pAjA zreSThI samakSa bhUtakALano e prasaMga AvyAM, jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | 2 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. khaDo thaI gayo ane vicAramagna banIne zreSThI e jIvanaprasaMga AgaLa aTakI gayA. e prasaMga hato : citrAvalIvALI IMDhoNI sahita ghInA gADavAnI kharIdIno ! zreSThIe bhUlane pakaDI pADI. emane thayuM ke, e bheda Aja sudhI koI ja jANatuM nathI 'ke, citrAvelInA puNyaprabhAve prApta thayelI saMpattinA sahAre ja A maMdiranuM nirmANa karI- karAvI zakyo chuM. meM mAyAnA dAva pheMkIne e IMDhoNI vasI bharavADaNa pAsethI paDAvI lIdhI, e pApa ja mane naDatuM hovuM joIe. mAre pApazuddhi karavA mATe sauprathama bharavADaNa pAse jaIne mAro A rahasya-bheda khullo karI devo joIe. ane e bhoLI bharavADaNa jo paisA mAMge to paisA ApI daIneya mAre A pApanI zuddhi karI levI ja joIe. pAjA zreSThInA aMtaranA UMDANamAMthI pazcAttApano pAvaka prajavaLI UThyo hato. ethI eo vinA vilaMbe vasI bharavADaNa samakSa pahoMcI gayA, aMtaranI vedanA rajU karatAM emaNe kahyuM ke, e divasa yAda Ave che kharo ke, jyAre meM IMDhoNI sAtheno ghIno gADavo kharIdyo hato, e IMDhoNImAM rahelI citrAvelIe to mane mAlAmAla banAvI dIdho. | enA prabhAve ja huM maMdiranuM nirmANa karI zakyo. maMdiranA nirmANano yaza-kaLaza sau mArA zire abhiSekI rahyA che, paNa Aje have mane lAge che ke, A yaza mATe huM kharo adhikArI nathI. A adhikAra to tAro ja gaNAya. meM mAyAthI citrAvalI paDAvI lIdhI, ema paNa kahI zakAya. AnA kAraNe ja anekavidha vino AvatAM rahyAM ane hajI paNa AvI rahyAM che. have pratiSThAkArya hemakhema pUrNatA pAme e mATe huM ahIM Avyo chuM. tuM tArI icchAthI je rakama mAMge e rakama tArI jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samakSa dharI devAnI mArI taiyArI che. A rIte maMdiranA puNyane huM potIkI mUDI banAvavA mAMguM chuM. vasI bharavADaNa A sAMbhaLIne chakka thaI gaI. enI samakSa A evI taka AvI hatI ke, dhAryuM dhana zreSThI pAsethI khaMkherI zakAya. paraMtu eNe to bIjI ja mAMgaNI karI : zeTha ! mane je maLe che, emAM saMtoSa che. dhana mAMgI laIne huM asaMtoSane paNa AmaMtraNa ApavA icchatI nathI. A rIte paNa mArI citrAvelIne je lAbha maLyo che, e huM gumAvI devA mAMgatI nathI. kAraNa ke dhananA lAbha karatAMya A dharmalAbha keI gaNo vadhu mUlyavAna gaNAya. mATe dhananI to mane koI ja apekSA nathI. apekSA hoya to mArI eka e ja ane eTalI ja che ke, A ghaTanAnI smRti maMdira sAthe saMkaLAyelI ja rahe, evuM kaMIka karajo. pAjA zreSThI bharavADanI A bhAvanA sAMbhaLIne diMga rahI gayA. emane thayuM ke, A bharavADaNane bhoLI kaI rIte kahI zakAya, je dhanane jatuM karIne dharmano lAbha icchI rahI che. thoDoka vicAra karIne zreSThIe kahyuM ke, bharavADaNa tAruM nAma 'vasI' che ne? A nAma amara banI jAya, ane sAthe sAthe A ghaTanAya satata