Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaH jaina graMthamALA na, 37 zrI. guru guNa mALa, yAne (guruguNa chatrIzI kulaka, ) tathA caHIP kaNa. ( sa rahasya ) anuvAdaka, munirAjazI kapUravijayajI mahArAja, prasiddhakatta, zrI jena AmAnada sabhA-bhAvanagara, vIra saMvata 2444 Atma saMvata 23 vikrama saMvata 1974 5 zrI AtmAnaMda prakAzanA zAhukAne paMdaramI bheTa. For Private and Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra $3999999393399995 32 www.kobatirth.org ****** zrI AtmAna'4 prakAza mAsike ApelI bheTa. 1-2 zrI navatattvanA suMdara medha, 3 zrI jIvavicAra vRtti. 4 zrI jaina dharma viSayika praznanAttara. pa zrI daMDakavicAravRtti. 6. zrI nayamAgadarzaka...... 7 zrI meAkSapada sApAna, 8 zrI jaina tattvasAra..... .... ... 9959 .... **** ... .... .... .... 6306 .... ( cAda guNasthAnanuM svarUpa ) ( tattvajJAnanA graMtha ) 9 zrI zrAvaka kalpatarU.... zrAvakanA khAra vratanuM svarUpa ) 10 zrI dhyAnavicAra. ( cAra dhyAnanuM svarUpa ) 11 zrI jaMbusvAmi carItra. ( bhASAMtara ) 12 zrI jaina graMthagAiDa ( zrI jaina mAdaka bhAmIA ) 13 zrI caMpakamALA caritra. ( satI caritra ) 14 zrI anuyAgadvAra sUtra. ( bhASAMtara ) 15 zrI gurUguNamALA ane samayasAra prakaraNa, ( bhASAMtara ) .... Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www. 1800 bhASAMtara sAthe ) ( bhASAMtara sAthe ) ( sAta nayanuM svarUpa ) .. For Private and Personal Use Only ,, 6004 M samara 35% 195539289
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda jaina graMthamALA naM. 37 guruguNamALA. vAne (guruguNa chatrIzI kulaka) tathA samayasAra prakaNu. (sarahasya) anuvAdaka, munirAjazrI kapUravijayajI mahArAja. prasiddhakartA, zrI jaina AtmAnaMda sabhA-bhAvanagara, AnaMda prInTIMga presamAM zAha gulAbacaMda lalubhAIe kApyuM. vIra saMvata 2444 Atma saMvata 20 vikrama saMvata 1974 ====ii | == = ======= zrI AtmAnaMda prakAzanA grAhakone paMdaramI bheTa. For Private and Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir to bIjI prastAvanA sarvadarzanaziremaNi jaina darzananA anugamAM dravyAnuyogane viSaya ati gahana ane tatvajJAnanA abhilASione avazya jANavA yogya che. jaina mahAtmAoe bhavya prANuonA upakAra mATe kevA kevA amUlya graMthanI racanA karelI che, te tenA parikSakane mAluma paDe tevuM che. jenA darzananA prAkRta ane saMskRta bhASAmAM evA evA uttama graMtha che ke hajI ghaNu graMthonA nAma paNa sAMbhaLavAmAM AvyA na hoya ! tevA graMtho paikInA A be graMthe guraguNa. mALA yAne (guruguNuchavIzI) ane samayasAra prakaraNa che. A baMne graMtha pUrvAcAryonI kRtinA che ane te graMthanI chevaTa ApelI prazastimAM tenA kartA kayA mahApurUSo che tathA te kaI sAlamAM banela che te batAvavAmAM Avela che. 1 prAtaHsmaraNIya navakAramaMtra jenA bhAvapUrvaka smaraNathI koI paNa AtmAnuM kalyANa thaI zake che. tenuM trIjuM pada AcArya bhagavAnanuM che. kalIkAla paMcama ArAmAM A bhUmimAM tirthakara mahArAjanA avidyamAnapaNAne laIne caMdra samAna AcArya mahArAjane bhagavAnanuM birUda ApavAmAM Avela che, ke jeo chatrIza guNe karI bIrAjamAna che. zAstrakAre tevI chatrIza chatrIzI eTale 1ra96 guNoe karI AcArya bhagavAna birAjamAna che tema kaheluM che. A 1296 guNonuM varNana A graMthamAM ApavAmAM AveluM che ke je gaMbhIrAI che. A graMthanA kartA mahApurUSa surivarenA je A 1296 guNa gAvAne pravRtta thayA che, te kAma bahaspati jevAne paNa A graMthanI prazastimAM eTalA mATe azakya jaNAvela che ke vastutaH sUrivaranA guNa anaMtA pAra na pamAya teTalA che, chatAM temAM pravRtti karavAno hetu prabaLa bhakti jaNAve che. AvA mahAna purUSanA tevA guNa jANuM guNagrAma karavA te paNa eka bhakti che. Apta purUSa kahe che ke "bhakti e eka ajaba vazIkaraNa che ke je muktine paNa najIka kheMcI lAve che." AvA prabhAvazALI sUrivarenA AvA uttama guNo vAMcI ke sAMbhaLIne ApaNuM hRdaya tevA uttama guNa grahaNa karavA lAyaka bane ane prati tevAja sadda For Private and Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 3 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir guNasaMpanna banIe tevA hetu jema kartA mahAzayanA che tema bhASAMtarakAra ane prasiddhakartA paNa potAnA prayAsa phaLIbhUta thayA tyAreja mAnaze. chevaTe tema nahIM teA AvA graMthanA paDanapAThanathI ApaNAmAM kiMcita mAtra paNa saguNAnurAgIpaNuM prApta thAya ane ratnaciMtAmaNi tulya maLela mAnavadenA bIjI rIte geraupayoga na thatAM AvA mahAna purUSonI uttama kRtinA adhyayanathI alpa paNu saddaguNAnurAgIpaNuM meLavI zakIye saddaguNu prApta karI zakIye te tenA vAMcana manana vigerenuM pariNAma che. sa* manuSya tenu pAnapAdana karI sadguNavAna bane tema prAnA karIye chIye. A graMthaM mULa TIkA sAthe amArA taraphathI prasiddha thayela che, jenuM mULa sAthe bhASAMtara A graMthamAM ApavAmAM AvyuM che. 2 bIje graMtha samayasAra prakaraNa--nAme che. jenuM bhASAMtara A graMthamAM ApavAmAM Avela che. A graMthamAM prathama cAra purUSArthamAM mekSapurUSAthaMnI mukhyatA jaNAvI samyagajJAna-darzana ane cAritranuM bahuja ke ku ane sarala svarUpa ApavAmAM AvyuM che, jemAM samyagdarzananA svarUpamAM navatattvanuM vivecana sakSiptamAM je ApavAmAM Avyu che te eTaluM badhu su Mdara ane sukSmAdhaka che ke tenA abhyAsIone avazya upayogI che. chevaTe A ratnatrayInu meAkSalakSaNa phaLa che tema batAvI eka eka nahIM paNa traNe ratnA (samyajJAna, darzana ane cAritra saMgAteja rahelA zAbhA pAme che ane mekSa javA mATe mArUpa che tema siddha karI batAvyuM che. A baMne graMthAnuM bhASAMtara sarala ane zuddha bhavya prANInA upakAra nimitte zAMta mUrti zrImAna kapUravijayajI mahArAja ke jeozrIe AvA aneka prayatnA karI bahALA pramANamAM vAMcana jaina prajAne purU pADayu che teozrIe karI ApavA kRpA karI che, jethI teozrInA ameA aMtaHkaraNapUrvaka upakAra mAnIe chIe. A sivAya A graMthamAM A e graMthAnI pAchaLa sadharmamAnya evA keTalAka upayAgI leAka bhASAMtara sAthe ApavAmAM AvelA che. AvI rIte AvA A be upayAgI graMthAnuM sarala bhASAMtara karAvI jainasamAja pAse mukatA mahAna lAbha thayA vagara raheze nahIM tema dhArI AvuM uttama pustaka rUpe amulya ratnazrI AtmAnaMda prakAzanA kRta grAhakAne amA AnaMda pUrNAMka A varSe` bheTa ApavA prayatnazIla thayA chIye. For Private and Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 4 nyAyAnidhi zrImad vijayAnaMdasUrinA praziSya munirAjazrI amRtavijayajInA ziSya munirAjazrI kIrtti viyajajI mahArAjazrInA upadezadrArA A graMthamAM vaDanagara nivAsI sadgata jeThIbAinA smaraNArthe prathama amene mArthika sahAya Apela che jethI e mahAtmAnA upakAra mAnavAmAM Ave che ane sahAya ApanArane dhanyavAda ApavAmAM Aveche. atyAre yurApanI laDAine lIdhe kAgaLanI ghaNI meAMdhavArI chatAM bheTanI buka A vakhate paNa ApavAmAM AvI che. dara varSe niyamita bheTa ApavAnA krama mAtra amAreAja hAvAthI A varase A uttama graMtha chapAvatAM uparanA kAraNe vadhAre kharca thayA chatAM tenA khAdya ane AMtara svarUpanI suMdaratA karavAmAM udAratAthI dravyane vyaya karavAmAM Avyo che jethI sa grAhakavarga AnaMdapUrvaka A graMtha vadhAvI leze. zrI AtmAnaMda bhavana; Atma saMvata. 23 saMvata 1974 sadarahu graMthanI zuddhine mATe yathAzakti prayatna karavAmAM AvyA che chatAM pramAda dRSTidoSathI, krAi sthaLe skhalanA jaNAya tA kSamA yAcIe chIe. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir } For Private and Personal Use Only prakAzaka.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upodghAta. C A ati upayogI graMtha-rahasya lakhavAmAM taddagata bhakti uparAnta'amArA namra Azaya' A prakaraNa graMthanA cheDe lakhavAmAM AvelI * prazasti' uparathI graMthakAranA tathA TIkAkAranA sAmAnya rIte paricaya thai zake ema che. dareka vastunA ochAmAM ochA cAra nikSepA hAi zake che. temAM jenA bhAva (jinezvara devanI pere ) pavitra hAya che tenAM bAkInAM nAma, sthApanA ane dravya ( nikSepA ) paNa pavitra ja kahyA che. paraMtu jenA bhAva milana hoya che tenA zeSa nAmAdika paNa gAramardanI pere apavitra ja samajavA. savaMdanA karatAM jaina darzananI zreSThatA temanA parama pavitra netAo, temanA avirUddha upadeza, ane temanA uttama prakAranA cAritra ( vana ) ne AbhArI che. sUrya samAna zAsana udyotaka tItha kara devanA virahe caMdra samAna bhAvAcAya jainazAsanane dIpAve-zAbhAve che. sAdhu-nigrantha ceAgya 27 guNNA ane upAdhyAya cAgya 25 guNNA uparAMta AcArya ceAgya 36 athavA 36-36 guNNA jenAmAM pragaTI nIkaLyA hoya te bhAvAcAryAM lekhAya che. zrI indrabhUti pramukha aneka bhAvAcA jaina zAsanane pUrva zeAbhAvI gayA che. vartamAna kALe evA uttama guNAvaDe alaMkRta hoya evA bhAvAcArya vaDeja jainazAsananu kharUM hita thai zake ema che. khAkI tevA uttama guNa vagara potAnI meLe kheMcI lIdhelI athavA draSTirAgI janAe vaLagADI dIdhelI AcAya - upAdhi ( paDhI ) kharekhara upAdhi ( viTaMbanA ) rUpaja nIvaDe che. kemake evI upAdhithI kai svaparanuM dAliMdra pITatuM nathI, bhavabhramaN maTatu nathI ane AtmAnI kharI unnati sadhAtI nathI paNa mithyA AcaraNathI svaparane hAnija thAya che, bhavabhramaNa vadhe che ane dAMbhika kriyAvaDe malInatA pAmI aneka AtmAe adheAgatija pAme che. AvI mithyA AcaraNa karanAra, karAvanAra ane anumADhanAra sahu doSanA bhAgI thAya che ane tItha kara prabhunI pavitra AjJA AmnAya lApI ApaDA pavitra dharmanA zaraNu vagara durgatimAM cAlyA jAya che. prANIyAnI AvI durdazA thavA na pAme-thatI aTake eTaluMja nahi For Private and Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paNa vastu sthiti samajI zAsranI avicchinna AmnAyane sArI rIta lakSamAM rAkhI svapara hitakArI mArganeja saralapaNe Adare evA udAra AzayathI mahAnubhAva graMthakAre prastuta graMthamAM je 36x36 guNAlaMkRta bhAvAcArya nAja guNa gAyA che tevA bhAvAcA ceAgya guNAnI prApti mATe, rakSA mATe ane puSTi mATe anukrame svavI ne chupAvyA vagara adhikArI janeA ' udyama kare eja ISTa ane hitakara che. kahevAya che ke, " * sahaja sIlyA se dUdha kharekhara, mAgalIyA sA pANI; kheMca lIyA se rakta barAbara, gArakha le vANI.' A vAta sAce sAcI che. vagara pAkelI kerImAM madhuratAdikane adale khaTAza hovAthI te ulaTI hAnikAraka nIvaDe che, tema tathAprakAranA saddaguNI vaDe ceAgyatA prApta karyA vagara padmInA lAbha hAtikArakaja nIvaDe che. samatha tattvajJAnAdivaDe alaMkRta ane nirmaLa zraddA tathA cAritravarDa bhUSita bhAvAcA svapane anaMta lAbha upajAvI zake che. kemake tenAmAM je uttama guNAe nivAsa karela heAya che te anata apAra hAya che, tenI kaika jhAMkhI A uttama gra MthanA Azaya samajatAM AvI zake ane tema thatAM jo tathAprakAranI yogyatA prApta karavA AtmA ujamALa thAya te tevA eka eka AtmAthI aneka bhavya AtmAonuM anekadhA hita-zraya-kalyANa thavA pAme e satya che. atyAranI jaina lekanI paristhiti tapAsatAM A graMthamAM bhAvAcAya cegya vadhu velA guNA prApta karelA athavA prApta karavAnA khAsa khapI AcAryonIja jarUra che. siMhaputra eka hAya tApaNa asa che. ghaNA ziyALAnu zuM prayojana che ? zAsananu hita haiye dharanAra pAMca mahAvratAnA durdhara bhAra dhArInI jema dhArI zAsana anuyAyI khadhue ane hunAna temanu saghaLI rIte hita thAya evA vyavahArU ( jamAnAne khadhakhesatA ) upadeza ApI temane sanmArge caDhAvanAra evA uttama sArathIrUpa bhAvAcA nIja atyAre ApaNane jarUra che. evI lAyakatA meLavavA adhikArI janeAne samuddhi jAgRta thAo. munirAjazrI kapUravijayajI mahArAja, For Private and Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che kAra - zrI pArzvanAthAya namaH // nyAyAmbhonidhizrImadvijayAnandasUrIzvarapAdapadyebhyo namaH // zrI guruguNamAtA. yAne guruguNaSatrizatrizikAkulaka zrImadahepadaM jIyAn , mahodayamahojjvalam / jagastritayasAmrAjyaM, yatprasAdaddhivArNikA // 1 // TA udayavALuM ane mahA ujavala evuM zrImat ahaMta pada jayavaMta varte che. traNa jagatanuM sAmrAjya te arihaMta padanI RddhinI vAnakI rUpa che. 1 For Private and Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI guruguNamAlA. kalAkulanayajJAna-saMpadvistArakArakaH / zrIyugAdijino bhUyAd, bhavinAM bhUribhUtaye // 2 // kaLA, kuLa, naya, jJAna ane saMpattine vistAra karanAra zrI yu. gAdIza jinezvara bhavya prANIonI moTI samRddhine mATe thAo. 2 bhUrbhuvaH svastrayIzAyaH, kalyANArNavacandramAH / nirastAzeSo zrI-zAntiH zAntiH tanotu vA ne rU / pAtAla, mRtyu ane svargalekanA idrone pUjavA gya, kalyANarUpI samudrane ullAsa karavAmAM caMdra samAna tathA samagra deSane nAza karanAra zrI zAMtinAtha svAmI tamArI zAMtine vistAre, 3 sa zrInemijino jIyAt, zyAmalA'pi yadaGgaruk / sudhAJcanazalAkeva, sudRzAM dRgvizuddhaye // 4 // jenA zarIranI zyAma kAMti paNa jANe amRtanA aMjananI zalAka heya tema samaktidaSTivALA jananI daSTine zuddha karanArI che evA zrI neminAtha jinezvara jyavaMta varte. 4 yannAmasmRtimAtreNa, mano'bhISTArthasiddhayaH / prANinAM syuH sadA sa zrI-pArzvanAtho'stu vaH zriye // 5 // jenA nAma smaraNa mAtrathI paNa prANIonA manavAMchita arthanI siddhi thAya che, te zrI pArzvanAtha svAmI niraMtara tamArI lakSamIne mATe thAo. 5 sarvajJo'tizayazrImAn , pAtihAralaMkRtaH / vardhamAno jino bhUyAd, varddhamAnasamRddhaye // 6 // atizayanI lahamIvALA, aSTa prAtihAryavaDe alaMkRta sarvajJa zrI vardhamAna svAmI samRddhinI vRddhi mATe thAo. 6 1 pustake "gAya" For Private and Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya, zrImanto'jitanAthAyAH, sarve'nye'pi jineshvraaH| santu zreyaH zriyaH sidhyai, vRddhyai ca sukhasaMpadAm // 7 // bIjA paNa sarva zrImAna ajitanAtha vigere jinezvara mekSalakSmInI siddhi mATe tathA sukhasaMpadAnI vRddhi mATe thAo. 7 ahaMpUrvikayA sarvA, yaM sevante sulabdhayaH / sa gurugautamo me stAd, adbhutAbhISTalabdhaye // 8 // sarva uttama labdhio ahaMpUrvikAe karIne jene nitya seve che te zrI caitamasvAmI gurU addabhuta vAMchitanI prApti mATe thAo. 8 ahaMgiH sarasIbhavaM gaNadharAdityaprabhodbhAsitaM, . trailokye zvaraSaTpadairavirataM cAghrAtasAraM mudA hastAd dRSTipathAnmukhAca munibhinityaM na yanmucyate, tajjainAgamapaGkajaM mama manohaMsasya bhUyAnmude // 9 // arihaMtanI vANIrUpI sarovaramAM utpanna thayeluM, gaNadhararUpI sUryanI kAMtivaDe vikAsa pAmeluM, traNa lekanA IzvarUpI bhamarAee harSathI suMgheluM, tathA munioe hAthathI, daSTi pathathI ke mukhathI kadApi nahIM mUkeluM evuM jenAgama rUpI kamaLa mArA manarUpI haMsanA AnaMdane mATe thAo. 9 zrIzAradA zAradazarvarIza-vibhAbhirAmojjvalakAyakAntiH / mamojjvaladhyAnapathAvatIrNA, varNAnupUrvI vimalAM tanotu // 10 // zarada RtunA pUrNacaMdranI kAMti jevI manahara ujavaLa dehakAMtivALI, mArA ujavaLa dhyAna mArgamAM utarelI zrI sarasvatI devI mArI akSarenI AnupUvIne nirmaLa kare. 10 zrIvajrasenAbhidhasarirAjaiH, susUtradhArairiva yairyadhAyi / ayaMjano'pyazyasamo'bhivandha-stebhyo gurubhyo'stu mama prnnaamH||11|| uttama sUtradhAra jevA ke zrI vajusena nAmanA sUrIzvare For Private and Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI guruguNamALA. paththara jevA paNa A janane (mane) vagha banAvyuM che, te sadagurUne mAro namaskAra he. 11 evaM devagurubhyaH, kRtapraNAmo'hamalpabuddhirapi / vivRNomi suguruguNaSaT-triMzatpatriMzikAkulakam // 12 / / A pramANe deva-gurUne namaskAra karIne huM madamativALo chatAM paNa saddagurUnI chatrIza chatrIzI kulaka nAmanA A graMthanI TIkA karuM chuM. 12. ahIM ziSTa purUnA AcArane anusarIne graMthakAra maMgaLa karavA mATe abhISTa devatAnA namaskArane pragaTa karanArI saMbaMdhAdika garbhavALI sUtranI prathama gAthAne kahe che. - vIrassa pae paNamiya, siriMgoyamapamuhagaNaharANaM ca / guruguNachattIsIo, chattIsaM kittaissAmi // 1 // zrI vIrasvAmInA tathA zrI gatamAdika gaNadharanA caraNakamaLane aNuma karI guruguNunI chatrIza chatrIzIone huM kahIza. 1 zrI viraparamAtmAnA padapaMkajane temaja zrI zaitamapramukha gaNadharanA caraNa kamalane praNAma karI vizuddha samyakatatvadezaka gurUmahArAjanA katiSaya guNone varNavanArI chatrIza chatrIzIo graMthakaro mahArAja kahe che. atha prathama chatrIzI guNavarNana. ceuvihdesnnhrdhe-mmiivnnaasaarnnaaikuslmii| cauvihacau~mANaviU, chattIsaguNo gurU jayau // 2 // 2 cAra prakAranI dezanA, cAra prakAranI kathA, cAra prakArane dharma, cAra prakAranI bhAvanA ane cAra prakAranI sAraNudika karavAmAM jenI mati kuzaLa che temaja cAra cAra prakAranA cAre dhyAnane jANa nArA evA 36 guNavaDe yukta gurUmahArAjA jayavaMtA vartA! 2 For Private and Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. vivecana-1 AkSepaNuM, 2 vikSepaNa, 3 saMveginI ane 4 nivedanI e cAra prakAranI dharmadezanA kahI che. jemAM hetu daNAntAdika sapramANa batAvIne svadharma tarapha AkSepAya-AkarSAya te AkSepaNuM; paramatanA jANapaNuvaDe paramatanA vacana batAvI para matamAMthI vikSepAya-virakta karAya te vikSepaNuM, samatA saMteSathI utpanna thatuM svAbhAvika sukha jemAM varNavAya te saMveginI; ane jemAM janma, maraNa, rega zekAdikavaDe ati bhayaMkara bhavasvarUpa pragaTa karAya te nivedanI dharmadezanA kahevAya che. 1 arthakathA, 2 karmakathA, 3 dharmakathA ane saMkIrNa (dharma artha ane kAmayukta) kathAe cAra prakAranI kathA kahI che. dAna, zIla, tapa, ane bhAva e cAra prakArane dharma kahyo che. 1 jJAnabhAvanA, 2 darzanabhAvanA, 3 cAritrabhAvanA ane 4 vairAgyabhAvanA e cAra prakAranI bhAvanA kahI che. temAM vAcanA, pRcchanA, parivartana, anuprekSA ane saddharmadezanArUpajJAnabhAvanA jANavIzama, saMvega, dhairya, asaMmUhatA, asmaya AstiSpa ane anukaMpA e samyakatva bhAvanA jANavI, Iyadi samiti,mana, vacana, kAyagupti ane parIsaha-upasargamAM aDagapaNuM e cArivabhAvanA jANavItathA paMca viSayamAM anAsakti, kAyAdikanI anityatA-azucitAdikanuM cintavana ane saida rAjyalakanA svarUpanuM cintavana e vairAgya svaMya bhAvanA jANavI. sAraNAdika cAra prakAramAM je bhUlatAne yAda karAvI devuM te mAraNuM , anAcAra thatAM vAravuM te vAraNuM 2, pharI alita thayelAne nedanA-ceyaNuM 3, ane niSphara-nirdaya pariNAmIne paDiceyaNa 4, kaThaNa vacana sAthe nibhraMchanA. cAra cAra prakAranA cAre dhyAnamAM 1 aniSTa gAta, 2 ISTa nAzArta, 3 gAta ane nidAnAta e cAra prakAranuM A dhyAna samajavuM. 