Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA thav n e , da . Wichtfel dAda AcAryadevazrIbdavijaya#ANasUrIzvarajImahArA
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI khezvara pArzvanAthAya namaH zrI labdhi-lakSmaNaguiru namaH pU. gurudeva vijayalakSmaNasurIzvarajI mAraka jhamALA puSpa 8 dharmatatva prakAza | [AvRtti bIjI] - ghaNA khyA tA - sava paramagurudeva bhAi vALa chAdhipati bahuzruta pUjyapAda AcAyava bhImA vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAjanA padabhAvaka dakSiNazAhAka ane vyAkhyAtA pU AcArava thIma vijayalamiNasarIzvarajI mahArAja - saMpAdaka : zatAvadhAnI 50 AcArya deva zrImada vijayakIrticaMdrasUrijI mahArAja, : pra kA za ka : zrI Atma-kamala-ladhirIzvarajI jenA jJAnamaMdira-dAdara
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAhita sthAna B saskArI-sAhitya paNa zrI Atma-kamala- 0 aNamola ratna labdhisUrIzvarajI 0 prasaMga parimala jaina jJAnamaMdira 0 tejasvI ne che, jJAnamaMdira roDa, 0 aMtaranA ajavALA dAdara B.B. muMbaI 28 0 dharmakathAe (hindI) 9 zatri bhojana vi saM. 2073 0 zatri bhejana (hindI) vI saM. 2503 0 dharmatanava prakAza i. sa. 1977 0 kathA5rimala di ti yA vRtti 0 Ahati dharma (hindI) nakala 1500 0 AtmatatvavicAra bhA1-2 pra. a. na. 2000 0 i (hindI) 0 phalorophI opha selA - bheTa - 0 dakSiNamAM divya prakAza 0 saMskAranI sIDI 0 stavanAvalI 0 nUtana gahelI saMgraha 0 ahiMsA 0 laI mahAvIra mudraka : 0 mRtyunI gAdamAM bhA/caMdra nAnacaMda mahetA 0 jaina zAsanamAM upayoga zrI bahAdurasiMhajI prinTIMga presa, (0 devAdhidevanI alaukikatA pAlItANA 10 namaskAra mahimA
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ wwww ..... A mukha ===== zrI dharmAMtattvaprakAza' zubhAbhidhAna sakalita pustakanA prAzana pahelAnAM pharmA mane sa'lana karavAnA prasaMga sAMpaDayA. A graMtharatnanuM avalAkana karatA mArU' hRdaya navapaddhati banyu ane haiyu ha`thI hiloLe caDhayu mane vicAra sphUryuM ke A bhUta dRzyAthI bharapUra avanItala para mAnavA mAMdherI mAnava jIgIta meLavIne anAkhI vamaLa vATikAmAM aTavAi jAya che, vAsanAonI viSamacI vahnimAM baLIne khAkha thaI jAya che. zreyarUpa zreya bhAIne ALakhI zakatA nathI; tethI Atmatattva jevA umadA tattvane saSajI zakatA nathI ane pApanA paMthe prayANa karIne durratinA dAvAnalamAM dagdha banIne anatA kALa samAramAM paribhramaNa karI mahAdu:khI thAya che. zrI dha tattvaprakArA nAmanA A grantharatnamAM pUjyapAda ajoDa vyAkhyAtA dakSiNaderoddhAraka AcArya deva zrImada vijaya lakSmaNasUrIzvarajI mahArAje rasasabhara tattvapUrNa ane vidvattA pU ApelA vyAkhyAnAMnA saMgraha saMgrahIta thayA che. A grantha evA Akra` che ke te vAMcakAnA hAthamAM AvatAveta ja temAM te tanmaya banI jAya, bhUkhyAne jema vividha vAnagIthI bharelA rakSapUrNa rasathALa maLI jAya ane ekatAna manIne, ane tA be hAthe e bhAjana AsvAdavA jema mahI paDe tema ja temAM te ekamanA banI jAya che.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ patharIpa hovA chatA jANe te adha banI gayA hoya te te bhAnabhUla banI jAya che. tevI rIte A dharmatattaprakAza nAmane prantharatna vAMcaka mahAzayane vAMcatAveMta ja tanmaya banAve te rasapUrNa che. ema pratyeka niSpakSIne kahevuM ja paDaze pUru pAda vyAkhyAnakAra prasiddha ane prabhAvaka vaktA che. emanI dezanAlabdhi ke dezanA atizaye vizvane uDe bedha maLavA hAthe rasamugdha banAvyAnA aneka umadA udAhara vidhinA raMgapaMDapamAM ramI rahyA che. A graMtharatna sAce ja cika ane atyaMta AkarSaka che tema ja kAgya zelithI lakhAyela hovAthI kapriya banaze e nisaha hakIkata che, pUTa vyAkhyAnakAra-AkRtithI mane mugdha che, bula avAja bhavya vyaktitva ane varNana karavAnI ane khI viziSTa vizada zakti dharAve che. vaNamAM vizAmati ane tapUrNa vacana vilAsenA pravAhaka che, jyAM jyAM jyAre jyAre teozrInA vyAkhyAnanuM Ayojana thAya che, tyAM tyAM mAnava maherAmaNanuM to pUchavuM ja zu? jANe sAgara umaTayo joI le. zrotAjane A vyAkhyAna zravaNa karavAmAM tanmaya banI jAya che eTaluM ja nahi paNa temane sArika ane tArika dha maLe che. AtmatattvanI pIchANa thAya che, gahana evA karmatatvajJAnane sahajamAM hastagata kare che ane dharma sukha banI zreyanA maMjula bhAge prayANa karI aMte mukta bane che, siddha bane che, eTale A puNya puruSanAM vyAkhyAnanA saMgraharUpa A grantharatna janatAne khUba ja baMdha pedA karavA sAthe jAgRtinA suro pUraze, AtmadazAnuM satyabhAna karAvIne mokSasukhanA mAtra abhilASI banAvaze,
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ A pahelAnA paNa eozrInA pragaTa thayelA manthA janatAne khUba rUmyA che. janatAe hRdayathI ane bhAvathI atyata biradAvyA che, tenA vAMcana, manana ane nikriyAsanathI aneka bhAvuka AtmAonAM hRdayamAM khIjAdhAna thayA che. punaH punaH e prathA vAMcavA sau jatA hAMse hAMse talase che. tevI ja rIte A grantharatna paNa gaurava ane sanmAna prApta karo evA dRDha vizvAya che. A graMtharatnanu pAdana kArya zrI vijayakIrtiyadrasUrijIe athAga parizrama laine gurubhakti tarabheALa hRdayathI karyuM che. pUrva pAH vyAkhyAnakAra AcArya mahArAma ane sapA AcAryazrI sAce ja sAdhuvAdane pUNa pAtra che. prayatna atyata prazaMsanIya stutya ane upakAraka che. pUrNa AcAya - vanA vyAkhyAnAmAM siddhAMta saurasa che, rgabharI kathAonA kaMpanIyatA che, tIvratijanya tarkInA tarjJe che, dIlarjaka lIleAnA hele caDelA diyA che, avAjanu' adbhuta che ane prakADa pAMDitya paNa che, kharekhara AvA rasabharapura-vidvattApUNa sATa ane asarakAraka vyAkhyAnAnA A saMgraha janatAmAM atyaMta upakAraka nIvaDaze e hakIkata che. mIApura (kaSa~Taka) kArtika purNimA, vi. sa. 2027 li A. vijayajIvatilakasUri
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja na pra tha ma za sti na ja lekhaka - piphesara zrI zAMtilAla khImacaMda M.A.P.E.D. bArasI - parama pUjya AcAryadeva zrImad vijayalakSmaNarUrIzvarajI mahArAjanA janamAnya prakAza graMtha para hu prazasti ke abhiprAya ApuM e to eka anadhikAra ceSTA jevuM gaNAze. sUryanA prakAzano anubhava jyAre sAkSAta thAya che, tyAre tenI mahattA varNavavAmAM zI vizeSatA? te paNa potAnI bhAvanA prakaTita karavAnI utkaTa abhilASA huIgya banavAthI ja zabdo lakhavA huM prerAya chuM, eka te jaina dharmatatva jevo viSaya ane temAM vaLI jemanI chabahApara sAkSAta sarasvatI vAsa karatI hoya evA pUjyapAda AcArya deva zrImad vijayalakSamaNurIzvarajI mahArAja eTale senAmAM sugaMdha je suyoga thayo che ema kahA vagara rahevAtuM nathI, pUjyapAda AcArya devanA tArika pravacana zravaNa karavA bArasInA zu jaina zujanetara!zu hiMdu,zu musalamAna sau koI
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ hase hase hI AvatA hatA, ane A pravacanothI khUba ja prabhAvita thatA hatA, mAnava-maherAmaNanuM to pUchavuM ja zuM? dharmatatvanuM uMDu jJAna, vaktatvanI apratima chaTA, vANune ojasapUNuM pravAha zAstrIya ane vyavahArika daSTAMta tathA dAkhalA dalIlathI samRddha e A prantha mumukSa jIvo mATe bahu ja upakArI nivaDaze ane dharmathI ajANa paraMtu bhadra pariNAmI jIvene dhamakAmAM joDavA mATenuM ajoDa sAdhana banaze e mAro daDha vizvAsa che. jainadharmanuM svarUpa, dharmanI vyAkhyA tathA mahattA samajAvanArA aneka grantha levA chatAM zAstrane anukULa rIte sIdhI sAdI sarala paNa prabhAvapUrNa rasajharatI bhASAmAM taka tathA dAkhalA dalIlathI saMpanna banela A grantha pitAnuM anokhuM sthAna saMpanna kare che, jaDavAdathI jakaDAyelA ane viSaya vAsanAnA jherilA vAtAvaraNamAM phasAIne mUha banelA loko mATe A grantha saMjIvanI je siddha thaze, parama pUjya AcArya devanA vyAkhyAnenuM saMpAdana tathA saMkalana karanAra pU. AcAryadeva zrI mad vijayakIrticasUrijI mahArAja sAce ja gaurava ane dhanyavAdane pAtra che, kAraNake teozrIe gurubhaktiyukta hRdaye dhamaragamAM raMgAIne potAnA gurunA mukhamAMthI nIkaLatA vacanapupA vINuM vANI tathA suMdara rIte guMthIne A pustaka rUpe evI sugadhI, suMdara ane zAzvata mALA banAvI che ke je paDhiye sudhI sugaMdha tathA tAjagI ApatI raheze. pU0 AcAryazrAnuM saMkalana tathA saMpAdana eTaluM sacoTa che ke grantha vAMcavAnI sAthe ja emanA gurudevanI jJAnI, bhavya ane prabhAvapUrNa
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUrti AkhA mAgaLa ubhI yAtha che. temanA khulaMda avAja kAmAM gujavA mAMDe che. deva-guru ane dharmanuM svarUpa tathA mahattA vigere viSayAne sparzatA A pravacana jijJAsu temaja mannu ene kharuM avirata pUva preraNA ApatA raheze. li tA. 18-11-70 khArasI zAMtilAla khImacaMda zAha M. A, prAdhyApaka zrI zivAjI kAleja khArasI mIjI AvRtti aMge I dharmAMtattva prakAza " nI bIjI mAvRttinuM prakAzana karatAM hRdaya AnaMdavibhAra ane che. pU gurudevanA vyAkhyAnAnAM Atmatattva vicAra bhA, 1-2, namaskAra mahimA ane dha tattva prakArA. A traNe daLadAra pustaka satra prasiddhi pAmI, lekapriya banyA che. eTaluM ja nahIM paNa zikSitalagane khAzIrvAda rUpa ane sAdhu bhagavAne paNavyAkhyA namAM atyaMta upayAgI ane upakAra pUravAra thayA che. sau koI A sAttvika ane tAttvika manthAnA vAMcana dvArA jIvanane ajavALe e ja eka aMtaranI azilASA. --kItica'dvari jaina jJAnama'krima, HR B. B.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ che karI 9 - 2 dharmapremI zrI vADIlAla jasarAja koThArI
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmapremI zrI vADIlAla jazarAja keDArInI ja AchI rUparekhA ja jee saurASTranA mULI gAmanA vatanI che. temanA dharma patnInuM nAma bhUrIbahena. ramaNIkalAla ane zazIkAnta be putra ane kamaLA ane iMdumatI ema be putrIo che, 35 varSathI tapazcaryA cAlu che pitAnA gAmamAM AyaMbIla khAtuM pite calAve che. 10 paisAmAM lokone jamADavAne lAbha le che. gayA varSe temaNe upadhAna karAvyA hatA, kAlInAmAM pU. A. zrI vijayalakSaNasUrIzvarajI jaina pAThazALAmAM pAMca hajAra eka bheTa ApyA hatA. pAlItANAmAM bhAtu paNa apAya che. anekavidha zubha kAryomAM lakSmIne hAle che. temanA putra zazIkAMtabhAI paNa pitAjInA pagale cAlI sArA lAbha uThAvI rahyA che. sau suMdara jIvana jIvI mAnava jIvanane saphaLa karI rahyA che.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ IM maM ga za darzana 0. lekhaka- vidvAna lekhaka ane ciMtaka zrI kiraNabhAI (muMbaI) eka saMskRta zloka che ke "side nakha vaDe hAthInA gaMDasthaLamAMthI pADelu gaja-khetI vanamAM paDayuM hatuM. keI bhIlaDIe dUrathI ene joyuM, khAvAnuM bAramAnI te bhIlaDI DI. teNe gajamatI laI lIdhuM dAMta vaDe DAbI jatAM e pArka bAra hoya evuM tene lAgyuM nahi eTale tene phekI dIdhuM A gajabautika pAse beranA khetare paNa tuccha che e vAta bhIlaDI zuM jANe! gajamauktikathI ya anatu amUlya evuM dharmanuM metI ApaNane prApta thayuM che, je mApaNe tenI upekSA karIza te jaMgalanI bhIlaDIthI vadhu hIna gaNAIzu. Aje jyAre vijJAna ane hiMsA bhegA maLIne mAnava jatane bharakhI javA mATe mathI rahyA che tyAre dharma pratye upekSAvRtti na pAlave, mAnavajIvana para yAnuM varcasava vadhI rahyuM che. AjanuM
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 jIvana yaMtravat anatu' jAya che. jo ApaNe jAgRta nahi thaIe, dha tattvanA prakAzane jIvanamAM pragaTAvavAnA prayatna naha karIe tA arvAcina vijJAnanuM A viSa ApaNI sarvocca AMtarasa'pattine vevikhera karI nAkhaze ane prApta thayelu mAnavajIvana niSphaLa gayu haze. AjanI karUNatA prazcimanA eka prakhyAta lekhaka tenA pacIsamA kalAka" (The Twenty Fifth Hour) nAmanA graMthamAM lakhe che ke Aje ApaNe mAnavaguNAne ane mAnava niyaJAne tilAMjalI ApI rahyA chIe, ApaNI mAnavatA kheAi rahyA chIe. Anu paheluM cihna che : mAnavInA mAnavI mATenA tirAra" ahithI patananI karUNatAnA Arala thAya che. jyAre mAnavIne mAnavI pratye tiraskAra janmyA che tyAre anya jIvasRSTi pratyenA sadbhAvanI tAsmAzA kayAMthI rAkhavI! mAtra dharmAMtattvanA prakAza eve che je mAnavI pratyenI nahi paNa sarva jIvo pratyenI javAbadArInuM bhAna jagADe che, ane patanamAMthI ugAre che. jarnala opha amerikana meDIkala eseAsIezana nAmanA eka patramAM eka amerikana vaijJAnika prayogA pachI puravAra karyuM cheke dhArmika zraddhA ane zarIra tathA mananI ta'durastIne . mADha samadha che. (Unified Field Theory of Faith and Helth)
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghama vaDe zarIra tathA manathI sUkSma AtmAnA sukha zAMti kaI rIte prApta thAya tenuM darzana A vaijJAnikone hajI ughaDyuM nathI. dhamatavano mahimA Aje dharmanA saMskAronuM siMcana karavAnI anivArya agatya che tyAre lekarbhAgya sarala zailImAM thayelA paramavidvAna pUjya AcAryazrI vijayalakSamaNusUrIzvarajI mahArAjazrInA A vyAkhyAnenuM prakAzana atyaMta AvakAra dAyaka che zAsakAroe kahyuM che ke A dhama ja e mitra che ke je mRtyu pAmelAnI sAthe jAya che. bIju saghaLuM zarIranI sAthe ja nAza pAme che, dharmano mahimA aparaMpAra che. traNa jagatamAM je kaMI suMdara sthAne che, te sarvane anubaMdhavALA guNathI yukta dharma vaDe manuSya prApta kare che. dhazcintAmaNiH zreSTho, dharma kalyANamuttamam / hita ekAntato dharma, dharma evA'mRtaM param // dharma e zreSTha cantAmaNi che, dharma e uttama kalyANa che. kama ekAnta hita karanAra che ane dharma e ja parama amRta che. dharmathI jagatamAM sarva prakAranI siddhi thAya che. 50 AcArya bhagavaMta zrI haribhadrasurijI "dharmabiMdu prakaraNamAM pharamAve che ke
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhanado dhanArthinAM proktaH kAminAM sarvakAmadaH / dharma evApavargadha pAraMparyeNa sAdhakaH / / kama dhananI icchAvALAne dhana Apane che, kAma eTale ikiyenA viSayanI IcchAvAlAne kAma-viyenA viSaya ApanA che ane paraMparAo mAkSane sAdhanA che. A pramANe zAsakAre dharmanuM Ihaloka saMbaMdhI abhya daya kula kahIne A dharma janma, jarA, maraNa vagere tene ucheda karanAra mekSane sAdhaka che ema pharamAvyuM che. bahu kahevAthI zuM? jagatane hitakArI evuM tIrtha ka25NuM, parizuddha evA abhyAsathI uttama manuSya prApta kare che.. tethI mAnavabhavanI sArthakatA dharmatatvane prakAza pragarAvavAmAM rahelI che. pUjyazrInAM vyAkhyAne pUjya AcAryazrInA vyAane jaina ane jainetara sarvemAM atyaMta AvakA5Atra banyAM che. temanI vANI zrotAo ghaNA rasapUrvaka sAMbhaLe che. gahana viSayone sarala banAvavAnI pUjya AcAryazrInI anokhI zailI atyaMta prazaMsanIya che. tethI AvA vyAkhyAne mAtra vidvAnene bhegya na rahetA la gya bane che. kathAprasaMgo dvArA rasa jAgRta karI pUjya AcAryazrI zrotAonuM avata AkarSaNa kare che ane vyAnuyoga tathA
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ AdhyAmika viSayaka kaThina viSayane sAmAnya zretA paNa saralatAthI samajI zake tevI sAdI paNa sacoTa bhASAmAM asarakAraka rIte samajAve che. teozrInAM pravacanAmAM jJAna vAte kriyAne samanvaya hoya che. rasamaya haLavI zailImAM dharmatatvanA padArthonuM nirUpaNa karavuM e pUjya AcAryazrInI vakatRtva zaktinuM parva kauzalya batAve che. teozrInI sahAyatA, saujanyatA ane kAryanA paricaya temanA cheDA sahavAsamAM AvanArane paNa spaze che. dhamatava prakArA dharmatatva prakAzanA A vyAkhyAne zAsakAra maharSi zrI Arya zayaMbhAvabharIzvarajI mahArAjanA zrI dazAlika sUtranA prathama adhyayananI prathama mAthAthI zarU kare che, dhammo maMgalamukiTTha ahiMsA saMjamo tavo / . devA vi taM namasaMti jassa dhamme sayA maNau // .. dharma utkRSTa maMgala che. ahiMsA, saMyama ane tapa tenA lakSaNa che. jenuM mana sadAya dharmamAM rata che tene te paNa nAmarakAre kare che. khA sAmAnya taka nathI paNa adhyAtmanuM rasAyaNa che. vyAkhyAne mananapUrvaka vAMcI A rasAyaNanuM ApaNe jIvanamAM sevana karavAnuM che. je durgatimAM paDatA bacAvI che ane sAgatimAM sthApana te dharma
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 Ave dharmo satyamamAM pravRtti ane asayamathI nivru ttirUpa che. je ahiMsA, tapa ane saMyama lakSaNavALA che. je dhama AtmAnI zuddhi ane siddhi sAthe sabaMdha rAkhe che te ahiMsA, sayama ane tapa cukta dha utkRSTa maMgala che. jenAthI hita sadhAya te agala che. mane sa'sArathI gALe, mane sa'sArathI dUra kare te magala, sasAmAM purNa kaLaza, svastika, daihi vagere dravya magala che, kenya magala vaDe ekAMtika sukha ke AtyaMtika duHkhakSaya zakaya nathI. dha ekAMtika ane Atyatika mAle che. dha gaNu maMgala che je sukha svarUpa che, dharma du:khanA AtyaMtika kSaya kare che jethI du:khanA aMkura paNa na rahe. dharma' mAtmAnI zuddhi kare che, AtmAne mekSa apAve che, janma-maraNanA adhanAne kApe che. kamalanathI mATu' koI du:kha nathI. kamuktithI meTa' koi sukha nathI. mAkSa prApta karAvanAra dhama sAceja utkRSTa maMgala che, sa zreSTha ma'gala che. evI dRDha pratIti thai jAya ane ahiMsA, saMyama ane tapa jIvanamAM Ave, dha vaDe mana bharelu rahe tyAre dharmatattvanA prakAza amUlya evA manuSyabhavane saphala kare che. saMpAdana pUjya AcArya devanA vyAkhyAtAnu sapAdana temanA ziSya pUjya AcArya zrI kIrti'drasUrIzvarajI mahArAje karyuM che.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ teozrIe vyAkhyAtA AcAryadevanI zailI kAyama rAkhI bhAre parizramapUrvaka A saMpAdana kArya suMdara rIte saMpAdaka pUjya AcAryazrI kIrtidasarijI mahArAjathI pote paNa suprasiddha vakatA ane lekhaka che, temanA pusta janatAmAM ghaNA lokapriya nIvaDyA che, dharmatanava prakAzanA A vyAkhyAmAM zraddhALu AtmAnI zraddhA vadhu daDha bane, jijJAsAne saMtoSa thAya tevI sAmagrI prApta thAya che, pUjya AcAryadevanA AvA vyAkhyAnanuM prakAzana tharNa hitakArI che. jemAMthI nyAya, nIti, vicAra ane sadAcAranI preraNAo vaDe anekanA jIvanamAM dharmataravane prakAza pragaTaze, potAnA sAga ane sAmarthya anusAra sarva kai AtmakalyANanA paramapatha upara pragati kare e prArthanA ! jJAnapaMcamI. vi. saM. 2017 ala sabAha keTa, marIna DAiva, kiraNabhAI , , - muMbaI , *
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ @@@ @@@ 999@@@@@@@@@@@@@@m huM prastuta "dharmatatva" pustakanA prakAzana aMge berIvalI (isTa) kAToDa jaina saMghanA ra3ranA cAturmAsa daramyAna thayela jJAnakhAtAnI upajamAMtha temaja 2073 mAM zrI upadhAna tapanI maMgaLa ArA dhanA thatAM thayela jJAnakhAtAnI upajamAMthI A pustaka pragaTa karavAmAM AvyuM che. A mATe saMsthA zrI kATara roDa borIvalI jaina saMghane hArdika AbhAra mAne che. dIkSA nimitte sarasavatIhena (pAMcAla) zrI upadhAna tapanI maMgaLa ArAdhanA karI mALanA maMgaLa divase ja dIkSA grahaNa karI sAThavIjI caMpakamIjInA ziSyAo sAvIjI caMdraprabhAzrIjI tathA sAdhvIjI tarUNuprabhAzrIjInA ziSyA tarIke sAdhvIjI arasvatIzrIjI tarIke jAhera thayA. temaNe temanI dIkSA nimitte rUA. 501) A prakAzanamAM bheTa karyA che. temaja rUA. 501) mahAvIra nagara (kAMdIvalI pU. A. gurudeva zrI vijayalakSmaNusUrIzvarajI jaina pAThazALAmAM bheTa ApyA che. saMsthA tenI sAbhAra nedha le che.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . T [ para film || dharmapremI zrI hIrAlAla lakSmIcaMda mahetA
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmapremI zrI hIrAlAla lakSmIya mahetAnI ET AchI rUparekhA zrI hIrAbhAInA janma rAjakoTa (saurASTra) pAse AvelA paDadharI gAmamAM. jemanI mAtAnu nAma kasturabahena ane pitAzrInuM nAma lakSmIcaMdabhAI. temanA dharma patnInu' nAma madhubahena che. vi. sa. 1975 mAM su`baI zrI naminAthajI jaina upAzrayamAM jyAre zatAvadhAnI pU. A. zrI vijayakIrticaMdrasUrIzvarajI mahArAja Adi mirAjatA hatA, tyAre chelle chelle temanA samAgamamAM tee AvyA. pU. gurudevanA praznacanA zravaNa karI jIvananuM vheNu ja badalAI gayuM. pU. gurudevanI nizrAmAM zrI siddhacakra mahApUjana bhaNAvyuM. "zrI lakSmaNakIrti grupa" nI sthApanA dvArA sAdharmI bhAI-bahene mATe mATI rakama kADhI madadarUpa banI rahyA che. Thera-Thera gurudevAnA vyAkhyAnAmAM khasa dvArA bhAvikAne lai javAnI vyavasthA karavI vi. aneka kAryAMmAM tana-mana ane dhana dvArA suMdara sevA bajAvI rahyA che. temanA dharmapatnI madhubahena paNa temanAM badhA kAryoMmAM sahabhAgI banI rahe che. -50
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ cho cha@ @@@ @ @ @ che. prakAzakIya nivedana . ra zrI khAtma-kamala-labdhisarIzvarajI jene grImALA mAja varSothI suMdara ane saMskArI sAhityapracAra karI janAtAmAM lokapriya banI rahI che. chellA 8-10 varSamAM to A graMthamALA taraphathI ghaNI moTI saMkhyAmAM vividha bhASAmAM vividha tatvajJAna sAhitya pragaTa thaI janatAnA hAthamAM jaI rahyuM che. keTalAka pustake to 7-788 ane dasa dasa 11-11 AvRttio jevA pAmyA che. AthI A sarakArI sAhitya janatAmAM kevuM ane keTaluM lokapriya ane lokAdAra pAmyuM che. e saheje samajI zakAya tevI hakIkata che. Aja sudhImAM A granthamALAnA nAnA-moTA 65 thI 7 pustakanI traNa lAkha nakalathI upara nakalo vividha bhASAmAM prakaTa thaI cUkI che. moTA bhAge jijJAsuone A sAhitya vinAmUthe vitaraNa karavAmAM Ave che. veThI ja nakalo bukaselaro mATe kiMmatathI prakaTa karavAmAM Ave che, amane jaNAvatAM atyaMta AnaMda thAya che ke vi. saM. 2024nA dara jaina jJAnamaMdiranA caturmAsa daramyAna, pUjyapAda prakhara vidvAna jainAcArya zrImada vijayalakSmaNasUrIzvarajI
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahArAje cAra mahInA cAra viSaya para moTethI ja zrI dazavaikAlikaranI prathama gAthA gho maMgala mukinA upara ApyA hatA, pUjyapAda AcAryadevanI vyAkhyAnazailI ajoDa ane sAdhAraNa che. samagra bhAratamAM teo ajoDa vyAkhyAna zaili ane bhavya vyakitatvanA kAraNe vikhyAta che. viSayane vizArUpe cacI, daSTa yuktio ane dalIlothI sabhara, saraLa ane sAdI bhASAmAM tatvajJAna bharyA jaTila viSayane paNa suMdara rIte rajU karI zake che. eTale eozrInA vyAkhyAne tAtvika ane sAtvika hoya che, saprada ane badhaprada hoya che, maMDanAtmaka paddhati, zAstronuM uMDu jJAna ane gaMbhIra tAthI jyAre teo vivecana kare che tyAre pA vAge ane viSadhara DolI uThe tema zrotAjano A vyAkhyAne zravaNa karatAM DAlI uThe che. eTaluM ja nahi paNa zrotAjane upara tenI uThI chApa paDe che. uThI asara kare che ane emanI prabhAvakatAnA darzana thAya che, pU0 AcAryadevanA vyAkhyA tenI kharI ane khAsa vizeSatA to e che ke teo zAstra ane siddhAMtanI relI mujaba ja saceTa, aDaga ane niDarapaNe prarUpaNa kare che, loka pravAha ke vAhavAhamAM taNAyA vagara siddhAMta mujabanI parUpaNa karI satyane rajU kare che. paNa rajU karavAnI ane khI zilinA kAraNe virodhIo paNa e vAtane zravaNa karatAM kAna pakaDe che ane kabUle che ke nahi kahevuM paDaze,
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ AjanA aneka praznone chaNa viSayane suMdara rIta vaNI, ghaNI ghaNI mArmika vAtane rajU karI, avasare lAla batI gharI vAMcakenA haiyAne harI levA uparAMta tAtvika badha ApI jaDatAne kApI ragaragamAM vyApI jAya tevA A prabhAvaka pravacane AtmAne dharma mAge thApI ane unna. tinA zikhare pahocADe che. e vyAkhyAnanA saMgraharUpa A dharmatatva prakAza nAmanuM pustaka teozrInA paTTAlakAra zatAvadhAnI pU0 AcAryazrI vijayakIrtidasarijI mahArAje anekavidha prazasya pravRtiomAM racyA pacyA rahevA chatAM athAga parizrama ane cIvaTapUrvaka suMdara rIte saMpAdana karyuM che. vizeSamAM A prantha mATe suMdara abhiprAya zAsana prabhAvaka pU. AcArya deva zrImada vijayabhuvanatilakasUrijI mahArAje lakhI mokale che jethI ame temanA ati zuM chIe. temaja vidvAna lekhaka ane ciMtaka zrI kiraNabhAinuM vistRta ane vizada maMgaLa vacana, prophesara zrI zAMtilAla khImacaMda B A. (bArasI)nI anya prazasti, prophesara zrI ghanazyAma joSInA be bela Adi maLavAthI pranthanI mahattAmAM anekagaNuM vadhAre thaye che, saune amo A take hArdika AbhAra mAnIe chIe, amArI prathamALA taraphathI suMdara ane saMskArI sAhitya vipula pramANamAM prakAzita thaI pragaTa thavAmAM
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAraNabhUta ane mUkhya upakArI kAvyamaya pravacanakAra pU AcArya zrI kIrticApUsthi mahArAja che. saMsthA sadA mATe teozrInI RNI raheze. zrI bahAdurasiMhajI prInTIMga presanA mAlIke zrI bhAnubhAI Adie atyaMta cIvaTapUrvaka suMdara ane svaccha prInTIMga kAya karI ApI amArA kAryane vega ApyA che jethI ame temane paNa A take yAda karIe chIe. amArAthI jANe ajANe zAsra virUddha karaI paNa lakhAi gayu' hAya tA tenA micchAmi dukkaDa kaI rajA laizuM. tA. 28 11=70 [ prathamAvRttinuM ] -prakAzaka
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUlyAMkana lekha - pre, ghanazyAma joSI. ema. e. jina zAsana dhuraMdhara pUrva AcAryadeva zrImad vijayalakSmaNasUrIzvarajI mahArAjanI A pUva addabhUta kRti AtmatatvavicAra graMtharatnanuM aMgrejImAM bhASAMtara karavAnuM mane sadbhAgya sAMpaDayuM hatuM. pariNAme e mahAna graMthanA atyaMta prazasya ane amRdaya tatvone rasAsvAda mANavAne mane jinezvaradevanI kRpAthI svAbhAvika rIte ja have prApta thayo ane pU. AcArya devanI javalaMta pratibhAzakti, medhA prakAMThazAstra kauzalaya, prabaLa svasiddhAMta pratipAdaka zakti vigere guNene mane anubhava thaye teo sAce ja vedAMta kesarI che, je bhAratanA pratyeka khUNe gajenA dvArA ajJAnanA AvaraNe hRra pheMkI rahyAM che ane lAkho mumukSuo temanI vANuM ane sAhitya dvArA AtmakalyANa sAdhI rahyA che, dharmatatva prakAza temanuM anya prakAzana che temanI prastAvanA lakhavA pU. AcArya zrI kIrticaMdrasUrijInI mane AjJA thaI, jImaNa zI mAnIne A graMtha bhavya jIvone atyaMta kalyANakAraka nivaDaze e ja hetuthI A prastAvanA meM lakhI che. bAkI to gurudevanI vANu para vivecana karavAnI yogyatA to avayaM gurudevAmAM ja che. tethI A prastAvanA temanA guNAnuvAdanA hetuthI ane vAcakavarga A virala kRtimAM je navanIta chupAyuM che tene upaga karavA lalacAya e hetuthI lakhAI che.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra dha tatva prakAza" graMtha ratnanI vizeSatA tA e che ke Atmatatva vicAra"nI mAphaka tenI zaili, zAsrIya paribhASAthI yukta hovA chatAM atyaMta rocaka che. dharma pratye muga dharAvatA hAlanA phezanavAdI varga paNa A graMthanI paDamAM avazya jakaDAi jaze, temanA mAhanAM vamaLa pustaka vAMcatAM osarI jaze. AjanA suzikSita vaga vijJAnane mAne che. paraMtu dharma ja eka mahAna vijJAna che tenI temane khabara nathI. caMdra ane zukra para paheAMcavA mATe saikAo sudhI dezanI sapatti veDaphI nAMkhanAra mahAna rASTrone pAtAnA zarIramAM beThelA caitanya svarUpa AtmAnuM suzAdhana karavAnI paDI nathI. A samAna bIjI karUNatA, vidhinA kaTAkSa ke mukha`tA bIjI kaI hoI zake ! vaijJAnikA jee pAtAnI jAtane suzikSita kahevaDAve che tevAnI sAna A pustaka barAbara ThekANe lAvavA samartha nivaDaze. mahAna rASTranA mAMdhAtA je peAtAnA dezamAM gunegArane khUnane badale phAMsI Ape che paraMtu yuddhamAM jAte ja lAkhA mANasAnAM jANIbujhIne khUna kare che tevA mAMdhAtAo tathA temanA AdarzAta pASatA vicArakAnI paNa sAna ThekANe lAvavA A graMtha sama nivaDaze. 50 AcAryazrIe A graMthamAM dhama e jIvananA prANa che, jIvananA dhabakAra che. dharmane haNNA teA te tamane kuNuro ane dharmane rahyA tA te tamane rakSaze-ema yuktipurvaka puravAra karyuM che. dharmAMnA vAstavika svarUpane nasenasamAM phasAvI devA
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekavidha ane tazuddha AMtA ApyA che. zAsranA dAMtA sAthe Adhunika satya ghaTanAonA sumeLa sAdhIma temanA kathanA aNizuddha puravAra karyA che. samyaphAna, samyajJAna ane samyakcAritryanA triveNI sagama 50 AyA zrIe vistAraprathaka sakSma siddhAMtA dvArA samajAvyA che. namaskAra mahAmatra dvArA je camatkAra anubhavA jaina ane jainetara bhAIone thayA che te vAMcIne aneka vA namaskAra mahAmatranuM zaraNa svIkAravA utsuka banaze e hakIkata che. aMtamAM A grantha dina-pratidina kaSAyAnI gartAmAM garakAva thatA yuga mATe mahAna uddhAraka nivaDaze. sinemA jevA vyasanAthI dinapratidina pAtAnA tananI ane mananI samRddhinuM vALu' phUMkatA vidyArthI jagata mATe navu jIvana ApatI sajIvanI samAna nivaDaze. ane prANImAtra mATe jIvananA satyamArga tarapha unmukha thayA preraka banaze evA ane dRDha vizvAsa che. zatAvadhAnI AcArya zrI vijayakIrtiyadrasUrijI mahA rAja sAthe ja A graMthanuM parizramapUrvaka kha'tathI sapAdana karavAmAM saphaLa nIvaDyA che. guru-ziSyanI AA 'elaDI anupama 'sAhitya sarja jagata upara asIya upakAra karI rahI che. khareja temanA A prazasya prayatna prazasanIya ane stutya che. ityalama ghanazyAma joSI 47/e. bhAratanagara, grAMTaroDa-muMbai-7
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ namo jiNA bArasInagara dakSiNaddhiAraka pUrva AcAryadeva zrIma vijayalakSmaNasUrIzvarajI mahArAjanI adhyakSatAmAM bAsI nAcyAM mALAropaNa mahotsava prasaMge-muMbaI-pArlAnA udyogapati zeTha ratilAla nANAvaTInA zubha haste "dharma tatyaprakAza nAmanA graMthanI prakAzana vidhi prasaMge gavAyela gIta Aje AnaMda maMgaLa mALA........ Aje bArasI nagaranA AMgaNe Aje, varte maMgaLa mALa. mALAne mahotsava maMDANa, AMgI pujAnI dhamAla. paheraze Aje sarva tapasvI, siddhi vadhuvaramALa; graMtha prakAzanane vaLI Aje, ke jA tAla, metI maNunA jAyA lADIlA nANAvaTI ratilAla paMtha prakAzana karavA kAje, Aja thayA ujamALa. saraLa suMdara subodha zailImAM, sAhitya sarje vizAla; evA kIticaMdrasurIzvara, karatA khUba kamAla. jJAnataNA dIvaDA pragaTAve, ghaTaghaTa jhAkajhamALa; sAtvika ne tAtvika vANInA, pIrasatA rasathALa prauDha pratApI prakhara vyAkhyAtA, lakSmaNari guNamALa; tene je dinakara sarIkhA, aSTamI zazI sama bhAla, lembhAgya saskArI sucAru sarasa ane surasALa; samajAve suMdara zailImAM, samaje bALa gopALa, jaina zAsanane davaja pharakAve, zAsananA rakhavALa, kIrtipatAkA phara22 pharakI, guthI guNa phUlamALa,
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaka - - - - - tame jiNAvyuM dharma tatva prakAza : vyAkhyAtA : pUjyapAda AcArya deva zrImad vijayalakSamaNasUrIzvarajI mahArAja
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ mudraka: mI bhAnucaMdra nAnacaMda mahetA zrA bahAdurasiMhajI prinTIMga presa-pAlItANA,
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya namaH dharma-tatva-prakAza vyAkhyAna 1 luM zAstrakAra maharSi zrI AryazasvaibhavasUrIzvarajI mahArAja zrI dazavaikAlika sUnA prathama adhyayananI prathama gAthAmAM ApaNane cAra vastu samajAvI rahyA che. - prathama dharmanuM svarUpa, bIju dharmanuM mahatva, trIjuM dhamanuM phaLa ane cothI vastu-dharma kone phaLe ?. A cAre viSaya atyaMta mahatvanI che. ArAdhaka AtmA ene atyaMta upayogI che. dharmanuM svarUpa, dharmanuM mahatva vigere vistune jANyA sivAya-dharmanI ArAdhanAmAM je rasa ane ullAsa utpanna thavo joIe te thatuM nathI mATe ja A badhA viSane jhINavaTapUrvaka sUma buddhithI samajavAnI atyaMta AvazyakatA che. tethI ja ApaNe A cAturmAsamAM A cAra viSaya upara vizada rIte vivecana karavAnuM rAkhyuM che. A anuyoganA cAra prakAra che-1 caraNa karaNAnuga 2 dravyA anuga, gaNitAnuga ane dharma kathAnuga. A cAra anuga
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza paikI dazavaikAlika-sUtramAM mUkhyatayA caraNa karaNAnuyoganuM pratipAdana che. ApaNe tyAM bALa ricAra karavo" A vastu-dvArA jJAna ane kriyA banenuM mahatva batAvavAmAM AvyuM che, keI apekSAe jJAna mUkhya che ane keI apekSAe kriyA mUkhya che. ekaluM jJAna e pAMgaLa che ane ekalI kriyA e AMdhaLI che, eTale jJAna ane kriyAne vega maLatA muktimArganI sAdhanA suMdara rIte karI zakAya che. kriyA vinAnuM ekaluM jJAna kAma AvI zakatuM nathI ane jJAna vagaranI ekalI kriyA paNa upayogI nIvaDatI nathI, mATe ja kalyANanI kAmanA vALA AtmAoe jJAna ane cAritra bannenI ArAdhanA karavAnI che, jJAna ane kriyA banane maLIne ja mokSanuM kAraNa bane che, mATe ja zAstrakAronuM e pharamAna che ke daI rALa vivAdI ghaNA annALo zA | * pAvaMto gujjo vo, vAvALA ja ghama I jemake-eka aTavImAM eka AMdhaLo ane bIje pAMgaLo ema banne jaNA judA judA sthaLe beThA che. acAnaka-aTavImAM Aga lAgI. dAvAnaLa saLage paNa AMdhaLo joI zakatA nathI ane pAMgaLa jovA-jANavA chatAM deDI zakatA nathI, pariNAme banene vinAza thAya che. have ApaNe eka bIjuM udAharaNa laIe. eka aTavImAM bIjo eka AMdhaLe ane bIjo pAMgaLe ema banne beThA hatA tyAM acAnaka dAvAnaLa saLagye ane banne jaNAe salAha-saMmatithI.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 1luM mm pitAnA prANa bacAvavAnuM nakakI karyuM. AMdhaLe kahe huM joI zakatA nathI paNa cAlI zakuM chuM. tyAre pAMgaLa kahe huM joI zakuM chuM paNa cAlavA mATe asamartha chuM. eTale AMdhaLAe pAMgaLAne potAnA khabhA upara besADyo ane pAMgaLo jema dere tema AMdhaLe cAlavA lAgyA, pariNAme bane sahIsalAmata sthAne pahoMcI gayA ane baMnene prANa bacI gayA. tevuM ja jJAna ane kriyAnuM che. jJAna e mArga batAve che ane kiyA raste kApe che. bane maLI mekSamAM pahoMce che. zAstrakAre kahe che. jahAkharo caMdaNamAra vAhoM bhArasya bhAgI Na hu caMdaNassa, tahAkhu nANI caraNeNa hINo nANasa bhAgI na hu sugaissa. caMdanane bhAra vahana karanAra gadheDo jema caMdananI suvAsa pAmI zakatuM nathI. paNa phakta bhArano ja bhAgI thAya che. evI rIte jJAnavAna paNa je cAritravAna nathI te te sadagatine bhAgI banI zakatA nathI eTale mukti purImAM pahoMcavA mATejJAna ane cAritra banenI atyaMta AvazyakatA che e vAta siddha che. jo ke upadeza mALAmAM prathakAre jJAnAdhika ane zAsananI unnati karanAra kiyAhInane paNa varatara kahyA che. zreSTha kahyA che, khUba suMdara cAtri pALanAra utkaTa tapazcaryA karanAra paNa je jJAnamAM a85 che tene jJAnInI apekSAe bIjA naMbarane batAvyuM che. A vAta ApekSika che. tyAM zAsananI unnatInI apekSA che. tethI jJAnInI apekSAe kiyAvAnuM e che che. A vAta ApaNe eka udAharaNa dvArA spaSTa karIzuM,
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza /WWWvvvvvvvvvvvvvvvvvvvy akabara ane bIrabala- eka vakhata bAdazAha akabare sau sabhAjane uddezIne kahyuM ke-A beDa para darelI lITIne aDyA vagara ja nAnI karavavAnI che. A sAMbhaLI sau vicAramAM paDI gayA. lIMTIne aDaDyA vagara nAnI zI rIte thAya. keI A vAtane ukela karI zakayuM nahi. chelle bIrabala ubhuM thaye ane teNe tarata ja e lIMTInI bAjumAM bIjI meTI lIMTI derI, jethI prathamanI lIMTI-Ape Apa nAnI jaNAvA lAgI. bAdazAha akabara bIrabalanI caturAI upara prasanna thayA ane samAjane e paNa bIrabalanI buddhi-cAturyanA vakhANa karyA, sau ekI avAje kahevA lAgyA ke kiMmata buddhinI che. ' - zAsananI prabhAvanA eTale dharmanI prabhAvanA, jJAnI aneka AtmAone dharmanA mArge vALavAmAM nimitta bane che, mATe ja prabhAvaka hoya ane jJAnI hoya te kiyAhIna hovA chatAM tene varatara eTale sAre ane zreSTha gaNavAmAM Ave che. bIje kiyAvAna che, tapasvI che, chatAM jJAnamAM a85 che te e zAsanaprabhAvaka jJAnInI apekSAe bIjA naMbarane che. - jemake bajAramAM suvarNa paNa vecAya che ane hIrAmANeka paNa vecAya che paNa suvarNa karatA hIrAnI kiMmata vadhAre che tema jJAnanI kiMmata kiyA karatA vadhI jAya che. - "dezaArAdhaka kiriyA kahI sarvaArAdhaka jJAna" A vAkya paNa eja vAtanI sAkSI pUre che. eTale zAsananI prabhAvanA karanAra mahApuruSane darajajo-ghaNe uMce che.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 1 luM mannannnnnnnnnn A vAtane muddo zithilAcArane poSaNa ApavAnuM nathI. paraMtu zAsanaprabhAvaka evA jJAnavAnanI mahattA batAvavAne che ane evA mahApuruSenI hIlanA karavI e mahApApa che. e vAta samajAvavA mATe che. jemake be chokarA heya-emAM eka chokaro kamAte heya ane sAthe sAthe te kharcALa paNa hoya ane bIje chokare kamAte nathI paNa kharcALa che. A bannemAMthI kaye chokarA sAre gaNAze ? kahevuM ja paDaze ke kamAvanAra chokare. e sArAnI gaNatrImAM Avaze. have ApaNe mULa viSaya upara AvIe. "mo mAtra mu"i A padamAM prathama dharma zabda che. e ApaNane mahatvanI vAtanuM sUcana kare che, A vizvamAM je koI zreSamAM zreSTha ane uttamamAM uttama vastu hoya te te dharma che. jagatanI tamAma sukha-sAhyabInuM mULa kAraNa dharma che. dhame che te badhuM che, ane dharma nathI te kaMI nathI. mATe ja mahApuruSe kahe che ke dharmo jagati sAraH sarva sukhAnAM pradhAna hetutvAt / __ tasyotpatirmanujAt sAraM tenaiva mAnuSyaM // matalaba jagatamAM sArabhUta je kaI vastu hoya te te dharma che, ane te sarva sukhanuM mULa kAraNa che. ane tenI utpatti manuSya janmamAM thAya che, mATe ja A mAnavabhava sAra gaNAya che, eTale vizvanA samasta sukhonuM mULa kAraNa dharma hovAthI dharma e jagatamAM sAra manAya che, zreSTha manAya che ane uttama gaNAya che.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza ^ ^^, - jemake eka vyakti-ke je potAnI jAtane mahAna buddhi zALI mAnate hato, e vyakti eka vakhata jaMgalamAM jaI caDhA, tyAM eka AMbAnuM jhADa tenA jevAmAM AvyuM ke je phaLa phUla zAkhA-prazAkhA ane pAMdaDAothI lacI rahyuM hatuM. pele bhAI A jhADa joI vicAra kare che ke jhADa ghaTAdAra hovAthI sau ke tene Azraya le che, thAkathA-pAkyA pathikane chAyA Ape che ane zItaLatA Ape che mATe te atyaMta upayogI che, pILI recaka kerIo joIne te vicAra karavA lAge ke A kerIone mANasa upabhoga kare che, tene rasa kADhI tene svAda anubhave che, kerIo cUsavAmAM paNa kAma Ave che, kAcI kerI de, murabba ane athANAmAM upayogI nIvaDe che, AnI sugaMdhathI mANasa tara banI jAya che, AMbAnA pAMdaDAo maMgaLa nimitte teraNa bAMdhavAmAM kAma lAge che, AMbAnA lAkaDAnA pATiyA maMtrayaMtra lakhavAmAM upayogamAM Ave che, ane jhADanuM lAkaDuM paNa vividha kAmamAM Ave che. paraMtu jamInamAM rahelA A mULIyAne zuM upayoga? mULIyu te kaMI kAma AvatuM nathI. mATe mULIyu nakAmuM che. Ama vicAramAM ne vicAramAM te AMTA mArI rahyA che. teTalAmAM eka buddhizALI mANasa tyAM AvyuM ane pelA bhAIne pUchavA lAgyuM ke kema bhAI! bahu UMDA vicAramAM lAgo cho? zuM vicAra karo cho? tyAre pelA maherabAna belI uDyAjuo bhAI! huM e vicAruM chuM ke-A AMbAnA jhADanIpAMdaDA-phaLa-lAkaDu vi. tamAma vastu upagI che paNa jamInamAM raheluM mULIyu zA upaganuM che? A sAMbhaLI pelA bhAIne
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 1 luM ghaNuM Azcarya thayuM ke maherabAna ATaluM paNa samajatA nathI, are bhAI! jhADane AdhAra ja mULa che. mULa che te jhADa, pAna, phaLa ane phUla che. mULa vinA badhuM dhULa che, "mUruM nApti kuto rAhA" A ukti paNa pracalita che, A vAta jyAre tene samajAvavAmAM AvI tyAre te paNa samajI gayA ane bolI uThayA, tamArI vAta so TacanA sonA jevI sAva sAcI che. jhADane AdhAra ja mULa che, je jhADa saDI jAya ke udhaI lAge ke baLI jAya to AkhuM jhADa paDI jAya, jhADane DAMkhaLA pAMdaDA phaLa ke phUla kaMIja na Ave. jevI rIte jhADane AdhAra mULa upara nirbhara che tevI rIte A jagatanA tamAma sukha ane vaibhava vi. tamAma vastuno AdhAra dharma che. dharma che te badhuM che, dharmathI puNyane baMdha thAya che ane puNyathI sakaLa sukha sAmagrI maLe che. A vAta barAbara ThasI jAya te AjanI ApaNI sthitinuM parivartana thaI jAya. jarA uMDANathI vicAraze te jaNAze ke eka mANasa eka vakhata vyApAra kare che, tene comerathI kamANI ne kamANI ja thAya che. jyAM hAtha nAMkhe che tyAM pAsA pobAra ane lIlA lahera thAya che, ene e mANasa thoDA vakhatamAM kaMgALa banI jAya che. je kAma kare temAM nukasAna thAya che ane bAjI ulaTI paDe che. comerathI Aphata ane muzIbate ene gherI vaLe che. ema kema? mANasa ene e hovA chatAM eka vakhata kamAya che ane bIjI vakhata gumAve che. tenuM zuM kAraNa? zuM Ama nathI banatuM? eka vakhata puSTikAraka kherAkathI mANasanI zakti vadhe che, kAMti vadhe che ane bIjI vakhata
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza enA e kherAkathI jhADA ne ulaTI thAya che. kherAka eno e che khAnAra ene e che, eka vakhata AnaMda Ape ane bIjI vakhata gabharAmaNa thAya. AnuM zuM kAraNa? kAraNa vagara A jagatamAM koIpaNa kArya thatuM nathI. A badhI vastunI pAchaLa jarUra koI vastu kAma karI rahI che. udyama karavAthI paise maLe che, ema nahi mAnatA. udyamamahenata ane majUrI karanArA majUro savArathI sAMja sudhI bicArA majUrI karI karIne marI jAya che tyAre mAMDa jeTalA bhegA thAya che, paNa dhanavAna thatA nathI. tyAre bIjI bAju eka vyApArI-mANasa gAdItakIye beTho beThe ArAmathI TelIphena dvArA zuM bhAva, zuM bhAva karate le ane veco-Ama karI hajAro lAkho kamAya che tenuM zuM kAraNa? - tame kaheze ke majUramAM buddhi nathI. ane vyApArI buddhizALI che mATe kamAya che, ne evuM paNa nathI ene e vyApArI ekavAra saTTAmAM kamAya che ane bIjIvAra I nAkhe che, bhAre nukasAnI thAya che, ane gharanA naLIyA vecavAne vakhata Ave che. Ama-thavAnuM zuM kAraNa? che. eTale mahenata-udyama ke buddhi kAma nathI lAgatI paNa kaI trIjI ja vastu tenI pAchaLa kAma karI rahI che. tenuM nAma ja puNya, puNyazALI thoDI mahenata ane ochI buddhi hovA chatAM hAla thAya che ane nirbhAgI buddhizALI hovA chatAM ane parizrama karavA chatAM ya te saphaLa thatuM nathI. . B. A. ane M. A. thayela vividha DIgrI dhArI mAnavI
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 1 luM ~ ~~ ~ ~~ ~ nokarI mATe arajI upara arajI kare che, paNa tene kyAM jAya tyAMthI dhakko maLe che ane traNa cepaDI bhaNele abhaNa mANasa keDapati bane che. A badhI vastu ApaNuM rejanA anubhavanI che, paNa koI divasa ApaNe A badhI vAta upara UMDANathI zAMtipUrvaka ekAMtamAM besIne vicAra ja karyo nathI. ane uMdhu vALIne jhukAvavA chatAM ane aneka dhamapachADA karavA chatAM jyAre saphaLa thatAM nathI tyAre poka mUkIe chIe. e. * tamane khabara haze ke-sayAjIrAva gAyakavADa eka vakhata gA-bhese carAvanArA hatA paNa acAnaka e gAdInA vArasa tarIke jAhera thAya che ane emane rAjagAdI maLe che. zuM gAyakavADe arajI karI hatI ke mane rAjya Ape ? ane zuM arajI karavAthI maLata paNa kharuM ! haragIjha nahi. siddharAje kumArapALane mArI nAMkhavA zuM ochA prayatno karyA hatA' chatAM siddharAja gaye ane kumArapALa rAjyanA svAmI thayA, eTale kahevuM ja paDaze ke buddhi ane parizrama sivAya eka adaSTa vastu A badhI vastu pAchaLa kAma karI rahI che. bhale pachI tame tene bhAgya kaha-puNya kahe, adaSTa kahe ke nasIba kahe, mANasa sukhI thavA udyama kare che paNa je pApane udaya heya te teja udyama tene vinAza kare che. madArI ane sapa eka madArI karaMDIyAmAM sarpa laI sthaLe sthaLe vividha khela karI janamana raMjana karate hate-ekadA jhADa nIce te suI gaye, paNa acAnaka enuM prANa paMkherU uDI gayuM. sapa
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza rahyo karaMDIyAmAM. mAlIka vagara ene bahAra kaNa kADhe! Ama 3-3 divasa vyatIta thayA, sarpa te bhUkhe DAMsa je thaye eTalAmAM tyAM eka uMdara AvyuM ane teNe vicAryuM ke jarUra karaMDIyAmAM kaMIka khAdya padArtha haze. jethI teNe karaMDIye keta ane khAsa kANuM pADI ane teNe aMdara praveza karyo ke pele bherIMga tarata ja tene keLa karI gaye ane uMdaranA prANa gayA. udyama karyo uMdare ane phaLa maLyuM sarpane, sarpa jIvate hAra nIkaLe. AthI samajI zakaze ke je bhAgya na hoya te ene e udyama enA ja vinAza mATe thAya che. puNya-pApa najare nathI dekhAtA - keTalAka ema kahe che ke tamArI A badhI vAta kharI paNa puNya pApa najare nathI dekhAtA tenuM zuM? bhale puNya pApa najare na dekhAtA hoya paNa enuM phaLa najare dekhAya che. eTale kAryathI kAraNanuM anumAna karI zakAya che. ema te pavana kyAM najare dekhAya che? vizvamAM evI ghaNI vastuo vidyamAna che ke je najare dekhAtI nathI chatAM ApaNe tenA kAryathI tene mAnIe chIe tevI ja rIte puNya ane pApanuM kArya sukha dukha ApaNe najare joI rahyA chIe eTale puNya ane pApane mAnyA vagara chUTake nathI. A badhI vAtane sUkSama daSTie vicAra karaze te saheje samajAze ke saghaLA ya sukhanuM mULa kAraNa dharma che. ane dharmanI ArAdhanA vinA puNya thatuM nathI ane puNya vinA duniyAnA sukhe paNa maLatA nathI.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 1 luM mananana zuddha buddhie, kamanI nirjarAnI buddhie ane ArAdhanAnI buddhie karele dharma e mekSanuM kAraNa bane che, eTale AtmAnI zuddhi ane aMte mekSa, temaja sukha sAhyabI A badhAnuM mULa kAraNa dharma che. dharmanI thoDI paNa ArAdhanA karI hoya te enAthI paNa kevA apUrva sukha maLe che. e vAta ArAma zebhAnI kathAthI ApaNane jANavA maLaze. ArAma zebhAnI kathA A bharatakSetramAM eka nagaranI cAre dizAmAM eka ejana pramANa bhUmi sudhImAM eka paNa jhADa nahotuM. Aja gAmamAM cAra vedane jANakAra par karma sAdhaka agnizarmA nAmane eka brAhmaNa rahetuM hatuM. tenI agnizikhA nAme pativratA patnI hatI, tenI kukSiAe vidyutaprabhA nAmanI eka putrIne janma the hate. purI ghaNI ja rUpALI, kaLAvAna ane guNavAna hatI jayAre te ATha varSanI thaI tyAre tenI mAtA bimArIne bhega banI ane te mRtyudhAme sIdhAvI gaI. chokarI nAnI hatI paNa ghaNI cAlAka hatI, gharanuM tamAma kAmakAja ene jAte upADI lIdhuM. savAramAM uThatAM ja gAdalA-godaDA ThekANe mUkI vAsIdu kADhI, panihArAnI sArasaMbhALa laI gharamAM gAya hatI ene dehatI ane gharanuM tamAma kAmakAja patAvI te gAye vigerene laI jaMgalamAM carAvavA jatI hatI, madhyAnha pAchI AvI raI-pANI taiyAra karI pitAjI mATe deva-pUjAnI sAmagrI taiyAra rAkhatI. deva-pUjA pachI baMne jaNA jamatA.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Annnnnnnnnnnnn dhaMma tatva prakAza mannanna thoDo ArAma lIdhe na lIdhe pAchI sAMjanA samaye te jaMga. lamAM gAye carAvavA jatI hatI, A pramANe savArathI laI sAMja sudhI, are moDI rAta sudhI tamAma kAmakAja jAte karatI eTale pitAne pugI para pyAra hoya te svAbhAvika che. pitAjIne AthI ghaNe saMteSa hatuM. Ama barAbara gharanI sArasaMbhALa rAkhatA ane pitAjInI sevA-cAkarI karatA mahInAo ane varSo vItyA chevaTe ene kaMTALe AvyuM ke ekalA hAthe A badhI rajanI mAthAkUTa, tenA karatA pitAjI je pharI lagna kare te mane ghaNo sahAre thAya, paNa ene khabara nathI ke pitA chanA pharI lagna thaze te navI mA sahAya karaze ke ulaTI trAsa Apaze, paNa hajI e nAnI hatI, eTale anubhava na hatuM ane gharakAmamAMthI saheje kaMTALI hatI eTale ene pitAjIne vinaMtI karI ke Apa lagna kare te sAru! prathama te pitAjIe nA pADI mAre pharI lagna karavAnI jarUra nathI, paNuM pADe che karIne vicAra AvyuM ke vAta sAcI che. bicArI ekalIne badhu kAmakAja karavuM paDe che tenA karatA ekathI be bhalA. e vicArathI temaNe pharI lagna karavAne nirNaya karyo. - hareka mANasa potAnA sukha mATe vividha pravRtti kare che, paNa eja pravRtti enA duHkhanA mATe thAya che. upAdhirUpa bane che. AnuM nAma ja saMsAra. vidyutaprabhAnA kahevAthI teno pitAe lagnanI taiyArI karI. hajI lagna thayA nathI. lagna thayA pachI zuM zuM bane che, oramAna mAtA e putrIne sahAyarUpa thAya che ke trAsarUpa thAya che. nAma ja jenuM oramana mana jenuM era eTale judu hoya tyAM sahAyarUpa te thavuM dUra
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 1 luM - 15 rahyuM paNa e navI mA kevA hukama cheDe che ane putrIne ke trAsa Ape che. Ama chatAM je puNyazALI che tene acAnaka kevI devI sahAya maLe che, ane enuM vidyaprabhA nAma kevI rIte parivartana pAme che, vigere viSaya temaja dharma eTale zuM? A badhA viSayanuM varNana a vartamAna sANaMdamAM padharAmaNI : pUjyapAda AcAryadeva zrImada vijayalakSamaNasarIzvarajI mahArAja sAheba tathA zatAvadhAnI pU. AcArya zrI vijaya kIrticaMdrasUrijI mahArAja Adi sANaMda zrI saMdhanI temaja ! myunisipAlITInA presIDenTa zrI dhanajIbhAI paTela vigerenI vinaMtIne svIkAra karI vi saM. 2024 mAM puna: bhavya svAgatasaha sANaMda padhAryA hatA, cAra pAMca divasanI sthiratAmAM zrI dhanajIbhAI paTele vAjate gAjate pU. AcArya devAdinI | padharAmaNI karAvI rU 108 thI gurupUjana karyuM hatuM aneka niyama lIdhAM hatAM. anya jainetara-AgevAno ane jaina saMdha hAjara hato. ane e pratijJA lIdhI hatI. vyAkhyAna bAda paNa temanA taraphathI zrIphaLanI prabhAvanA thaI hatI. 4-5 divasanI sthiratAmAM to ane AnaMda ane apUrva dharmodyota thayo hato.