smaraNamAM 2he, e mATe A maMdira 'pAjAvasI' nA nAme oLakhAze, basa. A sAMbhaLIne bharavADaNa nAcI UThI ane e Akho vAsa ullAsanA rAsa ramI rahyo. pAjA zreSThInuM dila niHzalya banI gayuM. A pachI emaNe A AkhIya ghaTanA pratiSThAprasaMge jAhera karI devA pUrvaka maMdiranuM 'pAjA vasI' evuM nAmakaraNa paNa potAnA mukhe ja karI dIdhuM. pazcAttApa pachInI A paLomAM pApazuddhi thaI jatAM enA prabhAve 'pAjAvasI'no pratiSThAprasaMga nirvighne hemakhema UjavAI gayo. 'pAjAvasI'nuM nirmANa vikramanI pahelI - jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 [ 113 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI zatAbdI AsapAsa thavA pAmyuM. A pachI sadIo sudhI pUjA ane pUjako dvArA A e pAjA-vasI gAjatuM ja rahyuM ane goMnnata zikhare khaDuM rahI zakyuM. varSonAM varSo bAda AgaLa jatAM muslima-AkramaNonAM dhADedhADAM UtarI paDatAM pAjApasI maMdira para baLAtkAra karIne ene masjidamAM palaTI nAkhavAmAM AvyuM. bhUtakAlIna e "pAjA vasI vartamAna kALe pAMDA masjida tarIke Ajeya vaDhavANamAM astitva dharAve che. - bhUtakAlIna vaDhavANanA kSaNakSaNamAM ane vAtAvaraNanA kaNakaNamAM keTalIya AvI vasI bharavADaNo, keTalIya AvI pAjAvAsIo ane keTalAya AvA pAjAzreSThIo chupAyA che. jarUra che ene khoLI kADhavAnI! khojI banIne itihAsanI e ImAratamAM koNa pravezaze ? vaDhavANanI vATe vATe bhUtakALa tarapha pAchA pharIe to AvI kaI kaI ghaTanAo jANIne ghaTaghaTamAMthI AnaMda-anumodananI dhArA vahI na nIkaLe zuM? jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baralUMTa : vIra-vibhunI vicaraNa-bhUmi (c)ON ahiMsA ane abhaye jyAM avatAra dhAraNa karyo hoya, e puNyabhUmino prabhAva to koI ora ja hoya ! vAcA ene varNavI na zake, kalama ene kaMDArI na zake, ke pachI ene citrita na karI zake. e bhUminA ahiMsaka vAyumaMDaLamAM pravezatAMnI sAthe ja game tevI khUnakhAra hiMsakatA paNa ahiMsAmAM ane thara thara kaMpatAnI bhayabhItatAya abhayatAmAM pheravAI jatI hoya che. A rItano prakRtipalaTo AzcaryakArI hovA chatAM hajI eTalo Azcaryapreraka na gaNAya, jeTalo Azcaryajanaka palaTo yugonA yugo pachI paNa e puNyabhUmimAM sacavAI rahelA ahiMsaka vAtAvaraNanA prabhAvamAM AvI jaIne vAgha-siMha jevAM hiMsa prANIo paNa veranI vAsanA visarI jaIne vAtsalyanI bhAvanA-sRSTimAM sahelagAha mANatAM jovA maLatAM hoya, A jAtanAM dazyanAM darzanane jarUra Azcaryajanaka kahI zakAya. rAjasthAnanAM sirohI jillAmAM AvelA baralUTa gAmanI janmakathA sAthe AvI ja eka ghaTanA saMkaLAyelI che. baLada jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UMTa, baladUTa Ama apabhraMzamAMthI Aje baralUTa tarIke ane oLakhAtA A gAmano itihAsa jANavA jevo che. zikArano zokha dharAvatA eka rAjavInI najara bharajaMgalamAM ghUmatA eka siMha para paDI. emaNe saNasaNa karatuM eka tAtuM tIra siMha tarapha tAkyuM. siMha ekadama