1 jJAna, abhaya ane dharma upaSTabhadAna. 2 sadAcArAdi, 3 anekavidha zubhalezyA, AnaMdamaya svabhAvika citasamulAsa, For Private and Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI guraguNamAlA, hiMsAnaMda raidra, mRSAnaMda raidra, caryAnaMda raidra ane saMrakSaNAnaMda raidra e cAra prakAre raudradhyAna jANavuM. maitrI, muditA, karUNA ane mA zya e cAra prakAre athavA picchastha, padastha, rUpastha ane rUpAtIta e cAra prakAre athavA AjJA vicaya, apAya vicaya, vipAka vicaya ane saMsthAna vicaya e cAra prakAre dharmadhyAna jANavuM, te maja pRthakatva vitarka sapravIcAra, ekatva vitarka apravIcAra, sUkSma kriyA pratipAti ane ucchinna kriyA apratipAti e cAra prakAre zukaladhyAna samajavuM. e saMbaMdhI vizeSa adhikAra paNa (svakRta) TakAmAM graMthakAre kahe che vistAra rUci jAe tenuM avelekana karI rahasya meLavavA prayatna kare. ukta dhyAnanA svarUpane sArI rIte jANI Araudra yAnane tyAga ane dharma zukaladhyAna (tenAM sAdhane) ne Adara karanAra gurUmahArAja jyavaMtA varte! e rIte prathama guruguNa chatrIzIne bhAvArtha saMkSepe kahyo. 2 atha dvitIya Satrizata gurUvarNana. peNavihasammaraNavaya-vaivahArAyArasamiisajjhAe / iMgasaMvege a rao, chattIsaguNo gurU jayau // 3 // pAMca prakAranAM samyakatva, cAritra, vrata, vyavahAra, AcAra, samiti ane sajhAya (svAdhyAya) tathA ekavidha savegamAM rakta, e rIte chatrIza guNayukta gurUmahArAja jayavaMtA varte ! (3) bhAvArtha-pazamika, zApathamika, vedaka, lAyaka ane sAsvAdana e pAMca prakAranAM samakita; sAmAyaka, chedo pasthApanIya, parihAra vizuddhi, sukSama saMparAya ane yathAkhyAta e pAMca cAritra ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane aparigraha e pAMca mahAvrata Agama vyavahAra, zruta vyavahAra, AjJA vyavahAra, dhAraNA vyava For Private and Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. hAra ane jIta vyavahAra e pAMca vyavahAra, IrthI, bhASA, eSaNA, AdAnanikSepaNA ane maLa parijhApana e pAMca samiti tathA vAcanA, pRcchanA, parivartana, anuprekSA ane dharma kathA e paMcavidha svAdhyAya ane jJAna dhyAna cAritramAM tallInatA rUpa saMvega e rIte 36 gurUguNayukata gurU mahArAjA jayavaMtA varte. (3) atha tRtIya gurUguNaSaTa trizikA varNana, iMdiya visayapamAyA-saMvanikubhAvaNApaNagachakke / chasu kAesu sajayaNo, chattIsaguNo gurU jayau // 4 // pAMca pAMca indriya,viSaya, pramAda, Azrava,nidrA ane kuMbhAvanA saMbaMdhI vikArathI dUra rahevA tathA chakAya jIvanI rakSA ka.. ravAne sAvadhAna e chetrIza guNayukata gurUmahArAja jaya. vatA vate. (4). bhAvArtha-zrotrAdika leka prasiddha pAMca Indriye, zabda, rUpa rasa, gaMdha ane sparza e pAMca viSaya, mahAdika pAMca pramAda, hiM sAdika pAMca Azrava, nidrA, nidrA nidrA, pracalA, pracalA pracalA, ane tyAnadhi e pAMca nidrA. kAndapikakibiSika, Abhigika AsurI ane saMmehanI e pAMca kubhAvanAnA doSathI bacavA, tathA pRthvIkAya, apakAya, teukAya, vAukAya, vanaspatikAya ane trasakAya e cha kAyanI rakSA karavA tatpara evA 36 guNayukta gurU mahArAjA sadA jayavaMtA varte. (4) atha caturtha gurU guNaSa trizikA varNana. chavvayaNadorsalesA-vassayasa~havvatakAMsANa / / paramarthanA , chattIsaguNa suraka yA ba II *zana, darzana, cAritra, tapa ane vIrya e pAMca saMbaMdhI AcAra For Private and Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI gurUguNamAlA. cha cha vacana doSa, vezyA, Avazyaka dravya tarka ane bhASAne paramArtha jANavAvaDe chetrIza gurUguNayukata gurU jayavaMtA vate. (5) bhAvArtha--asatya, hIlita, Misita, karkasa, gharabArI jevAM vacana ane adhikaraNa (kaSAya-virodha) udIraka vacana e cha prakAranAM vacana, kRSNa nIlAdi cha lesyA sAmAyakAdi SaDa Avazyaka, dharmasti kAyAdi paDadravya, jena, mImAMsaka, bauddha, niyAyika vaizeSika ane sAMkhya e cha darzanavAda lakSaNa cha tarka, tathA saMskRta, prAkRta, zarasenI mAgadhI, paizAcika ane apabhraMza e cha prakAranI bhASA e sarva saMbaMdhI paramArthanA jANa evA 36 guNAlaMkRta gurUmahArAjA jayavaMtA vArtA (5) atha paMcamI SaTatrizikA varNana. sagabhayarahio sagapiM-DapANaesaNaMsuhehiM sNjutto| aTThamayaThANarahio, chattIsaguNo gurU jayau // 6 // sasa bhaya rahita, sAta piMDeSaNa sAta pAneSaNa, ane sapta vidha sukha yukata tathA AThamada rahita evA chagIza guruguNa saMyukata gurU mahArAja jayavaMtA vate (6) bhAvArtha- A leka, paraleka, AdAna (cArya) akasmAta AjIvikA, maraNa tathA apayaza. bhaya e sAta prakAranA bhaya rahita saMsu, asaMsaNA, udadhRtA, a5lepA, "avagRhitA, 6 prahitA ane ujijhata dhamAM e sAta piMDeSaNa eja prakAre sAta pAniyeSaNA, 1 saMtoSa, 2 Indriya jaya, 3 prasannacita 4 dayALu svabhAva 5 satya, dauca ane cha durjana parihAra e sAta prakAra nAM sukhavaDe saMyukta, tathA jAtimada, kuLamada, rUpamada, baLamada, zratamada, tapamada, lAbhamada ane aizvarya mada e AThe madathI mukta e 36 guNe birAjamAna gurU jayavaMtA varte. (6) For Private and Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. atha SaSTI guruguNaSaTatrizikA varNana. aTThavihanANadasaNa-cArittAyAravA~iguNakalio / cauvibuddhisamiddho, chattIsaguNo gurU jayau // 7 // aSTavidha jJAna, darzana ane cAritrAcAra tathA tadAdi guNe karI cukata ane cAra prakAranI buddhi vaDe samRddha evA 36 guNa yukta gurUzrI jayavaMtA vArtA (7) bhAvArtha-kALa, vinaya, bahu mAnAdika aSTavidha jJAnAcAra nizaMkitAdika aSTavidha darzanAcAra, pAMca samiti, traNa gupti rUpa cAritrAcAra ane tadAdi guNe, 1 AcAravAna, 2 avadhAraNAvAna 3 vyavahAravAna, 4 apravIDaka,(lajajA TaLAvI chupI vAtane prakAzita karAvanAra) 5 kAraka, (zuddhikAraka) 6 aparizrAvI, (paraguhya anyane nahi kahenAra) cha niryApaka (nirvAhaka-niyamaka) ane 8 apA yAdazI (A leka paralokamAMnA du:kha batAvI sthira karanAra) vaLI 1aitpAtikI, ra veneyikI, 3 kArmikI ane 4 pariNAmikI e cAra prakAranI buddhithI pUrNa evA chatrIza guNavaDe suzobhita gurUmahArAjA sadAya jayavaMtA vArtA (7) atha saptamI (guruguNa) chatrIzI varNana. aTThavihakarmaaTTha-gajogamaha~siddhijogadiviviU / cauviha'NuoganiuNo, chattIsaguNo gurU jayau // 8 // aSTavidha karma, aSTAMga caga,aSTAMga mahAsiddhi ane aSTAMga caga daSTinA jANu tathA cAra prakAranA anugamAM nipuNa evA 36 guNevaDe yukta gurU mahArAja jayavaMtA va! (8) bhAvArtha-jJAnAvaraNa, darzanAvaraNAdi ATha prakAranAM karma, For Private and Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI guraguNamAlA. yama, niyama, Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna ane samAdhi e aSTAMga ga, temAM ahiMsAdika pAMca yama (mahAvrata) zAca, saMtoSa, svAdhyAya, tapa ane Izvara praNidhAna e pAMca ni. yama. padmAsana, vIrAsana pramukha Asana, je cittanI capaLatA TALI sthira Asana eka prahara paryata rahe te Asana jaya khAya; recaka, pUraka, kuMbhaka vaDe zvAsa,zvAsanuM dhana te dravya prANuyAma ane malIna vicAre kADhI nAMkhI zuddha sAtvika vicAre aMtaramAM dAkhala karI temane sthira karavA te bhAva prANAyAma, Indriyene te te viSayamAM deDatI niyamavI te pratyAhAra, dhyeyamAM eka sthaLe cittane TakAvI rAkhavuM te dhAraNA te viSayamAM ekAkAratA vadhAre vakhata sudhI TakI rahe te dhyAna ane dhyAtA, dayeya ane dhyAnanI ekatA thavI (pitApaNuM bhUlI jaI dhayeyarUpa banI javuM)te samAdhi. aSTa mahA siddhiomAM AkaDAnA phUla karatAM paNa haLavA thavAya te laghimA (1), kara prANIone vaza karI zake te vazitva (2), indra thakI paNa maharthika thaI zake te Izitva (3), jaLamAM sthaLanI pere ane sthaLamAM jaLanI pere gati kare te prAkAmya (4), merUthI paNa moTuM zarIra kare te mahimA (5), ane nAnAmAM nAnuM zarIra banAve te aNimA (6), IcchA mujaba jaI AvI zake te kAmAvasAyitva (7), ane bhUmi upara rahe chate sUyodikane (anAyAse jotajotAmAM) spa te prApti nAmanI siddhi jANavI. ATha gaThaSTimAM 1 mitrA, 2 tArA, 3 balA, 4 dIpA, 5 sthirA, 6 kAntA, 7 prabhA ane 8 parAnAM lakSaNa tenA bodha uparathI jANavA. te darekamAM bodha ane nukrame tRNa, chANa, kASTa agni, dIpaka prabhA, ratna, tArA, sUrya ane caMdranI prabhA samAna samaja. cAra anugamAM-caraNakaraNAnuga (1), dharmakathAnuga (2), gaNitAnuga (3), ane dravyAnuga (4) temAM kuzaLa evA 36 guNayukta gurUmahArAjA jyavaMtA vartA! 8) For Private and Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAmA atha aSTamI (gurU guNa ) chatrIzI varNana, navartantaraNU navebaM-bhaguttigutto niyoga navarahi / navacavidvAO, chattIsaguNo gurU naya' || E | 1 navatattvanA jANuM, nava brahmaca* gusivarDa gupta, nava niyANuArahita ane nava kalpa vihArIe 36 guNayukta gurUzrI jayavatA vartA ! (9) bhAvAtha--jIva, avAhika nava tattvanA jANu (tenA vistAra navatattva prakaraNathI jANavA); nava brahmacaryanI vADAnuM savistara svarUpa zrI udaya ratnakRta navavAnI sajhAya uparathI jANavA. For Private and Personal Use Only rAjAdi abhilASarUpa (A tapa saMyamAdikanA prabhAvathI bhaviSyamAM huM rAjA pramukha thAuM evI abhilASA pUrvaka kRta nizcayarUpa) nava niyANAM ArIte kahyAM che--1 cakravatI pramukha rAjApa, 2 ugra-bhAgAdika putrapaNuM, 3 srIpaNuM, 4 purUSapaNuM, 5 devapaNuM, 6 AtmapracAra ( kAmAsaktivaDe deva ghaNAMrUpa viSuve tevuM, cha avi kAra jemAM bhAga vikAra ja hAya nahi evA devapaNu' ) 8 zrAvakapaNuM ane huM cAritra thI paNe dariddha-nina putrapaNuM icchavu' te potAnA amUlya tapa, japa, saMyamane hArI, najIvA jevA dRzya phaLane mATe bhava vadhAravA mATe thAya che, tethI tevA niyANAthI nivartavu ja ucita che. bhavabhIrU gItA gurU mahArAja ukta niyANAthI dUra ja rahe che. navakarUpa vihAramAM eka eka jUdA jUdA sthaLe eka eka mAsakalpa kare ane eka sthaLe caturmAsa kare eTale navakalpa pUrA thAya. e uparathI apratima dhIpaNe vihAra karatA rahevu, kSetra mamatAna rAkhavI e rIte svapara hita sAdhanamAM ujamALa rahevu eja sadgurUnuM lakSaNu jANuvu, upara kahyA mujaba chatrIza guNAthI alakRta gurU mahArAjA jayavaMtA vI. (9)
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI guraguNamAlA. have navamI chatrIzInuM varNana graMthakAra kahe che - dasabheyasaMvarasa-kilesa~uvadhAyavirahio nizcha / zAlAoi , chattIsaguNa guNaka kathA || 20 | daza daza prakAranA asaMvara, saMkleza ane upaghAtathI rahita temaja hAsyAdika SathI rahita, evA 36 guNayukta gurU jayavaMtA vartA! (10) bhAvArtha-daza prakArane asaMvara, pAMca Indriye, mana,vacana, kAyA, tathA audhika ane opagrahika upadhimAM muskaLa (kaLA) paNuM rAkhavAthI thAya che. daza prakArane saMkaleza te 1 upadhi, 2upAzraya, 3 kaSAya,4 AhAra, 5 mana, 6 vacana 7 kAyA, 8-ajJAna, 9 mithyAtva ane 10 asaMyamarUpa samaja.(A dazavidha saMkaleza cAritra viSayika jANa.) daza prakAranA saMyama +upaghAta A rIte kahyA che-1 udagama upaghAta, 2 utpAdanA upaghAta, 3 epaNuM upaghAta, 4 parikarmaNA upaghAta, 5 pariharaNA upaghAta, 6 jJAna upaghAta, 7 darzana upaghAta. 8 cAritra upaghAta, aprItikaupaghAta ane 10 saMrakSaNa upaghAta. temaja hAsya, rati, arati, bhaya, zoka ane durgachA e cha doSathI paNa rahita evA chatrIza , guNa vibhUSita gurU mahArAjA jayavaMtA vartA! (10) have graMthakAra dazamI chatrIzInuM varNana kare che. dasavihasAmAyArI, dasacittasamAhiThANalINamaNo / solasakasA~yacAI, chattIsaguNo gurU jayau // 11 // daza prakAranI sAmAcArI ane daza citta samAdhi. sthAnakamAM lIna manavALA, tathA seLa kaSAyanA tyAgI, evA 36 guNa yukata gurU jayavaMtA vate (11) For Private and Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sArava bhAvArtha-nIsaratAM AvarUhI 1, pesatAM nisahI 2, svayaMkaraNe ApRcchanA 3, parakaraNe pratipRcchanAja, amuka padArtha svIkArI anugraha kare evI prArthanA karavI te chaMdanA pa, smaraNa karAvatAM IcchAkAra 6, aticArAdi deSane niMdatAM-AlecatAM micchAkAra 7, AjJAvacana svIkAratAM tathAkAra 8, gurU pUjA bhakti bahumAna karatAM atyutthAna 9 ane Azraya laI rahetAM upasAdA 10, e rIte dazavidha sAmAcArI kahI che. 1 strI pazu paMDaga (napuMsaka) vALA sthAna na sevavAM, 2 strI saMbaMdhI athavA (kevaLa) strI samIpe kathA na karavI, 3 rasakasavALuM bhejana na karavuM, 4 amita (jarUrathI vadhAre) AhArapANa na karavA, 5 pUrvakRta viSayakrIDAnuM smaraNa na karavuM, 6 strInAM Asana upara na besavuM, 7 strInAM aMgopAMgAdi nIrakhI nIrakhIne na jevAM, 8 zabda, rUpa, gaMdhamAM muMjhAvuM nahi, 9 AtmalAghA (svaprazaMsA) karavI nahi, ane 10 sukha zIla banI javuM nahi. e dazacittasamAdhi sthAnaka samajavAM. temAM tallInA hoya ane anaMtAnubaMdhI, apratyAkhyAnI, pratyAkhyAnI ane saMjavalana e cAra cAra prakAranA krodha, mAna, mAyA ane lebha (kaSAya)thI rahita hoya evA 36 guNa yukta gurU mahArAjA sadAya jayavaMtA vArtA (11) have agIyAramI chatrAzI graMthakAra varNave che. paDisevasohidose, dasa dasa vinnyaaicusmaahiio| cau~bheyAu muNato, chattIsaguNo gurU jayau // 12 // daza daza pratisevA ane zedhi dene, ane Ara cAra prakAranI vinayAdi cAra cAra samAdhine jANatA evA 36 guNayukata gurU jayavaMtA vate ! bhAvArtha-1 dauM, 2 pramAda, 3 anAga, 4 Atura, 5 . Apatti6 zakita, 7 sahasAkAra, 8 bhaya, 9 praSi ane 10 For Private and Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI guraguNamAlA, vimasA (vimarSA) e daza prasaMge pratisevA thavA pAme che. temAM vaganAdi prasaMge darpa, kaMdarpa pramukha pramAda, vismaraNarUpa anAbhega, rega kSudhAdika vaDe Atura, dravyAdikanI aprApti vakhate cAra prakAranI Apatti, zuddhamAna vastumAM paNa zaMkA thatAM te zaMkAvALI vastune letAM zaMkita, prathama joyA vagara paga mUkyA pachI kaMI (jIvajaMtu) dekhAya paNa paga pAche nivavI na zakAya te sahasAkaraNa, rAjA, siMhAdika saMbaMdhI bhayathI asatya kathanAdi ane vRkSa caDhanAdi, dhAdika pradvaiSa, ane ziSyAdikanA saMbaMdhamAM vimasAyege prati sevA deSa sevAya che, te tathA daza zedhi (AlecanA) de te A rIte-1 gurU DuM prAyazcitta Ape evI buddhithI vaiyAvacAdikavaDe temane vaza karIne AlayaNa mAge, 2 mArAmAM (vadhAre) tapa karavAnI zakti nathI ema gurUne samajAvI-phesalAvI AyaNa mAge, 3 je aparAdha karatAM bIjAe joyA hoya teja Ave prAyazcitanA bhayathI aNadIThA aparAdha na Alove,meTA deza Ave, nAnA na Ave, panAnA nAnA Ave meTAdena Ave, ethI AcAryane ema samajAvavA ke je meTA doSa Ave che te sUma deSa paNa lAgyo hoya te Aleja athavA je sUma de Ave che te meTA dene kema chupAve?) naja chupAve, 6 AcAryaja jANe ke sAMbhaLe tema chAnuM Ave-pragaTapaNe Ave nahi, 7 paSmI, caumAsI ke saMvatsarI prasaMge meTe zabda doSa Ave, 8 gurU pAse AvI, prAyazcita lahI tenI pratIti (vizvAsa) nahi karate bIjA bIjAne pUchate rahe, 9 agItArtha-pAse Ave ane 10 pitAnI jevA doSane sevanAranI pAse Ave, evI buddhithI ke te alpa mAtra prAyazcita Ape, e daza prakAre prAyazcita deza jANavA. ukta sarva dethI AcArya mahArAjA mukta rahetA hoya, cAra cAra prakAranA (vinaya, zrata, tapa ane AcAra saMbaMdhI) samAdhisthAnanuM svarUpa dazavaikAlika sUtranA navamA adhyayanamAM kaheluM che. te A rIte-hitazikSAne (savinaya) sAMbhaLavA Icache, te For Private and Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vinayasahita sAMbhaLe-aMgIkAra kare, te pramANe tene Adara kare ane madamAna na kare. e cAra vinaya saMbaMdhI samAdhi sthAnaka jANavAM, zruta saMbaMdhI 4 samAdhi sthAnake mane zrutajJAnanI prApti thaze mATe bhaNavuM-bhaNAvavuM, hArUM citta ekAgra thaze mATe bhaNavuMbhaNAvavuM, ethI AtmAne sthira karIza mATe bhaNavuM-bhaNavavuM, temaja pote sthira thaIne bIjAne sthira karIza mATe bhaNavuMbhaNAvavuM e cAra zrutasamAdhi sthAnake jANavAM. tapa saMbaMdhI samAdhi sthAnaka-nahi A lekanA sukhane mATe tapa kare, nahi paralokanA sukha mATe tapa kara, nahi yaza kIti ke prazaMsA mATe tapa karavo, phakata karmakSaya nimitteja tapa kare e cAra tapasamAdhi sthAnaka jANavAM. A cAra samAdhi sthAnaka-nahi A lekanA mATe nahi paralokanA mATe, nahi yaza kiti ke prazaMsA mATe AcAra pALa, phakta arihaMta deve bhAkhelA hetu mATe ja AcAra pALave. e rIte cAra prakAranA AcArasamAdhi sthAnaka jANavAM. ukta 16 samAdhi sthAnakanA jANu evA 36 guNayukata zrI gurUmahArAjA jayavaMtA vartA! (12) samAja phakata kAma sthAnakanI - have bAramI gurUgaNa chatrIzI vakhANatA chatA graMthakAra kahe che, dasavihavetrAvacaM, viNayaM dhammaM ca paDu pyaasNto| vajiyaakappaMchakko, chattIsaguNo gurU jayau // 13 // daza prakAranuM vaiyAvacca, daza prakArane vinaya ane daza prakArane dharma sArI rIte prakAzatA ane akalpanikAdi parka jemaNe vajela che evA 36 guNa yukta gurUmahArAjA jayavaMtA vate. (13) dazavidha vaiyAvacca-AcArya, upAdhyAya, tapasvI, bALa, glAna, sAdhu, sAdharmika, caturvidha saMgha, eka