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 2 ju. zrI dazavaikAlika sUtranI prathama gAthA upara ApaNe cAra viSayanI carcA vicAraNA zaru karI che, temAM prathama dharmanuM svarUpa e viSaya cAlI rahyo che. jagatanA jIvone jeTalA dunyavI sAdhane game che. teTale dharma gamatuM nathI. paNa jarAka uMDA utaraze te tamane samajAze ke-duniyAnA tamAma padArtho karatAM dharma e vadhumAM vadhu priya lAga joIe. ApaNe jayAre svAdiSTa vastu vAparIe chIe tyAre khUba AnaMda thAya che, kAraNa ke temAM svAda che, tevI rIte koI suMdara vastune nihALatA paNa ApaNane khUba AnaMda thAya che, kAraNa ke te ApaNane khUba game che ane tethI khUba AnaMda Ave che. bAga bagIcAmAM AMTA mAratA caMpA, gulAba ke kevaDAnI lahejatadAra khUzabenI maheka mAratA magaja tAjagIne anubhava kare che tyAre paNa mANasa AnaMda vibhora bane che. kAraNa ke tene sugaMdhI priya che, makhamala jevI komaLa zayyAmAM ALaTatA paNa AnaMdano atireka thAya che. kAraNa ke komaLa sparza ApaNane game che. temaja surIluM saMgIta zravaNa karatA AtmA DelI uThe che, kAraNa ke karNane mIThA ane madhurA gIta pasaMda paDe che.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 2. ' - keTalIka vastu sauMdarya rUpa ane tenA raMgane laIne game che. keTalIka vastu tenA mIThA madhurA gIta ane saMgItathI ApaNane priya lAge che. keTalIka vastune sparza komaLa hoya che mATe te game che. keTalIka vastu khUba khUzabodAra hoya che eTale ApaNane pasaMda paDe che ane keTalIka vastu khAvAmAM khUba svAdiSTa lAge che mATe ApaNane te game che. paraMtu rUpIAnI neTa ApaNane game che ke nahIM ? tarata ( ja belI uThazo ke hA game che, paNa tamane ema pUchavAmAM Ave che ke-e gamavAnuM zuM kAraNa? temAM nathI tevA prakAranA rUpa raMga, sparza, svAda ane sugaMdha chatAM ApaNane te kema game che? tarata ja tame javAba Apaze ke sAheba! bhale emAM rUpa-raMga ke sugaMdha na hoya, bhale emAM kamaLa sparza ke suMdara svAda na hoya. paNa e badhI managamatI vastu rUpIyApaisAthI ja maLe che, mATe te game che. pisAthI badhu maLe che mATe ApaNane paise game che. paNa have tamane pUchavAmAM Ave ke rUpIA-paisA kyAMthI maLe che? jarAka bArIka vicAra karazo te tame vastunA marma sudhI pahoMcI zakaze. dhana kyAMthI maLe che? zuM mahenatathI maLe che? nA. mahenata karanAra paNa bhUkhe mare che, tyAre zuM buddhithI maLe che? buddhizALI ahIMthI tahIM rakhaDe che. ene nokarI ya maLatI nathI. tyAre pise zAthI maLe che? enuM mULa kAraNa zuM? jarAka uMDA utaraze. te tarata ja tamane samajAze ke-paiso puNyathI maLe che. puNyabhAgya ke nasIba vagara kaMI ja maLatuM nathI. tyAre e vAta
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 dharma tatva prakAza siddha thai ke-paisAnuM mULa kAraNa puNya ane puNyanuM mULa kAraNu dhama che. have jo dhamA~thI ja adhu' maLatu' hoya te mahenata karyAM vadhAre thAya? ane Aje mahenata kayAM vadhAre thai rahI che? puNyamAM jeTalI khAmI teTalI sukhamAM khAmI, puNyamAM jeTalI *sara teTalI sukha ane zAMtimAM kasara. kaMika puNya ane puNyamAM kaIka kasara hoya athavA sAthe pApa karyuM hAya tyAre eka tarapha dhananA DhagalA maLe ane bIjI tarapha zarIra rogI thAya ane dhananA bhAgavaTo ja na karavA de. zarIra sAru heAya te patnI rAja DAkaNanI jema jIva khAtI hAya. patnI sArI hAya tA paisA na hoya, paisA ne patnI hAya paNa putra na heAya. A sa'sAramAM te 'sAta sAMdhA ne tera tUTe' evI sthiti che. dharma karavAmAM pramAda karavA che ane sukha sa pUrNa joie chIe e kema ane ! puNyamAM jeTalI kasara teTalI azAMti. sukha sAthe du:kha AvI ne ubhuM rahevAnuM puNya kasara vagaranu hAya te| adhI vAte sukha maLe e svAbhAvika che, putra-patnI, paise-parivAra ane pa`Da badhuM ja sAru maLe. sa'sAramAM sukhI mANasa paNa jovAmAM Ave che ane du:khI mANasA paNa jovAmAM Ave che. AthI puNya ane pApa te siddha ja che, ene mAnyA vagara chUTako nathI. chatAM khUbInI vAta e che ke-sukha priya hovA chatAM ane duHkha apriya levA chatAM mANasa evI mahenata kare che jenA piraNAme duHkha Ave
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 2 juM A- - - - - - - che kAraNa ke mahenata ane parizrama ulaTe che. jyAM mahenata karavI joIe tyAM mahenata karatA nathI ane jyAM mahenata nA karavI joIe tyAM ra. pacyA rahIe chIe, mATe ja anubhavI puruSanuM e kathana che ke - puNyasya phalamicchanti puNyaM kurvanti no nraaH| phalaM pApasya necchanti pApaM kurvanti sAdarA / / puNyanu phaLa sukha samRddhi. e joIe che paNa puNya karavuM nathI, pApanuM phaLa duHkha gamatuM nathI, chatAMya hasI hasIne pApa karma bAMdhIe chIe eja eka Azcarya che. ApaNe A badhI vAtane sAra e levAne che ke jagatanI tamAma sukha sAmagrI jyAre puNyathI maLe che. Rddhi siddhi ane samRddhi puNyathI maLe che ane puNya dharmathI thAya che, eTale A badhAcanuM mukhya kAraNa dharma che e vAta so TakA sAcI che, A vAta je hRdayamAM barAbara ThasI jAya te paisA upara je prema che tenA karatA vadhAre prema ApaNane dhama upara thAya. dharmathI ja badhuM maLe che e vAta je hRdayamAM barAbara kasI jAya te pachI dharma ApaNane khUba game, dharmanI ArAdhanA karatA chAtI gajagaja phuleH dharma karatAM khUba ullAsa ne rasa Ave. ekavAta khAsa lakSyamAM rAkhavAnI jarUra che ke dharmanI ArAdhanA jevI mAnavavamAM thaI zakaze evI bIjI kaI gati ke nimAM nahi thaI zake. mAnavabhave e dharma ArAdhanA karavAnI apUrva taka che. AvI umadA takane keNa gumAve? saMsAramAM sAmAnya taka je ApaNA hAthamAMthI cAlI jAya, jenAthI sAmAnya lAbha
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza maLavAnA hatA e lAbha, taka cUkI gayA jethI na maLyA tyAre kevA AghAta lAge che. ane azru sAravA paDe che. tyAre ArAdhanA karavAnI umadAmAM umadA taka jo hAthathI cAlI jaze te pachI kevI pAka mukavI paDaze. are eka janmamAM nahi, alke janma janmamAM raDavu paDaze. pachI thaze hAya khajI hAthamAMthI cAlI gaI. e pahelA ja AtmAne samajAvA ke huM cetana ! jarA samaja ! samaja!! ane kaMika bhavanuM bhAthu AMdhI le. ghaNA lAke ema samaje che ke--meTo agale adhAvI lIdheA. leiTesTa DIjhAinanI be-cAra kAra vasAvI lIdhI. be-cAra kArakhAnAnA ke mIlanA mAlIka banyA, seMkaDo mANasA jhukI jhukIne salAma bhare eTale jANe ahIM ja svarga maLyu ema ApaNe mAnIe chIe ane amArA janma saphaLa thai gayA ema samajIe chIe, paNa A ApaNI meTI bhUla che. AMkha baMdha thaI gayA pachI zu? khAga-bagIcA ke baMgalAmAMthI kai sAthe Avaze ? badhuya vile mUkhe mUkrIne vilApa karatA karatA cAlyA javu' paDaze. tyAre tArI zI dazA thaDe ! sAthe Avaze phakta puNya ane pApanuM phaLa. duHkha te joituM nathI, mATe levA jevu' jo kaMi hAya teA te puNya che. puNyanu bhAthu sAthe leze te tamAre paraleAkamAM duHkhI nahi thavuM paDe. ArAma zAbhAnI kathA dharmanI ArAdhanA zuM kAma kare che enA upara ArAma zAbhAnu' dRSTAMta cAlI rahyu che. ArAma ze|bhAe pitAjIne pharI
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 2 lagna karavAnI vinaMtI karI jethI pitAjIe pharI lagna karyA, oramAna mAtA gharamAM AvI. navI hoya eTale be cAra divasa te barAbara cAlyuM. ArAmazobhA samajatI hatI ke mane mArI navI mA madadagAra thaze paNa enI e dhAraNA khoTI paDI. ulaTI e-navA-navA hUkama choDe che ane zAMtithI besavAya detI nathI. vAta-vAtamAM dhamakAve, vAtavAtamAM TakaTaka kare. ArAmazobhA te aMdarathI gabharAI gaI paNa thAya zuM-lAcAra hatI. navI mA te nhAvA devAmAMthI ane zaNagAra sajavAmAMthI uce ja AvatI nahatI. ArAmazobhA eka vakhata ekAMtamAM besI vicAra karatI hatI kemeM pitAne mArA sukha mATe paraNavAnI vinaMtI karI. pitAjI paraNyA paNa mane te sukhanA badale duHkha AvIne ubhu rahyuM paNa emAM bIjAne ze doSa? mArA ja azubha kama udayamAM AvyA eTale mAre zAMtithI bhogavavA ja joIe. bhagavyA vagara chUTake nathI. bIjA to nimitta mAya che. mATe ja jJAnIo kahe che - sandho puvAkayANaM kammANaM pAvae phala vivAgaM avarAhesu guNesu ya nimitta mittaM parohoi ApaNane je kaMI sukha-duHkha maLe che. e ApaNA pUrva nA zubhA-zu ma karmanuM ja phaLa che. amuke mAru sAru karyuM, amuke mAru kharAba karyuM, amuke mAre bagADa karyo paNa samajavuM joIe ke A badhA te nimitta mAtra che, A rIte ArAmazobhA vicAra kare che ane zAMtithI badhu sahI le che. - e ja gAye carAvavA jaMgalamAM jatI hatI, tyAMthI
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 m dharma tatva prakAza aramingana mananaman bapore ghera Ave, oramAna mAtA vadheluM jevuM-tevuM ThaMDuM, kAcu-pAku, mAkhIothI gherAela ane rasa vinAnuM bhajana Ape. cUpacApa bicArI khAI le. uparathI kaDavA veNa sAMbhaLavAnA judA. Ama karatA tenI uMmara 12 varSanI thaI. eka divasa gAye carAvavA jaMgalamAM gaI che. samaya madhyAhane che. garamInI sakhata mosama, chAyA ane vizrAma mATe jhADa ja nahotuM eTale e ghAsa upara sUtI hatI, gAye nirAMte caratI hatI, tyAM te eka nAga tenI pAse AvyA. jenI AMkho lAlacoLa hatI. teNe jIbha bahAra kADhI hatI, kALe bhramara e nAga kuMphADA mArI rahyo hato, jenA kuphADAthI bhalabhalA dUra bhAgI jAya ane bhayabhIta banI jAya eve e nAga haste jenA zarIramAM nAgakumAra devatA adhiSThita thayA hatA. - A nAga AvatAnI sAthe ja manuSyanI bhASAmAM be kumArI ! uTha uTha! A zabdo sAMbhaLatA vivat prabhA ekadama camakI ane jAgI gaI, nAga vidyutaprabhAne kahevA lAgyuM ke atyAre huM tArA zaraNe Avyo chuM. mAruM rakSaNa kara. mane bhaya che. kAraNa ke maMtravAdI madArIe mArI pAchaLa paDyA che, ane mane bAMdhIne pakaDI leze, mATe tuM mane tArA khoLAmAM laI le ane kapaDuM DhAMkI de jethI maMtravAdIone khabara paDe nahi. have vilaMba na karIza. huM nAgakumAra devathI adhiSThita chuM. je madArIo pakaDavA Ave che tenA maMtranI adhiSThAyaka devanI AjJA bhaMga karavA huM asamartha chuM. mATe tuM mAru rakSaNa kara. tuM DarIza nahi. nAgarAjanI vANI sAMbhaLI vidyuta
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 2 juM taprabhAe te nAgane khoLAmAM laI lIdhuM ane kapaDuM DhAMkI dIdhuM. Ama te tene Dara lAge paNa teNI dayALu hatI, bIjA jIvanuM rakSaNa prANanA bhoge paNa kare tevI hatI, bhalabhalA lokhaMDI mANaso paNa nAgarAjanA kuMphADAthI dUra bhAge evA nAgane eka bALA pitAnA khoLAmAM laI le e kaMI ochA AzcaryanI vAta che? have zuM banAva bane che te agre vartamAna. -namaskAra mahimApUjyapAda prakhara vidvAna jainAcArya zrImada vijaya lamaNasUrIzvarajI mahArAje navakAramaMtranA viSaya para nava vyAkhyAne ApyAM hatA, je jijJAsuone anerU mArga darzana Ape tevA bedhaka ane tAvika che. saraLa ane sAdI bhASAmAM lekarbhogya zailithI apAyelA A pravacane aneka rIte upayogI che. - saM. trIjI AvRtti che kiMmata phakta 2 rUpiyA.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 3 ju. zAstrakAra paramarSi zrI AryazayyabhavasUrijI mahArAja zrI dazavaikAlika sUtranA prathama adhyayananI prathama gAthAmAM cAra vastu samajAve che. prathama dharmanuM svarUpa, pachI dharmanuM mahatva, dharmanuM phaLa ane dharma kene phaLe? A badhA viSaya samajAvavAnA che. Aje ghaNA mANaso dharmakiyA kare che, sAmAyaka, piSadha, pratikamaNa ane pUjA paNa kare che, paNa je ene pUchavAmAM Ave ke-dharma eTale zuM? te teo mAthu khajavALaze. e javAba nahi ApI zake ! dharma kone kahevAya ? dharma zemAM che? A badhI vastu sArI rIte samajI levAnI jarUra che, nahitara ATa ATalI dharma kriyA karavA chatAM dharma eTale zuM ? e vAtane je javAba na ApI zakIe te be mANasamAM hAMsIpAtra banavuM paDaze ane samajyA vagara ja dhama kiyA kaye jAya che ethI zuM phAyado ema sAMbhaLavuM paDaze. ghaNA mANaso pote dharma kiyA karI zakatA na hoya eTale A rIte dharma kiyA karanArane utArI pADe paNa ene pUchone tuM te samaje che ne? kema dhama karate nathI? tyAM cupa raheze. tyAre dharma zemAM che? e praznanA javAbamAM jaNAvavAnuM ke
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 3 ju 25 dharma AtmAmAM che. dharma e keI bahAranI vastu nathI; gAMdhInI dukAne tenuM paDIku maLatuM nathI, je dharma e AtmAmAM che te pachI maMdira ane upAzraye javAnI zI jarUra? A badhA praznonuM je samAdhAna na thAya te ulaTI zaMkA paDe ane zaMkA paDavAthI zraddhAmAM vAMdhe Ave ane enuM pariNAma na dhAyuM Ave. mATe ja gItAjImAM kahyuM che ke "azayAmAM vinarUra" je saMzayazIla hoya che eno aMte vinAza thAya che, matalaba enuM adhaH patana thAya che. mATe A badhI vastu saddagurunI samIpe samajI levAnI khAsa jarUra che, A badhI vastu samajavA mATe sagurunA samAgamanI jarUra che, A badhA AlaMbano che, ane sArA nimitto che. dharmanA mATe AlaMbananI paNa atyaMta AvazyakatA che. tyAre have ApaNe mULa viSaya upara AvIe. dharma eTale zuM? zAstrakAro samajAve che ke "vadhu vAvo ghampo" vastune svabhAva enuM nAma dhama. jema ke sAkaramAM gaLapaNa e ene svabhAva che, maracAmAM tIkhAza, mIThAmAM khArAza, phaTakaDImAM turAza, lIMbaDAmAM kaDavAza ane kariyAtAmAM kaDavApaNuM e ene dharma che. pitAne svabhAva potAnAmAM ja rahe che, e svabhAva lAvavA mATe bIjI kaI vastunI jarUra paDatI nathI, jema ke sAkaramAM mIThAza che, e mIThAza bahArathI lAvavI paDatI nathI paNa mIThAza e sAkaranA gharanI che. mIThAza e sAkaranI pitAnI che, dudhane gaLyuM karavA temAM sAkara nAkhavI paDe che paNa sAkarane gaLI karavA kaMI sAkara nAMkhavI paDatI nathI. maracAmAM tIkhAza che e enA pitAnA gharanI che.
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama tatva prakAza bahAranI nathI, matalaba e thaI ke-vastune je svabhAva hoya che te svabhAva te vastumAM ja hoya che, paNa vastunI bahAra hotuM nathI. kariyAtuM bahu kaDavuM lAge ane tAvavALA bALaka pI na zake tyAre temAM saheja gaLapaNa nAMkhavAmAM Ave che, eTale e ukALe jarAka gaLe lAge paNa e gaLapaNa kariyAtAmAM nathI. kariyAtAmAM sAkaranuM mizraNa thayuM mATe kariyAtAmAM mIThAza AvI paNa kariyAtu te kaDavuM ja che. eTale vastune je potAno svabhAva eja ene dharma. ahIM ApaNe AtmAnI vAta karI rahyA chIe. ahIM dharma zabdathI AtmAne svabhAva levAne che. AtmAne je svabhAva enuM nAma ja dharma, eja vAtane samajAvavA ApaNe upara judA judA dAkhalAo ApyA; jema bIjI vastune pitAne svabhAva hoya che tema AtmAne paNa svabhAva che. Aje ApaNe ApaNA svabhAvamAM nathI. ghaDImAM kedha, ghaDImAM mAna ane ghaDImAM mAyA ane lebha satAve che. AtmA pitAne svabhAva bhUlI gaye che eja enI moTAmAM moTI bhUla che. ane tethI ja enI rakhaDapaTTI che. AtmA je AtmAnA pitAnA svabhAvamAM AvI jAya te tenuM kharuM nUra pragaTa thAya. vartamAnakALe AtmA je svabhAvamAM che te svabhAva ane pitAne nathI, e svabhAva e vikArajanya che. karmajanya che. ApaNane kyAreka roga thAya che ane kyAreka dveSa thAya che. suMdara padArtho maLatA ane mana gamatA viSaye maLatA AtmAne
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 3 ju rAga utpanna thAya che ane aniSTa vastune saMga thatAM AtmAne TheSa utpanna thAya che. A parasvabhAvane laIne ja AtmAnI kharAbI che, mATe ja kahyuM che ke - anya sagI jihAM lagI AtamAre saMsArI kahevAya jyAM sudhI anyane eTale kamane sAga che tyAM sudhI saMsAra che. kama eja parabhAva, parabhAvamAM AtmA anAdi kALathI athaDAI rahyo che. duHkhI duHkhI thaI rahyo che, naka nigodanI tIvra yAtanAo ane bhayaMkara vedanAone bhega banyA che. Aja sudhI anAdi kALathI ApaNe anaMta janma-maraNa karyA tenuM mukhya kAraNa AtmAnI parasvabhAvamAM ramaNatA, para pariNatimAM Asakti. para svabhAva kahe ke vibhAvadazA kahe, yA para pariNati kaho vAta eka ja che. ApaNA svabhAvane pIchANa e bahu bhAre vastu che. kAraNa ke kyAreya ene ApaNane anubhava thaye nathI. aneka svabhAvathI atyAre ApaNo AtmA gherAyelo che, tenAthI A svabhAva ApaNe che ema jANavuM bahu muzkela che. paNa sAMbhaLatA sAMbhaLatA vicAratA vicAratA ane tenI tapAsa karatAM karatAM jarUra svabhAvane pIchANI zakIzuM. A viSaya bahu bArIka che. jene phalephI, tatvajJAna, adhyAtmajJAna, adhyAtmavAda, AtmavAda, vagere zabdathI navAjavAmAM Ave che, temAMya jaina darzananuM tatvajJAna te ucca keTinuM che. tenA karmavAda ane AtmavAda vagere viSaye para lA kaleke lakhAyelA che. AtmA Adi
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza tatvajJAnanI vAta kaMI eka divasamAM samajAya tevI nathI. ene mATe abhyAsanI paNa jarUra che. uparachallu ke upara ceTiyuM jJAna kAma na Ave. jema samudramAMthI ratna meLavavA mATe enA agAdha UMDANamAM utaravuM paDe che. marajIvA bane te ja mauktike meLavI zakAya che. upara-upara te zaMkhalA chIpalA vigere sAmAnya vastunI ja prApti thAya che. AtmAne viSaya te khUba gahana che, khUba kaThIna che. enA uMDANamAM utaravuM paDaze te ja vAstavika tatvanuM jJAna thaze. ' dharmanuM svarUpa, dharmanuM mahatva, dharmanuM phaLa ane dharma kane phaLe? A cAra viSayamAM te comAsAnA cAra mahIne pUrA thaI jaze, kAraNa ke khUba chaNAvaTapUrvaka jhINavaTathI saraLa zailie A badhA viSaye samajAvIzuM tyAre A badhI vastu tamArA samajavAmAM Avaze. A cAre viSaye je barAbara samajAI jAya te AtmAmAM dharma vase ane karma khase. dharma je haiyAmAM vacce te samajI le ke game tevA kaTTara duzamane hoya te tene bhAgyA vagara chUTake nathI, karma e kaTTara zatruo che. ApaNA gharamAM anAdi kALathI peThA che ane ghara karI gayo che. bhADuta pAsethI kabaje meLavavAmAM keTalI muzIbata naDe che, kerTanA hukama pachI paNa khAlI karAvatA nAke dama AvI jAya che, A badhA bhADuta te 6-12 mahInAnA are 6-12 varSanA samaje paNa A karmo te anaMta kALathI ghara karI gayA che, e kaMI ema
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 3 ju helAIthI nIkaLe tevA nathI, bhAI- bApA karavAthI mAne tevA nathI, enI pAchaLa to kamara kasIne paDIzuM tyAre ja e pibArA leze. AtmA ne zuddha banI jAya, karma rahita banI jAya te te paramAtmA banI jAya, emAM zaMkA nathI. bhUtakALamAM A saMsAramAM varSonA varSo vItyA, yugo ne yugo vItyA, palyopame ane sAgaropamane kALa vahI gaye, are bhavenA bhAve ApaNa nakAmA gayA, hAthamAM kaMI AvyuM nahi. meLavatA gayA ane mUkatA gayA, A dhaMdhe anAdikALathI cAlu che. hajI ene aMta AvyuM nathI. mATe ja zAstrakAro kahe che ke-A saMsAramAM kaMI sAra nathI. paNa A badhu samajAya kyAre? AtmAne sAcu jJAna thAya ane dharmanI asara thAya te kaMika AtmA samaje ane AgaLa vadhe ane e pa pragati sAdhatA sAdhatA ane vikAsa karatA karatA carama sImAe-parAkASTAe pahoMcI zakAya ane ghAti karmo bALI kamane kSaya karI kevalya lakamI varI ane aMte paramAtma padane prApta kare. mATe ja mahAna dhuraMdhara vidvAna AcArya zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAja pharamAve che ke - sUkSma budhyA sadA jJeyo dha dharmAthibhiH naraiH anyathA tatbuddhayaiva tadavidhAto prasajyate / dharma eTale zuM ? dharma kene kahevAya? dharma kaI rIte thAya? AtmAne ane dharmane saMbaMdha zu ? dharmanI kriyA AtmAne
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza ArAdhaka zI rIte banAve? ArAdhanA kene kahevAya? AtmA ArAdhaka kyAre kahevAya? virAdhanA keTaluM nukasAna kare che. virAdhanAthI keTale saMsAra vadhe che? virAdhanA kaI rIte thAya che? kyA kyA kAmamAM virAdhanA thAya che ke jethI AtmA virAdhaka bane che, vigere vigere viSaye khUba sUma buddhithI samajavAnI jarUra che, samajyA vinA keTalIka vakhata ApaNI buddhi dharmanI hovA chatAM keTalIka vakhata dharma vighAtaka kriyA thaI jAya che, mATe dharmane samajavA mATe gItArtha gurunA sahavAsanI jarUra hoya che. tyAgI ane jJAnI guruonA sahavAsathI haMmezA AtmA dharmane samajI zake che ArAdhanA , karI zake che ane tenuM mahAna phaLa paNa meLavI zake che. dharmanI ArAdhanA karanAra AtmA dharya saMpanna have joIe. phaLa meLavavAmAM paNa dharma rAkhavAnI jarUra hoya che. phaLa meLavavAmAM che ane zraddhA rAkhavI paDe che. kahevata che ne "utAvaLe AMbA na pAke" jala ane phaLane mATe paNa dharma rAkhavAnI jarUra che. AkaDe, eraDe jaladI phaLe, paNa AMbAne phaLatA vAra lAge. dhIraja rAkhe te ja tenA mIThA madhurA phaLanI prApti thAya. dharma karatA je duniyAnI vAsanA heya te tenA phaLamAM pharaka paDe. eka vastumAM tenAthI viruddha svabhAvavALI bIjI vastunuM mizraNa thatAM te tene pitAne svAda mAryo jAya che. tema dharma karatA AtmAnA dhyeya sivAya je pudgalanuM dhyeya heya ane bhautika vastunI lAlasA hoya te tenA phaLamAM paNa ghaNuM moTuM aMtara paDe che. | dharma karatA ka Ika maLI jAya evI IrachA hapa, maMdiramAM
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAkhyAna trIju ke upAzrayamAM, sAmAyaka karatAM ke navakAra gaNatA-UMDe UMDe paugalika vAsanAnI ja je icchA hoya te te dharmanA phaLane bagADI nAMkhe che. lAlasAthI karAyelI dharmakiyAone ane saMsAranI lAlasAthI karAyelI dharmakriyAone-anuSkAnene paNa zAstrakAre viSa ane garala anuSThAna tarIke gaNAve che. mATe te tyAjya che. dharmanI ArAdhanA zuddha buddhithI, kazI paNa IcchA vagara niSkAmabhAve AtmazuddhinI buddhithI, ane karma nirjarAnI. bhAvanAthI karavAmAM Ave te ja te zreyaskara nIvaDe che. - paramAtmAnI pAse paNa ApaNe e ja prArthanA karavAnI che. ke he prabhe! mAre sAro svabhAva huM pragaTa karI zakuM ! evI zakti mane bakSe. bIjI kazI mane jarUra nathI, kevaLa huM nija svarUpane pragaTa karavAnI abhilASA rAkhuM chuM, Apa jema vItarAga banyA che. mAre paNa vItarAga banavuM che, basa mane vItarAga banAve eja eka abhilASA che, AvI bhAvanAthI tame je paramAtmAnI bhakti karaze te te bhakti niSkAma bhakti che, zuddha bhakti che ane sAcI bhakti che, ane tevI bhakti bahu phaLa ApanArI che. ahIM keTalAka ema take kare che ke mAMgyA vinA mAM paNa pIrasatI nathI eTale bhagavAnanI pAse mAMgyA vinA zI rIte maLaze! A vAta ahIM lAgu paDatI nathI kAraNa ke paramAtmAnI bhakti, gurunI sevA ane dharmanI ArAdhanA vagara lAlasAe karelI vadhAre phaLa Ape che ane lAlasAthI karelI bhakti ghaNuM ochuM phaLa Ape che, ahIMyA "vaNamAM gyA
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 dharma tava prakAza mitI maLe mAMgI maLe na bhIkha" e kahevata lAgu paDe che. paramAmAnI bhakti nizcita phaLanArI che e vAta nirvivAda che emAM zaMkA rAkhavA jevI nathI. ahIM bIlakula niHsaMdeha buddhi rAkhavAnI che kAraNa ke zaMkA karavAthI phaLamAM kasara paDe che e vAta zAstra siddha che, eka zrAvaka sukhI ane samRddha hate paNa ene chokaro na hatA ene chokarAnI lAlasA hatI chatA te dharmanI zraddhA vALo hato, tethI eNe vidhipUrvaka lAkha navakAra gaNavAnI zarUAta karI. navakAranA prabhAvathI badhI vastu siddha thAya che, tema samajIne vidhipUrvaka navakAra gaNavA lAge. vidhipUrvaka navakAra gaNatA (50000) pacAsa hajAra navakArane jApa thaye tyAre tenA manamAM vicAra thaye ke huM vidhipUrvaka navakAra gaNuM chuM paNa hajI sudhI kaMI dekhAtuM nathI, keNa jANe phaLa maLaze ke nahi ? teja vakhate tene adhiSThAyaka devIe kahyuM te bahu bhUla karI che. AvI zaMkA karavAthI tArUM phaLa ghaNuM ochuM thaI gayuM tAre choka thaze paNa te tAre kAma nahi Ave, devI Ama kahIne adazya thaI gaI, zrAvake lAkha navakAra pUrA karyA, ghare chokarAne janma thaye, uMmara lAyaka thayA. te khUba dharmiSTa hato, vairAgI hatA, ene saMsAramAM rAkhavA mATe zeThe evA mitranI sebatamAM pADyo. kharAba sobatathI chokare bagaDe, vazyAgAmI baje, have belAvavA chatAM paNa te ghera AvatuM nathI. mAta-pitAnI sAthe bela nathI, mAtA-pitAnuM sAMbhaLatuM nathI, samajAvavA chatAM samaja nathI, vezyAne ApavA * mATe ghaDI ghaDI dhananI mAMgaNI kare che, mAtA-pitA mehathI
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna trIjI chokarAne rAjI rAkhavA dhana ApyA kare che. 16 keDa senAmahera vezyAne rAgamAM vezyAne apAI gaI, mAta-pitA kALa karI gayA. chatAM te kare ghera AvyuM nahi. chevaTe te dhanahIna bane eTale vezyAe tene kADhI mUko. AthI chokarAne ghaNe kheda thaye. have ene samajAyuM ke meM ghaNI moTI bhUla karI. mAtapitAnI sevA karI nahi. khoTe raste caDha, pAyamAla thaye jIvana bagADyuM. chevaTe tenI strInA kahevAthI te vyApAra-dhaMdhe karatA ane dharmanI ArAdhanA karatA karatA sukhI thaye ane dhanavAna thaye paNa mAta-pitAne e chokare kAmamAM na Avyo. devIe kahyuM hatuM ke cheka thaze paNa tArA kAmamAM nahi Ave. dharmanI ArAdhanA karatA saMdeha rAkhavAnuM A pariNAma che. mAta-pitAe duHkhI avasthAmAM kALa karyo, devInuM kahevuM sAcuM paDyuM. mATe dharmanI ArAdhanA karatAM zaMkA karavI nahi te ja ArAdhanAnuM pUrNa phaLa maLe che. - AtmAnA svabhAvane jyAre ApaNane khyAla Avaze tyAre tarataja tamane samajAze ke atyAre huM vibhAva dazAmAM chuM. para bhAvamAM ane para svabhAvamAM chuM. A svabhAva mAre nathI, AsvabhAva e karma janya svabhAva che. A mAro asala svabhAva nathI. A te nakalI che. mAru asalI rUpa juduM che. A nakalI svabhAvathI ja huM duHkhI duHkhI thaI rahyo chuM. karmanA mizraNa vagarano ane asalI svabhAvane AnaMda te avarNanIya che. huM te sat cit ane AnaMda svarUpa chuM. mATe ja ApaNe seDa sohane jApa japIe chIe. "meM era nahi tu era
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 nahi.' jo hI hai rupa terA vAhI huM rupa merA, paDadA paDA huM khIcameM Akara ke uDAdenA." A pramANe lalakArIe chIe. thama tatva prakAza www ApaNAmAM ane paramAtmAmAM jarAya aMtara nathI, nizcayanayathI AtmA zuddha che, paramAtma svarUpa che, paNa vyavahAranayathI azuddha che, kAraNa ke atyAre kramathI lepAyele che, enA upara kanA paDadA AvI gayA che eTale enu' svarUpa avarAi gayu` che, jemake sUrya svaya' prakAzamAna che paNa ADA vAdaLA AvI jAya te tenA prakAza avarAi jAya che. joradAra pavana lAge tA vAdaLAne vikharAtA vAra na lAge. vAdaLA vikharAtA sUryanA prakAza pRthvI talamAM patharAya che. tevI rIte AtmA upara rahelA kramanA vAdaLA jo ahiMsA, saMyama ane taparUpa pavana dvArA vikheravAmAM Ave te AtmAnA mULa svabhAva pragaTa thAya, AtmAnA mULa svabhAva zuM che? e viSaya cAlI rahyo che. ahAranA kAIpaNa nimittathI ke anya taranimittathI je bhAva vate te AtmAnA svabhAva nahi, jemake pANI svabhAve zItaLa hAya che. e bhaThThI ke gesa upara mUkavAthI agninA sacAgathI uSNu thAya che. emAM je uSNutA AvI e pANInA svabhAva nathI. pANImAM je uSNatA AvI te agninA gharanI che. agninA nimittathI, agninA sa sathI, eTale jema pANInI uSNatA e pANInA svabhAva nathI, paNa nimitta janya che, tema AtmAmAM je vikArA pedA thAya che, kaSAye ane viSayAnA prAdurbhAva thAya che. ghaDImAM kai ne ghaDImAM
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 3 juM ~~ kaMI, A badhe AtmAno svabhAva nathI paNa kamajanya kaSA thI pedA thayela nakalI svabhAva che. paNa je cUlA, bhaThThI ke gesa uparathI utArI leze te thoDIvAramAM ThaMDu thaI jaze, e zItaLatA e pANIne svabhAva che. jema cUlA uparathI utAryA pachI thoDIvAramAM pANI pitAnA mULa svabhAvamAM AvI jAya che, tema AtmA paNa kedhAdi kaSA. nA abhAve mULa svarUpamAM AvI jAya che. AtmA rAganuM nimitta maLatA rAgI thAya che ane zreSanuM nimitta maLatA thI thAya che, kedha. mAna, mAyA ke lebhanuM nimitta maLatA krodhI, mAnI, mAthI ke lobhI bane che. vikAranA sAdhana maLatA vikArI bane che. A badhe svabhAva e nimittajanya che ane nimittajanya svabhAva e ApaNe svabhAva nathI. ATalA spaSTIkaraNathI samajAze ke AtmAne mULa svabhAva zu? samabhAva-vItarAga dazA e AtmAne svabhAva che, e koI nimittathI pedA thaye nathI. mATe samabhAva e pitAne svabhAva che. rAganuM nimitta maLatA rAga na kare ane zreSanuM nimitta maLatA TheSa na kara. kedhanA nimittamAM paNa kedha na thAya tyAre samajI leje ke-atyAre huM mArA svabhAvamAM chuM. A dazA e kaMI nAnI sUnI vAta nathI. A dazA AvatA ghaNuM vAra lAge, paNa prayatna ane parizrama karavAmAM Ave te jarUra ApaNe ApaNA svabhAvane pragaTAvI zakIe ! A jagatamAM kazuMya asAdhya nathI. kahyuM che ke -
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza thAna sthira jid wAheranaSNuna: rAhera vAto grAsenAmAnama | abhyAsathI citta thira thAya che. abhyAsathI vAyune (prANune) kAbUmAM lAvI zakAya che, abhyAsathI paramAnaMdanI prApita thAya che ane abhyAsathI ja Atmadarzana thaI zake che. svabhAva badalAya che nimittathI pidA thayele svabhAva e parivartana pAme che, ghaDI ghaDI badalAya che, ke ApaNA vakhANa-ke prazaMsA kare te 'phUlIne phALakA thaIe chIe ane koI ApaNuM apamAna kare te tenA upara dveSa utpanna thAya che. kaI vastunI lAlaca thaI ke mAyA ane kapaTa AvavAnA ja, eTale managamatI vastu upara rAga pedA thaze ane aNagamatI vastu upara dveSa pedA thaze, nimitta pramANe svabhAva badalAze je svabhAva vAraMvAra badalAya te ApaNo svabhAva nahi maracAne game tyAre vAparo e tIkhA ja lAgavAnA ane sAkarane game tyAre vAparaze te te mIThI ja lAgavAnI. kAraNa e ene mULa svabhAva che. emAM je kaI bIjI vastunuM mizraNa thAya te tIkhAza ane mIThAzamAM pharaka paDaze. jemake suvarNa mAM jyAM sudhI bIjI dhAtu maLelI haze, thAne bIjI dhAtuno bhega haze te tene agnimAM tapAvatA ane navasAra vigere padArtha nAMkhatA tarata ja dhUmADo nIka Laze ane kALAza jaNAze, e dhUmADo ke kALAza e senAne nathI. suvarNa te pyAra che, svarUpe zuddha che, paNa bIjI
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ yAkhyAna 3 jI 37 dhAtunA bhegathI atyAre temAMthI dhUmADA nIkaLe che ane kALAza jaNAya che. dhUmADA ke kALAza suvaNaeN nI nathI. tejAma ane khAra dvArA suvarNa ne tapAvatA tapAvatA jyAre seAnuM zuddha thai jaze tyAre tenuM peAtAnuM sAcu svarUpa pragaTa thaze, enI kAMti, enI pILAza ane enu teja jhagamagI uThaze. www tevI ja rIte AtmA kathI haLavA thaze, ane zuddha thaze tema tema tenA sAcA svabhAva pragaTa thaze, e svabhAva eTale vItarAga svabhAva, AtmA potAnA vItarAga svabhAvane khAI eDe che, chatAM e kai bIje cAlye garcA taNI, pazu te dakhAyale che, DhakAyaleA che. atyAre enA upara kanA kabajo che, kanu dabANa che, bAkI e svabhAvanA mAlIka AtmA che, paNa atyAre e lAcAra che, vivaza che. jemakeAje rAjya prajAsattAka kahevAya paNa sattA ApaNA hAthamAM nathI. jema sattAdhArIo prajAne Aje jema nacAve tema nAcavuM paDe che. prajAnuM kai cAlatuM nathI tema ApaNane kama jema nacAve tema nAcIe chIe. kasattA AgaLa AtmA a je nirmAlya prAyaH banI gayA che. Aje suvaNu, rajata, hIrA ane mANekanI kiMmata vadhatI jAya che paNa mANasanI kiMmata ghaTatI jAya che. enu kAraNa zuM? kAraNa eja ke Aje ApaNe parasvabhAvamAM rAcI-mAcI rahyA chIe. AtmAne bhUlI gayA chIe, AtmAnA sauharane visarI gayA chIe ane mehanA vaze parAdhIna banyA chIe, nIti ane dharmane cUkayA chIe ane meha ane vAsanAnA
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTa' dharma tatva prakAza gulAma banyA chIe. AthI ja ApaNe bhUtakALa bhayaMkara rIte pasAra thayA che. bhaviSya kevuM jaze e ApaNI karaNa ja kahI Ape che. mATe vartamAnakALa sudhAravAnI jarUra che. vartamAnakALa sudharyo eTale bhaviSya sudharyuM ja samaje. kSaNavAra paNa je AtmA potAnA svabhAvamAM AvI jAya te AtmAne sAcA sukhanI jhAMkhI thAya. AtmAnA sukhe AgaLa dunyavI tamAma sukha te phIkAphaka lAgaze, jhAMkhA lAgaze. anaMtajJAnIo jaNAve che ke jaMcakAma suhaM loe jaM ca divvaM mahAsuhaM vIyarAya suhasse ya'NaMta bhAgapi nagdhaI // vItarAga paramAtmAmAM je sukha che tenI AgaLa duniyAbharanuM sukha anaMtamA bhAge paNa pahoMcI zake tema nathI. vItarAga AtmAmAM je sukha che tenuM mApa kADhI zakAya tevuM nathI. enI AgaLa duniyAnuM sukha te kaMI visAtamAM nathI. AtmA jema jema AgaLa vadhato jAya tema tema tene Atmasukhane anubhava thatA jAya. AtmAnuM sAcu sukha eTale svAbhAvika AnaMda, e dekhI zakAya tevI vastu nathI, anubhavagamya vastu che. jema keTalIka vastu AMkhathI dekhAya che, keTalIka vastu jIbhathI cAkhavAthI mAlama paDe che, jemake sAkarane gAMgaDa ane mIThAne gAMgaDo banne sAthe paDyA hoya te tene dekhavA mAtrathI ApaNe kahI na zakIe ke A mIThAne che ke sAkarane. paraMtu jo tene
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ ~~~ ~ ~ vyAkhyAna 4 thuM cAkhavAmAM Ave te tarata ja khabara paDI jAya ke A mIThAno gAMgaDe che ane A sAkarano gAMgaDo che. kAraNa ke e svAdathI samajAya tevI vastu che paNa e svAda ApaNane dekhAtuM nathI, e AMkhane viSaya nathI. e che jIlDAne viSaya. AnaMdamAM avAja nathI nahitara avAjathI ApaNe jANI zakata ke A avAja AnaMdane che, tema e kAnane viSaya paNa nathI, nahitara kAnathI ApaNe jANI zakata. eTale AnaMda e bAhya indriyano viSaya nathI. Indriyane viSaya rUpa-rasa, gaMdha, zabda ane sparza che. AnaMdamAM rUpa, rasa, gaMdha vigere nathI, jethI ApaNe tene indriya dvArA jANI zakIe. eTale e manano viSaya che. anubhavagamya che. eTale e Indri dvArA jANI zakAya nahi. A vyAkhyAnamAM ApaNe dharma eTale zuM e viSaya vizada rIte samajAvyuM. ane dharmanI ArAdhanAthI kevA rUDA sukha maLe che enA upara ArAmazobhAnuM varNana cAlI rahyuM che. ArAmazebhAnI kathA. nAge kahyuM mane bacAva, mAruM rakSaNa kara, A zabdo sAMbhaLI vidyutprabhAne dayA AvI ane eNe te nAgane khoLAmAM lIdhe ane kapaDAthI DhAMkI dIdhe. eka bALA nAgarAjane nirbhaya banI kheLAmAM laI le e kaMI nAnI sUnI vAta nathI. hiMmatanI A parAkASTha kahevAya ! vighaprabhA te kapaDuM DhAMkIne suI gaI cheDI ja vAramAM madArIo hAthamAM auSadhi valaye laIne tyAM AvI pahoMcyA
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza ane vidyutaprabhAne pUchavA lAgyA are putrI ? ATalAmAM nAga tArA jovAmAM AvyuM ke nahIM? tyAre teNIe javAba Apyo ke huM te kapaDu oDhIne sUtI chuM. mane kyAMthI khabara hoya ke nAga ahIMthI game ke nahIM? madArIo paraspara vAta karavA lAgyA ke nAga je heta to A ahIM UbhI zenI rahe ! ene bhayathI ja bhAgI jAya. cAle cAle nAga A tarapha Avye lAgatuM nathI. dAMta-haTha karaDatA bhIMcatA bhIMcatA gussAmAM madArIe nAga kahAM gayA, ema belatA te AgaLa vadhyA. jyAM e AgaLa gayA ke tarata ja vidyatprabhAe nAgane kahyuM nAgarAja ! tamArA verIe cAlyA gayA. have be phakara rahe ema kahI teNe nAgane bahAra kADhyo. - teja vakhate nAge pitAnuM divyarupa dhAraNa karyuM ane e vighataprajAne kahevA lAge bALA! tArI hiMmatathI ane davAnI AvI umadAvRttithI prasanna thaye chuM. mATe tArI je IcchA hoya te tuM sukhethI mAMga. vidyutaprabhA Ama te uMmare nAnI hatI, ane te ja gAye carAvA AvatA, sUryane tApa herAna parezAna karate hate. chAMyA mATe jhADa paNa nahotuM tethI te akaLAtI hatI. ethI teNIe nAgarAjane kahyuM bApA! je prasanna thayA che te mArA upara chAyA karaje ke jethI rejanuM taDakAnuM duHkha dUra thAya. ane huM zAMtithI gAye carAvuM ! nAgarAje vicAryuM. bALA bicArI bahu bheLI lAge
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 3 jI 41 che. ene Avu zuM mAMgyu'! haze enI je abhilASA hAya te pUrNa karu! deve tatkSagu phaLa-phulathI lacI rahelA suMdara bagIcA vikarSyA ane teNIne varadAna ApyuM ke-tuM jyAM jaIza tyAM A khagIcA tArI sAthe raheze ane tane suMdara chAyA Apaze. nAnI jagyAmAM nAnA thaine raheze ane meATI jagyAmAM mATe thaine raheze. A pramANe varadAna ApI nAgarAja adrazya thaI gayA. tyArabAda vidyutprabhAe A bagIcAnA amRta jevA mIThA madhurA kLA ArogyA ane bhUkha-pyAsane zAMta karI, jyAre mANasanA puNyanA udaya zarU thAya che tyAre managamatI vastuo Apa meLe AvI maLe che. mAMgyA karatA vadhAre maLe che. icchAo ane AkAMkSAo pUrI thAya che. A prabhAva pUrvabhavamAM karelI dharmanI ArAdhanAnA che. dhama karatAM ALasa Ave che. ane emAM ullAsa thatA nathI, veTha utAravA jevu karIe chIe, paNa dharmatu phaLa jyAre maLe che tyAre AtmAne apAra Anada thAya che. vidyutaprabhA divase ja'galamAM gAyA carAvavA jAya che ane sAMje pAchI phare che, paNa bagIcA enI sAthenA sAthe ja rahe che. enA gharanA uparanA bhAgamAM addhara rahe che. bagIcA ghara upara jANe mahAna chatra dharyuM hoya tevA lAge che. vidyutprabhA jyAre ghera AvI tyAre tenI eramAna mAtAe kahyuM putrI ! bheAjana karI le, tyAre teNIe javAkha ApyA mAtAjI! Aje mane bhUkha nathI,
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama 42 deve teNIne varadAna ApyuM che chatAM ene abhimAna nathI. Aje tA deva svapnAmAM Ave teya ghamaDanA pAra na rahe, ane adhe kahetA phare ke mane deva Ave che. pazu mANase gaMbhIra banavAnI jarUra che. tucchatA kAma nA Ave. dharmanI ArAdhanA karavAvALA ArAdhako khUba gabhIra hAvA joie, enA peTanuM pANI na hAlavu joie. Aje ApaNe kSudra vRttivALA khanI gayA chIe. pArakAnA deASA jovA ane jyAMtyAM pragaTa karavA ane peAtAnA avaguNA DhAMkavA. A zu' ArAdhaka AtmAnu kunya che? AthI dharmIjane jagatamAM halakA paDe che. dharmIne joI ne dIla DAlI uThe. AveA Ave tamArA pagalA kathAMthI ? ema sheje elI javAya. paNa Aje dharmIne joine e AnaMa AvatA nathI kAraNa ke hRdaya tuccha anya' che. niMdATIkA sivAya bIjI vAta nahi. tatva prakAza vidyutaprabhAnI sAthenA sAthe ja bagIcA jyAre jyAre TAkAnA jovAmAM AvyA tyAre saunA AzcaryanA pAra rahyo nahi. A camatkAra joine sau zatamukhe vidyattprabhAnA vakhANu karavA lAgyA. eka divasa vidyattprabhA ja galamAM gaI hatI. ane bagIcAnI chAyAmAM sUtI hatI. eTalAmAM tyAM pATalIpuranagarane rAjA jitazatru hAthI, gheADA, ratha ane pAyadaLa A cAre prakAranA sainya sAthe zatrunA parAbhava karI A rastethI te peAtAnA nagara tarapha pAchA pharI rahyo hatA. A manahara bagIcAnI suMdara chAyA nihALI ahIM ja teNe paDAva nAkhyA. hAthI, gheADA, UMTA ane baLadeA vigere jhADa sAthe bAMdhI dIdhA.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 3 ju 43 A tarapha vipulasenAnA paDAvanA kAlAhalathI vidyutprabhA uMghamAMthI jAgI UThI. cAmura mATu' sainya joi e teA vicAramAM ja paDI gai, mArI gAyA tyAM gaI ? paNa gAyA tA dUra cAlI gai hatI. e tA ekadama uDI ane gAyAne pAchI vALavA doDavA lAgI. e doDavA lAgI eTale bagIcA paNa enI pAchaLa pAchaLa javA lAgyA. jhADe bAMdhelA UMTa, gheADA, hAthI vigere paNa doDavA lAgyA. rAjA A badhu joine dig mUDha banI gaye| ke A zuM Azcaya! AvuM te kei divasa koInA jovAmAM AvyuM nathI. rAjA-maMtrI ane saune pArAvAra Azrcarya thayuM. parivAranI sAthe rAjA paNa ubhA thaye ane rAjAe maMtrIne pUchyu kema maMtrIzvara ? A zuM Azcaya ? maMtrI paNa A joine AbheAja banI gaye paNa e buddhizALI hateA. e kaLI gayA ke-jarUra A bALAne camatkAra che. maMtrIe mahArAjAne vAta karI. mahArAjA paNu samajI gayA ke vAta sAcI che. mahArAjAe amAtyane kahyuM matrIzvara ! e bALAne ahIM khelAvI lAve. matrIrAja mALAne khelAvavA gayA che, paNa khALA Ave che ke nahIM ? paraspara kevA vArtAlApa thAya che, dharmanA prabhAva ane enA mahimAnuM vana cAlI rahyuM che. pUjanmamAM karelI dharmanI ArAdhanA zuM kAma kare che? vigere agre vamAna, 5%*+degdegdegdegdegdegdegC/vdegdegdeg
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ : vyAkhyAna 4 thuM. ' zAstrakAra AryazrI zayyabhavasUrIzvarajI mahArAja dazavaikAlika sUtranI prathama gAthAmAM dharmanuM svarUpa vigere mahatvanA viSaye samajAve che. temAM gayA traNa vyAkhyAnamAM dharma kene kahevAya? ane tenI jIvanamAM kevI agatya che e ApaNe kaMIka aMze samajAvI gayA. have viSaya AgaLa cAle che. AtmA je potAnA svabhAvamAM AvI jAya te A saMsAra samudra tarI jatA vAra lAge nahi. ane kevaLajJAna pragaTa thatA vAra lAge nahi. AtmAnI kiMmata tenA svabhAvamAM che. AtmA je tenA svabhAvane choDI de te tenI kazI kiMmata nathI. jema ke-sAkaramAM gaLapaNa che te sAkaranI kiMmata che. je sAkaramAMthI gaLapaNa bIlakula nIkaLI jAya te sAkaranI kazI kiMmata nathI. sAkaranA thelAnA thelA bharelA hoya paNa temAM je gaLapaNa na hoya te tene kaI mATInI jema gharamAM nAMkhavA paNa taiyAra na thAya. tevI ja rIte AtmA pitAnA svabhAvamAM na hoya to tenI kazI kiMmata rahetI nathI. ane AtmAne svabhAva AtmAthI judA paDatA nathI. game teTale kALa gaye ane game teTale kALa jaze te paNa AtmAne svabhAva AmAmAM ja
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ hayAkhyAna 4 thuM che. tenI pAse che e vAta nizcita che. paNa atyAre te jarUra dabAyele che, apragaTa che. jema keInA gharamAM phroDanuM nidhAna dATeluM hoya paNa je mAlIkane khabara na hoya te te kaMDa che te gharamAM, paNa atyAre kaMI te mAlIkane kAma AvatA nathI. ahIM ApaNe dharma eTale AtmAnA svabhAvarUpa dharmanuM varNana karI rahyA chIe. AtmA mahAna zaktizALI che, ane vaibhavazALI che. anaMtajJAna ane anaMtadarzana zakti dharAve che. jJAna ane darzana e AtmAnA asAdhAraNa guNe che. jyAM jyAM AtmA che tyAM tyAM darzana-jJAna che, ane jyAM jyAM darzana-jJAna che tyAM tyAM AtmA che. nigodamAM paNa akSarane anaMtame bhAga ughADe che. AtmA sivAya jJAna vigere guNe bIjI kaI vastumAM rahetA nathI. AtmA cetana che, te sivAyanI tamAma vastu jaDa che, chatAM jaDanA saMge vartamAnamAM te pitAne svabhAva bhUlI gaye che tethI te corAzI lakSa nimAM jhulI rahyo che ane naraka nigodamAM rUlI rahyo che. A mAnavabhavamAM ApaNane evI umadA taka maLI che ke ApaNe ApaNA svabhAvane saMpUrNa rIte pragaTAvI zakIe chIe. mATe vartamAna kALa ApaNA mATe ghaNo sAro che, ghaNe upayogI che. samyagdarzana, samyajJAna ane samyaphacAritra e AtmAne svabhAva che ane eja mekSano mArga che, mATe ja zrI umAsvAti mahArAja zrI tavArtha sUtramAM prathama sUtra tarIke "
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza nazAna rAtriALi mokSanA e sUtra mUkI ApaNane samajAve che ke sAcI zraddhA, sAcu jJAna ane sAcI AcaraNa A traNa vastu vagara kaI paNa AtmAne uddhAra thayo nathI ane thaze paNa nahi. je je AtmA mokSe sIdhAvyA che emAM A traNane ja prabhAva che. teo A traNanI ArAdhanA karIne ja gayA che. A traNa guNa AtmAmAM sattAmAM che paNa pragaTa nathI A guNene dabAvanAra ghAtika che. jema jema tenuM jora ghaTaze tema tema tenA guNe pragaTa thaze ane aMte AtmA paramapadane prApta karaze. sarvajJa bhagavaMte prarUpelA mArgamAM rahIne abhyAsa karavAmAM Ave te jarUra AtmAnA guNe pragaTa thAya ane AtmA upara rahelI kamanI sattA nAza pAme e nisaMdeha hakIkata che. jJAna ane darzana eTale jANavuM ane jevuM. e AtmAne mukhya svabhAva che. Aje ApaNe AMkhathI joIe chIe paNa jenAre keNa che? AMkha jue che? nA. AtmA zarIramAMthI nIkaLI gayA pachI keDA jevI moTI AMkho heya teya maDadu joI zakatuM nathI. kAraNa ke jenAre gaye, jenAra AtmA che. AMkha jetI nathI paNa AMkha dvArA ApaNe joIe chIe. AMkha e jovAnuM sAdhana che, jemake keInI AMkha kamajora thaI gaI hoya, cazmAM AvyA hoya, tyAre te AMkhe cazmA caDhAve che. te vakhate cazmA jue che ke Akha? kahevuM ja paDaze ke cazmAM jetA nathI paNa AMkha jue che. paraMtu AMkhanI kamajorIne kAraNe camAnI jarUra paDe che,
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 4 thuM eTale AMkhane jovAnuM sAdhana jema cazmA che tema jue che AtmA paNa AtmAnI kamajorIne laIne jovA mATe AMkhanI jarUra paDe che. e kamajorI je dUra thAya te AtmA svayaM jue. pachI tene AMkha vigere sAdhananI jarUra rahetI nathI, AtmA traNe leka, traNe kALane ane tamAma dravya ane tamAma paryAne jovA-jANavAna mahAna jabara tAkAta dharAve che. tevI rIte sAMbhaLavA mATe kAna e sAdhana che. kAna jyAre kamajora bane che tyAre sAMbhaLavA mATe yaMtrane upayoga karavAmAM Ave che paNa yaMtra e kaMI sAMbhaLanAra nathI. sAMbhaLanAra te kAnaja che. paNa kharI rIte kAna paNa sAMbhaLatA nathI. sAMbhaLanAra AtmA che. kAna e sAMbhaLavAnuM sAdhana che. AtmAnI kamajorIne laIne sAdhananI jarUra paDe che. maDadAnA mukhamAM sAkara mUkaze te tene svAda maDadAne nahi Ave kAraNa ke svAdane anubhava karanAra AtmA zarIra, mAMthI nIkaLI gayo. eTale ApaNe sArI rIte samajI zakIe chIe ke jANavuM ane jevuM e AtmAne mUkhya guNa che. jANavuM ane jevuM e ene svabhAva che. jANavA ane jevAne A svabhAva AtmA sivAyanA kaI paNa padArthane nathI eTale AtmA sivAyanA tamAma padArtho jaDa che. cha dravyamAM eka cetana svarUpa je kaI hoya te te AtamA che. - atyAre ApaNane jANavA ane jovA mATe pAMca IndriyAnI jarUra paDe che. paNa karmathI dabAyele AtmA ghAti
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza karmane nAza karI sarvajJa ane sarvadazI ane pachI tene jANavA jevA mATe IndriyonI jarUra nathI. AtmA svayaM loka-alakane, rUpI-arUpIne, jaDa ane cetanane jANI zake che-joI zake che. keTalIka vakhata ApaNane viparIta jJAna thAya che, bhramaNA paNa thAya che, keTalIka vAra khoTuM jJAna thAya che. A badhuM karma janya che. AtmAnA pitAnA svabhAvamAM jarA paNa bhramaNa nathI AtmA te svarUpe pUrNa ane zudra che. jemake-jaLa khu ane nirmaLa hoya che paNa jyAre emAM kacaro paDyo heya tyAre te azuddha ane Daheltha dekhAze e azuddhatA ane DaheLApaNuM pANImAM kayarAnA saMgathI eTale para saMgathI che. paNa pANI te zuddha ja che. kyAre nIce besI jatA pANInI nimaLatA mAluma paDe che. tema AtmA paNa svarUpe zuddha che, nirmaLa che paNa vartamAnamAM kamarUpa kacarAthI azuddha bane che. e karmanI malInatAthI ajJAna tAmAM ramI rahyo che A ajJAnatA karmajanya che. A ajJAnatAnA kAraNe ja satya vastunuM bhAna thatuM nathI, satyane asatya samaje che ane asatyane satya samaje che. eTale matalaba e thaI ke je vastu je svarUpe che te svarUpe ja jANe. enuM nAma ja samyajJAna Itara leke paNa tIrthakara denA caritre vAMce che, vicAre che ane bhagavAna mahAvIra AjathI aDhI hajAra varSa pahelA thayA ema jANe che. paNa temane paramAtmA tarIke mAnatA
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 4 thuM nathI, e bIjAne paramAtmA mAne che. tethI temanuM je jJAna te samyajJAna na kahevAya ema te itara leke paNa ApaNuM zAstro vAMce che, temAM kathana karelA padArtho ane padArthonuM svarUpa paNa jANe che paNa te pramANe mAnatA nathI, tene te svarUpe savIkAratA nathI. jyAre AtmAne sAcI vastune khyAla Ave tyAre tene mithyA ke beTI vastune pheMkI devI joIe. sAcuM mAnavuM ane sAcuM jANavuM enuM nAma ja samyagdarzana ane samyajJAna che. dharmanA prabhAva upara ArAma zobhAnI kathA cAlI rahI che. AsamazebhAnI kathA - rAjAnI AjJAthI maMtrI ArAmazobhAne bolAvavA jAya che. dUrathI maMtrIe teNIne bUma pADI ane kahyuM, bahena ! jarA ubhI rahe. eTale chokarI ubhI rahI. eTale bagIce paNa ubhe rahyo, maMtrIe kahyuM, bahena ! tuM kema deDe che? vidyutaprabhAe kahyuM mArI gAye bhAgI gaI che ane vALavA jauM chuM. tyAre maMtrIe kahyuM, tuM nA jaIza. amArA mANo tArA Dherene pAchA vALaze tuM doDe che, eTale Akho bagIco deDe che ane jhADa sAthe bAMdhelA hAthI, gheDA vigere paNa deDavA lAge che ane ame badhA muzkelImAM mukAI jaIe chIe.
