________________
વિજરેલ સાંભળી જ રહ્યો. એણે પોતાની કીર્તિ, ખોજગી જેવા નામચીન લૂંટારાને કેદ કરીને મેળવેલી નામના હાથમાં આવીને સરી જતી લાગી. એણે વાતને યુક્તિથી સમજાવવા માંડી :
શેઠ, પિંજરામાં પુરાયેલા સિંહનું દીન-હીન મોટું જોઈને, એને જ જે પશ્ચાત્તાપ ને પરિવર્તનનું ચિહ્ન માની પિંજરાનું દ્વાર ખોલે છે એ મરે જ છે. મારું માનો, હજી હું કહું છું કે ખોજગીની ખતરનાકતા પિછાણો અને સાપને દૂધ પાતાં વિચાર કરો.”
શેઠ રાજિયા-વાજિયાના અંતરમાં તો જાણે પ્રેમનો પાતાળ કૂવો ફૂટ્યો હતો અને એનાં પાણી ઊછળી ઊછળીને ખોજગીનેય અભિષેકવા મથી રહ્યાં હતાં. એમણે કહ્યું :
“ના, વીજરેલ! સિંહ જેવું પ્રાણી પણ પોતાને મુક્તિ આપનારને કદી બેવફા નથી થતું. ભલે એ ભૂખ્યું પણ કાં ન હોય? તો પછી એક માણસ જેવા માણસ પર કરેલો ઉપકાર, કદી અફળ જાય ખરો? હાં, જો ખોજગી ભવિષ્યમાં બેવફા બને તો આપણા હાથમાં ક્યાં બેડીઓ પડી છે ! ફરી જંજીરો ને ફરી જીત !'
વજરેલને થયું ઃ ખોજગીને હવે જેર કરવો અશક્ય છે. કારણ કે શેઠના અનુગ્રહનું અભય-કવચ એને વીંટળાઈ વળ્યું છે. થોડી વાર એ વિચારમાં પડ્યો ને એને કંઈક યાદ આવ્યું. ગમે તેમ કરીનેય ખોજગીને જેર કરવો એ વીજરેલનું ધ્યેય હતું. એણે નવો જ મુદ્દો રજૂ કરતાં કહ્યું
“હા, શેઠ તમારી વાત સાચી ! પણ ખોજગી હવે તમારા એકલાનો ગુનેગાર નથી કે એના જીવન-મરણનો નિર્ણય તમે તોળી શકો ! એ તો હવે ગોવા-સરકારનો ગુનેગાર છે અને
& | જૈનશાસનના જ્યોતિર્ધરો ભાગ-૧
