________________
b-leo peh8] ++na+
૭૨
ભાવનાનું જાગરણ, માતાનો મોહ જાગવા જ ન દેવા રાતદિવસ સતત રડતા જ રહેવાના ઉપાયનું અનુસરણ, છ વર્ષની વયે રમકડાં પર નજર પણ ન કરતાં રજોહરણનું જ આકર્ષણ અને ગ્રહણ, સાધ્વીજીના ઉપાશ્રયે ઘોડિયામાં સૂતાં સૂતાં અગિયાર અંગનું શ્રવણ અને ધારણ : આ બધી સિદ્ધિઓ આશ્ચર્યજનક જણાય, અને આની પાછળનું નક્કર કારણ જાણવાની જિજ્ઞાસા જાગી ઊઠે એ સહજ ગણાય. પૂર્વભવની સાધના આ બધી સિદ્ધિઓના પાયામાં છુપાયેલી જ હોવા છતાં મુખ્યત્વે કઈ જાતની સાધનાને મૂળ બનાવીને ફૂલ-ફળ તરીકે એ સિદ્ધિઓ ખીલી ઊઠી, એ જાણવાનો પ્રયત્ન કરીશું, તો વજસ્વામીએ પૂર્વભવમાં ‘દીક્ષા-પ્રવ્રજ્યા’ આ શબ્દની કરોડો વાર કરેલી સ્વાધ્યાય-રટણા મૂળ તરીકે જોવા મળશે. આનો ઘટનાક્રમ કંઈક નીચે મુજબનો છે.
અનંત લબ્ધિ-સિદ્ધિના અખૂટ ભંડાર સમા શ્રી ગૌતમસ્વામીજીને આશ્ચર્યકારી અજબગજબની એક એવી લબ્ધિસિદ્ધિ વરી હતી કે, એઓશ્રીની પાસે કૈવલ્યલક્ષ્મી ન હોવા છતાં એઓશ્રી જેને પણ દીક્ષા-દાન કરતા, એને અવશ્ય ‘વળજ્ઞાન’ની ભેટ મળી જતી. એમને પોતાને પણ આ વાતનું આશ્ચર્ય અનુભવાતું હતું કે, પોતે હજારો કેવળી શિષ્યોના ગુરુ હોવા છતાં પોતાને જ કેમ કેવળજ્ઞાન થયું ન હતું ? ભગવાન મહાવીર પ્રભુના ચરણકમળમાં એઓશ્રી આ જિજ્ઞાસા અવારનવાર રજૂ કરતા, ત્યારે પ્રભુ તરફથી એક જ જવાબ મળતો કે, ગૌતમ ! કર્માવરણ દૂર થઈ જતાં આ ભવમાં જ તને કેવળજ્ઞાન થવાનું છે.
ભગવાનની દેશનામાં એક વાર અષ્ટાપદ સંબંધિત એવી વાત વર્ણવાઈ કે, પોતાની લબ્ધિથી અષ્ટાપદ પર આરોહણ કરીને જે યાત્રા કરે, એને એ જ ભવમાં અવશ્ય કેવળજ્ઞાન તથા મોક્ષ મળે ! આ વર્ણન સાંભળતાં જ ગૌતમસ્વામીના