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza chevaTe maMtrI vidyutaprabhAne rAjAnI pAse laI AvyuM. rAjA te vidyutaprabhAne joIne ja Abho banI gaye. vidyutapramA rUparUpanI aMbAra jevI suMdara hatI. rAjAe tenA cinha uparathI kuMvArI che ema jANI lIdhuM. maMtrInI sAme joyuM eTale maMtrI samajI gaye ane maMtrIe vidyutaprabhAne kahyuM ke, tuM mahArAjAnI rANa thA. maMtrInA praznanA uttaramAM teNIe kahyuM, mArA pitAjI jANe, maMtrIe tenA pitAnuM ThAmaThekANuM pUchayuM. rAjAe maMtrIne hukama karyo, maMtrIzvara ! jAva enA pitAne ahIM bolAvI lAve. maMtrI chokarInA bApane bolAvavA gayo che. chokarIne bApa Avaze tyAM sudhI chokarI paNa ubhI che, bagIce paNa ubhe che, rAjAnA mANase teNunA DhoranI khabara rAkhI rahyA che eTale teNIne have kazI phikara nathI. have ahIM zuM banAva bane che? tenA pitA pAse maMtrI-rAjA mATe vidyapramAnI mAMgaNI karaze. te hA pADe che ke nA ! zuM banAva bane che te agre vartamAna.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48383B6BAEH # # vyAkhyAna pAMcamuM che *338253BEBY ? dhame maMgalanI prathama gAthA para prathama dharmanA savarupane viSaya cAlI rahyo che. AtmAnA guNa e dharma che ane AtmAnA guNanuM svarUpa e dharmanuM svarupa che. eTale have ApaNe AtmAnA guNenuM varNana karIe chIe. paramAtmA ane guru dharma ApanAra che ane paramAtmAnA upadeza mujabanI dharma kriyAo e dharmanuM sAdhana che. chatAM e kriyAne dharmarUpe kahIe chIe tyAM kAraNamAM kAryane upacAra karavAmAM Ave che ane te barAbara che. dharmanI kriyAo vaDe dharma sadhAya che. eTale AtmAnA guNonuM svarU5 ane dharmanuM svarupa e eka ja vastu che. ApaNe AtmA anAdikALathI 84 lakSa chavAyenimAM bha, rakhaDyo, ravo , chatAM te pitAnA svarUpane matalaba pitAnA guNone pragaTa karI zakyo nathI. samyagdarzana, samyajJAna ane samyagacAritra e AtmAnA guNa che. enuM svarUpa e ja dharmanuM svarUpa che ane e ja muktino mArga che,
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama tatva prakAza mukti--dana, jJAna ane cAritranI ArAdhanAthI ja che. khIjAthI nahi. bhUtakALamAM je AtmAe mekSe gayA, jee vamAnamAM mekSe jai rahyA che ane bhaviSyamAM mekSe jaze e badhA ja A tripuTInI ArAdhanAthI ja. para samyagdarzana eTale sAcI zraddhA, jIvAjIvAdi nava tA para je yathA zraddhA tenu nAma che samyagdarzana. have ahIM ApaNane e prazna thaze ke keAI paNa pAnA sAcA svarUpane ApaNe kevI rIte jANI zakIe! kAraNa ke ApaNane pUrNa jJAna nathI ane keAi paNa vastunuM pU jJAna pUrNa jJAnIne ja heya che. pUrNa jJAnI eTale kevaLajJAnI. e kevaLajJAnI bhagavAna sivAya vastunA stya ane sapUrNa svarupane bIjA keAi jANI zake nahI. jagatamAM keTalAka padArtho evA che ke tene ApaNe upara uparathI ja jANI joI zakIe chIe, paNa te padArthAnu kharu' svarUpa, yathArtha ane pUrNa svarUpa ApaNe svayaM jANI zakatA nathI. keTalAka padArthane ApaNe bIlakula jANI zakatA nathI. tethI kevaLajJAnI-sajJa bhagavAe je kahyu, je praruppu te ja sAcu' che ema mAnyA sivAya chUTake nathI, A rIte zraddhAthI mAnavuM tenuM nAma samakita ane tenuM ja nAma sabhyaHzana.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 5 muM pa3 sarvajJa bhagavaMtoe prarUpelA padArthone te ja svarupe jANavA tenuM nAma samyajJAna che. samyajJAna eTale yathArtha jJAna, satya jJAna. kaI vakhata ApaNane keInA kahevAthI ke pitAnA vicArothI bhramaNA utpanna thAya che. te bramaNAne lIdhe hoya juduM ane ApaNe mAnIe juduM. tenuM nAma sAcuM jJAna nahIM paNa te mithyAjJAna che tevI ja rIte koivAra keI viSaya samajamAM na AvavAthI ApaNane saMzaya-zaMkA utpanna thAya che. tethI ApaNe ApaNuM magajathI vastu hoya tenA karatAM kaMika judu mAnavA taiyAra thaIe chIe. te paNa sAcuM jJAna nathI, paNa te mithyAjJAna che. ahIMyA ApaNe-samyagdarzana ane samyajJAnanI je vAta karIe chIe te samyagdarzana ane samyajJAna e AtmAnuM svarUpa che, AtmAno svabhAva che, mithyAjJAna ane mithyAdarzana yAne khoTuM jJAna ane TI zraddhA e banne karmajanya pariNAma che. ane te ghera pApanuM kAraNa banI paNa jAya che. pariNAme te AtmAne durgatimAM laI janAra che ane saMsAramAM bhaTakAvanArA che. mithyAjJAna ane miyAdarzana dvArA AtmA ghara ane cIkaNuM karmo upAje che. ane e karmane kAraNe ja A saMsAra che. A karmo pratyeka AtmAne anAdi kALathI vaLagelA che ane AtmAne mahA duHkhadAyI che.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza A saMsAramAM mahA bhAgyazALI bhAvibhadravALA AtmAo ja mithyAdarzana ane mithyAjJAnane tyajI samyagdarzana ane samyajJAnane pAmI zake che. A jagatamAM je kaI vastu meLavavA lAyaka hoya che te samyagdarzana che. samyagdarzananI prApti thatAM svarga ane mokSanA sukhe to hAthaveMtamAM ja che. samyagdarzana pAmelA AtmAone saMsAra parimita bane che. jenuM prathama mAna-pramANa nahotuM, kALanI koI maryAdA nahotI, paNa samyagdarzana prApta thatAM phakta ardha pugala parAvarta kALamAM ja AtmA mokSane meLavI zake che. jene zrI jinezvaradevanA kathana karelA siddhAMta Agama-upara pUrNa zraddhA che e samakitadaSTi che. zuhabhAvathI dharma karanAre e AtmA ArAdhaka kaTimAM Ave che. zrI bhagavatIjI sUtramAM gaNadhara bhagavaMta zrI gautamasvAmI bhagavAne pUchelA praznanA javAbamAM bhagavAna mahAvIra svAmIe 'tameva sacca nissaMka jaM jiNehiM paveiyaM' eTale zrI jinezvara dee je kahyuM che te nisaMka che. ane te ja sAcuM che, ema mAnanAre samakti daSTi che. nave. tatva prakaraNamAM paNa kahyuM che ke - aa6 kilara mAliza vALA nannA sutA ia buddhi jassamaNe sammatta' nizcalaM tassa / / jIvAjIvAdi nava padArthone je yathArtha svarUpe jANe che ane zraddhApUrvaka mAne che te samakita daSTi che athavA je
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna pa muM 55 vyaktine jIvAjIvAdi tatvanuM jJAna nathI paNa zrI jinezvara bhagavatAe je kahyuM che te sAcuM che ema zraddhAthI mAne che, te paNa samyagdaSTi che. jaina zAsanamAM samya darzananI ghaNI kI'mata che. zrI tI"kara devAnA AtmAnI bhavanI gaNatrI paNa jyArathI teo samakita pAme che tyArathI ja thAya che. samakita vagaranA bhavA tA AtmAe Aja sudhI anaMtA karyA paNa tenI gaNanA nathI thaI, te badhA niSphaLa ane nakAmA gayA. ApaNe game teTalI dha kriyA karIe ane tapa-japanI ArAdhanA karIe paNa jo A badhI karaNI samakita vihuNI che, teA tenI koI kiMmata nathI. matalaba e badhI ArAdhanA mukti mATe thatI nathI. samakitapUrvIkanI theADI paNa ArAdhanA mahAna phaLa Ape che. samiti e akanA sthAne che. ane badhI dharmakriyAo esIDAnA sthAne che. mI'DAnI 'mata AMkathI che. AMkapUrNAMkanA mI'DAnI ka"mata aneka gaNI che. AMka vagaranA sI'DAnI kazI ka"mata nathI tevI ja rIte samakita viNI ArAdhanA ane dharmakriyAnI kaMi ja ki`mata nathI, matalakha samakitapUrNAMkanI dha*kriyA ArAdhanAmAM khape che. mATe kAipaNa bhAge samakita prApta na thayuM hoya teA te kema prApta thAya ane prApta thayuM hoya te tenuM kema jatana ane rakSaNu thAya enI pUrI takedArI rAkhavAnI che. hIrA-mAtInI kri mata che mATe kevA ene ApaNe tIjo
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ pada dharma tatva prakAza rImAM mUkIe chIe. bevAI na jAya, keI laI na jAya ane lUMTAI na jAya tenI pUratI kALajI rAkhIe chIe paNa samyagdarzana mATe evI tAlAvelI nathI. eka henDabala ke chApuM paNa ApaNI zraddhAne caLa-vicaLa karI nAMkhe che. vAstavamAM samyagdarzananA mahimAnuM ApaNane jJAna nathI, samakitanI ApaNane kiMmata nathI. eTale game tyAre, game tyAM, game tenuM sAMbhaLavA-vAMcavA taiyAra thaIe chIe ane ApaNe zraddhAthI patita banIe chIe. mATe yAda rAkho-lakhI rAkhe ane hatyamAM ketarI rAkhe ke-zraddhA e apUrva vastu che. zraddhA e benamuna ratna che, zraddhA e te kAmadhenu kalpavRkSa ane ciMtAmaNi ratna karatAM paNa atyadhika che. A rane te bhautika che. eka janmamAM upagamAM Ave tevA che. tyAre zraddhArUpa ratna te AtmAne janma janmamAM upayogI banI TheTha mukti saughamAM laI jAya che. zraddhA e zuddha vicAre para nirbhara che. zraddhAno AdhAra zuddha vicAro para che ane vicAro mana para AdhAra rAkhe che, ane mane khUba ja caMcaLa che. kharAba saMsarganA kAraNe yA kutarkonA kAraNe vicArene malina thatAM vAra nathI lAgatI. zraddhA cAlI jatA vAra nathI lAgatI, mahA muzIbate meLaveluM samakti je ApaNe ema sAmAnya nimittomAM hArI jaIe te ApaNane ja ghaNI moTI khoTa paDavAnI mATe ja samaktine TakAvavA mATe zAstrakAroe 67 bola jaNAvyA che, prakAMDa vidvAna zrI upAdhyAyajI yazovijayajI mahArAje
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 5 muM pa7 samakitanA 67 belanI suMdara sajajhAya racI che. je avazyaciMtana-manana karavA gya che. naMda maNiyAra bhagavAna mahAvIra svAmInA samAgamamAM AvatAM zraddhA-saMpanna-ArAdhaka bane che, paNa thoDA vakhata pachI satsaMganA abhAve te mithyAtvI banI jAya che. matalaba zraddhA bhraSTa thatA vAra lAgatI nathI, mATe ja tenuM khUba jatana ane rakSaNa karavAnuM che. zAstrakAro kahe che ke - ar vma yuddhadA" zraddhA atyaMta durlabha che. lADI, vADI ane gADInI moja mANasa mANI zake che, bAga, bagIcA ane baMgalAne mAlika banI zake che ane aneka vastu para pitAnuM prabhutva dharAvI zake che, paNa samyagadarzananI prApti te anaMta bhavamAM paNa AtmAne durlabha heAya che. - keTalIka vAra siddhAMtanA sUphama varNane zravaNa karatAM jyAre e viSaya ApaNA magajamAM na bese tyAre ApaNI zraddhA DagamagI jAya che. tarka-vitarkanA cakkare caDhIe chIe tyAre zraddhAmAM oTa Ave che. AtmA muMjhAya che. zraddhAmAM khAmI ane uNapa Ave che. tevA TANe ApaNe vicAra kare joIe ke huM koNa? mahA ajJAnI, alpamAM a9pa biMdu jeTaluM mAruM jJAna, pITha pAchaLanuM paNa mane jJAna-bhAna nathI, kAle zuM thaze tenI mane khabara nathI, ghaDI pachI kevI vicitra sthitimAM mUkAI jaIzuM tene khyAla nathI ane moTI moTI
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza vAte karavA besIe ane jJAnInI vAta upara jajamenTa ApavA taiyAra thaIe e keTalI behudI vAta che. Aje ApaNane ApaNuM magaja upara eTale vizvAsa che teTale vizvAsa ApaNane ApaNuM jJAnIo upara nathI. mATe ja keTalIkavAra mANasa belI uThe che ke A vastu amArA magajamAM nathI besatI, amArA magajamAM utarebese to ame mAnIe, paNa bhalAne pUcho ke tAruM magaja keTaluM? tAruM magaja kevuM ? bhramaNa thatAM vAra na lAge, casakatA vAra na lAge-evA magaja para vaLI vizvAsa che ? paNa A badhuM kyAre samajAya ! AtmA jyAre saddagurunA samAgamamAM satata AvatA rahe tyAre ja tene sAcuM jJAnabhAna thAya! zraddhA ane vizvAsapUrvaka dharmakriyA karavAthI AtmA kevI rIte sukha samRddhine svAmI banI zake che te viSaya upara vidyutaprabhAnuM varNana cAlI rahyuM che. vidhutaprabhA maMtrIzvara vidyutaprabhAnA ghera jaI tenA pitAne badhI vAtathI vAkepha kare che, badhI hakIkata sAMbhaLI tenA pitAne ghaNe AnaMda thAya che. pitAne thayuM ke mArI putrI mahAbhAgyazALI che. A mATe rAjA paNa tenI mAMgaNI kare che. yogya putrI egya sthAne jAya te mAtA pitAne ghaNI khuzI thAya e svAbhAvika che. maMtrIzvara vidyutaprabhAnA pitAne sAthe laIne mahArAjAnI pAse Ave che. have zuM banAva bane che e agre vartamAna.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ kawA huM vyAkhyAna chaThuM zuM che dhame maMgaLanI gAthA upara prathama dharmanuM svarUpa e viSaya cAlI rahyo che. tamAma sukha, sAhyabI ane samRddhinuM mULa kAraNa dharma che e vAta nirvivAda che. "vahu lAvo dho" e vAkya anusAra ahIMyA vastune svabhAva tenuM nAma dharma samajavAnuM che. ahIM A vastu eTale AtmA levAno che ane tene je svabhAva-dharma levAnuM che. eTale AtmA je potAnA svabhAvane pragaTa karavAno prayatna kare te jarUra mukti prApta karI zake ! jyAre mANasanA puNyano udaya thAya che tyAre tene ApaApa Rddhisiddhi AvI maLe che ane pApanA udayamAM badhI rIte mANasa pAyamAla thAya che. dharmanI ArAdhanAthI AtmA puNya rU5 khajAnAne bhare che ane kamane nAza paNa kare che. AtmAne pUrNa sukhI karanAra ane sAcuM sukha ApanAra je kaI hoya te te eka ja dharma che. dharmanA traNa prakAra che. bhagavAna zrI umAsvAtijI mahArAja tatvArthasUtranA prathama adhyAyanA prathama sUtramAM ja pharamAve che ke - "sapanA jAna-zAritrALa mokSamA"
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ --- dharma tatva prakAza ~~~~~~~~~~~~ ~ matalaba ke samyagdarzana, samyajJAna ane samyaguM cAritra A rIte dharmanA traNa prakAra che ane e traNe maLIne mokSane mArga bane che. A traNanI ArAdhanAthI ja AtmA mukta bane che. jemake ekalA ghaunA leTathI lADave banatuM nathI lADu banAvavA mATe ghI, geLa ane leTa A pramANe traNa vastu bhegI thAya tyAre lADa bane che, tevI ja rIte samyagdarzana-jJAna ane cAritra A traNa maLIne mekSamArga Ape che. ekalI zraddhAthI ekalA jJAnathI ke ekalA cAritrathI keI mukti meLavI zakyuM nathI ane meLavI zakatuM paNa nathI, paraMtu saMpUrNa zraddhA, saMpUrNa jJAna ane saMpUrNa cAritra Ave tyAre ja AtmA mukti meLavI zake che. paNa A traNa vastu meLavavAmAM prathama jarUra che mehanIya karmanA upazamanI ane kSayanI. je mehanIya karmane sarvathA kSaya thaI jAya te te tarata ja te ja janmamAM AtmA mukta thavAne e hakIkata che. ArAdhaka keNu? ArAdhaka ke prathama e jANavuM jarUrI che ke ArAdhaka ke? samyagdaSTi AtmA ArAdhaka koTimAM Ave che. matalaba jyArathI AtmA samyagdarzana pAme che tyArathI ja te ArAdhaka gaNAya che. AthI samajI zakAya che ke samakitanI keTalI kiMmata che. samakti kevI ajoDa ane apUrva vastu che. AtmAne samakita prApta thatAM ja byura parivartana thAya che. kamane baMdhamAM
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 6 Tra! paNa moTe pheraphAra thAya che ane saMsAranI rakhaDapaTTI maTI jAya che. parimita bhavamAM ja AtamA mukta bane che. AtmA mithyAtvI maTI samakita thayo eTale durgatine tALA lAgavAnA, durgati aTakI javAnI samakita daSTi saddagatimAM ja utpanna thAya che. bhavanI gaNatrI paNa samakitanI prApti pachI thAya che. zrI tIrthakara denA koInA 3, ke Ina 13 ane keInA 27 bhava A badhA jyArathI teone AtmA samakti pAmyuM tyArathI ja A bhonI gaNatrI karavAmAM AvI che. A uparathI ApaNe samajI zakIe chIe ke-jinezvara devanA siddhAMta uparanI zraddhA zuM kAma kare che. jaina zAsana kevuM apUrva che, te samajanAra samajI zake che. jenazAsana kevaLa dharmane ja samajAve che ema nahi, paNa AkhI duniyAnA svarUpane samajAve che. jagatamAM keTalA AtmAo che ane keTalI gati, keTalI ni ane keTalA kuLa che enuM yathArtha darzana karAve che. tamAma jIna khAna, pAna kevA hoya che, e ja kayAM kyAM rahe che. keTaluM emanuM AyuSya, keTalA enA prANa, keTalI enI Indriye? e zuM vastu hevAnuM zuM kAraNa? zarIranA nirmANamAM ATale meTo bheda kema? AtmA ghaDImAM sukhI, ghaDImAM duHkhI, ghaDImAM zekamagna ane ghaDImAM AnaMdamagna bane che. Ama thavAnuM zuM kAraNa? eka dhanavAna bane che, ane bIjAne capaNIyuM laIne bhIkha mAMgavA chatAM ya pUre piTane khADe ya purAte nathI, Ama thavAnuM zuM kAraNa? amuka mApamAM ja kema maLe che? A badhuM ApanAra koNa? maLelI
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza ra my sAmagrI ekAeka kema cAlI jAya che ? kanyAta vyanA khyAla, jagatta eTale zu? jagatanA tamAma vyavahAra kANu calAve che, ene kAi sa'cAlaka che ke kudaratI cAle che? jaDa ane cetananA bhedde, dravyaguNa ane paryAyanuM svarUpa A badhA padArthonuM' talasparzI jJAna karAvanAra jo koi A jagatamAM hAya tA te jaina zAsana che. jaina dhama kahI ke jaina zAsana kahA enA eka ja artha che. jagatanA tamAma padArthAnA svarUpane samajavA mATe jaina zAsanamAM cAra anuyAga darzAvyA che. jevA ke dravyAnuyAga, gaNitAnuyoga, caraNakaraNAnuyAga ane dharmakathAnuyAga, A cAra anuyAgamAM AkhI duniyAnuM svarUpa AvI jAya che. eTale A zAsananI balihArI che, paramAtmAnu' zAsana keTaluM vizALa che. temAM keTalu' ane kevu' addabhuta jJAna bharyu che ane te AtmAne atya ta hitakArI che. mATe ja kalyANanI kAmanAvALA AtmAoe A zAsananuM zaraNu svIkAryA sivAya chUTakA ja nathI. ekAMte mahAlAbha karanAra A jaina zAsana che. A zAsana sivAya bhavyAtmAne cAlI zake tema nathI. AtmAnuM kalyANu karanAra ane duHkhathI gherAelA AtmAene duHkha mukta karI anaMta sukhamAM mhAlatA karanAra A zAsana che. sAcI zAMti ane sAcu' sukha ApanAra A zAsana che. jyAM sudhI AtmAne evI samajaNa na Ave tyAM sudhI koIpaNa AtmA kalyANa karI zake nahi, paNa hamaNAM ApaNe zraddhAnA viSaya upara vivecana karI rahyA chIe, dharmanI ArAdhanAnA sAcA pAyA sAcI zraddhA che. jene ApaNe samakita kahIe chIe.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 67 vartamAna kALamAM laukika keLavaNImAM AgaLa vadhelA bhaNelA gaNelA hoMziyAra mANase ghaNA che. jemaNe moTI moTI upadhio-DIgrIo meLavI che. Ama chatAM dhArmika viSayamAM teo khUba ja pazcAt che, pAchaLa che ane tethI ja dhamakriyA, AcAra, vicAra ane raheNI karaNImAM zithila che. A badhAnuM mULa kAraNa A bhaNelA vargane A mA, paramAtmA ane karma vagere ta para zraddhA ane vizvAsa nathI. A viSayanA jANakAra sadaguruonA samAgamamAM kadI teo AvatA nathI ane saTTagurunA samAgama vagara game te DAhyo ane nipuNa mANasa paNa katvane pAmI zakatuM nathI. mATe ja anubhavIe kahe chevinA judA juLanI jimo sarva ra jAnAra vizakSas bhAkarNadI?javala locano'pi dIpaM vinA pazyati mAMdhakAre" - guNIyala gurunI sebata vinA vicakSaNa mANasa paNa tatvane jANI zakato nathI. jema Akho game teTalI moTI ane tejasvI heya paNa aMdhakAramAM dIpaka vinA joI zakAtuM nathI, tema samaju ane hoMziyAra mANasane paNa sadagurunA samAgamamAM AvavAnI atyaMta AvazyakatA che. vyavahAramAM mANasa game teTale hoMziyAra hoya, game teTaluM dhana bheguM karyuM hoya, mahAna dhanavAna heya chatAM ane te A janma pUro thatAM badhuM ahIM mUkIne vile meDhe cAlatA thavAnuM che e vAta nirvivAda che. AtmA ahIMthI karmAnusAra bIjo janma le che. yAne paraloka sIdhAve che. kAraNa ke AtmA amara che mATe ja gItAjImAM paNa kahyuM che ke
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza "nainaM chindanti zastrANi nainaM dahati pAvakaH ja jaine rAghA zAti mahata" matalaba AtmAne game tevA tIrNa zasyA paNa chedI bhedI zakatA nathI, game te prabaLa agni paNa bALI zakatA nathI. game te mahAna svayaMbhUramaNa samudra kema na hoya paNa te AtmAne DUbADI zakatuM nathI ane game te pracaMDa pavana paNa AtmAne sukavI zakatuM nathI kAraNa AtmA amara che. akhaMDa che ane avinAzI che. eTale AtmA ahIMthI jyAre pahelekamAM sidhAve che tyAre ahIMnA zarIrane cheDIne tyAM bIjuM zarIra dhAraNa kare che, ahIMnI koI paNa vastu sAthe AvatI nathI. bhakSya abhakSya ane peya apeyane viveka mUkI rAte ane divase jAnavaranI jema khA khA karI zarIra RSTapuSTa banAve te ya tene ahIM ja mUkIne javAnuM che. jenI aMte rAkha thavAnI che. - satya tatvane jANavA mATe ApaNe kazI ja mahenata karI nathI. AthI meLaveluM durlabha mAnava jIvana niSphaLa jAya che. mATe maLelI durlabha sAmagrI niSphaLa na jAya te mATe dareka samaju AtmAe tyAgI sAdhu mahAtmAonA samAgamamAM AvIne, dharmanuM svarUpa samajIne, zraddhAne jIvanamAM keLavIne dharmanI ArAdhanA karavAmAM tatpara rahevuM joIe. 0000000
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna sAtamuM. na ja gayA vyAkhyAnamAM sAcI zraddhA vize ApaNe thoDuMka vivecana karI gayA chIe, have A ja viSaya ahIM AgaLa cAle che. suguru koNa? prathama ApaNe suguru koNa ane kuguru ke? e samajAvIzu. siddhAMta mujabanI jenI prarUpaNa hoya ane je paca mahAvrata dhArI heya e badhAya sugurunI koTimAM Ave che, e badhA ja ApaNuM guru che. ApaNuM paramAtmA vItarAga che. yAne rAgadveSAdi 18 dUSaNothI rahita che. matalaba aDhAra dUSaNa rahita vItarAga evA zrI jInezvara deva ApaNuM paramAtmA che, ane emaNe kathana karelA Agama-siddhAMte te mujaba jenI dezanAprarUpaNA ane kathana heya evA mahAvrata dhArI tyAgI saMta ja suguru che. ane jInezvara bhagavaMte kathana karele dayAmaya dharmane dharma tarIke mAne enuM nAma sudhame che.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza A pramANe sudeva-suguru ane sudharmAMne mAnavAvALe e ja sAcI zraddhAvALe che. samakita draSTi che ane ArAdhaka che. zrI jInezvara devanuM' vacana tya che. A zraddhA jyAM sudhI draDha na thAya tyAM sudhI AtmA AgaLa vadhI zakatA nathI. zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAje A vAtane dharmanuM bIja tarIke vaNavI che. bIja hoya te dhIre dhIre te vRddhi ane phaLarUpe padmi, paNa jyAM bIjanu ja ThekANuM nathI tyAM AgaLa zI vAta karavI eTale samakita e bIja che, ane samita e pAyA che. jema ekaDA vinAnA mIDAnI kazI kiMmata nathI tema zraddhAvidguNI jJAna ane kriyAnI paNa kazI ja kra'mata nathI. zraddhAviANI kriyA e drakriyA che, jyAre muktinI prApti mATe bhAvakriyAnI jarUra che. matalaba ke samakitapUrvakanI siddhAMta mujabanI zuddhabhAvathI karelI dha kriyA e ArAdhanAmAM khape che. enI kiMmata che ane enAthI ja mAkSa rUpa mahAna phaLanI prApti thAya che. tAtparya e ke zraddhA pUrNAMka kalyANanI kAmanAthI karelI kriyA enuM nAma ArAdhanA. jema rAgI ane dveSI e deva na kahevAya tema lADI, vADI ane gADInI mAjamAM khUMcelA ane saMgrahakhArImAM paDelA, te suguru na kahevAya, ane tyAgI tapasvI hovA chatAM jenI dezanA ane jenI prarUpaNA o siddhAMta mujabanI na hAya pazu ulaTI siddhAMta viruddha heya te guru che. bhale pachI te mATA AcAya hAya, bahu ziSyA ane bhaktothI
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna sAtamuM 67 parivarelA heya, tyAgI ke tapasvI hoya yA mahAvidvAna hoya paNa je tenI dezanA zAstra viruddha che te te kuguru che, e hakIkta che, evA kuguru pite paNa DUbe che ane enA anuyAyIone paNa DUbADe che, jema leDhAnI nAva pote paNa DUbe che ane besArune paNa DUbADe che tema. bahuguNa vijAnilao ussutabhAlI tahA vimuttavyo Guam guno, vighara visare straug "gfgzata. mahAvratadhArI hoya ane sUtra mujaba prarUpaNuM hoya tyAM sudhI te suguru kahevAya, ane te badhAne guru tarIke mAnanAre samakita draSTi che, paNa je pitAne ThIka lAge ene ja suguru mAnavA evI mAnyatA samakita draSTinI na haya, ala bata ApaNe jenAthI dharma pAmyA heIe, te ApaNA upakArI gaNAya, tene badale vALe vaLe nahI. mATe ja kahyuM che ke samakitadAtA guruta paTyuyAra na thAya, bhavakeDAkoDe karI karatA keDa upAya che " ThANAMga sUcanA trIjA ThANAmAM ema jaNAvavAmAM AvyuM che ke traNa jaNanA upakArane badale vALe vaLatA nathI. eka te pitAnA mAtApitA, bIjA samakitadAtA guru ane trIjA ApaNuM popaka. A traNanA upakArano badale game teTalI temanI sevA suzraSA karavAmAM Ave te paNa vALe vaLato nathI, upakArInI sevA karavI e vaphAdArI che, paraMtu emanA sivAyane bIjA sAdhuone kugurumAM gaNI levA e ApaNI
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza moTI bhUla che. AvA mANase pAchA pitAne ArAdhaka samaje che, Azcarya thAya che ke AvA leke dharma zuM pAmyA ? dharma pAmelo mANasa jema badhA arihatene deva tarIke mAne tema jeTalA mahAvrata dhArI zuddha prarUpaka heya e badhAne ApaNA guru tarIke mAne. keTalAka pAchA tarka kare che ke bApa te eka ja hoyane! eno artha e thayo ke pite mAnelAne ja ekane ja guru mAnavA, bIjAne nahIM, ema mAnanArAo ane bolanArAe e mArgamAM nathI, e vastu barAbara nathI ane AvI dezanA ApanArA guruo e zuddha upadezakanI keTimAM AvI zakatA nathI, e te vyakti rAganuM piSaNa karanArA che. draSTirAganA piSaka che. saMthArAparisimAM dararoja ApaNe bolIe chIe kearihate mahade, jAvaja jIva susAhaNe guru, jiNa pannata tatta Ie sammattamAe gatie A gALAmAM spaSTa jaNAvavAmAM AvyuM che ke zrI ari. haMta bhagavAna e ja mArA deva che ane susAdhu bhagavate e mArA guru che ane zrI jInezvaradeve kathana karelo dharma eja mAro dharma che. mArI A mAnyatA jAvAjIva mATe che. AvA spaSTa ullekha hovA chatAM potAne ja guru tarIke manAvavA ane ekane ja guru tarIke mAnavA e draSTirAga che. ane evA draSTirAgane mATe zAstrakAro kahe che ke
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 69 vyAkhyAna sAtamu' " draSTirAgastu pApIyAn ducchedasatApi ' draSTirAga e mahApApa che ane bhalabhalA mahAtmAone paNa e choDatA nathI. koi ema kahetu hAya ke Aje suguru maLavA muzkela che. mATe jenAthI ApaNe dharma pAmyA hoIe e ja ApaNA guru, Avu. jee ThasAvatA heAya tee zuddha prarUpa nathI. AvuM mAnavAmAM peAtAne ja guru manAvavAne svArtha raheleA che Anu nAma ja eka jAtanI vADAbaMdhI, jo badhA ja Avu khelatA thaI jAya te jarA kalpanA tA karA keTalA vADA ubhA thAya. keTalA pakSa paDe! ane zAsa nanI kevI chinna bhinna dazA thAya ane tenuM pariNAma kevu' bhayaMkara Ave! zuM A iSTa che ? mATe AvI vADAba'dhI karanArA sAdhue kevA ane keTalA pApanA bhAgIdAra thAya ane temanA nimitte thayelI zAsananI chinnabhinnatAne kAraNe temanA keTale sa MsAra vadhI jAya ! mATe A badhI vastu atyaMta vicAraNIya che. A rIte lokone avaLA pATha bhaNAvI zAsananI zibhinnatA karavI, zAsanamAM bhe pADavA e vastu jaina zAsa nanA mATe atyaMta bhaya'kara che. kevaLa A janmanI vAhavAhu ane pUjA satkAra mATe AvI pakSApakSI ane vADAbaMdhI je ApaNe ubhI karIzu teA A janma pachI zuM? AnA pariNAme aMte adhamamAM adhama ane kharAkhamAM kharAba kaDavA phaLa AtmAne ja bhAgavavA paDaze. A mA
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 dharma tatva prakAza ane A mAre nahi, A mohamAM saMsAra keTalo vadhI jAya! A badhI bAbatone vicAra vartamAna dharmaguruo ane upadezake nahIM kare te bIje keNa karaze? A badhI vastu khUba bArIka draSTie vicAravA lAgyA chehave ApaNe cAlu viSaya para AvIe. arihaMta mahadeva " A gAthAne arthe khUba ja vicAravA jevo che. zrI arihaMta paramAtmA e ja amArA deva che, eTale bhUtakALamAM enaMta tIrthaMkaro thayA, vartamAnakALamAM vIsa tIrthaMkara vicarI rahyA che, ane bhaviSyakALamAM thanArA badhAja tIrthakara e amArA deva che, pachI te pAMca bhAratanA hoya, pAMca eravatanA hoya ke pachI pAMca mahAvidehanA hoya! paMdara kSetra pakInA traNe kALanA tIrthakaro e amArA deva che, eTale e amArA paramAtmA che, samAketa draSTi AtmA AvI zraddhAvALA hoya eka tIrthaMkaranI pUjA-bhakti ane jApa karanAra je bIjA tIrthakarane na mAne te te samakita draSTi nahIM balake mithyAdraSTi che. bhale tame eka tIrthakaranI pUjA, bhakti, upAsanA ane jApa kare, paraMtu bIjA tIrthakaro paNa pUjA ane sevya che, AvuM mAne te ja samakitakanI gaNatarImAM AvI zake. badhA tIrthakarene mAnate hoya paNa te amuka tIrthakarone mAnatuM na hoya te e samakita draSTi nathI. badhAya tIrthakaranA badhAya vacanane mAte hoya ane je
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna sAtamuM 71 temanuM phakta eka ja vacana na mAne, ane eka vacana paNa je utthApe che te samakita draSTi nathI paNa mithyAdraSTi che. jemake jamAlI e bhagavAnanA jamAI hatA, pAMca zinA guru hatA, te bhagavAnanA badhA vacanane mAnatA hatA, paraMtu "kaDe mANe kaDe" A eka ja vacanane mAnatA na hevAnA kAraNe te mithyAdraSTi kahevAyA, mAkhInI pAMkha paNa dubhAvatA nahatA evuM ucca koTituM jenuM cAritra hatuM, chatAM bhagavAnanAM eka ja vacanane na mAnavAthI te nindava kahevAyA, mithyAdraSTi kahevAyA samajAvA chatAM jyAre na samajyA tyAre zrI gautamasvAmI bhagavAne temane bhagavAnanI anumatithI saMgha bahAra karI dIdhA ane A utsutra bhASaNanA kAraNe emane ghaNe rAsAra vadhI gaye. eTalA mATe ja zAstrakAra maharSie kahyuM che ke-siddhAMtanA eka sUtra yA eka akSarane paNa utthApanAra te misyAdraSTi che. evA usUtrabhASInuM game teTaluM suMdara cAritra hoya, game teTale tyAga ane tapa karato hoya, tene e tyAga ane tapa dravyatyAga ane dravyatapa kahevAya che, kAraNa ke samakita vihuNa sarvakiyA e badhI dravya kriyAmAM gaNAya che, e bhAvakiyA nathI, tevI ja rIte siddhAMta mujabanI prarUpaNA karanArA paMcamahAvratadhArI jeTalA sAdhu bhagavate che te badhA ja ApaNA guru che, temAM ekane mAnavA ane bIjAne na mAnavA, ekane suguru mAnavA ane bIjAne suguru na mAnavA,
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 dharma tatva prakAza * * * A rIte mAnanAra paNa mithyAdraSTi che. zAstromAM A viSayanI vizad carcA karavAmAM AvI che. tAtparya e che ke badhA tIrthakarene paramAtmA mAnanAre ane badhA susAdhuone guru mAnanAro ane zrI jInezvara devanA upadezane satya mAnanAra e samakita draSTi che ane evA samakita draSTithI zuddhabhAvathI karAyelI siddhAMta mujabanI dharmakriyA karanAra ArAdhaka keTimAM gaNAya che. vidhutaprabhAnuM varNana pUrvajanmamAM dharmanI ArAdhanA karavAthI vidyutaprajAne A janmamAM kevA sukhe maLe che, enuM varNana cAlI rahyuM che. vidyutaprabhA pitA rAjAnI pAse Ave che, rAjAnI mAMgaNathI vidyutaprabhAne pitA potAnI putrIne rAjA sAthe paraNAve che, rAjA tenA pitAne bAra gAma bheTamAM Ape che, vidyutaprabhA rAjAnI rANI banI. dhamane ke ajaba prabhAva che ke eka vakhata jaMgalamAM gAye ane bheMze carAvanArI chokarI paNa dezAdhipati meTA rAjAnI rANI bane che. - rAjAe vidyutaprabhAnuM bIjuM nAma ArAmazobhA rAkhyuM, tyArathI sau tene ArAmazobhAnA nAmathI bolAvavA lAgyA. mahArAjA vidyutaprabhAne laIne potAnI rAjadhAnI pATalIpura prati prayANa kare che. bagIce paNa devI prabhAvathI tenA mastaka para sAthe sAthe ja Ave che, mahArAjA thoDAka divasamAM pitAnA vijayI sanya sAthe potAnI rAjadhAnImAM ArAmazobhAnI sAthe ThAThamAthI praveza kare che,
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 73. vyAkhyAna sAtamuM temanuM svAgata karavA nagaravAsIjanenAM ToLeTeLA kIDIcArInI jema ubharAya che. rAjA ane anya raNa ArAma zebhAnA darzana karI harSathI DolI uThe che. rANInA mastaka para bagIce nihALIne nagarajanonA Azcaryano pAra na rahyo, sau ekI avAje belavA lAgyA A zuM Azcarya! devI prabhAvasaMpanna mahArANIne nirakhatAM nagarajanenA AnaMdane keI avadhi na rahyo. nagaramAM praveza karyA pachI rAjA ArAmazobhAne mahArANI pade sthApana kare che. A tarapha ArAmazebhAnA pitA pitAnA ghara tarapha sIdhAvI gayA. ghera gayA pachI ArAmazobhAnI oramAna mAtAnI kukSithI eka putrIno janma thAya che, jema jema te putrI maTI thAya che tema tema tenI mAtA manamAM aneka saMka9pa vikalpa kare che, ane manamAM vicAre che ke kaI paNa rIte ArAmazobhAne mArI nAMkhI, huM mArI putrIne rAjA sAthe paraNAvuM! AvA vicAronI gaDamathala oramAna mAtAnA manamAM cAlI rahI che, A saMsAra ke svArthI che ane kevA kapaTa jALathI bharelo che, eAramAna mAtA have pitAnA bhAva bhajave che ane ArAmazobhAne mArI nAkhavA kevA kevA kAvatrA race che, tene duHkhamAM nAMkhavA kevI kevI pravRtti ane hIlacAla kare che, e vagere hakIkata agre vartamAna.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 000000 0000% 3238 vyAkhyAna AkhuM degdegdegdegdeg degdegdegdegdeg ' dhammA ma'gala mukkio'' A gAthAne anulakSane ApaNe cAra viSayane samajAvI rahyA chIe. temAM prathama zraddhAnA viSaya cAlI rahyo che. pUrvanA vyAkhyAnAmAM ApaNe ArAdhanAnA viSaya samajAvI gayA chIe. ane prAgaiApAta virAdhanAthI dUra rahevA mATe sUcana karavAmAM AvyuM che. kAraNa ke virAdhanA e ArAdhanAne bagADanAra che. kai kai rIte virAdhanA thaI rahI che te paNa ApaNe vizada rIte samajAvI gayA chIe, have zraddhAnA viSaya AgaLa cAle che, zAstrakAro pharamAve che ke-zrI tI karadevanuM kathana haMmeza mATe pramANabhUta hoya che, ane te kadI mithyA thatu nathI. eTale kadI vRthA ke bUTuM paDatu nathI, tethI tIrthaMkaradeve e kathana karelA vacanA-siddhAMtA ane AgamA traNe kALamAM akhASita rIte avicchinnapaNe pramANa rUpe cAlyA Ave che. kANu ke koipaNa sarvAMga kevalI tI kara ke sAmAnya kevalI bhagavatanuM jJAna pUrNa hAya che. ane eka sarakhuM hoya che. kAInA paNa kathanamAM leza mAtra pharaka paDatA nathI. pheIpaNa
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 8 muM 75 kevaLajJAnInuM jJAna kadI ochuM vatte hetuM nathI. A viSayane je barAbara samajI levAmAM Ave te ApaNe aneka tarkavitarko ane zaMkAkuzaMkAo raheje zamI jAya. A viSayamAM koI e tarka kare ke hajAro varSa pahelA thayelA tIrthakare ane hajAro varSa pachI thayelA ane thanArA badhA tIrthakarone upadeza, badhA tIrthakarone mata ane badhA tIrthakara devenI prarUpaNuM eka sarakhI zI rIte hoI zake? AvA aneka tarko ubhA thAya ane enuM je samAdhAna na thAya te saheje zraddhAmAM uNapa Ave che. pariNAme AtmA zraddhAbhraSTa bane che. dharmakaraNImAM DhIlo paDe che. paNa je uparanI vAta barAbara samajAI jAya te kadI paNa zraddhA-bhraSTa thavAne prasaMga na Ave. mATe ApaNe A viSayane vizadarUpe carcA rahyA chIe. * ApaNe upara kahI gayA ke hareka tIrthakare ane kevalI bhagavaMtenuM jJAna sAcuM ane pUrNa hoya che. eTale temAM koI kALe leza paNa bheda ke pharaka paDato nathI. dAkhalA tarIke ene be cAra A vAta tame game tyAre game tene pUchaze te sau koI bene be cAra ja kaheze. bhUtakALamAM lAkho varSa pahelAM bene be cAra hatA. vartamAnamAM paNa bene be cAra che ane bhaviSyakALamAM paNa bene be cAra ja raheze kemake e satya che. satyamAM aMza mAtra paNa pharaka paDete nathI. paNa pharaka ane bheda asatyamAM ane apUrNamAM paDe che. koi bene be sADA traNa kahe ane koI bene be pAMca kahe ema jUThamAM ane apUrNamAM aneka bheda paDaze..
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ mannanna ' dharma tatva prakAza ~ ~~~~~ ~~~~~ ~ ~ ~ jemake se TacanA senAnI eka lagaDI che. ahIMthI se gAu dUra koI nipuNa cokasIne batAvaze te te kasoTI para kasIne yA chedIne tarata ja kahI deze ke bhAI! A lagaDI se TacanI che. 10 varSa pahelAM koI kuzaLa cosIne batAvI hatI tyAre paNa eja kahetA hatA ane 10 varSa pachI paNa kaI heziyAra cesIne puchaze te sau eka ja vAta kaheze ke bhAI ! A lagaDI se TacanI che. kAraNa ke badhAnuM kahevuM sAcuM che tethI temAM matabheda ke pharaka na paDe paNa kaI aNaghaDane pUchaze te temAM jarUra pharaka paDaze. tyAre e vAta A uparathI phalita thaI ke jJAnI ane satya kathana karanArAemAM bheda paDatuM nathI. eka bIjA udAharaNa dvArA ApaNe A vAta vadhu spaSTa karIe. koI eka Ijanere eka moTuM makAna joyuM. emAM keTalA bArI bAraNAM che, hela keTalo lAMbe paheLe che vagere barAbara jhINavaTapUrvaka joIne te Ijanere tenuM mApa kADhayuM. have e mApa laIne cAlyA gaye ane mApa potAnI pAse rAkhyuM tyArabAda dUra dezathI bIje Ijanera AvyuM. teNe mApa vigere lIdhuM. ane teNe paNa tenI nedha karI ema judA judA ThekA NethI AvelA aneka kuzaLa Ijaneroe sUkama rIte ekasA. I pUrvaka mApa lIdhuM ane noMdha lIdhI. A badhA Ijanere paraspara maLyA nathI. eka bIjA sAthe salAha karI nathI. te badhAnuM makAna vinuM mApa chApAmAM pragaTa thayuM ane vAMcanA vAMcavAmAM AvyuM ke te badhAnuM mApa eka sarakhuM che. thoDA varSa pUrve ane thoDA varSa pachI paNa
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77 vyAkhyAna 8 mu jo mApa levAmAM Ave teA te paNa eka sarakhu ja Avaze. temAM jarAya krUka niha paDe kAraNa ke te satya che. satyamAM kadI pheraphAra hAtA nathI. paNa jo AmAMnA keAi ijanere bhUla karI hAta tA jarUra te badhAthI judA paData evA ajANu athavA bhUla karanArA mANaseAnuM kathana eka sarakhu hAtu nathI, matalakha satya kathana karanAramAM kAi divasa pharaka paDatA nathI. eTale hareka tIrthaMkara ane kevalI bhagavaMtA pUnAnI hAya che. trikALajJAnI hAya che. eTale ja emanA vacanamAM leza paNa pharaka paDatA nathI. bhUtakALamAM ApaNe kayAM hatA ane bhaviSyamAM kayAM hoizu A vAta koI paNa tIrthaMkaradevane pUchavAmAM Ave te badhAnA eka sarakhA ja javAba Avaze. emAM jarAya kraka nahi paDe koI paNa padArthanuM svarupa bhagavAna RSabhadevane pUchanArane ane bhagavAna mahAvIra svAmIne pUchanArane asaMkhyAta kALanu 'tara hAvA chatAM bannenA javAba eka sarakhA ja Avaze. tevIja rIte mahAvideha kSetramAM vicaratA vIsa tIrthaMkarAne pUchavAthI paNa javAba ekaja sarakhA Avaze. temAM jarAya pharaka nahi paDe, tevI ja rIte ja'mudvIpa yA lavaNu samudra cA anya asaMkhyAta jojana dUra kAi paNa samudranu` mApa-parimANu, devezanA vimAnAnuM mApa, cAre prakAranA deveAnu' svarupa, cAra gatinuM svarupa, navatatva yA SaDadravyanuM svarupa, kAi paNu kSetramAM rahelA, game te kALe thayelA ane thanArA tIrthaMkara devane pUchavAmAM Avaze te saunA javAba eka sarakhAja haze! matalakha ke kAi paNa tIrthaMkaranI papaNAmAM aMzamAtra phe
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza talamAtra paNa phera paDatuM nathI. kAraNa badhAyanuM jJAna pUrNa hoya che, sAcuM hoya che. eka mahatvane prazna have ApaNe jarA uMDA utarIe chIe. kAraNa ke to atiThAnA tarka karanAra game te tarka karI zake che ane enA tarkanuM je samAdhAna karavAmAM na Ave te mANasa zaMkAzIla bane ane zaMkAzIla banatA zraddhAbhraSTa thatA vAra lAgatI nathI ane zraddhAbhraSTa thatA AcAra-vicAra badhAyathI mANasanuM patana thAya che ane A rIte patana thatAM durlabha mAnava bhava hArI javAya che. ahIM e taka upasthita thAya che ke jJAna e evI vastu che ke te vidyamAna vastune, vidya- - mAna padArthane-viSayane-grahaNa kare che. jemake ApaNI sAme ghaDe paDe che. te mANasane ghaDAnuM jJAna thAya che. kapaDuM paDayuM hoya te kapaDAnuM jJAna thAya, paraMtu je vastu Aje vidyamAna nathI bhUtakALamAM thaI gaI che. jenuM keI nAmanizAna nathI tene kevI rIte jANI zakAya! ane je vastu bhaviSyamAM thanAra che, varSo pachI banavAnI che, jene jANavA mATe Aje keI cinha nathI tene paNa jJAnIo kevI rIte jANI zake? mANasa vidyamAna vastunuM kathana karI zake che. paNa je vastu naSTa thaI gaI yA hajI utpanna ja thaI nathI tenuM jJAna kevI rIte thAya! ema saheje prazna upasthita thAya che. A praznanA samAdhAnamAM jaNAvavAnuM ke jemake vaijJAnike. jUnI vastune joIne anumAna kare che ke A varatu lAkhe
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 8 muM varSo jUnI che e zI rIte temaNe jANyuM ? e jJAnane viSaya Aje mejUda nathI, bhUtakALa bhale naSTa thaI gaye paraMtu junI vastu mojuda che ne ! tenA uparathI bhUtakALanuM jJAna paNa karI zakAya che. tiSa vigere vidyAo dvArA paNa te vidyAnA sAcA ane sArA jANakAre bhUtakALa ane bhaviSyakALanI vAto jANI zake che ane te sAcuM paDe che. keTalIkavAra jotiSIenuM kathana khoTuM paDe che temAM tenA jANakAra vyaktinI uNapanA lIdhe te juduM paDe che. jANakAra sAce hoya te kadI khoTuM na paDe. eTale tiSa vidyA dvArA bhUtakALa ke bhavikALano viSaya mojUda na hovA chatAM paNa te jANI zakAya che. eka sAcI ghaTanA 60-70 varSa pahelAnI A banelI satya ghaTanA che. paMjAbamAM sarasA nAmanuM eka gAma che tyAM pratApacaMdajI nAmanA eka yati rahetA hatA teo tiSa vidyAnA sArA jANakAra hatA, eka vakhata kAraNasara bAjunA gAmamAM temane javAnuM thayuM, vacamAM eka ThAkoranuM nAma Ave che tyAM teo gayA. A ThAkare tiSInA kahevAthI khUba ja anAjano saMgraha karyo hato, kAraNa ke tiSIe kahyuM hatuM ke A varSe bhayaMkara dukALa paDavAno che. A yatizrI eja ThAkaranI sabhAmAM hAjara thayA, kemake ThAkora sAhebane A yatizrIne sAre paricaya hato jethI teo sabhAmAM prageza karatAM ja ThAkara sAhebe temane sarakAra karyo. thoDIvAra teo tyAM beThA. paraspara kuzaLa samAcAra pUchavAmAM AvyA. thoDIvAra pachI yatizrI javAnI taiyArI karavA lAgyA tyAre ThAkare kahyuM, yatizrI!
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama tatva prakAza .. www utAvaLa karIne zA mATe jAva che? Aje ahIMA zakAI jAva, tyAre yatizrIe jaNAvyu ke rAjan! AgaLanA gAme jaine Aje ja mAre pachA pharavuM che. ThAkore kahyuM yatijI! eTalI zI utAvaLa che? tyAre yatizrIe kahyuM ke mahArAja! rastAmAM nadI Ave che ane AvatI kAle muzaLadhAra varasAda paDaze ane nadImAM pUra AvI jaze jethI jaldI pAchA pharI nahi zakAya mATe UtAvaLa karuM chuM. pAchA vaLatI vakhate jarUra eka divasa ahIM rokAI jaIza. catizrInI vAta sAMbhaLI DhAkAra sAheba hasavA lAgyA ane kahevA lAgyA ke mahArAja ! A varSe tA bhayaMkara dukALa paDavAnA che dukALa, pANInuM eka TIpu paNa nahi paDe; tyAre yatizrIe kahyuM ThAkAra sAheba! AmAM ApanI bhUla thAya che. A varSe te bhAre varasAda paDavAnA che, tyAre DhAkAre kahyuM ke sArI vAta. pAchA pharatA padhArajo ane eka divasa rAkAzA eTale badhI khakhara paDI jaze. yatizrIe kahyuM, jarUra hu' ahIM AvIza ane rAkAiza, yatizrI peAtAnu kArya karI gAmaDethI pAchA pharyA ane ThAkArane tyAM rAta rokAyA, rAta DhAkArane tyAMja pasAra karI, bIje divase savAra thatAM ja varasAdanI zarUAta thai ane evA tA muzaLadhAra varasAda varasyA ke nadImAM pUra AvI caDhayA, AthI ThAkeAranebhAre camatkAra thayA, jyAre yatizrI sabhAmAM AvyA tyAre DhAkeAra ubhA thaI gayA. ane bharasabhAmAM yatizrInA vakhANa karyA ke yatizrInu' janmyAtiSanu jJAna addabhuta che, DhAkAre yatizrIne jaNAvyu` ke mahArAja! amArA gAmanA nAmacIna jyAtiSIoe jaNAvyu or
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna AThamuM A hatuM ke A varSe dukALa che, pANInuM eka TIpuM paNa nahi paDe, jethI meM anAjane khUba saMgraha karyo ane paMDita te tiSanA sArA jANakAra ane vizvAsu che, kadI temanuM vacana mithyA thatuM nathI ane A vakhate Ama kema banyuM? - ThAkara sAhebanI vAta sAMbhaLI yatizrIe javAba vALe ke-ThAkora sAheba! paMDite jotiSanA sArA jANakAra haze! e hakIkata che. paraMtu jotiSanuM jJAna eTaluM badhuM sUkSma che ke na pUcho vAta. * tiSamAM eka bArIka vastu evA prakAranI hoya che ke tenI A tiSIone khabara nathI. tiSIoe vartamAna graha, saMsthA, lagna vigere joIne dukALa paDaze ema jaNAvyuM. e temanuM kathana barAbara che paNa eka evo suMdara vega A kuMDaLImAM thAya che ane te eTale badhe baLavAna che ke bIjA badhAne te nirbaLa banAvI mUke che. A yoganA baLe dukALane badale sukALa thAya che. yatizrInI jhINavaTabharI ane vidvatAbharI vAta sAMbhaLI badhAya paMDite Azcaryamugdha banI gayA ane sau khUba khuza thaI gayA. ThAkara paNa rAjI thayA ane saue yatizrIne khUba satkAra karyo. A vRttAMta uparathI ema samajI zakAya che ke varasAda AvavAnI koI nizAnI nahotI. tene kaI kAraNo jaNAtA nahotA chatAM yati mahArAje A vAta jotiSa vidyA dvArA
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza jANI lIdhI ane te vAta sAcI paDI. eTale je vidyamAna vatu nathI te jyotiSanA jJAna dvArA paNa jANI zakAya che. te kevaLajJAnI-pUrNa jJAnavALA tIrtha kara deve vi. vastu vidya mAna na hovA chatAM kema na jANI zake! are avadhijJAna dharAvanArA de paNa avadhijJAna dvArA lAMbA kALa sudhInI bhUta-bhaviSyanI vAta jANI zake che. - Aje je vastu vidyamAna nathI, jenA sAdhana nathI, jANavAne kaI cinha ke nizAnI nathI tevI atIndraya vastu paNa, bhaviSyamAM thanArI vastu paNa devatAo avadhijJAna dvArA jANI zake che, joI zake che ane kahI zake che, te pachI kevaLajJAnI sarvajJa bhagavaMta traNakALanI vAta kahI zake emAM zI navAI! ene sAra e che ke kevaLajJAnI sarvajJa bhagavaMte traNe ya kALanuM ane traNeya lekanuM ane paLe paLe palaTAtA tamAma bhAnuM saMpUrNa jJAna dharAve che. ApaNe mULa viSaya zraddhAne che, zrI jInezvara bhagavaMtanA vacana uparano vizvAsa AtmAne mATe atyaMta upayogI che. nezvara bhagavaMtanA vacana upara jeTaluM vadhAre vizvAsa teTalI ja zraddhA daDha bane ane tethI dharmanI ArAdhanA suMdara thAya mATe ApaNe zraddhAne khUba ja daDha banAvavAnI jarUra che. kAraNa ke daDha zraddhA ane AsthA pUrvaka bhAvathI pharelI ArAdhanA mahAna
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna AThamuM phaLa Ape che ane aMte AtmAne ajarAmara padanI prApti karAve che. A viSaya para ArAmazobhAnuM varNana cAlI rahyuM che. ArAmazobhAnI kathA ArAmazobhAnA varNanamAM ArAmazobhAne pitA ArAma zebhAnI oramAna mAtAe ApelA lADavAnA carune rAjAnI pAse laI jAya che ane rAjAne bheTa dhare che. ArAmazobhAnI vinaMtithI rAjA caranuM DhAMkaNuM ughADe che. ughADatAnI sAthe ja lADavAnI khUba khuza comera prasarI jAya che. A suvAse rAjA ane rANInA dIla AkarSyA vAMcakone khabara haze ke- ArAmazobhAnI oramAna mAtAe te lADavAmAM jhera bheLavyuM che, paraMtu banAva ema banyuM ke ArAmazobhAnA pitA lADavAnA carune laIne A tarapha AvI rahyA hatA, te vakhate rastAmAM eka jhADa nIce temaNe DIvAra ArAma lIdhuM hatuM ane ghasaghasATa UMgha AvI gaI hatI. te vakhate ArAmazobhAne sahAyaka nAgakumAra jAtine deva tyAM kIDA karavA AvyA hatA, A caru ane brAhmaNane joIne avadhijJAnathI e deve upaga mUkI badhI hakIkata jANI lIdhI. oramAna mAtAnI duSTa bhAvanA, brAhmaNanuM ajANapaNuM ArAmazebhAne mArI nAMkhavA lADavAmAM nAMkheluM jhera A
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tava prakAza badhI vAta deve avadhijJAnathI jANI lIdhI ane devane e duSTa oramAna mAtA upara khUba roSa caDyo, tenI khabara levAnI IcchA thaI pazu ArAmazobhAne duHkha thaze ema samajI vAtane jatI karI, paNa taeNa lADavAmAMthI jherane harI lIdhuM ane temAM amRta sicyuM jethI lADavA sugaMdhIdAra ane khUba svAdiSTa banI gayA. eTale lADavAmAM je suvAsa hatI te daivI suvAsa hatI jethI sau keI AkarSAya ane saunI khAvAnI IcchA thAya e svAbhAvika che. - rAjA ane rANI bane jaNa khUba premathI lADavA Age che ane khUba ja prasanna thAya che ane brAhmaNane ThIka ThIka InAma ApI vidAya Ape che. ArAmazobhA dvArA anya rANIone paNa lADavA mekalavAmAM AvyA. badhI rANIo paNa svAdiSTa lADavA ArogI saMtuSTa thaI ane ArAmazobhAnA mA-bApanI khUba khUba prazaMsA karavA lAgI. ArAmazobhAnA pitA praphullavadane puSkaLa pAritoSika miLavI pitAnA gAma tarapha pAchA pharyA ane patnIne saghaLI ya vItakakathA kahI saMbhaLAvI. zuM badhAe lADavA khAdhA? ema patnIe prazna karyo. javAbamAM enA patie kahyuM-are lADavA khAIne te badhA khUba khUba khuza thaI gayA. A vAta sAMbhaLatA enA peTamAM phALa paDI. e te aMdaranI aMdara baLI gaI. A zuM meM te jhera nAyuM hatuM ane badhAe AnaMdathI khAdhA chatAM keI ne kaMI ja na thayuM!
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna 8 muM Ta bhale have bIjIvAra joradAra asarakAraka jhera bheLavI bIjI vastu taiyAra karI ApuM ke jethI jhaTa pheMsalo thaI jAya. ArAmadebhAnI oramAna mAtAe uparathI te khUzI batAvI. kapaTI mANase potAnA kapaTane jAhera thavA detA nathI ane malinavRttine choDatA nathI. A kapaTa, daMbha ane malIna bhAvanAnuM kharAba pariNAma jyAre bhaviSyamAM bhegavavuM paDaze tyAre e bApa re pikAratA ane hAyaya karatA paNa pAra nahi Ave. te vakhate khabara paDaze ke amArA ja karelA duSkRtyenuM A kAramuM phaLa che ane amAre ja bhegavavAnuM che. keI bIjo bhAgavavA AvavAno nathI. AtmAne je duHkha pasaMda na hoya te AvA duSkRtyothI sadaMtara dUra rahevuM joIe ane suMdara ArAdhanA karI jIvana saphaLa karavuM joIe. ArAmazebhAnI oramAna mAtA ArAmazebhAne mArI nAMkhavA manomana peMtaro racI rahI che ane vividha ejaMnA ghaDI rahI che. - have te thoDA mahinAo pachI ArAmazemAnuM mULathI kAsaLa kADhavA kaI vastu mokale che ane kevA kAvAdAvA kare che, e viSayanuM AgaLanuM varNana temaja oramAna mAtAnI kUratAnA kAraNe ArAmazebhAnuM zuM thAya che, puNyane ke apUrva prabhAva che ane dharma kevI rIte rakSaNa kare che ane dhamanI ArAdhane zuM kAma kare che, vigere agre vartamAna.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna navamuM dharmo maMgalanI prathama gAthA upara dharmanuM svarupa" e viSaya cAlI rahyo che ane temAM ya samyagdarzananA mahimAne viSaya cAlI rahyA che. gata vyAkhyAmAM A viSaya para ApaNe thoDIghaNI carcA-vicAraNA karI. have e ja viSaya AgaLa cAle che. je AtmA samyagdarzana pAme che, te avazya mukti pAme che ane te paNa aDadhA pudgala parAvartananI aMdara. e AtmA muktie javAne e vAta nizcita che. pugala parAvarta eTale zuM? pudgala parAvarta eTale zuM? ema raheje ApaNane jijJAsA thAya! te mATe navatatvanI nimna gAthAmAM kahyuM che ke - __ " ussappINI aNaMtA puggala pariaTTo muNe yatro // " eka pudagala parAvartanI aMdara anaMtI utsarpiNI ane anaMtI avasarpiNa pasAra thAya che. matalaba eka pula parAvarta kALamAM jIva anaMtA janma maraNe kare che, evA anaMtA pudgala parAvarta bhUtakALamAM A AmAe karyA che ane tethI anaMtaguNa karavAnA bAkI rahe che.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna navamuM 87 paNa A AtmA jyArathI samakita pAme che tyArathI ja tene dIrgha saMsAra kapAI jAya che. anaMtA janma ane maraNa kapAI jAya che. phakta aDadho pudgala parAvarta kALa saMsAramAM paribhramaNa karavAno bAkI rahe che. matalaba sAgara jeTalA bhe hatA, paNa AtmA samakita pAmyuM eTale ene bindu jeTalo ja saMsAra bAkI rahyo. eTale samakitanI balihArI che, samakita prApta karyA pachI kamanI joradAra sthitine paNa tene baMdha thatuM nathI ane samati daSTi AtmA deva ane manuSya gati sivAya bIjI koI gatimAM ja te nathI. deva hoya te te marIne manuSya thAya ane manuSya hoya te te marIne deva thAya, samati, daSTi kyAre ya samyaktvadazAmAM nArakI thA tiryaMca gatimAM utpanna thatuM nathI. samakita daSTi AtmA nirvasa pariNAmathI pApa karate nathI, pApa karatA te acakAya che karavuM paDe mATe kare che ane te paNa kaMpAtA hRdaye, dubhAtA dIle, paNa kyAre ya te rAcI mAcIne pApa karatuM nathI. samakita daSTinI aneka viziSTatAo che. eTale sammadazanane lAbha e A saMsAramAM mahAna lAbha che. ciMtAmaNI kaHpavRkSa ane kAmadhenu karatA samakita ratnanI kiMmata kaI guNI che. samakita prApta thAya te samajI le ame apUrva kamANI karI. AvI kamANI kyAre ya karI nahotI. A kamANI karyA
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza pachI AtmAne anahada AnaMda thAya che ke meM mahAna vastu prApta karI. samyagdarzana eTale potAnA yAne AtmAnA guNano vikAsa ane mahAna avaguNane nAza, jaina zAsanamAM samyagdarzanane mahAna mahimA che. laghukama AtmA ja enA mahimAne jANI zake che. samakita vihaNI dharmakriyAo e dravya kriyAmAM gaNAya che ane samakita prApta thayA pachI karelI ArAdhanA bhAvakriyAmAM gaNAya che. dravyakriyAmAM ane bhAvakiyAmAM AsamAna pAtALa jeTaluM aMtara hoya che. - samakita daSTi AtmA karmone celenja Ape che ke tamAre mane jeTalo duHkhI kara hoya teTale karI le, atyAre mArAmAM samaja che, jJAna che, ajJAna avasthAmAM meM ghaNA ya duHkhe sahA paNa eTale lAbha na thaye. aDadhA pudgalathI vadhAre kALa duHkhI karavAnI tamArI tAkAta nathI, pachI te huM rAjAne paNa rAjA chuM, are paramAtmA chuM, pachI tamArUM kaMI nahi cAle. | samakita pAmelA AtmAne ghaNI khuzI thAya che ke anAdi kALathI A saMsAramAM rakhaDI rahyA hatA, janma maraNanI cakkImAM pIsAI rahyA hatA. anaMtA bhave mArA eLe gayA, hAtha kaMI na AvyuM. mAre A bhava saphaLa thaye kAraNa ke mane samakitanI prApti thaI, jethI badhuM ja mane maLI gayuM. - samakita daSTi AtmAnA dIlamAM aharniza e ja bhAve ramyA kare ke kema huM vadhAre ArAdhanA karuM ! ane virAdhanAthI bacu! ArAdhanA na thAya athavA emAM kasara paDe te tene lAkha thAya ane virAdhanAthI te te sadaMtara dUra rahe.
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ ~~~ ~~~ ~ ~~ vyAkhyAna 9 muM sUryAbhadeva zrI rAyapAseNI sUtramAM sUryAbhadevanuM varNana Ave che. sUryAbhadeva pUrvajanmamAM paradezI rAjA hatA. te nAstika ziromaNI ghaNo hiMsaka ane kUra hato, paNa enA sadabhAgye zrI kezI gaNadhara bhagavaMtane samAgama thaye ane emanA samAgamamAM AvatA AtmAnA viSayamAM aneka praznottaro thayA, tenA dIlanuM samAdhAna thayuM. te nAstika maTI Astika banya, are vratadhArI bane ane jyAre huM A saMsArane choDI saMyamanA mArge saMcarIza e bhAvanA bhAvavA i. dIkSA levA taiyAra thatA tenI sUrIkAMtA rANIe temane mArI nAMkhavA bhejanamAM viSa ApyuM chatAM ya viSa ApanAra sUrIkAMtA rANI para jene jarAya reSa na caDhaye ane zubhabhAvanAe kALa karI pahelA devalekamAM sUryAbha vimAnane mAlIka sUryAma nAmane mahadhika deva thAya che. ekadA zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI Amalakalpa nagarInI bahAra padhAryA che. te vakhate sUryAbhadeva mahAna vimAnamAM besI ThAThamAThathI vizALa parivAra sAthe bhagavAnane vaMdana karavA Ave che, vimAnamAMthI nIce utarIne paramAtmAne traNa pradakSiNA Ape che ane bhAvapUrvaka vaMdana kare che, namaskAra kare che, tyArabAda te sUryAbhadeva prabhujIne prazna pUche che ke-prabhe ! huM ArAdhaka chuM ke virAdhaka? paramAtmAe javAba Apyo ke tuM ArAdhaka che, sUryAbhadeve bIjo prazna karyo ke prabhe! huM AsannabhavI chuM ke dubhavI chuM ? .