purUSa saMtatirUpa kuLa For Private and Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI gurUzaNamALA. ane tatsamudAyarUpa gaNa e dazanI yAcita sevA cAkarI karavI te.. dazavidha vinaya-arihaMta, siddha, citya (jina pratimA), sUtra (siddhAnta), kSamAdika dharma, sAdhuvarga, AcArya, upAdhyAya, pravacana (saMgha) ane darzana (samakita), e daza pratye 1 bhakita, 2 bahumAna, 3 guNastuti, 4 avaguNu AcchAdana ane AzAtanA tyAgarUpa pAMca prakArane vinaya sAcava kahyo che te tathA dazavidha dharma kSamA, mAva, Arjava, saMteSa, tapa, saMyama, satya, zAca, A kicanya ane brahmacarya. temAM kedhane nigraha te kSamA, mAnane nigraha te mArdava, amAyIpaNuM te AjIva, lobhanigraha te satiSa, IcchAnirodha te tapa, prANadayA te saMjama, hitamita (priya) vAkaya te satya, aMtarazuddhi te zAca, aparigraha te akiMcinatA ane maithunavarjana te brahmacarya e dazavidha yatidharma kaho che, tene je sArI rIte prakAze che. akalpanIyAdikaSaka-1 saMjamamArgamAM bAdhakakArI evAM AhArapANI vasa pAtra zamyA-vasati pramukha sAdhune akalpanika lekhAya, 2 grahasthanA bhAjanamAM jamavu na kalpe (khAsa kAraNasara kaMI lIdhuM hoya te te pAchuM meMpI devuM) 3 mA-palaMga khATa, khATale vApara sAdhune na kalpa, kanisijajA-saMthAre tathA uttarapaTTAthI adhika rAkhavuM na kalpa, 5 snAna karavuM na kalpe tathA zarIrazobhA (vibhUSA) karavI na ghaTe. evA chatrIza guNovaDe alaMkRta gurUmahArAjA jayavaMtA vartA! (13). have graMthakAra teramI guruguNa chatrIzI kahe che, dasabheyAi ruIe~, duvAlasaMgese boruvaMgesu / duvihasikkhAiniuNo, chattIsaguNo gurU jayau // 14 // daza prakAranI rUci, 12 aMga ane 12 upAMga tathA be prakAranI zikSAne viSe nipuNa evA chatrIza guNe yuta gurUmahArAjA jayavaMtA vArtA (14). For Private and Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org sarahasya. * Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAvA ----vidharUci 1 nisarUci (prabhue kahelA bhAva svayameva sadbhute ) 2 upadezaci, 3 AjJArUci, 4 sUtrarUci, 5 khIjarUci, 6 abhigamarUci, cha vistArarUci, 8 kriyArUci, 9 sakSeparUci, ane 10 dharmarUci, dvAdazaaMga AcArAMga, sUyagaDAMga, ThANAMga, samavAyAMga, vivAhapannattI (bhagavatI sUtra), jJAtAdharma kathAMga, uvAsagadazAMga, aMtagaDadazAMga, anuttarAvavAidazAMga, praznavyAkaraNa, vipAkasUtra ane draSTivAda e khAra aMga. tathA khAra upAMga-uvAya, rAyapaseNIya, jIvAbhigama, pannavA, jaMbUpannattI, caMda-sUrapannattI, niyAvalI, kappAvayaMsa, pukhkhIya, pukhcUlIya, vaNDIdasAu, e dvAdaza upAMga, dvividha zikSA-1 grahaNu zikSA ane 2 AsevanA zikSA, temAM grahaNazikSA te sthavIrAdika jJAnI pAsethI te te vastu heya upAdeyapaNe jANavI ane AsevanA zikSA te theAkta vivekAcaraNa karavu. e rIte chatrIza guNAvaDe alakRta gurUmahArAjA sadA jayavatA vartA ! ( 14 ). 17 have caiAdamI gurUguNa chatrIzI graMthakAra varNave che. egAra saDupaDimI, bArasavaya~ tera kiriyaThANeya / sukSma vasaMto, dhRttIsaguNo puru nacara | 5 // zrAvakanI agIyAra pratimA (pazcima) mAra vrata ane 13 kriyA sthAnAne samyaga rIte upadezatA evA 36 guNu vaDe yukata gurUmahArAja jayavatA vartA. (15) For Private and Personal Use Only bhAvA zrAvaka cAgya agIyAra paDiyA-1 zuddha niraticAra samakita pAlana rUpa darzana paDimA, 2 zuddha aNuvrata pAlana rUpa vrata DimA, 3 zuddha sAmAyaka sevanarUpa sAmAya paDimA 4 amipramukha parva niraticAra peASadha pAlana rUpa pASadha DimA, 5 5Ukita pASadha sahita pa rAtrImAM aDaga kAusagga 3
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI guruguNamALA. mudrAe sthita rahevA rUpa kAussaga paDimA, 6 zuddha brahmacarya pAlanarUpa, 7 sacitta AhAra tyAga rUpa, 8 sAvadya (sadaSa) AraMbha tyAga rUpa, 9 anyakRta paNa AraMbhatyAga rUpa, 10 uddiSTa (svanimitta kRta prAsuka paNa AhAra) tyAga rUpa ane 11 pUvata guNa yukta niHsaMgapaNe sAdhu liMga, pAtrA dhArI susA dhunI pere leca karI vicAravA rUpa zramaNabhuta paDimA e rIte 11 paDimAkahI temAM pahelI eka mAsanI, bIjI be mAsanI yAvat 11 mI 11 mAsanI pUrvalI parimAmAM pAlana karavA yogya sarva karaNaya yukta jANavI. zrAvaka ceAgya bAra vrata-pAMca aNu vrata, traNa guNa vrata ane cAra zikSAvrata (Ane savistara khulAse zrAvaka kalpatarU pramukha thakI jANa levA gya che.) tathA tera kiyA sthAne-1 arthadaMDa rUpa artha kriyA 2 anartha daMDa rUpa anartha kiyA, 3 prANu vadha rUpa hiMsA kiyA, 4 sahasAkAra rUpa Ake smikI kriyA, 5 draSTi bhrama thakI draSTikI kriyA 6 mithyA bhASaNa rUpa mRSA kiyA, 7 corI rUpa adA kiyA 8 citta u. pAdhi (saMka95 vikalpa) rUpa adhyAtma kiyA 9 ahaMkRti rUpa mAna kriyA, 10 cheSa rUpa amitra kriyA, 11 mananI kuTilatA rUpa mAyA kriyA 12 gRddhi Asakita rUpa lobha kriyA ane 13 kevaLI bhagavAnane eka samayanA (zatA) baMdha rUpa IryApathikI kriyA e 13 kriyA sthAna kahyAM. te sarva sArI rIte samajAvatA evA 36 guNa yukata gurU zrI jayavaMtA vata. (15) have graMthakAra pannaramI guruguNa chatrIzI varNave che. bArasau~veogaviU, dasavihapacchittadANaniuNamaI / caudasauvaMgaraNadharo, chattIsaguNo gurU jayau // 16 // bAra upaganA jANuM, daza vidha prAyazcitta devAmAM kuzaLa ane cauda upakaraNe dhAranArA evA 36 guNa vibhUSita gurUmahArAjA sadA jayavaMtA varte. (16) For Private and Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. bhAvArtha-dvAdaza Upaga-mati, zrata, avadhi, mana: paryava ane kevaLa e pAMca jJAna, mati ajJAna zruta ajJAna ane virbhAgajJAna e traNa ajJAna, cakSu darzana,acaluM darzana, avadhidarzana ane kevaLa darzana e cAra darzana evuM dvAdaza upayoga jANavA. dazavidha prAyazcita 1 AlocanA, 2 pratikamaNa, 3 taddaubhaya, 8 viveka, 5 kAussagna, 6 ta5, 7 amuka dikSA paryAyacheda, 8mULa (sarva) payoya cacheda 9 anavasthita, ane 10 pAraMcita temAM kuzaLa ane cauda upakaraNe-1 muhapatti, 2 rajoharaNa, 3-5 kalpatrika pa-12 pAtra upagaraNa 13 mAtraka ane calapaTTa temAM be kapaDA sUvAu ane eka unano e rIte ka5trika, ane pAtrAnAM sAta upagaraNe-pAtrA, jhaLI, pAtra sthApana, pAtra kesarIyA (pAtro pramArja, vAnuM vastra) paDalA, rajastrANa (aMtara paTTa) ane gucchA e 14 upagaraNa jANavA. e upagaraNanA dhAraka, evA 36 guNayukta gurUmahArAja jayavaMtA varte. (16) have graMthakAra seLamI guruguNa chatrIzI varNave che. bArasabheyaMmi taive, bhikkhUpaiDimAsu bhAvaNAsuM ca / niccaM ca ujamato, chattIsaguNo gurU jayau // 17 // bAra prakAranA tapa, 12 prakAranI bhikSu pratimA (paDi mA) ane bAra prakAranI bhAvanAnuM sevana karavA sAvadhAna evA 36 guNayukata gurU jayavaMtA varte. (17) bhAvArtha-anazanAdika che prakArane bAhmatapa ane prAyazcita vinayAdi cha prakArane atyaMtara tapa karavA sadA ujamALa bhikSuprati mA (12) kaMIka nyUna daza pUrvadhara, je draDha saMghayaNa, vairya ane satvazAlI heya teja gurUnI AjJA pAmI, zarIranI sAva mamatA tajI pahelI paDimA eka mAsanI ema anukrame sAta mAsanI sAtamI paDimA AdarI janakalpInI pere gachimAMthI nIkaLI pratibaMdha rahita For Private and Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 20 zrI gurUguNamALA. vicare pachI 8-9-10 mI DimAe sAta sAta divasanI pANI rahita, cAtha cAtha bhakatanI upara pAraNe AyaMbila karI rAtre kAusagga dhyAne aDaga rahI devAkRita gheAra upasargane sahe, 11 mI eka ahArAtrInI jaLa rahita chaThThuM karIne ane 12 mI eka rAtrinI a jhUma karIne kAussagga mudrAe rahe; temAM siddhasillA upara animeSa draSTi sthApIne rahetAM avadha, mana: paryaMtra ke kevaLajJAna upaje te tathA anityatAdika 12 bhAvanA ( vistAra mATe juo zAMta sudhArasa ) nuM sevana karavA sadA sAvadhAna evA 36 guNayukata gurU mahArAjA jayavatA vartA! (17) have graMthakAra sattaramI gurUguNa chatrIzI varNave che, caudaguThANaniuNo, caudasa paDivapamuhaguNakalio / sumo esI, chattIsa guNo gurU jayau || 18 // cauda guNasthAnakamAM nipuNu, cauda pratirUpa pramukhaguNathI bharelA ane ATha sUkSma ( jIvarakSA ) nA upadezaka evA 36 guNa yukta gurU jayavatA vatoM ! 18 bhAvArtha-mithyAtva, sAsvAdana pramukha 14 guNasthAnakanuM savistara svarUpa guNasthAnaka mArAha ane kamagrathAdikathI jANavA ceAgya che, temAM nipuNa; pratirUpAdi guNe!-1 Adarza jIvanamALA ( jene jotAMja gautamAdi gurU sAMbhare evA svarUpavata te pratirUpa ) 2 sUryanI jevA tejasvI-pratApavata, 3 advitIya jJAnavAn, 4 madhura bhASI, 5 gaMbhIra, 6 dhairyavAna, 7 upadezadAna devA ujamALa, 8 jemane nivendrita karelI guhya vAta heATha mahAra jAya nahi evA aparizrAvI, 9 sAmya-zItaLa svabhAvI, 10 gaccha hita mATe saMgrahapIla, 11 drabyAdika caturvidha abhigrahadhArI, 12 anAtmaprazasI ( mAtmazlAghA rahita ), 13 acapala-sthiratAvata ane 14prazAnta-vairAgyabhInA hRdayavALA. e 14 guNavaDe ala'kRta tathA For Private and Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. 21 ATha sUkSma-1 esahimapramukhasneha sUma, 2 paMcavarNapuSpa sUma, 3 kuMthupramukhaprANa sUma, 4 usiMga sUma, 5 pazuga sUma, 6 bIja sUma, 7 harita sUkSama ane 8 aMDa sUkSma e ATha sUkSma (jIvarakSA) nA upadezaka evA 36 guNayukta gurUzrI jayavaMtA varte ! (18) aSTasUkSmane adhika vistAra kalpasUtra madhye sAdhusAmAcArImAMthI je. have graMthakAra aDhAramI gurUguNachatrIzI varNave che. paMcadasajogasannoM-kahaNeNa tigAravANa cAraNa / sallatigavajaNeNaM, chattIsaguNo gurU jayau // 16 // 15 ega ane 15 saMjJA saMbaMdhI upadezavaDe, traNa gAravanA tyAgavaDe ane traNa zalya tajavAvaDe chatrIza guNa yukta gurUmahArAja jayavaMtA vAto! 19 bhAvArtha-satya, asatya, mitra ane vyavahAra (asatyAmRSA) mana tathA vacanaga-1 deha mAtra vyApaka jIva sadasaH rUpa che, ityAdika yathAsthita vastu cintavanarUpa satya mana ane ja95narUpa satya vacana; 2 tethI viparIta cittavana ane ja5na ane satya mana ane vacana; 3 AMbAdi aneka prakAranAM vRkSavALA vanane AMbAnuM ja vana mAnavuM ne kahevuM te mizra mana ane vacana; tathA AmaMtraNa, AjJA, upadezacintana ane kathanarUpa mana ane vacana (jema-he devadata! ghaDe lAva, dharma kara ityAdi,) asatyAmRSA vyavahAra mana ane vacanaga samajavA. vaLI audArika, audArika mitra, vaikriya, vaikriya mizra, AhAraka, AhAraka mizra, ane kArpaNa e sAta prakAranA kAga e rIte 15 vega kahyA. 15 saMjJAAhAra, bhaya, mithuna ane parigraha e cAra saMjJAkrodhAdika cAra kaSAya, ogha ane lakasaMjJA yukta dasa saMjJA tathAsukha, duHkha,meha, durgachA ane zakayukta 15 saMjJA jANavI. temAM jaLAdi AhAra For Private and Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 zrI gurUguNamANA. grahaNa karanAra tRNu-vRkSAdikanI pere AhAra saMjJA 1, bhaya mehanIyanA udayathI lajAmaNI velanI pere bhaya saMjJA 2, veda meAhanIyanA udayathI campaka, tilaka ane azAkavRkSanI pere maithuna sa'jJA 3, lAbha mAhanIyanA udayathI taMtuevaDe vADa sAthe vIMTAtI velanI pere athavA nidhAnane mULavarDa AcchAdita karatA vRkSanI pere parigraha saMjJA 4, krodhanA udayathI kUvAmAMthI Akrozaka bhaNI doDanArA pArAnI pere krodha saMjJA pa, mAnanA uddayathI huMkArA mUkatA keAkanadakanhArdikanI pere mAna saMjJA 6, mAyAnA uyathakI pAMdaDAvaDe phaLane DhAMkatI cIbhaDAnI velanI pere mAyA saMjJA 7, leAbhanA udayathakI nidhAnane prarAhavaDe vIMTatA bilva ane palAzavRkSanI pere lAbha sa'jJA8, cAlatA mAne mUkI vADa upara caDhatI latAnI pere jJAnaupayogarUpa AvasanA 9, sakriyathI vikAsa pAmatA-khIlatA kamaLanI pere darzanaupayeAgarUpa lAkasajJA 10, zAtA ane azAtArUpa sukha-duHkha saMjJA sarva jIva prasiddha che 11-12, sUrya sanmukha hasta caiAjI rahenArI auSadhInI pere mithyAdaza`narUpa meAhu sajJA 13, azuci sparza thI ke draSTidASathI zlAni pAmatI tathAprakAranI velInI pere. viSNutirUpa vicikitsA ( duga'chA ) sa'jJA 14, ane zAkamADunIyanA udayathI AMsu pADatI rUdantI velInI pere zAka sajJA. e rIte 15 saMjJA zAstra prasiddha che. rasagArava, Rddhi gArava ane zAtA gArava e traNa gArava tathA mAyA zalya, nidAna zakya ane mithyAdarzana zalya e traNa rAjyanuM savistara myAna upadezamALA thakI avadhAravuM, e sarva doSathI rahita evA 36 guNa:yukta gurU jayavatA vartA ! ( 19 ) have graMthakAra ogaNIzamI gurUguNa chatrIzI varNave che. solasasolasa ugga- upayaNadAsavirahiyAhAro | caDavihabhirgIhinira, chattIsaguNo gurU jayau // 20 // sALa sALa udagama ane utpAdanA doSa rahita For Private and Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. 23 AhAra lenAra, ane cAra prakAranA abhigraha karavAmAM ujamALa evA chatrIza guNavaDe yukata gurU mahArAja jayavatA vate. 20 bhAvArtha-udagama -1 AdhAkarma, 2 aizika, 3 pUtikarma 4 mizrajAta, 5 sthApanA, 6 prAkRtikA, 7 prAduSkaraNa 8 kIta, 9 prAmitya. 10 parAvartita, 11 abhyAAhuta, 12 ubhinna, 13 mAlApahata, 14 Arodha, 15 anisRSTa, ane 16 adhyavapUraka e 16 uddagama deSa kahyA che. temAM sAdhu mATe saMkalpane karela AhAradika AdhArmika, sAdhuneja uddezI karela dezika, uktadeSa saMgathI zuddha AhArAdi paNa azuddha thAya te pUtikarma, pitAnA mATe tathA sAdhu mATe sAthe meLavI karela mizra, sAdhu arthe sthApI mUkela te letAM sthApanA, svanimitta chatAM sAdhuone AvavAnA ke javAnA jANune AgaLa ke pAchaLa tadarthe AraMbha kare te prAtikA, aMdhArAmAM rahelI vastu sAdhumATe dIpAdikavaDe joI kADhavI athavA bAhera prakAzamAM ANavI te prAduSkaraNa, pitAnA ke pArakA mUlyavaDe vecAtI lIdhela kIta, ucchItuM mAMgI lAvI gRhastha Ape te prAcitya,phera badala karIne Ape te parAvartita, grAmAntarathI ke gharamAMthI sAdhu nimitte sAmuM ANeluM abhyAhUta, baMdha karela kaThI vigerenuM meM sAdhu mATe ughADIne ghI vigere Ape te ubhinna, hAtha na pahoMce evI vastu mALAdikathI utArI Ape te mAlApahata, keI pAsethI kheMcI laI Ape te Adha, sAdhAraNa vastu bIjA badhAnI saMmati vagara Ape te anisRSTa, ane potAnA mATe rasoI karAtI hoya temAM sAdhu nimite umerI nAMkhavuM te adhyavapUraka deSa. e rIte 10 udagama deSa varNavyA. have utapAdanA deSa varNave che. AhAra mATe gRhasthanA bALakene meLAmAM rAkhI ramADavAM te dhAtrISa, saMdeza laI javA lAvavA te duti doSa, bhaviSya phaLa-lAbha hAni bhAkhatAM nimitta doSa, gRhastha pAse svajAti pramukha prakAzamAM AjIvanA doSa, je dAtA jene bhakta heya For Private and Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI guruguNamALA. tenI pAse pite paNa tene ja bhakta che ema kahetAM vanIpadoSa, AhAra mATe auSadha upacAra batAvatAM cikitsA deSa, kaMIpaNa Dara batAvavAthI maLe che ke papihuDa, prazaMsA ke apamAna pAmI dAtAne abhimAne caDhAvI je prApta thAya te mAnapiMDa. adhika IcchAthI mAyAvaza thaI meLavAya te mAyApiMDa, keIpaNa vastunI vRddhithI ati ghaNu pharatAM bhapiMDadAna lIdhA pachI ke pahelAM dAtAnA vakhANa karatAM sastavadeSa, AhAra arthe strI devatA adhiSita prabhAvavALA varNa AmnAyane prayuM jatAM vidyApiMDe, devAdhiSita ane pATha siddha evA prabhAvavALA varNa AkhAyane prayuM jatAM maMtrapiMDa, deSa,adazIkaraNa mATe nayana aMjanAdika karatA cUrNapiMDa, saubhAgya darbhAgya phaLadAyI pAdale pAdika rogane prayuMjatA gapiMDa, ane vazIkaraNAdi karatAM mULakarma, e saLa utpAdana thI je mukta rahe tathA dravya, kSetra, kALa ane bhAva e cAra prakAranA abhigraha (zrI vIra prabhunI pere) je dhAratA hoya te 36 guNayukta gurU jayavaMtA varto. have graMthakAra vIzamI chatrIzI varNave che. solasavayaNavihinnU , satarasavihasaMjamaMmi ujjutto / tivirAhaNAvirahio, chattIsaguNo gurU jayau / / 21 / / seLa vacananA jANa, sattara prakAranA saMyamamAM ujamALa ane traNa prakAranI virAdhanA mukata evA 36 guNa yukta gurUzrI jayavatA vartA. 21 bhAvArtha-bhUta bhaviSya ane vartamAna e traNa kALa, eka, dvi ane bahu e traNa vacana, strI, purUSa ane napuMsaka e traNa liMga, pakSa e (devadatta) pratyakSa A (devadatta), upanIta upanIta vacana (A udAra ane RddhivAn (purUSa), upanIta a5nIta vacana (A trAddhivaMta paNa kRpaNa) apanIta upanIta For Private and Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. n annnn vacana (A daridra paNa udAra), apanI apanIta (A daridra ane kRpaNu) athavA (1 surUpa ane suzIla strI, 2 surUpa ane kuzIla, 3 kurUpa ane suzIla tathA 4 kurUpa ane kuzIla strI)e cAra udAharaNe paNa ghaTI zake che, ane jJAnavirAdhanA, darzanavirAdhanA tathA cAritra virAdhanA e traNa virAdhanAthI mukta evA chatrIza guNayukata gurU jayavaMtA vartA. 21 have graMthakAra ekavIsamI chatrIzI varNave che. naradikkhadosa aTThA-raseva aTThAra paaNvtthaannaaiN| dUreNa pariharaMto, chattIsaguNo gurU jayau // 22 // aDhAra purUSa dIkSA doSane tathA aDhAra vApasthAnane dUrathI pariharatA evA chatrIza guNayukata zrI gurUmahArAja jayavaMtA vartA! 