________________
રાજવી સુમંગલ માટે આ પ્રસંગ જીવનભર હૈયામાં શલ્ય રૂપે ખૂંચતો રહે, એવો બની ગયો હતો. જીવનના અંત પણ ભાગમાં સંન્યાસ જીવન સ્વીકારીને, ઋષિહત્યાના આ પાપનું
પ્રાયશ્ચિત્ત કર્યાનો એમણે આંશિક સંતોષ અનુભવ્યો. તપસ્વી શ્યનક સાથે મનોમન હાર્દિક ક્ષમા કરીને તપસ્વી સુમંગલ એક દહાડો મૃત્યુ પામીને વ્યંતરનો ભવ પામ્યા.
વેરના બંધની જેમ સ્નેહના સંબંધના અને સ્નેહના સંબંધની જેમ વેરના બંધના લેખ લખાઈ ગયા પછી એની પર મેખ લાગી શક્તી નથી! રાજવી સુમંગલનો જીવ વ્યંતરનો ભવ પૂર્ણ કરીને એક દહાડો રાજવી પ્રસેનજિતના પુત્ર શ્રેણિક તરીકેની કાયાપલટ પામ્યો. ત્યારે પેલા વ્યંતર યેનકનો જીવ વેરની વસૂલાત કરવા એક દહાડો એમના પુત્ર કોણિક તરીકેની કાયાપલટ પામ્યો.
શ્રેણિક-કોણિક તરીકેના પિતા-પુત્રના એ ભવમાં એક સ્નેહનો સંબંધ સાચવ્યો, તો બીજાએ વેરના બંધનો વિપાક વેઠ્યો ! જેલ ભેગા કરાયેલા મહારાજા શ્રેણિક, મૃત્યુની ક્ષણ સુધી વાત્સલ્યનું વહેણ વહેતું રાખી શક્યા, જ્યારે કોણિક દિનરાત વેરની જવાળાઓમાં જ ભૂંજાતો રહ્યો ! આ કરૂણ ઇતિહાસને સૌ કોઈ જાણે જ છે!
| જૈનશાસનના જ્યોતિર્ધરો ભાગ-૧