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza paramAtmAe javAba Apyo ke tuM AsannabhavI che. zrImukhethI A javAba sAMbhaLI sUryAbhadevane atyaMta khuzI thaI A uparathI ApaNe samajI zakIe chIe ke samakita daSTi AtmA ArAdhakapaNAne cAhe che ane virAdhakapaNAthI khUba dUra rahevA mAMge che. samakita daSTi AtmAne ArAdhaka bhAva joIe paNa virAdhabhAva nahi, virAdhabhAva pedA karanAra sebatathI paNa te dUra rahe che. mATe ja zAstrakAra kalyANa mitrane saMga karavAnuM pharamAve che, paNa pApa mitrane nahi. pApa mitrathI te sadAya aLagA rahevAnuM che. kalyANa mitra saMsargaH pApamitra vivarjanam / kuru puNyamahorAtram smara nityamanityatA // matalaba kalyANamitranI sebata karavI, pApamitrone tyAga kare, pApamitra eTale AtmAne avaLe mArge laI janAra, haMmezAM dharmanI ArAdhanA karavI ane anityatAnuM smaraNa karavuM. ahIMA ApaNe e samajAvI rahyA chIe ke samakita daSTi AtmA ArAdhaka thavA Icche che, paNa virAdhaka thavA nahi, virAdhanAthI te te sadaMtara dUra rahevA mAge che. kAraNa ke e samaje che ke A mAnavajIvanamAM mahAmuzIbate ArAdhanA kara. vAnI suMdara taka sAMpaDI che chatAM pramAda-ALasa ane viSaya kaSAyane vivaza banI huM joIe teTalI ArAdhanA karI zakta nathI. jyAM ArAdhanA ja a85 thAya che tyAM vaLI virAdhanA karIne jIvana barabAda zA mATe karavuM ! virAdhanA thaI jAya
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 91 vyAkhyAna 9 muM te enuM haiyuM kaMpI uTha, Da, ke meM A zuM karyuM ! A te beTano dhaMdhe che. kamANInA avasare keNa evo mUrkha hoya ke khoTane dhaMdho karI meLavelI lakSamI barabAda kare, matalaba ke DI ArAdhanA karI puNya bheguM karyuM ane pachI karI virAdhanA eTale badhuM ja kheI nAMkhavuM e te mUrkhAInuM kAma che. samyagdarzananI e eka mahAna khUbI che ke-samakita bhale kSaNavAra AvIne pAchuM cAlyuM jAya, jarAka spazI jAya, bhale jarAkavAra rahe paba ekavAra je kSaNa paNa samaktine sparza thaI gaye te samajI leje ke ApaNe aparimita saMsAra kapAI gaye, anaMta pudagala parAvartanI rakhaDapaTTI kapAI gaI. phakta aDadhA pudgala parAvartanI aMdara e AtmAne avazya mekSamAM laI jaze emAM mInamekha nahi e hakIkata che. samakita daSTi AtmAne samyakatvanA bhAvamAM vartatA karmone baMdha paNa dIrgha yAne lAMbI sthitine paDate nathI, kAraNa ke enA pariNAma nirghaNa ane nirvasa hetA nathI. e pApa kare che, paNa kaMpatA hRdaye, karavuM paDe che mATe kare che. te rasapUrvaka karato nathI. mATe karmanI sthiti echI baMdhAya che. matalaba e karmanI utkRSTa sthiti bAMdhate nathI. vaMdittA sUtranI gAthA e ja vAtane raju kare che- sammadiTThI jIyo, jai vi hu pAvaM samAyare ki ci / aposIya hoi baMdho, jeNa na nidhasaMkuNaI // samakita AvyA pachI vicAronuM bhAre parivartana thAya che,
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAze bhAva ja badalAI jAya che ane AtmA aMtaranI zuddhi tarapha AgaLa vadhe che, Aja sudhI AtmA bahirmukha hatuM, paNa samakita prApta thatAM te aMtarmukha bane che. bhagavatIjI sUvanuM e kathana che ke samyagdaSTi AtmAnI jaghanya ArAdhanA paNa sAta ATha janmamAM jIvane muktie laI jAya che. mATe virAdhakabhAva TALIne satata ArAdhakabhAvamAM rahevAnI khUba kozIza karavI. kAraNa ke samakita e AtmAne guNa che, AtmAnuM sAcuM dhana che, svaguNane TakAvavA mATe AtmAe aharniza prayatnazIla rahevAnI jarUra che. samakita AvyA pachI AtmAnA saMskAra sudharI jAya che ane e saMskAro janmAnaramAM paNa nimitta maLatA jAgRta thAya che, e saMskAra mULathI bhUsAtA nathI. avasara Ave e jarUra pragaTa thAya che ane AtmAne khUba uMce caDhAve che ane paraMparAe e saMskAra cheka mukti sudhI nimitta bane che. jemake eka vyaktine ApaNe varSo pUrve joI hatI. varSo pachI tene punaH bheTe thatAM ApaNe belI uThIe chIe ke bhAI meM tamane kayAMka joyA che. pachI heja vadhAre vicAravamaLamAM caDhatA ApaNane khyAla Ave che ke hA, tamane amuka gAmamAM amuka sthaLe meM joyA hatA. A saMskAro AtmAmAM varSo pUrve paDayA hatA, vyaktinuM nimitta maLatA tarata te jAgRta thayA. tevI ja rIte samatina paNa AtmAmAM saMskAra paDe che ane nimita maLatA te avasare jAgRta thAya che ane te AtmAne sanmArge
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna navamuM joDavAmAM sahAyabhUta nIvaDe che. mATe A mAnava bhavamAM samakita vagere sadaguNenA suMdara saMskAre AtmAmAM paDe tenI khUba kALajI rAkhavAnI che. kAraNa ke A saMsAramAM durlabhamAM durlabha je kaI vastu hoya te te samyagdarzana che. zrI RSabhadeva bhagavAnanA AtmAne dhannA sArthavAhanA bhavamAM zrI dharmaghoSasUrIzvarajI mahArAjanA samAgamamAM AvatA avasare samyagdarzananI prApti thaI ane suMdara saMskAre paDayA tenA pariNAme teo 13 mA bhave A avasarpiNI kALanA prathama tIrthakara zrI RSabhadeva bhagavAna thayA ane ApaNA parama upakArI banyA. A pramANe eka janmamAM paDelA saMskAro bhavAMtaramAM AtmAne atyaMta upayogI thAya che ane avazya muktigAmI banAve che e hakIkta che. mATe ApaNuM AtmAne deva-gurunI sebatathI dharmanA saMskAravALe banAvo e ApaNuM mukhya pharaja che. samakita dRSTi AtmA saMsAranA janma-maraNa roga zeka Adi dukhethI ati alpa samayamAM ja mukta thavAne ane eka divasa e Avaze ke te sadAnA mATe duHkhamukta banI zAzvata ane anaMta sukhane bhaktA banavAne. koI garIba mANasane nidhAna maLI jAya te te jema tenI khUmArImAM masta rahe che tema samati daSTi AtmA paNa samakitanI khUmArIthAM sadAya masta rahe che. samakita daSTi AtmA kyAre paNa siddhAMta virUddha jInezvara bhagavaMtanA vacana virUddha eka paNa zabda ke akSara uccAratuM nathI, koI virUddha belate heya te te tene rUce nahi, virUddha belanAranI
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza sabatathI sadA te dUra rahe, kAraNa ke te samaje che ke mithyAdaSTi, utsava bhASI yA kahevAtA sudhAraka vyaktinA samAgamamAM AvavAthI mArA samakitane malIna thatAM vAra nahi lAge. are siddhAMta virUddha belanAranA darzanamAM paNa te pApa mAne ane enI vAta paNa na sAMbhaLe. samakitadaSTi AtmA mithyASTi, usUtra bhASI yA AjanA kahevAtA sudhArakanA lakhelA lekhe, yA tenA pustaka vAMcavA taiyAra na thAya eTaluM ja nahi paNa tenuM pustaka hAthamAM paNa na le, kAraNa ke samakita e mahAna kiMmatI ratna che. e ApaNI gaphalatanA kAraNe yA bUrI saMgatanA kAraNe cA mizrAdaSTinA paricayamAM lUMTAI na jAya, evAI na jAya tenuM te pUratuM dhyAna che ane rAkhe enuM jatana kare che. enI sAvadhAnIpUrvaka tenuM rakSaNa kare che. samaktidaSTi AtmA kyAre paNa mithyASTinI, ke utsava bhASInI stuti prazaMsA karavA taiyAra na thAya kAraNa ke temanI prazaMsA yA vakhANa karavAmAM paNa mithyAtvanI puSTi thAya che ane samakita malIna bane che. - jevuM tevuM bhojana peTamAM padharAvavAthI jema peTa bagaDe che, tema jenuM tenuM, jyAM tyAM, jyAre tyAre sAMbhaLavAthI AtmA bagaDe che. peTa bagaDe te te auSadhopacArathI sAruM thaI jAya, paNa je AtmA bagaDe yA samyakatva malIna bane te tene zuddha thatAM vAra lAge che. je loke niyamita zrI nezvara bhagavaMtanI vANI zravaNa karatA nathI, ane mahAvratadhArI sAdhu mahAtmAonA sama
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAiyAna navamuM innmaramanmaramma gamamAM AvatA nathI ane eragera lokone laukika bhASaNe zravaNa karavA devAdeDI kare che. teo pitAnA samakitane vamI nAMkhe che ane mithyAtvanA cake caDhe che. keTalAka mAnanA bhUkhyA mahAnubhAve A lekanI vAhavAha khAtara badhA dharmane sarakhA mAnavA-manAvavAnI bAlIza ceSTA kare che. teo pote paNa ubhAge jAya che ane anyane avaLe mArge caDhAve che. paNa emane khabara nathI ke-sUtra-siddhAMtathI eka vacana virUddha belanAra jamAli paNa nindava gaNAyA, khUda bhagavAna mahAvIranA AtmAe "#visTA sthapi pi" phakta ATalA vacane zAstra virUddha belavA mAtrathI emane paNa saMsAra vadhI gaye to ApaNA jevA jyAM tyAM jyAre tyAre jema tema samajyA vagara jajamenTa ApatA rahIzuM, ane sUtra siddhAMta virUddha belIzuM te ApaNI zI dazA ! ApaNe keTale saMsAra vadhI jaze, ane kevuM paribhramaNa karavuM paDaze. mATe belatA pahelA vicAra kare ke huM zuM boluM chuM. sUtra siddhAMta virUddha te bela nathI ne! nahitara mArI paNa avadazA thaze. samaktine TakAvavA mATe, rithara karavA mATe, sAdhu mahAtmA onA samAgamamAM satata AvavuM joIe. jinavANInuM ahaniza pAna karavuM joIe. sArA pustakanuM avalokana karavuM joIe, ane dhyAnapUrvaka vyAkhyAne zravaNa karavA joIe. satsaMga eTale sArA sAdhu mahAtmAonA samAgamanA abhAve ane mithyAdaSTi lekenA vadhu paricayamAM AvavAthI AtmA kevI rIte mithyAdaSTi bane che ane kevI rIte zraddhA
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 dhama tatva prakAza bhraSTa bane che ane zraddhA bhraSTa anatAM pariNAme AtmA du tinA mahemAna bane che tenA upara nAMda maNiyAranuM udAharaNa prasiddha che. naMda maNiyAranu' dAMta zrI jJAtAsUtra nAmanA chaThThA aMgamAM 13 mA adhyayanamAM e varSAM Ave che ke rAjagRhI nagarImAM naMda maNiyAra nAmanA eka dhanavAna zeTha vasatA hatA. zramaNu bhagavAna mahAvIra svAmInA upadezane zravaNa karI te samakita dRSTi zrAvaka ane che bhagavAna tyAMthI vihAra karI gayA pachI sAdhu bhagavaMteAnA samA gamanA abhAve, upadeza zravaNu ane paricayanA abhAve dhIre dhIre enI dhamanI bhAvanA esaravA mAMDe che, samakita maNIna ane che ane mithyAtvInA paricaya vadhavA mAMDe che, tethI te mithyA dRSTi ane che. tyAra bAda te naMda maNiyAra rAjagRhI nagarInI hAra IzAna khUNAmAM vaibhAragirinI najIkamAM eka suMdara vAva badhAve che ane A vAva sAthe peAtAnu' nAma joDe che. matalaba naH vAvaDInA nAme te vAva prasiddhi pAme che A vAva AlIzAna pattharanI, khUba majabuta, dekhAve suMdara, zItaLa jaLathI bharelI ane cAra khUNA vALI hatI, jenI pAchaLa aDhaLaka paisAnA vyaya karyAM hatA, UDe UMDe emAM nAmanAnI kAmanA hatI, vAvane cAre dizAmAM cAre bAju suMdara khAga-bagIcAthI zezabhAyamAna karavAmAM AvI hatI. temAM pUrva DizAnA bagIcAmAM eka geALa citrasabhA karAvavAmAM AvI hatI ane enI aMdara sudara citrAmaNa karavAmAM Avyu` hatu`. prekSakA tenI zaiAbhA nihALatA ja DolI uThe evI e citrasabhA
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ AAAAAAA vyAkhyAna navamuM hatI. te citra sabhAmAM janatAne sukhethI ArAma karavA mATe, temaja besavA mATe judI judI jAtanA Asane, beThaka ane zayana karavA mATe suMdara zayanonI racanA karavAmAM AvI hatI, vaLI e citrasabhAmAM jAta jAtanA nATake ane mane raMjana kAryakrama goThavAtA hatA. hajAro loke ahIM bhegA thatA hatA, ane khUba moja mANatA hatA. AnaMda pramodamAM samaya kayAMya vyatIta thaI jate hato. suMdara vAva, manohara bagIcA ane nATaka-ceTaka joI joI jana samuha khUbaja khUzI thatA hatA ane punaH puna: naMda maNiyAranI prazaMsA karate hate. vAha zeTha vAha! A zabda sAMbhaLatA naMda maNiyAranI chAtI gaja gaja kulAtI hatI. enA AnaMdano koI avadhi na hete, enA hRdayamAM anero AnaMda ubharAte hatuM, te mAnate hatuM ke mAruM jIvana saphaLa ane mArA paisA vasula. temaja te naMda maNiyAre dakSiNa dizAnA bhAgamAM eka bhavya bhojanazALA baMdhAvI hatI. je mahAnasa zALAnA nAmathI eALakhAtI hatI, A mahAnasa zALAmAM ghaNI vAra bhejanA samAraMbhe gaMThavAtA hatA, 72 zAka ane 33 pakavAna ema bhAtabhAtanA ane jAtajAtanA bhejane ArogI janatA hajAra mukhe naMda maNiyAranA vakhANa karatI hatI. prazaMsAnA zabda naMda maNiyAranA kAnamAM paDatA enuM haiyuM harSathI hileLe caDatuM hatuM. - pazcima dizAnA bhAgamAM eka vizALa auSadhAlaya jene ApaNe Aje davAkhAnuM ane hospITalanA nAmathI oLakhIe chIe. e auSadhAlayamAM agaNita daradIo auSadha letA ane
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ta dhama tatva prakAza zarIranuM svAsthya punaH prApta karatA hatA, leAkAne A vastu khUba AzvAsana rUpa thai paDI, eTale leAkA tA sahasra mukhe naMda maNiyAranA guNa gAna karatA dharAtA nahAtA, ane naMdamaNiyAranA Anada kemeya samAtA nahAtA. temaja uttara dizAnA bhAgamAM zeThe eka AlIzAna ala kAra sabhA taiyAra karAvI hatI. tyAM aneka mANase AvatA hatA, hajAmAnI ge(ThavaNu karI hAvAthI leAkeA hajAmata karAvI. nhAi, dheAi, zarIrane alakArAthI alaMkRta karatA hatA, zaNu gAra sajatA hatA. tela, attara, sAbu. kAMskI ane darpaNuArIsAo vigere cittane AlhAda Ape tevA vividha sAdhanAnI A sabhAnI zevA kai Ara hatI. A rIte aDhaLaka dhana vyaya karI vividha sagavaDavALI sudara vAva naMda maNiyAre aMdhAvI hatI. AjImAjInA grAmanagara ane puravAsI janAnA ToLeToLA A vAvanI suMdaratA nihALavA bhegA thatA hatA. ane zeThanI bhU-ibhUri prazaMsA karatA hatA, AthI zeThanI kIrtitAkA sphUra-sudUra sudhI prasarI cUkI hatI. eka vakhata naMda maNiyAranA zarIrane aneka rAgeA gherI vaLyA. e vyAdhi grasta banyA. seLa prakAranA bhayaMkara jIva leNa rAgeAe enI kAyAne phATI khAdhI. zvAsa, khAMsI, zULa, kAna ane AMkhanI tItra vedanA, tAva-dAha, khasa, kADha Adi seALa sALa rAgeA enI kAyAne gherI vaLyA hatA. zeTha trAhI tAkhA pAkAravA lAgyA, zeThe peAtAnA tamAma dAsanAkara-cAkarane khelAvyA ane emane kahevAmAM AvyuM ke
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna navamuM jAva jaladI jAva. nagaranA khUNe khAMcarethI moTA moTA vaidyone bolAvI lo. hoMziyAra vaio ekaThA thayA auSadhopacAra karavAmAM AvyA. pANInI mAphaka paisA kharacatA paNa eka paNa roga macyo nahi. sevAmAM sau keI hAjara hajUra hatA, chatAM temAMnuM keI temane zAMti ApI zakayuM nahi. sau Tagara Tagara jotAM ja rahyA. naMda maNiyAranA dukhane kaI pAra na rahyo. tyAre zeThe nagaramAM DhaMDhero pITAvyuM ke koI paNa vaita ke vaidya putra naMda maNiyAranA eka paNa rogane maTADaze, athavA roganuM zamana karaze tene naMda maNiyAra khUba dhanasaMpatti Apaze. vAraMvAra A rIte nagaramAM DhaDhe re pITAya che. A DhaDhe sAMbhaLIne ghaNA kuzaLa vidyA ane vaidya putra pitApitAnI davAnI sAmagrI ane oparezana karavA mATe zastra vagere laI, naMda maNiyAranA AMgaNe AvI zake che. nA maNiyAranuM zarIra tapAse che, roganuM nidAna kare che, vividha auSadhe Ape che, zarIre lepa kare che. sinagdha vastuonuM pAna karAve che, ulaTI karAve che. julAba Ape che, zeka kare che, paraseve kADhe che, bastIkarma kare che. vividha auSadhopacAra karavAmAM Ave che, vRkSanA pAMdaDAo, phaLa, kaMda, mULa, chAla, velaDI phaLa ane phUla vigere anekavidha auSadhio ApavAmAM Ave che. badhAya vaidyo bhegA maLI salAha-sUcana mujaba vividha auSadhopacAra karavA chatAM naMda maNiyArane eka paNa roga ocho thatuM nathI, ekeya roganuM zamana thatuM nathI, tyAre badhAya vaidya nirAza vadane tyAMthI pAchA phare che. naMda maNiyAra paNa Tagara Tagara jete ja rahyo, e bhAre utpAMta kare che,
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatava prakAza o bApa re marI gayA ema bUma barADA pADe che. zeThane pote baMdhAvelI vAvaDI upara atyaMta meha ane Asakti che, mArI vAvaDI mArI vAvaDI ema bele che, ema AdhyAnamAM ne Ata dhyAnamAM teNe tiya cagatinuM AyuSya bAMdhI lIdhuM ane pari NAma pate baMdhAvelI vAvaDImAM deDakA paNe te utpanna thAya che. aMte mati se gati" ane "je gati tevI mati" vAvaDI para AsaktinA kAraNe e vAvaDImAM ja e utpanna thaye. ane mahAmUle mAnavadeha hArI gaye. naMda maNiyArane jIva A deDake A vAvaDImAM cAre bAju phare che, vAvane nirakhI nirakhI harakhe che, A vAvaDImAM jaLa bharavA mATe aneka strIo Ave che, ghaNuM ahIM AvI nAna kare che, ane punaH punA naMda maNiyAranI prazaMsA kare che, ke zeThe kevI sarasa vAva baMdhAvI, jenI cAre tarapha udyAne, dareka vanakhaMDamAM judI judI sabhAo ane AnaMda pramodanA adyatana sAdhathI bharapUra che. Ama sau prazaMsA kare che. A prazaMsAnA zabdo naMda maNiyAranA jIva e deDakAnA kAne athaDAya che ane ene jAtismaraNa jJAna utpanna thAya che, e jAti smaraNa yAne pUrva janmanA jJAna dvArA enA jANavAmAM AvyuM ke e ja huM naMda maNiyArane jIva, ane meMja A vAva baMdhAvI che, chelle mArA zarIramAM aneka rogo utpanna thayA, rogothI huM khUba pIDA pAme, koI mArA eka paNa rogane na maTADI zakayuM. A vAvaDInA mehanA kAraNe ArtadhyAnathI huM deDakA paNe utpanna thayo. hAya! hAya! meM A zuM karyuM ! deva durlabha evo mAnava bhava huM bhava hArI gaye. bhagavAna mahAvIrane ya bhUlI gaye,
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna muM temanI pAse meM samyakatva mULa bAra vrata aMgIkAra karyA hatAM, chevaTe emanA samAgamane abhAva thavAthI emanA upadezAmRtanuM pAna huM na karI zakyA, ane mithyASTinA gADha paricayathI huM unmArgagAmI banyA. Aje mArI A dazA! are have mAruM zuM thaze! huM kevo puNyahIna ane abhAgIye chuM. mAnavabhavamAM kevI suMdara ane sabhara sAmagrI prApta thavA chatAM meM ene sadupayoga na karyo ane bhava hArI gaye. thayuM te thayuM hajI paNa jInezvara devanA dharmanI ArAdhanA karI vrata aMgIkAra karI jIvana saphaLa karuM ! A pramANe vicAra karI deDakA banelA naMda maNiyAranA AtmAe samyaktva pUrvaka manathI vrata aMgIkAra karyo, ane abhigraha grahaNa karyo ke mAre jIvanabhara chaThThanA pAraNe chaThThanI tapazcaryA karavI ane pAraNAmAM acitta AhAra pANane upacoga kare. A rIte barAbara te niyamanuM pAlana kare che, chaTha chaThanI tapazcaryA kare che ane pAraNAmAM acitta vastune upayoga kare che, lokonA snAnathI acitta thayeluM pANI vApare che, ane ArAdhanAmAM tatpara rahe che, ekadA zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI rAjagRhI nagarInI bahAra padhAryA che, prabhunI padharAmaNInA samAcAra karNopakarNa samagra nagarImAM prasarI jAya che, bhakatavRMdanA ToLe ToLA prabhunA darzane umaTI rahyA che. prabhu mahAvIra padhAryA che. cale, calo, darzane, are emanI dezanA zravaNa karI jIvana pAvana karIzuM. Ama paraspara vAta karatI janatA prabhu pAse jaI rahI che. te vakhate vAtamAM sanAna karavA AvelA keTalAka lekanA
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 dharma tatva prakAza mannanna mukhathI naMda maNiyAranA jIva deDakAe A zabda sAMbhaLyA. ane enI khUzIne pAra na rahyo, ane vicAre che ke, dhanya ghaDI dhanya divasa ke Aje ahIM prabhujI padhAryA, huM paNa temanA darzana karI mArA AtmAno uddhAra karuM! temane jaIne vaMdanA karI temanI dezanA zravaNa karuM! ane mAruM jIvana saphaLa karuM ! A pramANe vicAra karI e deDake tyAMthI prabhu darzanArthe ravAnA thAya che, tenI tIvra bhAvanA ane tIvra utkaMThA che ke jaladI prabhunA darzana thAya, eTale te ThekaDA mArate deDa-deDa mArga kApI rahyA che. rAjamArgathI te pasAra thAya che, dilamAM prabhu darzananI tIvra utkaMThA che. A tarapha mahArAjA zreNika vizALa parivAra sAthe hAthI, gheDA, ratha ane pAyadaLa Adi caturaMgI senA sAthe ThAThamAThathI prabhunA darzane jaI rahyA che, pele deDako paNa AvI rahyo hate, mArgamAM ja zreNika mahArAjAnA gheDAnA paga nIce e deDakuM AvI gayuM. e cagadAI gayuM hatuM. dhIre dhIre te eka bAju khasI gayuM. ene thayuM ke mArA prANa nIkaLavAnI taiyArImAM che eTale eNe aMtima ArAdhanA karavA mAMDI, namravadane bhagavAnane bhAvathI vadana kare che ane namutthaNuMnA pa ThathI bhAgavAnanI stuti kare che, ane bhagavAnanuM dhyAna karI badhI vastuno tyAga kare che, cAre AhAranA paccakhANa le che, sarva viratine pATha uccare che, chellA pAse paNa te zarIrane vosirAvI de che, A rIte ArAdhanA ane anazana karIne te deDake tyAMthI mRtyu pAmI pahelA saudharma devalokamAM drAvata saka nAmanA
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 vyAkhyAna navamuM vimAnamAM vimAnAdhipati darAMka deva tarIke utpanna thAya che. tyAMthI cyavane mahAvideha kSetramAM mAnavabhava meLavI cAritra aMgIkAra karI, ghAti aghAti kamane kSaya karI kSe jaze. A rIte naMda maNiyAra samakita pAmyA pachI ane vratadhArI thayA pachI paNa sAdhu mahAtmAnA samAgamanA abhAve temaja bhagavAnanI vANa zravaNa karavAnA abhAve ane mithyAtvIonI sebatamAM rahevAthI, te zraddhA gumAvI beThe, ane mithyAdaSTi banI eNe pitAne bhava bagADI nAkhyuM. A udAharaNa ApaNane ane bedha ane preraNA Ape che-ke je ApaNe samakitane TakAvI rAkhavuM hoya ane dharma bhAvanAne sthira rAkhavI hoya, jIvanane sArthaka karavuM hoya ane saddagati meLavavI hoya te haMmezAM sAdhu mahArAjanA samAgamamAM rahevuM joIe, ane sadA paramAtmAnI vANI zravaNa karavI joIe. Aje keTalAka bhAvike zrI jInezvara devanI bhakti upAsanA kalAkonA kalAka sudhI kare che paNa jInavANI zravaNa karatA nathI, A vastu barAbara nathI, pUjA paNa karavI joIe ane jInavANuM te avazya zravaNa karavI joIe, emAMthI ja ApaNane avanavI preraNA maLe che, navuM jJAna thAya che, ApaNI bhUle sudhare che, tyAga vairAgyamAM AtmA sthira thAya che, jeTalI vAra sAMbhaLIe teTalIvAra karmanI nirjarA thAya che, zrata sAmAyakane lAbha thAya che, saddagurunAM darzana thAya che, ApaNA hRdayamAM ghara karI gayelI zaMkA kuzaMkAnuM samAdhAna thAya che, zraddhA daDha bane che, tatvajJAnanI prApti thAya che,
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 dhama tatva prakAza ApaNI muMjhavaNa dUra thAya che, ane cAMcaLa cita paNa vyAkhyAna zravaNa karatAM sthira thai jAya che. eTale vyAkhyAna zravaNu karavAmAM ghaNA ghaNA lAbhA samAyalA che, mATe samaya meLavIne bIjA kAcane gauNa karIne, vyAkhyAna zravaNune mukhya samajIne tenA lAbha uThAvavA jarUrI che, atyaMta Avazyaka che. ApaNI asara ApaNA parivAra upara paDe che. khALavaga te jevu jue tevuM anukaraNa kare che. eTale parivAranA hitanI khAtara paNa ApaNe vyAkhyAna zravaNAdi dharmAMnA kArya karavAmAM haMmezA tatpara rahevu joIe. jema bIjAne dharma pamADavAmAM lAla samAyale che tema bIjAone dhamamAM zithila thavAmAM nimitta bananAra eTaleA ja geralAbha meLave che. A vAta zANA ane samaju mANusAe khAsa vicAravA jevI che. zrI jJAtAsUtra nAmanA chaThThA agamAM 13mAM adhyayananI TIkAmAM nimna zlAka rajU karavAmAM AnyA che. saMpannaguNovi jao susAhu saMsaggI vivajjaoM pApaM / pAvaI guNaparihANI, dadura jIvocca maNiyAro // matalakha-guNusa'panna guNavAna AtmA paNa susAdhu mahA rAjanA samAgamathI rahita thAya te prAyaH karIne guNu rihANIne pAme che. naMdamaNiyAranA jIva daranI jema. dharmanI ArAdhanA karanAra AtmA kevI Rddhi siddhine pAme che, enA upara ArAma zelAnuM vana cAlI rahyuM che. Agama zAbhAnI kathA-- ArAma zezabhA mATe tenA pitAe ArAma thelAne
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna navamuM 105 mmmmmmm pitAne ghera laI javA mATe rAjAne vinaMtI karI, paNa A vAtane rAjAe svIkAra na karyo ane kahyuM ke dvijavara! rAjAnI rANI ema mokalAya nahi. sattA AgaLa zANapaNa cAle nahi eTale brAhmaNa tyAMthI vilemukhe vidAya thayo. pitAne ghera AvI patnIne badhI vAtathI vAkepha kare che. A vAta sAMbhaLI ArAma zebhAnI oramAna mAtAne atyaMta duHkha thAya che. ane manamAM ne manamAM te vicAra kare che ke are mArI badhI mahenata niSphaLa gaI, jarUra pelA mahuDA je lADavAmAM nAkhyA hatA te eTalA joradAra nahetA, nahitara jhera caDyA vagara rahe nahi. thoDA vakhata pachI e pheNIne karaMDIye taiyAra kare che, ane emAM halAhala jhera nAMkhe che ane pitAnA patine pharI vAra samajAvIne rAjAnI pAse mokale che, tene pati paNa khUzIthI tyAM jAya che, kAraNa ke tyAM te enuM khUba mAna-sanmAna thAya che ane uparathI InAma maLe che, jethI ArAmazobhAne pitA potAnA gherathI ravAnA thaI rAjAnA nivAsasthAna tarapha AvI rahyo che, mArgamAM pelA vRkSa nIce thoDo ArAma kare che, deva yege pele deva jANI jAya che, ane pheNImAM nAMkheluM halAhala jhera te harI le che ane pheNa upara amRtanA chAMTaNuM nAMkhe che, jethI pheNa khUba suMdara svAdiSTa ane pUba suMgadhIdAra banI jAya che. brAhmaNane A vAtanI kazI khabara nathI, e te nirAMte sUto hato, savAra thatAM karaMDIye laI rAjasabhAmAM pahoMcI jAya che, rAjA tene khUba Adara satkAra kare che. ane brAhmaNa pheNIne karaDIye rAjAne bheTa kare che, prathamanI jema brAvaNane
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza mahArAjA taraphathI khUba InAma maLe che ane rAjAnI rajA laIne e pitAnA nagara prati vidAya le che. brAhmaNa ghera jaI pitAnI patnIne badhI vAta kare che. oramAna mAtA te vAta sAMbhaLI aMdaranI aMdara baLI jAya che. enA mananI murAda hajI phaLI nathI. jyAM sudhI sAmAnA puNya teja che, tyAM sudhI kaNa vALa vAMke karanAra che. paNa bicArA duSTa mANase duSTatA keLavI ghera pApanA bhAgIdAra bane che. hAryo jugArI bamaNuM rame" e kahevata anusAra ArAma zebhAnI oramAna mAtA A vakhate te khUba joradAra tAlapuTa viSathI mizrita mAMDavA (eka jAtanuM bhajana) thI bharIne karaMDIye potAnA patine Ape che, ane emane sArI rIte samajAve che ke svAmInAtha! ArAma zobhA garbhavatI che. mATe prathama prasUti ApaNe tyAM thavI joIe, eTale rAjAne samajAvI keIpaNa rIte tame chokarIne ahIM laI Ave, rAjA je na mAne te tame tamAruM brAhmaNapaNuM dekhADajo. A rIte pitAnA patine barAbara pAra caDhAvI, ane uMdhu catu samajAvI punaH rAjAnI pAse mekale che. oramAna mAtAnA dIlanI duSTatAnI have hada thAya che. keI paNa rIte enA e prANa levA Icche che. ane vividha kAvatrA race che. paNa hajI sudhI emAM ene phAvaTa AvI nathI. bicArA bheLA bhALA brAhmaNa bhAIne A vAtanI kazI ja khabara nathI. e te nA bhAvathI tyAM jAya che. rastAmAM teja jhADa nIce te ArAma le che, devage ane bhavitavyatAnA
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna navamu 107 pratApe deva teja sthaLe krIDA karavA AnyA hatA, te deve A ma`DakamAMthI tatkSaNa jhera harI lIdhu ane amRtanA chAMTaNA chAMTI mAkalela mIThAi sugadhIdAra ane svAdiSTa banAvI dIdhI. jenuM puNya rakSaNa karatu' hoya tyAM keAnI tAkAta che ke tenu kAI buru karI zake! mATe ja kahyuM che ke- '' rakSanti puNyAni purA kRtAni ', brAhmaNa kara'DIyeA lai savAra thatAM ja rAjasabhAmAM paheAMcI jAya che. rAjA tenuM bahumAna kare che. brAhmaNe patnIe Apela mIThAi mahArAjAne bheTa karI, mahArAjA te AvI daivI bhejana jevI suMdara mIThAI nirakhI khUba khUba khUzI thAya che, brAhmaNu ArAma zeAbhAne peAtAne ghera meAkalavA mahArAjAne vinati kare che, paNa rAjA kai rIte ArAma zebhAne peAtAnA piyara mekalavA IcchatA nathI. kAraNa ke-ArAma ze!bhA upara rAjAne agAdha sneha che, tene viraha eka kSaNa paNu sahI zakAya tema nathI, eTale rAjAe sApha nA pADI ke ArAma zelAne tyAM mekalavAmAM nahi Ave. tyAre brAhmaNe patnInA pATha bhaNAvyA pramANe caritra bhajavavu' zaru karyu... ane ekadama eNe peAtAnI pAse rahelI charI mhAra kADhI ane peAtAnA peTamAM bheAMkavA te taiyAra thaye ane rAjAne kahe che ke rAjan! mArI putrIne mAre ghera niha mekale tA huM ApaghAta karIza. brAhmaNu ApaghAta karavA taiyAra thayA che, have zu thAya che e agre vamAna,
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ nahara vyAkhyAna dasamuM . dhamma maMgalanI A gAthAmAM zAstrakAra maharSi prathama je vastune yAda kare che te vastu ApaNA mATe ane jagatanA mATe atyaMta upayogI che. zAstrakAra maharSi prathama dharmane yAda kare che. kAraNa ke dharma vinA keI paNa prANuM A jagatamAM sukhI ane samRddha thaI zakatuM nathI ane saddagatine meLavI. zakatuM nathI, AtmAne mATe dharma e amRta samAna che. kAraNa ke dharmaja AtmAne amara banAve che, dharma ja AtmAnuM rakSaNa kare che. ane dharmaja AtmAne janma maraNanA paMjAmAMthI mukta kare che, Aje jagatamAM aNu bombanI kiMmata ghaNI moTI AMkavAmAM AvI che, kAraNa ke eka aNu bombanI pAchaLa keDe ane abaja Dolare kharcAya che, paNa A aNubomba lAkho-keDo nirdoSa prANInA saMhAra karI nAMkhe che, paNa je e kaI aNuo hoya ke je hajAra ane lAkha mANasenuM rakSaNa kare ane mRtyuthI bacAve, AvA rakSaNa karanAra bebanI keTalI kiMmata thAya ? sau koI A praznanA javAbamAM ekI sAthe ekI avAje bolI uThaze ke amUlya, jenA mUlya na aMkAya, AvA aNumbanI kiMmata AMkI na aMkAya. je A kiMmatI, rakSaNa karanAra upadravathI bacAvanAra, ane
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ * hayAkhyAna dasamuM dukhane nAza karanAra, khUba khUba sukha samRddhine arpanAra, janma ane maraNanI paraMparAne kAyama mATe nAza karanAra je keI heya te te eka ja che ane te dharma ja che. dharma sivAya duniyAnA koI paNa pArthiva padArtho yA cetana acetana padA mAMthI kaI paNa ApaNane bacAvanAra nathI. e hakIkata che. Aja vAtane zAstrakAra paramarSi dazavaikAlika sUtranI prathama gAthAmAM yAda kare che ane enA mahimAnuM varNana kare che. ane bhavyAtmAone pratibaMdha kare che ke he mahAnubhA! tame AvA uttama dhamane, dharmanA svarUpane, tenA mahimAne ane tenA pariNAma eTale phaLane je samajI le ane samaane tamArA jIvanamAM tANAvANAnI jema vaNI le, jIvanamAM utArI le te tamAro beDo pAra che. 'gayA vyAkhyAnamAM ApaNe dharmanA svarUpane samajAvI gayA chIe. ahIMA zAstrakAra dharmanA svarupane bIjI rIte samajAve che ane teo kathana kare che ke dharmanA be prakAra che. eka zrata ane bIje cAritra dharma, zratadharma kahevAthI samyajJAna AvI jAya che, ane samyaggAnanA kathanathI samyagdarzana paNa AvI jAya che. kemake samyajJAna hoya eTale samyagdarzana paNa hoya ja. kAraNa ke samyakatva vagara samyajJAna hetuM nathI, paraMtu ahIMA zAstrakArabhagavAna cAritra dharma batAve che, anuSThAnarUpa cAritra dharmane upadeza Ape che. dhamo maMgalanI gAthAnA bIjA padamAM ahiMsA, saMyama
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama tatva prakAza ane tapa A traNa prakAranA dhama batAvavAmAM Avye che. jagatanA koipaNa jIva A traNa prakAranA dharmanI ArAdhanA sivAya bhaya samudrathI pAra pAmI zakatA nathI, jeNe AtmAnA uddhAra karavA hAya, sa`sAra sAgarathI pAra utaravuM hAya, janma maraNanI eDIne kApavI hoya ane mekSa meLavavA hAya eNe avazya A traNa prakAranA dhamanI yAne ahiMsA, sayama ane tapanI ArAdhanA karavI paDaze. game tevA DAhyo mANasa, game tevI mATI mATI vAtA karanAra vyakti ane pleTa phAne gajavanAra paNa jo tapa ane tyAga dharmanI viruddha che, evA AtmAonI jaina zAsanamAM phUTI koDInI paNu kiMmata nathI. bhale ApaNe zArIrika azaktinA kAraNe yA maneAMkhaLanA abhAve tapa tyAgane ArAdhI zaktA na heAie, AcarI zakatA na heAIe ane jIvanamAM utArI zakatA na heAie, paNa enA himAyatI te hAvA ja joie, tapa tyAga AcaravA caiAgya che tenA vagara kalyANu nathI, A prakAranI mAnyatA hAvI ja joIe. tapa ane tyAganA virodha AtmA mATe bhavanI para'parAne vadhAranAra che ane naraka nigeAdamAM rajhaLAvanAra che. jyAM sudhI AtmA tapa ane tyAgamAM tallIna anate nathI, tyAM sudhI te janma janmamAM bAMdhelA ghera ane cIkaNA karmAne nAza karI zakate nathI. bhagavAna mahAvIra svAmIe paNa cAritra lIdhu hatu. ghera tapazcaryA AdarI hatI, ghera upasargAne sahana karyA hatA, karaDA abhigrahA grahaNa karyA hatA
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAkhyAna dazamuM ane utkaTa parISaha sahana karyA hatA, tapa-tyAganI ArAdhanA karI hatI, te sAmAnya mAnavIo mATe te tapa ane tyAga keTakeTale upayogI che e saheje samajI zakAya tevI vAta che. pUjAnI DhALamAM paNa mahApuruSa varNana kare che kekhAvata pIvata mokSa je mAne, te saradAra bahu jaTamAM tapa karIe samatA rAkhI ghaTamAM. matalaba-khAtA-pItA ane moTaromAM hAlatA je AtmAo makSane mAne che te kharekhara gamAronA saradAranI gaNatrImAM Ave che. matalaba mUrkha zirAmaNI kahevAya che. hareka tIrthakare saMsArane tyAga kare che, cAritra aMgIkAra kare che ane utkaTa tapazcaryAe Adare che. A vAta jainazAsanamAM prasiddha hevA chatAM Aje pitAnI jAtane jJAnI kahevaDAvanArA abhimAna ane ghamaMDamAM unmatta banI jenazAsane pharamAvelA tapa ane tyAganuM khaMDana kare che, siddhAMtathI viruddha bole che, teo kharekhara mithyAtvanA gADha aMdhakAramAM aTavAI rahyA che. evA mithyAdaSTi zAstra siddhAMta viruddha bakavAda karanArA game tevA vaktA hoya, game tevA vidvAna heya teya temanI vANI sAMbhaLavAmAM mahA pApa che. ene paDachAyo levAmAM ya paNa zAstrakAre mahA pApa kahe che, samakitadaSTi AtmAe kayAre paNa evA usUtra prarUpakonI sebatamAM AvatA nathI. AvavA IcchatA nathI. te mATe zAstrakAra bhagavaMte kahe che ke
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ thama tava prakAza matalaba zrI jInezvara bhagavaMtanA vacanathI uttIrNa eTale siddhAMtathI viruddha vacana jeo le che tevA AtmAonA darzana paNa samakitadaSTine ka5tA nathI. eTale tIrthakara de je tapa ane tyAgane upadeza Ape che, ane teo potAnA jIvanamAM utAre che. tyAga ane tapamaya jIvana banAve che, AvA mahAna pratiSThita tapa ane tyAgane niSedha karanAra. tenuM khaMDana karanAra e usUtra bhASI che ane siddhAMta virUddha bolanAra mizrAdaSTi che. kharekhara evA AtmAo dayAne pAtra che. AvA utsava bhASIone sAmane kara e Avazyaka che. eTale samakitadaSTi AtmAne AvA utsutra bhASaNa karanAra vyaktine sAmane karavAnI pharaja paDe che. kAraNa ke aneka AtmAo AvA utsutra bhASAnA samAgamathI unmArge caDhI javA saMbhava che. janatAne samArga darzAvavAnI ane umArgathI bacAvavAnI sAcA sAdhuonI pharaja che. have ApaNe prastuta viSaya upara AvIe. dharmanA svarU pamAM cA idharmane viSaya cAlI rahyo che. cAritra dharmanI ArAdhanA karanAra tyAga ane tapane jIvanamAM utAranAra bhAgyazALI AtmAe pite pitAnuM paNa kalyANa kare che ane bIjAnA kalyANamAM nimitta bane che. dharmano prabhAva upara ArAmazebhAnuM varNana cAlI rahyuM che. ArAma zebhAnI kathA- ArAma zebhAnA pitAe ArAma zebhAne pitAne ghera laI javA mATe rAjAne vinaMtI karI ke mArI putrIne mAre
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna daza 114 tyAM mokale, paNa rAjAe A vAtane sApha InkAra karyo ane kahyuM ke huM ArAma zebhAne koI paNa rIte tamAre tyAM nahi mokaluM. kAraNa ke huM tene viraha sahI zakuM tema nathI tyAre ArAma zebhAnA pitAe pitAnA bhAve bhajavavA zarU karyA ane charI peTamAM bhoMkavA jyAM teyAra thaye eTale rAjAne na chUTake hA pADavI paDI, jethI ArAma zebhAne pitAne ghaNe AnaMda thayo, A ArAma zobhA e kaMI sAmAnya strI nathI, e che rAjAnI paTarANI eTale rAjA tenA mobhA mujaba tene vidAya Ape che. mAnya pradhAne, aneka subhaTa ane dAsa dAsIono bahoLe parivAra sAthe che. anukrame pitAnA sthAne teo pahoMcI jAya che. ArAma zebhAne joIne ArAma zobhAnI oramAna mAtAnI khUzIne koI pAra nathI. eNe vicAryuM ke mArI dhAraNA have saphaLa thaze ArAma zobhA have mArA . hAthamAM che. koIpaNa rIte have huM tene mArI nAMkhIza. Ama aneka saMka9pa vikalpa karatA zeDo kALa vyatIta thaye ane ArAma zobhAe nava mahinA pUrNa thatAM eka putrane janma A putra janamyA pachI ArAma zebhAnI oramAna mAtA have kevuM kAvatru racavA taiyAra thAya che, ArAma zobhAne kevI AphatamAM mUke che paNa jenA bhAgya teja che tene vALa vAMke karanAra koNa che? ArAma zebhAnuM have zuM thAya che, e agre vartamAna.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ che ka vyAkhyAna agyAramuM. ka . "dharmo maMgala muki" A zloka dvArA dharmanuM svarupa batAvavAmAM AvyuM che. ahiMsA, saMyama ane tapa A traNe varatu atyaMta mahatvanI che. A traNe vastu kaI rIte mahatvanI che ane kevI rIte te muktinuM kAraNa che te ahIM ApaNe samajAvIzuM. saMyama ane tapa A be vastu ahiMsA ane ahiMsaka bhAvane piSanArI che. Azravane nirodha kare che ane saMvara svarUpa che. matalaba navA karma AvatA aTake ane jUnA karmonI nirjarA thAya eTale mukti thAya e svAbhAvika che. tatvArthasUtramAM vAcakavarya zrI umAsvAtijI mahArAja pharamAve che ke rana jarmakSo mokSa" saMpUrNa kamane kSaya enuM nAma ja mikSa temaja ahiMsA-e mitrI bhAvanI piSaka che, kAraNa keahiMsaka bhAvamAM vaira virodha TaLI jAya che. maharSi pataMjali paNa e ja vAtane rajU kare che ke ahiMsA pratitagvAM tarasannidhau vairA " ahiMsaka bhAvathI vera virodha dUra thAya che eTaluM ja nahi paNa karuNAbhAva utpanna thAya che, virodhabhAva dUra thatAM maitrIbhAva pragaTe che, ane maitrIbhAva rAgadveSane nAza karIne samabhAvane lAve che. ane samabhAva Ave eTale samatA AvI ane samabhAvamAM
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- -- ~ ~~~~ vyAkhyAna agyAramuM 115 samatA bhAvamAM AgaLa vadhatAM vadhatAM AtmA vItarAga bane che ane vItarAga banyuM eTale avazya mukta thavAne ja. temaja ahiMsA ane saMyamanA pAlanathI viratinI bhAvanA daDha bane che ane aviratine rasa ghaTe che. jyAre eka taraphanuM valaNa vadhAre hoya tyAre bIjI taraphanuM valaNa svAbhAvika chuM thAya che, eTale vira tane rasa vadhe eTale aviratine rasa ghaTavAne, ane saMsAranI Asakti dhIre dhIre ochI thavAnI ane saMsArane rasa tyAre ja e che thAya ke jyAre AtmA saMsArane asAra samaje ane dharmane sAra samaje.. AtmA jyAre samakita pAme che tyAre tene saMsAra asAra bhAse che. eTale sAMsArika padArtho tarapha je premabhAva ane rasa hatuM te ghaTavA mAMDe che ane devaguru ane dharma upara prIti vadhavA mAMDe che eTale AtmAne sAce khyAla Ave che ke AtmA! Aja sudhI tuM bhUlya, corAzInA cakkare zuM ane nakanigodamAM rU enuM kAraNa ane saMsAra sAra lAgatuM hatuM. have devaguru ane dharma e sAra che jIvananA AdhAra che, sAcA tAraNahAra che, mArA haiyAnA hAra che ane enAthI ja mAro uddhAra che ema samajAyuM. Aja sudhI bhavasAgaramAM DUbADanAra sAdhana upara tuM rAgI banyuM hatuM "jara jamIna-ane jeru" ane enA sAdhane tane rUcatA hatA. jenA rAgathI tuM anaMtakALa saMsAmAM bhaTaka, narka ane nigodamAM rUlya, rajhaLe ane tyAnA pArAvAra duHkhe te raDI raDIne bhagavyA. have tane samajAyuM ke A badhuM te dhUmADAmAM bAcakA bharavA jevuM che, hAthamAM kaMI AvyuM nahi ane mArA
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ " 116 dharma tava prakAza badhA jame nirarthaka gayA, AvA suMdara vicAro ghaDI ghaDI AvatA Asakti ochI thAya che, maha maLe paDe che, rAga ane dveSa gaLavA mAMDe che, kaSA maMda paDe che, ane abhimAna ogaLI jAya che. pariNAme AtmA ne sva svarUpanuM bhAna thAya che, parabhAvamAMthI pAchA haThI nijamAM ramaNa kare che. huM koNa chuM? mAru svarupa zuM? mAruM koNa ane parAyuM koNa? enuM ene bhAna thAya che ane bhUtakALamAM karelI bhUlane pazcAttApa thAya che, sva ane parane na pIchANavAthI Aja sudhI deva-guru ane dharmanI ArAdhanAmAM meM ALasane pramAda karyo, nakalI sukhamAM ane nakalI sAdhanAmAM janama janamaare anaMta janama mArA eLe gayA. mATe he AtmA! have tu para varatunA rAgane tyajI de kAraNa ke te vastuo e vAstavamAM tArI nathI, tArA AtmAna mATe upayogI nathI, tAru hita karanArI nathI paNa aMte e tane daze ApanArI che. ekAMte e badhI vastuo tane hAnikartA che, mATe A badhI paddagalika vastunA rAgane tyAga karI, tArA AtmAnA bAgane guNarUpI puSpothI zaNagAra, deva-guru ane dharmanI upAsanA kara, ArAdhanA karI ane emAMja tallIna bana. A jagatamAM tAru je kaI hita karanAra hoya te te vitarAga paramAtmA, tyAgI sadaguruo ane vItarAga kathita dharma che. eTale vAstavamAM tAru koNa che? e lakhI rAkha-oMdhI rAkha ! deva-guru ane dhama sivAya A jagatamAM bIjuM kaI tArUM nathI. Aja sudhI te avaLe parizrama karyo ane ulaTa puruSArtha karyo, eka vyaktine javuM hatuM pUrvamAM ane eNe cAlavA tyAga kA hita karatA temaja tallIna
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna agyAramuM 117 mAMDayuM pazcimamAM, e vyakti kyAre paNa pUrva dizAmAM nahIM pahoMcI zake. tevI ja rIte tArA AtmA sivAyanI anya vastu ne te tArI mAnI ane ghaDI ghaDI raTanA paNa enI ja karI. enI pAchaLa janama janamamAM prANa pAtharyA chatAM e tArI na thaI te na thaI, kAraNa e tArI hatI ja nahiM, tuM bhramamAM paDa hate, mAru ghara, mAro putra, mArA mA-bApa, mArI patnI ane mAru dhana-Ama mArA mArAnI ghaTanA karI te anaMtakALa gumAvyA, kharekhara Aja sudhI te bALakanI mAphaka ajJAna ceSTA karI, have samaja, samaja, jAga! jAga! zANe thA! mUrkha na bana ! anAdi kALanI tArI bhUla sudhAra ane tAranAra vastunI pAchaLa paDa! deva guru ane dharma e ja mArA che, eja tAraNahAra ane AdhAra che. A pramANe punaH punaH tene jApa kara, tenI raTanA kara ane tene samarpita banI tana mana ane dhana are tAruM sarvasva devaguru ane dharmane samapaNa kara ane eja mArA AdhAra. eja mArA mAlIka ane eja mArA svAmInAtha che A pramANe daDha nizcaya kara jethI tAru samyakatava daDha thaze, nirmaLa thaze, tAro vikAsa thaze ane tArA aMtaramAM ane prakAza thaze. anAdi kALathI paribhramaNa karatAM A AtmAne Aja sudhI sudeva, suguru ane sudhamanI prApti thaI nahotI, A janmamAM A kiMmatI vastuo tane maLI che. tArA ahe bhAgya samaja! mATe tuM khUza thA. rAjI thA ane nAcavA mAMDa. - gharamAM acAnaka nidhAna nIkaLatAM AtmA ke nAcI uThe che tema tane A apUrva nidhAna maLyuM che, peluM nidhAna te
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 dharma tatva prakAza kSaNika che, A jIvana pUratuM che tyAre A dharmarUpa mahAna nidhAna te janmojanma tArI sAthe cAlanAruM ane aMte tane bhava sAgara pAra karanAruM che. kharekhara tuM baDabhAgI che. dene paNa IrSyA Ave evI sabhara ne suMdara sAmagrI tane maLI che. zrI jInezvara deva maLavA durlabha, sAcI zraddhA thavI durlabha, jaina zAsana jevuM mahAzAsana maLavuM durlabha, navakAra maMtra je A pUrva maMtra maLe durlabha, keTakeTalI durlabha sAmagrIne suga maLe, bhUkhyAne jema ghebara maLatAM ane naveDhAne jema priyatamane priya samAgama thatAM je AnaMda Ave tethI paNa adhika AnaMda mAna A nigadIyA jIvanane AvA benamuna ratna maLavA e kaMI jevA tevA puNyanI nizAnI nathI, mATe he jIva! sAcI kamANI kara! kamAvavAne A avasara che, suMdara taka maLI che, punaH punaH AvI amUlI taka prApta nahi thAya. pramAdane parihAra kara, ALasa maraDIne ubhe thA, satkRtya karavA sajaja thA, kAme lAga, emAM baLa ane vIrya phorava. vidanonI sAme jhajhuma, aMte vijaya tAro che. jara jamIna ane jerU" meha tyajI paramAtmAne bhajI zIla zaNagAra sajI tArA AtmAne zuddha ane nirmaLa banAva. ArAdhanAmAM khAmI ke uNapa AvavA daIza nahi, virAdhanAthI se gAu dUra raheje. samakita daSTi AtmA virAdhanAne jhera samajI enAthI aLage rahevA mAge, mArA ArAdhanA rUpa amRtamAM je virAdhanArUpa viSanI kaNa paNa bhUlecUke paDI jaze te mAruM amRta viSamAM pariNamaze. e ke gAMDe hoya ke varSothI dhamanI ArAdhanA karI puNyanI mUDI bhegI karI ane
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna agyAramu' 119 virAdhanAmAM paDI mUDIne mULathI sApha karI nAMkhe ! aMte hAtha ghasavAnA vakhata Ave ane pArAvAra pazcAttApa karavA paDe, mATe ja AcArAMga sUtramAM sudharmAsvAmI bhagavAna-ja'musvAmIne uddezIne kahe che ke he jammu ! "" " khaNaM jANAhi paMDie kSaNa-samayane je oLakhe tenu nAma paDita, atha ane kAmanI sAdhanA te janama janamamAM karI. enAthI kaI sayu" nahi. janama hArI gayA, zakarAcAryajI kahe che ke " artha manartha mAya nia" atha e te anantu' mULa che, kevI rIte anaMnu mULa che e teA tamArA anubhavanI vAta che, chatAM eka udAharaNa dvArA e vAtane ApaNe spaSTa karIzuM'. cAra musApharanuM udAharaNa-- eka gAmathI cAra musA musApharI mATe nIkaLyA, temaNe jagalamAM paDAva nAkhyA. sthAna nirjana hatu'. rAta ghana-, dhAra adhArI hatI, saue vicAra karyAM ke AvA bhayaMkara sthAnamAM ApaNe sAvadhAna rahevu joie, badhAya jo adhArInI jema sui jaizuM teA pariNAma rUDu nahi Ave, mATe temaNe evA niya karyA ke rAtrinA cAra praharamAM eka-eka jaNAe vArA pharatI jAgatA rahevu'. tethI aniSTa dUra thaze, niyama pramANe prathama prahare eka vyakti paheza bhare che ane bIjA traNa jaNA nirAMte suI jAya che, gheADIvAra pachI AkAzamAMthI eka avAja AbyA, " vAmi " paDuM! paheza bharI rahela musAphare jarA
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 dharma tava prakAza uMcuM joyuM te senAnuM putaLuM tenA jevAmAM AvyuM. sonAnuM putaLu kahe huM paDu! tyAre bhalabhalAnA mukhamAM pANI chUTe ane sau koI ekI avAje belI uThe "paDa" A musAphare paNa kahyuM "paDa' sonAnuM putaLu paDavA mAgatuM hoya tyAM nA keNa paDe! tyAre sAme avAja Avye paDu te kharUM ! paNa "anartha vadura sarita" anartha bahu che. bela paDu! A sAMbhaLI musAphara vicAravA lAge ke jenI pAchaLa anartha heya tevuM sonAnuM putaLu ya zA kAmanuM! Ama vicAra karI musAphare nA pADI. bIje prahara zaru thayuM ane ene vAro pUro thaye eTale e sUI gaye ane bIje musAphara pahere bharavA lAgyA. theDI vAra pachI AkAzamAMthI pahelAnI jema avAja AvyuM. " vatafma" paDu! eNe paNa AkAzamAM joyuM. are A te sonAnuM putaLu kahe che paDu ! tarata ja teNe kahyuM paDI tyAM bIjo avAja AvyuM. anartha vAri " anartha bahu che. A paNa vicAramAM paDaye ane aMte eNe paNa nA pADI, trIjA prahare trIjAne vAre A. eNe paNa nA pADI, have A cothAne vAra. * varAma' paDuM ! uMcuM joyuM te senAnuM putaLuM tarata ja cothAe kahyuM. paDa. vilaMba na kara. paNa pAcho avAja Avyo ke "anartha vahuDhAra tti senAnA putaLAe kahyuM maherabAna! paDuM te kharuM! paNa AnI pAchaLa anartha bahu che. cothAe vicAryuM. lakSmI kaMI anartha vagara DI ja maLe che, jagatamAM anartha te Dagale ne pagale che. ema DaravAthI kaMI vaLaze nahi je thavAnuM haze te thaze paNa senAnuM putaLu te maLaze ne ! janamanuM dAridraya
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna agyAramuM 121 dUra thaI jaze, lakSamI haze te anartha AvatA haze teya aTakI jaze, mATe tarata ja teNe javAba vALe "bhale paDa" ane tarata ja senAnuM putaLuM AkAzamAMthI nIce paDyuM. dhaba karate joradAra avAja thaye, jethI sUtelA traNa jaNa jAgI uThayA ane badhAe putaLuM joyuM. sau putaLu levA utAvaLA thayA, cothe kahe khabaradAra! mArA kahevAthI putaLuM paDyuM che. AmAM tamAre leza paNa haka nathI. dUra haTe. pelAe kahyuM. jA jA ! amAro paNa haka che. saue myAnamAMthI taravAre bahAra kADhI ane eka kahe huM laIza, bIje kahe huM laIza ema cAre jaNa para spara laDavA lAgyA. joradAra Aveza hatA. eka bIjAnI tara. vArathI cAre jaNa tyAMne tyAM kapAI muA. senAnuM putaLuM tyAMne tyAM ja paDI rahyuM. keInA hAthamAM na AvyuM. A rIte dhana e anarthanuM mULa che, pApanuM mULa che, ane jhagaDAnuM mULa che. enI khAtara aMdagIne yAhoma karI nAkhavI e zANA mANasanuM kartavya nathI. mATe samayane oLakhI takane pIchANa ane mAnava jIvanamAM dharmanI ArAdhanA karI jIvana saphaLa karavA tatpara rahevuM. jA jA vaccaI rayaNI na sA paDiniyattai / jahammaM kuNamANassa aphalAjati gaIo // u0 sUra je rAta ane divasa gayA te pAchA AvavAnA nathI, adharmanuM sevanamAM ane pApasthAnakanA sevanamAM je rAtri divasa pasAra thayA te niSphaLa jANavA, gaelI e rAtrao pAchI AvavAnI nathI.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 dharma tatva prakAza m ammunnanen jA jA vacaI rayaNI nasA paDiniyattaI / dhammaM ca kuNamANassa aphalA jaMti gaIo / u0 sUtra mATe dharmanI ArAdhanA karI prasAra thatA rAta ane divasane tuM saphaLa kara. kAraNa ke - yAvat svasthamidaM zarIramarujaM yAvajjarA dUrato yAvaccendriya zaktirapratihatA yAvat kSayonAyuSaH Atmanyevahi tAvadeva viduSA yatnA vidheyo mahAn saMdIpte bhavane hi kUpakhananaM pratyudyamaHkIdRzaH / / jyAM sudhI zarIra svastha che. goe ene ghero ghAlyA nathI, jyAM sudhI vRddhAvasthA AvI nathI, jyAM sudhI Indriya sateja che, tenI zaktio kSINa thaI nathI. tyAM sudhI zANuM ane DAhA manuSya AtmAne ujavaLa banAvavAne, AtmAne uddhAra karI le, anyathA zarIra rogothI gheraze, IndriyanI zakti kSINa thaI jaze, ane vRddhAvasthA DeDakiyA karaze, tyAre tuM zuM karI zakIza! e te gharane Aga lAge tyAre pANI mATe ku davA taiyAra thavuM tenA jevI mUrkhatA che. - je vastu paralokamAM ApaNI sAthe AvavAnI nathI, ane daze denArI che. tenA nimitte karelA pApe ApaNA AtmAne bhegavavA paDe, evI vastunA saMgrahamAM zuM phAyade? saMgraha e kevaLa lobhanA lIdhe thAya che. mATe saMteSa dhAraNa kara, lobhane e che kara, tethI tenA nimittanA pApathI ApaNe AtmA bacI jaze ane paleka paNa sudharI jaze.
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna agyAramuM 123 tame jANe che ke dharmane prabhAva ajaba che, dharmanI ArAdhanA yogya AtmAne ajaba phaLa Ape che. e viSaya upara ArAma zobhAnuM varNana cAlI rahyuM che. ArAma zebhAnI kathA- ArAma zebhAe eka putrane janma Ape, putra janmyA pachI eka vakhata saghaLAya parivAra ArAma zebhAne kahIne nATaka nirakhavA mATe nagaranI bahAra jAya che. gharamAM eka ArAmabhA ane bIjI oramAna mAtA phakta banne jaNA ja rahyA hatA. koIne kazI zakAnuM kAraNa nahotuM, ArAmazobhA paNa niHzaMka hatI, eramAna mAtAnI kapaTajALane kaI jANatuM nahetuM. teNI avasara joIne pitAnuM dhAryuM karavA taiyAra thaI, Aje tenI khUzIne pAra nahote, e samaje che ke Aje mArI manokAmanA ane dhAraNu saphaLa thaze bhavitavyatAnA yege theDIvAra pachI ArAma zebhAne jaMgala javAnI IcchA thaI. oramAna mAtA pitAnA bagIcAmAM hAtha jhAlIne ArAma zobhAne laI jAya che. teNe ArAmazobhAne kuvA pAse laI gaI ane te ArAmazobhAne kahevA lAgI, beTA! tArI AvavAnI jANa thatAM tArI sagavaDanI khAtara ja A ku meM tAje. taramAM ja taiyAra karAvyuM che. ArAma zebhAne e ku jevAnI IcchA thaI,tethI kuvA pAse gaI,jyAM ArAma zebha nIcuM mukha karI kuvo joI rahI hatI tyAM ja lAga joIne tenI duSTa oramAna mAtAe pAchaLathI dhakko mArI teNIne kuvAmAM nAMkhI dIdhI ane saheje tenAthI belAI gayuM hAza have zAMti thaI, kAraNa ke keTakeTalA divasathI ArAmazobhAne dhAmamAM-mRtyunA mukhamAM pahoMcA
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 dharma tatva prakAza DavAnI tenI IcchA ane prayatna hatA chatAM Aja sudhI teNInI e dhAraNa saphaLa nahetI nIvaDI Aje mananI murAda pUrI thatAM tenuM aMtara AnaMdathI DelI uThayuM. ArAma zebhA kuvAmAM paDI paNa tenA bhAgya kaMI kuvAmAM paDayA hatA, jenuM bhAgya teja che teno vALa vAMke karanAra keNa che? bhavitavyatAnA yege ane prabaLa bhAgyodayanA kAraNe paDatAM paDatAM teNIe nAgadevanuM smaraNa karyuM jethI tatkALa nAgadeva hAjara thayA ane temaNe ArAma zebhAne kuvAmAM paDatAM jhIlI lIdhI. ArAma zebhAne kaMI ja vAMdho na AvyuM. nAgarAje ArAma zebhAne kuvAmAM raheluM eka gupta bheMyaruM batAvyuM ane teNIne kazI ja agavaDa na paDe te mATe saMpUrNa sagavaDa karI ane nAgarAje kahyuM, ArAma zebhA! thoDA divasa tAre ahIMA rahevuM paDaze, ahIM huM tane jarA ya takalIpha nahi paDavA dauM! badhI jAtanI sagavaDa tane huM purI pADIza. mATe te nizcita raheje, A tarapha ArAma zebhAnI oramAna mAtAe pitAnI sagI putrIne Aja sudhI gupta rAkhI hatI. teNIe Aje tene bhoMyarAmAMthI bahAra kADhI. hevarAvI, dhovarAvI pUrI samajaNa ApI ane pUrA pATha bhaNAvI jyAM ArAma zebhAnI zayyA hatI tyAM suvaDAvI dIdhI. nATaka jovA gayela parivAra nATaka nihALI pAcho pharyo ane emaNe zayyA tarapha najara karI tyAM saune bhAre navAI lAgI ke A zuM? ArAma zobhAnuM AvuM gajaba parivartana zI rIte thayuM, enA rUpanuM ajaba parivartana nihALI sau hebatAI gayA ane sau vicAramAM paDI gayA. thoDIvAra nIrava zAMti chavAI gaI, vAta kaMI samajamAM AvI
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna agyAramuM 125 ^^ ^ ^ ^^^^^^^^^ nnnnnnnnnnnAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA. nahi tyAre tenI mAtAne be lAvavAmAM AvI, oramAna mAtA tarata ja hAjara thaI ane eNe te pUre DhoMga karyo ke jANe te kaMI ja jANatI nathI. e belI arere! beTA tane zuM thayuM ! tAruM ATaluM parivartana kema thayuM ! zuM kaInI najara lAgI, zuM devIkepa thaye? maMtrIo paNa vicAramAM paDI gayA. dAsa dAsI sau kaI gamagIna banI gayA. kapaTI ane daMbhI mANasonA kAvAdAvA ane emanI melI ramata sAdhAraNa mANasane ekadama khyAla na Ave e svAbhAvika che. maMtrIoe pitAnA rAjAne putra janmanI vadhAmaNI ane sAthe sAthe tenA rUpa parivartananA samAcAra mokalyA. rAjAne samAcAra maLatAM ja harSa ane viSAda banene eka sAthe anubhava thA. putra jamyAnA samAcAra zravaNa karatAM hRdaya AnaMda vibhera banyuM. jayAre rUpa parivartananI vAta jANatA hRdayamAM uDe AghAta lAge, rAjAe tarata ja maMtrIone hukama karyo ke ArAma zobhAne putra sahita atre jaldI laI Ave, AjJA thatAM ja saMdeza vAhake ArAmabhAnA piyara AvI pahoMcyA ane maMtrIone rAjAne saMdeza pAThavyA. maMtrIoe putranI sAthe ArAmazebhAne laI javAnI taiyArI karI. banAvaTI ArAmazobhA, dAsa dAsI ane maMtrI Adi parivAra tyAMthI nIkaLI rAjadhAnImAM pahoMcI jAya che, paNa ArAma zobhAne haMmezane sAthI pele bagIco sAthe AvyA nahi. putra sahita banAvaTI ArAma zebhAne bhAre umaLakAthI praveza karAvavAmAM Avyo. rAjamahelamAM praveza karyA pachI, mahArAjAe jyAM ArAma zebhAne barAbara nihALI te temAM prathama karatAM atyAre AkAza
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ int thama tatva prakAza pAtALa jeTalu' a'tara lAgatu hatu thADIvAra teA rAjA avAk khanI gayA. A zu Azcarya ! ane hamezanA tenA sAthIdAra pele bagIcA kema enA mastaka upara jaNAtA nathI ! rAjAne heje zaMkA utpanna thai ke jarUra dALamAM kaiMka kALu' che! jethI rAjAe rANIne pUchyuM ! ArAmazeAbhA ! tArI sAthe rahenArA pele bagIcA kema jaNAtA nathI? rAjAnA praznanA uttaramAM banAvaTI ArAma zAbhAe javAba vALyA ke svAmInAtha ! hamaNAM hu... e khagIcAne mAre ghera ja mUkIne AvI chuM. avasare huM' ahIMA lAvIza. A putrI paNa peDhI duSTa ane daMbhI eramAna mAtAnI ja hatI eTale e kai AchI nahetI. javAma ApavAmAM ghaNI catura hatI, game tema paNa rANIne javAkha sAMbhaLIne rAjAne sa'teSa na thayA. ThIka che. avasare sau sArA vAnAM thaze. ema vicArI rAjAe mauna sengyu. A tahapha ArAmazeAbhA nAgarAjanI sahAyatAthI khUba AnaMdamAM samaya vyatIta karI rahI che, para`tu tene putra virahanu duHkha khUba ja sAlI rahyuM che, mArA putranu zu ? eTale e ja divase ArAmazeAbhAe devane prAthanA karI ke nAgarAja! putranu` mukha jovA mAru dIla talasI rahyu che, ene jarA ramADI levAnI mArI IcchA che. Apa mArA ATalA manAratha pUrNa karI. devane tA ArAmazAlA upara agAdha sneha hatA eTale rAtrinA samaye ArAmazAbhAne rAjamahelamAM laI jAya che, paNa nAgarAje eka vAta upara ArAmazebhAnu` khAsa dhyAna doryu ke beTI ! jo putrane ramADIne tarata ja ApaNe ahIMthI pAchA
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna agyAramuM 127 pharavAnuM che. je vilaMba thaze ane savAra paDI jaze te badhI bAjI bagaDI jaze. je divase tuM vilaMba karIza ane savAra paDaze te tane mArA darzana durlabha thaze enI nizAnI tarIke tArA aMboDAmAMthI-veNImAMthI jyAre marelo sarSa nIce paDe tyAre tAre samajI levuM ke have pachI huM hAjara thaIza nahi, nAgarAje karelI sUcanA para ArAmazobhA barAbara dhyAna rAkhe che ane te badhA jayAre UMghI jAya che tyAre tyAM jAya che ane badhAnA uThatA pahelA ja te tyAMthI vidAya le che. ArAma zobhA jyAre jyAre rAjamahelamAM putrane pyAra karavA Ave che tyAre pelo bagIco paNa sAthe ja hoya che, jyAre te rAjamahelamAMthI putrane ramADI pAchI phare che tyAre pelo bagIco paNa sAthe ja jAya che. paraMtu bagIcAnA thoDA phaLa kula ane pAMdaDAo tyAM paDelA hoya che. dAsa dAsI paDelA phaLaphula rAjAnI samakSa hAjara kare che ane rANIne pUche che, A phaLa kula ane pAMdaDA ja ahIM kayAMthI?rAjAe banAvaTI ArAmazobhAne pUchyuM kema ArAmazobhA! A phaLakula ahIM kyAMthI? tyAre banAvaTI ArAmazobhA te kapaTanI pUtaLI hatI. teNIe kahyuM svAmI nAtha! rAtre meM bagIcAne bolAvyA hatA tethI tenA puSpa ane patre atre paDelA jaNAya che. rAjAne A javAbathI pUrNa saMtoSa te na thaye, rAjAnA gaLe jyAre A vAta utarI nahi tyAre rAjAe rANIne kahyuM, rANI ! have bagIcAne ahIM bolAva! tyAre teNIe saphatapUrvaka javAba Ape ke thoDA vakhata pachI belAvIza, A javAbathI rAjAne uDI zaMkA paDI ke jarUra AmAM kaMIka bheda che, astu avasare A bheda khUlyA vagara nahi rahe !