22. bhAvArtha -purUSa dIkSA do-sAta ATha varSa) bALa, vRddha, napuMsaka, (purUSa strI ubhayanI viSayAbhilASAvALo), kalaba (atyaMta kAyara, purUSArtha rahita), jaDa, vyAdhita (bhagandara, atisArAdi rogagrasta), stana (caura), rAjaapakArI (rAjadrohI) unmatta (bhUtagrahIta), adarzana (kANe AMdhaLe athavA tyAnarSi nidrAvAna), dAsa-dAsa putra, duSTa (viSaya-kaSAya duSTa), mUDha (mUrkha athavA vyAmUDha), gANAta (karajavAna), jugita (jAti, karma ane zarIrAdi vaDe dUSita hoya te,) upasthita (bhegalAhika), bhUtaka (vRtti kiMkara), ziSya niSphaTaka ( mAtapitAdika vaDIla pramukhanI saMmati vagara bhagADIne dIkSA devAya te) ukta 18 purUSa dIkSA doSa samajavA. te tathA prANAtipAta, mRSAvAdAdi 18 pApasthAnakone dUrathI ja parIharatA e rIte chatrIza guNavaDe alaMkRta gurUmahArAjA sadA jayavaMtA varto ! ra2. - For Private and Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI guruguNamALA. have graMthakAra bAvIzamI chatrIzI varNave che. sIlaMgasahassANaM, dhArato taha ya baMbhabheyANaM / aTThArasagamuyAra, chattIsaguNo gurU jayau / / 23 // 18 hajAra zIlAMgane tathA 18 prakAranA udAra zIlane dhAraNa karatA evA chatrIza guNavaDe suzobhita gurUmahArAjA jayavaMtA vartA: 23. bhAvArtha-pAMca sthAvara, traNa vikasendriya ane paMcendriya jIne tathA ajIvane jIvabuddhithI mana vacana kAyAvaDe haNe nahi, haNAve nahi temaja haNatA pratye anude nahi e rIte pAMca Indriyane kAbumAM rAkhatAM, AhAra, bhaya, mithuna ane parigraharUpa cAra saMjJAthI nahi derAtAM, kSamAdika daza prakArane zramadharma pALatAM 18 hajAra zIlAMga thAya che. vaLI divya (vaikriya) ane audArika viSayabhega mana vacana kAyAthI bhagave nahi, bhegavA nahi, temaja bhogavanArane anume de nahi e rIte 18 prakAranA udAra zIlane je sArI rIte dhAraNa kare te chatrIza gurUguNavaDe vibhUSita gurUmahArAjA sadAya jayavaMtA vartA! ra3. have graMthakAra trevIsamI guruguNa chatrIzI varNave che. ussaggadosaguNavI-savajo satarabheyamaraNavihiM / bhaviyajaNe payaDato, chattIsaguNo gurU jayau // 24 // egaNuza utsarga (kAussaga) dene vajetA ane savAra prakAranI maraNavidhi bhavya janene samajAvatA evA 36 guNayukta gurU jayavaMtA vate! 24 bhAvArtha-kAussaga nA 18 doDAnI jema pahoLA paga rAkhIne latAnI jema kampate, thAMbhale ke bhIMte ThIMgaNa daIne, mAle mastaka TekAvIne, gADAnI udhanI pere aMguThA ke pAnI meLa For Private and Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. 27 vIne, nagna bhIlaDInI jema guhya sthaLe hAtha rAkhIne, kedInI jema paga paheALA ke sAMkaDA karIne, cAkaDAnI jema rajoharaNa jhAlIne, nhAnI vahunI jema mastaka namAvIne, DhIMcaNu heThe vacce laTakatuM rAkhIne, DAMsa macchara karaDe nahi te mATe athavA ajJAnatAthI sAdhvInI pere chAtI DhAMkIne, AlAvA gaNavA mATe AMgaLI ke bhavAMne calAvatA, kAgaDAnI jema AMkhanA gALA pheravatA, kAThAMnI jema vastrane sakAcIsa kelI rAkhatA, yakSa vaLagela (vaLagADa) nI jema mastaka kapAvatA, mUMgAnI jema hUhU karatA, dArU pIdhAnI jema khaDakhaDatA, ane vAnaranI jema Amatema jotA tathA hoTha halAvatA kAussaga kare te 18 doSa kahyA. ukta doSone gurUmahArAja vatA hAya. vaLI 17 prakAranAM maraNa-1 samaye samaye AvakhAnAM dalIyAM tUTe te AvIcI maraNa, 2 jeTalAM AvakhAnAM daLIyAM eka vAra anubhavI anubhavI kyAM te avadhi maraNa, 3 e anubhavyA vagara ja mare te antika maraNa, 4 saMyama cega bhraSTa (?) ne alAkAmaraNa, 5 indriya-a (viSaya) mAM aMdhane vazAta maraNu, 6 prAyazcittahInane sazalya maraNu, 7 saMkhyAtA vaSa~nA AvakhAvALA tiryaMcA ane manuSyA tathA devatAo ane nArakA vagara khAkInA keTalAkane tadbhava maraNu, 8 viratirahita khAla maraNu, huM virativratane virata maraNa, 10 deza vistRtavatane mizra maraNu, 11 cAra jJAnavaMta ( mana:paryava ) sudhI chadmastha maraNu, 12 kevaLajJAnIone kevaLI maraNu, 13 gRhArdikavaDe lakSaNa thakI gAya pRSTha maraNa, 14 uMce bAMdhI laTakAvA vaDe vaihAnas maraNu, 15 sarva AhAra tyAgathI, ni:saMga paNa pratikaNA sahitane bhaktapariNA maraNu, 16 teja pratikamaNA rahitane IMgita maraNu, ane 17 cheThelA vRkSanI pere niLa rahelane pAdapeAgama maraNa, e rIte 17 prakAranAM maraNu kahyAM te savamAM chellAM traNa maraNa uttama che. agni pramukha upaghAta vaDe vive. kavate maraNu na karavuM. e sarva vidhine sArI rIte samajAvanAra evA 36 guNayukata gurU jayavatA varto. ( 24 ) For Private and Personal Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI guruguNamALA. have graMthakAra vIzamI gurUguNa chatrIzI vakhANe che. vIsamasamAhiThANe, dasesaiNA paMca gAsaidose ya / micchattaM ca cayaMto, chattIsaguNo gurU jayau // 25 // vIsa asamAdhi sthAna,daza eSaNudeSa, pAMca grAzeSaNa (mAMDalI) doSa ane mithyAtva doSane tajatA evA ka6 guNayukata gurUzrI jayavaMtA vate. 25 bhAvArtha-viza asamAdhi sthAna-1 tatacArI (ati utAvaLe cAlanAra), 2 apramArjita sthAyI (pUjyA pramAryA vagara rahenAra) 3 dupramArjita sthAyI (astavyasta pujanA pramArjanA karI rahenAra), rikata vasati sevI, 5 atirikta (adhika) zayanAdi sevI, da ratnAdhika paribhASI, 7 vipaghAtI, 8 bhUtapaghAtI 9 saMjalanapaghAtI 10 (atI) dIrgha kepI, 11 parAmukha avarNavAdI (Bach-Biter) 12 vAraMvAra "tuM cAra che" ItyAdi vadanAra, 13 upazAnta thayela lezane udIrI ubho karanAra, 14 akAla svAdhyAyakArI, 15 rajoguMDita hasta caraNa yukata, 16 rAtre uMce zabda bolanAra, 17 kalahakArI, 18 gacchabhedakArI khaTapaTa pedA karanAra, 19 sUryodayathI sUryAsta sudhI khAkhA karanAra ane 20 nirdoSa AhArAdika gaSavAmAM upayoga zUnya e saghaLAM asamAdhisthAna kahyA. temaja vaLI daza eSaNa -1 zuddha hoya tema chatAM azuddha che evI zaMkAvALuM zakti akalpya lekhAya, 2 sacitta vastu athavA zAstrAjJA virUddha vastuthI kharaDeluM hoya te mukSita, 3 sacitta pRthvI pramukha upara sthApela hoya te nikSisa, 4 sacitta phaLa pramukha vaDe DhAMkela hoya te pihita, 5 ayogya sacirAdikamAM thaIne je Ape te saMhRta 6 garbhiNe nAnA baccAvALI, AraMbha pravRtta apaga, aMdhaunmattAdi je de te dAyakadeSa, gya agyane ekaThuM karI Ape te mizra, 8 kAcuM acitta nahi thayeluM athavA bhAva vagaranuM Ape te apariNata, 9 dahIM pramukha lepa kRta kharaDelA hAtha tathA For Private and Personal Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org sarahasya. ka bhAjana vaDe ane bacelA dravya vaDe lepAyela Ape te lima, tathA je detAM DhALAya te chadita e dazaeSaNA dveSa, pAMca mAMDelI (grAsaeSaNA ) dASa-1 rasaleAlupatAthI dUdha sAkara meLavI vAparavA te saceAjana, 2 pramANathI adhika vAparavu teapramANa, 3 iSTaanukULa hAine rAga sahita tene praza Msavu te iMgAla, 4 aniSTa-pratimULa hAvAthI dveSa sahita tenI niMdA karavI te dhUma, 5 kSudhA vedanAdi cha kAraNa vagara vAparavuM te akAraNa doSa e rIte grAseSaNA yA mAMDalInA pAMca doSa kahyA. temaja adevamAM devabuddhi, agurUmAM gurUbuddhi adharma mAM dharmabuddhi ( ane devamAM devabuddhi, gurUmAM agurUbuddhi tathA dharmamAM adharma buddhi ) e . parama rAga-aMdhakAra-zatruviSarUpa mIthyAtvadoSa jANavA. e rIte kahelA samasta doSAne tajatA evA 36 guyukta gurU jayavatA varto ! 25. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir have graMthakAra pacIzamI chatrIzI varNave che. igavIsasabailacAyA, sikkhAsArlasa panaraThArANaM | zrAvaNe sayA, dhattIsaguNo guru gaya' || 26 || ekavIza zakhalatA sthAnane tyAga karavA vaDe ane zikSAzIlanA pannara sthAna AdaravA vaDe 36 guNayukta gurU mahArAjA jayavaMtA thatI. 26. bhAvArtha :--zaLatA sthAna-eka varSamAM AkuTIvaDe ( jalAzayanI pramukha ) utaravA rUpa daza lepa karanAra sAdhune prathama zamala sthAna, ekamAsamAM traNa lepa karanAra ( sAdhu ) ne bIjuM, ( anAkuTI vaDe ) vadha karanArane trIjuM, asatya khelanArane ceAthu, anutta lenArane pAMcama, maithuna sevanArane chaThThuM, rAtre khAnArane sAtama, AdhAkarmika khAnArane AThamu, rAjapi'Da khAnArane natramu, vecAtuM ANela. lenArane dazamuM, ucchatu Aghelu lenArane agIcAram, sAmuM ANuM lenArane khAramuM, bIjA pAsethI khuMcI lIdheluM For Private and Personal Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 30 zrI guruguNamALA. grahaNa karanArane teramuM, vAraMvAra mekaLAza (asaMvara) ane aniyama (apratyAkhyAna) sevanArane cidamuM, kaMda pramukha khAnArane pannara, jaLa bhInAM hAtha thakI grahaNa karanArane seLayuM, sacitta zilApaTTa (paththara) ane dhuNavALA (pilA) kASTa upara ubhanArane sattaramuM, anAcchAdita (khullI) bhUmi upara besanArane aDhAramuM, jaLa bhInuM ke rajamuMDita zarIra chatAM bhejana karanArane ogaNIzamuM, cha mAsanI aMdara eka gaccha-samudAyamAMthI anyaga7-samudAyamAM janArane vazamuM, ane hastakarma tathA anaMgakaDA karanArane ekavIzamuM zabala sthAna:jANavuM. e ekavIza zabalatA sthAna kahyAM. tenAthI gurUzrI dUra rahenAra hAya tathA zikSAzIlanAM pannara sthAna -acapala, amAyI, akautakI, svAtma niMdaka, prapaMca rahita, mitrI bhAvita, kRta mada rahita, na pApa-parikSepa, na mitre kepanazIla, kalaha Damara rahita, pratisalIna (sunigrahIta) ane suvinIta pramukha panara sthAne vaDe zikSAzIla lekhAya che. temAM AdaravaMta evA chatrIza guNayukta gurUmahArAjA jayavaMtA voM ! 26. have graMthakAra 26 mI guruguNa chatrIzI varNave che. bAvIsaparIsahahiyAsaNeNa cAraNa cau~daisarahaM ca / abhitaragaMthANaM, chattIsaguNo gurU jayau // 27 // bAvIza parISaha sahana karavA vaDe ane cauda abhyatara graMtha (parigraha) ne tyAga karavA vaDe 36 guNayukta gurUmahArAja jayavaMtA varto! 27, bhAvArtha -sudhA, tRSA, zIta, uSNa, daMza, acala, strI, carcA pramukha bAvIza parIsone jItanArA ane purUSa, strI, napusaMka vedayarUpa traNuveda, hAsya, rati, arati, bhaya, zoka, durgachA rUpa hAsya SaTaka, mithyAtva tathA cAra kaSAya e cauda prakArane alpe. For Private and Personal Use Only
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. tara graMtha kahyA che tenA tyAga karanArA evA 36 guNayukta gurUmahArAjA jayavatA vartA ! 27. have chavIzamI gurUguNa chatrIzI graMthakAra vakhANe che. paraNavei~yA visuddhaM, chaddosa vimukta paMcavIsavihaM / paDile he kuNato, chattIsaguNo gurU jayau // 28 // 1 paMcavidha vedikA vidyutlR tathA SaD doSa vijeta paMcavIza prakAranI pratilekhanA karatA evA chatrIza gurUguNayukta gurUmahArAjA jayavaMtA vartA ! 28. bhAvArtha:--paga prasArI ( paheALA karI ), DhIMcaNunI mahAra hAtha rAkhI ityAdi pAMca vedikAdoSane TALI, prasphATana ( vastrane khuba aphALavAlTAkA mAravA ), vyAkSiptatA ane nacAvavuM pramukha cha doSa tajI, 1 draSTi pratilekhanA, 6 Urdhva 5khkhADA ane navanava akhaMDA ane pramA na maLIne 25 pratilekhanA kare evI rIte 36 guNuyukta gurUmahArAjA sadAya jayavatA vartA ! 28. have graMthakAra aThThAvIzamI gurUguNa chatrIzI varNave che. sattAvIsavihehiM, agAraguNehiM bhUsiyasarIro | navolisundrAddI, chattIsagupte gurU naya' II RE I sattAvIza prakAre sAdhuguNu vaDe bhUSita gAtra ane navAti zuddha AhAra grahaNa karanArA evA chatrIza guNacuta gurU jayavatA vo ! 29. For Private and Personal Use Only bhAvA--pAMca mahAvrata ane rAtrIleAjananA sarvathA tyAga e cha vrata, pAMca indriyAnA nigraha, bhAvakaraNa, satya, kSamA (samatA) virAgatA, mana vacana kAyAnA nirodha, cha kAyanI rakSA, sayamA
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 32 zrI guruguNamANuM gamAM upaga, vedanA-kaSTa sahiSNutA, ane maraNAntika upasarga adhisahana e sAdhu yogya ra7 guNavaDe alaMkRta hoya ane na haNe, na haNAve, haNatAne na anude na rAMdhe, na raMdhAve, rAMdhatAne na anude na kharIde, na kharIdAve, na kharIdanArane anude e rIte navakeTi zuddha AhAra grahaNa kare evA 36 guNayukta gurU jayavaMtA vartA. 29 have graMthakAra ogaNatrIzamI guruguNa chatrIzI vakhANe che. aDavIsaladdhipayaDaNa-pauNo loe tahA payAsaMto / aDavihapabhAvagattaM, chattIsaguNo gurU jayau // 30 // aThAvIza labdhi pragaTa karavA ujamALa tathA aevidha prabhAvakatA jagatamAM prakAzatA evA 36 guNayukta guru mahArAja jayavaMtA varte. 30 bhAvArtha-Ama sahI, vipesahI, khela sahI, jale - sahI, sasaNI, saMbhinnazreta, avadhi, jumati, vipulamati, cAraNa, AsIvisa, kevalI, gaNadhara, pUrvadhara, arihaMta, cakravatI, baladeva, vAsudeva, kSIra--madhu-kRtADhava, kekabuddhi, padAnusArI, bIjabuddhi, te jelezyA, AhAraka, zItalezyA, vaikriya, akSaNa mahAnasI ane pulAka labdhi e 28 labdhione savistara adhikAra (gurUgamya) TIkAdikanA AdhAre jANavA yogya che, te pragaTa karavAprApta karI levA sAvadhAna hoya ane 1 prAvacanI, 2 dharmakathI, 3 vAdI, kanaimittika, pa tapasvI, 6 vidyA-maMtrasiddha, 7 aMjanagAdi siddha ane 8 pradhAna kavi e ATha prakAranA prabhAvaka kahevAya che, tevA 36 guNayukta gurU jayavaMtA vartA! 30 For Private and Personal Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. have graMthakAra trIzamI gurUguNa chatrIzI varNave che. egUNatIsabhee, pAvasue dUrao vivajjaMto / sagaviha sohiguNaNU, chattIsaguNo gurU jayau // 31 // 33333 ra9 prakAranA pApazrutane dUrathI parIharatA ane sAta zedhiguNAne ( sArI rIte ) jANanArA evA 36 guNacukta gurU mahArAja jayavatA vartA. 31 have graMthakAra ekatrIzamI gurUgurNa chatrIzI vakhANe che. mahamohabaMdhaThANe, tIsaM taha aMtarrArikaM ca / loe nivArayaMto, chattIsaguNo gurU jaya || 32 / 33 bhAvArtha-aSTAMga nimitta pramukha ra9 prakAranA pApazrutane dUra tajatA, ane (prAyazcita yathArtha bhAve letAM detAM) laghutA (karma-hAni, nirjarA) 1, nava nava savega zraddhAvaDe cittanI prasannatA 2, svapara pApa nivRtti 3, A vazuddhi-saraLatA 4, abhimAnAdikanA tyAgathI duSkara karaNa pattIthaMkarAnI mAtAnu pAlana ane gurUjanAnA vinaya 6, ane nirUpavA e sAta prakAranA guNa mAlAcanA varDa prApta thAya che paNa evA 26 guNayukta vartA. 31 yavatA For Private and Personal Use Only trIza mahAme haba'dha sthAnAne tathA cha aMtaraMga za trune nivAratA evA chetrIza guNayuketa gurUmahArAja jagatamAM jayavatA vo ! 3ra bhAvA--ati sakliSTa pariNAmavaDe prANIdhAtAdika aneka
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 34 zrI guraguNamALA. duSTa karma karavArUpa trIza mahA meha baMdha sthAnake AgamamAM kahyAM che te tathA kAma, krodha, lobha, harSa, mAna ane madarUpa cha pApazatruone nivAravA sadAya sAvadhAna evA 36 guNayukta gurU jyavatA varto. 32 have graMthakAra batrIzamI guruguNa chatrIzI vakhANe che. igahiyatIsavihANaM, siddhaguNANaM ca paMca nANaNaM / aNukittaNeNa sammaM, chattIsaguNo gurU jayau // 33 // siddha bhagavAnanA ekatrIza guNene tathA mati pra. mukha pAMca jJAnene vakhANavA vaDe chatrIza guNa yukA gurU mahArAja jayavaMtA vAto! 33 bhAvArthasiddhanA 31 guNe-1 azarIra, 2 asaMga, 3 ajanmA, 4 na dIdhuM, na vRtta, trAsa, na catura, na parimaMDala, na kRSNa-nIla-rakta-hAlidra (pIta)-zukala varNa, surabhi-durabhigaMdha, na tikta-kaTuka-kASAyika-Asla-madhura rasa na karkaza-mRdu-gurU-laghu zIta-uSNu-snigdha-lakSasparza, na sI, na purUSa ane na napuMzaka evA 31 siddhanA guNe tathA matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryavajJAna ane kevaLajJAna, e pAMca jJAnane vistArathI) vakhANutA evA chatrIza guNavaDe alaMkRta gurU mahArAjA sadA jayavaMtA vartA.30 * pite abahuzruta chatAM huM bahukRta, atapasvI chatAM tapasvI, abrahma cArI chatAM brahmacArI chuM ema dAMbhitA Adare--mAyA mRSAvAda seve, vAra. vAra kaleza kare, anyane sAdhu dharmathI cUkave, sarvajJa-vItarAganA avarNavAda bele, AcArya upAdhyAyanI helanA-niMdaAzAtanA kare-adharmika yogane jANuM vAraMvAra karyuM je, vamelA kAmane pharI iche vigere. For Private and Personal Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. 35 have graMthakAra tetrIzamI guruguNa chatrIzInuM varNana kare che. taha battIsavihANaM, jIvANaM rakhaNami kayacitto / jiyacauvvihovasaggo, chattIsaguNo gurU jayau // 34 // batrIza prakAranI jIvarakSA karavAmAM sAvadhAna ane cAra prakAranA upasargane jitanArA evA chatrIza guNa yukta guru mahArAja jayavaMtA vate. 34 bhAvArtha-batrIsa prakAre jIva rakSA-pRthvI, pANI, agni, vAyu, sAdhAraNa vanaspati e pAMcesUkSma ane bAdara maLI daza pratyeka vanaspati, beIndriya, triIndriya, caundriya tathA saMsI, asI (paca Indriya) maLIne 16 te badhA paryApta ane aparyApta maLIne 32 bhede che jANavA, temanI rakSA karavA sadAya sAvadhAna rahe, ane cAra prakAranA upasarga-1 devakRta, 2 mAnavakRta, 3 tiryacakRta ane 4 AtmasaMvedana (kRta). temAM devakRta ane mAnavakRta upasarga cAra cAra prakAre-1 hAsyathI, 2 rAgathI, 3 TveSathI athavA 4 vimarzathI. tiryacakRta upasarga paNa cAra prakAre-1 bhayathI, 2 prasveSathI, 3 AhAra nimitte athavA 4 pitAnAM bALasaMtAna ke raheThANanuM rakSaNa karavA mATe. temaja AtmasaMvedana upasarga paNa cAra prakAre 1 saMghaTTana (AMkhamAM paDeluM kANuM ceLavA vigere)thI, 2 prapatana (paga lapasI paDavAthI ekadama ghaNuM vAgI jAya tethI, 3 staSNana (mUrzita thavAthI ke vAyu vege thoDA vakhata hAtha paga thaMbhAI jAya te)thI, ane lezana (gADha regavaDe kaI aMga bhAga kazita thAya te)thI upasarga cAra prakAre thAya che. deva, mAnava kRta upasarga prakArAntare paNa kahela che te sarva upasargo sahana karavAmAM nizcaLa rahe evI chatrIza guNayukta gurUmahArAja jayavaMtA vartA! 34 For Private and Personal Use Only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI guruguNamALA. have graMthakAra trIsamI guruguNa chatrIzI varNave chebttiisdosvirhiy-vNdnndaanns nizcamahigArI ! cauvihavigaheMviratto, chattIsaguNo gurU jayau // 35 // batrIza doSa rahita vaMdana (katikarma) karavAne sadAya lAyaka ane cAra prakAranI vikathA rahita evA 36 guNayu kA gurU jayavatA vartA! 35 bhAvArtha--anAdarapaNe, stabdhapaNe ItyAdi 3ra deSa rahiTa tapaNe je sadAya vaMdana karavA gya che (te doSanuM savistara svarUpa bhASyatraya paikI gurUvaMdana bhASyathI jANavuM). tathA strI kathA, bhakta (bhejana)kathA, dezakathA ane rAjakathA e cAra prakAranI vikathAthI viraktadUra rahenAra evA chatrIza guNayukta gurUmahArAja jayavaMtA vartA! 35 have graMthakAra pAMtrIzamI gurUguNa chatrIzI vakhANe che. tittIsavihAsAyaNe-vajaNajuggo ya vIriAyAraM / tivihaM aNigRhaMto, chattIsaguNo gurU jayau // 36 // gurunI AgaLa cAlavA pramukha 33 AzAtanA varjana yegyA ane traNa prakAre vIrvAcArane sArI rIte pALatA evA 36 guNayukta gurU jayavaMtA varto! 36 bhAvArtha-gurU AzAtanA-gurUnI AgaLa, paDakhe temaja najadIka besatAM, UbhatAM, ke hIMDatAM, gurU pahelAM Acamana karatAM, gamanAgamana AvatAM, rAtre jAgatA chatAM gurU pUche te upara lakSa nahi ApatAM, AvelA sAdhune gurU pahelAM bolAvatAM, keIka ziSya pAse prathama bhikSAnI AcanA karI pachI gurU pAse AlecatAM, eja pramANe gurU pahelAM bIjAne bhikSA batAvatAM, bIjAne For Private and Personal Use Only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. 37 prathama nimaMtraNa karatAM gurUne pUchayA vagara sAdhuo pratye yathArUci ghaNuM detAM, gurUne yatkiMcit ApI svayaM snigdha madhurAdikane upabhega karatAM, rAtrInI pare bIje vakhate paNa gurU vacanane Adara nahi karatAM, gurU pratye kaThora vacana kahetAM, Asana upara beThAM beThAMja gurUne uttara ApatAM, zuM che ema gurU pratye techaDAIthI) pUchatAM ke belatAM, tuMkAra karavAthI, gurUe kaMI karavA kahyuM chate "tameja kema karatA nathI" ema sAmuM belatAM, gurU dharmakathA karatA hoya temAM kaMTALo lAvatAM-khinna mana thatAM, "tamane yAda nathI, tene e artha saMbhava nathI" ema kahetAM, cAlatI kathAmAM bhaMga pADI vacamAM poteja kathA karavA mAMDatAM, "have gecarI vakhata thayela che ItyAdika bAnA kADhI parSadA bheda karatAM, parSadA beThI hoya te vakhate (gurU chatAM) savizeSa kahetAM, gurU zayyAdikane pagathI saMghaTTa karatAM, gurU zayyAdikamAM besatAM-sUtAM, gurUthI uMcA Asane ke samAna Asane besatAM AzAtanA lAge che. ukta sakaLa AzAtanA vajIneja suvinIta ziSya gurUnI sevA-bhaktine yathArtha lAbha levA prayatna kare che tevA pavitra dharmanI yogyatA meLavI zake che. vaLI mana, vacana ane kAya nuM chatuM baLavIrya gopavyA vagara pheravavuM te traNa prakArane varyAcAra pALanAra evA 36 guNayukta gurU jayavaMtA vata! 36 have graMthakAra chatrIsamI guruguNa chatrIzI varNave chegnnisNpy?cuvih, battIsaM tesu niccmaautto| cauvihaviNayapavitto chattIsaguNo gurU jayau / / 37 / / cAra cAra prakAranI AThagaNuM saMpadAmAM sadAya sAvadhAna ane cAra prakAranA vinaya vaDe pavitra evA 36 guNayukata gurU zrI jayavatA vartA! 37 bhAvArtha-1 AcArasaMpata, 2 zrutasaMpata, 3 zarIrasaMpata, 4 vacanasaMpat, 5 vAcanasaMpat, 6 matisaMpata, 7 pragati For Private and Personal Use Only