sAvadhAna banI gayo. jAna bacAvavA eNe doTa mUkI. chaTakI jatA siMhanI pAchaLa pAchaLa rAjavIe paNa potAno ghoDo doDAvI mUkyo. A hoDadoDano Ama to jaladI aMta na Avata, paNa thoDI ja paLomAM camatkAra sarajAyo. thoDuMka AgaLa jatAM baLado ane UMTo jyAM vizrAma laI rahyA hatA, evI bhUmi AvI ane ekAeka ja siMha jevo siMha sAva zAMta banIne Ubho rahI gayo. ATaluM ja nahi, e siMhanI AsapAsa baLado ane UMTo vIMTaLAI vaLyA ane jANe saguM saMtAna hoya, e rIte arasaparasa gela karatA ekabIjAne vahAlathI paMpALavA mAMDyA. A dazya ja evuM adbhuta hatuM. jethI rAjavIno zikArazokha eka vAra to stabdha banI jaIne vicArI rahyo ke, AvuM to bane ja kaI rIte ? siMhanI najaramAM sneha? siMha joIne ja bhAgI chUTavAno janmajAta vera-saMskAra dharAvatA baLada-UMTanI AMkhomAMthI paNa AtmIyatAno amRtAbhiSeka ? rAjavIne hAthamAMthI eka pachI eka tIra nIce paDavA mAMDyAM. AvA abhuta dRzyane jotAM ja jAgI UThelA vicArono boja mAthe veMDhArAyo hovAthI rAjavI zikAra karyA vinA ja potAnA rAjamahela tarapha pAchA pharyA. roja roja je AMkhomAM zikAranI svapnasRSTi UtarI paDatI hatI, enA sthAne sagAM saMtAnonI jema haLIbhaLI gayelAM siMha-baLada-UMTanI ja e dazya-duniyA khaLabhaLavA mAMDI. pote je joyuM, e svapna sama asaMbhavita hovA chatAM eka aphara satya hatuM. Ama chatAM e satyane satya svarUpe svIkAravA mana taiyAra thatuM nahotuM. A jAtanI | jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aka duvidhA-dvidhA TALavA rAjavIe buddhinA betAja bAdazAha gaNAtA maMtrIone pUchyuM : bharajaMgalamAM ghUmato ghUmatAM meM je dazya joyuM, emAMthI pragaTa thayeluM Azcarya hajI zamatuM nathI. e svapna to nahotuM ja, kema ke meM sagI AMkhe joyuM hatuM. e dazya ekadama asaMbhavita hovAthI svapna sama mAnavA mana mAnatuM nathI ane satya tarIke eno svIkAra paNa kaI rIte thaI zake ?' ATalI bhUmikA racIne ahobhAva-AzcaryathI visphArita najara maMtrIo tarapha mAMDIne kahyuM ke, zikAranI dRSTithI joDAyelA tAtA tIrathI bacavA bhAgI chUTelo siMha ekAeka ja zAMta thaIne Ubho rahI jAya, e zakya ja nathI. enI najaramAMthI snehanI saravANI phUTI nIkaLe ane A ja rIte baLada-UMTo paNa nirbhaya banIne khaDAM rahI jAya tema ja bApe mAryuM bhavobhavanuM vera vIsarI jaIne arasaparasa sagAM saMtAnonI jema ekabIjAne paMpALe, e to koI rIte zakya ja nathI. chatAM AvuM mane jovA maLyuM, e nihetuka to na ja saMbhave? to AnI pAchaLa kyo hetu bhAga bhajavI jato haze. maMtrIo paNa rAjavIno A savAla sAMbhaLIne Azcaryamagna banI gayA. emaNe be divasanI mudata mAMgIne javAba ApavAnI taiyArI darzAvI. be divasa sudhI maMtrIoe ghaNIbadhI vicAraNAo karI. magajanuM dahIM banI jAya evI mAnasika mathAmaNa bAda paNa jyAre koI nakkara nirNaya para AvavAnuM zakya na ja banyuM, tyAre maMtrIoe anumAna AdhArita aneka saMbhAvanAo darzAvIne vidAya