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza samayanI pratIkSA kare, eka vakhata rAtre rAjA zI hakIkata che te jANavA gupta rIte saMtAI gaye. * rAtre ArAma zabhA putrane ramADavA mATe rAjamahelamAM AvI eTale rAjAe ArAma zebhAne joI lIdhI ane tarata ja teNIno hAtha pakaDa. are! ATalA divasa tuM kyAM hatI? ane A badhI zI rAmAyaNa che? A zayyAmAM che te koNa che? ane tuM kayAM saMtAI rahI che ane ema karavAnuM kAraNa zuM? pUrI vigata jANavA rAjAe ArAma zebhAne aneka prazno karyA tyAre ArAma zobhAe kahyuM svAmInAtha! Aje moDuM thaI gayuM che. AvatI kAle huM Apane vigatavAra badhI hakIktathI vAkepha karIza, rAjAe A vAtane InkAra karyo ane Aje ane atyAre ja jaNAvavA Agraha karyo. tyAre ArAma zobhAe kahyuM-- mahArAja! vilaMba thaze te pariNAma viparIta Avaze. mATe Agraha na kare, paNa rAjAe na ja mAnyuM, tyAre teNIe athathI iti sudhI badhI vAta kahI saMbhaLAvI tyAM te savAra paDI gaI ane savAra paDatAM ja veNImAMthI marele sApa eka dama nIce paDa. A jotAM ja ArAma zebhAnA hezakaza uDI gayA.have zuM thAya.je thavAnuM hatuM te thaI gayuM bhavitavyatA.rANIne mUcchI AvI, dAsa, dAsIne parivAra bhege thaye, caMdananA chAMTaNA chAMTayA tyAre te kaMIka hoMzamAM AvI-rAjAne have sAcI hakIkatanI jANa thaI ane jANa thatAM ja enI oramAna mAtA upara roSanI lAgaNI bhabhUkI uThI ane kedhanA AvezamAM nakalI ArAmadebhAne deraDAthI sevako dvArA baMdhAvI ane cAbUkathI mAra mAravAne hukama karyo. te vakhate ArA
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna agyAramuM zobhA rAjAnA pagamAM paDI, svAmInAtha ! game tevI teya e mArI bahena che. mATe ene mAraze nahi ene mAphI Ape. ArAmazobhAnA kahevAthI rAjAe banAvaTI ArAmazobhAne cheDI mUkI ane ArAmazobhAnA kahevAthI tenI sAthe ja tene rAkhavAmAM AvI. ArAmazobhAnI sajajanatAnA darzana thatAM rAjAnI khUzIno pAra na rahyo, mahArAjAne thayuM ke A kevI sajajana che ane A kevI durjana che. mahArAjAne enA mAbApa upara khUba roSa caDha, ApelA bAra gAma pAchA laI levAmAM AvyA ane emanAM nAka-kAna kApI nAMkhavAne hUkama ApavAmAM AvyuM paNa ArAma zobhAe kahyuM, svAmInAtha! game tevA teya mArA mA bApa che, emane gune mApha karo ane emanA upara dayA lAve. ArAmazobhA upara rAjAne agAdha neha hatuM tethI e lokone gune jAte karyo ane ArAmazobhAne paTarANI pade sthApana karavAmAM AvI tau sukhapUrvaka samaya vyatIta karI rahyA che. have koI jAtanuM duHkha nathI ane keI jAtanI upAdhi nathI. rAjA rANI sau koI AnaMda pramodamAM divasa vyatIta karI rahyA che, teTalAmAM eka atizaya jJAnI guru mahArAjanA punIta pagalAthI nagarI pAvana banI. rAjA-prajA sau koI jJAnI gurubhagavaMtanI dezanA zravaNa karavA ekatrita thayA. dezanAnA aMte paTarANa ArAmazobhAe gurumahArAjane prArthanA karI ke gurudeva! meM pUrve kaI jAtanuM puNya upArjana karyuM haze, jethI Apa Apa mane Rddhi-siddhi ahIM AvI maLI. daivI sahAya
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama tava prakAza ane A bagIce jyAM jAuM tyAM mArA mastaka upara ja rahe che. pave meM karelA sukRtanuM varNana Apa kRpA karI mane saMbhaLAve. paTarANI ArAmazobhAnA praznanA javAbamAM, jJAnI guru bhagavaMte tenA pUrva janmanI hakIkata jaNAvatAM kahyuM ke pUrva bhavamAM tuM eka zeThane tyAM janmI hatI, paNa tuM khUba aLakhAmaNI hatI tethI zeThe eka garIba ane duHkhI mANasa sAthe tArA lagna karyA, je pitAnuM peTa bharavA paNa asamartha hate e e tAre pati tane eka maMdiramAM sUtI mUkIne cAle gaye. savAranA jAgRta thatAM, te tArA patine dIThA nahi tethI tuM dhrusake dhrusake raDavA lAgI, chevaTe hiMmata rAkhI tuM najIkanA nagaramAM gaI. nagaramAM pharatA pharatA eka vRddha dhanavAna, sukhI samRddha dharmAtmA mANekacaMda zeTha pitAnI dukAna upara beThelA hatA temane tane bheTo thayo, te raDatA raDatA zeThane pitAnI hakIkata kahI saMbhaLAvI, e sAMbhaLIne zeThane dayA AvI, jethI mane zeThe pitAne tyAM nokarIe rAkhI. tuM bahu catura hatI, tethI te gharanuM tamAma kAma saMbhALI lIdhuM. zrAvakane tyAM rahevAthI tArI bhAvanA paNa dharmamAM daDha banI, roja derAsara javA lAgI, pUjA karavA lAgI ane sAdhu sAdhvIjInI supAtra dAna dvArA khUba bhakti karavA lAgI. sAkInA samAgamamAM AvavAthI dharmanA marmane samajavA lAgI ane dharmane rUcivALI tuM bhAvazrAvikA banI. nekarImAM je kaI maLatuM hatuM tene tuM bacAvI prabhu bhaktimAM, temaja
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna anyazmi' 11 paramAtmAnA AbhUSaNA vigere karAvavAmAM khacavA lAgI. A badhI hakIkata zeThanA jANuvAmAM AvI tethI zeTha ghaNA khUzI thayA. ane tArA pagAramA sArA evA vadhArA karyAM ane uparathI bhalAmaNa karI, 'ketuM sAdhu-sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA A caturvidha saghanI khUba bhakti karaje ane paramAtmAnI pUjA-bhakti karaje, A kAryamAM je kAMi kharca thAya te tAre chUTathI karavA. zeThe AvI udAratA batAvI chatAM peAtAnA parizramathI mAyalI lakSmI dvArA te eka suMdara chatra manAvyu, jene suvaNathI rasAvavAmAM Avyu` ane khUba bhAvathI paramAtmAnA mastaka upara e chatra dharavAmAM Avyu. A chatra joIne tane ghaNI khuzI thaI, bhagavAnanI bhakti karIne tu ghaNI khUzI thaI, tethI te' khUba ja puNyanu upArjana karyuM" ane krama'nI nirA pazu karI. dharmAMnA kAryo karyA pachI tenI anumAdanA karAvAthI tenu phaLa anekagaNu' vadhI jAya che ane dhama'nA kAryo karI pAchaLathI pazcAttApa karavAthI athavA bIjAnA karelA dharmanA kAryone vakheDavAthI dharmAMnu phaLa ghaNu ghaTI jAya che, mATe pAte yA khIjAe karelA dharmanA kAryanI anumedanA karavI, tethI AtmAne ghaNe lAbha thAya che. A dharmAMnI vAta saue khAsa dhyAna rAkhavAnI che. A rIte pUrvabhave te suMdara ArAdhanA karavAthI ane bhagavAnanA mastaka para suMdara chatra dharavAthI, tuM A janmamAM
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 dhama tatva prakAza ghaNI sukhI ane samRddha thaI ane chatra caDhAvavAthI devI bagIco ane devI sahAyanI tane prApti thaI ane ahIM paNa dharmanI ArAdhanA karI te sadagati pAmIza ane dhIre dhIre muktimAM sIdhAvIza. - jJAnI gurubhagavaMtanA mukha kamaLathI pUrvabhavanI saghaLI ya bInA sAMbhaLatAM dhamanI bhAvanA daDha bane che ane aMte mahArAjA pitAnA yuvarAjane rAjAbhiSeka karI rAjA-rANI bane jaNAdIkSA aMgIkAra karI suMdara ArAdhanA karIne svarge sIdhAve che. tyAMthI cyavI manuSya janma meLavI cAritra agIkAra karI ghAti-aghAti karmane vinAza karI aMte mukti pAmaze. ahIMA ArAmazobhAnI kathA pUrNa thAya che. ' A kathA dharmanI thoDI paNa karelI ArAdhanA AtmAne kevuM mahAna phaLa Ape che e vAtane samajAvI ApaNane anerI preraNA Ape che. A rIte dharmanI ArAdhanA karanAra AtmAonuM avasare avasare rakSaNa thAya che. tenA duHkha dAriya dUra thAya che sukha samRddhi maLe che ane ane te AtmA mukta bane che. zuddha bane che ane zAzvata sukhanA dhAme birAjamAna thAya che. A pramANe agyAra vyAkhyAmAM dharmanuM svarupa, samyaphatvanuM svarupa vagere viSayo samajAvI "dharmo maMgala" nI gAthAnA cAra viSaya paikI eka viSayane samajAvyuM, have Aja gAthA upara "dharmanuM mahatva" e bIjo viSaya have pachInA vyAkhyAnamAM samajAvavAmAM Avaze.
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3:3333333== vyAkhyAna bAramuM che ke kaa333333=== dharmanuM mahatva dharmo maMgala mukikaDuM" e gAthA upara dharmanuM svarUpa, dharmanuM mahatva, dharma kene phaLe ane Aje dhama kema phaLatA nathI, A cAra viSaya upara ApaNe vyAkhyAna mALA zaru karI che, temAM agyAra vyAkhyAmAM dharmanuM svarUpa e prathama viSaya TUMkamAM paNa vizada rIte cacIM tene suMdara ane spaSTa khyAla ApavAmAM AvyuM che. - have "dharmanuM mahatva" e viSaya AjathI ApaNe zarU karIe chIe. dharmanI mahattA, dharmanuM mUlya ane jagatamAM dharmane ke ajoDa ane apUrva darajaje che e vAta ApaNA samajamAM AvI jAya te ApaNI daSTi khUlI jAya. Aje ApaNe saMsAranI sAmAnya vastune ghaNuM mahatva ApIe chIe ane dhamane sAva gauNa samajIe chIe, paNa dharma e jaga tamAM sarvopari che, dharmanuM sthAna sauthI mokhare che, tenI kiMmata AMkI aMkAya tema nathI, tenuM mahatva ane tene darajajo ajoDa, asAdhAraNa ane anupama che, dharma e jagatanI tamAma sukha, sAhyabI ane samRddhi Ape che, durgatithI paDatA bacAve che, sagatimAM laI jAya che ane aMte mukti jevA sarvocca sukhanA sthAne hamezana mATe AtmAne sthApana kare che. bhUta ane dharmane dharmanuM mahatva ane
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 dharma tatva prakAza kALamAM paNa dharmanuM mahatva ane sthAna sarvopari hatuM. varta. mAna kALamAM paNa tenAM mUlyAMkana thaI zake tema nathI ane bhaviSyamAM paNa tenuM sthAna mahatvanuM ja rahevAnuM che. A dharmathI ja AtmA sAcA sukhane prApta karI zake che, dharma vaDe ja AtmA pitAnA dabAyelA khajAnAne pragaTa karI zake che, dharmathI ja sAcI zAMti ane AbAdI prApta thAya che ane dharma ja roga, zoka, duHkha ane dAridraya dUra karI zake che. dharmanI zakti ajoDa che. dharmano prabhAva ane che. ghauMne mahimA apUrva che, dharmanuM sthAna jagatamAM uMcAmAM uMcuM che, jagatamAM je kaMI sArI vastu AtmAne maLe che tenuM mukhya ane mULa kAraNa dharma che. ApaNe jhADanI suMdaratAne joIne khUzI thaIe chIe, tenI chAyAmAM vizrAma laIe chIe, tenA mIThA madhurA phaLane AsvAda karI AnaMda anubhavIe chIe ane tenA pAMdaDAnA teraNa banAvIe chIe paNa A badhAnuM mULa kAraNa keNI jhADa pAna phaLa ane phUlanuM mULa kAraNa enuM mULa che. je mULa na hoya te jhADa, pAna, phaLa ane phUlanuM paNa astitva heta nahi. "mUrva vinA yuvA zANA". . jevI rIte jhADapAna ane phI kulanuM kAraNa enuM mULa che, tevI rIte duniyAnI tamAma sukha sAhyabInuM kAraNa dharma che. mATe ja upadeza ratnAkaramAM sahastrAvadhAnI sUripuMgava zrI muni suMdarasUrIzvarajI mahArAja pharamAve che ke.. dharma siddhe dhruvAsiddhiH zumnapradyumnayorapi / dugdhopalamme sulabhA, saMpattirdadhisapiSoH //
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 vyAkhyAna bAramuM : jene dharma siddha che tene artha ane kAma te siddha ja che, artha ane kAmanuM je koI mULa kAraNa hoya te te dharma ja che. udAharaNa tarIke teozrI jaNAve che ke-jenI pAse dudha che tene dahIM ane ghI durlabha nathI paNa sulabha che tema jenI pAse dharma che tenA caraNamAM sadA sukha ane samRddhi ALeTe che. eka vyaktine khAvAnuM ThekANuM nahatuM. jema tema bicAro pitAnuM peTa bhauM hatuM ane mahAmuzIbate te potAnuM gujarAna calAvatA hatA, evAmAM kaI kAraNasara te pitAnuM ghara davA lAgyo ane acAnaka tyAMthI nidhAna nIkaLe che. nidhAnA jotAM enI khUzIne pAra nathI. jene khAvAnuM ThekANuM nahotuM tene nidhAna maLyuM. A prabhAva kene? kahevuM ja paDaze ke-dharmane vastupALa ane tejapALa- tame e vAta jANatA haze ke mahAmAtya zrI varatupALa ane tejapALa pahelAM evA udAra nahatA paNa eka bhAvike zrI siddhagIrine charI pALate saMgha kADhaye hatuM, temAM teo paNa joDAyA. gharamAM senAne carU hite, mUkIne jaIzuM te kadAca kaI laI jaze mATe carU temaNe sAthe ja lIdhe. vAraM vAra e carUne teo jue che. carUnA kAraNe temanuM citta sthira rahetuM nahatuM, jethI temanI mAtAe kahyuM beTA! ApaNe yAtrAe nIkaLyA chIe. carUnA mehamAM tamAruM citta sthira rahetuM nathI, A to eka jAtanI upAdhi kahevAya, mATe tame
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama tatva prakAza tene nirjana sthaLe khADA kheDhIne dATI dyo, jethI ApaNe sukhapUrvaka yAtrA karI zakIe. jyAre tyAre carU kADhI laIzuM', yAtrAthI pAchA pharIzu mAtAnI salAha-sUcanA mujaba te nirjana sthaLe ekAM tamAM khADA khedI jemAM carU dATavA jAya che tyAM khADA khedatA jamInamAMthI bIjo carU nIkaLe che ke-je suvaNaeN mudrAthI bharapUra hatA, carU nihALatAM banne matrIzvarAnA AzcayanA kAi avidha na rahyo. tee vicAramAM paDayA ke ame te ahIM carU dATavA AvyA chIe, tyAM vaLI ahIM bIjo carU nIkaLe che. have zu karavu. mAtAjIne vAta karI, mAtA vAta sAMbhaLIne kahevA lAgI beTA ! jema A carUnA mAlIka jamInamAM dATIne-mUkIne ja ahIMthI palAke sIdhAvI gayA, dhana ahIMnuM ahIM rahyuM paDyu enI sAthe gayu... nahi, mATe dhananA jo sadupayega karavAmAM Ave ane supAtramAM vyaya karavAmAM Ave te te maLyu paNa sArthaka gaNAya. mAtAnI preraNAthI tyArathI tee udAra banyA, dhanA mAge lAkhA-kraDA rUpIA kharcyA. Akhu ane delavADAnA benamuna kaLA kArIgarIthI epatA evA jinamaMdira baMdhAvI gayA ane nAma amara karI gayA. Abu-delavADAnA jinamadirA Aje jagatanI AThamI ajAyabI tarIke gaNAya che. videzIe paNa tenI kaLA kArIgarI nihALI AphrIna khanI jAya che ane prazaMsAnA puSpA vere che. matrIzvara vastupALa ane tejapALe zrI siddhagIrinA cha'rI
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 137 vyAkhyAna bAramuM pALatA saMghe kADhI dhanane aDhaLaka vyaya karyo hato. zrI vikamAditya, zrI kumArapALa ane sAdhu pethaDakumAra maMtrIzvare paNa charI pALatA saMgha kADhI jinazAsananI anupama prabhAvanA karI hatI. charI pALate saMgha kADhavAmAM ane lAbha samAyelo che. prAcInakALamAM rAjA-mahArAjAoe ane aneka zraSTiva e charI pALatA saMgha kADhI jagatamAM nAma rozana karyuM che. Aje paNa keka bhAgyazALI charI pALato saMgha kADhI lakamIne kahA le che ane puNyAnubaMdhI puNyanA bhAgI bane che, paNa AjanA dhamAlIyA jIvanamAM charI pALatA saMgha bahu juja ane vale ja nIkaLe che. charI pALIte saMgha charI pALatA saMghane AjanA relve dvArA nIkaLatA saMghae mATe dhakko pahoMcADe che. charI pALatA saghane zAstrakAroe je lAbha batAvyuM che ane emAM je lAbha samAyale che, te kaMI spezyale dvArA nIkaLatAM saMghathI maLI zakatuM nathI. charI pALatA saMgha dvArA keTalIkavAra saMghapati bhAvanA ane ullAsanA baLe tIrthaMkara gAtra jevI uttama prakRtinI nikAcanA karI le che. cha'rI pALA saMgha hoya eTale guru mahArAjanI puNya nizrA hoya ane e mahApuruSenI zubhanizrAmAM dararoja emanA pravacana sAMbhaLavAno janatAne lAbha maLe, suMdara preraNA maLe ane tIrthayAtrAnI mahattA samajAtAM AmA Dagale ne pagale pagapALA yAtrA karatA karmanI nirja kare e vadhArAmAM.
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 dharma tatva prakAza charI pALatA saMghamAM gAma gAmanA jinamaMdiranA darzana thAya che, gAma gAmanA sAdhamabhAIonA darzana ane emanI bhakti karavAne suavasara sAMpaDe che. bhAgye ja A yoga maLatAM bhAvukenA haiyA harSathI hileLe caDhe che. sAte kSetranI puSTi thAya che, sAdhu-sAdhvIjI mahArAjanI sevA-bhaktino lAbha maLe che. je gAmamAM saMgha jAya tyAMnI paristhitino khyAla Ave che, tyAM kayuM kSetra sadAya che, e jANuMne saMgha dvArA e kheTa ane uNapa dUra karavAmAM Ave che. jIrNoddhAra, upAzraya, pAMjarApoLa Adi je je khAtAmAM jarUra hoya te mATe TIpa karavAmAM Ave che. A rIte sAte kSetranI puSTi thAya che. parasparanA sAdhama bhAIonI bhakti karavAnI umadA taka maLe che. vAjate-gAjate saMghanI padharAmaNuM thAya eTale nagaranI janatA TeLe vaLIne enI zobhAne nihALavA kIDIyArAnI jema ubharAya che. saMghanI ane saMghapatinI anumodanAnA uddagAro saheje hRdayamAMthI sarI paDe che. dhanya saMghapati, dhanya saMghALuo, dhanya saMgha. saMghanA darzana karI AtmA nijanA pApane pakhALe che. guru mahArAjanI vANI zravaNa karavAne tyAMnI janatAne lAbha maLe che. saMghamAM AvanArA bhAvikanI bhAvanA aharniza dhama dhyAnamAM ja tatpara rahe che. savArathI sAMja sudhI ane sAMjathI bIjI savAra sudhI AtmA dharmanI bhAvanAmAM otaprata rahe che. savAranA uThatAM pratikamaNa, navakArazI, pirisI, ekAsaNAdi paccakakhANu, guru vaMdana, deva darzana, prabhu pUjana, vyAkhyAna zravaNa, sAmAyA, sAMjanuM pratikramaNa vagere temaja
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna bAraNuM 108 ~~ ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ AraMbha samAraMbhathI AtmA bacI jAya che. saMghanI rajathI ApaNuM mastaka pavitra bane che. A badhA ThAThamATha joI haiyuM harSathI nAcI uThe che. A aMtaranA AnaMdamAM cIkaNa ane nibiDa karmonI khUba ja nirjarA thAya che. keI tapa kare, keI bhakti kare, kaI dhyAna kare, kaI japa kare, kaI svAdhyAya kare, keI tanathI, keI manathI ane koI dhanathI lAbha le kAraNa ke taravAnA asaMkhya go che. eka paNa yogamAM AtmA tallIna banI jAya to beDo pAra thaI jAya sa gItanA sUronI relamachela thAya che, bhavya bhAvanAe bese, lalanAo garabe ghUmI rAsanI ramajhaTa jamAve, dAMDIyA khele, nAca gAna kare, jIna guNanA ane guru guNanA gItothI gagana guMjI uThe, prabhujIne avanavI aMgaracanAo racAvAya. bhavyAtmAo prabhu darzana karI nijane dhanya mAne, kRSNapakSI AtmAo zukalapakSI banI jAya, zukalapakSI AtmAo thoDA bhavenI aMdara ja mukti gamana karanArA banI jAya, "bhAvanA bhava nAzinI" "bhAve bhAvanA bhAvIe, bhAve kevaLajJAna." A uktio caritArtha thAya. AmAM keTalo lAbha samAcele che tenuM mApa jJAnIeja kADhI zake. jyAM ApaNe aha5 buddhi ane kayAM jJAnInuM jJAna. jyAre AtmAnI pariNati badalAya e kahI zakAya nahi. AvA zubha ane suMdara nimitto dvArA pApI, adhama ane hatyArA AtmAo paNa ghaDImAM kAma kADhI jAya. kALA mAthAno mAnavI zuM na karI zake,
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'r dhama tatva prakAza ," na " kamme zUrA te dhamme zUrA sAdhu mahArAjanA mAtrathI naTaDImAM mugdha banelA IlAcIkumAranI bhAvanAnu` piravana thAya che ane kSaNamAM kevaLajJAna pAme che. AvA cha'rI pALatA saMdhAmAM bhAvanA ane ullAsa jAgatA lAgatI. laghukarmI AtmAe kAma kADhI jAya che. vAra nathI temaja yAcake ne dAna devAya, bhikSukAne bhikSA dvArA saMtA SAya, ta'khu rAvaTI ane paDAva nAkhavA mATe majUrAnI jarUra paDe eTale aneka majUranuM peSaNu thAya, vyApArIonu` peSaNa thAya, dezanA paisA dezamAM rahe, garIbetu pASaNa thAya, catuvidha saghanI bhakti thAya, sAte kSetranI puSTi thAya, navAnavA gAma-nagara ane pura jovA maLe, tyAMnA rIta rivAjonu, tyAMnI raheNI karaNInuM, AcAra vicAratuM, judA judA gAmanA judA judA rivAjo hAya, judI judI bhASA sAMbhaLavA maLe, vividha vezabhUSAnA darzana thAya vagere dezATanamAM aneka lAbhe| samA yalA che. vicara'tA sAdhu sAdhvIjI mahArAjanA darzana-va dana thAya. A mA aneAkhA lAbha cha'rI pALatA sagha dvArA maLe che ane AtmA bhAve dhrAsa vadhatAM tIrthaMkara nAmakarma paNu upAI le. tyAre relvenA sa`ghezamAM-spezyalemAM hajAro rUpIA relvemAM jAya, je kAma ATha divasamAM thAya te relvemAM e divasamAM patI jAya ane AvI spezyalA dvArA keTalAke tA kamANI kare che emane saMghapati banavAno lhAve maLe, gAma gAmanA saghe! hAratArA karI sanmAna kare, paisAnI kamANI, saghapati banavAneA lhAvA, hAratArAthI sanmAna thAya eTale sheje spezyala kADhavAnuM mana thAya, samaya bace,
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhyAkhyAna bAramuM nnnnnnnnnnn -~-~ ~- ~ paisA bace ane yAtrAnI yAtrA kahevAya paNa AthI charI pALatA sa ne moTe dhakko pahoMce che. charI pALate saMgha mahInAomAM pahoMce ane relvene saMdha divasamAM pahoMce eTale mANasa ghaNA divasanA bacAvanA lobhe cha'rI pALate saMgha na kADhatA relve dvArA saMgha kADhavAmAM lalacAya eTale charI pALatA saMghane dhakko pahoMce e svAbhAvika che tethI saMgha kADhanAra saMgha patine temaja bIjA aneka bhAvikene karmanI je nirA thavAnI hatI ane puNyAnubaMdhI puNyane je baMdha thavAnuM hatuM ane AtmAmAM dharmanA je sa skAra paDavAnA hatA, ghaNA ja A nimitte dharmanI anumodanA karI laghukarmI thavAnA hatA, ghaNA ja samakita pAmavAnA hatA. ghaNA che tyAganI pariNativALA thavAnA hatA ane aneka AtmAe jJAna-dhyAna, tyAga- tapamAM AgaLa vadhavAnA hatA te badhI vAta uDI gaI temaja zAsana prabhAvanAnA je kAryo thavAnA hatA te badhAnA lAbhathI le ke vaMcita rahA gAma-gAmanA loke deva-guru ane dharmanI ArAdhanA ane sevA bhaktithI vaMcita rahyA. U Do vicAra karavAmAM Ave te saheje sau kaI samajI zakaze ke-AthI kharekhara dharmane dhakko lAge che. eTale lAkha rUpIyA khacane je lAbha meLavavAne hatuM te maLI zakaze nahi ane pariNAme dhamane dhakako lAge. mANasa zakti pramANe bhale nAne ke meTo saMgha kADhe, paraMtu siddhAMtanI vidhi mujaba kADhe teja te pramANa che ane emAM ja lAbha samAyale che. hastalikhita prate- jema charI pALatA saMghane Aje spezyalee dhake paho. 3 lAge. mAthaddhAMtanI vi che.
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghama tatva prakAza cALe tema chApAnA pustakoe-hastalikhita pustako ane pratane moTe dhakako pahoMcADe che, prAcIna kALamAM jyAre chApAnA pustaka nahatA tyAre pustake alabhya hatA, tethI nahatA tyAre gujarAta sama sAdhu mahAtmAo jJAnane kaMThastha karI letA hatA, teo samajatA hatA ke prata bIje nahi maLe, eTale dhyAna daIne bhaNatA hatA; kaMThastha karatA hatA ane kaMThastha grathanA saMskAra jeTalA paDe teTalA pustaka vAMcavAthI mAtra paDatA nathI. A kAMI nevele ke rasika caritre nathI ke ekavAra vAMcIne thoDIvAra AnaMda meLavI laIe. Aje chApAnA pustako sarvatra sulabha thavAthI, cIvaTa ghaTI, jJAna ghaTavA mAMDayuM, khapa haze tyAre pustaka joI lezuM, kaMThastha karavAnI mAthAkUTa maTI. A kAraNe vidvattA ghaTI, zAstrAdhyayana ghaTayuM, gurugama dvArA je jJAna maLatuM hatuM ane tethI je AdhyAtmika vikAsa thatuM hatuM, zaMkA-kuzaMkA thatAM tarata ja guru mahArAja tenuM samAdhAna karatA hatA, eTale zraddhA daDha ne majabUta thatI. Aje guru pAtaMtryanA abhAve pustake joIne vAMcI laIzuM eTale guru pAtaMtrya ghaTavAthI svataMtratA ane svacchaMdatA vadhI. guru pratyenuM bahumAna ane vinaya ghaTaye, kAraNa ke gurunI garaja na rahI. pustako sulabha thavAthI ane bhASAMtare vadhavAthI pustake joI laIzuM. Apa meLe vAMcI laIzuM eTale upATIyuM-chIcharu jJAna vadhyuM. talasparzI ane jJAnanuM uMDANa ghaTavAthI enA rahasyo ane marmo sudhI pahoMcI zakAya nahi ane tethI vikAsa ruMdhAya e svAbhAvika che. prAcIna kALamAM hastalikhita prate ane tADapatra para
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna khANyu lakhelI pratA amuka ja sthaLe maLatI eTale e granthanu' punaH punaH raTana karI tene hastagata karI levAmAM AvatA hatA. tethI sarakArI paDatA hatA, gurugamanI jarUra paDatI hatI, svAdhyAya thatA hatA ane te dvArA joradAra kamanI nirjarA thatI hatI. e badhuM chApAnA pustako sulabha thavAnA kAraNe aTakI paDayuM.. hustalikhita pustako pahelA kAzmIrI kAgaLA para lakhAvavAmAM AvatA hatA e kAgaLeA majaputa ane TakAu hAvAnA kAraNe haMjAra-hajAra varSa sudhI te sArI rIte TakatA hatA, kAraNa ke sAdhu mahAtmAne jJAnanI kiMmata hAya che eTale te tene surakSita rAkhatA hatA. tailAsa rakSet jalAt rakSet, rakSeta zithila baMdhanAt . eTale hasta likhita pratAne telanA DAgha na paDI jAya, pANI na lAgI jAya, bheja na lAge, udhaI ane kasArI na paDe te mATe suMdara paTIemAM mUkI, kapaDAnA kha'dhanathI maja bhuta bAMdhavAmAM AvatA hatA ane tene lAkaDAnA suMdara DakhkhAAmAM mUkI kakhATAmAM mUkavAthI tene jarAya harakata nahatI AvatI. varSa -e varSe khATA kheAlI, DakhkhAmAMthI kADhI ane havA ane taDakA khavaDAvavAmAM AvatA jethI e hasta likhita pratA surakSita rahetI hatI. kakhATAmAM jIvaDA na paDe te mATe vajra vigerenI peTalIe mUkavAmAM AvatI hatI. mAra pIMchI dvArA pU`jI pramAIne khUba bahumAna pUrNAMka tene kabATAmAM rAkhavAmAM AvatI hatI.
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza kAzmIrI kAgaLane pattharanA lIsA gheTAo dvArA khUba ghasIne kAgaLane cakacakATa karI pArTI dvArA tene hAMsI A pADI, tripAThI paMcapAThI paDimAtrA vigere judI judI lIpIothI evA maroDadAra, motInA dANA jevA akSarothI lahI. Ao lakhatA hatA ane evA suMdara kaLAmaya citra ane velo vigere AjubAju mUkavAmAM AvatA hatA ke jenAra ghaDIbhara thaMbhI jAya ane lakhanAranI kaLA upara ovArI jAya kAzmIrI kAgaLa para-kAcI zAhIne upaga karavAmAM Avate kAraNa ke pAkI zAhIthI kogaLAmAM kANuM paDI jAya, ane kAgaLa khavAI jAya mATe kAcI zAhI vaparAtI ane temAM guMdara nAMkhavAmAM Avate te paNa pramANasara nahitara kAgaLo cUMTI jAya ane cUMTelA e kAgaLo ughADatA pAnu phATI jAya, tyAre e coMTelA kAgaLone ughADavAnI paNa kaLA che evI kaLAthI ughADavAmAM Ave ke jethI pAnAne jarAya harakata na Ave. prAcIna kALamAM kharce e cho hato, kAma suMdara hatuM ane kaLA khUba khIlelI hatI. senAnI zAhI ane cAMdInI zAhI dvArA paNa aneka prate lakhavAmAM AvatI hatI. dilhInA muMgaLIA kAgaLo paNa vaparAtA hatA, je 600-700 varSa sudhI TakatA hatA. jayapuranA kAgaLa jADA ane vajanadAra AvatA hatA tene paNa upayoga thatA hatA. paNa te 300-400 varSa sudhI ja TakatA hatA. amadAvAdanA kAgaLa jene vyApArI leke vahIomAM copaDA vigere lakhavAmAM upaga karatA hatA, paNa te 150200 varSa Take paNa te vadhAre TakAu nahi, jyAre atyAranA
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna bAraNuM chApAnA kAgaLo te 25-50 varSamAM khalAsa thaI jAya che. je sAcavaNI na hoya te jIvaDA paDI jAya. keTalAka sthaLe te keTaluM sAhitya bedarakArInA kAraNe paDI gayuM jIvaDA paDI : gayA. udhaI vigere lAgI gaI ane darIyAmAM padharAvI devuM paDyuM.' kAraNa ke vyApArI komane jeTalI paisAnI kiMmata che, teTalI: jJAnanA pustakanI kiMmata hatI nathI vyApArI dvArA saca: vAyelA keTalAka jJAna bhaMDAronA Aje kevA hAla thaI rahyA che ke je joIne haiyuM kaMpI uThe che paisAnA lobhe vyApArI leke junI .. prate ApI de che jethI ApaNA suMdara ka9pasUtra vigere Agama bahAranA pradezamAM pahoMcI gayA che.' ApaNA daI daSTA mahAna jainAcAryoe lIbaDI, khaMbhAta, pATaNa ane jesalamera jevA sthaLoe hastalikhita prate, grA, ane tADapatra para lakhAyeluM vipula sAhitya bhaMDAramAM sAcavI rAkhI ApaNA upara emaNe athAga upakAra karyo che. Aje je e * prAcIna bhaMDAranuM astitva na heta te ApaNuM zI dazA - thAta! mugale vigerenA kALamAM ApaNuM vipula sAhitya e leke e bALI nAMkhyuM ane eno durupayoga karyo, chatAMya Aje jeTaluM sAhitya vidyamAna che ke jenA paThana-pAThanamAM varSonA vahANA vahI jAya chadagInI jIMdagI khalAsa thAya te ya tene pAra pAma muzkela che. hajI paNa eTaluM vipula sAhitya vartamAnamAM vidyamAna che. vartamAna kALamAM paNa keTalAka dIrdhadA AcArya puMgave ane muni puMgave navA haratalikhita grantha lakhAvIne taiyAra karAvI bhaMDAromAM sAcavI rAkhe che ke je bhAvi sAdhu-saMsthAne upagI nIvaDe. . 10
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ t dharma tatha prakA paNa khedanI vAta che ke ceDA vakhata pahelA lahImA e rUpIAmAM eka hajAra zleka lakhatA hatA. vadhIne rUA. 6) ane 8) thayA ane atyAre teA rUA. 4) eka hajAranA ApatA ya lar3IAe maLatA nathI, kAraNa ke lakhAvanArA AchA thayA. chApAnA prata-pustakAnI khAlakhAlA thavA lAgI eTale laDIAe bIjA hunnara udyogamAM lAgI gayA. kAzmIrathI je kAgaLeA AvatA hatA te pazu AvatA adha thayA kAraNa ke lakhAvanArA ja khAsa rahyA nahi tethI te dyoga paDI bhAMgyA. pajAkhamAM cApaDAe lakhavAmAM prathama kAzmIrI kAgaLanA upayAga thatA hatA, tenA ThekANe Aje vyApArIe bIjA kAgaLeA upayogamAM levA lAgyA, jethI kAzmIrI kAgaLAnA hunnara paDI bhAMgyA. chApAnA pustakA vadhAre TakavAnA nahi, thADA mAM ene nAza thavAnA ane enAe pustakA punaH chapAya e niyama nahi, navA navA pustaka chapAya eTale jInA pustakAnA dhva'sa thavAnA ane hastalikhita pustakAnA pracAra che| thavAthI prAcIna pustakAnA hastalikhita dvArA chauddhAra thavAnA nahiM eTale 200-500 varSa pachI chApAnA pustakA paNa maLaze nahi ane hastalikhita pustako paNa maLaze nahi, eTale ennu` bhaviSyamAM e pariNAma Avaze ke ApaNA pUrvAcAryAe mahAna Agama granthAnA saMgraha hastalikhita bhaMDArA dvArA vizALarUpamAM je karelA che teneA bhaviSyamAM ApaNA durbhAgye vinAza thavAnA. A rIte mahAna Agama granthAnI vRddhinA badale hAni thavAnA mATe bhaya che.
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ SR $ vyAkhyAna teramuM chuM , "dha maMgala muThi " e gAthA upara "dharmanI mahetA"ne viSaya cAlI rahyo che. gata vyAkhyAnamAM dharmanI kiMmata ane dharmanuM sthAna sarvopari che e vAta raju karavAmAM AvI che. dharmanuM sthAna sarvopari che e vAta sAcI, paraMtu ApaNA hRdayamAM enuM sthAna kayAM che? ane ApaNane enuM mahatva keTaluM che? jagatamAM dhana, mAla, mIkata, putra, putrI ane patnI Adi aneka vastuo che ApaNane jeTalI kiMmata A badhI vastuonI che, teTalI kiMmata dhamanI nathI, dunyavI. padArtho karatA dharma upara je vadhAre prema hota to te dharmanA mATe mANasa sarvasva samarpaNa karavA taiyAra thAya e svAbhAvika che, paNa vAstavamAM dhana daulata Adi pArthiva padArthanI jeTalI kiMmata che teTalI kiMmata dharmanI nathI e vAta dIvA jevI spaSTa che, enuM mUkhya kAraNa e che ke- dharma e sarvopari che e vAta ApaNA hadayamAM ThasI nathI, e vAta ApaNane rUcI nathI ane e vAta ApaNe samajyA nathI eTaluM ja nahi paraMtu e vastu samajavAnI jijJAsA paNa nathI. tyAre saheje prazna thaze ke je amArA hRdayamAM dharmanI kiMmata na hoya te zA mATe ame pUjA-pATha, tapa-japa Adi kriyAo AcarIe chIe.
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 kSama tatva prakAza vAta sAcI che dharma upara prema nathI. ema nathI paNa jeTalo prema dunyavI padArtho para che tenA karatA dharmanI upara prema e che ke, dharma upara je prema na hoya te tame jina maMdira, upAzraya. vyAkhyAna zravaNa temaja anya kriyAkAMDe karA nahi e svAbhAvika che, paraMtu tamane ema pUchavAmAM Ave ke dharmane prema. dharmanI kiMmata ane dharmanuM sthAna tamArA hadayamAM dunyavI padArtho karatA vadhAre che ke e zuM che? tyAre tarata javAba maLaze ke-paisA-TakA upara. putra-putrI ane panI upara dharmanA karatAM vadhAre prema che. paNa have jarA ApaNe uMDA utarIe chIe ke duniyAmAM koIne strInA upara vadhAre prema hoya che jethI enA mATe e sarva samarpaNa karavA tayAra thAya che, koIne dhanane upara vadhAre prIti hoya che eTale enA mATe e sarvasva nyochAvara karavA taiyAra thAya che, koIne zI paNa sArI, suzIla ane ziyaLavavI che, dhana paNa vipula pramANamAM che. putra na hovAnA kAraNe ja e jhare che, e samaje che ke "se maNa te gharamAM aMdhArU" | eTale e putra mATe derA dhAgA, maMtra jaMtra Adi aneka vidha prayatna karavA mAMge che. kAraNa ke ene putra e ja sarvasva mAnyuM. ema judA-judA mANasanI judI judI varatu upara prema ane lAgaNI hoya che. kaI vastu upara ochI ane kaI vastu upara vadhAre hoya che. paNa have ApaNe jarA uMDA utarIe chIe ke jagatamAM aneka vastuo che, sArI che ane sAmAnya pI che. duniyAmAM tuccha ane najIvI vastuo paNa cheA badhI vastuomAM kai evI vastu che ke-jenA upara ApaNane
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 . vyAkhyAna teramuM prema ocho hoya ene enA karatA dharma upara prema vadhAre hoya? ApaNA hRdayamAM paisAnI kiMmata che tethI tenA mATe ApaNe tanatoDa prayatna karIe chIe, tenA mATe rAta ke divasa jetA nathI taDako chAyaDe jotA nathI, bhUkha tarasane gaNakAratA nathI. zarIranI paNa darakAra rAkhatA nathI, bALa baccAne paNa saMbhALatA nathI, paisA-paisA mATe paramAtmAnI segana khAvA taiyAra thaIe chIe. hiMsA ane juTha jevA pApa AcaravA taiyAra thaIe chIe, cerI, anIti ane apramANikatA jevA adhama kRtya AcaratA acakAtA nathI mA mATe laDAI-jhagaDA karavA taiyAra, vera-jhera vadhAravA teyAra, kaleza ane kaMkAsa karavA taiyAra, deza dezAvara kheDavA taiyAra, paisA mATe pyArI patnIne viga sahana karavA taiyAra, ane kenI gulAmI karavA taiyAra, vizvAsaghAta karavA taiyAra, bIjAnA gaLA pheMsavA taiyAra, bIjAne ThagavA, chetarapIMDI karavA ane kUDa kapaTa karavA taiyAra, paisAnI khAtara pati patnI vacce, bhAI bhAI vacce, bhAI-bhaginI vacce, pitA-putra vacce ane zeTha ane nekara vacce laDAI jhagaDA thAya che. matalaba paisA mATe mANasa sarvasva samarpaNa karavA taiyAra thAya che, kAraNa ke mANasane paisA upara prema che. eTale ja pese mAro paramezvara" jevA sUtre pracalita thayA. kavio paNa kahe che ke - TakA dharmaTakA karma TakA hi paramaM padam / vAghA pahe lai nAraNa zu ta ra DhAre
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ m amamanan dharma tava prakAza * TakA eja dharma, paise eja parama pada ane paise eja sarvasva, jene tyAM lakSmI nathI tenI A jagatamAM kazIya kiMmata nathI. dhana ane lakSamI hoya te padhAro dharamacaMda zeTha ane je e garIba hoya te alyA e dhamalA? paise hoya te padhAro nAthAlAla zeTha ane nirdhana hoya to eya nAthIyA ema kahIne leke bolAve. basa jyAM juo tyAM paisAnI ja bolabAlA che. pAnanuM bIDu ke hAne kapa joIe te paisA vagara na maLe paisAthI ja badhuM kharIdI zakAya che. - kavi kahe che ke zAhI je kALo hoya mAkhIne mALo hAtha evA paNa mANasa pAse je paise che te padhAre zeTha sAheba, matalaba paisAnI kiMmata che, mATe jagata enI pAchaLa paDayuM che. evI ja rIte je ApaNA hRdayamAM dharmanI kiMmata samajAI jAya ke dharma e sarvopari che, dharma eja sAra che, dharma eja AdhAra che ane dharma ja haiyAne hAra che te mANasa enA mATe sarvasva samarpaNa karavA taiyAra thAya. , ApaNI vAta e cAle che ke ApaNane dharma karatAM jagatanA pArthiva padArtha upara vadhAre prema che e te spaSTa che, paNa A jagatamAM evI paNa kAI najIvI, sAmAnya ane tuccha vastu che ke nahIM ke je vastu karatA, dharma upara ApaNane prema vadhAre hoya! are caMpala ke navA bUTa kharIdyA hoya ane maMdire darzana karavA gayA hoIe tyAre bUTa ke
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ ^^ ^ ^^^ - ~ vyAkhyAna teramuM caMpala kaMI maMdiramAM te laI javAya nahi, bahAra ja mUkavAnA hoya che, paNa maMdira evuM hoya ke bhagavAna paNa dekhAya ane pAchaLa joIe te pagathI A paNa dekhAya ane pagathIA para paDelA caMpala ane jeDA paNa dekhAya. tyAM jaI tyAre ApaNe bhagavAnanI stuti karatA hoIe tyAre-- mAtA tvameva" ema belatA bhagavAna tarapha najara rAkhIe chIe ane "pitA tvameva" ema bolatA pAchaLa joIe chIe, kAraNa ke bUTa ke caMpala keI upADI na jAya! A che ApaNI bhAvanAnuM pradarzana. eka caMpala ke bUTa para paNa je prema che teTale prema paramAtmAnI bhaktine nathI ane bhaktine prema je heta te haragIjha pAchaLa najara karatanahi! tethI bahetara che ke ApaNe jinamadira ke upAzrayamAM AvatA bUTa ke caMpalane upaga ja na karIe jethI bane rIte lAbha thAya, paNa tyAM pAche zarIrano prema satAve che ke bUTa na paherIe te kaMI kAMTA-kAMkarA vAgaze, uMbaraNe page kema calAya ! garama garama phulakA ane majedAra zAka ArogatA je AnaMda Ave che te AnaMda mALA pheravatA nathI AvatA. chokarAne ramADavAmAM, hAlI patnInI sAthe vAta karavAmAM copATInuM bheLa uDAvavAmAM, sInemA ke sarkasa dekhavAmAM je AnaMda Ave che, e AnaMda prabhunI pajA karatA, paramAtmAnA darzana karatA, jinavANuM zravaNa karatA ke sAmAyika karatA nathI Avate kAraNa ke emAM rasa nathI, rasa che dunyavI padArthomAM mATe tyAM AnaMda Ave che ane dharmanA sAghane ane dhana
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 - dhama tatva prakAza para e rasa nathI eTale dharma kriyAo ApaNane nIrasa lAge che. dharma karatAM kaMTALo Ave che ane mALA pheravatA mana cagaDoLe caDhe che. tyAre je dharma para rasa ane prema na hoya e dharma ApaNane zI rIte phaLe! tamane koInA upara prema hoya che te sAme mANasa paNa tamArI sAthe prema rAkhe che. tame keInI sAthe vAta karatA moTuM barADo, yA enI vAta na sAMbhaLo athavA sAMbhaLyuM na sAMbhaLyuM je dekhAva karo, enI sAthe premathI vAta na kare te pharI e vyakti tamArI sAthe vAta karavA taiyAra thAya kharI? e vyaktine garaja heya, tamArA vagara na cAlatuM hoya te te na chUTake pharI paNa Ave ane vAta kare, paNa dhamane tamArI garaja nathI, dharmane tamArI zI jarUra che? dharma karaze te tamane lAbha, nahi karo te kaMI dharmane tyAM khoTa AvavAnI nathI. - bIjI vAta e che ke-je loke dharmanI ArAdhanA kare che te lekamAM paNa uMDe uMDe vAsanA heAya che, svArtha ane labha hoya che ke dharma karIzuM te ApaNuM ghara bharAI jaze. gurunI sevA karIzuM te guru mahArAja sAro AzIrvAda Apaze. mALA pheravIzuM te mAlAmAla thaI jaIzuM. keTalAke dhananI lAlace, keTalAke putranI lAlace, keTalAke duHkha ane daridraya dUra karavAnA bahAnA heThaLa dharmanI ArAdhanA kare che paNa jyAre emanI IcchAo ane abhilASAo pUrNa thatI nathI tyAre emane dharma upara azraddhA thAya che. dharmamAM kaMI nathI ema belavA lAgI jAya che. ghaNAya nahAra gayA kaMI
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna teramuM dekhAtuM nathI, paNa ene pUchone tArAmAM che zuM ke navakAra tane camatkAra dekhADe? tame te gaMgA gaye gaMgAdAsa, jamanA gaye jamanAdAsa ane makkA gace madAlazA jevI tamArI sthiti che, kayAM ApaNane Teka che? eTale ApaNane dhama upara joIe tevI Teka nathI, zraddhA nathI, prema nathI ane vizvAsa nathI eTale dharma zI rIte phaLe? zrIpALa mahArAjAne siddhacakrajI kema phaLyAM? jaMbusvAmIne navakAra kema phaLe? ane ApaNane kema phaLatuM nathI? zuM e siddhacakrajI ane navakAra judo hato? zuM navakAra maMtra ane siddhacakrajIne emanA upara pakSapAta hatuM ane ApaNA upara TheSa che? paNa e mahApuruSamAM je yogyatA hatI, zraddhA ane vizvAsa hote, prema ane bhakti hatI ane ArA dhanA karatA je bhAva ane ullAsa hatuM ane mananI je sthiratA hatI temAMnuM ApaNumAM kaMI nathI. have e vastuo ApaNAmAM keTalA aMze che ene je vicAra karaze te Apa Apa jaNAI jaze ke ApaNAmAM keTalI khAmI che. e khAmIene dUra karavAmAM Ave te dharma ane navakAra vigere phaLyA vagara rahe nahi. A viSaya vistArathI AgaLa upara AvavAne che eTale atyAre ApaNe e viSayamAM vadhu utaratA nathI. dhruva prahAda pArabhaye - eka zeTha dukAnamAM jyAre grAhaka na hoya tyAre khAsI mATI rUdrAkSanI mALA laIne "dhruva prahAda pArabhaye, dhruva praduhAi pArabha" ne jApa japatA hatA ane grAhaka Ave tyAre
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 dharma tatva prakAza mALAne jema tema dUra pheMkatA hatA, A rIte zeThajInI rItabhAta joine zeThanA eka neAkara hatA, je jAtinA hajAma hatA paNa e bahu cakAra hatA ane dharmanA premI hatA. kavie kahe che ke- "nareSu nApitaH dhRta: pakSISu vAyastathA. " mANasAmAM hajAmanI jAta khUba dhUta hoya che ane pakSIomAM kAgaDA ta hoya che. zeThanA nAkara hajAme vicAra karyo ke zeThajIne tA kai kahevAya nahi kAraNa maryAdA hatI. sahAjananA mAbhA prAcIna kALamAM mahAjananA ghaNA mAlA hatA, mahAjananA paDacA mAla aDhAre kAma jhIlI letI hatI, mahAjananA avAja rAjA sudhI paheAMcatA hatA, rAjAne paNa mahAjananI vAta upara vicAra karavA paDatA hatA, kAraNa ke mahAjana rUThe tA aDhAre kAma rAkhe bharAya. prAcIna kALamAM rAjA, maMtrI, nagarazeTha, senAdhipati ane purAhita A pAMca jaNanI salAha sUcanA mujaba navA hukamA bahAra paDatA hatA. amuka vakhata mATe prajAnI aDhAre kAma taraphathI nagarazeThane agresara nImavAmAM AvatA hatA eTale nagarazeTha aDhAre kAmaneA khyAla rAkhIne ja kAyadAkAnUna upara sahI karatA hatA. maMtrI prajAnuM hita ane rAjAnuM hita bannenu' hita jaLavAI rahe tenA khyAla rAkhI ane senAdhipati senAnA hitAhuitanA khyAla rAkhI kAyadA para sahI karatA hatA.
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ To na * vyAkhyAna teramuM 155 dharma zAstrathI kAyade viruddha jate hoya te e kAyadAne aTakAvI devAnuM kAma purohitanuM hatuM. eTale purohita dharma zAstrane khyAla rAkhIne kAyadA upara sahI karatA hatA. rAjA paNa prajA ane pitAnA hitAhitane khyAla rAkhIne kAyadA para sahI karatA hatA. A rIte pAMcenI salAha saMmatithI kAyadA kAnUna ghaDAtA hevAthI rAjA ane prajAne pUro saMtoSa hatA, deza AbAda hatuM ane prajA sukhI ne samRddha hatI. eTale mahAjanane bhe hAI enI sAme kaMI bolAya nahi, evI maryAdA hatI paNa zeTha mALAne dUra phekI de e vAta hajAmane game nahi, hajAma samajatuM hatuM ke A te dharmanuM apamAna che paNa rahyA zeTha eTale "kahevAya nahi ane rahevAya nahi" evI sthiti thaI, paNa hajAme eka yukti racI ane e paNa eka meTI mALA laI zeThajI jue te rIte barAbara emanI sAme ja beTho ane eNe paNa jApa zaru karyo. "naMdA mahetAne tyAM vIsa lAkha ema bolIne eNe eka maNako mUka, dIpacaMda zeThane tyAM 30 lAkha" ema belI bIje maNake mUko, Ama eka eka zeThanuM nAma lete jAya ane e mALAnA maNakA mUkate jAya. zeThe kahyuM alyA hajAmaDA ! A zuM kare che? kene jApa jape che? naMdA mahetAnA 30 lAkhamAMthI tane kaMI temAMthI thoDA ja maLavAnA che ? have hajAmane kahevAnI taka AvI. zeThajI jema naMdA maTe tAne tyAM 30 lAkha emAMthI mane keDIya kAma AvavAnI
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ anna dharma tatva prakAza nathI, tema "dhruva prallAda pArabhaye" temAM tamAruM zuM vaLyuM ? e te pAra thaI gayA, tamane zuM lAbha? grAhaka Ave tyAre mALA pheMkI de AthI zuM lAbha thAya kharo? A te eka jAtanuM apamAna gaNAya! zeTha samajI gayA ke hajAmanuM kahevuM sAcuM che, grAhaka Ave tyAre mALA pheMkI dau ane ochuM ApavuM ane vadhAre levuM eTale phUDa kapaTa karavAnuM to cAlu ja che. e te mALAnI AzAtanA gaNAya. zeThe hajAmane zAbAzI ApI. zAbAza hajAma zAbAza. mane te sAcI samajaNa ApI. hajAmane paNa khUzI thaI ke zeTha mAra kahevAthI mArge vaLyA. jema prathama zeThane mALAnI kiMmata nahatI ema ApaNane paNa je mALA yA dharmanA upakaraNanI ke dharmanI kiMmata na hoya pachI e dharma ApaNane phaLe zI rIte ? je vastu upara ApaNane bahumAna ane prema na hoya, jenI hadayamAM kiMmata na hoya, jene mATe bedarakAra hoIe, dharma thAya te ThIka ane na thAya te ya ThIka ! enAthI kaMI ApaNuM kAma aTakI paDatuM nathI. jyAre kaMI kAma na haya, navarA beThA hoIe tyAre dharma yAda Ave te paNa jenA hRdayamAM dharmane kaMIka prema che tene. bAkI te jeo lADI, vADI ane gADInI mijamAM moja zokha ane ezaArAmamAM racyApacyA che tene te svapna ya dharma yAda AvatuM nathI. jeo dhama che ane dharmanI ArAdhanA kare che te paNa vIza kalAkamAM keTalA kalAka dharmamAM gALaze? mAMDa mAMDa kalAka, be kalAka ane bAvIza kalAka te saMsAramAM, viSaya
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ janmyAna taizyu 150 kaSAyamAM ane Arabha samAraMbhamAM te pazu Solid nakkara. e khAvIsa kalAkamAM dharmanI vAta paNa yAda nahi Ave ane kalAka be kalAkanI dhama kriyA te paNa khAkharI-peADhI. mALA gaNatAM mana krAMya pharatu hAya. pUjA karatA jAya ane vAta karatA jAya sAmAyaka laIne bese ane uThe tyAM sudhI pAkI paMcAtamAM, niMdA kuthalImAM be ghaDI kayAMya pasAra thaI jAya ! koI vAta karanAra na hoya teA TAima keme ya pasAra na thAya retInI ghaDI hoya te vAra vAra uMcI nIcI kare, ghaDIyALa hoya teA vAra' vAra jue. e jANe che ke 48 miniTa pUrI karavAnI che, 48 nI 47 thAya te prAyazcita levA taiyAra. jyAre 48 miniTa pUrI kara vAnI che pachI zA mATe ATalI ca caLatA ! eka ja kAraNa che ke A badhI dhama kriyAo upara je rasa ane prema joIe tene abhAva che eTale e kriyAmAM joie tevA ullAsa ke Anada AvatA nathI ane udbhAsa ane AnaMda vagara uparachaThThA bhAve karelI dhama kriyAe evu' sudara phaLa na Ape e svAbhAvika che. temAM ApaNA doSa che ke dharmanA doSa che ? AMkhane svabhAva che ke e bIjAne jue che paNa pAtAnI AMkhamAM sheja kaNI paDI hAya tene te joi zakatI nathI. tevI ja ApaNI dazA che. jhaTa khIjAnA doSa kADhIzuM. pazu ApaNe potAnA dvASa kADhatA nathI. jyAM sudhI ApaNI A dazA che tyAM sudhI pragati, ASADhI ke vikAsanI AzA rAkhavI e AkAza kusuma jevu che. ApaNeA viSaya e cAle che ke dharmanA upara prema keTaleA? e viSayane samajavA mATe eka vezyA premI zeThanuM va na samajavA jevuM che,
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 hama satya prakAza vayAgAmI zeTha. eka nagaramAM eka zeTha rahetA hatA. jenI pAse aDhaLaka dhana hatuM paraMtu zeThamAM moTAmAM moTuM eka apalakSaNa hatuM. ane te e ke zeTha vezyAgAmI hatA, vezyAnA mATe prANa pAtharavA taiyAra hatA, gharanI bairInI kayAre ya khabara pUchatA nathI ane jarAka navarA paDayA ke gayA vezyAne tyAM. eka vakhata zeThane dhaMdhAthe paradeza javuM paDe tema hatuM paNa ene vezyAno viraha satAve che. zeke vezyAne vAta karI ke mAre jarUrI kAma aMge paradeza javuM paDe tema che. kAraNa ke paise te vyApArathI ja maLe che. ane vyApAra dhaMdhe na karuM te kema cAle! mATe na chUTake mAre tane choDIne javuM paDaze paNa mAre jIva nathI cAlate, jema bane tema jaldIthI huM paradezathI pAcho pharIza. vezyA te zeThanI paradeza javAnI vAta sAMbhaLatAM ja bera bora jevaDA AMsu sAravA lAgI ane zeThane kahevA lAgI zeThajI! tamArA vagara huM kema rahI zakIza! tamArA vagara mane jarAya cena nahi paDe ! mane jarAya gamaze nahi! mATe maherabAnI karI paradeza javAnuM hAla mAMDI vALo. zeTha kahe zuM karuM. na chUTake mAre javuM paDe che. tAre viraha mArAthI paNa sahana thAya tema nathI, paNa mArAthI tyAM gayA vagara cAle tema nathI A kAma munimanuM nathI. jAte ja karavuM paDe tema che. mATe tuM phikara na kara. tArA mATe
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna teramuM jatAMnI sAthe ja huM eka kiMmatI motIne nava lAkha rUpIAne hAra mokalI ApIza. - vezyAe jyAM hAranI vAta sAMbhaLI eTale aMdarathI te e khUzI khUzI thaI gaI ane zeThajIne kahevA lAgI ke zeThajI! bhale Apa paradeza padhAre paNa tarata ja pAchA pharo ane hAra mokalavAnuM bhUlatA nahi. zeTha kahe zuM bolI? hAra mokalavAno bhuluM kharA! tArA mATe mArA prANa kurabAna che hAranI zI kiMmata ! zeTha samaje che ke vezyAne mArA upara ghaNe prema che e bicArI mArA virahamAM sukAI jaze. vezyA ane vaLI prema, e vaLI kevI vAta! vezyA ane lakSmI e te keIna thayA nathI ane thaze nahi. enI pAchaLa hajAra kurabAna thayA paNa e koInI thaI nathI paNa mahinA nazAmAM bhAna bhUlelA AtmAo vezyAnA mohamAM pAgala banI jIvanane eLe gumAve che. ATale prema je paramAtmAnA upara hoya te te beDo pAra thaI jAya. mATe ja jJAnIo kahe che ke-- jA davve hoI maI ahavA taruNIsu ruvaMtIsu / tA jaI jiNavaradhamme karayala majjhe ThiA siddhi / jJAnIo kahe che ke mokSa kaMI dUra nathI. mokSa meLavo e te jamaNA hAthano khela che. dhanavAnone je rAga dhana upara hoya che ane javAnene je rAga rUpavatI suMdarI e
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ thama tatva prANA paNa hoya che evo ja rAga je paramAtmAe kathana karelA dharma upara thaI jAya te te beDe pAra thaI jAya. vezyA vicAre che ke zeThajI jaldI jAya te sAru, hAra jaldI maLe. zeThajIe tyAMthI vilAmukhe vidAya lIdhI ane paradeza javA upaDI gayA paNa dilamAM te vezyAnI jANe mALA na pharatI hoya tema vezyA-vezyAnA jApa japAI rahyA hatA. jyAre paradeza pahoMcuM ane mArI prANa pyArI vezyAne vahelI take nava lAkha rUpIyAne hAra mokalI ApuM. zeThajI mAlathI bhareluM vahANa bharIne paradeza pahoMcI gayA. hajI vyApAra baMdha zaru karyo nathI, ugharANIne paisA AvyA nathI, te pahelAM ja zeThe te prakhyAta jhaverIone lAvyA. jhaverIe kiMmatI jhaverAta laIne hAjara thayA saue pitAne mAla batAvyuM. temAM zeThane eka mitIne navalaDane hAra pasaMda paDe. motI khUba ja tejasvI hatA. goLa maTeLa matInA eka sarakhA dANA hatA. emAM gulAbI raMganI jhAMkhI hatI. sAcA motIne A hAra hate. zeThane A hAra khUba ja , gamI gayo. zeThajIe jhaverIne pUchyuM. bele A hAranI zI kiMmata che? jhaverIe kahyuM. zeThajI eka ja bhAva che. A sAcA metInA hAranI kiMmata nava lAkha rUpI A che. zeTha manamAM vicAravA lAgyA ke mArI prANapyArI vezyAne A hAra mokalavAne che. enA premanI AgaLa nava lAkhanI zI kiMmata che. mane game che ane e paNa joIne ghaNI khUzI thaze Ama
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAkhyAna teramuM L161 vicAra karI munimajIne hukama karyo ke munimajI! nava lAkha rUpIyA jhaverIne ApI de, munimajIe tarata ja nava lAkha rUpIA jhaverIne ApI dIdhA ane zeThe hAra laI lIdhe. vAhare rAga ! rAga mANasane ke bhAna bhUlo banAvI de che. ene bhAna nathI ke tAruM che. je tAruM nathI ene tuM tArUM mAne che. ane je tArUM che tenuM tane bhAna nathI. bhaktinI kiMmata bhagavAnane kula caDhAvavA mATe ApaNe mAnI pAse kula kharIdIe chIe. mALI kahe cAra AnA tyAre ApaNe kahIe alyA be AnAmAM Apane ! devAdhidevane caDhAvavAnA puSpanI vaLI kiMmata karavAnI hAya ! e cAra AnA mAMge tyAra uparathI ene eka Ano vadhAre Apavo joIe. jethI mALI paNuM prasanna thAya ane saheje enA hRdayamAMthI udagAra sarI paDe ke vAhare prabhu bhakto ! dhanya che tamArI bhaktine, tamane kimata che bhaktinI paNa paisAnI nahi, zAbAza, AvI bhakti hoya te te bhakti paNa phaLe ane ApaNA duHkha dAridraya paNa dUra TaLe. zeTha vicAre che ke vezyA hAra jotAM ja khUzI khUzI thaI jaze ane mArA para AphrIna banI jaze. paNa zeThane khabara nathI ke A te paisAnI pUjAraNa che. e keInI nathI, paNa bheLA che Ama ja pataMgIyAnI jema prakAzamAM jhaMpalAIne pitAnA prANanI Ahuti Ape che. zeTha kaI sArA saMgAtanI rAha joI rahyA che. roja sAgara kinAre
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza AMTA mAre che ke koI prAmANika vyApArI mArA nagara tarapha jate heya te huM enI sAthe A hAra mokalI ApuM ! Ama rAja darIyA kinAre AMTA mAratA eka zeThane bheTa thaI gayo. zeThane emanI sAthe vArtAlApa karatA jANavA maLyuM ke teo potAnA deza tarapha jaI rahyA che ane vacce ja mArUM nagara che. zeThajIe dezamAM janAra zeThajIne jaNAvyuM ke zeThajI! Apa dezamAM jaI rahyA che, vacamAMja mArUM nagara Ave che mAre eka agatyanuM kAma che, Apa karo te ApanI mahera bAnI, dezamAM janArA zeThajIe kahyuM zeThajI khUzIthI kahe, jarUra huM ApanuM kAma karIza, je heya te pharamAve eTale zeThajI hArane DabbImAM mUkI tathA lakhelI cIThThI paNa aMdara mUkI barAbara peka karI kapaDAthI sIvI, sIla mArIne pArasala para pitAnA mahetAjInuM nAma lakhIne taiyAra karIne ja lAvelA hatA. te janAra zeThajInA hAthamAM ApyuM ane kahyuM ke mAre mahetAjIne A pArasala Apa ApavAM maherabAnI karazo. zeThe kahyuM jarUra jarUra, Apa be phakara rahe. ane vahANa tyAMthI vidAya thayuM. zeTha tyAMthI pAchA pharyA. dhIre dhIre vahANa zeThanA nagaramAM pahoMcI gayuM. zeTha pramANika hatA eTale tarata ja A zeThe pelA zeThanA munimane pArasala pahoMcADI dIdhuM. zeThajI samaje che ke mArI prANa pyArI vezyA rAha joI rahI haze! ke hajI zeThajInA kaI samAcAra kema nathI, paNa hAranuM pArasala jaze eTale e paNa AnaMdathI vhAlI uThaze.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna teramuM zeThajIe mahetAjI upara cIThThImAM lakhyuM hatuM ke mahe tAjI! A pAsala maLe ke tarata ja vinA vilaMbe tame A hAra mArI prANapyArI vezyAne mArA nAmathI ApI deje, ane AvyA pachI ja pANI pIje. mahetAjI ghaNA jUnA hatA. vaphAdAra hatA. pramANika hatA ane zeThanA hitecchu hatA zeThajIne patra vAMcIne mahetAjIne zeThajIne bheLapaNa para jarA hasavuM AvyuM ane saheja Azcarya paNa thayuM. mahetAjIe vicAryuM ke. zeTha kevA bheLA che. vezyAnA mATe navalAkha rUpI Ane hIrAne hAra ane gharanI bairIne kaMi ja nahi! vezyA te parAI che, paisAnI pUjAraNa che. ThIka paNa mAre kaMIka akkalano upayoga karavo paDaze. ane zeThajIno hUkama paNa bajAva paDaze ema dhArIne mahetAjIe zeThajIne je kiMmatImAM kiMmatI poSAka hato te pite paheryo ane banIThanIne jANe moTA zeTha hoya e DALa karIne eka khIsAmAM hAra mUkI ane bIjA khIsAmAM zeThajInI cIThThI mUkIne be ghaDAnI bagImAM besIne mukhamAM pAna bIDu cAvatAM be cAra nokarone sAthe laIne teo vezyAne tyAM pahoMcI gayA, vezyA te kaI mahAna dhanADhakya zeThanA netA pagalA pitAnA AMgaNe thatAM joI hasatI hasatI saMmukha gaI ane padhAro padhAre ema kahI vezyAe zeThajInuM umaLakAbharyuM svAgata karyuM, vezyAe zeThajIne kahyuM zeThajI! tamane joIne mArUM aMtara nAcI uThe che, tyAre zeTha paNa kahevA lAgyA ke
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 dharma tatva prakAza mane paNa tane joIne khUba AnaMda thAya che. mArI IcchA che ke huM tArI sAthe prIti bAMdhu ! paNa mane vicAra Avyo ke tAre tyAM te ghaNA mANase AvatA haze ! jethI mane khyAla Ave ke tArI sAthe vadhAremAM vadhAre premavALA kayA ane keTalA che? ochA premavALA kayA ane keTalA che! e jANyA pachI kayA darajajAmAM mAre AvavuM! e nakkI karI zakAya ! zeThajInI vAta sAMbhaLIne vezyA manamAM vicAre che keA zeThajI mahAna dhanADhaya lAge che. AvI dhanADhaya vyakti je mArA upara prItivALI thaze te mane dhanane ghaNe lAbha thaze Ama vicArI lobhamAM ne lebhamAM utAvaLI thaIne vezyAe zeThajIne kahyuM zeThajI! mAre tyAM AvanArAonA meM traNa varga pADayA che. eka naMbara, be naMbara ane traNa naMbara ema traNa vargamAM badhAne samAveza thaI jAya che. prathama naMbaranA traNa premIo che, bIjA naMbaranA 13 che ane trIjA naMbaranA pada che, huM tamane badhAnA nAma batAvuM chuM je sAMbhaLIne tamane ThIka lAge te naMbaramAM nAma lakhAvaje. A pramANe vezyAe zeThajIne vigatavAra badhuM samajAvI vahI kholI ane prathamanA traNa naMbaranuM khAtu khelyuM ane traNa jaNanA nAma ThAma batAvyA. munimajIe tarata ja nedha karI lIdhI, munimajInA manamAM hatuM ke mArA zeThanuM nAma A prathama naMbaranA khAtAmAM haze! paNa te vAta sAva beTI paDI, kAraNa ke traNamAM zeThanuM nAma hatuM ja nahi. tyArabAda vezyAe bIjA naMbarano cepaDe . jemAM
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ manaman ~~~ ~~~~~ ~~~ vyAkhyAna teramuM tera jaNanA nAma hatA, munima samajo ke teramAM to jarUra mArA zeThanuM nAma haze ja! paNa jyAM tera nAma sAMbhaLyA eTale e dhAraNuM paNa khoTI paDI chatAM tarata ja munie tera jaNanA nAma ThAma paNa DAyarImAM neMdhI lIdhA, tyArabAda trIjA naMbarane cepaDo kholyo jemAM 56 khAtA hatA, munimane manamAM nizcaya hatuM ke pa6 mAM te jarUra mArA zeThanuM nAma haze! paraMtu A vAta paNa taddana beTI paDI. kAraNa ke para mAM paNa zeThanuM nAma nahatuM! para jaNAnA nAma ThAma paNa munie tarata ja neMdhI lIdhA. tyArabAda munie vezyAne pachayuM ke kaI cothA naMbamAM che? A sAMbhaLIne vezyA te hasatI hasatI kahevA lAgI ke evA te ahIM ghaNAya Ave che ne jAya che, keTalAnI noMdha karuM ! muni me vicAryuM ke mArA zeThane naMbara ghaNA Ave ne jAya emAM che. zeThanI te ahIM ke gaNatrI ja nathI. zeThajI sAva bhoLA che. AvI ThagArI vezyAne nava lAkha rUpIA hAra kema apAya ! Ama vicAra karI pitAnA zeThanI ane hAranI kaMI paNa vAta karyA sivAya mahetAjI vezyAne tyAMthI vidAya thayA ane vezyAne kahyuM ke pharI Avasare huM tamane jarUra maLIza. munimajI vezyAne tyAMthI pAchA pharyA ane zeThajIne tyAM AvI, kiMmatI hAra temaNe tIjorImAM mUkI dIdhe zeThajI ema samaje che ke munimane hAranuM pArasala maLI gayuM haze! ane
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1deda dharma tatva prakAza vezyAne ApI dIdhuM haze ! vezyA paNa hAra jaIne khUzI khUzI thaI haze! paNa AmAMnuM ahIM te kaMI paNa banyuM nahotuM, A vAtanI zeThane kyAMthI khabara hoya! - thoDA vakhata pachI zeThajI vyApAra vaNaja karIne khUba dhana mAla meLavIne pitAnA dezamAM pAchA phare che. jyAre teo pitAnA nagaranI najIka AvI pahoMcyA tyAre munimane khabara paDe che eTale munie zeThANIne khabara ApyA ke zeThajI nagaranI najIka AvI pahoMcyA che. eTale zeThajIne maLavA Atura banelA zeThANa paNa 12 varSanA putrane laIne mahetAjInI sAthe zeThajInI saMmukha jAya che. saghaLeya parivAra zeThajIne jyAM paDAva hatuM tyAM pahoMcI gaye, paNa zeThajI te zeThANInI sAmeya jete nathI ane pitAnA putrane pyAra karavAnI vAta te dUra rahI, ene bolAvatA paNa nathI. zeThajIe te AvatA veMta ja mahetAjIne pUchayuM kema mahetAjI! hAratuM pArasala tamane maLyuM ? munimajIe hA pADI, tyAre zeThe bIjo prazna karyo ke temane hAra vezyAne ApI AvyA? munimajIe kahyuM che, A sAMbhaLatAM ja zeThajI te kedhanA AvezamAM lAlapILA thaI gayA. zarIra dhrujavA lAgyuM ane manamAM vicAravA lAgyA ke munima kevo gamAre che, teNe mArA hUkamane amala karyo nahi ane vezyAne hAra Ape nahi, arere! vezyA manamAM zuM samajaze ke A zeTha kevA labADa che, jUThThA che, khare ja mArA premanI kiMmata
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna teramuM 167 thaI gaI! have huM vezyAne zuM moDhuM batAvIza! zeThane thayuM ke A munimane hamaNAM ne hamaNAM lAta mArIne kADhI mUke ! A vicArathI zeThanI AMkhe lAla thaI ane zarIra dhrujavA lAgyuM. A dazya joI zeThANuM te dhrusake dhrusake raDatI raDatI bahAra nIkaLI gaI, ane samajI gaI ke zeTha te vezyAnA zagamAM pAgala banyA che, zeThane te mArI keDInIya kiMmata nathI. chokare paNa zeThANanI pAchaLa raDate raDate hAra nIkaLI gaye, dharmazALAnI bahAranA bhAgamAM eka bAju besI mA ane dIkare ane haiyAphATa rUdana karavA lAgyA. munimajI te zeThanI sAme niDarapaNe beThA che. zeThajInA keno kaI pAra nathI paNa zeTha vyApArI kemanA mANasa hatA. Ama te buddhizALI ane hoMziyAra hatA eTale vicAra karyo ke paradezathI hajI huM hamaNAM ja AvI rahyA chuM. copaDA, hisAba ane tIjorI vi. badhu ja munimajI pAse che. mATe hamaNAM muni majIne dhakko mArIne kADhI mUke e ThIka nahi, enI pAsethI e paDA, hisAba ane tijorI vi. nI cAvI lIdhA pachI vAta. e vicAre zeTha jarA ThaMDA paDyA. - DIvAra pachI zeThe munimajIne pUchayuM ke munima! tamane hAranuM pArasala ane mArI cIThThI maLyA pachI tame vezyAne tarata ja kema hAra na pahoMcADaye ane kema ATale vilaMba karyo ? munime joyuM ke zeTha jarA ThaMDA paDayA che. eTale dhIme rahIne munimajI zeThane kahevA lAgyA ke zeThajI !
