________________
નીકળું તો કાલે મારે ભીખ માંગવી પડે ભીખ. સમજ્યા, મહારાજ !’
પોતાની ડાંગને ખભે નાખીને નંદ, મુનિના માર્ગને આંતરી રહ્યો. એની આંખ લાલઘૂમ હતી.
મુનિના પગ તો અંગારા જેવી રેતમાં શેકાઈને લાલચોળ થઈ ગયા હતા. પગમાં ફોલ્લા પડ્યા હતા ને એમાંથી લોહી નીકળવાની શરૂઆત પણ થઈ હતી.
સમતાવ્રતી મુનિ હજી સમતોલ જ હતા. એમણે સ્પષ્ટ વાત કરતાં ખૂબ જ શાંતિથી કહ્યું :
‘નંદ ! વાત સાચી ! પણ મને તમે જ રસ્તો બતાવો કે મૂલ્ય હું કેવી રીતે ચૂકવી શકું ? મારી પાસે ફૂટી કોડીનો પણ પરિગ્રહ નથી. આ દેહ અને દેહને ઢાંકતાં આ કપડાંઆટલી જ મારી દુનિયા છે. હવે તમે જ કહો, મૂલ્ય કેવી રીતે ચૂકવું ?'
નંદનાવિક મર્યાદાને નેવે મૂકીને ગુસ્સે થતાં બોલ્યો, ‘મહારાજ! તો પછી નાવમાં બેઠા જ શા માટે? તમારી દુનિયા કેટલી છે એ તમે જાણો ! મારે એની શી ભાંજગડ ! મને તમે હજી ઓળખતા જ નથી! હાં, હું નંદ નાવિક છું. કાં પૈસા લઈશ, કાં તમારો પ્રાણ લઈશ.'
ઉનાળામાં શિયાળાની ટાઢકને યાદ કરાવતા ચંદન પર પણ જો ઘણા ઘસારા પડે તો એમાંથીય તણખાં ઝગે !
મુનિના ચિત્તનું ચંદન વાણીના આ ઘસારાથી તણખા વેરી રહ્યું. મુનિ કંઈ જ ન બોલ્યા. ફકત એક નજર સૂર્ય ભણી નાંખીને એમણે નાવિક તરફ ‘તેજોલેશ્યા' ફેંકી!
બસ, ખેલ ખતમ ! નંદનાવિક રાખની ઢગલી બનીને આકાશમાં ઊડી ગયો.
જૈનશાસનના જ્યોતિર્ધરો ભાગ-૧
|
૧૭