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 38 zrI gurUguNamAlA. saMpat ane 8 saMgrahaparijJAsa pat e aSTagaNI sa MpadA te darekanA cAra cAra bheda nIce mujakha jANavA ceAgya che. AcAra sa`padA-1 caraNa sittarI sahitatA, 2nimaMdatA--mRdutA yA kAmaLatA, 3 aniyata ( apratibaddha ) viddhAztiA ane 4 jitendriyatA. zruta saMpadA-1 yuga pradhAnA gamajJatA ( sarvotkRSTa vidvattA ), 2 paricita sUtrAtA, 3 utsarga apapAveditya, ane 4 udAttAdipaDhuMvaNAccAritva. zarIra sa'padA-1 samacaturaa saMsthAnatA, 2 saMpUrNa aMge pAMgatA, 7 sapUrNa paMcendriyatA, ane 4 tapa parISahArdika sahiSNutA ( sahanazIlatA ). vacana sapadA-1 askhalita pratibhA ( zAli ) 1, 2 madhura vAkayatA, 3 nirvikAra vacanatA ane 4 sphuTa vacanatA.. vAcanA sa'paTTA-1 cAgyAyeAgya pAtrajJatA, 2 pUrvasUtrArtha pariNambe chate apara sUtrArthadAna, 3 sUtra pratye utsAhana, ane 4 artha pratye nihitya athavA nirvAhakatva. sati sa`padA-1 avagraha-avyakata grahaNa, 2 ihA-vimarza, 3 apAya-nizcaya ane 4 dhAraNA-avismarajI. prayAga mativAda muSThi-1 zakita parijJAna, 2 para purUSa parijJAna, 3 svapara anukULa kSetra parijJAna ane 4 svapara anukUla rAjyAdivastu vijJAna. sagraha parijJA sa'padA-1 gaNa ( sAdhu samudAya ) vihAracogya kSetrAdi parikSaNa 2 bhadrakAdikane upadeza dai gaNacintAdimAM sthirI karaNa, 3 svAdhyAya ceAgya pustakAdikanuM saMgrahaNa, ane 4 tapAnuSThAnAdikamAM ziSyAdikanI yathAyAgya nRtyannatA. e rIte gaNI saMpadAnA khatrIza bhedo kahyA che temAM sAvadhAna ane AcAra For Private and Personal Use Only
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. * ********* 5. ****** *******~-~ ~-~ vinaya, zrata vinaya, vikSepa vinaya, tathAtoSa pratighAta vinaya e cAra prakAranA vinayamAM svaparanA saMyama tagaNu pratimA vi. hArAdi sAmAcArI sAdhana lakSaNa, AcAra vinaya, sUtra artha tadubhaya bhAvarahanuM dAna-grahaNa karavA mATe preraNA ane sahAyAdivaDe zrata AcAra, mithyAtvamAMthI, gRhasthapaNAmAMthI ke pramAdamAMthI khaseDIne sArA caDhatAbhAvamAM sthApavuM te vikSepa vinaya ane viSaya kaSAyAdika deSane pratighAta karavA vaDe taSipratighAta vinaya ema cAra prakArane vinaya vakhAra che, tevA vinaya vaDe nirmaLa gAtra evA 36 guNayukta gurUmahArAja jayavaMtA varte. (37) have graMthakAra graMtha samApti karatAM sUrivaranA guNenI anaMtatA ane tenuM varNana karavA pitAnI atyaMta asamarthatA darzAvatA kahe che. jaivi hu sUrivarANaM, sammaM guNakittaNaM kareuM je| sakkovi neva sakkai, ko'haM puNa gADhamUDhamaI // 38 // tahavi hu jahAsuAo, guruguNasaMgahamayAu bhattIe / iya chattIsaM chattIsiyAu bhaNiyAu iha kulae / / 36 // sirivayaraseNasuhaguru-sIseNaM viraiyaM kulagameyaM / paDhiUNamasaDhabhAvA, bhavvA pAvaMtu kallANaM // 40 // yadyapi sUrivarenA saguNene yathArtha rIte varNavavAne Indra paNa samartha nathI te pachI atyaMta mUDhamati e huM zI rIte samartha hoI zakuM? 38. tepaNa yathAzruta (zAstra-saMpradAya anusAre) gurUguNenA saMgrahavALI chatrIza chatrIzIo A kulakamAM bhakitavaDe kahI che. 39 For Private and Personal Use Only
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 40 zrI guruguNamAlA. zrI vajana sugurUnA ziSya zrI ratnazekhara sUrivare A kulakanI racanA karI che, tenuM sarala bhAve paThana pAThana karIne bhavyAtmAe kalyANanA bhAgI thAo ! (40). graMtha prazastizrImata bahat gaccharUpa kamaLamAM haMsa samAna ane buddhibaLavaDe bRhaspatithI caDhIyAtA temaja samasta vAdIndromAM mukaTa samAna evA zrI devasUrigurU jagatamAM jayavaMtA varto ! 1 ukta gacchamAM svaccha aMta:karaNavALA zrI jayazekhara nAmanA gurU.thayA temanA parUpa gaganane dIpAvavA sUrya samAna zrI vajana nAmanA sUri thayA. 2 - temanA paTTa nAyaka (paTodhara) zrI hematilakasUri thayA, temanA AdezathI zrI ratnazekhara nAmanA ziSya A vivaraNa lakhyuM che. 3 ukta vivaraNanA AdhAre yathAmati ane yathAzakti zrI gurU guNa Satrizat SatrizikA kulakanI saMkSipta vyAkhyA svapara hita mATe lakhavA prayatna karyo che tenI saphaLatA thAo ! ane aneka uttamottama saddaguNa rUpa ratnarehaNAcala samAna, zrI jinazAsana gagana dinamaNi rUpa uttama sUrivarenA zreSTa jJAna, darzana, cAritrAdika guNo pragaTa-prApta karavAnI umadA buddhithI A kulakanuM sarahasya paThana pAThanAdi karI saddaguNAnurAgI sajajano sukha saMpadA pAme! ( rahasyakAra.) For Private and Personal Use Only
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ka *samayasAra prakaraNa-bhASA anuvAda. graMthapraveza yA pIThikA. * 1 cAra varga--dharma, artha, kAma ane mekSamAM sarvajJa bhagavAna meneja uttama kahe che, kemake mekSa sivAyanA traNa vargamAM ekAntika (akSaya-avinAzI ane abAdhita) sukha nice temaNe joyuM nathI. 2 dAnAdika dharma thakI sonAnI eDI samAna pu upArjana karI ne sukhAbhAsa (kalpita sukha) vaDe mAtelA che saMsAramAM bhaTake che. 3 paisA meLavavA, sAcavavA ane evA thakI pragaTa vadha baMdha nAdika duHkha pAmatA cha kharekhara najare paDe che. 4 leza mAtra sukhano bhAsa ApI (vinoda pamADI) pariNAme zoca (ka) upajAvanAra ane durgatidAyaka evA kAma-- gane kaNa prazase? pa tethI anaMta (avadhi rahita) sukhapUrNa, samasta duHkha paraMparA rahita ane janma, jarA, maraNathI mukta evA mekSa (varga) neja samayajJa (zAkA) prazase che. 6 te kSate samyajJAna, darzana ane cAritrane saMpUrNa sevI (ArAdhI), sakaLa karma-maLano kSaya karIne mahAzaye meLavI zake che. ja A mULa graMtha (saMskRta) amArA taraphathI prasiddha thayela che, saMskRtanA abhyAsIone paThana pAThanamAM bahu upayogI che. (ki. ATha AnA posTeja judu) For Private and Personal Use Only
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI samayasAra prakaraNa e sabhya jJAna, darzana ane cAritramAM prathama jJAnasvarUpa kahe che. sarvajJa kathita yathAsthita tattva (vastu svarUpa) ne je avabaMdha tene sabhya (yathArtha) jJAna kahevAmAM Ave che. tatva padArtho tIrthakara devoe sAta kahelA che, te A rItejIva, ajIva, Azrava baMdha, saMvara nirjarA, ane mekSa, (jIva tatvanirUpaNu nAma) prathama adhyAya, temAM jIva be prakAranA che. 1 siddha+ane 2 saMsArI. temAM siddha anaMta jJAna, darzana, vIrya ane sukha lakSaNa eka svabhAvathI eka ja prakAranA chatAM chellA bhavarUpa upAdhibheda(saMbaMdha) thakI paMdara prakAranA kahyA che. te A pramANe-1 tIrtha siddha, 2 a 1 sukha dukha upaga lakSaNavaMta chava. 2 tethI viparIta lakSaNavaMta achava. 3 jevaDe karma Ave te zubhAzubha karma upAdAna hetuka hiMsA, asatyAdika Azrava, 4 chava karmane atyaMta saMbaMdha te baMdha. 5 samiti gupti vaDe Azravanirodha te saMvara. 6 sthiti paripAkathI ke tapa thakI karmonuM aMzataH khAvuM te nirjarA. 7 sakaLa karma kSayathakI sva AtmAmAM avasthAna te mekSa, (TIkA uparathI.) + kRtakRtya thayelA athavA apunarbhave lokAgra pada pAmelA athavA bAMdhelA AThe karmane sarvathA kSaya jemaNe karela che te siddha-paramAtmA kahevAya che. 1 caturvidha zramaNa saMdha utpanna thaye chate je siddha thayA te tIrthasiddha ane 2 tenA abhAve suvidhinAtha pramukha tIrthakaronA AMtare dharma vyavaccheda thaye chate jAtismaraNAdivaDe jemane mokSa mArga prApta thayo te atIthe siddha. 3 tIrthaMkara padavI pAmIne siddha thayA te tIrthakara siddha ane te padavI pAmyA vagara sAmAnya kevaLI thaIne mokSapada pAmyA te atIrthakara siddha. 5 gurUnA upadeza vagara ravayaM bodha pAmIne siddha thayA te svayaM buddha siddha. 6 ekAda vastu-saMdhyAgAdika dekhI bodha pAmI siddha thayA te pratyekabuddha siddha. 7 AcAryAdikanA upadezathI bodha pAmI siddhi pAmyA te buddha bodhitasiddha. 8 uparokta pratyekabuddha sivAya je kaI strI lige siddha thayA te strIsiddha For Private and Personal Use Only
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. 43 tIrtha siddha, 3 tIrthaMkara siddha, 4 atIrthaMkara siddha, pa svayaM buddhasiddha 6 pratyeka yuddha siddha, cha buddhAdhita siddha, 8 zrIliMga siddha, 9 purUSa li'ga siddha, 10 napuMsaka li'ga siddha, 11 svaliMga siddha, 12 anyaliMga siddha, 13 gRDasthaliMga siddha, 14 eka siddha ane 15 aneka siddha. sasArI jIvA tA ekavidha, dvividhAdrika bhede aneka prakA ranA kahyA che. te A pramANe sarve jIvAne sAmAnya rIte upaga lakSaNa hAvAthI te eka prakAranAM ( lekhAya ), e prakAranA-trasa ane sthAvara athavA satyavahArika ane asabyavahArika. temAM jeo anAdikALathI sUkSma nigeAdamAMja rahelA che, kadApi trasAdika bhAvane pAmyAja nathIte asa vyavahArika jANavA ane je jIvA sUkSmanigAdamAMthI nIkaLI zeSa jIvAmAM (jIvayeAnimAM) utpanna thayA te sa vyavahArika, te sa vyavahArika jIvA karI paNa sUkSma nigA dapaNAne pAme te paNa te sa`vyavahArika ja kahevAya che. traNa prakAranA jIvA strI, purUSa ane napuMsaka bhede karI athavA virati, avirati ane dezivarita bhede karI athavA bhavya, abhaya ane jAtibhavya bhede karIne jANavA. temAM meADA vahelA siddhi gati pAmavA yAgya hAya te bhavya, tethI viparIta hAya te abhavya ane jAti vaDe huM je kAI purUSaliMge sidda thayA te pu. siddha. 10 tIrthaMkara ane pratye. kamuddha sivAya je kAi ( kRtrima) napuMsaka li Mge siddha thayA te napu saka siddha 11 rajoharaNAdika dravyaliMga AdarI je siddha thayA te svaliMgasiddha ane 12 anya parivrAjakAdika ligeja ( samakita pramukha pAmI, kevaLajJAna upAI tatkALa ) nirvANa pAme te anya liMgasiddha. ( kevaLajJAna pAmyA pachI dIrdha AyuSya hAya tA te paNa sAdhu liMga ja Adare che. ) 13 marUdevI mAtAnI pere gRhastha li Mge aMtakRta kevaLI thaI mAkSa pAmyA te gRhastha liMga siddha. 14 eka eka samaye eka eka meAkSa jAya te eka siddha ane 15 eka samayamAM ethI mAMDIne 108 paryanta mAkSa jAya te aneka siddha jANuvA. ( TIkA uparathI ) For Private and Personal Use Only
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI samayasAra prakaraNa. bhaya chatAM kadApi siddha thaze nahi temane jAtibhavya jANavA kahyuM che ke-"sAmagrInA abhAvathI, vyavahAra rAzimAM nahi pravezavAthI je siddhisukha pAmaze nahi evA bhavya (jAtibhavya) paNa anaMtA che." nAraka, deva, manuSya ane tiryaMcagati bheda thakI cAra prakAranA eka,be, traNa cAra ane pAMca IndriyavALA hovAthI pAMca prakAranApRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspati ane traNa bhedanI kalpanAthI cha prakAranA; kRSNAdi cha lesthA pariNAmavALA ane agI kevaLIpaNe lezyA rahita (alezI) ema sAta prakAranA jIvo jANavA. ATha prakAranA cha A pramANe-1 aMDejA iMDAthI utpanna thayelA (pakSI, ghareLI, maccha, sapadika) 2 pitAjA (jarAyu rahita garbha thakI janme te hAthI, ghoDA, zaza, sArikAdika); 3 jarAyukA (garbhavejhanathI viMTAyelA-manuSya, ge, bheMza pramukha); 4 rasajA (madirA, chAza pramukha rasamAM utpanna thatA kIDA); 5 saMdajA (parasevAthI utpanna thatA jI, mAMkaNuM pramukha), 6 saMmUrNimA (tIDa, mAkhI, kIDI pramukha); 7 ubhejA (bhUmibhedathI utpanna thatA pataMgAdika) ane 8upapAtajA (devazayyAdikamAM utpanna thatA devatAo ane nArako) athavA deva, nara, tiryaMca ane nArakanA paryAya ane aparyAptapaNuvaDe karIne paNa jIvo ATha prakAranA samaja ke jenAvaDe che karma jaDe baMdhAya che te lezyA jANavIkRSNa, nIla, kApita, tejasa, patra ane zukalavarNa (vALA ati sukSma pudgala) dravya sahAya thakI jIvanA je azubha-zubha pariNAma vizeSa thAya che te lespArkanuM pariNAma jANavuM. kRSNadika dravyanA saMbaMdhathI sphaTika rananI pere AtmAne je zubhAzubha pariNAma thAya che te vezyA samajavI. te kRSNAdika dravya, sakaLa karmaprakRtinA nicaLarUpa samajavA; ane te vezyAonuM adhika svarUpa jaMbukSanA daSTAMta jAbu mATe samULa, zAkhA, prazAkhA, guccha, phaLa ane pahelAM jAMbu mAtrathI saMtoSa pakaDanAra, temaja dravya lebhathI sarva nagara, manuSya, purUSa, hathIyArabaMdha tathA laDanArAno vaMsa karanAra ane dhana mAtra haranAranA dRSTatathI suspaSTa thavA yogya che. (TIkA uparathI). For Private and Personal Use Only
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. vA. nava prakAranA-pRthvI, a, tela, vAu, vanaspati (sthAvara-ekendriya) ane 2-3-4-5 IndriyevALA che, emAM paMcendriya nA saMsI, asaNI be bheda gaNatAM daza prakAranA jANavA; agIcAra prakAranA-sUma bAdara ekendriya (2) traNa vikasendriya (5) ja lacara, sthalacara, becara (8), manuSya, deva ane nAraka (11), bAra prakAranA -prathama darzAvelA rukAya jIvo paryAptAparyApta bhede jA NavAtera prakAranA cha-sUkSma nigoda rUpa eka avyavahArika (1), pRthvI, a, teja, vAyu ane nigada e pAMce sUma bAdarapaNe babe bhede 10 kula (11), pratyeka vanaspati (12) ane trasa (13). cida prakAranA cha-sUkSama ane bAdara ekendriya (2) traNa vikalendriya (5) asaMjJI ane saMsI (7) e sAte paryApta ane aparyApta bhede athavA mithyA daSTi (1), sAsvAdana (2), mizra (3), avirata samyagdaSTi (4), dezavirata (pa), pramattasaMyata (6), apramattasaMvata (7), nivRtti bAdara saMparAya (8), anivRtti bAdara saMparAya (9), sUkSmasaMparAya (10), upazAnta kaSAya vItarAga chadmastha (11), kSINakaSAya vItarAga chaghastha (12), sagakevaLI (13) ane agakevaLI (14) ema caiAda guNasthAnakavatI paNAvaDe jI cauda prakAranA jANavA. evI rIte buddhivatae siddhAntAnusAre aneka prakAre che. vale prarUpavA yogya che. have ukta jenI saMkSepe bhavasthiti prarUpavAmAM Ave che - pRthvIkAyanI 22 hajAra varSanI, apakAyanI 7 hajAra varSanI, agnikAyanI traNa ahArAtrinI, vAyukAyanI 3 hajAra varSanI ane pratyeka vanaspatikAyanI daza hajAra varSanI-A sarve utkRSTa sthiti bAdara paryApA AzrI samajavI. have paryApta beIndriyAdikanI bhavasthiti kahe che. beIndriyanI bAra varSanI, triIndriyanI 49 divasanI, cauri ndriyanI cha mAsanI, asaMjJI paMcendriyati jaLacaranI pUrva keDInI, For Private and Personal Use Only
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 46 zrI samayasAra prakaraNa. sthalacaranI 84 hajAra ane khecaranI 72 hejAra varSanI, saMdIpa cendriya tiryaMca jaLacara, thalacara ane khecaranI anukrame pUrva kroDa, traNa pacepama ane palyApamanA asaMkhyAtamA bhAganI; garbha ja manuSyanI traNa pace pamanI utkRSTa bhavasthiti jANavI ane jadhanya bhavasthiti sarvenI aMtarmuOhatanI (paryAptaAzrI jANavI). sarve apayosa jIvAnI tA utkRSTa paNa aMtarmuhanI samajavI. sarve sUkSma nigodanI temaja khAdara paryApta nigeAdanI paNa teTalI ja jANavI. dvega, nArakInI utkRSTa 33 sAgarApamanI ane jadhanya 10 hajAra vaSa nI bhavasthiti samajavI. 46 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir avagAhanA yA dehamAna.." pratyeka vanaspati sivAya sarve ekendriyanI avagAhanA AMgaLanA asaMkhyAtamA bhAganI DAya che ane pratyeka vanaspatinI utkRSTa avagAhanA sAdhika eka hajAra jananI DAya che. eindriyanI khAra jojananI, triindriyanI traNa kAsanI, caurindriyanI cAra kAsanI, asa'nI ane sa'jJI paMcendriya tiryaMcanI eka hajAra jojananI ane sa MjJI manuSyAnI traNa kAsanI. A sarve utkRSTa avagAhanA paryAptAAzrI samajavI. posAnI jaghanya avagAhanA ane aparyAptanI jadhanya utkRSTa ane prakAranI avagAhanA AMgaLanA asaMkhyAtamA bhAganI jANavI. devatAnI svAbhAvika utkRSTa avagAhanA sAta hAthanI ane nArakAnI pAMcase dhanuSyanI samajavI. ( jaghanya avagAhanA tA utpAda kALe AMgaLanA asaMkhyAtamA bhAga pramANeja samajavI ). pUrvokta bhavasthiti ane avagAhanA AzrI vizeSa hakIkata, kAyasthiti, prANa, paryApta ane lesyAe ItyAdika saMbadhI vizeSa adhikAra zrutasAgara (vizALa AgamA )thI jANavA cAgya che. have mithyADhaSTi pramukha cAda guNasthAnAnA sthitikALa batAve che. temAM mithyAtvanA traNa prakAre sthitikALa zAstrakAre batAvyA che te For Private and Personal Use Only