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 dharma tatva prakAza pArasala maLatA ane cIThThI vAMcatA ja huM vezyAne tyAM gaye hatuM, kAraNa ke Ape lakhyuM hatuM ke, pArasala maLe ke tarata ja vezyAne tyAM jaIne hAra ApI Avaje, ane pachI pANI pIje eTale mAre tyAM javuM ja joIe, zeThajI munimajInI vAta sAMbhaLI jarA vicAramAM paDI gayA ane kahevA lAgyA ke zuM tyAre vezyAe hAra nahi lIdhe heya ! vAta sAcI che. zenI le! tene te mArA para prema che. ene hAranI kyAM paDI che ! * tyAre munie kahyuM zeTha sAheba ! evuM kaMIja nathI. meM vezyAne hAra Apyo nathI ane batAvyuM paNa nathI ane tamArI cIThI paNa ApI nathI. zeThajI te phATI AMkhe sAMbhaLatAM rahyA ke munimajI zuM bele che! vezyAne tyAM gayA ane hAra paNa na ApyuM ane cIThThI paNa na ApI. zeTha te pAchA lAla pILA thaI gayA ane munimajIne udhaDe levA lAgyA ke Ama kema karyuM ? tyAre munimajI kahe zeThajI ! bahu utAvaLA na thAva, jarA zAMta thAva! ane zAMtithI badhI vAta sAMbhaLe te tamane pabara paDaze ke meM vezyAne Apane hUkama hovA chatAM hAra kema na Ape. Apa jayAre badhI vAtathI vAkepha thaze tyAre Apa khuda zAbAzI Apaze ke tame ThIka karyuM. zeTha te hakIkata sAMbhaLavA adhIrA banyA hatA eTale munimane kahyuM belo zI hakIkata che.? | munie kahyuM zeThajI! meM vicAra karyo ke je vezyAnA
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 169 vyAkhyAna teramuM mATe mArA zeTha navalAkha rUpI ane kiMmatI hAra mokale che, te vezyAne mArA zeTha upara keTale prema che! te te jarA cakAsI jouM! ema vicAra karI meM Apane kiMmatI poSAka hate te paherIne banIThanIne moTA zeThanI jema be ghaDAnI baggImAM be cAra nekarane sAthe laIne vezyAne tyAM gaye. vezyAe mane dUrathI Avate jaIne, e mane mATe zeTha samajI mAruM svAgata karavA nIce utarI ane mArI sAme AvI ane prema bharyA vacanethI mane AvakAra ApavA lAgI ke padhAre! zeThajI ! padhAro! mArI sAthe premathI vAtacIta karI ane te mane upara laI gaI ane palaMga upara besADI mArI sAme te nAca-gAna karavA lAgI ane evI madhura vaNA vagADI ane mIThuM mohaka gIta lalakAryuM ke huM te khUza khUza thaI gayA. nAca-gAna karIne te mane pUchavA lAgI ke Apa kyAMthI padhAryA? ApanuM zubha nAma ? Apane zuM vyavasAya che ? meM ene praznonA javAbamAM jaNAvyuM ke huM amuka nagarane chuM ane mAruM nAma amuka che ! moTA prasiddha zeThanuM nAma meM ene jaNAvyuM ane meM ene kahyuM ke tArI prasiddhi sAMbhaLIne huM ahIM Avyo chuM. mane IcchA thaI ke huM tArI sAthe prIti bAMdhu! paNa tAre tyAM te ghaNuya dhanavAne AvatA jatA haze! tArA upara ghaNAne prema haze ! ane tane paNa emanA upara prema haze! paNa badhA premI kaMI sarakhA hatA nathI. badhA upara evo prema hoya che, emAM koInI sAthe
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ mm dharma tava prakAza vadhAre haze ! ane keInI sAthe ocho haze ! e badhAne je mane khyAla Ave te vicAra karIne mAre kayA sTejamAM ane kayA naMbaramAM AvavuM, te huM nakkI karI zakuM ! A sAMbhaLI tarata ja vezyAe khAtA vahI kADhI, kAraNa ke ene paisAne lebha hatA. e samajI A keI moTA zeTha che eTale tarata ja teNe kahyuM ke mAre tyAM traNa naMbara che, prathama naMbaramAM 3 che, bIjA naMbaramAM 13, che, ane trIjA naMbaramAM pa6 che. ane teNe traNa nAmavALA premIne ce paDe kho. khAtu batAvyuM ane tenA nAma ThAma jaNAvyA, meM tarata ja te nAma-ThAmanI DAyarImAM noMdha karI. mane vizvAsa hatuM ke ApanuM nAma A prathama naMbaranAM khAtAmAM traNa jaNanA nAmamAM haze! paNa mArI e dhAraNuM beTI paDI. zeThajI ! emAM ApanuM nAma nahotuM. zeThajI te vicAramAM ja paDI gayA ke munimajI zuM kahI rahyA che. ! vezyAe bIje paDe ane bIjA naMbaranA tera nAma belI, meM jhaTajhaTa tenI paNa noMdha karI lIdhI. mane nizcaya hatuM ke jarUra ApanuM nAma A bIjA naMbaranA tera nAmamAM haze! paNa e vAte taddana khoTI paDI. kAraNa ke emAM ApanuM nAma nahetu . zeThajI! vacceja be.lI uThayA zuM emAM paNa mAruM nAma nahotuM ? munie javAba Ape nA, zeTha nA ! zeThe vicAryuM ke trIjA naMbaramAM te jarUra haze ja! - vezyAe trIjA naMbarane ce paDe che. emAMnA pa6 nAma bolavA lAgI. meM tarata ja te pa6 jaNanA paNa nAma
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ byA yAna terasu 172 ThAmanI sphUrtithI DAyarImAM noMdha karI lIdhI A vakhate mane saMpUrNa vizvAsa hateA ke zeThajInu' nAma AmAM jarUra haze ! paNa 56 jaNAnA nAma sAMbhaLIne mane ghaNuM duHkha thayuM. ke mArA zeThanu pa6mAM pazu nAma nathI. mane thayu' zeThanI gaNatrI vezyAne tyAM te nathI tramAM, nathI teramAM, ane nathI chappananA mULamAM ! zeThajI te phATI AMkhe badhuM sAMbhaLatAM ja rahyA. zuM A satya hakIkata che? zuM vezyAne mArI jarAya kiMmata nathI? munimajIe zeThajIne kahyu ke zeThajI! me vezyAne kahyu ke hajI ceAthA nakhanA copaDA che ke nahIM? vezyA kahe evA tA ghaNAya Ave ne jAya che. badhAnA nAma karyAM nAMdhI rakhAya! A sAMbhaLI mahetAjI zeThajIne kahevA lAgyA ke vezyAne tyAM Apatu sthAna ghaNAya Ave che ane jAya che emAM che. zeTha sAheba! mATe ja meM vezyAne hAra na ApyA ane cIThThI paNa na ApI. joi lyA, Apane khAtrI karavI hAya tA traNa nakharanA nAmanuM lIsTa A rahyuM. zeThajI uthalAvI uthalAvI nAmAvalI jovA lAgyA pazu temAM emanuM nAma-nahetu traNamAM, nahetu' teramAM ane nahAtu chappananA mULamAM. zeThajI te khUbaja vimAsaNamAM paDI gayA! zuM A sAcI hakIkata haze! ane jo satya hoya te kharekhara huM ThagAyA. zeThajIe munimajIne kahyuM sunimajI! tame sAruM karyuM" paNa A vAta sAcI che ke kema tenI mAre pUrI tapAsa karavI paDaze,
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 -vvvvvvvvvvvvv dharma tatva prakAza tarata ja mahetAjIe zeThajIne kahyuM ke Aje ja padhAre ane khAtrI karo, vilaMbanI jarUra nathI. jevI rIte bagImAM besIne zeTha banIne huM gayA hatA, tevI rIte huM zeTha banIza ane tame munima banIne cAle tyAre khare khyAla Avaze. zeThane sAcI hakIkata jANavI hatI eTale teo munima banyA ane munimajI zeTha banI be ghaDanI baggImAM vezyAne tyAM gayA. zeThajIe munimane pATha barAbara bhajavya, sAmAnya kapaDA paheryA, hAthamAM copaDA lIdhA, ane baggInI nIce besI gayA. vezyA samajI ke pelA zeThajI AvyA lAge che eTale tarata uThI ane svAgata karavA sAme gaI. padhAro padhAro! kahI zeThanuM svAgata karyuM. munima banelA sAcA zeTha badhuM jotA ja rahyA. eNe te zeThanI sAme paNa na joyuM ane banAvaTI zeThane palaMga para besADayA hAva-bhAva ane laTakA caTakAthI e te prema bharI najare temanI sAthe vAta karavA lAgI. zeTha vicAra kare che kayAM thoDA vakhata pahelAnI A vezyA ane kayAM atyAranI A ! AmAM te AsamAna pAtALa jeTaluM aMtara atyAre jaNAya che. kevI lukhI lAge che, kevI nakalI, banAvaTI ane ThagArI che. huM ene mehamAM phasANe ane Ijajata AbarU lIlAma karI ! kharekhara meM gaMbhIra bhUla karI! zeThane have sAcuM bhAna thayuM. - zeTha banelA munie vezyAne kahyuM te mane je nAma saMbhalAvyA hatA, te vismRta thaI gayA che pharI eka vAra saMbha
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ naanammmmmaaaa. vyAkhyAna teramuM lAve te huM vicAra karI nakakI karuM. banAvaTI zeTha banelA munimanI vAta sAMbhaLIne tarata ja vezyAe copaDo kADhaye. banAvaTI zeThe banAvaTI munimane hUkama karyo ke munimajI ! A nAma neTabukamAM noMdhI lyo. banAvaTI munie tarataja DAyarI hAthamAM lIdhI ane vezyA jema belatI gaI tema teo nAma lakhatA gayA. 1 naMbaranA traNa, bIjA naMbaranA 13 ane trIjA naMbaranA 56 nAma phaDaphaDa lakhI lIdhA, temAM banAvaTI munie dhArI dhArIne joyuM ke kaMI mAru nAma te nathI ne ! paNa te hatuM ja nahi eTale kayAMthI dekhAya banAvaTI zeThe vezyAne kahyuM ke cothA naMbaramAM che ke I? tyAre teNIe kahyuM evA te kaIka Ave ne jAya ! - zeTha samajI gayA ke mArI kiMmata ahI' kaIka Ave ane jAya emAM che. banAvaTI zeThe vezyAne kahyuM ThIka tyAre huM vicAra karIne pharI tamane jarUra maLIza, ema kahI zeTha ane munima ane bagImAM besI tyAMthI ravAnA thayA. zeThe munimane kahyuM munimajI ! tame bahu akkalanuM kAma karyuM. zAbAza che tamane tame mane ugArI lIdhuM che. huM Te raste caDhaye hate. tame mArI Ijajata AbarU bacAvI, are! mAruM jIvana bacAvI lIdhu. dhikkAra che mane ! meM mArI patnI ane putrane paNa vicAra na karyo, dharma ne sadAcArano vicAra na karyo, sAceja huM bhAna bhUlyA paNa hajI zuM bagaDyuM che. "jAgyA tyAMthI savAra" e ukti anusAra pAchalI jIMdagI sudhArI lauM ane jIvana sArthaka karuM !
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 krama tatva prakAza zeThajI munimajI upara khUza khUza thai gayA, ane nakkI karyuM" ke AjathI mAre vezyA ane parastrInA tyAga che, munimane paNa khUzI thai ke mAza nimitta zeThajI sanmArge vaLyA. zeThANI pAse ja beThelA hatA, putra bAjumAM ja hatA, zeThanI vAta sAMLaLIne zeThANIne ghaNI khUzI thai ane manamAM thayuM ke ThIka thayuM' zeThe sudharI gayA. khATe raste hatA, asthAne prema AvyA tyAre jIvananA paTA zeThajI jyAM sudhI nahAtA samajyA. tyAM sudhI tee hatA. have samajIne bhAnamAM thayA ane sanmAge vaLI gayA, A kathA dvArA ApaNe samajI zakIe chIe ke A jagatamAM DubADanAra jo kAi hAya tA jara, jamIna ane jorU che. enA pratyenA rAgane tilAMjalI ApI jagatamAM je tAranAra deva-gurU ane dhama che enA zaraNe jaIe, pavitra hRdayathI enI sudara ArAdhanA karIe te ApaNA kheDA pAra thaI jAya, janama sudharI jAya, ane AtmA dhIre khIre muktinA ma gala ane majIla mArge prayANa kare. matalaba ArAdhaka mATe mAkSa kaI dUra nathI. have ApaNe vicAra karavAnA che ke ApaNA hRdayamAM dharmanuM sthAna karyAM che ? ane dharmanI kiMmata keTalI che ? hRdayamAM dhama karyAM khUNAmAM vase che ? jema zeDanI kiMmata vezyAnA hRdayamAM-na traNamAM, na teramAM ane na chappananA meLamAM hatI, tevI rIte jo ApaNA hRdayamAM paNa dharmAMnI kiMmata hoya nahi te ApaNane dharma kevI rIte phaLe ?
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna teramuM 175 jagatanA tamAma padArtho karatAM je dharma vahAlo lAge, prANa vallabha lAge ane dharmane ja jIvanane AdhAra samajIne jIvanamAM tANAvANAnI jema vaNI laIe ane AcaraNamAM mUkIe te samajI levuM ke mekSa kaMI dura nathI. dharmanuM sthAna jema duniyAmAM sarvopari che tema ApaNA hRdayamAM ane jIvanamAM paNa sarvopari rahevuM joIe, te ja dharma ApaNane phaLe, ApaNA hRdayamAM A vAta barAbara besI javI joIe ke dharma e sarva saMpattinuM kAraNa che. dharmathI Apatti ane vipattio dUra sudUra bhAge che. dharma e tamAma sukha samRddhinuM mULa che. dharma ja sArabhUta che, dharma ja jIvanane AdhAra che ane dharma ja svarga ane mikSane ApanAra che. A pramANe dharmanA mahatvane viSaya ahIM saMkSepamAM pUrNa thAya che. have AgaLanA vyAkhyAnamAM dharmanuM Lapha zuM? e viSaya zarU karavAmAM Avaze.
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ Pin vyAkhyAna caudamuM 5 gayA vyAkhyAnAmAM dharmanuM svarUpa ane dharmanuM mahatva A e viSayane suMdara rIte ApaNe samajAvI gayA, have AjathI dhanu phaLa" e trIjo viSaya zarU thAya che. trayojhana anruviya mamphoDavina pravartate" mUkha mAsa pazu prayAjana vinA phAI paNa kAryanA Arasa karatA nathI. A jagatamAM pratyeka manuSya koI pazu kAryanI zarUAta karatA pahelA e vicAra kare che ke hu' je kAne Araba karUM chuM" tenu phaLa zuM ? tenu' pazuiAma zuM? kAraNa ke je kAryanu kaMi phaLa ke piraNAma na heAya, te krAmAM bhAgye ja phAi vyakti pravRtti karavA taiyAra thAya che. khALA dhULamAM krIDA kare che, ramata-gamata kare che ane khela kUda kare che jethI emanu' zarIra melu' ghelu' banI jAya che. paNa emane tame pUchaze ke tame AvI ramata-gamata kema karA che? khALaka| tarata ja javAba Apaze ke AmAM amane majA paDe che. e paNa eka bALakanu prayAjana che. arthAjanatu' pratyeAjana hAya che mATe mAzusa vyApAra-vaNaja kare che. bheAjana karavAthI bhUkhanu du:kha dUra thaze mATe seA kAma cheDIne mANasa bhAjana kare che, jaLapAna karavAthI tRSA zAMta thaze mATe mAma jaLapAna kare che, ane nidrA levAthI zarIrane ArAma maLaze, mATe mANasa nidrA levA taiyAra thAya che.
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna caudamuM . tevI ja rIte dharmArAdhanamAM mANasa tyAre ja pravRta thaze ke jayAre enA pariNAma ane enA phaLane ene khyAla Avaze, mATe ja A trIje viSaya "dharmanuM phaLa" rAkhavAmAM AvyA che. A jagatamAM keTalAka dazya phaLe hoya che ane keTalAka adazya phaLe hoya che. dazya phaLa tarapha yAne pratyakSa phaLa mATe. mANasa tarata ja pravRtti karavA taiyAra thAya che. tyAre e prazna thaze ke dharmanuM phaLa dazya che ke adazya che? keTalIka vastu evI hoya che ke je ApaNane dekhAtI nathI paNa tenuM phaLa dekhAya che. jemake hajAra varSa pahelAnA banelA makAne ApaNe Aje najare joIe chIe paNa enA banAvanArA Aje ApaNane dekhAtA nathI. paNa tenA banAva tArA jarUra hoya che. ApaNI semI. hajAramI peDhI dekhAtI nathI paNa tenuM kArya ApaNe pite ja chIe, te pratyakSa che. tevI ja rIte dharma ke pApa ApaNane dekhAtA nathI. paNa tenuM kArya ApaNe najare joIe chIe. dharmathI sukha, samRddhi ane sAhyAbI maLe che ane pApathI duHkha ane daridratA Ave che. matalaba jeTalA sukhanA prakAre che te badhA ya dharmathI maLe che ane jeTalA duHkhanA prakAro che te badhA pApanA udayathI AvI maLe che. mATe zAstravArtAsamuccaya nAmanA granthamAM zrImada haribhadrasUrIzvarajI mahArAja pharamAve che ke duHkhaM pApAt sukhaM dharmAta sarvazAstravyavasthitiH / na kartavyamataHpApaM kartavyo dharmasaMgrahaH // pAyathI duHkha ane dharmathI sukha samRddhi maLe che. A vAta, 12
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17. dhama tatva prakAza dareka darzanakArAne paNa sa'mata che. emAM kAI paNu mata ke ina judu paDatu nathI, mATe sunna ane vivekI AtmAe zakaya teTalI dharmanI ArAdhanA karIne jIvana ujamALa banAvavA ghumavuM ta rahevu joie ane pApanA kAryothI sadA sathA dUra rahevu' joIe. dharmanI ArAdhanA karatA kuzaLa anuSThAnanI pravR ttanA lIdhe puNya khadha thAya che ane tethI duniyAnI tamAma Rddhi siddhi ane AbAdI thAya che, temaja dharmanI ArAdhanA karatA krama nI je nija za thAya che e dharmanu mUkhya phaLa che ane krame krame sarva kramanA vaMsa thatAM AtmAnA pUrNa vikAsa thAya che. jethI AtmAnA sapUNu khajAnA pragaTa thAya che ane AtmA sarvajJa, sadarzI, sa-zaktimAna ane hamezanA mATe sa'pUrNa sukhI ane che. je guNAnA kadIya vinAza thavAnA nathI ane kayAreya temAM eTa ke chupa AvavAnI nathI evA AtmAnA pUrNa guNA pUrNa svarUpe pragaTa thAya che ane AtmA sa`pUrNa sukhanA dhAmarUpa siddhi saudhamAM sIdhAve che. mukta AtmAone sa'pUrNa sukhanA vikAsa thAya che ane eja dhanu' a'timaphaLa che. ane enu ja have ApaNe vadhu na karavAnA chIe ke muktimAM sukha zuM che? muktimAM kayA prakAranuM sukha che? e vAta tA tame ghaNI vAra sAMbhaLI haze ke muktimAM AtmAne sapUrNa sAcu ane zAzvata sukha haiya che. A vAta jarUra ApaNe sadguruonA pravacana dvArA vAra vAra sAMbhaLIe
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ A jyAkhyAna caudamuM 17 chIe ane ApaNe zraddhAthI mAnIe paNa chIe paNa jayAre koI ApaNane prazna kare ke bhAI! muktimAM khAvAnuM nathI, pIvAnuM nathI, bhegavavAnuM nathI, ezaArAmanA sAdhano nathI, be chokarA nathI, gAdI takIyA nathI, lADI, vADI ane gADInI maja nathI te pachI tyAM sukha zAnuM? - ahIMA ApaNane sukhane je anubhava thAya che te koI paNa sAdhana dvArA thAya che. mANasane managamatA padArtho maLatAM e mahAlavA lAge che. reDIvAnuM mIThuM madhuru saMgIta zravaNa karatAM mANasa emAM tamaya banI jAya che, DelavA lAge che, kemaLa makhamalanI zayyA para ALoTavAnuM mana thAya che ane e mAkhaNa jevI komaLa zayyA para sUtAM galagalIyAM thAya che ane tarata ghasaghasATa uMgha AvI jAya che, garamI lAgatAM paMkhAnI cAMpa dabAvatAM pharaphara pavana vAya che ane zAMtine anubhava thAya che. ghera aMdhakAranA sthAnamAM lAITanI svIca dabAvatAM ja prakAza prakAza patharAya che. garamAgarama bhajIyA DhekaLA ke svAdiSTa ISTa-miSTa padArtho ArogatA ghaDIbhara AnaMdane atireka thAya che ane mIThe oDakAra Ave che. gulAba, caMpA, caMbelI ane kevaDAnA puSponI khUzabethI anerI tAjagIne anubhava thAya che ane parI jevI rUpe rUpALI apsarA jevI aMganAo nihALatAM cakSue Tagara Tagara jevA lAgI jAya che ane rUMvADA khaDA thaI jAya che. matalaba bhautika padArtho dvArA ane ISTa miSTa ane managamatA sAdhano dvArA ApaNane ahIMA sukhane anubhava thAya che paNa muktimAM nathI evA raMga-rAganA sAdhano, nathI tevA managamatA
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama tatva prakAza - AAAA AAA A - - - - - - - padArtho pachI tyAM sukha zenuM ? heje sau keInA manamAM A prazna uThe che ane enuM je samAdhAna karavAmAM na Ave te rithati DAmADoLa banI jAya che. jJAnIoe kathana karyuM che mATe e vAtane ApaNe zraddhAthI mAnIe chIe ane mAnavuM joIe ema kahIne tame bIjAne cUpa karaze paNa ethI enA mananuM samAdhAna thatuM nathI. A badhI vastuo barAbara samajI leze te tamane paNa saMtoSa thaze ane zraddhA majabuta thaze eTaluM ja nahi paNa muktinuM sAcuM sukha samajAtAM A nakalI sukhane takSaNa tyajIne tame e muktinuM sAcuM sukha meLavavA prayatnazIla thaze, mukti meLavavAnI tamannA jAgRta thaze, utkaTa abhilASA jAgaze ane jijJAsuone paNa tame samajAvI zakaze ane temane sanmArge lAvI zakaze. mATe A viSaya samajavAnI atyaMta AvazyakatA che. prathama mukti mAM keTaluM sukha che? eTale enuM mApapramANa keTaluM ane te sukhane anubhava sAdhana vagara kevI rIte thAya che vagere viSe kramasara samajAvIzuM. A viSayane khUba dhyAna daIne sAMbhaLavAnI jarUra che. sAMbhaLyA pachI ciMtana manana ane nididhyAsananI jarUra che. ATaluM prAstAvika vivecana karI have ApaNe mULa viSaya upara AvIe chIe. sukha eTale zuM ? prathama ApaNe e samajavAnI jarUra che ke sukha eTale
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna caudamuM 18 zuM? sukha kene kahevAya? ane duHkha eTale zuM? ane duHkha kene kahevAya? prathama sukha ane duHkha kene thAya che, kyAMthI thAya che ane kyAM thAya che? ApaNane keI paNa jAtanuM sukha athavA duHkha bAhya sAdhanethI thAya che paNa te AtmAnI aMdara thAya che. ApaNane senAnI pATa joIne AnaMda thAya che. mArI pATa, mArI pATa, ema kahI joI-joIne tame harakhAze. harSa kahe, khUzI kahe ke AnaMda kahe e eka ja vAta che paNa sonAnI pATane joIne je AnaMda ane khUzI thaI te AnaMda ke khuzI pATamAM che ke AmAmAM che? tame kaheze ke senAnI pATamAM AnaMda che, paNa enI e sonAnI pATa jyAre bIjAnI mAlIkInI thAya che, kaI kAraNa sara ApaNe ene vecI devI paDe che, tyAre e senAnI paTane joIne ApaNane AnaMda thaze ke duHkha thaze? tame tarata ja kaheze ke duHkha thaze. dukha thavAnuM zuM kAraNa? enI e senAnI pATa che, enuM e enuM vajana che. eja enI AkRti ane raMga che, kaze ja emAM pheraphAra thaye nathI chatAM eja pATane joIne have ApaNuM haiyuM cIrAI jAya che enuM zuM kAraNa? tame jarA uMDANathI A vAtane vicAra karaze te tamane khabara paDaze ke tame e senAnI pATa prathama mArI mAnatA hatA ane have bIjAnI che, e mArI nathI, have e mArI na rahI, have e bIjAnI mAlIkInI che, ema tamArI mAnyatAmAM pharaka paDe. prathama tame ene mArI mAnatA hatA, tene tamane AnaMda hate have e bIjAnI thaI eTale tamane duHkha lAgyuM, tyAre e sukha ane duHkha, AnaMda ane zeka e sena.nI pATamAM nathI
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama re tatva prakAza paNa AtmAne ja sukha ane duHkha thAya che. jo ke A sukha ane duHkha kAlpanika che chatAM thAya che AtmAmAM. sukha sagavaDa bharyAM peAtAnA AlIzAna baMgalAne joIne mANasa harakhAya che, ane bIjAne e maMgalA atAvIne rAjI rAjI thAya che. ene pUche ke AnaMda baMgalAmAM che ke AtmAmAM che. Anada khagalAmAM nathI, khagalA joi joine AnaMda jarUra thAya che paNa te AtmAmAM thAya che. kAi kAraNasara e ja khagalA vecI devA paDe che. enA mAlIka bIjo thAya che tyAre eja . maMgale joI joIne duHkha thAya che. ane manamAM e vicAre che ke kevA mArA maMgalA hatA. kevI emAM sukha sagavaDa hatI, A kha'galA mATe me' athAga parizrama uThAvyA hatA. me mArA rahevA mATe vALyeA hateA, Aje emAM bIjA rahe che, enA mAlIka bIjo che. have A bagalAne mArA jarAya haka nathI, A rIte jyAre jyAre e khagalA jue che tyAre tyAre e khagalA joine enI AkhAmAMthI AMsu sare che, ane e bhAre kheda kare che. pUrva kALamAM je baMgalAne joine Anada thatA hatA, eja A maMgaleA che. have e bagalAne joine duHkha thAya che, kAraNa ke mAnyatA pharI. pahelA e bagalAne peAtAnA mAnatA hatA ane have e bIjAnA mAne che eTale ApaNe samajI zakIe chIe ke Anada maMgalAmAM nathI, emAM mArApaNAnI buddhi hatI tethI AnaMda thatA hatA, ane e AnaMda AtmAmAM thatA hatA. A duHkha ane sukha e sAcuM sukha nathI, kAlpanika
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna codayuM 183 che, paNa thAya che AtmAmAM, eja rIte suMdara svAdiSTa ane ISTa miSTa padArtho ArogIne sArI suMdara mehaka ane AkarSaka vastune nihALIne ane khUzabodAra puchapa Adi padArthone suMghIne, makhamala jevI komaLa zayyAmAM ALoTIne ane kamaLa sparzavALI vastuone spazIMne, temaja bhega vilAsanA sAdhane meLavIne ane A badhI vastuone upabhega karIne je AnaMda ane sukha thAya che te AnaMda ane sukha te vastuemAM nathI. te te sAdhano dvArA bhale AnaMda thAya che paNa e AnaMda AtmAmAM thAya che te te jaDa vastuone kayAre paNa AnaMdane anubhava thatuM nathI matalaba sukha ane duHkhanuM jJAna ane anubhava AtmAne thAya che. sukha e AtmAne svabhAva che, duHkha paNa thAya che AtmAne paNa e AtmAne svabhAva nathI. duHkha e kevaLa bAhA nimittajanya che. e viSayane ApaNe AgaLa carcIzuM. hamaNAM sukhanA varNanane prasaMga che. mATe ApaNe sukhanuM varNana karIe chIe. sukha e AtmAne ja thAya che, AtmA sivAya anya koIpaNa padArthane sukhanuM jJAna, samajaNa ke anubhava thato nathI. eTale e vAta paNa thaI ke sukha e AtmAne thAya che, sukha e AtmAmAM che. bAhya sAdhane dvArA ApaNane sukhanuM bhAna thAya che paNa e sukhane khajAne AtmAmAM che. AtmAmAM je sukha na hoya te kyAre paNa tene anubhava AtmAne thAya nahi. jemake talamAM tela che te tene masaLavAthI hAtha cIkaNA thAya che ane tene pIlavAthI temAMthI tela nIkaLe che, kAraNa ke emAM tela che. retIne game teTalI pIlavAmAM Ave
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza te paNa temAMthI tela nIkaLatuM nathI. kAraNa ke temAM tela nathI. je sthAnamAM pANI hoya che tyAM davAthI tyAMthI pANI nIkaLe che ane je sthAnamAM samuLagu hetuM nathI, tyAM khedavAthI pANI nIkaLatuM nathI. mATe ApaNe sArI rIte samajI zakIe chIe ke-AtmAmAM sukhane anubhava thAya che, AtmAmAM sukha che paNa sukha keI bahAranI cIjamAM nathI, bAhya nimitto dvArA AtmAne je sukha thAya che te sukha nakalI che, banAvaTI che, tuccha che, kAlpanika che, vAstavika nathI, kAyamanuM nathI, kSaNe bhaMgura che, takalAdI che ane pariNAme ghera duHkhanuM kAraNa che. - bahAranA keIpaNa sAdhana vinA AtmAne pitAnA svabhAvathI je sukha thAya che te sAcuM sukha che. asalI sukha che, AtmAnA svabhAvajanya che. te sukhane samajavAno ane tene prApta karavAne ApaNe mukhya uddeza che. - te sukhanuM mApa-duniyAnA sukha dvArA prathama ApaNane samajAvIzuM ane pachI e sukhanuM svarUpa samajAvavAmAM Avaze, A vastune zAstrakAroe je rIte samajAvI che te rIte ApaNe samajAvavA prayatna karIzuM. vibhAvadazAjanya duHkha - dukhe AtmAmAM thAya che chatAMya e AtmAne svabhAva nathI, AtmAne duHkhane je anubhava thAya che te karma janya che eTale duHkhanuM aMtaraMga nimitta karma che, ane bahAranuM nimitta pratikuLa saMcAge che. jyAre jyAre ApaNane duHkha
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna caudamu 185 thAya che tyAre khArIka dRSTithI ApaNe vicAra karIzuM te ApaNane khakhara paDaze ke kAM te pratikuLa saMcetra che athavA anu kULa saoNMcAganA abhAva che, kAI vakhata keAInA upara rAga hAya che tyAre tenA viyAgamAM paNa ApaNane duHkha thAya che te vistujanya duHkha kahevAya che. kei upara ApaNane dveSa hAya tA tenA sacAgamAM duHkha thAya che. je dveSa nimittaka duHkha kahevAya che. kAine rUpavatI strIne jotAM rAga utpanna thayA temaja vikAra udabhavye ane tene tene sayAga na thAya te tene duHkha thAya che te vikArajanya duHkha kahevAya che. A pramANe kAga, dveSa, vikAra, dha, mAna mAyA, leAbha vigere vigere kAraNeAne laine ane asAtAnA udayane lIdhe rAgAdi kAraNane lIdhe ApaNane duHkha thAya che. te AchuM yA vastu eTale sarva prakAranA du:khAnu aMtara`ga kAraNu kama che. khAhya kAraNu bahAranA nimitto che. e nimittodUra thatAM AtmAne du:kha thatuM nathI ane AtmAne zAMtinA anubhava thAya che, dhIre dhIre AtmAnA sAcA sukhAne anubhava thavA lAge che. jema jema kaSAyAnA abhAva, rAga dveSanI mahatA ane AtmAnI nirvikArI dazA tema tema AtmA sukhI ane zAMta thavAne, kAraNa ke AtmAnA mULa svabhAva sukha che. sahajAna damaya AtmA che ane duHkha e tA vibhAvadazA janma che. para nimittaka che, eTale duHkha e AtmAnA svabhAva nathI. vibhAvadazA janya sukha evI rIte AtmAne indriyA dvArA lautika padArtheAMthI
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 dharma tatva prakAza pudgalanA saMyegathI je AnaMda thAya che te AnaMda te AtmAne ja thAya che. chatAM e sukha paNa nibhAvadazA janya che. duniyAnA keI paNa padArthane laIne temaja aMtaraMga nimitta rUpa kamane laIne je kaMI ApaNane sukha thAya che te sukha e Atmika sukha nahi paNa vibhAvadazAjanya-paranimittaka sukha che. matalaba saMsAranuM keIpaNa jAtanuM sukha e AtmAnuM sAcuM sukha nathI paNa te nakalI che, azAzvata che, kSaNa bhaMgura che, kAlpanika che, banAvaTI che, kAyama rahenArUM nathI ane te sukhane meha ane temAM Asakti e ghera duHkhanuM kAraNa bane che. mATe saMsAranuM sukha tyAnya che, e sukhane meLavavAnI abhilASA e paNa durthAna che, eTale sukha be prakAranuM che. eka vibhAvadazA janya ane bIjuM AtmAnA svabhAvajanya, e savAbhAvika sukha e ja sAcuM sukha che, te ja meLavavA mATe ApaNe mahenata karavAnI che. e sAcuM sukha muktimAM che. udAharaNa tarIke eka mANasa pAse keDI nahatI, sAva daridra hatuM. tenI pAse tenA nasIba ughaDatAM pAMca lAkha thAya che. tethI tene bahuM khUzI thAya che ane huM dhanavAna chu tema e mAne che manamAM malakAya che ke mArI pAse pAMca lAkha che ane AnaMdamAM rahe che. emane AnaMdamAM joIne koI pUchaze ke ATalA badhA AnaMdamAM kema che? tyAre tenA javAbamAM te jaNAve che ke bhAI! eka vakhata huM sAva kaMgALa hate paNa Aje bhAgyabaLe mArI pAse pAMca lAkha rUpIA thayA eTale mane khUba ja AnaMda
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ 187 vyAkhyAna caudamuM che. e manamAM ema paNa mAnaze ke dhanamAM AnaMda che, paNa kharI rIte dhanamAM AnaMda nathI. e AnaMda kahe, sukha kaho ke majA kahe paNa te kAlpanika che. jyAre e ja mANasa pAse pAMca lAkhanA vadhIne 10 lAkha thAya che tyAre tenA AnaMdano kaI avadhi rahetA nathI. khUzI khUzI thAya che paNa badhA divasa kaMI sarakhA hotA nathI. vyApAramAM nukazAnI jAya che, bhAgya palaTAya che, dhana ochuM thavA lAge che tyAre tene khUba AghAta thAya che. 10 lAkhanA ghaTI ghaTIne pAchA pAMca lAkhamAM Ave che tyAre te poka mUkIne raDavA mAMDe che. arere! mAruM badhu javA beThuM. dIla udAsa thAya che, cena paDatu nathI, pahelA je pAMca lAkhamAM e AnaMda mAnate hatA, have enA e pAMca lAkha te atyAre paNa che chatAM e duHkhI kema? zuM pharyuM? ka95nA ke bIjuM kaMI? pahelA e mAnate hatuM ke dhana vadhe che ane have mAne che ke badhuM ghaTavA mAMDayuM. eTale e sukha kA5nika che. pahelA pAMca lAkhamAM ane hamaNAnAM pAMca lAkhamAM kaze ya pharaka paDa nathI chatAM e duHkhI thAya che. koI mANasa pAse senAnI pATa che. potAnI mAlIkInI che. e senAnI pATane joI joIne e harakhAya che. ghaDI ghaDI enA upara hAtha pherave che. tIjorImAM mUkyA pachI ghaDI ghaDI jue che. joI joIne rAjI thAya che. mArI senAnI pATa, mArI senAnI pATa ema mAnIne malakAya che. thoDA vakhata pachI vyApAra vageremAM nukazAna thAya che. paDezIne e sonAnI pATa karaja peTe ApI devI paDe che. have e pATa pADozInA gharamAM che,
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ vvvvvv-~-18* 188 dharma tatva prakAza have A bhAI paDozInA ghare jyAre jayAre jAya che ane pelI sonAnI pATa jue che tyAre ene joine enI AMkhamAM AMsu ubharAya che ane e manamAM vicAre che ke-A senAnI pATa pahelA mArI hatI paNa mArA kamanasIbe vecI devI paDI have jarA ahIMA vicAra karo ke je senAnI pATa enA gharamAM hatI, e ja A senAnI pATa che, emAMthI jarA ya ochI thaI nathI. vajanamAM pharaka nathI raMgamAM pharaka nathI, prathama ene joIne e malakAte hatA, have raDavAnuM zuM kAraNa? enuM kAraNa e ja ke pahelA e senAnI pATa pitAnI mAnato hate have e parAI mAne che. bele zuM pharyuM ? kalpanA ke bIjuM kaI ? mATe A sukha kApanika che. eka mANasa eka strIne joIne enA upara ene khUba rAga thAya che. vividha prayatna karI enI sAthe lagna graMthIthI joDAya che, enI khUzIne keAI pAra nathI ene joI joIne - gAMDo gheluM banI jAya che. thoDA vakhata pachI ene bIjI strI jeI jethI enA upara khUba roga thaye. have tenI IcchA e che ke enI sAthe lagna thAya te sArA. have pivI aLakhAmaNuM lAge che. ane pelI ADakhIlIrUpa lAge che, jyAre jyAre A bhAI prathamanI strIne jue che tyAre enA manamAM thAya che ke A marI jAya te sAruM ! lAga Ave . te mAravA mATe paNa prayatna kare. pahelA jyAre bIjI upara rAga nahatuM, tyAre pelInuM * mAthuM duHkhatuM hatuM tyAre A bhAInuM mAthuM dukhavA lAgatuM - hatuM ane becena banI jatA hatA. have e mAMdI paDe te
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAkhyAna caudamuM A bhAI rAjI thAya che ke have A jAya te sArI pIDA mATe. pahelA jene joIne AnaMda AvatuM hatuM, majA AvatI hatI ane rAjI thatA hate. strI enI e ja hovA chatAM Aje ene mArI nAMkhavAnuM mana thAya che. bele zuM pharyuM? Ama banavAnuM zuM kAraNa? kahevuM ja paDaze ke kapanA pharI. pahelA ene e premapatra mAnate hate. have bIjIne premapAtra mAne cheA rIte duniyAnA tamAma sukha, keTalAeka kAlpanika che manathI mAnelA che ane keTalAka amuka jAtanI IcchAo ane vAsanAo tRpta thavAthI thAya che paNa kharI rIte e sAcA sukha nathI eTale kApanika che banAvaTI che, kSaNa bhaMgura che, parAdhIna che kAyama rahenArA nathI, kSaNika che ane te sukhanI Asakti mUcha ke gRddhinA kAraNe AmA cIkaNA ane azubha karmanuM upArjana kare che ane pariNAme durgatimAM jAya che ane ghera duHkhe pAme che eTale duHkhanA kAraNarupa hevAthI te sukhe paNa duHkha rU5 che. te chatAMya duniyAne e sukhane anubhava hevAthI zAstrakAre e sukho vaDe ApaNane muktinuM sukha samajAve che. eka zeThanuM sukha eka sukhI ane samRddha zeTha eka uMcA bhavya ane AlIzAna baMgalAmAM rAca-racIlA ane raMga rAganA vipula sAdhane vacce anero AnaMda mANatA, AkaDA tala ane mAkhaNa karatAM ya atyaMta sukomaLa evI makhamalanI zayyAmAM beThA hatA. - TayubalAITane jhagamagate prakAza comera patharAyeluM hatuM,
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 zcama tatva prakAza thIjaLInA 5'khAe avirata cAlatA hatA. khArI khArA ane jALI jharUkhAmAMthI maMmada madhura ane zItaLa samIranA saMcAra thaI rahyo hatA. agara-tagara, aguru ane dazAMga jAtinA uMcA dhUpathI bharelI dhrupadanIe khaMDane khUzakethI bharI detI hatI. ca'pA, ca'khelI, mogarA, jAI, jUi, gulAba, kevaDA ane ketakI AdinA tAjA ragaberagI puSpAnI suvAsathI samagra khaMDa magha mAyamAna thaI rahyo hatA. kAcanA jhumarA laTakI rahyA hatA, atyaMta mRdu sugadhathI mhekatuM, tejanA jhagArA mAratuM hIrA pannA ane kiMmatI ratnAthI jaDelu' kuTTimatala hatuM. tAlamR'ga vINA, veNu', sAra'gI, piyAnA zaraNAI ane tabalA Adivividha vAghonI madhurI surAvalInI ramajhaTa jAmI hatI. tAlabaddha mIThA madhura kaNapriya zrRMgAra rasathI bharelA gItenI bhaga jamAvaTa thai rahI hatI. sevAmAM aneka nAra-cAkara ane chaDIdArA hAjara hajUra hatA, zeThajInI AsapAsa apsarA jevI rUpALI lAvaNyanA bha'DArasamI premALa navajavAna yuvatIe kheDelI hatI, temanI sAthe zeThajI kAmAttejaka, viSaya vadhaka ane zrRMgAra rasa bharapUra mIThI geSThI mAnI rahyA hatA. dila ane dimAgane helAvanArA bharapUra sAdhanAthI AkhAya khaMDa bharyAM bha hatA. kAmakrIDA karatA ramaNIya AMkhane AMjI de tevA mana mAhaka ane AkarSIka citrothI divAle ze bhI rahI hatI, evI suMdara citrAvalI netrane AnaMda ApI rahI hatI. zeTha nirbhaya hatA, jIvana nirUpadrava hatu, zarIra nIraMgI hatu, vaya javAna hatI, atyaMta nizciMta ane nispRha hatA, citta prasanna hatu', megha ga nAthI gaganAMgaNu gAjI rahyuM hatuM,
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna caudamuM paise Take sukhI hatA. apAra dhana saMpatti hatI, vadhu meLavavAnI abhilASA nahotI. patnI paNa pativratA ane saMskArI hatI, putre paNa vinIta hatA ane hAtha joDIne vAta karatA hatA. zeThane paze bola sI keI jhIlI letA hatA. mAthe kaMI karaja ke devuM nahotuM. hAthI, gheDA, pAlakhI ane adyatana sukha sagavaDa bharyA sAdhane sarvatra khaDakAyelA hatA. dhaMdhA rAjagAra paNa dhamadhekAra cAlato hate nAtajAtamAM ane samAjamAM paNa sAre me dharAvatA hatA. Ijajata AbarUdAra hatA. sagA sanehIo sAthe mitro bharyo mITho saMbaMdha hato. rAjaya taraphathI kazIya DakhalagIrI nahatI ke InI gulAmI ke baMdhana nahatuM * batrIza vAnI ane tetrIza vyaMjana yukta ISTa-miSTa ane svAdiSTa bhojana karI, madhura vAdu ane zItaLa jaLanuM pAna karI, mukhamAM sugaMdhIdAra tAMbUla laI hadayanA tArane jhaNajhaNAvI mUke tevA pAMca IdrinA viSaya bhegamAM zeTha tallIna hatA. keI jAtane avarodha, atarAya ke rUkAvaTa nahatI. zAMta-prazAnta citte prasanna ane saMtuSTa citta zeTha bhoga bhegavI rahyA hatA. bele A zeTha keTalA sukhI che ? tame kaheze ke enuM varNana na thAya tevA atyaMta e zeTha sukhI che. AvA sukhI zeTha karatA paNa muktimAM birAjamAna muktAtmAo-siddha paramAtmAone samaye samaye anaMta gaNuM sukha hoya che. eka dezAdhipati mahArAjA - eka mATe dezAdhipati rAjA che. enA tAbAmAM aneka
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 - - - - - -- dharma tatva prakAza Kamaram . nAnA moTA gAmaDAo che ane aneka moTA nagara che, ATalA zAyathI tene saMteSa che, vadhAre rAjya meLavavAnI lAlasA ke tRSNa nathI. ane uramAM rUparUpanA aMbAra samI aneka rANIe che. te ghaNI vinIta, suzIla ane saMskArI che. putre paNa AjJA kti che. maMtrI maMDaLa paNa anukULa che. zarIramAM kaI jAtane vyAdhi ke roga nathI. bIjA rAjya taraphathI kaI jAtane caDhAI ke laDAIne bhaya nathI. hAthI. gheDA, ratha ane pAyadaLane pAra nathI Dhora-DhAMkhara gADA UMTa pAlakhI ane sukhAsanane sumAra nathI. sevako baDe jAva maherabAna ghaNI khammAnI nekI pikAre che. aDhaLaka saMpatti che, sau koI temanI sevAmAM hAjara hajUra che. keI vAte maNuM nathI. kazI kamInA nathI. keI jAtanI uNapa ke khAmI nathI. vadhu meLavavAnI AzA-abhilASA ke lAlasA nathI. anero AnaMda pramoda ane vinedamAM divase pasAra thaI rahyA che. - bole A rAjA keTale sukhI che? enuM varNana thaI zake? AvA sukhI rAjA karatAM paNa mekSamAM birAjatA mukta AtmA ene samaye samaye anaMtagaNuM sukha hoya che ane te paNa kAyamanuM. cakravartInuM sukha ThANAMga sUtramAM traNa prakAranA puruSe batAvavAmAM AvyA che. eka karma purUSa, bIjo bhAga puruSa ane trIjo dharma puruSa. cakavartIone bhoga puruSa tarIke gaNavAmAM Ave che. matalaba, samagra bhArata varSamAM utpanna thayela uMcAmAM uMcI
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna caumu i vastu, sArAmAM sArI bhAga sukhanI sAmagrI cakravatI ne hAya che. e bhUjAnA be hajAra rakSaka devA ane cauda ratnanA rakSaka 14 hajAra devA ema seALa hajAra devatAe emanAM sevaka hAya che. nava nidhAnanAM dhaNI hAya che. cakravatInAM zarIramAM koi divasa rAga utpanna thatA nathI. teo petAnI bhUjA khaLathI rAjya karanArA haiAya che, emanA kAi pratispardhI hAtA nathI. teo mahAna puNyazALI haiAya che, samagra prajAne atyaMta priya hoya che. emanu' khaLa pazu athAga hAya che. nadInA eka kinAre snAna karavA mATe eka hAthamAM pANInA leTA lIdhA hAya, bIjA hAthamAM doraDuM hAca ane nadInAM sAme kinAre rahetu. mahAna sainya 84 lAkha hAthI, 84 lAkha gheADA, 84 lAkha sagrAmI ratha, ane 96 phrAya pAya daLa. A badhA ekaThA thaine e dAraDAne pakaDI cakravartIne namA vavAnA-khecavAnA prayatna kare teA ya e badhAnI tAkAta nathI ke-cakravatI ne eka tasu bhara paNa khaseDI zake ! ane jo cakravatI dhAre te eka hAthamAM rahelA e dAraDAne jarAka khece tA samagra sainya nadImAM AvI paDe, evA e atulakhanI cakravartIe hAya che. savAre anAja vAve ane sAMje laze ane dhAnyanA DhagalA khaDakAya evA te e puNyazALI hAya che. khatrIza hajAra mugaTa addha rAjAe temanI AjJAmAM haiAya che. 32 hajAra deza, 72 hujAra nagara ane 96 krADa gAmaDAnAM adhipatI hoya che. emanA sanyanA paDAva 48 kaiAsamAM paDe che. temanI sattA sarvopara hAya che, cakravartIne 64 hajAra strIe hAya che, 13
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama tatva prakAza harika strI sAthe rUpa parAvartana karavAnI adbhuta zakti vaDe 14 hajAra rUpa karI teo bhoga bhogave che. temanuM mukhya zarIra paTarANI rUpa strIratna pAse hoya che. samagra bhArata varSamAM e strIratna rUpamAM ajoDa heya che. lAvayanI bhaDAra rUparUpanI aMbAra, atyaMta sukomaLa ane apUrva sauMdarya zALI e strIratna heAya che. - khAvA-pIvAnI ane bhegavavAnI uttamamAM uttama, suMdaramAM suMdara sAmagrIne bhegavaTe cakravata kare che. enA bhega sukhanuM zuM varNana karavuM ? bele AvA cakravartIne keTaluM sukha enuM mA ApaNAthI nIkaLI zake kharuM? AvA sukhI cakravartI karatAM paNa mekSamAM rahelA siddhAtmAone samaye samaye anaM. tagaNuM sukha hoya che. vaimAnika devanuM sukha cakravartI karatAM paNa atyaMta sukha vaimAnika devatAne heya che. dene garbhAvAsamAM manuSyanI jema nava mahInA rahevuM paDatuM nathI. atyaMta ramaNIya upapAta zayyAmAM teo utpanna thAya che. ane janmatAMja batrIsa varSanA javAna jevA hoya che. devenuM zarIra atyaMta tejasvI ane atyaMta manohara hoya che. mAnavI enA mULarUpane joI na zake, tevI anupama kAMti dharAvanArA hoya che. kayAre paNa emanA zarIramAM parase thatuM nathI. durgadhanuM te nAma nahi. balake emanA zvAsamAM paNa kamaLanA jevI. khUza hoya che. asaMkhyAta varSanA dIrgha AyuSya daramyAna kayAre paNa emane roga thato nathI, ahIM te ApaNane ghaDIkamAM khAMsI, ghaDIkamAM dama, ghaDIkamAM tAva ane zaradI, ghaDI
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ bApAna cauda kamAM peTamAM duHkhAve, kAnanI vedanA judI, AMkhonI pIDA judI. ghaDImAM jhADA upara jhADA vaLI khAdheluM hajama na thAya Aphare caDhe, gesa thAya, zarIre kaLatara thAya, mAthAne duHkhAve, paNa devane AmAMnuM kayAreya kaMI paNa hetuM nathI. rAMdhavAnI mAthAkUTa nahi. cUlo saLagAvavAnI jarUra nahi. hAtha bagADavAnI jarUra nahi, leTe bharavAnI pIDA nahi. suMdara vastra-alaMkArathI sajaja hoya che. jIve tyAM sudhI javAnanA javAna rahe che. vRddhAvasthA-jarAavasthAnuM kAma nahi mATe te nija za kahevAya che. temane rahevA mATe moTA moTA ratnamaya vimAno hoya che. te zAzvata hoya che ane te vimAnamAM moTA moTA mahelo hoya che, te mahelamAM devatAo nivAsa kare che. A rane sUrya karatAM paNa atyaMta tejasvI heya che. tene sparza ghaNe suMvALo hoya che ane te pAMca varNavALA atyaMta ramaNIya ane mane hara hoya che. A ratnanA vimAnamAM sadAya rane jhaLahaLate prakAza prakAza patharAyelo hoya che. aMdhakAranuM te tyAM nAma nizAna hotuM nathI. tyAM nathI garamI ke zaradI, nathI varSARtunI pIDA ahIM A te dara varSe megharAjAnI ciMtA. vadhAre varSe te ya paMcAta, e che Ave te ya upAdhi, tyAM dukALa jevuM hotuM nathI. devatAomAM asaMkhyAta jejana dUra uDIne javAnI addabhUta zakti hoya che ane aneka rUpa karavAnI ajaba tAkAta hoya che. jevuM rUpa levuM hoya tevuM rUpa IcchA thatAMnI sAthe ja teo karI zake che. bhejananI IcchA thatAM suMdaramAM suMdara, uMcAmAM UMcA,
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ parama tatva prakAza ISTa, miSTa ane svAdiSTa pudagale emanI sAme AvI jAya che ane IcchA pramANe grahaNa karI le che. te pugale kriya jAtinA hoya che ane suMdara rUpa-raMga sugaMdha ane mRdu sparza yukta hoya che. atyaMta ISTa ane mane jJa hoya che. te pudagale grahaNa karatAMnI sAthe ja emane tRpti thaI jAya che ane grahaNa karyA pachI paNa khUba AnaMda thAya che. devatAo apUrva zaktizALI mahAna prabhAvazALI, atyaMta sauMdaryazALI ane ajoDa vaibhavazALI hoya che. e de rUparUpanA aMbArasamI devAMganAo sAthe sveccha kriIDA kare che e de devAMganAo sAthe nAca gAna, krIDA ane beMga vilAsa kare che. Ama emane amuM khyAta varSane dIrghakALa paNa AvA anerA AnaMda-pramoda ane vilAsamAM capaTInI jema pasAra thaI jAya che. duHkhanI DI miniTe paNa varSo jevI dIdhuM lAge che ane sukhanA hajAro varSe paNa paLa-vipaLa jevA lAge che mATe ja saMgrahaNI sUtra kAra vyaMtara devenA sukhanuM varNana karatAM jaNAve che ke tahiM devA vaMtariyA, varataruNI gIya vAIya veNaM / niccaM suhiyA pamuIyA, gayapi kAla na yAti // vyaMtara deve ATalA sukhI hoya che. jyAre A te mAnika devanA sukhanuM varNana cAle che. vimAnika devenuM sukha te vyaMtaradeve karatAM atyaMta adhika hoya che. emane kamAvavAnI, vyApAranI ke koI gumAvavAnI ciMtA hotI nathI. haMmezA khUba harSa ane AnaMdamAM hoya che e devene asaMkhyAta varSanA pa parma ane sAgaropamenA dIrgha kALamAM ja rAya kaMTALe Avate nathI. atyaMta sukha, zAMti ane AnaMdamAM temane sarva kALa
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna caudamuM 197 vyatIta thAya che. devatAone eka-eka bhegamAM babbe hajAra varSa pasAra thAya che, evuM te temanuM bhega sukha hoya che ane devI nATakamAM paNa babbe hajAra varSa vyatIta thAya che. manuSya je evuM devatAI nATaka jue te cha mahInA sudhI ume ne ubhe rahe teya tene bhUkha, pyAsa ke thAka lAge nahi evA adrabhUta devInATaka hoya che. AvA devatAI mahAna sukhane anubhava karanArA, atyaMta sAmarthya zIla mahAka devenuM apUrva sukha hoya che. A vaimAnika deve karatAM paNa muktimAM birA jatA muktAtmAone samaye samaye ane ta gaNuM sukha hoya che. IdanuM sukha denA mAlika iMdra deve karatAM atyaMta sukhI ane samRddha hoya che IdronuM AyuSya sAgaropamanuM hoya che. [, keDa eka keDane guNAkAra karatA je rakama Ave tene 10 kaDAkaDI kahevAya. evA 10 keDa keDI papamanu eka sAgaropama thAya che.] Idro lAkhe vimAnanA mAlIka hoya che. lAkhonI saMkhyAmAM IMdranA AtmarakSaka deve hoya che, hajAronI saMkhyAmAM IMdranA sAmAnika deve heya che ane emanI atyaMta manohara ane rUpALI idrANIo hoya che te paNa atyaMta sAmarthya zALI ane vaibhavazALI hoya che. asaMkhyAtA deve upara emane hUkama cAle che. vaimAnikadevalokanA IMdrane emanA AyuSya daramyAna keDe devIo thaI jAya che. kAraNa ke devInuM AyuSya vadhAremAM vadhAre papa palyopamanuM heya che. ane IMdranuM sAgaropamanuM AyuSya heya che. idranI kAMti addhi-siddhi ane samRddhine pAra hetuM nathI. sAmAnya deve
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ minim 9i8 dharma tatva prakAza karatAM IdranI tAkAta atyaMta adhika hoya che, ene vaibhava ane sAmarthya anupama hoya che ane teo atyaMta tejasvI ane yazasvI hoya che. temanuM sukha paNa avarNanIya ane atyaka hoya che. AvA iMdra karatAM paNa anaMtagaNuM sukha siddhi paramAtmAne muktimAM hoya che. sarvArthasiddhanA devenuM sukha - iMdra karatAM paNa atyaMta sukha sarvArtha siddhanA devone heya che. sAMsArika sukhanA hisAbe vadhAremAM vadhAre sukha sarvArthasiddhanA deve heya che. temanAthI vadhAre sukha keI paNa saMsArI jIvane hotuM nathI. pagalika sukhanA hisAbe sarvArtha siddhanA deve ghaNu sukhI hoya che. nIcenA kalpavAsI devene yuddha tathA ISya AdinA kAraNe duHkha paNa hoya che. tevuM duHkha sarvArtha siddhanA devene hetuM nathI. e devenuM AyuSya 33 sAgaropamanuM hoya che. ATalA dIrgha kALanA AyuSya dara myAna keI paNa divasa emane duHkhanuM nAma nizAna hatuM nathI. matalaba te deva mahAna sukhI hoya che. mATe ja saMgra haNI sUtrakAra pharamAve che ke sarvArtha siddha vimAnamAM vasanArA vA vicArA gaLata suphI" devane alpavikAra ane anaMta sukha hoya che. AvA sarvArtha siddha denA karatA paNa anaMta gaNuM sukha muktimAM hoya che, tevA muktinA sukhanuM varNana zAstrakAroe nimna gAthAomAM karyuM che. yatsaukhyaM cakrizakrAdi padavI bhoga saMbhavam / tato'nanna guNaM teSAM, siddhAvaklezamavyayam / guNasthAnakamAroha // 13 //
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ - ~ ~- - ^^^ vyAkhyAna caudamuM cakavartI ane zakrendra vagerene padavI, azvarya tathA bhogathI je sukha utpanna thAya che, tethI anaMtagaNuM sukha mANanA viSe siddhaparamAtmAone heya che ane te sukha kaleza vagaranuM ane avicala hoya che. suraguNasuhaM samattaM savvaddhA piMDiMaM aNaMtaguNaM / naya pAvaI mutti suha, aMtAhibaggavahiM // panavaNAsUtra bhAvArtha cAre prakAranA devenuM traNe kALanuM samasta sukha bhegu karavAmAM Ave, ane tene anaMtagaNuM karavAmAM Ave ane ene anaMtIvAra vage karavAmAM Ave, ATaluM bhegu thayeluM sukha paNa muktinA sukhane pahoMcI zake nahi. navi asthi mANusANaM na sukkhaM neva sacadevANaM / jaMsiddhANaM sukkhaM avvAbAhaM ugayANaM // pannAvaNAsutra duniyAnA samasta manuSyone je sukha nathI ane jagatane samasta devene je sukha nathI, te sukha avyAbAdha paNAne pAmelA siddha paramAtmAone hoya che. ia siddhANaM sokkhaM agovamaM nasthi tamsa ovammaM / kiMca viseseNitto sArikkhAmiNaM sugaha vocchaM // zrImalayagirijI mahArAja kRta zrI Avazyaka sUvanI vRttimAM uparyukta kaloka rajU karI e batAvavAmAM AvyuM che ke-jagatamAM koI evI upameya vastu nathI ke jenI sAthe siddha paramAtmAnA sukhane upamAna ApI samajAvI zakAya.