lIdhI. paNa maMtrIonA e javAbathI rAjavIne saMtoSa na thatAM emaNe jainamaMtrI paTavardhana samakSa A savAla rajU karyo. savAla sAMbhaLIne manomana ukela UpasI AvavA chatAM jainAcAryanA mukhethI vadhu sacoTa samAdhAna apAvavA maMtrIe rAjavIne kahyuM ke, gAmamAM ja birAjamAna zrI zIlaguNasUrijI mahArAjanA jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 | Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ b-leo pehele ++mn 118 maMgalamukhethI Apane sacoTa samAdhAna maLI jaze, evo mane vizvAsa che. rAjavIne to samasyAnuM samAdhAna ja apekSita hatuM. emaNe kahyuM ke, A nimitte paNa mane jainAcAryanAM darzana maLaze, to ene huM mAruM ahobhAgya samajIza. AvI jijJAsAvRtti joIne maMtrIe zrI zIlaguNasUrijI samakSa samasyA rajU karIne samAdhAna mATe rAjasabhAmAM padhAravAnI vinaMtI karI. agama-nigama viSayaka jANakArI vinA rAjAnI samasyAno ukela zakya ja na hato. zrI zIlaguNasUrijIe e rItanuM zAstrAdhyayana karyuM hatuM ke, sarvajJadarzita e zAstronA AdhAre teo zrI sarvajJatAnI jhAMkhI thAya, evAM samAdhAna sahelAIthI ApI zake. rAjasabhAmAM pravezIne emaNe bhUmikA racavAnI zarUAta karatA kahyuM : 'rAjan ! manane palaTAvavAmAM vAtAvaraNa paNa bhAga bhajavI jatuM hoya che. mahAbhAratanuM yuddha khelAyAne varSo vItI gayA, chatAM Aje paNa kurukSetranI e raNabhUmi para 'mArokApo'nI asara anubhavI zakAya che, zAMta-prazAMta koI paNa mANasa Ajeya e raNakSetranA pRthvIkaNa ane vAtAvaraNa vaccethI pasAra thAya, tyAre 'mAro-kApo'nA vicArothI kruddha banI jato hoya che, AmAM varSo pUrve laDAyelA yuddhamAM vevirodhanuM e ugra vAtAvaraNa ja bhAga bhajavI jatuM hoya che, ema mAnavuM ja paDe.' AvI bhUmikAne jijJAsubhAve sAMbhaLanArA rAjavInA mukha para samasyAno ukela maLavAnI AzA ane utsukatA darzAvatI vividha rekhAo aMkita thatI nihALIne zrI zIlaguNasUrijIe mULa muddAne sparzatAM kahyuM ke, rAja ! hiMsA-mArAmArInI hiMsaka asara jema amITa rahIne varSo bAda paNa zAMtane krodhiSTha banAvI jatI hoya che. ema ahiMsA-abhayanI asara paNa potAno prabhAva darzAvyA vinA Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI ja rahetI. je bhUmi para ahiMsAnI pratiSThA thaI hoya, tyAMnA vAtAvaraNamAM varSo pachIya AvIne siMha jevuM hiMsaka prANI paNa ahiMsaka jevuM AcaraNa karavA mAMDe, to te sahaja gaNAya. alaukika-akalpanIya dazya joIne je savAla tamArA manamAM pedA thayo, enuM samAdhAna e ja hoI zake ke, e puNyabhUmi hovI joIe ane e bhUmi para ahiMsAnA apratima avatAra tIrthaMkara-devanuM samavasaraNa maMDAyuM hoya athavA to sadehe prabhu mahAvIranuM vicaraNa e bhUmi para thayuM hoya, e samayanI ahiMsaka asara Ajeya jIvaMta hovAnI pratIti rUpe ja svapneya asaMbhavita AvI ghaTanAno sAkSAtkAra thato jovA maLato hoya che. madharanI A bhUmi para ja AbumuMDasthala jevA vIravibhunAM vicaraNa-sthaLo