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. A pramANe -1 anAdi anaMta, 2 anAdi sAnta ane 3 sAdi sAnta. temAM abhavya pahelA bhAMge, ane bhavye bIjA trIjA bhAge jANavA. abhavyene mithyAtvanI Adi temaja aMta nathI mATe anAdi anaMta bhAMge temane lAgu paDe che ane anAdi mithyASTi bhavyane samyakatva prApta thaye chate mithyAtvane aMta thavAthI anAdi sAnta (bIjo) bhAge temaja samakita pAmelA je mithyAtva pAme ane jaghanyathI aMtarmuhUrta ane utkRSTa kaMIka nyuna adha pudagala parAvarta paryata mithyAtvamAM rahIne pharI samakti pAme temane AzrI sAdi sAnta bhAge jANa. sAsvAdana (samakita) ne cha AvaLI pramANa sthitikALa utkRSTa jANa. te (sAsvAdana) anantAnubaMdhI kaSAyane udaya thaye chate upazama samaktine vakhate mithyAtva nahi prApta thayelAne hoI zake che. avirata samakita daSTine (utkRSTa) sthitikALa sAdhaka tetrIza sAgarepama kahyo che. dezavirati ane sagI kevaLIne sthitikALa kaMIka nyuna pUrvakeDa, ayogI kevaLIne sthitikALa a, I, uM, , lU lakSaNa pAMca hasva svara uccAra pramANa, mizra ane pramAdika sAta guNasthAnakane sthatikALa aMtarmuhUrta pramANa jANa. upara kahelo sthitikALa utkRSTathI samaja. jaghanyathI te sAsvAdana ane pramAdika cha guNa sthAnakene sthitikALa eka samayane ja jANa.' agI kevaLIne ajaghanya anutkRSTa sthitikALa pUrvokta paMca hasva svara uccAra pramANuja samaje, ane bAkInA cha guNa sthAnake mithyAtva, mizra, avirata, dezavirata, kSINameha ane sagI kevaLIne jaghanya sthitikALa aMtarmuhUrta pramANa jANa. che prathama adhyAya samAsa che For Private and Personal Use Only
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 48 zrI samayasAra prakaraNa ajIva tatva nirUpaNanAmA dvitIya adhyAya, tIrthaMkara deve ajIva pAMca prakAranA kahyA che te A rIte- 1 dharmAstikAya, 2 adharmAstikAya, 3 AkAzAritakAya, pagalAstikAya, ane 5 kALa. e pAcene jIvAstikAya sAthe joDatAM cha dravya kahevAya che. e sarve dravya utpAda (navA paryAyapaNe upajavuM), nAza (vartamAna payayanuM nAza pAmavuM) ane sthiti (mULa dravyapaNe banyuM rahevuM te) svabhAvavALA che. kALa zivAyanA pAMca dravya ghaNA pradezavALA hovAthI astikAya kahevAya che. pudagala zivAyanA pAMca dravya arUpI che. jIva zivAyanA pAMca dravye acetana jaDa ane akartA che. te chae dravya madhye gatipariNAma pAmelA jIva ane pudgalene gatisahAyaka dharmAstikAya che. sthiti pariNAma pAmelA jIva pudgalene sthitisahAyaka adhamastikAya che. sthAna-avakAza ApanAra AkAza che. vRddhi hAni pAmanArA pudgale che. te pudagale sparza, rasa, gaMdha, varNa, zabda, baMdha, bheda, saMsthAna, aMdhakAra, Atapa, uta, chAyA, sUkSamatA ane sthalatArUpa hatA satA karma, zarIra, mana, bhASA,vAvAsa, sukha, duHkha ane jIvita maraNa prasaMge jIvane upakAraka hetu jANavA. - vartanA pariNAmodi lakSaNa kALa; ane jJAnadarzana lakSaNavALA jIva jANavA. dharmAstikAya, adharmAstikAya, ane AkAza e traNa dravyAthatAe (dravyapaNe) eka eka dravya che. pudgale, kALanA samaye ane jIva anaMta che. pradezArthatAe (pradezapaNe) dharmAstikAya, adhamastikAya ane eka jIvanA pradeza kAkAzanA pradezatulya asaMkhyAta che. (loka ane aleka) AkAzanA pradeza anaMtA che. For Private and Personal Use Only
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. 48 paramANu sivAyanA pudgala (ka) nA pradeza saMkhyAtA. asaMkhyAtA, ane anaMtA hoya che. dharmAstikAya ane adharmAstikAya AkhA lekamAM (kAkAza pramANa) che. ane AkAza lekamAM temaja elekamAM paNa che. sUryacaMdrAdikanI gatikriyA vaDe thayela samaya, AvaLI, muhurtAdika kALa manuSyalekamAM pravarte che kemake tethI AgaLa sUrya caMdrAdika sthira-nizcaLa che). pudgala+ ane cha samasta kAkAzamAM vate che. pudagala ekAdi (kAkAza) pradezone avagAhI rahe che ane jIva lokAkAzanA asaMkhyAtamA bhAgAdikane avagAhIne rahe che. e sarva dharmAstikAyAdika pace ajIvanA bheda caMda thAya che, te A rIte-dhamastikAya, adhamastikAya ane AkAzAstikAya e traNenA 1 dravya, 2 deza ane 3 pradezanI kalpanAvaDe traNa traNa bheda gaNa 1 A lokamAM anaMtA pudgalanI cAra rAzi che. na chUTA paramANuonI, 2-3-4 saMkhyAta-asaMkhyAta ane anaMtA paramANuvALA audhonI eka eka rAzi che. (TIkA uparathI) 2 ukta kathanavaDe vyavahArika kALAvagAha zAstrakAre kahe che. ane bhAva-padArthonA te te payayane pravartaka mukhya kALa te lekavyApI jANa. (TIkA uparathI) + pUrvokta cAre rAzivALA (1chuTA chuTA anaMta paramANuMo, (2-3-4 saMkhyAta, asaMkhyAta ane anaMta paramANu niSpanna ) anaMtA pudagalo temaja anaMtA chavo saMpUrNa kAkAzamAM samajavA. lokAkAzanA eka asaMkhyAtamAM bhAgamAM eka jIva rahe che, e rIte be, traNa, cAra (asaMkhyAtamA ) bhAgamAM yAvat sarva lekane vyApI rahe che, kemake kevaLI samudaghAtanA cethI samaye samasta kAkAzane vyApI rahe che. (TIkA uparathI) 1 akhaMDa vastu-dharmAstikAyAdika. 2 kalpanAvaDe kapelA tenA be cAra vibhAga te deza. 3 jene bIje vibhAga kalpi zakAya nahi evo parama sUkSma avibhakta vibhAga te pradeza. For Private and Personal Use Only
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 20 zrI samayasAra prakaraNu. tAM huM bheda thAya che; dazamA kALa ane pudgalAnA 1 ska Mdha, 2 deza, 3 pradeza ane 4 paramANu'' rUpa cAra bhedyA che. e sarve ne ekatra gaNutAM 14 bheda thAya che. iti ajIva tatvanirUpaNu nAmA dvitIya adhyAya: artha Azravatattva nirUpaNanAmA trIe adhyAya. zubhAzubha karma ( punya-pApa) upArjana karavAmAM nidAna ( kAraNa ) rUpa Azrava kahevAya che. te Azrava 4ra prakAranA ( jJA nIoe ) kahyA che. te A rIte 5 indriyA, 4 kaSAya, 5 atratA, 3 cAga (mana, vacana tathA kAyA) ane 25kriyAo. temAM indriyA spana, rasanAdika, kaSAya-krodhAdika; atrata-hiMsA, asatyAdika; joga-mana, vacana, kAyAnA vyApArarUpa; kriyAo-1 kAyikI, 2 adhikaraNukI, 3 pradveSakI, 4 pAztiApanikI, 5 prANAtipAtikI, 6 ArabhikI, cha pArigrahikI, 8 mAyApratyayakI, 9 mithyAdarzIna pratyayakI, 10 apratyAkhyAnakI, 11STikI, 12 pRSTikI athavA spaSTikI, 13 prAtItyikI, 14 sAmatApanipAtikI, 15 naiSTikI, 16 svAhastikI, 17 AjJApanikI, 18 vaidyAraNikI athavA vaitAraNikI, 19 anAbhAgapratyacikI, 20 anavakAMkSapratyayikI, 21 prAyeAgikI, 22 samAdAnikI, 23 premikI, 24 phreSikI, 25 aiyopathikI. 4 pudagala kadhathakI chuTA nahi paDelA paramANu te pradeza ane eja chuTA paDI gayelA te paramANu kahevAya che. * A 25 kriyAne saMkSiptA A pramANe kAyAne ajayAe pravartAvatAM lAge te kAyikI 1, khAdika zastrone viSe muSTivigerenu joDavuM te adhikaraNikA 2, jIvAjIva viSaya dveSa karavAthI prAdreSikI 3, putra, kalatrAdinA viyoga duHkhathI hRdayatADana zIrasphoTanAdi karavuM, athavA parane paritApa upajAvavA te pAztiApanikI 4, svargAdi nimitte potAnA athavA krodha lAbhAdivaDe paranA prANunA viyAga karAvavA te prANAtipAtikI pa, jIvAjIva sabaMdhI AraMbha karavA te AralikI, jIvAjIva viSaya parigrahathI thAya te pArigrahikI 7, For Private and Personal Use Only
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. 51 ema sAmAnya rIte karma Agamana nidAnarUpa AzravA prarUpyA. have vizeSe jJAnAvaraNIyAdi karma saMbaMdhI-AzravA saMbaMdhI varNana kare che. ( jJAna--jJAnI pratye ) pradveSa, apalApa,x macchara,+ ( bhAtapANInA ) atazaya, avinayAdi AzAtanA ane upaghAta ( mAraNAdi)e jJAnAvaraNIya ane danAvaraNIya karmanA Azrava samajavA. ( arthAt jJAnInA pradveSa, apalApAdi karavAthI ukta ane krama - dhAya che. ) devapUjA, gurUbhakti, sarAga sajama, dezivati sajama, pAtradAna, dayA, kSamA, khALa (ajJAna) tapa ane akAma nirjarAthI zAtA vedanIya karma baMdhAya che, tethI ukta devapUjArdika zAtA vedanI parane ThagavAthI mAyA pratyayikI 8, jinavacanamAM azraddA karavAthI mithyAdarzana pratyayikI 9, saMyamAdinA vidhAta karanArA kaSAyAdine na tajavAthI apratyAkhyA nikI 10, jIvAjIvAdi padArthone kutuhaLavaDe jovAthI daSTiko 11, rAgadveSAdivaDe jIvAjIva svarUpa pUchavAthI puSTikI athavA rAgAdivaDe strIyAdikane sparza karavAthI spaSTikI 12, jIvAjIvane AzrIne ka baMdha thAya te prAtityakI 13, potAnA gAya, azvAdikanI kASTha prazaMsA kare tethI rAjI thavuM te sAma'tApanipAtikI 14, rAjAdikanA AdezathI manuSyAdi jIvAnu' athavA pASANAdi achavAnuM yaMtrAvaDe nisarjana karavuM te naiSTikI 15, peAtAne hAthe jIvAjIvane tADanA karavAthI svAhastikI 16, jIvAjIvane AjJA karavAthI AjJApanikI 17, jIvA jIvanu vidAraNa karavAthI vaidAraNuikI athavA jIvAjIvanA vikrayamAM parane ThagavAthI vaitAraNikI 18, apramArjita pradezamAM zarIra upakaraNAdi mUkavAthI anAbhAga pratyayikI 19, iha, paralAka virUddha kAryaMnA sevanathI anavakAMkSa pratyayikI 20, mana-vacana-kAyAvaDe sAvadya kArya karavAthI prAyogikI 21, AThe prakAranA karma samakALe bAMdhavAthI samAdAnikI 22, mAyAlAbhanizrita athavA rAgotpAdaka vacana khelavAthI premikI 23, krodhamAnanizrita athavA kAinI upara dveSa karavAthI TreSikI 24, akaSAyI evA upazAMtametAdikane mAtra e samayanI sthitinA ka mAtra kAyayeAgavaDe je badhAya te aiopathikI 25. x jJAnI gurU vigerenu nAma gopavavuM DhAMkavu -prakAzavuM nahi' te + temanA guNagaurava sahI na zakAya te, temanI pUjA--zakti thatI joIne manamAM kheda dharI khaLavuM te. For Private and Personal Use Only
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org para zrI samayasAra prakaraNa. yanA Azrava lekhAya. du:kha, zAka, saMtApa, AkraMdana, vadha ane ak sAsa ( svapara ubhaya sabaMdhI ) e badhAya azAtA vedanIya karmanA Azrava jANavA. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kevaLI, zruta, saMgha, tIrthaMkara ane dharmasabaMdhI avarNavAda ( niMdA ), umA dezanA ane sanmArga leApana e darzana mAhanIya karmanA Azrava che. krodhAdika kaSAyanA udayathI sakliSTa pariNAma thAya te cAritra meAhanIya karmanA Azrava jANavA, paMcendriya vadha, mAMsAhAra ane bahu AraMbha parigraha e nAra kInA AyuSya saMbaMdhI Azrava jANuvA, Artta dhyAna, sazalyapaNu N ane gUDha cittapaNuM e tiryaMca AyuSyanA Azrava che. alpa AraMbha-parigrahapaNuM, mRdutA ( naramAza ), saralatA ane ati utkRSTa ke nikRSTa nahi evA madhyama pariNAma e manuSya AyuSyanA Azrava che, sarAga saMjama,4 dezivarati sajama, akAma niza, mALa mithyAtva yukta ) tapa, uttama saMta sAdhunA samAgama ane samyaktva ratnanI prApti e deva AyuSyanA Azrava jANavA. saralapaNuM, bhavabhIrUpaNuM, sAdharmika bhakti ane kSamA zubha nAmakarmanA Azrava che, tethI viparIta-mAyAvI paNa vigere azubha nAmaka nA Azrava che. arirhuta vAtsalya ( devabhakti ) pramukha vIza sthAnakA tIrthaMkara nAmakama nA Azrava che. karavI te. 1 kSudhA, tRSA, vadha, baMdhanAdikavaDe icchA vagara je karyuM nirA thAya te. 2 mULa uttara guNamAM lAgelA aticArAdi doSanI AlocanA ni MdA na 7 udAyI rAjAnuM khuna karanAranI pere jenA mananA gUDha abhiprAya kaLAya nahi te. 4 sajvalana kaSAyane jemAM udaya varte che te. ( vItarAga saMyama nahi. ) For Private and Personal Use Only
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org sahasa Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paha mada-abhimAna rahitapaNuM, vinItapaNa namratA, ane guNavaMtanI praza'sAvaDe ucca gAtra ane ethI viparIta vanathI nIca gotrakama aMdhAya che, tethI te te ucca-nIca gAtrakanA Azrava che. jinapUjAmAM aMtarAya karavA, jIvahiMsAdikamAM tatpara rahevuM e aMtarAya karmanA Azrava jANavA. pUrvokta pratikama ( eka eka ka AzrI) pratiniyata ( cAkkasa ) AzravA sthitibaMdha ane rasakhoMdhanI apekSAe samajavA; prakRtibaMdha ane pradezama dhanI apekSAe teA sAmAnya rIte pUrvokta sarve sarva karmanA Azrava hAi zake che, kemake siddhAntamAM ATha prakAranA, sAta prakAranA, cha prakAranA athavA eka prakAranA khaMdha kahelA che. paraMtu pratiniyata karmAMnA baMdha kahelA nathI. temAM mizraguNasthAnaka varjita mithyAtvaguNusthAnakathI mAMDI apramatta guNasthAnaka paryaMta AyuSya baMdha hAya te samaye avidha ( AThe ) karmAMnA madha ane AyuSya baMdha sivAyanA samavidha (sAta) karmanA a'dha kahyo che. mizra, nivRtti bAdara ane anivRtti bAdara e traNa guNasthAnake sAta prakAranA kabaMdha, sUkSma sa'parAya guNusthAnake mahunIyaka ane AyuSyakarma sivAya cha prakAranA karma baMdha, upazAntumeha, kSINu meAhu ane sayAgI guNasthAnake kevaLa eka sAtA vedanIyanAja aMdha hAvAthI eka karmaneAja madha ane ayAgI kevaLIne koIpaNa karmanA adhanA abhAva hovAthI akhaMdhaka kahelA che. e rIte Azravatattva nirUpaNanAmA samayasAra prakaraNana trIjo adhyAya saMpUNaeN thayA. For Private and Personal Use Only have badhatattva nirUpaNanAmA cothA adhyAya kahe che. mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya ane mana vacana kAyAnA cegarUpa aMdha hetuovaDe jIvane karma puddagalA saMgAte saMbaMdha thAya te aMdha kahevAya che. te baMdha cAra prakAranA che. 1 prakRtimadha, 2 sthitiMdha, 3 2sabaMdha, 4 pradezama'dha, temAM jJA
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 54 zrI samayasAra prakaraNa koko tetrIza sAgara sthiti nAvaraNI, darzanAvaraNa, vedanIya, mehanIya, Ayu, nAma, gotra ane aMtarAya karmone je jJAna-AcchAdanAdika svabhAva te prakRtibaMdha karmanAM daLIyA saMbaMdhI kALa nirmANa te sthitibaMdha te AvI rIte jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa, vedanIya ane aMtarAya e cAre karmanI pratyeke utkRSTa sthiti trIza koDAsAgaropamanI, mehanIya karmanI 70 kiDakroDa sAgaropamanI, nAma ane gevakarmanI 20 keDADa sAgAmanI ane AyuSya karmanI tetrIza sAgaropamanI utkRSTa sthiti jANavI. jaghanya sthiti vedanIyakarmanI bAra muhunI, nAma getranI ATha ATha muhUrtanI ane bAkInAM karmonI aMtamuhUrta pramANa ja ghanya sthiti jANavI. deva manuSya ane tiryaMca Ayu vachane zubhAzubha sarva karma prakRtinI utkRSTa sthiti atI saMkalezavaDe baMdhAya che ane jaghanya sthiti (pariNAmanI) vizuddhivaDe baMdhAya che. anubhAga, anubhAva,vipAka ane rasa e badhAya eka arthavALA paryAya zabda che. te rasa-vipAka azubha karma-prakRtiene lImaDAnI je azubha ane zubha prakRtione zelaDInI je zubha che. tethI zAstrakAra karmaprakRtionA zubhAzubha vibhAga batAve che1 zAtavedanIya, 3 deva manuSya ane tiryaMcanAM AyuSya, 1 ucca gotra tathA nAmakarmanI 37 prakRtiemanuSyagati ane AnupUvI (2), devagati ane AnupUrvI (4), paMcendriya jAti (5), odArikAdika pAMca zarIra (10), prathamanA traNa zarIranA traNa aMgepAMga (13), prathama saMghayaNa (14), prathama saMsthAna (15), zubha varNa, gaMdha, rasa ane sparza (19), zubha vihAgati (20), agurulaghu (21), parAghAta (22), uzvAsa (23), Ata5 (24), + dArika, vaikriya, AhAraka, tejasa ane kAmaNa. audArika, vaikriya ane AhArakanA anukrame audArika aMgopAMga, vaikriya aMgepAMga ane AhAraka aMgopAMga jANavA. ja vajaSabhanArAya, samacaturasa. For Private and Personal Use Only
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. 55 ughAta (25), nirmANa (26), tIrthakara (ra7), ane trasadazako+ (37)e 42 punya(zubha) prakRtio prasiddha che. have 82 (azubha) pApa prakRtie varNave che. pAMca jJAnAvaraNa, nava darzanAvaraNa, mizramehanIya ane sama kita mehanIyanA baMdhane abhAva hovAthI bAkInI 26 mehanIya prakRti, pAMca aMtarAya e rIte 45 prakRtie cAra ghAtikarmanI kahI, ane asatAvedanIya, nArakanuM AyuSya, nIca getra ane 34 nAmakarmanI prakRti, tiryaMcagati ane AnupUvI (2), narakagati ane AnupUrvI (4), ekendriyAdi, cAra jAti (8); prathama sivAyanAM pAMca saMghayaNa (13), pAMca saMsthAna (18), azubha varNa, gaMdha, rasa ane sparza (22), azubha vihAgati (23) upaghAta (24) ane sthAvaradazakA (34) e rIte samaLIne 82 azubha (pApa) prakRtio kahevAya che. lImaDAne tathA zelaDI pramukhane svAbhAvika rasa eka ThANIo lekhAya ane te rasa be, traNa, cAra bhAga pramANa kaDhAye chate eka bhAga avazeSa rahe chate be kANuo vigere kahevAya. e upamA , prakRtinA rasanI jANavI. parvata ane bhUminI phATa, veLu ane jaLamAMnI rekhA samAna kaSAyevaDe azubha karmone anukrame cAra, traNa, be ane eka ThANIo rasa baMdhAya che, tyAre zubha karmono rasa veLu ane jaLarekhA samAna + trasa, bAdara, paryApta, pratyeka, sthira, zubha, subhaga (saubhAgya), susvara, Adeya, ane yazanAmakarma. * sthAvara, sUkSama, aparyApta,sAdhAraNa, asthira, azubha, durbhaga daurmAgya) duvara, anAdeya ane apayaza nAmakarma e sthAvaradazake jANe. 1 sahaja rasa (kaDhayA vagarano mITho ke kaDavo) ekaThANI, teneja kaDhatAM a bAkI rahe te be kANI, be bhAga baLI jAya trIjo bhAga zeSa (bAkI rahe e rasa traNa ThANI ane traNa bhAga baLI jAya cotho bhAga bAkI rahe te ceThANIyo jANavo. For Private and Personal Use Only