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ v dhama tatva prakAza matalaba siddha paramAtmAnA sukhanI sarakhAmaNuM thaI zake tevI koI vastu A jagatamAM astitvamAM nathI. chatAM jagatanA che je sukha dvArA samajI zake te sukhanuM varNana karIne tenAthI anaMtagaNuM sukha siddha paramAtmAnA AtmAne eka samayamAM thAya che. siddhassasuhogasi, sambaddhA piMDiaM jaIhavejjA / . so'NatavaggabhaIo, sadhyAgAse na mAIjjA / / ghannavaNAhUtra" siddha paramAtmAnA eka samayanA sukhanI rAzine traNe kALanA sukhe vaDe guNAkAra karavAmAM Ave ane ene anaMta anaMta vAra vargathI bhAgavAmAM Ave te paNa anaMta vargathI bhAgavAmAM Avela te sukha samagra AkAzamAM paNa samAI zake nahIM. | muktimAM sunuM varNana karavAthI dharmanuM chellAmAM chelluM yAne aMtima phaLa je che tenuM varNana karyuM eTale dharmanA phaLa rUpa trIjA viSayanuM varNana thayuM. have varna kone phaLe e cothe viSaya AgaLanA vyAkhyAnamAM samajAvavAmAM Avaze. muktimAM sAdhana vagara sukha zI rIte? ahIM ApaNane eka taka thaze ke A lokamAM jagatanA chene e chu ke vastu je kaMI sukha thAya che, te sukha kaI paNa sAdhana dvArA thAya che, jema keI suMdara strIne joIne AnaMda thAya che, ane savAdiSTa bhejana ArogavAthI majA Ave che. te AnaMda vAdA vasatu dvArA ApaNane thAya che.
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna caudamu 201 matalakha ApaNane je sukhanA anubhava thAya che te sAdhana dvArA thAya che. atyAra sudhInA vaSa~na dvArA siddha paramAtmAnA sukhanAM parimANu-mApanA viSaya samAjye, have siddha paramAtmAne mAkSamAM sukhanA sAdhanAnA abhAve paNa daivI rIte sukha thAya che te viSaya have ApaNe samajavIe chIe. ApaNe vicAra karIzuM te samajI zakAze ke keTalIka vakhata mukhanAM sAdhanA dvArA ApaNane sukha thAya che ane keTalIka vakhata duHkhanA kAraNeA dUra thatAM sukha thAya che, jemake eka mANasane janmaTIpanI sajA thatAM varSothI e kedamAM duHkhI duHkhI avasthA bhAgavI rahyo che, tene sakhata majUrI karavI paDe che, jelara taraphathI pUrI satAmaNI, khAvAnuM ThekANuM nahi, e bicArA keMdI khUba duHkhI thaine kalpAMta karai che, khUba raDe che ane vilApa kare che, he bhagavan! huM A bhayaMkara kedakhAnAmAMthI kayAre chUTIza! manuSya hevA chatAM nAyakI jevA ghora duHkhA huM ahIM anubhavI rahyA chuM, AnA karatAM jIvanA ata AvI jAya te| A duHkhathI chUTakAro thAya ! AvA bhaya kara duHkhe! sahana karatAM karatAM varSo pasAra thaI gayA. chatAMya hajI kaMi ThekANuM paDatuM nathI, evAmAM banAva e ane che ke-tyAMnA rAjAne tyAM putranA janma thAya che ane putranA janmanI khUzAlImAM rAjA tamAma kedIone cheADI mUke che kAraNa ke kahyuM che ke yuvarAjAbhiSeke OM, parA pamaryane | putra janmani vA mokSo baddhAnAM pravidhiyate //
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ re dharma tatva prakAza pele janma kadI paNa chuTe thAya che. e janma kedIne savAra thatAM ja jelara dvArA khabara ApavAmAM Ave che ke tame AjathI kedathI chUTA che, tamane choDI mUkavAmAM Ave che, tame have svataMtra che, jyAM javuM hoya tyAM jaI zake che. A sAMbhaLatAM ja kedI ekadama kedamAMthI bahAra nIkaLe che. keda mAMthI chUTo thatAM bahAra nIkaLatAM enA AnaMdanI kaI avadhi nathI. khUzI khUzI thAya che. hajI ene snAna karyuM nathI. vadhelA dADhI mUcha ane vALanI hajAmata karAvI nathI, kapaDAM phATavA tUTayA che. chatAM enI khUzIne pAra nathI, jIMdagImAM je AnaMda anubhavyA nahote te apUrva ane anupama AnaMda Aje ene thAya che. atyAre enI pAse kaI paNa viSayasukhanA ke gopabheganAM kaI evA sAdhane nathI, nathI bAyaDI, kare ke dhana chatAM ene zAthI AnaMda thAya che ? AthI samajI zakAya che ke bAhya sukhapaganA sAdhana vinA paNa AtmAne AnaMda thAya che. e kedI bahAranA sukhanA sAdhanA abhAve paNa sukhI ane AnaMdI jaNAya che. bole A sukha zenuM ? bhayaMkara duHkhathI mukta thaye, kedathI chUTa. teno tene AnaMda che. te zuM muktAtmAe saMsAranA duHkhathI mukta thayA tene temane AnaMda che? zuM duHkhAbhAvanuM nAma mukta che? keTalAke ema mAne che ke muktimAM dukhane abhAva che eja sukha che. paNa e mAnyatA barAbara nathI, duHkhanA abhAvane jo sukha mAnavAmAM Ave te sukhane abhAva enuM nAma duHkha e vastu AvIne ubhI raheze. eTale sukha ane duHkha jevI
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna caudamu 203 kAI vastu ja rahetI nathI. mATe duHkha e vastu jIddI che ane sukha e vastu paNa judI che, jo ema na heAta tA sukha ane duHkha anenA paNa eka sAthe keTalIka vakhata anubhava thAya che te thAya nahi. jemake eka vyApArIne eka tarapha vyApAramAM khUbaja naphA thayA tethI tene khUbaja khUzI thAya che. ane bIjI tarapha teja vakhate emane khakhara maLyA ke tamArA putranuM mRtyu thayuM che. eka tarapha paisA maLyAnA anAkhe| AnaMda che jyAre bIjI tarapha putranA mRtyuthI duHkha thAya che. sukha ane duHkhanI, hu ane viSAdanI A ghaTanA eka ja samaye khanavA pAme che tethI samajI zakAya che ke sukha ane duHkha e parasparanA abhAve thanArI vastu nathI paNu ane tadna svataMtra vastu che. eka mANasa janmanA rogI che, bhayaMkara rAgathI rAja rIkhAya che, asahya vedanA thAya che, acAnaka ene roga maTI jAya che. tame kahezeA ke acAnaka roga kevI rIte maTI jAya ! te vastu tamane eka udAharaNa dvArA samajAvIzuM. mahAna dhanapati rokaphelaranuM dRSTAMta amerikAnA mahAna dhanADhaya rAkaphelaranuM nAma bahu jANItu che, tenI pAse aDhaLaka sa'patti hatI, dAsa dAsI, neAkara cAra, lAgavaga, khAga maMgalA ane bagIcA vi. adyatana sagavaDothI sabhara tenA prAsAda hatA, koI vAtanI grupa ke khAmI nahotI, ene mana paisA e ja sarvasva hatuM. paisAthI adhuM ja kharIdI zakAya che, paisA che te badhuM che. duniyA mArI gulAma che, mane kAMya roka Toka nathI, hajAro mane salAma
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 dhama tatva prakAza bhare che. Ama enA ghama'DanA pAra nahAtA paNa eka vakhata tenI kAyA rAgeAthI gherAi ane zarIramAM asahya vedanA thavA lAgI, pANInI jema paisA kharcI ne dUra karavA vividha upAye cekhavAmAM AvyA. prakhyAta DokaTarA cAmara pharI vaLyA khUbaja sAravAra ane TrITamenTa karavAmAM AvI, vividha auSa dhopacAra karavAmAM AvyA paNa kemeya tenA pheMga maTaye nahI tyAre tene garva gaLI gayA, e khelavA lAgyA ke kayAM gayA e badhA mArA priya snehIo ke je ema kahetA hatA ke ame tamArA mATe marI phITavA taiyAra chIe. Aje mArUM A da kAi ja dUra karI zakatu nathI. huM samajatA hatA ke paisAthI badhu banI zake che, paNa e mArI gabhIra bhUla hatI, Aje ATa ATalI sAravAra, ATa ATalA auSadhe, DAkaTaro ane TrITamenTa karavA chatAM mArI vedanAne kaI e chI karI zakyu nathI, te rAtre kaphelara evA saMkalpa karyo ke jo mArA A roga maTI jAya te huM chUTe hAthe mArI sapattine vyaya karu ! ane teja rAtre ane roga maTI gaye, tenu darda dUra thai gayuM, DokaTarA ane auSadhe je kAma na karI zakayA te kAma saphralpa baLe thayu { Will Power) zubha kalpa aLamAM anerI tAkAta rahelI che. matalaba A rIte acAnaka paNa roga maTI jAya che. A rIte pelA rAgInu hRdUra thayu' eTale e rAjI rAjI thai gaye. e Ama khUzI thaine beThA hatA, teTalAmAM acAnaka makAnanI bhItatUTI paDI, eTale dhrAsakA lAgyA, raiga maTayAnA AnaMda ane makAnanI bhIMta paDayAnuM'duHkha. Ama sukha ane duHkha banne sAthe thAya che,
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ MA bhyAkhyAna caudamuM eka bhUkhyA mANasane khUbaja bhUkha lAgI che, khAuM khAuM karI rahyo che, AMkhe aMdhArA ane cakkara Ave che te vakhate koI udAra mANasa tene sAruM bhojana Ape che, tethI tene khUba AnaMda thAya che ane AnaMdathI te bhejana ArogI rahyo che, teTalAmAM acAnaka uparathI pasthara paDe che ane enA mAthAmAM vAge che te lohI luhANa thAya che ane tethI te tyAMthI deDo paNa deDatA deDatA kAMTe vAge. patthara ane koTe vAgyAnuM duHkha paNa che ane bhajana maLyAne AnaMda paNa che, Ama sukha ane duHkha sAthe thAya che. eTale duHkhane abhAva e sukha ane sukhane abhAva e dukha e vAta, e mAnyatA barAbara mathI. eTaluM jarUra che ke duHkhane, upadravane ane bhaviSyanA bhayane abhAva thatAM AtmAne jarUra AnaMda thAya che, siddha paramAtmAne koI paNa jAtanuM duHkha, ke I paNa jAtane upa drava ke kaI paNa jAtano bhaya che nahIM. bhaviSyamAM kadIya thavAne nathI eTale siddha paramAtmAne haMmeza mATe tamAma dukhone abhAva che, chatAM siddha paramAtmAne duHkhanA abhAvarUpa sukha che ema nahi, paNa siddha paramAtmAne muktimAM ajaba, anupama, ajoDa, alaukika ane asAdhAraNa sukha che te judu ja che. eTale duHkhane pUrNa abhAva paNa che ane anupama anaMta sukhane saddabhAva paNa che, te kaI rIte ane kenAthI che, te have ApaNe samajAvIzuM.
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 333====== mAne vyAkhyAna paMdaramuM bAra 488EBE.BE884 siddha paramAtmAnuM sukha ApaNane jyAre jyAre jJAna thAya che, tyAre indriya dvArA thAya che athavA zabdo zravaNa karIne jJAna thAya che. matalaba ApaNane jJAna thavAmAM koIpaNa sAdhananI jarUra rahe che. paNa AtmAne jyAre kevaLajJAna thAya che tyAre kevaLa jJAnathI loka ane alakanuM saMpUrNa jJAna thAya che, temaja kevaLa darzanathI loka ane alakanuM saMpUrNa darzana thAya che. A jJAnamAM yAne kevaLajJAna ane kevaLadarzanamAM Indriya vigere sAdhananI jarUra nathI rahetI. eTale jema sAmAnya mANasane matijJAna ane zrutajJAnamAM Indriyo vi. sAdhananI jarUra hoya che, paNa kevaLajJAna ane kevaLadarzanamAM keIpaNa sAdhananI jarUra rahetI nathI. tevI ja rIte dunyavI sukhane mATe bAhya sAdhananI jarUra paDe che. paNa AtmAnA sukhane mATe bAhya sAdhananI jarUra rahetI nathI. AtmAnuM sAcu sukha e svAbhAvika che ane te Atmajanya che, Atmika che, ATalI spaSTatA pachI have ApaNe AgaLa cAlIzuM AtmAne kevaLajJAna ane kevaLadarzana thayA pachI te jJAna ane darzana dvArA tamAma padArtho ane tenuM saMpUrNa svarUpa pUrNa rIte pratyeka samaye jANe che ane jue che. kevaLajJAna
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna paMdaramuM ane kevaLadarzana pragaTa thayA pachI kyAre paNa enA vinAza thatuM nathI paNa e kAyama rahe che kevaLajJAna ane kevaLadarzana e AtmAnA svAbhAvika guNo che ane te kSAyika bhAvanA che. kSAvika bhAvathI AtmAmAM je guNe pragaTa thAya che te AtmAne svAbhAvika guNa hoya che. ane te guNa AtmAmAM sadAkALa kAyama rahenAra hoya che. te guNane kayAre paNa vinAza thato nathI te guNa kadI paNa dabAtuM nathI, avarAto nathI. eTale AtmAmAM kSAyika bhAvanA je je guNe pragaTa thayA che te kAyama rahenArA che. tevI ja rIte je AtmAne kevaLajJAna ane kevaLadarzana jayAre pragaTa thAya che te paNa haMmeza mATe-kAyama rahe che. kAraNa ke kSAyika bhAvathI pragaTa thanArAM guNe te AtmAnA svAbhAvika guNe che, tethI kevaLajJAna ane kevaLadarzana pAmyA pachI kayAreya AtmA akevaLI thatuM nathI. kAyama mATe kevaLajJAnI ja rahe che. kevaLajJAna thayA pachI ja AtmAnI mukti thAya che, e anAdikALane niyama che. emAM kyAreya paNa pharaka paDato nathI eTale kevaLajJAna ane kevaLadarzana pAmyA pachI caudamAM guNasthAne ArohaNa karIne bAkI rahelA sakaLa kamano vaMsa karIne AtmA mokSamAM jAya che. badhAnA mATe A sarakho niyama che. emAM koI divasa pharaka paDato nathI. AmA karma mukta thAya eTale siddha paramAtmA kahevAya. muktimAM gayA pachI paNa, siddha thayA pachI paNa haMmeza mATe kevaLajJAna ane kevaLadarzana kAyama rahe che. eTale siddha paramAtmA kevaLajJAna kevaLadarzana dvArA pratyeka samaye rUpI ane arUpI tamAma padArthone jANe che ane jue che.
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama tatva prakAza AtmAmAM jJAna ane dazana cAne jAvAnI ane jovAnI zakti bharapUra che, akhUTa che, anata che ane svAbhAvika che, tema AtmAmAM sukha paNa svAbhAvika che, temaja siddha para mAtmAne karmAMnuM dabANa, kamanuM AvaraNa haTI javAthI jema AtmAne jJAna ane dana, jANavAnI ane jovAnI zakti peAtAnI meLe ja svAbhAvika pragaTa thAya che, tema AtmAne sAcA suane rokanAra-AvaranAra karma haTI javAthI-nAza thavAthI sukha paNa svAbhAvika pragaTa thAya che. jema kevaLajJAnIne jJAna karavAmAM kei paNa sAdhananI jarura rahetI nathI, tema siddha paramAtmAne sukhano anubhava karavAmAM paNa kAI paNa sAdhananI jarUra rahetI nathI. jema pAtALa kurvAmAMthI pANInA jharA vahevA mAMDe che, pAtALakuvAmAMthI pANIne dhAdha jema svabhAvika vahe che. e raikayu. rakAtu' nathI. e pANIne kADhavAmAM jarAya mahenata karavI paDatI nathI. kemake e pANI a'darathI svAbhAvika nikaLe che tevI ja rIte AtmAmAM pazu saM ka`ne 'sa thatAM sukhane dhodha pragaTa thAya che. te sukha kAithI rAyu rokAtu nathI, kAi tenA avarodha karI zake nahi, kemake sukha e AtmAne ravAbhAvika guNu che. A pramANe sakaLa kanA dhvaMsa thatAM AtmAmAM badhAya guNA pragaTa thAya che. jema sUryanA prakAza vAdaLAthI DhaMkAya che, avarAya che, ghera vAdaLAthI aMdhakAra chavAya che. dhALe divase jANe rAtri jevA bhAsa thAya che, paNa joradAra pavana dvArA e vAdaLA jyAre vikharAya che ane AkAza nirmaLa ane zuddha thAya che, tyAre sUryAMnu teja-prakAza pragaTapaNe Apa 20.
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhavpAna padarasa' Nane dekhAya che. jagatamAM ajavALA ajavALA patharAya che. e prakAza puMjane pragaTa thavAmAM tela-dIvela dIveTa ke kaDIyA vigere sAdhananI jarUra paDatI nathI, kAraNa ke e prakAza, e. teja sUryane ratnanuM svAbhAvika che, tema karmane dhvaMsa thatAM sukharUpa svAbhAvika guNa pitAnI meLe pragaTa thAya che ane te anupama sukhane anubhava siddha paramAtmAne siddhAvasthAmAM yAne muktimAM pratyeka samaye utkRSTamAM utkRSTa thAya che, tene ja anupama ane parama sukha kahevAmAM Ave che. evA paramapade sthita thayelA paramasukhane anubhava kara nA siddha paramAtmA hoya che. A viSaya atyaMta sUkSma che, chatAM sakSama buddhithI vicAra karatAM samajI zakAya tema che ane zraddhAmAM paNa AvI zake tema che. A vastu ApaNA magajamAM barAbara besI jAya ane barAbara ThasI jAya te sukhanA abhilASI AtmAne muktinA sukhanI abhilASA jAgyA vinA rahe nahi. jyAre A viSaya hadayamAM sacoTa besI jaze tyAre AtmAne muktine utkaTa abhilASa jAgaze, muktimArganI ArAdhanAmAM AtmA apramattapaNe tatpara thaze ane khUba suMdara ArAdhanA karIne thoDA ja bhavamAM muktidhAmamAM sIdhAvaze. AtmAne saccidAnaMda svarUpa kahevAmAM Ave che, tene paNa e ja artha che. sahajAnaMda svarUpa-haMmezAM rahenAre yAne zAzvata jJAnamaya ane AnaMda svarUpa AtmA che. AtmAne 14
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 Sama tatva prakAza umum mummum sahajAnaMdI paNa kahevAmAM Ave che, kAraNa ke tene paNa e ja artha thAya che. matalaba AtmA svAbhAvika AnaMdamaya che-AnaMda savarUpa che. AnaMda kahe ke sukha kahe eka ja vAta che. sAce AnaMda e AtmAne guNa che. AnaMda jyAre pUrNa paNe pragaTa thAya pachI ene e AnaMdanA mATe keI paNa sAdhananI jarUra rahetI nathI. eTalA mATe zAstrakAra siddha paramAtmAne siddhA naMta catuSTaya" nuM vizeSaNa Ape che. * guNasthAnaka kramArehamAM nimna traNa gAthAo dvArA siddha paramAtmAne muktAvasthAmAM sakaLa kamane kSaya thatAM je guNe pragaTa thAya che tenuM varNana karavAmAM AvyuM che. A rahI e gAthAo. ananta kevalajJAnaM, jJAnAvaraNasaMkSayAt / janarad vana , rAvaLa kSAt | zarU0 || zuddha samyaktva cAritra, kSAyike mohanigrahAt / kanane suNa , veda vira kSAta jamAta | zarU ? II AyuSaH kSINabhAvatvAt , siddhA nAmakSayA sthitiH / nAma-gotra kSayAdevAmUrtA'naMtAvagAhanA / / 132 // zrI siddha paramAtmAne jJAnAvaraNIya karmane sarvathA kSaya thavAthI kevaLajJa na darzanAvaraNIya kamane sarvathA kSaya thavAthI anaMta darzana, mohanIyakarmane sarvathA kSaya thavAthI. anaMta sukha, aMtarAyakane kSaya thavAthI anaMta vIrya, vedanIya
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAkhyAna padazyu krarmonA sathA kSaya thavAthI ana'ta sukha, AyuSyakramanA sarvathA kSINa thavAthI-akSaya sthiti, nAmakanA sarvAMthA kSaya thavAthI arUpIpaNuM ane geAtra karmInA srathA kSaya thavAthI agurulaghu guNa pragaTa thAya che. siddha paramAtmAnA sukhanu varNana aneka granthAmAM jovA maLe che. guNasthAnaka kramArAhamAM kahyu che ke yadArAdhyaM ca yatsAdhyaM yad dhyeyaM yaccadurlabham / cidAnandamayaM tattaiH saMprAptaM paramaM padam // 134 // je ArAdhya che, sAdhya che, dhyeya ane je atyaMta kaSTa prApya che te jJAnanaMdamaya parama mAkSapadma zrI siddha bhagavatAe prApta karyu che. iyakAlasavvatittA, atulamubayANaM / sAsayamavvAbAI, ciTThati suhI suhaM prattA || ' zrI. pannavaNA ' siddha bhagavaMtA niSTitAtha hAvAthI sava kALamAM tRpta thayelA che. jene kAInI sAthe tulanA- ke upamA na ApI zakAya evA zrI siddha bhagavaMte haMmeza mATe sukhI hAya che. Li
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ sImamAM kAma mANe vyAkhyAna seALamu. atyAra sudhImAM TUMkANamAM traNa viSaya upara ApaNe vive cana karI gayA. have "dha kAne phaLe ?" e ceAthe viSaya AjathI ApaNe zarU karIe chIe. 66 dazavaikAlika sUtranI prathama gAthAmAM zrI khAya zayya bhavasurIzvarajI mahArAja " dhaNo maMjI muninuM " e patra dvArA dhama e utkRSTa magaLa che ema matAvI ApaNane dhanu' mahatva samaLave che, " ahiMnA paMcamotA' e pada dvArA dharmanuM svarUpa samajAve che. "revANi saMgama kRtti' e patra dvArA dhasI AtmAone deve paNa namaskAra kare che ema samajAve che. enA matalaba e thayA ke dhamI AtmA dharmanI ArAdhanA karI aMte paramAtmA ane che. ane devA ane dhruvendronA pazu pUjya ane che. matalaba dhama karanAra AtmA paramAtmA ane che. savervopari mane che ane sapUrNa sukhanA bhAktA ane che. mukti e dharmanuM sarvopari a Mtima phaLa che, mATe mA traNe viSaya ApaNe sakSepathI pUnA vyAkhyAnAmAM carcyA che. d 66 gaccha dhame sacA maLe " e patra dvArA dhama kAne phaLe ? e samajAve che, matalaba "dharma kAne phaLe ? viSaya have samajAvavAmAM Ave che. ,, e ceAthA
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAkhyAna soLamuM ~ ~ ~ ~~ dhama kene phaLe? dharma e yogya Ane phaLe che paNa agya AtmAne phaLa nathI. jemake anAjamAM ugavAnI zakti che, chatAM anAjanA thele thelA bharIne samudranA kinAre cA khArI bhUmimAM vAvavAmAM Ave te eka paNa dANa ugaze nahi, paNa badhA ya dANA khArarUpe pariNamI vinAza pAmaze, paNa enuM e anAja phaLadvapa, mIThI, kALI ane egya bhUmimAM vAvavAmAM Ave te eka dANAnA so dANA utpanna thaze. 100 dANAnA dasa hajAra ane dasa hajAra dANAnA dasa lAkha dANu utpanna thaze. anAjamAM ugavAnI zakti hovA chatAM khArI bhUminA kAraNe gyatAnA kAraNe vAveluM anAja jema niSphaLa jAya che, tevI rIte paramAtmA jinezvara deve kathana karelA dharmamAM phaLa ApavAnI anerI tAkAta hovA chatAM, vyaktinI agyatAnA kAraNe tevuM phaLa maLI zakatuM nathI, temAM dharmanI kasara nathI paNa ApaNI kasara che. jarUra che gyatAnI je ApaNe AtmA egya bane te dharma jarUra phaLe. zrIpALa mahArAjAne bhayaMkara ubara jAtine koDha roga hatuM, paraMta zrI siddhacakrajInI eka ja oLInI ArAdhanA karatAM te keDha roga mULathI nAza pAmyA ane kAyA kaMcana jevI suMdara banI gaI. emanI mAtA paNa emane na oLakhI zakI, evI suMdara ane tejasvI emanI kAyA banI gaI. zrI siddhacakrajInA ArAdhanathI ane tenA havaNa jaLathI koDha roga karI
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 dharma tatva prakAza kayAre paNa uthale na mAre evI rIte mULathI nirmULa thayA. temaNe zrI siddhacakajInuM haraNa jaLa 700 keDhIAonA zarIra para chAMTayuM, jethI e sAtase keDhI Ane keDha rega paNa mULathI nimULa thAya che-nAza pAme che. siddhacakajIne ke gajaba prabhAva! Aje dhoLA cAThA ya jatA nathI. vartamAnakALe aneka AtmAe zrI siddhacakajInI oLInI ArAdhanA kare che. zarIre havaNajaLa paDe che, chatAM koDha - regavALAnA dheLA cAThA ya dUra thatAM nathI. temane pUchaze kema kaMI anubhava thayA? keTalI ya oLI karI chatAM ya amane to kaMI dekhAtuM nathI ema javAba emanA taraphathI maLaze. are e leke bole che ke enI karI karIne thAkayA ane havaNa jaLa paDIne thAkyA paNa amane te kaMI dekhAtuM nathI. AvA lekenI vAta sAMbhaLanAra paNa zaMkita banI jAya ke zuM zrI pALa mahArAjAnI vAta sAcI haze ke pachI kevaLa ene mahimA gAvAmAM AvyA che, A rIte e taddana sAcI vAta hevA chatA e satya vastu upara paNa mANasa zaMkAzIla bane che, paNa A vastu barAbara nathI. zrIpALa mahArAjAne zrI siddhacakanI eka eALInI ArAdhanA ane enA havaNajaLathI uMbara jAtine bhayaMkara cepI koDha roga paNa mULathI nirmULa thaye. e vAta se TakA sAcI che, pUrNa satya che, tema ja atyAre oLInI ArAdhanA karanAranA dhaLA cAThA paNa maTatA nathI, e vAta paNa sAva sAcI che. Ama banavAnuM zuM kAraNa? e samajavAnI khAsa jarUra che.
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 211 vyAkhyAna soLamuM A vastunA rahasya-marmane je samajavAmAM na Ave te ApaNe paNa zaMkAzIla banI jaIe, zraddhA bhraSTa banI jaIe ane mAnavajIvanane hArI jaIe. gItAjImAM paNa kahyuM che ke"saMpAyAtma nirUta" zaMkAzIla AtmAne aMte vinAza thAya che yAne te zraddhAbhraSTa banI jIvanane hArI jAya che. mATe zrI siddhacakrajInA ArAdhanathI zrIpALa mahArAjAne ATaluM badhuM phaLa maLyuM, mULathI koDha roga dUra thaye, aDhaLaka Rddhi-siddhi maLI, nava dezanuM rAjya maLyuM, nava strIo thaI, nava putra thayA ane aMte kALa karI navamAM devalokamAM utpanna thaze ane navamA bhave mukti pAmaze Ama emane kema phaLyuM ? ane ApaNane kema phaLa maLatuM nathI ? tenuM zuM kAraNa? kahevuM ja paDaze ke zrIpALa mahArAjA egya hatA. emanAmAM rahelI bhAvanA ane bhAlalAsa keI ane hate. zrIpALajInI gyatA zrIpALajIe kyAre paNa emanA jIvanamAM game tevA kaparA kALamAM paNa aniti ke atyAcAra karyo nathI. durAcAranuM nAma nahi, kyAre paNa parastrI sAme kharAba daSTi karI nathI. parastrIne teo mAtA-bahena tulya samajatA hatA, buru kare tenuM paNa bhaluM karavA tatpara rahetA hatA, dhavalazeThe temanuM buru karavAmAM jarAya kasara rAkhI nathI. eka vakhata dhavalazeThe zrIpALajIne samudramAM pheMkI dIdhA DumanuM kalaMka ApyuM, chevaTe sAtamA mALe jyAM zrIpALajI sUtA hatA tyAM khaMjara laIne mAravA mATe jAya che. paraMtu puNyazALI zrIpALa mahArAjAnuM puNya tapatuM hatuM,
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 dharma tatva prakAza puNyazALIne vALa vAMke karavAnI kenAmAM tAkAta che? mATe ja anubhavIonuM kahevuM che ke vane jane zatrujalAgni madhye mahArNave parvata mastake ca / suptaM pramattaM viSama sthitaM vA rakSanti puNyAni purAkRtAni // puNyazALI vanamAM hoya ke vastImAM hoya ! zatru-jaLa ane agni dvArA bhayaMkara upadrava thatAM hoya ! mahAsamudra hoya ke unnata girizcaMga hoya, sUtelA hoya ke jAgatA haya, sarvatra sarvadA sarvathA pUrvakRta puNya tenuM rakSaNa kare che. tema ja pApIne pApa paNa cheDatuM nathI kahyuM che ke - pApa chUpAyA nA chUpe, chUpe te moTA bhAga dAbI dabI nA chUpe, rUI lapeTI Aga. dhavalazeTha sAtame mALa caDI khaMjara dvArA sUtelA zrI pALa mahArAjAne mArI nAkhavA taiyAra thAya che. paNa dhavalazeTha cUke ane sAtame mALathI TheTha nIce paDaze. enuM e enuM ja khaMjara enAthI ja enI chAtImAM bheMkAya che ane enA prANa nIkaLI jAya che, rIdradhyAnanA baLe te tyAMthI sAtamI nArakImAM utpanna thAya che. jyAM 33 sAgaropamanuM utkRSTa AyuSya hoya che. matalaba asaMkhyAta varSo sudhI nArakInA ghara-bhayaMkara duHkhene bhega bane che. jayAMnI eka kSaNa paNa AtmAne hacamacAvI mUke tevI ane kaMpAvI mUke tevI bhayaMkara hoya che. atyAre e sAtamI nAkImAM che ane tIvra duHkhane bhegavI rahyo che. pApanA kevA mAThA phaLa che ane puNyanA kevA mIThA phaLa che,
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna sALamu 217 pApInuM javalaMta daSTAMta dhavalazeTha ane puNyazALInuM javalaMta udaharaNa zrIpALa mahArAjA che. zrI pALa mahArAjA sadAcArI hatA, nItimAna hatA, paraduHkhabhaMjana ane paropakArI hatA, buru karanAranuM paNa bhaluM karanArA hatA, bhalAInI bhAvanA hatI. AvI apUrva cegyatA hatI tyAre temane dharma phaLyo hato ane navapadajI phaLyA hatA. dhavalazeThanI aMtimavidhi savAranA vakhate zrIpALajIne khabara paDI ke mAravA AvanAra dhavalazeTha pote ja mRtyunA mukhamAM dhakelAI gayo. emane thayuM, arere ! bicAre marI gaye. savAranA vakhate loko paNa tyAM bhegA thAya che ane dhavalazeDanA pApI kRtyane phiTakAre che, sau dhikkAre che ke ke A adhama hatuM. Ama saue dhikkAra ane phiTakAranI jhaDI varasAvI, paNa zrIpALa mahArAjA tene jarAya phaTakAratA nathI. manathI paNa tenuM buruM citavatA nathI. ulaTI enI dayA khAya che ke arere ! bicAre marI gayo. tene potAnA upakArI mAnI tenI aMtima vidhi-agnisaMskAra pita-jAte ja kare che. kevI emanI yogyatA ! Aje ApaNane keI eka gALa copaDAve te ApaNe tene be copaDAvIe, pele be cepaDAve te ApaNe ene cAra copaDAvIe. ApaNuM cAle te enuM mULathI nikaMdana kADhIe, anyanI Rddhi siddhi ane samRddhi joIne ApaNane IrSyA Ave che, anItimaya jIvana jIvI rahyA chIe, vAtavAtamAM asatya vadIe chIe, cerI ane jArImAM pAchA paDatA nathI,
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 dharma tatva prakAza daMbha karavAmAM, kapaTa keLavavAmAM ane ThagAI ke chetarapIMDI karavAmAM pitAne bAhoza mAnIe chIe ane bahAdurI bakIe chIe ane uparathI belIe chIe ke pelAne ke banAvyA, ke sIsAmAM utAryo, dhoLe dahADe enI AMkhamAM dhULa nAMkhI kAma kADhI lIdhuM. A rIte belato jAya ane mUcha upara vaLa caDhAvate jAya, jema vadhAre sukha ane samRddhi maLe tema pApa vadhAravAnA aneka sAdhano vadhArIe, durAcAranA mArgo khUllA mUkIe, deva, guru ane dharmane bhUlI jaIe eTalu ja nahi paNa vakhata Ave bevaphA banIe, upakArI upara paNa apakAra karatA vAra nahi. kyAM ApaNI dazA? ane kayAM zrI pALajInI yogyatA! yogya ane aAgyamAM AsamAna pAtALa jeTaluM aMtara hoya che. e mahApuruSomAM apUrva regyatA hatI. apUrva uttamatA ane ane khI sajajanatA hatI. jyAre ApaNamAM bhArobhAra ayogyatA bharI che. pachI zrI siddhacakajInI ArAdhanA ane mahAmaMtra navakAra ApaNane zI rIte phaLe? zrI jinezvara deve prarUpele-kathana karela dharma jagatamAM ajoDa che, alaukika che ane asAdhAraNa che. jinezvara deve kathana karelA dharmanI sarakhAmaNImAM anya koI dharma AvI zake tema nathI. jema gaLa ane khaLamAM, suvaNa ane pittaLamA mahAna aMtara che tema anya hiMsAdikathI bharelA ghamanAM ane sarva jIvonI rakSAno upadeza ApanArA jaina dharmamAM paNa ghaNuM moTuM aMtara che. dharmanI ArAdhanA AtmAne dhIre dhIre mukti bhaNI laI jAya che. mahAna phaLa ApanAra A dharma zuM anItiorone
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna soLamuM 219 phaLe? durAcArIone-brone zuM phaLe? upakArI para apakAra karanAra adhAtmAone zuM phaLe ? bevaphA bananArA ane upa kArI prati paNa ceDA karanArA AtmAone A uttama dharma phaLe nahi emAM dharmanI kasara nathI paNa ApaNI kasara che. mATe je dharmanuM phaLa meLavavuM hoya te prathama gyatA prApta karo. AtmAne gya banAve. buru kare tenuM paNa bhaluM karavAnI bhalI bhAvanA rAkhe, paropakAramAM parAyaNa bane, durAcAra ane anItithI dUra rahe, keInuM buru na Icche, koInA burAmAM ubhA na rahe, keInIya paNa burAIne vicAra na kare. jyAre AvI gyatA keLavAze tyAre dharma avazya phaLaze e niHsaMdeha hakIkata che. AvA huDAvasarpiNI jevA kaparA kALamAM paNa dharma pitAne pace batAve che. dharma phaLe che. vartamAna kALamAM paNa dharma phaLe che ane navakAra maMtrane apUrva prabhAva anubhavAya che. enA keTalAka dAta have ahIM rajU karIzuM. eka pArasIbhAI vi. saM. 2012 nuM cAturmAsa bIjApuramAM (karNATaka) karI tyAMthI vihAra karI pUcha gurUdevAdi solApura padhAryA hatA. zaheramAM padhAravAnA AgalA divase nagara bahAranI zeTha ThAkorabhAI valasADavALAnI mIlamAM eka divasa mukAma karavAmAM AvyuM hatuM ane pU. AcArya mahArAjanuM pravacana rAkhavAmAM AvyuM hatuM. jeno uparAMta aneka pratiSThita jainetara paNa hAjara rahyA hatA. vyAkhyAna pUrNa thayA bAda eka pArasIbhAI pU mahArA
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza jazrIne kahevA lAgyA ke mahArAjazrI ! Apane upadeza amArA mATe te nakAmo che. kAraNa ke Ape te paraleka sudhAravAnI vAta karI ane ame te paralekane mAnatA nathI. pU. mahArAjazrIe te pArasIbhAIne khUba mIThAzathI pUchayuMH bhAI! tamArA mata pramANe je dharma kare te kayAM jAya? pArasIbhAIe kahyuM te bhistaramAM (svarga) jAya ane pApa kare te dejhakamAM (naraka) jAya. tyAre pU. mahArAjazrIe jaNAvyuM ke je amuka pramANamAM dharma kare te te bhista yAne svargamAM jAya e vAta barAbara che paNa huM tamane pUchuM chuM ke je mANasa De-saheja-bIlakula sAmAnya dharma kare te kayAM jAya! A sAMbhaLatA pArasIbhAI jarA vicAramAM paDI gayA ane kahevA lAgyA gurujI! A vAta te amAre tyAM nathI AvatI tyAre gurudeve punaH pUchyuM ke je sAmAnya dharma AcaravAthI svargamAM na javAya evI dharma-kiyA-yA puNya jeNe karyuM che ane dejhakamAM javAya tevA pApa karyA nathI te tevI vyakti kaI gatimAM jAya ? eTale pAchA pArasIbhAI muMjhAyA ane vicAramAM paDI gayA. tyAre guru mahArAje kahyuM ke evI ja rIte je mANase dejhakamAM javA jeTalA pApa nathI karyA paNa bahu ja ochA pApa karyo che ane dharmakaraNI jarA paNa karI nathI te te kyAM jAya? tamArA mata pramANe dejhakamAM ke bhIstaramAM e jaI zake nahi. mahArAjazrInI vAta sAMbhaLIne pArasIbhAI khUba ja muMjhAyA ane punaH vicAramAM paDI gayA ane kahevA lAgyA ke gurujI! A vAtane khUlAse te amAre tyAM nathI.
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna zALAmu eTale gurudeve kahyuM tyAre A vAta paNa tamAre tyAM adhUrI che. pArasIbhAInI jijJAsA vadhu jAgRta thaI tyAra pU gurudeve pArasIbhAIne samajAvyuM ke je mANasa eAchI dhama. " kriyA kare te mANasa thAya ane ochA pApa kare te janAvara gatimAM jAya ane manuSyagati ane jAnavaragati te ApaNuM najara samakSa che-najare joIe chIe tema ja bhasta ane dejhika tamArA zAstra pramANe siddha che ane bIjI vAta AtmAne tame amara mAno che tema ja bhIstamAM gayelI ane dejhakamAM gayelI vyakti tyAMthI pAchI nIkaLatI nathI. tyAMnI tyAM ja rahe che, ema tamArI mAnyatA che ane tame ahIM manuSya thayA che te tame ahIM kyAMthI AvyA? eTale pUrvajanma ane punarjanma na hoya te A vastu bane nahi eTale paraloka che, pUrvabhava ane punarjanma paNa che. A badhI vAta sAMbhaLIne pArasIbhAI khUba ja prabhAvita thayA. paralekane mAnavA lAgyA ane jyAM sudhI solApuramAM sthiratA hatI tyAM sudhI dararoja vyAkhyAna zravaNa karavA lAgyA navakAramaMtra zIkhyA ane nijane dhanya mAnavA lAgyA ane pU. mahArAja mane khUbaja ja AbhAra mAnavA lAgyA. jainAcAryonI jainetara bhAIne samajAvavAnI kaLA ane khI hoya che. enuM A javalaMta udAharaNa che. prasaMga parimala (27)" Aja pArasIne 12 varSa pachI amArA upara solApuranA AgevAna gRhastha zrI ThAkorabhAI dvArA patra Avyo. te patra vAMcavA je heI ane tene akSarakSaka utAre Apa
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ rarara dhama tatva prakAza vAmAM Ave che, jethI vAcakane khyAla Avaze ke vartamAna kALamAM paNa navakAra maMtrane ke ajaba prabhAva che. patranI nakala zrImAn pujaya A. deva lamaNasUrIzvarajI mahArAja tathA zatAvadhAnI pUjya AcArya deva vijayakIrticaMdrasUrIzvarajIne bhAI sAbadArAzAnA praNAma heje. Ape mane je premathI tamAruM prasaMga parImala pustaka bhAIjI ThAkorabhAI zAha sAthe mokalAvyuM te mATe huM tamAre ghaNe AbhArI chuM ke eka adanA mAnasane bhI tamoe ghaNo ja prema sAthe yAda karI mArI sAthe vAtacIta thaI hatI te ane tene baMdha tamAe mane samajAvI hatuM, tene belebala tamAe "eka pArasIbhAIe mathALe tamArI copaDImAM chapAvIyuM che. huM tamane mArA thaDA anubhava tamArA Apela maMtra "name arihaMtANa" mATe lakhuM chuM, je huM amathu nathI lakhate paNa kharA dIlathI lakhuM chuM, je game te leka ene sAde maMtra samaje ke avadhUta maMtra samaje paNa mArA mATe te eka AzIrvAda che. e maMtra meM tame pAsa lIdhuM hatuM, te vakhate tamAzrIjIe eka copaDI ApI hatI, te meM vAMcI hatI, paNa temane upale maMtra ja meM meMDhe karI lIdho. te para japa huM roja theDe ghaNe kare te AvI chuM. tenI asara mArI pUrNa zraddhAne lIdhe kaho ke tame Apa sAhebanI duAthI kaho mane te temAM dareka rIte phatteha maLI che ne AzA che, je aMdagIbhara bhI maLaze. (1) mane vicI-vIMchI utAravAne ghaNuM ja zekha che. je
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna soLamuM 227 kaI bI rIte ke-abaghaDIe Ale tyAre huM e maMtra bolI vakhata uparathI hAtha nIce jhATakI kADhuM chuM. ema traNa vakhata karuM chuM ke-game e kAtila vichI-nIce karaDelI jagA para AvI jAya che, pachI tene hAthanI keNuthI ane cuMTaNathI hAtha paga dhoI lIdhA pachI dudha-cA pANI sAkara nAMkhI khAvA kahuM chuM e mAnasa jagyA para dekhAya (jatA dekhAya) tyAra huM heTha DubAvI vagara dIlamAM (maMtra) bhaNI A karuM chuM. tethI lokone bahu ja jaldI ArAma thaI jAya che. (2) aDadhuM mAthuM dukhatuM hoya tyAM game teTalA divasanuM junuM bI hoya te cokkasa nasa dabAvI e maMtra cAlu karUM chuM je traNa yA cAra divasamAM yA koI vakhate 1-2 divasamAM ArAma thaI pAchuM 5 varasa vera (sudhI) dukhatuM ja nathI bolo zrIjI (sAhebajI)! ke evA maMtra uparane Izvara upara kema na zraddhA rahe? AzIrvAda te tamozrIjIne ja puge kharUnI! (3) mAThA gula heya te 7 divasa karuM chuM. (4) tApa-tAva hoya to 8 divasa karuM chuM. (5) najara bhI lAphe laI turata utAruM chuM paNa maMgaLa ne zanIvAra e ghaNuM je savALA divasa pUravAra thAya che. zrIjI (sAhebajI)! huM eka pAI te zuM paNa koIpaNa mAna()nA ke mArA potIka mAna(Na)sanA vAtanuM premathI bhI ApeluM te vakhate khAte ja ke pote paNa nathI, koIpaNa divasa kaI bhI jamavA belAve te sApha nA kahuM chuM. gusse A ve te mAphI cAhuM chuM, paNa huM te para kaI bhI svArtha
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1ma latya prakAza rAkhyA vagara acala zraddhA sAtha (matra) manana karuM chuM . bAla te sAheba A vAtamAM tame jAna che? meM e maMtra japa karI meM mArA kaThIna divase bhI saMtoSa sAthe dhIrajathI pasAra kIdhA che. te hAlanA mArA cAlu dhaMdhAmAM je bI leke mArA upara gAMDu gheluM bele che te huM tene kaI bhI javAba nahIM ApatA te lokone AzIrvAda ApuM chuM ke e loka sArUM bole, nahIM te pachI huM tema nahi karuM te meM kIdhelI mahenata pANImAM malI jAya ne huM jene te ja nAdAna rahuM-kama akkala rahuM ne ajJAna kahevAu' ! huM te mArUM cAritra jema sAruM ane tenI ja kozIza karuM chuM. huM rUpIyA 60 dara mahIne kamAte paNa hAlamAM 600 mahIne kamAuM chuM. paNa mArAmAM kaMI paNa bhI jAtane pheraphAra thayA nathI kAraNa mane meha rahyo nathI. jo ke mArAthI pApe te hajAra thatA haze tethI huM pApI te kahevAuM ja, kAraNa mArA vicAra sArA ne naThArA te rahetA ja haze! zrIjI (sAhebajI) ! kAgaja pure karuM chuM. tasdI mApha karaje. pharI eka vAra tamArA Azaza (AziSa) eka jAtavAna garIba para utArazojI. je mane anadITha rahevA chatAM jJAnabodha maLatuM rahe. lI. Apane, 9-1-70 | dArabazA - tA.ka. meM e maMtra para siddhi meLavI che paNa TakIne rahe eTale basa..
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna soLamuM A patra ja spaSTa batAve che ke eka pArasI bhAIne paNa navakAra mahAmaMtra upara kevI aTala zraddhA che. sAthe sAthe parepakAra parAyaNavRtti ane amuka prakAranI yegyatAnA paNa darzana thAya che. [ 2 ] myu. ke. zrI dhanajIbhAI paTela 15 divasa pahelAnI ja tAjI vAta che. sANaMdanA myuni. sIpAlITInA presIDenTa zrI dhanajIbhAI paTela, teo moTara dvArA rAjakoTa gayA hatA, tyAMthI ceTalA vigere thaI pAchA pharatA sANaMda najIka AvI pahoMcyA. tyAM acAnaka moTara baMdha paDI gaI. zrI dhanajIbhAI paTela moTaramAM beThA hatA. beThA beThA saheja uMgha AvI gaI ane banAva e banyuM ke pAchaLathI eka mAlagADI pUra jozathI AvatI hatI. zrI dhanajIbhAIne sAthIe hAtha uMco karI moTaravALAne dhIre hAMkavA IzAre karyo paNa e gADIvALAe te pUrajozathI hAMke rAkhyuM. pariNAme zrI dhanajIbhAInI gADI pelI gADI sAthe athaDAtA eka moTA khADAmAM paDI gaI. sAme eka moTuM jhADa hatuM. je tyAM athaDAI heta te gADInA cUrecUrA thaI jAta, paNa miTara khADAmAM paDavA chatAM koIne kazI IjA na thaI ane sau AbAda bacI gayA. kAraNa ke A banAva banatA sAthe zrI dhanajIbhAI arihaMta ari. hata karavA lAgI gayA hatA, 15
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ jama lava prakAza Ama navakAra maMtranA prabhAvathI bhayaMkara AphatamAMthI sau bacI gayA. zrI dhanajIbhAI paTela traNa varSa pUrve pU. gurudeva jainAcArya vijaya lakSamaNasUrIzvarajI mahArAjanA samAgamamAM AvyA pachI teozrInA vyAkhyAnonI temanA upara jambara asara thavA pAmI ane tyArathI teo niyamita navakAra maMtra gaNavA lAgyA. potAnA sAthIdArone paNa vakhate vakhata darzanArthe lAvI vyAkhyAna saMbhaLAve che. temanI maMDaLImAM ghAMcI mAcI, paTela, brAhmaNa ema vividha komanA bhAIone samAveza thAya che. pU. mahArAjazrInA upadezathI mAMsamadira vigerene saue tyAga karyo che ane sau navakAra maMtranuM niyamita smaraNa kare che. "prasaMga parimala" [3] zeTha pUnamacaMda rUpacaMda vi. saM. 2008 mAM amArUM cAturmAsa beMgloramAM hatuM. te vakhate madrAsathI sAutha InDiyana phora mIlakSavALA zeTha punamacaMda rUpacada amArI pAse paryuSaNa parvanI ArAdhanA karavA mATe AvyA hatA. paryuSaNa pachI teo beMgloranA eka bhAI sAthe hesara javA mATe nIkaLyA. rastAmAM e meTarane akasmAt thayA. e ja vakhate emanAM mukhamAMthI "name arihaMtANuM" e zabda nIkaLI paDayA, jemane navakAramAM zraddhA haya, je nava
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna seLayuM kAra maMtranI roja gaNanA karatA hoya tenA mukhamAMthI ja aNanA vakhate AvA zabdo nIkaLe. ' pachI thayuM? tenI khabara na paDI jyAre A khelI tyAre teo moTaranI bahAra ubhelA hatA ane temane kaMIpaNa IjA thaI na hatI. mAtra beMgleravALA bhAIne page jarA ujharaDo thaye hate. bAjumAM tUTelI moTara paDI hatI, tene daravAje kayAre khU? kema khUlyA? pharI pAcho baMdha kema thaI gayo? te viSe kaMI kaMI paNa jANatuM na hatuM. eTale A camatkArika banAva navakAra maMtranI gaNanAthI ja thaye hatA enizcita hatuM. Adhunika yugamAM navakAramaMtranI gaNanA karavAthI kevA ajaba banAve banyA che, tenI keTalIka vigata munirAja zrI kIrtivijayajIe (hAla AcArya zrI kIrticaMdrasUrijI) saMskArasIDI, prasaMga parimala ane tejasvI rane nAmanA pustakamAM ApelI che te khAsa dhyAna pUrvaka vAMcajo. "namaskAra mahimA". kahevAnI matalaba e che ke vartamAna kALamAM paNa dharma pitAne apUrva prabhAva dAkhave che enA aneka dAMte amArI pAse mojUda che. game te ka heya paNa hRdayanI zuddhi pUrvaka kazI paNa abhilASA rAkhyA vagara, kharA bhAvathI je AtmAe dharmanI ArAdhanA kare che teo tenAM mIThA phaLa prApta kare che. A lekamAM sukha sAhyabI, paralokamAM sadgati ane aMte parama pade pahoMcADe che e niHzaMka hakIkata che.
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 dharma tatva prakAza zrI narendrabhAI mANekalAla motIvAlA mArI jAta anubhavanI vAta jaNAvatA AnaMda thAya che ke, be varSa pahelAnI A vAta che [vi. saM. 2016] Ama te huM khaMbhAtane vatanI chuM. hAla zAMtAkrujhamAM rahuM chuM. jJAtIe vizAnAgara (janettara) vaNika chuM paNa mArA pADezamAM amadAvAdanA jaino rahe che, temanI preraNAthI te vakhate huM zAMtAkrujhamAM birAjatA zatAvadhAnI jaina muni zrI kItivijayajI (hAla AcArya zrI kIrticaMdrasUrijI) mahArAjanA darzanane mane lAbha maLe. teozrIe mane ceDA upayogI pustako vAMcavA mATe ApyA, sAthe sAthe navakAramaMtra ApI ane dararoja tenI mALA gaNavA preraNA karI. te pramANe dararoja savAra-sAMja be vakhata huM 108-108 navakAramaMtra gaNavA lAge. A kAryakrama pachI ja huM bIjA kAme lAguM chuM. lagabhaga navakAramaMtra gaNatA mane be varSa thavA AvyA. kharuM kahuM te mane mArA kuTuMbanI cintA hatI. rAtanA ghaNIvAra UMgha paNa nahatI AvatI ane kaMIka azAMti hatI. paNa navakAramaMtranA prabhAve mArI azAMti dUra thaI gaI che. UMgha paNa barAbara Ave che. ane huM eka mIlamAM sAro pagAra dAra chuM. sAmAnya prasaMgomAM paNa mane vAraMvAra kedha caDhate hate paNa have ghaNuM ja samatA rahe che.
