________________
જ
બધા ઊંડા ઉતારી દીધા કે, આજ સુધી એ પાયાની કાંકરી પણ કોઈ ખેરવી શક્યું નથી. દિગંબરોને એ જંગમાં એવી કારમી હાર ખમવી પડી કે, કુમુદચંદ્ર જેવા મિથ્યાભિમાનીનો આ પડછાયો પુનઃ જોવાનો આજ સુધી ગુજરાત માટે અવસર આવ્યો નથી.
મુદ્રિત મુવંદ્ર પ્રા' નામની નાટ્યકૃતિમાં સિદ્ધરાજ જયસિંહની સભામાં થયેલા આ વાતનું હૂબહૂ વર્ણન જોવા મળે છે. શ્વેતાંબર-દિગંબર વચ્ચે થયેલી એવી શરતનો પણ એમાં ઉલ્લેખ છે કે, જો દિગંબરો હારે, તો દિગંબરોએ ગુજરાત છોડીને અન્યત્ર ચાલ્યા જવું અને શ્વેતાંબરો હારે, તો બધા શ્વેતાંબરોએ દિગંબરમત સ્વીકારી લેવો. કુમુદચંદ્ર લાંચરુશવતથી પણ આ જંગ જીતવાનો પ્રયાસ કરેલો. પણ આખરે સત્ય જ જીત્યું. શ્રી દેવસૂરિજી મહારાજે આ એક એવો જંગી જંગ જીતી જાણ્યો હતો કે, એમનું નામ ત્યારથી જ વાદિદેવસૂરિજી મહારાજ તરીકે લોકજીભે ગવાવા માંડ્યું. કલિકાલ સર્વજ્ઞ શ્રી હેમચન્દ્રાચાર્યજીએ પણ આ વાદની સ્તવના કરતાં લખ્યું કે,
यदि नाम कुमुदचंद्रं ना जेष्यद् देवसूरिहिमरुचिः कटि-परिधानमधाष्यत कतमः श्वेताम्बरो जगति
પ્રશમરસથી પરિપૂર્ણ, શ્રી દેવસૂરિજી મહારાજે વાદી કુમુદચંદ્રને જીત્યો ન હોત, તો આ દુનિયામાં શ્વેતાંબરો કટિવસ્ત્ર ક્યાંથી પરિધાન કરી શક્યા હોત?
આજે ખેલાતી મેચ-ક્રિકેટ જેવી રોમાંચક રમતો કરતાંય | એ યુગમાં વાદવિવાદનું કેવું અને કેટલું બધું મહત્ત્વભર્યું સ્થાનમાન હતું, એનો અંદાજ લગાવવા ઐતિહાસિક આ ઘટના જ કાફી નથી શું ?
જૈનશાસનના જ્યોતિર્ધરો ભાગ-૧ | ૨