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI samayasAra prakaraNu, kaSAyavarDa (vizuddha pariNAme) caThANIyA, bhUmikATa samAna kaSAyavarlDa ( madhyama pariNAme ) traNa ThANIyA ane parvatanI phATa samAna kaSAyavarDa e ThANIyA baMdhAya che. eka ThANIyA zubha rasa baMdhAtA nathI; 2-3-4 ThANIyeAja aMdhAya che. cAra saMjavalana (kaSAya), pAMca aMtarAya ( dAna-lAbha-bhAgaupabhAga-vIya aMtarAya), purUSaveda, mati-zruta-avadhi-mana:paryaM vajJAnanA AvaraNa, cakSu-acakSu-avadhidarzananA AvaraNurUpa 17 prakRtie 1-2-3-4 sthAnika rasavALI ane bAkInI zubha temaja azubha prakRtie 2-3-4 sthAnika rasavALI kahI che. sakaleza ( malIna adhyavasAya ) vaDe azubha prakRtinA tIvra ( AkarA ) rasa thAya che ane adhyavasAyanI zuddhi thatAM maMda rasa thAya che. zubha prakRtinA tA adhyavasAyanI zuddhivaDe tIvra rasa thAya che ane adhyavasAyanI malInatA thatAM te rasa ma paDI jAya che. pradeza kha'dha te karma va NuAnAM daLIyAM (meLavavA) rUpa samajavA. A pArAvAra sasAramAM bhamatAM jIva peAtAnA sarva (leAkAkAza pramANa asa Mkhya ) pradezeAvaDe, abhabyAthI anataguNA pradezadaLathI banelA ane sarva jIvathI ana taguNA rasachede karI yukta, svapradezamAMja rahelA ( bahAranA nahiM ), abhavyAthI anaMtaguNA (ane siddhathI anatamA bhAganA) karma vaNAnA skadhA pratisamaya grahaNa kare che. grahaNa karIne temAMthI gheADAM daLIyAM Ayuka`ne, tethI vizeSAdhika ane paraspara tulya daLIyAM nAma ane gAtrakane, tethI vizeSAdhika ane paraspara tulya daLIyAM jJAnAvaraNa, danAvaraNa ane aMtarAya karmane, tethI vizeSAdhika meAhanIya karmone ane tethI vizeSAdhika vedanIya karmane vaheMcI ApI nija AtmapradezamAM kSIra nIranI pere athavA leAhu agninI pere te ka vaNAnA dhA sAthe maLI jAya che. For Private and Personal Use Only
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahaya, 57 karmAdaLIyAnI A ATha bhAganI kalpanA aSTavidha karmabaMdhake AzrI samajavI. sAta, cha ane ekavidha baMdhakane viSe teTalAja bhAganI kalpanA karavI. prakRtibaMdha ane pradezabaMdhanA hetu (mana, vacana ane kAyAnA) ga jANavA. sthitibaMdha ane rasabaMdhanA hetu kodhAdika kaSAye jANavA. temaja vaLI pRSTa, baddha, nidhatta ane nikAcita e rIte paNa cAra prakArano baMdha zAstramAM kahelo che. Iti baMdhavicAra. e rIte baMdhatva nirUpaNanAmAM samayasArane cotho adhyAya pUrNa thaye. have saMvaratattva nirUpaNanAmA paMcama adhyAya vakhANe che. azone nirodha kare te saMvara kahyo che. samiti, gupti, parIsaha, yatidharma, bhAvanAo ane cAritravaDe karma pudagala grahaNa karavAne nirodha (aTakAva) thavAthI te saMvara sattAvana prakArane thAya che. temAM IryAdika samiti pAMca; mana, vacana, kAyAnA vega (vyApAra) nigraharUpa guptiora traNa; kSudhAdika parIsa bAvIza; kSamA pramukha yatidharma dazavidha; anityAdika bhAvanAo bAra ane sAmAyakAdi cAritra pAMca, e rIte saMvaratattva nirUpaNanAmA samayasArane pAMcame adhyAya kahyo. have nirjarAtattva nirUpaNanAmAM samayasArane cho adhyAya kahe che. bhagavAI gayelA karma pudagalanuM parizATana thavuM (kharI javuM) te nirjarA kahevAya che. te be prakAranI 1 sakAma, 2 akAma bhede * chuTI se, sUtrathI bAMdhelI soyo, leDhAnA baMdhanathI bAMdhelI se ane hathaDe TIpI nAMkhelI yonI pere. 1 I-gamanAgamana, bhASA, eSaNa, AdAna, nikSepa ane maLotsarga prasaMge upayoga sahita pravartana. asat yogane nigraha ane sata ( kuzaLa ) veganuM udIraNa. 3 sAmAyika, chedopasthApanIya, parihAra vizuddhi, sUkSma saM5rAya ane yathAkhyAta. For Private and Personal Use Only
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 58 zrI samayasAra prakaraNa karIne jANavI. temAM akAma nirjarA sarva jIvene hoya te A rIte-ekendriyAdika tiryaMce yathAsaMbhava chedanabhedana, zIta, tApa, varSAjaLa, agni, kSudhA, tRSA, cAbuka ane aMkuzAdivaDe; nArakI (narakanA) traNa prakAranI vedanAvaDe manuSya sudhA, tRSA, Adhi, dAridra ane baMdhIkhAnAdikavaDe; ane devatAo paravazatA ane kilibaSapaNAdikavaDe azAtA vedanIya karmane anubhavI (bhagavI) apAve che. tethI temane akAmanirjarA jANavI. sakAmanirjarA te anazana, udarI, bhikSAcaryA (vRtti saMkSepa), rasatyAga, kAyakleza (lAcAdikavaDe dehadamana) ane pratisaMlInatA (kAcabAnI pere aMge pAMgane saMkecI rAkhavA) e cha prakAranA bADhatapa tathA prAyacchitta, vinaya, vaiyAvacca, sajhAya, dhyAna ane vyutsarga e che prakAranA atyaMtara tapane tapatAMnirjarAbhilASIne thavA pAme, e rIte nirjarAtattva nirUpaNanAmAM samayasAra prakaraNane cho adhyAya thaye. atha mekSitattva nirUpaNanAmA saptama adhyAya. (jJAnAvaraNAdi) cAra ghAtikamanA (sarvathA) kSayavaDa kevaLajJAna-darzana prAptane samasta karmane kSaya thaye mekSa kahyo che. kSINakarmIo gaurava (bhArepaNA) nA abhAve nIcA jatA nathI, ega praganA abhAvathI tIccha jatA nathI, paraMtu niHsaMgatAthI maLa-lepa vagaranA tuMbaDAnI pere, karma--baMdhananA chedAvAthI eraMDanA phaLanI pere, pUrva pragathI dhanuSyamAMthI chUTelA bANanI pere tathA gati pariNAmathI dhUmADAnI pere uMcA (urdhvagatie) ja jAya che ane leka (AkAza) nA aMte rahe che. dhamastikAyanA abhAvathI AgaLa (alakamAM) gati (gamana) thavA pAme nahi. (tethI) tyAMja (lekanA agrabhAgeja ) rahyA chatA, zAvata-nirUpama-svAbhAvika 1 akAma-icchA vagara kaSTAdi sahana karatAM. 2 narakakSetrajanya, anya udIti ane paramAdhAmI kRta. 3 chaThTha aThThamAdi. 4 jarUra karatAM ocho AhAra kare te. 5 pApa AlecanA (AloyaNuM) dehAdika mamatva tyAga. For Private and Personal Use Only
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. 59 sukhane anubhave che. sura, asura ane manuSyasa'kha'dhI sarva kALanAM ekaThAM karelAM sukhA siddha bhagavAnanA sukhanA anaMtamA bhAge AvatAM nathI. (siddha bhagavAnanuM sukha anata che-vacana agAcara che.) satapada prarUpaNAdika nava anuyAgadvArAvaDe te siddhonI vyAkhyA karavI, e rIte meAkSatattva nirUpaNanAmA samayasAra sAtamA adhyAya thayA atha sabhyajJAna, darzana prarUpaNanAmA aSTama adhyAya. aMdhatattvamAM samAvezita karelAM punya ane pApane jUdAM gaNIe teA ukta sAta tattvA (ne badale) nava tattvA paNa kahevAya che. sakSepe ke vistAra te tattvonA avamedha thavA te samyajJAna kahevAya che. te jJAna Abhiniedhika (mati), zruta, avadhi, mana:paryAMva ane kevaLabhede karIne pAMca prakAranuM jANavu'. te sarva tattvAnI zraddhA-pratIti te samyagdarzana-samyajJAnanI utpattinA kAraNarUpa che. te samyagadarzana kAi jIvane gurU upadezAdika vagaraja kanA upazamAdikavaDe svabhAve ja upaje che ane kAika jIvane karma upazamAdi sadbhAve gurU-upadeza athavA jinapratimA darzanAdi bAhya AlakhananI prApti vaDeja upaje che. te samyagdarzananA traNa bheda kahyA che-1 pazimaka, 2 kSAyeApamika ane 3 kSAyika, temAM pazcamika samakita, upazamazreNIe caDhatAM anatAnubaMdhI kaSAyA ane samakitameAhanI, mizrameAhanI tathA mithyAtvameAhanI e traNe darzanamAhanIya upazAnta thaye chata upaje che. athavA je anAdi mithyAdaSTi jIva adhyavasAya vizeSarUpa yathApravRtti karaNavaDe Ayurjita zeSa sAte karmanI sthiti paDyeApamanA asaMkhyAtamA bhAge hIna eka kroDAkroDa sAgarApama pramANa karIne, apUrvakaraNavaTe durbhedya rAgAjinita gra'thIne bhedI nAMkhI, anivRtti karaNavaDe aMtarmuhUta kALapramANu-jemAM mithyAtva mADunIyanAM daLIyA vedavAnA nathI evuM aMtarakaraNa kare, te kace chate mithyAtva mAhanIyanI e sthiti: thAya-pahelI aMtaryuM hatuM pramANu vedAtI sthiti ane bIjI aMtara raNathI uparanI bAkInI sthiti, For Private and Personal Use Only
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 60 zrI samayasAra prakaraNuM. aMtarmuhUta pramANu kALe karI prathama sthiti vedAi rahyu chate attarakaraNanA pahelA samayeja mithyAtva mahunIyanA daLIyAMnA udayanA abhAva hAvAthI te jIvane Apazamika samakti prApta thAya che. temaja je samakitathI thavI-paDI mithyAtva pAmeleA sAdi mithyASTi jIva samakita mAhanI ane mizramehanI ane puMjone mithyAtvamAM kSepavyA pachI pAche zubha pariNAmavaMta ane che te zubhAzaya jIva paNu ukta samakitane pAmI zake che. e rIte ASadha vizeSa samAna prApta thayelA upazama samyakatvavarlDa madana kedrava samAna mithyAtva meAhanIya zeAdhAtu chatu traNa prakAratu thAya che--1 zuddha, r avizuddha ane 3 avizuddha. ukta zuhAdika pujo anukrame tatvaRdvAna, udAsInatA ane viparIta zraddhA upAvavAthI 1 samyakatva, 2 mizra ane 3 mithyAtvarUpa kahevAya che. jyAre zuddha pujanA uddaya thAya tyAre kSAyeApamika samakti kahevAya che. kemake temAM udayAgata mithyAtvanA ( samakti mehanIrUpe viAkAya vaDe vedIne ) kSaya karAya che ane je sattAgata ( mithyAtva ) che tene upazAnta karAya che. kSAyeApazamika samaktimAMmithyAtvanA vipA kathI anubhava na hoya, pradezathI udaya te! hAya; jyAre upazana samaktimAM kAi paNa rIte mithyAtvanA udaya naja hAya. kSAyaka samakti tA anatAnu. dhI kaSAyanI cAkaDI ane darzanameAhanIya trikanA kSa yu thaye chate ja pragaTe che. kSAyika samakitanI prathama prApti karanArA saMkhyAtA varSanA A ukhAvALA manuSyeAja jANavA; ane e traNe prakAranAM samakita vaimA nika devAmAM prathamanI traNa narakAmAM saMkhyAta-asakhyAta varSAyu manuSyAmAM, ane asa MkhyAta varSAyu tiryaMcAmAM hAi zake che. bAkInA devAmAM, nArakamAM ane sakhyAta varSAyu sa MjJI paMcendri tiya cAmAM Apamika ane kSAyeApazamika e be samakita hoi zake che. eka e traNa ane cAra indriyavALAne temaja asajJI paMcendriyajIvAne ukta traNe samakitamAMthI eka paNa prakAranu samakita lAbhatu nathI. e For Private and Personal Use Only
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. rIte samyaga jJAna, darzane prarUpaNa nAma samayasArane AThame ane dhyAya thaye. have samyaka cAritra prarUpaNa nAma navame adhyAya kahe che. " (navame adhyAya.) sadoSa vyApArathI viramavuM tene sammacAritra kahyuM che. 1 savathI ane 2 dezathI ema te be prakAranuM che, temAM sarvathI bharata, airavata kSetramAM pahelA chellA tIrthakaronA zAsanamAM pAMca mahAvrata rUpa che, ane madhyanA 22 tIrthakarenA temaja mahAvideha kSetravatI tI. thaMkaranA zAsanamAM parigrahano tyAga karyo chate maithunane tyAga thaI cUke e buddhithI cAra mahAvrata rUpa che. te cAritra-dharmanI, pAMca samiti ane traNa gupti mAtArUpa che. kemake e "pravacana mAtA thakI cAritradharmanI utpatti, pAlana ane vizuddhi thavA pAme che. 1 sAmAyika, 2 chedapasthApanIya, 3 parihAravizuddhi, 4 sUkSmasaMparAya ane pa yathAkhyAta e pAMca prakAranA cAritra jANavA. bIjA ane trIjA prakAranA cAritra bharata, airavata kSetramAM pahelA chellA tIrthakarenA zAsanamAM ja hoya che. (bAkInA tIrthakaronA zAsanamAM e be cAritra hetAM nathI, te sivAyanAM cAritra hoya che, tyAre pahelA chellA tIrthaMkaranA zAsanamAM sarve cAritra hoya che ). Asarva virati cAritra gRhatyAgI sAdhujanene hoya che. te pALavAmAM asamartha gRhasthane dezavirati cAritra hoya che. tene mATe pAMca aNuvrata, traNa guNavrata ane cAra zikSAvrata, sarve maLIne bAra vrata kahyA che. 1 be karaNa traNa jega, 2 be karaNa be jega, 3 be karaNa eka jega, 4 eka karaNa traNa jega, 5 eka karaNa be joga ane 6 eka karaNa eka joga ema zrAvakane eka eka vratane aMgIkAra karavAnI apekSAe cha cha bhAMgA thAya che. be traNa Adi vrata aMgIkAra karatAM ddhika trika Adi saMge AzrI apara apara vrata saMbaMdhI cha cha bhAMgAnA saMvedhavaDe yathottara cha guNa thAya che. (eka For Private and Personal Use Only
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dara zrI samayasAra prakaraNa eka vratamAM ki saMyege chatrIza chatrIza bhAMgA thAya che.) A pramAzenI saMga saMkhyA ane te kevI rIte thAya che tenI savistara hakIkata A prakaraNanI TIkA, zrAvakavatabhaMga prakaraNa, dharmasaMgrahAdithI jANavI. ahIM vistAra vadhavAnA kAraNathI ane sAmAnya buddhivALA vAMcanArane lekha muzkela lAge te thaI javAnA kAraNathI lakhela nathI. palyopamanA asaMkhyAtamA bhAge nyUna eka keTakeTI sAgapima pramANa sAta karmanI sthiti thAya tyAre jIva samakita pAme che. te sthitimAMthI palyopama pRthakatva jeTalI sthiti ghaTe tyAre jIva dezaviratipaNe pAme che ane temAMthI paNa saMkhyAtA sAgarepama jeTalI sthiti kSaya thAya tyAre jIva sarvaviratipaNuM pAme che. iti navama adhyAya. ( dazame adhyAya.) marata ratna ane padyarAga ratnAdika leka prasiddha ra karatAM viziSTa guNavALAM samyaga jJAna, darzana ane cAritra e traNa ratna kahevAya che. paraspara sApekSatAe e traNa ratnanuM mokSa lakSaNa phaLa kahyuM che, paNa eka bIjAnI nirapekSatAe tevuM phaLa kahyuM nathI. (tadAzrayI daSTAMta kahe che.) jJAna cAritra yukta chatAM darzana-samati rahita aMgAramardaka abhavya hatA ema saMbhaLAya che, ane jJAna darzana yukta chatAM paNa cAritra rahita kRSNa, zreNika tathA satyakI (vidyAdhara) pramukha adhogatine pAmyA che, tethI e traNe rane saMgAteja rahyA chatAM zobhA pAme che. Agama-siddhAntamAM kahyuM che ke karaNI vagaranuM ekaluM jJAna nakAmuM che. temaja jJAna vagaranI kriyA paNa nakAmI che. (agnithI bacavA IcchatAM chatAM) AMkhe dekhate pAMgaLo ane deTa mArI janAro AMdhaLA e baMne baLI mUvA. jJAna ane kriyA ulayanA meLApathI kAryasiddhi thaI zake che. eka cakavaDe ratha cAlI zakatA nathI. AMdhaLe ane pAMgaLo vanamAM ekaThAM maLI eka bIjAnI sahAyathI bacI kSemakuzaLa nagaramAM pesI zakyA." For Private and Personal Use Only
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. A ratnatrayInI utkRSTapaNe ArAdhanA karanArA mahAnubhAvA teja bhave, madhyama rIte ArAdhanA karanArAtraNa bhave ane jaghanyapaNe ArAdhanA karanArA ATha bhave sIjhe, mujhe, ka--mukta thAya, parinivANu pAme cAvat sarva du:khAnA aMta kare. (paraMtu) tenI virAdhanA karanArA ratnatrayIne viAdhI cAra gatirUpa sa sAra aTavImAMja rakhaDe. te mATe anaMta ( avyAkhAdha-mAkSa ) sukhanA abhilASI- AkAMkSAvALA mahAnubhAvAe A ratnatrayInI AAdhanA karavAnAja ( khAsa ) udyama karavA. eja sAcA artha-paramArtha che. " graMtha upasaMhAra, " zrI tIrthaMkara mahArAjanA pravacanamAM je kuzaLatA te jJAna kahevAya che, ane temAMja je ati nirmaLarUci te zraddhA-samakita kahevAya che, temaja sadoSa (pApa) vyApArathI je viramavu te cAritra kahevAya che. huM bhavyanA ! meAkSaphaLadAyaka A ratnatrayIne tame sahu grahaNa karI ! svapara upakArane mATe saMgrahita karela A samayasAra (pravacanarahasya) ne je mahAzaya jANe-sas (mAne) ane pALe-tenA yathArtha Adara kare te mahAnubhAvane meAkSaprApti sulabha jANavI. megha ane cadranI jema leAkeAne hitakArI (samRddhi ane zItaLatA ApanArA), ane devatAone ullAsa tathA unnatidAyaka padmakamaLanI jevI kAntivALA zrI jinezvara prabhunAM caraNu sadAya (bhavyajanAne) meAkSa sukha arpI ! vyaMgamAM graMthakAre devacaMdra ( devAnaMdasvaziSyanI unnati karanAra ) evu' svanAma paNa pradarzita karyuM. (chellI gAthAmAM aMtima moMgalAcaraNa rUpe graMthakAre mahu sArU rahasya khatAvyuM che te vistArarUcijanAe TIkA uparathI avadhAravu" )zivamastu sarva jagataH For Private and Personal Use Only
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI samayasAra prakaraNa e rIte ArAdhanA vizadhanA phaLa nirUpaNa nAmA samayasArane dazame adhyAya pUrNa thaye; ane samayasAra graMtha paNa pUrNa thaye. Itizama. ( A graMtha zrI devAnaMdasUrie mAgadhI gadyabaMdha racele che. tenA para temaNe poteja saMskRta TIkA racI. che. (saMvata 1469) tenI uparathI A bhASAMtara TuMkAmAM sArarUpe karavAmAM AvyuM che.) zrI AtmAnaMda prakAza mAsika, bahALA phelAvA sAthe prakhyAti pAmeluM, dhArmika ane naitika viSayathI carcAtuM "zrI AtmAnaMda prakAza mAsika" dara mahinAnI pUrNimAe prasiddha thAya che. dara varSe suMdara upagI pustakanI bheTa ApavA chatAM dareka jaina vyakti tene lAbha laI zake te khAtara vArSika lavAjama mAtra rU. 1-4-0 rAkhavAmAM Avela che. grAhaka thaI avazya jJAnanI abhivRddhi karaze. jainadharmanA tamAma jAtanA maLatA pustake. jaina dharmanA sarva jAtanA pustake, munirAjonA pheTegrApharsa (chabI) vyAjabI kiMmate amAre tyAMthI maLI zake che. na jJAnakhAtAmAM jAya che. jethI atrethI maMgAvavA sUcanA karavAmAM Ave che. zrI jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara-(kAThiyAvADa). For Private and Personal Use Only
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI sarvadharma adhikAra graMtha. prathama jIvadayA adhikAra. ahiMsA satyamasteya, tyAgo maithunavarjanam / paJcasveteSu dharmeSu, sarve dharmAH pratiSThitAH 1 / / mAvArtha-payA, 1, satyavayana, 2, mahattAhAna, 3, bhaithuna sevana TALavuM, 4, parigrahane saMvara, pa, e pAMca vastu samAcaratAM sarva dharma pramANa caDhe. (prazna) kathamutpadyate dharmaH, kathaM dharmo vivarddhate ? / kathaM ca sthApyate dharmaH, kathaM dharmo vinazyati ? // 2 // bhAvArtha -dhama kema upaje? dharma kema vadhe? dharma kevI rIte sthApana karAya che ? kema dharma nAza pAme che? 2 (uttara) satyenotpadyate dharmo, dayAdAnena vardhate / kSamayA sthApyate dharmaH, krodhalobhAdvinazyati // 3 // bhAvArtha-satya vacanathI dharma utpanna thAya che, dayA ane dAna vaDe dharma vadhe che, kSamA karatAM dharma rahe che, krodha lebha karavAthI dharma nAza pAme che 3 For Private and Personal Use Only