AvelAM che. ahiMsA jyAM pUrNa pratiSThA pAmI hoya, tyAMnA vAtAvaraNano prabhAva hiMsakane paNa ahiMsakamAM palaTAvI devA samartha nIvaDato hoya che. A ja kAraNe siMha-baLado ane UMTo arasaparasa snehathI ekabIjAne paMpALI rahyAM hoya, evuM dRzya zakya banI zakyuM. manane divasothI mUMjhavI mAratI samasyAnuM sacoTa samAdhAna maLI jatAM rAjavI zikAra-zokhathI to mukta thaI ja gayA, taduparAMta zrAvakajIvana jIvavA teo pratijJAbaddha banyA. potAnA jIvananuM AmUlacUla parivartana ANavA je bhUmi ane je ghaTanA mahattvano bhAga bhajavI gaI hatI, enI smRti ane upakRti sadaiva jIvaMta rahe, e mATe emaNe baLada ane UMTanI vizrAmabhUmi para baLada-UMTa balaphrUTa nagara vasAvyuM. je kALakrame balyUTa ane emAMthI baralUTa A nAme Ajeya prakhyAta che. A saMdarbhamAM baralUTa eTale vIraprabhunI vicaraNa-vihArabhUmi ! jinamaMdiro ane jainaparivAronI jAhojalAlIthI samRddha e nagara kALaprabhAve gAmaDAmAM parivartita thatuM gayuM, toya zrI jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 119 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 [ 120 ciMtAmaNI pArzvanAtha prabhunuM eka jinamaMdira to jainazAsananI jayapatAkA pharakAvatuM aDIkhama ja rahyuM. kALakrame eno jIrNodvAra jarUrI jaNAtAM ane bhUgarbhamAM jinabiMbo hovAnA saMketa svapna dvArA maLatA rahevAnA kAraNe saMghe jIrNoddhAranuM kArya saMvata 1949mAM AraMbhyuM tyAre bhUgarbhamAMthI zrI zAMtinAtha prabhujI Adi 13 jinabiMbo prApta thatA svapna tathA jIrNoddhAranA nirNayanI sArthakatA anubhavatA saMghanA harSollAsamAM bharatI AvavA pAmI. cotaraphathI darzanArthe bhAvikono dhasAro thatA baralUTano mahimA ora vRddhiMgata banyo. jIrNoddhAra samaye prApta jinabiMbone zrI zAMtinAtha prabhujInuM alaga jinamaMdira nirmita karIne emAM pratiSThita karavAnA nirNaya mujaba saMvata 1964nA pU. munirAjazrI dhanavijayajI ma.nI nizrAmAM pratiSThAvidhi thaI. e samaye pratiSThita bhUgarbha-prApta e jina-pratimAomAMthI eka pratimAjI kumArapALa dvArA nirmita ane kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcAryajI dvArA vikrama saMvata 1216mAM prANapratiSThita thayAno zilAlekha e mUrti para Ajeya vAcavA maLe che. AvA jinabiMbo javalle ja jovA maLe che. A pachI varSo bAda zikharano jIrNoddhAra thatA dhvajadaMDanI punaHpratiSThA tapasvIsamrATa vardhamAnatapa prabhAvaka pU.A.zrI rAjatilakasUrijI mahArAjAnI nizrAmAM vi.saM. 2040mAM ujavAI. Ama, baralUTa gAma itihAsanAM pAne vIravibhunI vicaraNabhUmi tarIke aMkita che. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (25 no namuM sUrirAnA zo | | | namo mAyariyANaM || sUripada rajatotsava nitya apramatta dharma uvaese, nahi vikathA na kaSAya re ! jehane te AcAraja namiye, akaluSa amala amAya re || vi.saM.2047-20 paMca prasthAna puNya smRti A prakAzana suratI sAgara jevA gaMbhIra