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI samayasAra prakaraNa. / yUkAmatkuNadaMzAdIn, ye jantUn tudatastanum / putravat parirakSanti, te narAH svargagAminaH || 4 | - Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAvA --, mAMkaNu, DaeNsa, masA, macchara pramukha je zarIrane pIDA upajAve che tenI paNa hiMsA na karanAra te purUSA svargamAM jAya. 545 anya zAstro zuM kahe che ? suvarNadAnaM gaudAnaM, bhUmidAnAdyanekazaH / nottamaM prANadAnAnAmityuvAca parAzaraH // 5 // bhAvArthasAnAnuM dAna, gAyanuM dAna, pRthvInuM dAna vigere ghaNAM dAna che paraMtu jIvitadAna sarakhuM dAna nathI ema pArAzara rUSi kahe che. 5 5 5 " yo dadyAt kAJcanaM meruM kRtsnAM cApi vasundharAm / sva nIvita vAt, na ca tuyaM yudhiSThira ? !! maiM !! kRSNa kahe che ke--he yudhiSThira! je purUSa sAnAnA merU paMtanuM dAna kare, samagra pRthvInu dAna kare ane eka jIvane vitadAna Ape paraMtu uparanuM dAna vitadAna sarakhuM thai zakatuM nathI. uku mAtRvatparadArANi, paradravyANi loSThavat / Atmavat sarvabhUtAni, yaH pazyati sa pazyati || 7 | bhAvA--parastrI mAtA samAna, paradravya patthara samAna, sa jIvA peAtAnA AtmA samAna; A pramANe je jIve che te purUSa dekhatA che bAkInA badhA anya che. ! cha For Private and Personal Use Only
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org sarahasya. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bIjo-jo madya-mAMsa bhakSaNa niSedha adhikAra. na gaMgA na ca kedAro, na prayAgo na puSkaram / na ca jJAnaM na ca dhyAnaM, na tapo na japakriyA // 8 // uktaM ca - na dAnaM na ca homa, na pUjA na gurornatiH / yadi khAdati mAMsAni sarvametannirarthakam / / 9 / / bhAvArtha je purUSa mAMsa bhakSaNa kare che temane gaMgA, kedAra, prayAga } puS42 vigere yAtrA nirartha che, tebhana jJAna, dhyAna, tatha, japa ke kriyA dAna, hAma, pUjA, gurUvandana sarva nirarthaka che tema mahAbhAratamAM kahyuM che. 5 8 | 9 gA kva mAMsaM ? kva zivabhaktiH ?, kva mayaM ? kva bhavArcanam ? | madyamAMsAnuraktAnAM, dUre tiSThati zaGkaraH || 10 || 67 a--kyAM mAMsa ne kyAM zivanI bhakti ? kyAM madyapAna ane kyAM zivapUjana? je purUSe mAMsa tathA madyamAM prItivALA che temanAthI zaMkara dUra rahe che. 5 10nA kiM jApahomaniyamaistIrthasnAnaizca bhArata ! | yadi khAdanti mAMsAni, sarvametannirarthakam / / 11 / / artha --je purUSo mAMsa khAya che tene japa hAma karavAnA niyama, tImAM jaine karela snAna e badhu nirarthaka che. e ma yudhiSThirane dhRSNu he che. // 1 // alpAyuSo daridrAca, parakamrmopajIvinaH / kukuleSveva jAyante, ye narA mAMsabhakSakAH // 12 // For Private and Personal Use Only
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 8 zrI samayasAra prakaraNa. a--je purUSa mAMsa bhakSaNa karanArA che, tee thADA AyuSyavALA, nidhana, khIjAnAM kAma karI jIvanArA, tathA kharAma kuLa mAM utpanna thAya che. 5 12 / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tilasarSapamAtraM tu, yo mAMsa bhakSate naraH / sa yAti narakaM ghoraM yAvaccandradivAkarau // 13 // artha je purUSa talanA dANA jeTaluM athavA sarjavanA dANA jeTaluM pazu mAMsa khAya, te sUryacandranI sthiti sudhI narakamAM rahe che. / 13 / asthivAsI sadA rudro, mAMsavAsI janAInaH / zukre ca vasati brahmA, tasmAnmAMsaM na bhakSayet // 14 // a--hADakAmAM mahAdeva rahe che, mAMsamAM zrIhari rahe che, tathA vIrya mAM brahmA vase che, te kAraNathI mAMsanA AhAra na karavA. 514aa na grAhyANi na deyAni vastUni SaD vivekinA / agnirmadhu viSaM zastraM, madyaM mAMsaM tathaiva ca / / 15 / / atha--devatA, madha, jhera, zastra, dArU ane mAMsa e cha vastu vivekI purUSe ApavI nahi ane levI paNa nahi. 5 15 // madyapAnAnmatibhraMzo, narANAM jAyate khalu / na dharmo na dayA teSAM na dhyAnaM na ca satkriyA // 16 // , atha--madyapAna karavAthI kharekhara mANase tanI buddhi nAza pAme che, teonA dharma, dayA, dhyAna ke saSkriyA sarva nAza pAme che. 516 madyamanto na jAnAti, svajanAnyajanAni ca / na zatruM naiva mitraM ca, 'na kalatraM na mAtaram // 17 // a madha pInArAo peAtAnA mANasa che ke bIjAnA te For Private and Personal Use Only
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. jANuM zakatA nathI, zatru che ke mitra che te paNa nathI jANatA, tema agara mAtAne paNa oLakhI zaktA nathI. 17 devatArAdhanaM caiva, gurUNAM caiva sevanam / ziSTasaGgo'pi naivAsya, na dharmo na ca sAdhanam // 18 // artha-je purUSa madhapAna kare che tene devatAnuM ArAdhana, guru rUonI pUjA, tema sArA purUSanI sabata nathI hotI, tathA dharma ane sAdhana (artha-kAma) hetAM nathI. 18 AvAM kAraNethI mavapAnane niSedha karyo che. // cotho rAtribhojana niSedha adhikAra // padmapurANe prabhAsakhaNDe catvAro narakadvArAH, prathamaM rAtribhojanam / parastrIgamanaM caiva, sandhAnAnantakAyakam // 19 // artha-narakanAM cAra dvAra che. prathama rAtre khAvuM te 1, parastrIne samAgama 2, pANIne bhAga hoya tevA padArthanuM (bALa) athANuM 3, tathA anantakAya (kaMdamULa) nuM bhakSaNa che. 4 19 payodapaTalAcchanne, nAznanti ravimaNDale / gata jo tu nA, mA! mAne yuvA 20 artha-rAhuthI DhaMkAeluM ravimaMDaLa heya tyAre bhajana nathI karatA, ane sUrya asta thayA pachI bhejana kare che te are A ! sUryanA sevake kevA? 20 che For Private and Personal Use Only
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | 70 zrI samayasAra prakaraNa ye rAtrau sarvadA''hAraM, varjayanti sumedhasaH / teSAM pakSopavAsasya, phalaM mAsena jAyate / / 21 / / artha--je buddhimAna purUSe rAtre kadI paNa bhajana karatAM nathI te purUSo eka mAse paMdara divasanA upavAsanuM phaLa meLave che. gharanA noja patarga, pAtrAva7 pudhi?i | tapasvinAM vizeSeNa, gRhiNAM ca vivakinAm // 22 // artha-kRSNa yudhiSThirane kahe che ke-he yudhiSThira, rAtre khAsa karIne tapasvipurUe ane vivekI grahasthAe pANI paNa pIvuM na joIe. 22 mRte svajanamAtre'pi sUtakaM jAyate kila / astaGgate divAnAthe, bhojanaM kriyate kathaM 1 // 23 // che rati pramANapurA golam | artha-jyAre pitAne kuTuMbI keIpaNa maraNa pAme che tyAre sUtakane lIdhe bhajana karatA nathI, te pachI sUrya asta thayA pachI bhajana kema karI zakAya? 23 atha mArkaNDeya uvAca.. astaGgate divAnAthe, Apo rudhiramucyate / annaM mAMsasamaM proktaM, mArkaNDena maharSiNA // 24 // artha mAthe muni kahe che ke divasane svAmI sUrya AthamyA pachI pANI pIvuM te lohI samAna che ane anna te mAMsa bhakSaNa samAna che ke 24 che For Private and Personal Use Only
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarahasya. // pAMcamo kaMdamUla bhakSaNa niSedha AdhikAra // padmapurANe-madyamAMsAzanaM rAtrau, bhojanaM kandamAgam , ___ ye kurvanti vRthA teSAM, tIrthayAtrA japastapaH // 25 // artha:-je purUSe rAtre bhajana kare che, athavA kaMdamULa khAya che teonI tIrthayAtrA, japa, tapa, nirthaka thAya che. te 25 che vRthA ekAdazI proktA, vRthA jAgaraNaM hreH| vRthA ca pauSkarI yAtrA, vRthA cAndrAyaNaM tapaH // 26 // artha:-bhajana karanArane ekAdazInuM vrata, harinI upAsanA mATe kareluM jAgaraNa, puSkaranI yAtrA, ane cAndrAyaNa tapanuM phaLa, A sarva niSphala che. je 27 che iti padmapurANe kathitam // iti rAtribhojanAdhikAraH / / uktaM zivapurANe-yasmingehe sadA'nnAtha, mUlakaM pacyate janaH / __ zmazAnatulyaM tadvezma, pitRbhiH parivarjitam / / 27 / / malakena samaM cAnna, yastu bhuMkte narAdhamaH / tasya zudina vidyeta, cAndrAyaNazatairapi / / 28 // putramAMsaM varaM proktaM, na tu mUlakabhakSaNam / bhakSaNAnarakaM yAti, varjanAt svargamAmuyAt // 29 // prabhAsapurANe govindakIrtinA mahAbhArate kandamUlAMzca ye mUDhAH, sUryadeve janArdane / bhakSayanti narAH pArtha ?, te vai narakagAminaH // 30 // - For Private and Personal Use Only
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra hara www.kobatirth.org zrI samayasAra prakaraNa. // chaTho dvidala bhakSaNa tathA madhubhakSaNa niSedha adhikAra || atha mahAbhArate prabhAsapurANe govindakIrttite Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gorasaM mASamadhye tu, mudrAdiSu tathaiva ca / bhakSyamANaM bhavennUnaM, mAMsatulyaM yudhiSThira ! / / 31 / artha :- he yudhiSThira ! aucha, bhaga, ityAhi dvihasa uThojane viSe lakSaNu urAtuM gorasa ( ayuM dUdha, dahI, chAza, vagere ) 432 mAMsa tulya thAya che. 5 31 // madhe mAMseca madhuni, navanIte bahiSkRte / utpadyante vilIyante, tadvarNAstatra jantavaH || 32 || artha:-hA3, bhAMsa, bhadha, bhASAzubhAM kSaNe kSaNe tena raMganA jaM tuo utpanna thAya che, ma. manusmRtau - mahAbhArate - saptamAdhyAye - saptagrAme ca yatpApamagninA bhasmasAtkRte / tatpApaM jAyate jantormadhuvinduprabhakSaNAt / / 33 / / zvadvArANi catvAri, dvidalaM sAmagorasam / madhujAlamapUtAmbu, kandasandhAnabhakSaNam // 34 // utpadyante vipadyante yatra jIvA anekazaH / apavitraM ca teSAM sandhAnaM parivarjayet // 35 // idaM prabhAsapurANe kathitam // For Private and Personal Use Only
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra zakhasmRtau www.kobatirth.org sarvadharma adhikAra. sAtamo dantadhAvanA ane AThamo dantapIDano adhikAra. BR r Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zAlA brahmagRhaM proktaM zAlA ca jinamandiram / shvetaambre|pdeshen, zrAvastadvidhayate te kIdRzA mahArAja |, karma kurvanti kIdRzam ? | avatArakathAM teSAM mahAdeva ? nigadyatAm pArvatI mahAdevaM pRcchati daNDakambalasaMyuktA, ajalomamamArjanIH / gRhNanti zuddhamAhAraM zAstradRSTyA''caranti ca tumbIphalakarA bhikSAbhojanAH zvetavAsasaH na kurvanti kadA kopaM, dayAM kurvanti jantuSu pratipad - dazamI - SaSThI - madhyAnhe navamItithau / saMkrAntAvarkavAre ca na kuryAd dantadhAvanam || 36 || upavAse tathA zrAddhe, na kuryAddantadhAvanam / dantAnAM kASThasaMyoge, hantA saptakulAni ca vanaspatiM gate saume, na kuryAdantadhAvanam | candramAbhakti tatasveta, pitRvaMzasya ghAtake 11 30 11 zrI navamo jinazAsana sarvajJa adhikAra. For Private and Personal Use Only 11 32 11 // 39 // 1180 11 hara // / 41 / / // 42 //
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 74 sadhama adhikAra. muktikAraNadharmAya, pApanikRntanAya ca / avatAraH kRto'marSA, mahAdeva yuge yuge // 43 // iti padmapurANe kathitam || Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir atha--daDa, kAmala yukta-unanA rajoharaNane je dhAraNa kare che. ane zuddha AhArane grahaNa kare che. valI jee zAstranA kathana mujaSNa cAle che, hAthamAM tukha pAtrane rAkhe che, zveta vastrane dhAraNa karanArA bhikSA mAgI leAjana karanArA teo kayAre paNa kApa karatA nathI. sadA sarvAM prANI upara dayA kare che. mukitanA kAraNabhUta dharmane mATe ane pApanA nAza karavAmATe evA enA yuge yugamAM avatAra karelA che. // 41 // 42 // 43 // valI yajJane viSe mULa matra vedanI dhvanine nyAse karI kahyuM che keAUM loke zrI pratiSThAn caturviMzatitIrthaMkarAn RSabhAdivarddhamAnAntAn siddhAn zaraNaM prapadyAmahe // OM pavitramagnimupaspRzAmahe / yeSAM jAtAM zubhajAtaM yeSAM dvAraM sudvAraye nagnaM sUgnaM brahmazUdraM brahmacAriNAM uditena manasA anuditena manasA devasya maharSayo mahiSI sIkSu jUhe ye jaM tasya sA eSA rakSA bhavatu zAMtibhavatu tuSTirbhavatu dRddhirbhavatu svasti bhavatu zraddhA bhavatu nirvyAjaM bhavatu e yajJano maMtra vali brahmapurANamAM kAM che * nAbhistu janayetputraM, marudevyAM mahAdyutim / RSabhaM kSatriyajyeSThaM, sarvakSatriya pUrvajam // 44 // a--nAbhirAjAe marUdevIne viSe sarva kSatriyAmAM mukhya mahA kAntivALA RSabhaputrane upanna karyA. 44 kSatrienA pUrvaja RSabhAd bharato jajJe, vIraputraH zatAgrajaH / abhiSicya bharataM rAjye, mahApravrajyAmAzritaH // 45 // For Private and Personal Use Only
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarvadharma adhikAra. artha-SabhathI so putremAM agresara bharata nAmane vIra putra thaye. rASabhadeve bharatane rAjaya upara abhiSeka karI pote mahApravrajayA grahaNa karI 45 brahmANDa purANamAM kayuM che. iha ikSvAkukulavaMzodbhavena nAbhisutena marudevyA nandanena mahAdevena RSabheNa dazaprakAro dharmaH svayameva vicArya kevalajJAnaM lAbhazca pravartita iti tathA AraNyakapurANe kathitam yuge yuge mahApuNyA, dRzyante dvArikApurI / avantikApurI avatIrNo hariyatraprabhAsasasibhUSaNam // 46 // raivatAdrau jino nemI, yugAdivimalAcale / RSINAmAzramA devA, muktimArgasya kAraNam / / 47 // skandhapurANe kathitam / prasiddhanagarasthApanAdhikAre IkSvAvatArarahasya granthamAhe cha hajAra zloke karI RSabhadevanuM caritra vakhANyuM che / tyAM zrI jinazAsanano ghaNo mahimA vakhANyo cha / vaLI nAgapurANe kathitamdarzayan vama vIrANAM, suraasurnmskRtH|| chatratrayIbhirApUjyo, muktiyuktimasau vadan // 48 // AdityapramukhAH sarve, sarve baddhAJjalibhari / dhyAyanti bhAvato nityaM, yadaMhiyuganIrajaM // 49 // artha-sUrya vagere saghaLA de aMjali jeDIne jenA caraNakamaLane hamezAM bhAvathI dhyAve che. 49 For Private and Personal Use Only
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 76 sarvadharma adhikAra kailAse vimale ramye, vRSabho'yaM jineshvrH| cakAra svAvatAraM yaH sarvajJaH sarvagaH zivaH // 50 // artha--je vRSabha jinezvare manahara ane nirmala evA kailAsa upara avatAra karyo, teja sarvajJa sarvavyApI ziva che. ApaNe tathA zivapurANe aSTaSaSTiSu tIrtheSu, yAtrAyAM yatphalaM bhavet / AdinAthasya devasya, smaraNenApi tadbhavet // 51 // artha--aDasaTha tIrthonI yAtrA karavAthI je phaLa thAya te A dinAtha (prathama tIrthaMkara) nA smaraNa vaDe paNa thAya che. A 51 che spRSTvA zatruJjayaM tIrtha, natvA raivatakAcalaM / snAtvA gajapade kuNDe, punarjanma na vidyate // 52 / / artha-zatruMjaya tIrthanI sparza karIne, giranAra girine namyA pachI tathA gajapada kuMDamAM nAhyA pachI pharIvAra janma dhAraNa kare paDatA nathI. para che mahAbhArate uktaM akArAdihakArAntaM, mUrddhanirephasaMyutam / nAdabindukalAkAntaM, candramaNDalasanibham // 53 / / etadeva paraM natvA, yo vijAnAti tatvavin / saMsAravandhanaM chivA, sa yAti paramaM padam // 54 // For Private and Personal Use Only
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sarvadharma adhikAra dazamo zrI RSikulakAnAmA adhikAra. artha -kAra che Adi jemAM, ane kAra che anta jemAM rephavaDe sahita candramaMDaLanA sarakhuM bindu kalAyukta evA padane je tatvajJa namaskAra karI vizeSa svarUpe jANe che te saMsAranA badhanane chedIne paramapadane pAme che. je pa3-54 che mahAbhArate uktam kaivartIgarbhasaMbhUto, vyAso nAma mahAmuniH / tapasA brAhmago jAta-stasmAjjAtirakAraNam // 55 // zvapAkIgarbhasaMmbhUtaH, paaraashrmhaamuniH| tapasA brAhmaNo jAta-stasmAjAtirakAraNam // 56 // artha-kevattinA garbhamAM utpanna thaelA vyAsanAmanA mahAmuni tapavaDe karIne brAhmaNa thayA tethI brAhmaNapaNuM meLavavAmAM jAti kAraNa nathI. caMDAlaNInA garbhathI utpanna thaelA pArAzara mahAmuni tapavaDe karIne brAhmaNa thayA, mATe jAti kAraNa nathI. 5-56 che cANDAlIgarbhasaMbhUto, vizvAmitro mahAmuniH / tapasA brAhmaNo jAta-stasmAjjAtirakAraNam // 57 / / artha-caMDAlaNInA garbhathI utpanna thaelA vizvAmitra mahAmuni tapavaDe karIne brAhmaNa thayA, tethI jAti kAraNa nathI. pa7pa kalazIgarbhasambhUto, droNAcAryo mhaamuniH| sapasA brAhmaNo jAta-stasmAjAtirakAraNam / / 58 // artha-kaLazIne garbhathI utpanna thaelA droNAcArya tapavaDe karIne brAhmaNa thayA, tethI jAti kAraNa nathI. e 58 che hariNIgarbhasambhUto, zRMgI RpirmahAmuniH / tapasA brAhmago jAta-stasmAjjAtirakAraNam / / 59 // artha--haraNInA garbhathI utpanna thaelA zRMgI mahAmuni tapavaDe karIne brAhANa thayA, vAste jAti kAraNa nathI. 59 For Private and Personal Use Only
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 78 zuddhi patraka garbhasamudbhUto, vAlmIki mahAmuniH / '' tapasA brAhmaNo jAta - stasmAjjAtira kAraNam / / 60 / / atha----rIphanA garbhathI utpanna thaela vAlmIki mahAmuni tapavaDe karIne brAhmaNa thayA, tethI jAti kAraNa nathI. 5 60 5 na teSAM brAhmaNI mAtA, namaskArazca vidyate / pRSTha 11 12: tapasA brAhmaNA jAtAH, tasmAjjAtira kAraNam / / 61 / / atha--teonI (upara lakhela RSiyAnI) brAhmaNI mAtA na hatI, ane namaskAra teA che. teo tapavaDe karIne brAhmaNa thayA, te jAti ka raNu nathI. tA 61 // k 20 23 23 23 23 24 26 28 27 31 57 : : : : : : :: : : : : : : : : *** ... ... ... ... ... lAIna 21 12 $ 21 26 20 20 3 13 25 13 ' 924 zuddhi patraka. azuddha ... 008 www www.kobatirth.org ... 31. ... samApta. ... *** ... ... ... ... ... ... *** ... jANavA mAla jIvanamALA abhyAhata... A74 vruti avA avA 18 Bach unmattAdi akhkhaDI adhatva ... .... ... Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ... : : : ... For Private and Personal Use Only ... : ... ... B00 938 *** ... ... 900 ... ... ... ... : zuddha jANavuM bAthe vanavALA abhyAhata Accheda dutI evA e 19 Back unmattAditAM akhkhADA aMdhatattva
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnanda prakAza. jaina komamA ati phelAvA sAthe prakhyAti pAmailaM A mAsika A sabhA taraphathI sola varSa thayA pratimAse pragaTa karavAmAM Ave che. temAM AvatA dhArmika, vyavahArika, ane naitika saMbaMdhI uttama lekhothI ApaNI komamAM nokaLatA mAsi komA te prathama paMkti dharAve che. dara varSe tenA grAhakone vAMcabhanano bahoLo lAbha ApavA sAthe varSa pUrNa thatAM pahelA navIna dravyAnuyoga vagerenA viSayathI bharapUra eka uttama graMtha suMdara bAinDIgathI alaMkRta karI dara varSe bheTa ApavAmAM Ave che. ekaja paddhatie AvI bheTano lAbha paNa A mAsikaja Ape che. gurubhakti, nimitte nIkaLatA A mAsikanI laghuvaya chatAM grAhakonI bahoLI saMkhyA teja tenI uttamatAno purAyo che. tenu kada keTalAka vakhatathI moTuM karavAmAM AvyuM che, chatAM vArSika mUlya ru. 1-0-0 posTeja cAra ra AnA rAkhavAmAM Avela che. tenA pramANamA lAbha vizeSa che. napho jJAnakhAtAmAM vaparAya che. jethI dareka jaina baMdhuoe tenA grAhaka thai avazya lAbha levA cukavU nahi. For Private and Personal Use Only