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 pAkhyAna soLamuM hamaNune tAjo ja dAkhalo Apu! mArA mIla mAlIke mane kahyuM ke ApaNuM, pAse have uMcA ane sArA mazIne AvyA che, jethI kAma vadhu thaze eTale 15 mANasone rajA ApI deje. mAlIkanA hukama pramANe meM 15 mANasane kAme AvavAnI nA pADI. emAMnA keTalAke te mane evI gALe saMbhaLAvI ane na kahevAnA zabdo kahyA paNa me emanA para jarAya zeSa na karyo. mane paNa e lekene rajA ApavA badala ghaNuM duHkha thayuM ke bicArAnA chokarA yA zuM karaze? paraMtu thoDIvAra pachI ja mArI sAme roSa dAkhavanAra AvIne mAphI mAMgavA lAgyA. mane paNa Azcarya thayuM. huM te A prasaMge navakAramaMtra ja gaNate hate. kharekhara navakAramaMtrane prabhAva apUrva che. prathama mAre pagAra mAsika pa00-600 hato paNa cheDA vakhata pachI 1200) ne theye ane tyAra bAda 1800) ne mAsika pagAra maLavA lAge. A badhe prabhAva huM to navakAramaMtrane ja samajuM chuM. prasaMga parimala"
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ che para vyAkhyAna sattaramuM. na ja zrI municaMdrasUrIzvarajI mahArAja zrIpALacaritramAM prathama zrI siddhacakajInuM svarUpa darzAvI "zAM vAta visendri" e loka dvArA ArAdhaka AtmA kevA prakAranI viziSTa gyatAvALo hoya che tenuM varNana kare che. ArAdhaka AvA viziSTa guNa yukta hoya che, ane AvA guNathI rahita-guNahIna AtmA virAdhaka koTimAM gaNAya che. A uparathI ApaNe samajI zakIe chIe ke zrI siddhacakajInI ArAdhanA karanAra ArAdhaka AtmA amuka guNa viziSTa have joIe te ja zrI siddhacakajInI ArAdhanA phaLe che. mATe ApaNAmAM virAdhaka paNuM na Ave tene pure khyAla rAkhavAnuM che. keTalAka AtmAo deva-guru ane dharmanI ArAdhanA karavA chatAM, ane sadagurUonA samAgamamAM AvavA chatAM IrSyA, niMdA, dveSa, chidrAveSIpaNuM ane deSa dRSTinA kAraNe ArAdhanA karatAM paNa virAdhaka bane che. keTalAka AtmAo dharmakiyA AcaratAM paNa vidhi tarapha bedarakArI rAkhe che, AthI paNa AtmA virAdhaka bane che. keTalAka AtmAe AcAranI zithilatA ane
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhAkhyAna sattaramuM : 271 bhraSTAcAranuM sevana karI ane pAchA tenuM poSaNa karI pitAnA dene DhAMkI, e dezone dezakALanA nAme caDhAvIne pitAne beTo bacAva kare che, teo paNa virAdhaka keTimAM ja Ave che. AvI virAdhanA ApaNane dharmanA phaLathI vaMcita rAkhe che ane keTalIkavAra AvI virAdhanA atyaMta azubha phaLane Ape che, jethI saMsAranI vRddhi thAya che, ane AtmA durgatigAmI bane che ane tene anekavidha yAtanAonA bhoga banavuM paDe che. | muktimAM laI janArI uttama dharmakriyAo ane zubha anuchAne karatAM paNa AtmA virAdhaka bhAvane pAmI saMsAranI rakhaDapaTTImAM paDe che. janmamaraNanI paraMparAne vadhArI le che. keTalIkavAra utsava bhASaNAdinA kAraNe AtmAne anaMta saMsAra paNa vadhI jAya che. jevI virAdhanA, tevuM phaLa maLe che. virAdhanA karIne tema ja ALasa ane pramAdamAM paDIne AtmA saMsArane vadhArI le che, mATe hareka AtmAe khAsa e khyAla rAkhavAno che ke amArAthI kadAca ArAdhanA ochI thAya te eTalI harata nahi Ave paNa je bhUlecUke virAdhanA karI, te te AtmAne janmajanma rakhaDavuM paDaze, bhavaparibhramaNa karavuM paDaze. kAraNake samakita daSTi AtmAne virAdhanA e atyaMta khaTake. samakita daSTi AtmAne ArAdhakapaNuM game, paNa virAdhakapaNuM gamatuM nathI. - zrI rAyapAseNusUtramAM zrI sUryAbhadevanA varNanamAM sUryAbhadeva bhagavAna mahAvIra svAmIne pUche che ke bhaMte! huM ArAdhaka chuM ke virAdhaka? matalaba samakita daSTi AtmAne ArApakapaNuM game che paNa virAdhabhAva gamatuM nathI. virAdhanAthI
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 dhama prakAza tA te sA gAu dUra bhAge che. mahAmuzIbate A mAnavabhavamAM ArAdhanA karavAnI apUrva taka sAMpaDI che. temAM ya sa'sAranI ALa-papALa ane jaMjALamAM mahAmuzIkhate be-cAra ghaDI kADhI ArAdhaka AtmA AdhanA karavA tatpara bane che. emAM yu jo virAdhanA thai jAya tA AtmAnI kevI avadazA thAya ! tatva mATe virAdhanA na thAya enI pUrI kALajI rAkhavAnI che. keTalAka AtmAe te viAdhanA karIne pannu virAdhanAne ArAdhanAmAM khapAvI ane virAdhanAnu poSaNa kare che, te ustrabhASImAM khape che ane anaMta saMsAra pazu vadhArI le che. keTalIkavAra utsarga-apavAdanA nAme ziAMthelAcAranu` peASaNa karavAmAM Ave che te pazu khAkhara nathI. peAtAnI khAmI ke uNapane-khAsIne uzupa tarIke gaNunAra hajI ArAdhaka che. paNa khAmI ke uDDapane DhAMkavI ane tenA bacAva karavA e mahAvirAdhanA che. tenu peSaNa karIe te pachu kharAkhara nathI. zithilAcAranA sevana karatAM paNa tenu pASaNa atyaMta bhayaMkara che. zithilAcAra karatA tenu' peSaNa karanAra mahA virAdhaka ane che, mATe virAdhanA na thaI jAya tenA Dagale ne pagale khyAla rAkhavAnA che. virAdhanA vagaranI gheADI paNa ArAdhanA suMdara phaLa ApanArI bane che. mAga mAM kharANA page-yAne ughADA page cAla nAra mANasa kAMTA kAMkarAnA khyAla rAkhIne, nIcu' joine cAle che ke kaI mane kAMTA vAgI na jAya. tethI te dhIme dhIme cAle che. tevI rIte vartamAnakALamAM virAdhanAnA kAMTA vAgatA vAra nathI lAgatI. Dagale ne pagale AjanA kaluSita
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 vyAkhyAna sattaramuM ane jaDa vAtAvaraNamAM kAMTA verAyelA paDyA che. je raheja cUkyA, bhUlyA ke khyAla na rAkhe ke keInI hAmAM hA pADI, vagara vicAre deva-guru ane dharmanI viruddha belAI gayuM, niMdA kuthalI thaI gaI TIkA TIppaNamAM paDI gayA ane AzAtanA ke avahIlanAmAM paDI gayA te AtmAne enAM kaDavA ane mAThA phaLa asaMkhyAta varSo sudhI jogavavA paDaze e hakIkata che. virAdhanA ghaDI-beghaDInI ane tenA kaDavA phaLa asaMkhyAta varSa sudhI jogavavAnA mATe zasya teTalI ArAdhanA kare. paNa bhUlecUke AtmA virAdhanAmAM na paDI jAya tene khuba khuba khyAla rAkhavAnuM che. keTalIkavAra dharmanA zubha anuSThAna paNa agya AtmAne virAdhanAnuM kAraNa banI jAya che. deva-guru ane dharma upara vAta-vAtamAM zaMkA kuzaMkA rAkhanAra, niMdA kuthalImAM paDanAra, A guru mArA ane A guru tamArI. AvI bhedanitimAM paDanArA, eka bIjAnA dUSaNe jenArA pitAnA mAnelA gurumAM dekhItA deSone paNa DhAMkapachADa karanArA ane bIjA sAdhu mahAtmAone achatA kalaMka ApavAmAM ya jarAya acakAnArA nahi, emane DiDima pITIne chaDecaka jAhera karanArA evA AtmAo siddhAMta mujabanI dharmakiyA karatA paNa tapa-japa ke tyAga AcaratAM paNa e virAdhaka bane che, jIvanane eLe gumAve che. mATe virAdhanAthI khuba bacavAnuM che. gaNadhara bhagavaMta zrI sudharmAsvAmI bhagavAna pharamAve che ke- "je mANavA te sivA" matalaba ArAdhaka AtmAne keTalIkavAra AzravanA sthAne paNa saMvaranA sthAno banI jAya
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 dhama tatva prakAza che. ame virAdhaka AtmAne savaranA sthAna paNa AzrayanA sthAnA banI jAya che. ArIsAbhuvanamAM jovu' e mAzravanu kAraNa hevA chatAM bharata mahArAjAne saMvastu kANu khanI jAya che, ane savara bhAvamAM caDhatAM anitya bhAvanAmAM ArAhatA teo kevaLajJAna ane kevaLadarzana pAme che. tevI ja rIte vinayaratnane rajoharaNu Adi savaranA kAraNeA paNa zravanA karaNA ane che ane aMte teo krutigAmI bane che, zrIuttarAdhyanasUtramAM kulavAlaka muninuM udAharaNa Ave che. e kulavAlaka muni gurunI AzAtanA karI avinItapaNe virAdhaka bhAvane pAmI sadgurunA samAgamamAM AvavA chatAM ArAdhaka bhAvane pAmI na zakayA paNa viAdhaka banI dugatinA dhAmamAM sIdhAvI gayA tevI rIte jANe-ajANe jo ApaNe AtmA paNa virAdhaka banI jAya te ApaNane paNa durgatinA dhAmamAM ghera duHkheA pAmavA paDaze, e vAta bhUlavA jevI nathI. dharmanI ArAdhanA ArAdhaka banI karavAmAM Ave te jarU2 dhama phaLaze emAM sheje zakAne sthAna nathI. deva-guru ane dhamA~nI sevA-upAsanA ane bhakti karI ana'ta AtmAo A agAdha sasAra sAgara tarI gayA ane siddhi saudhamAM sIdhAvI gayA. tevIja rIte virAdhanA karIne anaMta AtmAe sa'sAra samudramAM khucI gayA, DUbI gayA. zrI samavAyAMga sUtramAM khAra aganuM svarUpa batAvyA pachI zrI sudharmAvAmI bhagavAna tyAMja AgaLanA sUtramAM
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna sattaramuM jaNAve che ke-A bAre aMganI virAdhanA karIne anaMtA jI cAra gati rUpa saMsAramAM khuba bhamyA. vartamAnakALamAM saMkhyAtA jI virAdhanA karIne bhame che ane bhaviSyakALamAM anaMtA jI virAdhanA karIne bhamaze, tema teozrI mULa sUtra dvArA ApaNane samajAve che. eTale koIe virAdhanA na karavI e ApaNane gaNadhara bhagavAna upadeza Ape che ane te ja sUtramAM AgaLa ArAdhanAnuM phaLa batAve che ke-A bAre aMganI ArAdhanA karIne eTale siddhAMtanI AjJA mujaba vatIne anaMtA jI cAra gati rUpa saMsArane tarI gayA, saMkhyAtA AtmAo tare che ane bhaviSyamAM anaMtA AtmAe tarI jaze vigere spaSTa rIte varNave che. A uparathI ApaNe sArI rIte samajI zakIe chIe ke virAdhanA keTalI bhayaMkara che ane ArAdhanA kevI kalyANakArI che mATe ArAdhaka AtmAe zakaya teTalI ArAdhanA karI jIvana ujvaLa banAvavAnuM che. A vAta ahIM ghaDI ghaDI zA mATe samajAvavAmAM AvI che, enuM kAraNa e che ke virAdhanA Dagale ne pagale thaI jAya che ane ArAdhanA durlabha banI jAya che. ApaNe manuSyane janma pAmyA, paramAtmA jInezvara devane dharma pAmyA chatAM ArAdhanA vinA ApaNe A mAnava bhava niSphaLa jAya te ApaNe bhaviSyamAM bahu sahavuM paDe, mATe bhaviSyamAM AtmAnI kharAbI na thAya mATe khuba ja cetIne cAlavAnuM che. eTale ja A vAtane pharI pharIne jaNAvavI paDe che ke ArAdhanAmAM tatpara bane ane virAdhanAthI dUra rahe. sAdhu mahArAjane paNa pratikramaNamAM ja be vakhata savAre
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza ane sAMje bolavAnuM hoya che. "damuTriboja mALA, viramoni virALA" matalaba ArAdhanA mATe huM taiyAra thaye chuM ane virAdhanAthI huM virAma pAmuM chuM. ene bhAvArtha paNa e ja thaye ke-ArAdhanA karo ane virAdhanAthI dUra rahe. A sUtra dararoja balavAno hetu e che ke AtmA ArAdhanAmAM tatpara rahe ane virAdhanAthI aTake. ghama AtmA devaguru ane dharma pratye para vaphAdAra che joIe. devaguru ane dharmane sAco bhakta hevo joIe, deva guru ane dharmanA mATe avasare prANa pAtharanAro he joIe. enA haiyAmAM devaguru ane dharmanuM prathama sthAna hovuM joIe. game tyAre game tyAM paNa te devaguru ane dharmane bhUle nahi. devaguru ane dharmane anurAgI heya, devaguru ane dharma pratyene rAga e guNAnurAgamAM gaNAya che. prazasta rAga tarIke gaNAya che. deva guru ane dharmanA rAgathI saMsArane rAga kapAI jAya che. kAraNa ke prazasta rAga e aprazasta rAgane kApanAro che. mohanIya karmane DhIla kare che. TUMkANamAM niSkAma bhAve karelI devaguru ane dharmanI ArAdhanA, sevA bhakti, sakaLa karmanA nAzanuM kAraNa bane che. sevA ane bhakti kadIya niSphaLa jatI nathI, aMte AtmAne jarUra muktimAM laI jAya che, eTale ApaNA dIlamAM pAke nirNaya karI levuM joIe ke, mAre ArAdhaka banavuM che, paNa virAdhaka banavuM nathI. ArAdhanAmAM pahelI take tayAra rahevuM ane virAdhanAne jhera samajI tenAthI sadaMtara vegaLA rahevuM. virAdhanAne paNa ArAdhanAnA nAme caDhAvavI e bhayaMkara gune
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ VAAAAAAAA vyAkhyAna sattaramuM . 27 che ane zAsanane droha che mATe samajI vicArI kadIya virAdhanAmAM na paDavuM e ja hitAvaha che. zrI navakAramaMtranA chellA cAra pade ApaNane ema batAve che ke-upara batAvelA paMca parameSTi bhagavatene karela namaskAra e sarva pApane nAza karanAra che. e pAMca padamAM deva ane gurune samAveza thAya che, mATe deva ane gurunI bhakti-sevA e AtmAne tAranArI che. sarva pApa nAza karanArI che. janma maraNanI paraMparAne maTADanArI che ane aMte AtmAne mukta banAvanArI che, yAne mekSamAM pahoMcADanArI che. navakAramaMtrane ArAdhaka paraMparAe muktipurImAM sIdhAve che. e vAta prasiddha che. eTale ene artha e thayo ke e devagurunI bhakti sevA karanAra mokSamAM sIdhAve che. paramAtmAnI bhakti AtmAne paramAtmA banAvanArI che eTale vizadhanA vagaranI ArAdhanA kevaLa kalyANa karanArI che ane ... e ja AtmA mATe atyaMta upayogI che mATe deva-guru ane dharma pratyene rAga jeTaluM vadhe teTale sAre. ajaba camakAre thaDA samaya pUrvenI A sAcI ghaTanA che. mahAmaMtra zrI navakAramaMtranA AdhakanuM eka adhivezana pragaTa prabhAvI zrI zaMkhezvara pArzvanAtha svAmInAM tIrthamAM bharAyuM hatuM. eka prasiddha lekhaka ke jeo navakAramaMtranA upara apUrva AsthA dharAvatA hatA, teo paNa ArAdhakanA AmaMtraNathI atre AvI pahoMcyA hatA. saue pitAnA anubhava varNavyA. sabhA barakhAsta thaI. sau vikharAI gayA,
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama tava prakAza rAtre nava vAge keTalAka bhAIo A zraddhALu bhAI pAse vArtAlApa karavA bhegA thayA. moDI rAta sudhI carcA cAlI. saue vidAya lIdhI paNa eka vRddhabhAI eka bAju beThA hatA. dhIre rahIne temaNe kahyuM, bhAI ! "mAre tamArI sAthe kaMIka vAta karavI che." emanA mitra jarA AghA khasI gayA ane zraddhALu bhAI sAthe vRddhabhAI ekAMtamAM beThA. vRddha hAtha batAvyA. zraddhALu bhAIe kahyuM: bhAIsAheba! hu, kaMI jatiSa vidyA ke pAmIra TrI jANatuM nathI, "tyAre vRddhe kahyuM" bhAI ! huM tamane hAtha batAvavA AvyA nathI. paNa tame badhAe bhegA thaI pleTa phorma upara uMcA nIcA thaI jora zerathI navakAramaMtra upara bhASaNo ApyA, paNa bhAI! mUkIde have A badhuM. navakAra gaNatA gaNatA Aje 3535 varSa vItI cUkayA, kalAkonA kalAke navakAra gaNyA, lAkhonI saMkhyAmAM gayA. mALA laIne gayA, naMdAvarta ane zaMkhAvatanI vidhithI gayA, haveta pupe ane akhaMDa akSatathI ekAsaNA karIne lAkha jApa karyo, traNa kALa paNa navakAra gaNyA, uThatA besatA, khAtA pItA ane sUtA paNa navakAramaMtranuM smaraNa karyuM paNa mane te kaMIja dekhAyuM nathI, kaMIja sAra nathI. gaNI gaNIne AMgaLInA TeravA ane hAtha ghasAI gayA. basa A vAta mAre tamane kahevI hatI, huM nAnuM hatuM tyAre mArI mAtA mane A tIrthanA darzana karavA lAvI hatI ane zrI zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavAnanI samakSa mane mArI mAtAe navakAra maMtra zIkhavADyo hato, Aje huM e navakAra maMtrane dAdAnA darabAramAM pAchA mUkavA
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ A chuM, samajyA mArA maherabAna ! zraddhALu bhAI te vRhanI vAta sAMbhaLIne stabdha thaI gayA. | zraddhALu bhAIne navakAra maMtra upara aparva AsthA, daDha zraddhA ane pUrNa vizvAsa hate. IlekTrIkasITIno e niyama che ke-svIca dabAve ke tarata ja lAITa thAya ane svIca dabA. vatA paNa je prakAza na thAya te samajavuM ke jyAM te geLo nakAmo che kayAM te phayusa uDI gayo che, kayAM te pAvara hAusamAM gaDabaDa che, te sivAya Ama bane ja nahi. jema IlekaTrIsITI tenA niyama mujaba svIca dabAvatA rItasara prakAza pAthare che, tema mahAmaMtra navakAra paNa tenA niyama mujaba camatkAra saje che e niHsaMdeha hakIkata che. aMgata jIvananI mAhitI have zraddhALu bhAIe te vRddha bhAInA aMgata jIvana vize pUchayuM-tame zuM kare che? keTalA bhAI che? zuM vyavasAya che? vigere. tyAre vRddha javAba vALyo, "amAro amuka vyavasAya che, mAre nAne eka bhAI che paNa enuM nAma levA jevuM nathI. mUke enuM nAma. e mahA nAlAyaka che. e duSTa mArI sAme kesa karyo che paNa huM ene choDavAne nathI. sIdho dera karI daIza. ghara ane jamIna saMbaMdhI jhagaDe che." zraddhALu bhAIe kahyuM paNa kAkA! e te tamAre nAne bhAI che ne! tame vaDIla che ne! tamAre udAratA dAkhavavI joIe vRddhe kahyuM, "bhAI sAheba enuM nAma nA deze huM
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ jama lava prakAza annnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn ene choDavAne nathI. laDIza, jhagaDIza ane enI khabara laIza. enA manamAM e zuM samaje che!" - vRddhane jyAM bhAInI vAta AvatI tyAM e vRddha evA ukaLI jatAM hatAM ke na pUcho vAta! zraddhALu bhAI samajI gayA ke darda kayAM che. nidAna hAthamAM AvyA pachI auSadha tarata ja phAyado kare che. kayAM khAmI che? navakAra kema phaLa nathI, A vAta dhyAnamAM AvI gaI jyAM ApaNA hRdayamAM ThAMsI ThAMsIne durbhAva bharyo hoya tyAM zuM navakArano vAsa thAya khare! ane e phaLe kaI rIte? pratyeka ArAdhaka, hareka vAMcaka pite ja eka miniTa AMkha baMdha karIne vicAramagna banI vicAra kare ke mArA hadayamAM AvI durbhAvanA nathI ne! je vicAra karaze te tamane pitAne jaNAI Avaze ke A vRddha bhAI karatA paNa amArA hRdayamAM durbhAvanAne kacare ThAMsI ThAMsIne bharyo che. upakArI upara apakAra karavA taiyAra, deva-guru pratye ceDA kADhavA taiyAra, mA-bApanI sAmenuM asabhya vartana, bhAI-bhAImAM virodha, pati-patnImAM virodha, pitA-putra vacce kalaha, pADozInI sAthe jhagaDo, vAta-vAtamAM kaleza kaMkAsa ane ragaDA jhagaDA, AcAra-vicAranuM ThekANuM nahi, dhoLe dahADe bIjAnI AMkhamAM dhULa nAMkhavA taiyAra, IrSyA-asUyA, rAga, dveSa, viSayakaSAya A badhA durga che ane durmA je hRdayamAM bharyA hoya tyAM navakAra kaI rIte nivAsa kare! prathama hRdayane zuddha karavuM paDaze, ane hRdayamAM udAratA, gaMbhIstA, parepakAra parAyaNatA,
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ SAmAna sataramuM namratA, saralatA, pavitratA, kRtajJatA, vinaya ane vikazIla ane sateSa Adi guNone vasAvavA paDaze. zraddhALu bhAIe kAkAnI nADa tapAsI, pUrI cakAsaNI karI. dhIme rahIne kahyuM. kAkA! mArA kahevAthI tame hajI cha mahinA juo ane huM kahuM tema ArAdhanA kare. juo pachI enuM pariNAma! paNa kAkA! mane lAge che ke te tamArA mATe A vAta azakya lAge che. te pramANe tame nahi karI zako. "zraddhALu bhAIe jarA caNe kabAjo." kAkA kahe bhAI! e vAtamAM zuM mAla che. meM vividha rIte aneka vAra jApa karyA, tapa japa karyA ane tame kaho te pramANe zuM huM nahi karI zakuM? zraddhALu bhAIe kahyuM kAkA ! kharuM kahuM chuM tame nahi karI zake, rahevA de! zraddhALubhAIe barAbara kAkAno pA caDhAve. purI cakAsaNI karI, jayAre kAkA A vAtamAM saMpUrNa saMmata thayA tyAre zraddhALubhAIe kahyuM kAkA! je huM kahuM chuM te pramANe tame barAbara karaze te cha mahInAnI aMdara juo tenuM kevuM suMdara pariNAma Ave che ane Ama karatAM je tamane kaMI suMdara pariNAma na jaNAya to tame bhagavAnanI samakSa navakAramaMtra mUkI deje. paNa eka vAra huM kahuM tema barAbara tamAre karavuM paDaze. kAkA kahe "bhale bhAI! tame je kaheze te pramANe huM karavA taiyAra chuM." zraddhALubhAIe kahyuM-are kAkA! cha mahInA te zuM 46 divasamAM camatkAra sarjAze. nahitara mane lakhaje. mArA kharce
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza huM mArA gAmathI tamAre tyAM AvIza." paraMtu jue kAkA ! Aja sudhI tame tamArA nAnAbhAI pratye verabhAva rAkhe, have tame enuM bhaluM Iccho ane prArthanA kare ke "mArA nAnAbhAInuM bhaluM thAva. sArU thAva" "keInuM ya huM burU IchatA nathI." "zivamatu narva jJAtiH pittIne mUhu" basa navakAramaMtra gaNutA pahelA tamAre dararoja pavitra haye A zubha bhAvanA bhAvavAnI che. ! - kAkA kahe paNa bhAI! e kema bane ! je mane herAna pare zAna kare ane khedAna medAna karavA Icche enuM bhaluM thAo ! . e bane ja kema? tyAre zraddhALubhAIe kahyuM kAkA ? jue huM kahete ja hatuM ne! ke tame nahi karI zako. tyAre kAkAe javAba vALe ThIka bhAI! tamArA kahevA mujaba ema bhAvanA bhAvavA pUrvaka navakAra gaNIza. kAkAe niyama karyo ke A pramANe saunA bhalAnI bhAvanA pUrvaka ane nAnAbhAInA paNa bhalAnI bhAvanA pUrvaka navakAramaMtra gaNIza. Ama vAta karatA karatA rAtanA piNA traNa thayA hatA. zraddhALubhAI khUba thAkelA hatA. paNa emane ema ke eka AtmAnuM bhaluM thatuM hoya to teo ujAgara karavA taiyAra hatA. kAkAe vidAya lIdhI. zraddhALubhAIe ArAma karyo. savA2nA cha vAgatA 5 chA teo zraddhALubhAIne maLavA AvyA. emanA mitre kahyuM, kAkA ! bhAIne rAtane ujAgare che. hamaNA uThADaze nahi. suI rahevA de. Ama paraspara teo vAta karatA hatA ane zraddhALuI avAja sAMbhaLatA jAgI gayA. chelle kAkAe zraddhALubhAIne maLIne tyAMthI vidAya lIdhI ane huM
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhApAna sataramu tamArA kahyA pramANe have navakAramaMtra gaNavAnI zarUAta karIza ema kahetA gayA. zraddhALubhAIne paNa AnaMda thaye ke cAlo ujAgara saphaLa thaye. kAkAe potAnA gAma jaI pavitra thaIne bhalAinI bhAvanA pUrvaka navakAramaMtra gaNavAnI zarUAta karI. pahelA divase te kAkAne A zraddhALubhAI upara thaDe kedha caDhayo ke kyAM vaLI mane emane Avo niyama Ape. bIje divase jarAka e che thaze ane tyAra pachIthI zAMti pUrvaka gaNatAM phakta bAraja divasamAM ajaba camatkAra sajace. paMdara divasa pachI zraddhALubhAI upara TapAlamAM khAsa eka moTuM kavara AvyuM. zraddhALubhAI samajI gayA ke kAkAnI kaMI phariyAda lAge che. kavara pheDayu. patra vAMcavAnI zarUAta karI. patramAM kAkAe lakhyuM hatuM ke, bhAIzrI! zI vAta karuM! zuM lakhuM ! tame mane je niyama Ape te e pramANe prathama divase meM gaNavAnI zarUAta karI paNa mane te tamArA upara te vakhate thoDo gusso Avyo ke kayAM vaLI emane mane A niyama karAvyA. bIje divase jarA ThaMDaka vaLI ane A rIte bhAIne bhalAnI bhAvanApUrvaka jyAM navakAramaMtra gaNatA bAra divasa thayA ne mArA vicAromAM ajaba palTa AvyuM. mane thayuM mAre nAno bhAI. enI sAthe vaira? sAthe zuM laI javAnuM che? pitAjI e mRtyu veLAe kahyuM hatuM ke je A ghara nAnA bhAIne ApavAnuM che. Ama pitAjInA kahevA chatAM, ghara pacAvavAnI meM vRtti rAkhI te ThIka na karyuM. mArA nAnA bhAIne besavuM ane ene ghara sepI dauM!
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ hama tatva prakAza A taththu nAnA bhAInA vicAromAM paNa bhAra parivartana AvyuM. navakAra maMtre ajaba camatkAra saryo. nAno bhAI vicAra che ke moTAbhAI vaDIla kahevAya ! pitA tulya gaNAya! emanI sAthe huM keTe caDha, ghara moTAbhAI bhale vApare. koTane kesa pAcho kheMcI lauM! ane tarata ja vakIlane kesa pAcho kheMcI levA bhalAmaNa karI, pita ane pitAnI patnI bane jaNa, Aja sudhI moTAbhAI sAthe bAramo caMdramAM hatuM, eka bIjAnuM mukha jovA mAMgatA nahatA ane kAsala kADhI nAMkhavAnI bhAvanA dharAvatA hatA, teo sAme pagale javA taiyAra thAya ! e zuM ochI vAta che ! moTAbhAInI paNa eja bhAvanA ane nAnAbhAInI bhAvanA paNa eja gajaba palaTa. nA bhAI ane emanI patnI baMne jaNA moTAbhAIne tyAM AvI pahoMcyA, banenI khuzIne kaI pAra nathI. jANe Aje sonAne sUraja uge. nAnAbhAIe moTAbhAIne kahyuM, moTAbhAI! chokarAnuM vevizALa kalakattAvALA sAthe karavAnuM che temAM mArA bhAbhI ane tamAre banne jaNAe A badhI vidhi karavAnI che. gaI gujarI bhUlI jaje. huM vakIlane kahIne ja Avyo chuM ke, kesa pAchA kheMcI leje. ane Apa vaDIla che, bhale ghara Apa rAkho. tyAre tenA bhAbhI belyA, gharano haka te nAnA bhAIne che. tamane ja ApavAnuM che, amAre na joIe. A badhI vigatathI e kAgaLa bhareluM hatuM. kAkA lakhe che ke tame te cha mahInA ane 46 divasanI vAta karatA hatA paNa mane te tamArA kahyA pramANe bhAvanA bhAvIne navakAra gaNate phakta bAra
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ yAkhyAna sattaramuM divasamAM ja ajaba camatkAra sajaje. mArI AsthA khuba vadhI. huM have khuba bhAvapUrvaka navakAra maMtra gaNuM chuMane tamAre upakAra mAnuM chuM, sAce ja mane lAgyuM ke gaNanAramAM khAmI che. navakAramAM khAmI nathI, navakAra te mahAmatra ene e ja che. virAdhanA e mahAna bhayaMkara che. bhagavAna mahAvIra devane AtmA prathama nayasAranA bhAvamAM bhayaMkara aTavImAM sAdhu mahAtmAnA samAgamathI samakita pAme che, tyAMthI navakAra maMtranA maraNapUrvaka ArAdhanA karI bIjA bhavamAM devalokamAM utpanna thAya che. tyAMthI cyavI trIjA bhave zrI RSabhadeva bhagavAnanA pautra paNe pedA thAya che. bhagavAna zrI RSabhadevasvAmInI dezanA zravaNa karI teo vairAgI bane che ane bhagavAnanI pAse dIkSA aMgIkAra kare che, paraMtu parISahothI teo gabharAyA, ane cAritra pALI na zakyA, tethI temane na veza , hAthamAM triraMDIyuM. mastakamAM cATI, pagamAM pAvaDIe ane bhagavA vastra paherI bhagavAnanI sAthe ja vicaravA lAgyA. amegha dezanA zaktidvArAM anekane pratibaMdha karI saMyamanA mArge vALavA lAgyA. eka vakhata teo bimAra paDe che. koI temanI sevA karatuM nathI. kAraNa ke-sAdhue sAdhunI-nigraMtha muninI sevA kare paNa asAdhunI sevA karatA nathI, tethI maricI vicAra kare che ke huM sAre thaI jaIza tyAre sevA kare teve eka ziSya
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 dharma tatva prakAza karIza. kALakrame teo svastha thayA, chatAM paNa je keAI emanI pAse dhama zravaNa karavA Ave che te badhAne pratibaMdha karI bhagavAna RSabhadeva svAmI pAse mokale che. - eka kapila nAmano rAjaputra emanI pAse Ave che. teo kapila rAjaputrane pratibaMdha kare che. kapila rAjaputra jyAre dIkSA levA taiyAra thAya che tyAre marici temane bhagavAna RSabhadeva pAse javA preraNuM kare che. tyAre kapila 2Ajaputre kahyuM, bhomarici! zA mATe mane tame tyAM mokale che? zuM tamArI pAse dharma nathI? kapila rAjaputranA A vAkya sAbhaLatAM marici vicAra kare che ke-A ziSya mATe egya che. ema vicAra karI maricie kahyuM. "visTA rUava rUhurgha "i kapila! ahIMyA paNa dharma che ane tyAM paNa dharma che, A rIte teo utsavanuM bhASaNa kare che, jethI bhagavAna mahAvIra devanA AtmA evA maricine paNa keTakeTi sAgaropama pramANa saMsAra vadhI jAya che. A che virAdhanAnuM phaLa. 1. maNa dudhapAkamAM jheranI kaNI paDatAM tamAma dudhapAka viSasaMya banI jAya che ane khAnArane vipattimAM mUkAvuM paDe che, tevI ja rIte ArAdhanAmAM virAdhanArUpa je jheranI kaNI paDI jAya te AtmAne paNa apAra vipattinA bhega banavuM paDe che. jamAlInuM vRttAMta e jamAli kSatriyakuMDa nagaramAM janmyA hatA. bhagavAna mahAvIrasvAmInI bena sudarzanAnA teo putra hatA. ane bhagavAna mahAvIrasvAmInI putrI priyadarzana sAthe temanA lagna thayA
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna sattaramuM hatA. eTale teo bhagavAna mahAvIranA bhANeja ane jamAI thatAM hatA. bhagavAna mahAvIra svAmI vicaratA vicaratA ekadA kSatriyakuMDa nagaramAM padhAryA. temane vaMdana karavA jamAli piotAnA parivAra sAthe gayA. tyAM prabhunI dezanA zravaNa karI temane vairAgya jAge ane teo dIkSA aMgIkAra karavA taiyAra thayA. 500-500 kSatriya puruSe paNa temanI sAthe dIkSA levA taiyAra thAya che. temanA patnI priyadarzanA paNa eka hajAra strIonI sAthe dIkSA levA taiyAra thayA. dIkSA ApanAra khuda bhagavAna mahAvIra svAmI, dIkSA lenArA bhagavAnanA jamAI, putrI ane 1500-1500 strI-puruSane samudAya hAya, pachI e dikSA mahotsavanuM pUchavAnuM zuM hoya ? bhAre ThAThamATha ane anerI dhAmadhUmathI dIkSA mahatsava ujavAya. jamAli muni bhagavAna sAthe vicaratA vicaratA tapa tyAgamAM lIna banyA. agyAra aMganA jANakAra banyA. mAMkhInI pAMkhane paNa na dubhave tevI te temanI uMcI karaNI hatI. bhagavAna gautamasvAmI jevuM jemanuM ujavaLa cAritra hatuM. AvA eka mahAna jamAli muni paNa jyAre "kahe mALe " bhagavAna mahAvIranuM A vacana barAbara nathI, A pramANe teoe usUtranuM bhASaNa karyuM. samajAvavA chatAM jyAre teo na samajyA tyAre bhAgavAnanI anumatithI zrIgautamasvAmIe temane saMgha bahAra karyA. A rIte jamAlie utsava vacana belI virAdhanA karIne saMsAra vadhAvI lIdhe
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ anana dharma tatva prakAza satI aMjanA suMdarI aMjanA suMdarIe pUrva bhavamAM paramAtmA jInezvaradevanI mUrtinI AzAtanA karI hatI. bhagavAnanI mUrtine ukaraDAmAM nAkhI daI azubha kama upArjana karyuM hatuM. tenA pariNAme aMjanA suMdarInA bhAvamAM bAvIza bAvIza varSo sudhI patine viraha sahana karavuM paDaze ane bhAre dukhI thavuM paDyuM. je sAMbhaLatAM paNa AtmAne kaMpArI chUTe ane AMkhamAM AMsu ubharAI Ave. mATe ja pUjAnI DhALamAM paNa mahApuruSe kathana kare che ke"hasatAM bAMdhyA je je karmo, rotA paNa navi chUTe re." mATe "baMdha samaya citta cetIe, udaye ze saMtApa." satI draupadI satI draupadIe-brAhmaNInA bhAvamAM tapasvI munirAjane jANIne kaDavA tuMbaDAnuM zAka vahorAvyuM hatuM. A virAdhanAnA pariNAme te ja bhavamAM enA be hAla thayA. patie tene gharathI bahAra kADhI mUkI. jaMgalamAM rakhaDavuM paDayuM. aneka rogonA bhAga banI ane aMte nArakImAM utpanna thaI sAte narakamAM bhamI, asaMkhyAtakALa anya eniomAM paribhramaNa karatAM ene Are na Avyo. sAdhu mahArAjanI AzAtanAnA kAraNe eNe aMtakALa sudhI saMsAramAM rakhaDavuM paDayuM. A che virAdhanAnuM ghara pariNAma
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna sattaramuM zrIpALarAjA zrIpALa mahArAjA pUrvabhavamAM zrIkAMta rAjA hatA. e zrIkAMta rAjAnA bhAvamAM temaNe muninI ghera AzAtanA karI hatI, munine keDhIyA kahyA hatA. munine pANImAM DubADyA hatA, munine DumanuM kalaMka ApyuM hatuM. enA pariNAme zrIpALajInA bhavamAM emane dariyAmAM DubavuM paDyuM. bhayaMkara cepI kaDha roga thaya. DumanuM kalaMka AvyuM. karma kaIneya choDatA nathI. bhale pachI te cakavatI vAsudeva ke baLadeva hAya! kamane koInI zarama nathI. karmane karajo-devuM-asaMkhyAta viSe paNa cUkavavuM ja paDe che. * ahIM tame nAdArI laI le, deza choDI paradeza bhAgI jAva, lAMcarUzvatathI chUTI jAva keInI lAgavaga ke ze'zaramathI bacI jAva, paNa kame rAjAnI baLavAna sattAthI kaI bacyuM nathI, bacatuM nathI ane bacaze paNa nahi. mATe dareka kArya karatAM pahelAM huM zuM karuM chuM ane AnuM pariNAma zuM Avaze ane enuM pariNAma kone bhogavavuM paDaze! A badhe vicAra karavAnI atyaMta jarUrI che. bIjA keI jogavavA nahi Ave. ahIM tame aDhAra prakAranA pApakarma karI, prapaMca karI lakSmI ekaThI karI haze! ene bhagavaTe karavA badhA taiyAra thaze. paNa tame jAte karelA karmo kaMI e badhA thaDADA vaheMcI levAnA nathI. e te tamAre jAte ja bhegavavA paDaze. A te "jamavAmAM jagale ane kUTavAmAM bhagalo" enA jevI sthiti thaI. e te mUkha keNa heya ke ApaNe upAjelA dhanamAlane bhagavaTe badhA kare ane enuM pariNAma pitAne
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ piTha thama tatva prakAza bhegavavuM paDe. AvI mUrkhAI ApaNe AtmA anaMta kALathI karate AvyA che. zrI jInezvara devanuM mahAzAsana maLyA pachI paNa sadgurunA samAgamamAM AvyA pachI paNa ane zAstronA zravaNa pachI paNa jo AvI ja mUkhaI karatA rahIzuM te pachI ApaNuM sthiti kevI thaze e jAte ja vicAravAnuM che. zrI pALIe zrIkAMta rAjAnA bhavamAM munivaranI AzAtanA karyA pachI temanI zrIkAMtArANIne samajAvavAthI teoe munizrInA caraNakamaLamAM paDI punaH punaH kSamA mAMgI. munizrIne bahumAnapUrvaka ghera padharAvyA. pagamAM paDayA ane munirAjanA upadezathI zrI siddhacakanI ArAdhanA zarU karI. tethI ceDAmAM bacI gayA, eka janmamAM ja yAne zrIpALajInA bhAvamAM keDha rega vi. thaye. thoDA vakhata Apattio bhegavavI paDI paNa zrI siddhacakajInI ArAdhanathI bhayaMkara duHkhathI bacI gayA. Ama virAdhanA ane ArAdhanAnuM baneluM phaLa ApaNI najara samakSa che. ApaNe zuM karavuM e ApaNe ja samajavAnuM che. jJAnanI AzAtanA mASatuSa muninA AtmAe paNa pUrvabhavamAM jJAnanI virAdhanA karI hatI. tenA pariNAme "mAruSa ane mA tuSa" A pada paNa mahA mahenata karavA chatAM kaMThastha nahetA thatAM ane "mAsatuSa" mAsatuSa thaI gayuM. paNa kaMThastha karavAne prayatna cAlu rAkhyo ane bhAvanAmAM caDhI jatAM aMte teo kevaLajJAna pAmyA. paNa eka vAra te emane jJAnanI virAdhanAI phaLa varSo sudhI jogavavuM paDayuM.
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna sattaramu 251 Aje jJAna, jJAnI ane jJAnanA sAdhanAnI Dagale ne pagale ApaNe virAdhanA karI rahyA chIe. pUrvakALe bhAgye ja AvI jJAnanI AzAtanA thatI haze! kAgaLIyA khALI nAMkhavA, chApAnI pastI upara cheAkarAone TaTTI besADavA, rastA upa2 kAgaLA-chApAo vi. upara paga mUkIne cAlavuM, kAgaLa, pustaka vi. upara zU'ka lagADI pAnA pheravavA. ema.sI.vALI khAIe chaDeceAka-pustaka vAMce, cApaDA upara besI javu', hareka kAya mAM chApA vi. nA kAgaLanA upapcAga karI jJAnanI gheAra virAdhanA ane ghAra AzAtanA thai rahI che. kAgaLe nA tA khubaja vaparAza vadhI ga| hAvAthI vAta-vAtamAM kAgaLanI jarUra, paDIkA mAMdhavAmAM. jyAM tyAM je te lapeTavAmAM, patra vyavahAra vadhyA, vividha vastuonI anAvaTamAM kAgaLanA upayAga thavA lAgyA. prathama pATI ane penane upayoga thatA hatA. Aje bALakAne vAtavAtamAM neATabukanI jarUra paDe che, A rIte jJAnanI gheAra AzAtanA jANe-ajANe ApaNA dvArA thaI rahI che. ArAdhanAnuM mahAna phaLa je AtmAee zuddha ArAdhanA karI che te thADA bhavamAM ja-alpa samayamAM ja ArAdhanAnA rUDA phaLa prApta kare che. tenA sa MkhyAba'dha dAkhalAo ApaNe tyAM majIda che. dhama kathAnuyAgamAM tenA samAveza thAya che. emAMthI ApaNane jANavA maLe che ke-ghAra pApAtmAe ane aneka adhamaetmAe pazu te ja bhavamAM ArAdhanAnA pratApe muktie sIdhAvyA che.
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ upara dhirma tatva prakAza mahAtmA daDha prahArI jenuM mULa nAma yajJadara hatuM. jJAtinA teo brAhmaNa hatA, paraMtu saMga baLe teo kharAba Adate caDhI gayA. lUMTa phATa ane cerIo karavA lAgyA. jyAM tyAM daDha-prahAra karavAnA kAraNe emanuM nAma daDha prahArI paDyuM. eka vakhata eka brAhmaNanA gharamAM teNe corI karavA praveza karyo, tyAM teNe brAhmaNa, gAya ane sagarbhA strInI hatyA karI. bhUNa hatyA thatAM te vakhatanuM karUNa dazya nihALatA daDha prahArIne dilamAM kaMpArI chUTI. bhAre vedanA thaI. enA haiyAmAM karUNA bhAva ubhA. bhAre pazcAtApa thaye ane A bhayaMkara pApathI chUTavA temaNe bhagavAna mahAvIra pAse dIkSA aMgIkAra karI. dIkSA lIdhA pachI loko muni daDha prahArIne bhAre upasarga kare che chatAM paNa teo khUba ja samatA rAkhe che. " zA te dhakke " te AnuM nAma, upasargamAM aDaga rahyA. zaha dIle pApane pazcAttApa karavA lAgyA, dhyAnamAM aDaga rahyAM, ane apUrva samatA bhAve aMte teo kevaLajJAna pAmyA ane muktie sIdhAvyA. AvA daDha prahArI jevA cAra cAra jaNanI hatyA karanArA AtmA paNa ArAdhanAnA baLe paramapadane pAmyA. A che ArAdhanAnuM mahAna phaLa, arjunamALI ajuna mALI ane tenI patnI badhumatI ekadA pakSanI
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAyAna savAra pUjA karavA mATe nagaranI bahAra gayA hatA. teTalAmAM tyAM cha jaNanI tephAnI TUkaDI AvI caDhI baMdhumatInuM aneruM sauMdarya nihALI sau tenI tarapha AkarSAyA. paraspara saue vicAra karyo ke-enakena baMdhumatI sAthe ApaNe majA mANavI paNa ene pati sAthe hatuM, tethI teoe vicAra karyo ke ApaNA chanI AgaLa enuM zuM gajuM! pakaDo ene ane deraDAthI bAMdhe. A vicAra amalamAM mUko ane anamALIne doraDAthI muzkeToTa bAMdhI eka khUNAmAM nAkhe. baMdhumatI A dazya joI gabhAI paNa e chae jaNAe teNIne pakaDI ane arjuna mALInI sAme ja bhoga bhogavavA lAgyA. arjuna mALI A lokonA AvA kharAba vartanathI bhAre uzkerAye. enA kene pAra na rahyo. paNa e lAcAra hate. ene doraDAthI kasIne bAMdhavAmAM AvyuM hatuM. chevaTe ajunane yakSa upara krodha caDhayo. ara duSTa yakSa! meM tArI sevAbhakti karI zuM enuM phaLa kaMI nahi? tuM zuM joI rahyo che? tuM sAce deva nathI. patthara ja lAge che. A sAMbhaLatA yakSa cIDAya ane ajunamALInA dehamAM eNe praveza karyo. deraDA teDI nAkhyA ane bhAre gadA upADI chae puruSane ane eka strIne ema sAtene ghANa vA. saune prANa gayA. arjuna mALI dararoja cha puruSa ane eka strInI hatyA karatuM hatuM, 1-2 divasa nahi, paNa mahinAo sudhI teNe A rIte roja cha puruSa ane eka strInI hatyA karavAnuM cAlu rAkhyuM hatuM jyAM sudhI arjuna mALIe cha puruSa ane eka strInI hatyA na karI hoya tyAM sudhI rAjagRhInA daravAjA
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 ghama tatva prakAza ughaDatA nahAtA, sau koI A bhayaMkara vikarALa rAkSasa jevA krUra ajunamALIthI bhaya pAmatA hatA. teTalAmAM bhagavAna mahAvIrasvAmInI padharAmaNI thaI, paNa ke bhayanA mAre bahAra nIkaLatA nahotA. eka navajavAne vicAryuM ke bhagavAna jevA bhagavAna padhAre ane ApaNe emanA darzananA lAbhathI vaMcita rahIe. haragIjha nahi. ema DaravAthI zuM? huM te paramAtmAnA darzana avazya karIza. je thavAnuM haze te thaze. "#Artha sAdhavAmi huM vAtavAri " e sUvane najara saMmukha rAkhI, hiMmata rAkhI te yuvAna prabhunA dazane vidAya thayA. e navajavAnanuM nAma hatuM sudarzana zeTha. hAthamAM kaI paNa hathiyAra lIdhA vagara teo sAmI - chAtIe AgaLa dhapyA. temanA mAtA-pitA ane saMbaMdhI e javA nA pADI, paNa sudarzana zeTha pitAnA nizcayamAM - aDaga rahyA. maraNa te jIvanamAM ekavAra AvavAnuM che. agara dharmanA mATe mRtyu AvatuM hoya te ene huM mahatsava mAnI vadhAvI laIza. paNa paramAtmA mahAvIra devanA darzana avazya karIza. sudarzana zeThane darzana karavA jatA joI leka tarahatarahanI vAto karavA lAgyA. A te gAMDo thaI gayo che. kaI jANIne zuM mRtyunA mukhamAM pravezavA taiyAra thAya! loko kahevA lAgyA are bhAI! rahevA de ! jaze nahi. Ama gAMDA na thAva paNa sudarzana zeThanA daDha nizcaya AgaLa keAInuM na cAlyuM. teo daravAjA pAse pahoMcI gayA, daravAnane kahe daravAna ! daravAje ughADa? daravAna kahe zeTha ! haju ajunamALIe sAta jaNane mAryA nathI, eTale hAla daravAje nahi ughaDe paNa
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ 55 kyAkhyAna sataramuM sudarzane Agraha karyo tyAre daravAnane daravAjo ughADo paDayo sudarzanane daravAjA bahAra kADhI tarata ja daravAne daravAjo baMdha karyo sudarzana zeTha bhagavAna mahAvIranA nAmanuM smaraNa karatAM karatAM AgaLa vadhyA. leke nagaranA killA upara caDhIne jevA lAgyA ke-sudarzananuM zuM thAya che. gaye te che paNa ene ya bUrA hAla thavAnA che. zeTha arjunamALInI najIka pahoMcyA tyAM te anamALI bhayaMkara vikarALa rUpa laI koDA jevI moTI AMkhothI DarAvate enI najIka Avyo. lokothI A dazya dUrathI joyuM na gayuM. joke te pikAra karavA lAgyA. sudarzana zeTha te vakhate arihaMta bhagavAna, siddha bhagavAna, sAdhu bhagavaMta ane dharmanuM zaraNuM savIkArI ananya mane daDha citta dhyAnamAM lIna banyA. ajunamALI gadA laIne kudI kudIne emane mAravA taiyAra thAya che, paNa e sudarzana zeThane mArI na zakya. sudarzananA tejathI te aMjAI gayA. paMcaparameSinI anerI zaktithI ajunamALInI gadA thaMbhI gaI ane e jamIna upara paTakAI gaye. nisteja ane niSTa banI gaye, sudarzana zeThanA prabhAvathI arjuna mALInA zarIramAM rahele yakSa tyAMthI dUra suddara bhAgI gayA. nagaranI janatA phATI AMkhe kikalA uparathI Tagara Tagara joI rahI che. saune bhAre Azcarya thayuM. saheje belI javAyu vAhare sudarzana! sudarzana zeThe tenI baradAsa karI, arjuna mALIne bhAna AvyuM. e beThe thaye. teNe pUchayuM, tame koNa che ? ane ahIM kayAMthI ? tyAre sudarzana zeThe madhura vANIthI tene jaNAvyuM ke huM bhagavAna mahAvIranA darzane jaI rahyo chuM. mAruM nAma
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 dharma taMtyaprakAza suzana che, A vAcA sAMbhaLatAM arjunamALIe kahyu' mane pazu sAthe laI jaI bhagavAnanA darzana karAvA suina zeThe kahyuM bhale cAlA. khanne jaNA prabhunA darzane gayA, bhaktibhAva bharyAM haiye bhagavAnane 'danA karI yathAsthAne beThA. prabhu mahAvIranI amAgha dezanA zravaNa karatAM arjunamALInA haiyAmAM anerA bhAva jAgyA, ane pApanA pazcAttApathI enA aMtaramAM anAkhI vedanA thavA mAMDI. tene pApanI zuddhi mATe ane AtmAnA uddhAra mATe bhagavAna mahAvIra pAse dIkSAnI mAMgaNI karI. bhagavAne arjunamALIne dIkSA ApI. dIkSA lIdhA pachI teNe cAra tapazcaryA AdarI chaThanA pAraNe chaThe karavA lAgyA. chaThanA pAraNe nagaramAM gecarI levA jatA leAkeA temane kaDavA veNu sabhaLAve che, gALAnA varasAda varasAve che, kAi thUMke che, koi iMTa patthara ne lAkaDIthI prahAra kare che, chatAM bhagavAna mahAvIra devanI vANInA amIpAna karI nijanA pApa pakhALavA mATe suni arjunamALI samatAbhAva rAkhe che. keAInA upara leza paNa dveSa ke rASa karatA nathI. Ama 1-2 divasa nahi, mahinAe sudhI aputra samatAbhAva rAkhe che. pApane pazcAttApa kare che ane te teo kevaLajJAna pAme che ane nirvANa pAme che. AvA arjunamALI jevA bhayakara pApAtmA, krUra ane hi'saka AtmA paNa te ja janmamAM ArAdhanAnA baLe, dharmAMnA prabhAve sakaLa karmonA kSaya karI mAkSamAM sIdhAve che. ArAdhanAnuM A aputra phaLa che. mATe zakaya teTalI ArAdhanA karI ApaNe paNa jIvanane ajavALavAnu che,
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ LO vyAkhyAna sattasu IlAcIkumAra IlAcIkumAra eka dhanavAna zeThanA putra hatA. khUba saskArI hatA paNa pUrI sAmatanA pariNAme jyAM tyAM kSamatA nagara bahAra nRtya karatI naTaDImAM te mugdha banyA. eka nIca naTaDInI khAtara teNe zAkhAra tamA, mAkhApa tajjA, sukhasAhyabI tyajI ane naTama`DaLamAM bhaLyA. naTa vidyAmAM nipuNa banyA. naTaDIne paraNavAnI khAtara enAtaTa nagaranA mahIpALa rAjAnA rAjamahelanA zAkamAM nAtA zarU karyuM.. uMcA vAMsa upara jAnanI zekhI nRtya karI rahyo che. cAra cAra vAra nRtya karIne inAma levA mATe teNe rAjanI samakSa hAtha lAMbA karyAM paNa rAjA khuda te naDImAM lukhkha banyA hatA, tethI te naTane InAma nahAtA mApatA. rAjAnI bhAvanA hatI ke naTa nRtya karatAM vAMsa uparathI pI jAya ane enAM prANa jAya tA naTaDI mArI ane IlAcI. kumAra paNa naTaDInI khAtara InAma levA pAMcamI vAra vAMsa upara caDhayA. tyAMthI enI najara eka tyAgI aNugAra upara paDI. eka suMdara navajavAna razeThANI mAdaka lyA, tyA karI rahI che. sunizrI nA nA kahI rahyA che. A dRzya vAMsa uparathI nRtya karatA ilAcIkumAra nihALyu ane enI bhAvanAmAM gajaba palTo AvyA. karyAM ma mahAtmA ane kayAM huM! mArAmAM ane A mahAtmAmAM AAsa 17
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama tatya prakAza mAna pAtALa jeTaluM aMtara che. dhikkAra che mane ke eka naTaDI khAtara sarvasvane tyajIne huM A AvA vAMsa para jananI jokhame nRtya karavA taiyAra thayela chuMnRtya karatAM jarAka cUkuM te mAre hADakA kharA thaI jAya ane mArA rAma ramI jAya ane durgati gAmI banuM e judu. * sAme eka suMdara navayauvanA ubhI hevA chatAM ane sthAna ekAMta hevA chatAM A navayuvAna muni nIcI najara rAkhI nirvikAra daSTithI ubhA che. dhanya che A mahAmunine ane dhikkAra che mArI jAtane. A rIte vAMsa upara nRtya karatA karatA pApane pazcAttApa karatA ane suMdara bhAvanAmAM caDhatAM ghana vAti kamane nAza karI IlAcIkumAra kevaLajJAna * eka nIca naTaDImAM pAgala banele IlAcIkumAra kevaLajJAna pAmI mokSe sIdhAve, A kaMInAnIsunI vAta che? A pratApa che ArAdhanAne. 0000000 0000000 000000000000 00000 1000000 00000 0000000 ccv0000, : 3000 A0000000 A00000 00000, 0000000deg 00000 0000000
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10000 I]. 5832938 ERE 1 vyAkhyAna aDhAramuM : 3=============U che eka viziSTa pravacana 8 nUtana varSanI maMgaLa bhAvanA nUtana varSanA prAraMbhamAM sau koI maMgaLa kare che. ApaNe tyAM kAryanI pUrNAhUtimAM khUzAlImAM maMgaLa karavAnuM vidhAna che. jema haMmezA pratikramaNamAM sAMje cha Avazyaka pUrNa thatAM thatAM navakAramaMtranuM maMgaLa tarIke samaraNa karavAmAM Ave che, temaja 5khIsUtranA prAraMbhamAM "mama maMgalamarihaMtA sitA sAhu suMya dhamma a" e zloka dvArA maMgaLa karavAmAM Ave che, tevI ja rIte dIpAvalInA divase varSanI pUrNAhUti thAya che. eTale bhagavAna mahAvIra svAmIne nirvANa mahotsava ujavI maMgaLa karIe chIe ane nUtana varSanA prAraMbhamAM paNa kArtika suda ekamanI vahelI savAre mAMgalika saMbhaLAvI maMgaLa karIe chIe. A pramANe avasare avasare maMgaLa karavAnuM vidhAna che. cAra prakAranA maMgaLamAM A maMgaLanI bhAva maMgaLa tarIke
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ thama tava prakAza gaNanA karavAmAM AvI che. A bhAva maMgaLa dvArA kalyANanI kAmanA vALA AtmAoe anyanA kalyANanI ja kAmanA kara vAnI che. anyanA kalyANamAM ApaNuM kalyANa te sutarAM thAya ja che. Aje te ghaNAe mojazokha, ezaArAma, ane amana camana karavAnI, kamAvAnI ane kamAIne bhegu karavAnI bhAvanA bhAve che. moTA bhAge Aje leke aniti ane adharma dvArA bhegu karavA mAge che. eTale maMgaLanA badale apamaMgaLa thAya che. maMgaLa e zubha vastu che. uMcI vastu che paNa sAcI sama janA abhAve maMgaLanA badale ApaNe ApaNuM ja apamaMgaLa karIe chIe. kArtika suda ekamanA divase pAne besatA varSe zrI gautama havAmI bhagavAnane kevaLajJAna thayuM, e vastunI khUzAlImAM ApaNe nUtanavarSanA prAraMbhamAM viziSTa maMgaLa karIe chIe, bhagavAna mahAvIra svAmI nirvANa pAmyA tethI samarata vizva gamagIna banyuM ane viSAdanA gherA vAdaLa chavAyA. e kheda mAMthI ugAranAra te gautamasvAmI bhagavAna. gaNadhara bhagavaMta zrI gautarasvAmInA maMgaLa nAmanuM smaraNa karatAM ane temanA nAmane jApa japatAM maMgaLa thAya che. sarva kAdhanAo, abhilASAo ane AkAMkSAo paripUrNa thAya che. e mahApuruSa mahAlabdhivaMta hatA. e mahApuruSane hAtha jemanA mastaka upara paDate have e badhAyane kevaLajJAna thatuM hatuM. bhagavAna mahAvIra svAmInA cauda hajAra sAdhuomAM 700
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna aDhAramuM sAdhu bhagavaMtene kevaLajJAna thAya che, jyAre gautamasvAmI bhagavAnanA pacAsa hajAra ziSyo hatA, e pacAsa hajAra sAdhuone kevaLajJAna thayuM hatuM. kAcI be ghaDImAM jemaNe dvAdazAMgI tathA cauda pUrvanI racanA karI hatI, vrajasSabhanArAca saMghayaNa, samacaturastra saMsthAna ane cAra jJAnanA dhaNu hatA. anupama rUpathI zobhatI suvarNavaNa tejasvI emanI kAyA hatI. AvA samartha, apUrva prabhAvazALI ane mahAna sAmarthyavaMta hovA chatAM emane vinaya guNa ucca keTine hate. evA zrI gautamasvAmI bhagavAnane ekamanA divase kevaLajJAna ane kevaLadarzana thayuM hovAthI e divasa mAMgalika divasa tarIke gaNAya che. ApaNe ekamanA divasanI ujavaNI Aje ravivAra karavA bhegA thayA chIe. kAraNa ke Aje pravRtti vadhI paDI che. pAInI pedAza nahi ane ghaDInI navarAza nahi evI vAta che. nivRttimAM ArAdhanA karavAnI che paNa nivRttimAM pravRtti vadhI paDI che. ravivAra eTale mAjazekha karavAno divasa, maLavA javAnuM, mahemAna Ave enI AgatA svAgatA karavAnI. sInemA jevA javAnuM, capATInuM bheLa uDAvavAnuM eTale rajAmAM majA mAnavAnI pachI dharmakaraNInI phurasada kayAMthI maLe? kurasada na hovA chatAM besatA varSe te zrIphaLa laIne vahelI savAre prabhunA darzane deDI jAva che kAraNa ke darzana karavA na jAva te vahema paDe ke ApaNuM varSa bagaDaze. kAraNa ke ApaNuM daSTi saMsAra taraphanI che. eTale hajI aMtaramAM dharma rUA nathI ane saMsAra khUe nathI. deva-gurU ane dharma eja
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ " - www 2 dharma tatva prakAza tAraka che, uddhAraka che ane jagatamAM eja sAre che. A vAta ane AvI aTala zraddhA jyAre AtmAne thAya che, tyAre AtmA samakita daSTi bane che. ane devagurune upadeza jyAre jIvanamAM utare tyAre samajavuM ke te kSaNa. te ghaDI, te divasa, te mAsa ane varSa dhanya bane ane te bhava paNa maMgaLa banI jAya, dharma e latkRSTa maMgaLa che, vipadA ane vidanene dUra karI sukha, saMpatti ane IcchAone paripUrNa kare che. - koI paNa granthakAra granthanI zarUAta karatA maMgaLa kare che, tethI tenuM kArya nirvina paripUrNa thAya che. maMgaLa ghamane puSTa kare che. mATe dharmane mAnanAra avazya prasaMge bhAva maMgaLa kare che. navakAra maMtra navakAramaMtra e parama maMgaLa che. jainazAsanane apUrva maMtra che. caudapUrva sAra che. jIvanane AdhAra che, ane haiyAne hAra che. mATe pratyeka ghaDI-paLe tenuM smaraNa kare. tanmaya banIne ekAgra citta tene jApa kare. khAtA-pItA, uThatAbesatA, sUtA-jAgatA tema ja koI paNa kAryane prAraMbha karatAM, prayANa karatAM ke praveza karatA navakAra maMtranuM smaraNa karo. are janmatA bALakane navakAra saMbhaLAve. mRtyu zayAmAM poDhelAne paNa navakAra saMbhaLAve. kAraNake te mahAmaMgaLakArI che. manane pavitra banAve che, AtmAne zuddha ane nirmaLa banAve che ane sarva pApa nAza karI ajarAmara padane arpe che.
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAkhyAna aDhAramuM khAravela cakravatI khAravela cakravartInI rAjasabhAmAM prAraMbhamAM ja navakAramaMtra dvArA maMgaLAcaraNa karI rAjyanA kArabhAranI zarUAta karavAmAM AvatI hatI. e khAravela cakravartIne navakAramaMtra upara apUrva AsthA hatI. deDha zraddhA hatI ane apUrva vizvAsa hate. pATaNamAM saMprati rAjAnA pachI puSpadaMta rAjA rAjagAdI para AvyA hatA. teNe saMprati mahArAjAe baMdhAvelA jinamaMdirone teDavAnuM kAma karyuM. jene upara e bhAre upadrava karavA lAge. jainasaMghane herAna karavAmAM bAkI na rAkhI, tyAra jenee kaliMgadezanA mahArAjA khAravela cakravartIne A vAtanI jANa karavAmAM AvI. e khAravela cakavartI samakita daSTi hatA. Aje paNa e vAtanI sAkSI pUratA zilAlekho maLI Ave che. e khAravela cakavartIe vipulasenA laIne puchaparaMtarAjA upara caDhAI karI, paraspara bhAre yuddha thayuM ane aMte puSpadaMta hArI gaye, ane ene pakaDIne keda karavAmAM AvyuM. chevaTe puSpadaMte mAphI mAMgI. eTale khAravele tene mAphI ApI mukta karyo. mukta karyA pachI paNa eNe punaH upadrava karavA mAMDaze. janatAe punaH khAravelane jANa karI ane pharIvAra puSpadaMta sAthe khAravele laDAI karI. yuddhamAM punaH puSpadaMta hArI gaye, tene pakaDavAmAM AvyuM. teNe pharI mAphI mAMgI ane khAtrI ApI ke havethI huM upadrava nahi karuM ! tyAre pharIvAra paNa parama zrAvaka khAravele tene cheDI mUke. mAM
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ hama tatva prakAza sudhI khAravela hayAta hato tyAM sudhI puSpadaMta zAMta rahyo hateA. paNa khedanI vAta che ke batrIza varSanI uMmare khAravela svage sadhAvI gayo. khAravela cakavartIne putra paNa jainadharmamAM mAnanAro hate paNa khAravela je samartha nahote. kahevAnI matalaba e che ke, khAravela cakravartI parama zrAvaka hatA. zramaNa saMskRtinA upAsaka hatA, eTale rAjasabhAnuM kAmakAja zarU karatAM pahelA teo navakAra maMtrathI maMgaLAcaraNa karatA hatA. ApaNA ItihAsa ghaNe ujaLe che. jenoe ane jaina rAjA-mahArAjAoe keInuM paNa buru karyuM nathI. keInA upara anyAya karyo nathI, koInA upara atyAcAra gujAryo nathI. nyAyane nIti mATe temane yuddho khelyA che. nirdoSa ane bIna gunegAra mAna jAya tene rItasara khyAla rAkhavAmAM AvatuM hatuM. ghoDA upara besatI vakhate paMjaNIthI pUjIne besatA hatA, aNa gaLa jaLa vAparatA nahetA, vratadhArI hatA. vartamAna yuganA keTalAka ajJAna leko A vAtanA rahasyane jANyA vagara AvA mahAna ahiMsaka ane nItimAna rAjAonA mATe paNa yadrA tadvA bolatA acakAtA nathI, teo kahe che ke jeyuM nAnA chanI rakSA karatA hatA ane moTA jIne yuddhamAM haNatA hatA. paNa e bicArA ajJAna ane bhoLA mANasane khabara nathI ke e nAnA cha bIna gunegAra che ane bIna gunegArane jANI bujhIne mAravA nahi evI emanI pratijJA ane vrata hatI. jethI vratanuM khaMDana na thAya te mATe teo pUjI pramAIne ghoDA upara besatA hatAM ane yuddhamAM te gunegAranI sAme laDavAnuM che, tyAM paNa teo nItinuM ullaMghana nahetAM karatAM,
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna aDhAramuM sAma mANasa nIce ubheu laDe te teo ghaDA ratha ke hAthI uparathI nIce utarIne enI sAme laDatA hatA. zatru nIce hoya ane e upara bese te temAM teo anitI ane anyAya samajatA hatA. zatru pAse talavAra, baMduka yA zastrAstra na hoya to teo paNa zastrAne dUra phagAvI yA zatrune talavAra Adi zastra ApIne pachI yuddha karatA hatA, temanuM yuddha anIti ane atyAcAra sAme hatuM. jyAre paNa jaina rAjAoe nirdoSa ane bIna gunegAra upara anIti ke atyAcAra karyo nathI. AvI hatI ApaNI saMskRti, jenoe burU karanAranuM ya bhaluM karyuM che. saMsAranA samasta jInA sukhanI kAmanA ane bhalAInI bhAvanA bhAvI che. __mittIme savva bhUesu" zivamastu sarva jagataH madrANi paratu mAta kukamA ma" nAnAdhipaanaaN zAMti bhavatu matalaba jagatanA sakaLa jInA kalyANanI kAmanA, sakaLa jInA bhalAnI bhAvanA bhAvI che. jenone jevI AvI udara udAtta ane vizALa bhAvanAnAM maMgaLa darzana tamane duniyAnA paDamAM nahi jaDe. zrI tIrthakara devanA AtmAo emanA pUrvanA trIjA bhave "savi jIva karUM zAsana rasI, IsI bhAva dayA mana udbhasI" matalaba vizvanA sakaLa ane zAsana rasIyA banAvavAnI udAtta, udAra ane suMdara bhAvanA bhAve che. AvI ucca bhAvanAmAM jyAre teo utkRSTa rasamAM caDe che tyAre tIrthaMkara nAmakarma jevI uttama prakRti nikAcita kare che.
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 dharma tatva prakAza "zivamastu sarva jJAti" ane "savi jIva karUM zAsana rasI" AvI bhAvanA jenA dIlamAM ochI vastI vasI che evA jeno bIjAne dharmanA mArge caDhAve, jaina banAve te keTalA jaina vadhe paNa mAtra pipaTanA rAma rAma jevI AvI ApaNI upara chalI bhAvanA ApaNuM kalyANa karI zake nahi, te mATe sakiya prayatna kare joIe. - Aje pleTa phema gajavanArA ghaNA che paNa avasare tana, mana ane dhanathI bhega ApanArA keTalA? AjanI paristhiti te eTalI badhI palaTe khAI rahI che ke na pUcho vAta. samagra vizva, AkhA nagara ke gAmanI vAta bAjue rahI, are mahallAnI vAta paNa bAjue mUke, pitAnA pADozInuM bhalu karavAnI paNa jyAM kurasada nathI. kurasada che pADelInuM kAsaLa kADhavAnI. are eTalA dUra paNa javAnI jarUra nathI. pitAnA upakArI mAta-pitA pratye, potAnA vaDIle, baMdhue vajana ane nehIo pratye paNa kevI jAtanuM vartana dAkhavIe chIe. je enuM varNana karavAmAM Ave te haiyuM kaMpI uThe. pachI vicAra karIe chIe ke navakAra kema phaLa nathI, siddhacakrajI kema phaLatA nathI! sAru che phaLatA nathI nahitara ApaNuM hRdaya tapAse te te ApaNA bAraja vagADI de. A te ApaNA deva vItarAga che. pUjaka pratye prema nahi ane nidaka pratye dveSa nahi. bAkI je koI bIjA deva A sthaLe hoya te sApha ja saMbhaLAvI de ke kayA meDhe ahIM tame AvyA che? zuM joIne mAMgI rahyA che, jarA tamAruM haiyuM te
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ ThavyAkhyAna aDhAramuM ' tapAse, tamArI karaNI tapAsa ane jarA tamArA vicAra ane vartana tarapha najara karo! jarUra che Atma nirIkSaNanI paNa Atma nirIkSaNa ja kene karavuM che. paradoSa nirIkSaNathI ja jyAM bUrI Adata paDI hoya. svadoSa darzana tarapha jyAM AMkha mIMcAmaNuM thatA hoya tyAM Atma vikAsa, pragati, abhyadaya ane sarvodayanI AzA rAkhavI e te AkAzanA tArA gaNavA jevI vAta che. je ApaNe ApaNe uddhAra kare hAya! pragati ke vikAsanI vAMchA hoya! alyudaya ke sarvodayanI bhAvanA hoya te Atma nirIkSaNa karo. mArAmAM keTalI uNapa, khAmI ane tuTi che prathama tene vicAra kare ane e uNapa, khAmI ane truTio kevI rIte dUra thAya! tene samyamArga jANI, te doSane dUra karavA kaTibaddha bane. juo pachI mikSa kaI dUra nathI. mokSa ApaNuM najIka Avaze paNa A mATe anAdinI kuTevane tilAMjalI ApavI paDaze prabhu saMmukha nAtra bhaNAvatI vakhate ApaNe paNa belIe chIe ke "savi jIva karUM zAsana rasI IsI bhAva dayA mana udbhasI zuM Ane artha ApaNe nathI jANatA ! dravya dayA ane bhAvadayA eka maratA jIvane keI bacAve te tame tenI prazaMsA karaze bhAI! te sAruM kAma karyuM! kasAInA hAthamAMthI bakarAne cheDAvatA ApaNane AnaMda thAya che ke meM ThIka karyuM ke eka jIvane bacAvyA. Ane dravyadayA kahevAmAM Ave che. paNa eka AtmAne dharmane mArge caDhAvavAmAM Ave te
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 dharma tatva prakAza jJAnIo e kahe che ke caudazaja lekanA jIvane ekavAra abhayadAna ApavAmAM je lAbha samAyeluM che teTalo lAbha eka jIvane dharma pamADavAmAM che, ane dharmanA mArge caDhAvavAmAM che, A che bhAvadayA ane pelI che dravya dayA. dravya dayA ane bhAvadayAmA AsamAna pAtALa jeTaluM aMtara che. sarasava ane merUmAM jeTale taphAvata che teTale pharaka ane taphAvata dravyadayA ane bhAvadayAmAM rahelo che. paNa Aje dravyadayA mATe jeTalI mahenata ane parizrama thAya che teTale bhAvadayA mATe thatuM nathI, kAraNa ke bhAvadayAnuM rahasya ApaNe samajyA nathI. Aje AtmA bAhyadaSTi banya che. atyaMtara daSTi ane sUma daSTi rahI nathI. gatAnugatikatA kAma karI rahI che. kaherImAM paDI gayA che. vAhavAha jaIe chIe. - have tamane tene khyAla Avaze ke ApaNA saddaguruo kevuM uttama kArya karI rahyA che. bhUkhyAne anna, tarasyAne jaLa ane vastra vihoNAne vastra ApavuM enuM nAma che dravyadayA ane e ja AtmAne dharma mAge vALa enuM nAma che bhAvadayA. eka jhaverI jhaverAtane ghadhe choDIne maracuM mIThuM vecavA besI jAya to tame ene gamAra kaheze ke zeTha! A zI mUrkhAI karI rahI che. jhaverAtanA dhaMdhAnI daSTie maracAM mIThAne che sAmAnya gaNAya. tevI ja rIte sAdhu mahAtmAo ane zuruo janatAne dharma mAge vALI jagatane upara asIma upakAra karI rahyA che. A che bhAvadayA,
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAkhyAna aDhAramuM tevI ja rIte eka AtmAne unmArge caDAvavAmAM mahApA5 batAvavAmAM AvyuM che. ApaNAthI bane te koIne dharma mAge vALa paNa ApaNA nimitte yA ApaNA dvArA koI unmArge na caDhI jAya, dharma vimukha na banI jAya, adhama na banI jAya ene pUre khyAla rAkhavAno che. je AtmA dharma pAmyo nathI, jene hajI dharma rUo nathI ane saMsAranA sukhamAM rAcI mAcIne rahe che evA AtmAne bhava thAmaNa karavuM paDe che. - evA AtmAne dharmanA mArge caDhAvavAmAM enA anatA bhava kapAI jAya. saMsAra parimita banI jAya ane janma janmamAM enA dvArA je asaMkhya ane anaMta jIvonI hiMsA thavAnI hatI tenAthI te bacI jAya, 18 pApasthAnake sevavAno hate te badhA pApathI ane anaMtA bhavamAM anaMtA jIvanI hiMsA baMdha thaI. anaMta janma maraNa karavAnuM hatuM tethI te AtmA bacI gayo. A badhuM banavAmAM kAraNabhUta dharma pamADanAra AtmA bane che. tame jarA sUkSamadaSTithI vicAro te tamane samajAze ke eka AtmAne dharmanA mArge vALavAmAM ke mahAna lAbha samAyelo che ane ApaNuM saddagurue aneka AtmAone dharma mArge vALavAno ke stutya prayAsa karI rahyA che ane jagatanA cha upara ke asIma ane asAdhAraNa upakAra karI rahyA che. AvA paMcama kALamAM huMDA avasarpiNI jevA kaparA ane viSama kALamAM paNa ApaNe ahebhAgya che ke AvA saddaguruo ApaNane "jAgatA rahejonI hAkala karI mahAmahanI nidrAmAM gherI rahelA, piDhI rahelA AtmAone jInavANInuM pAna karAvI
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ Sama tatva prakAza ApaNane DhaDhaLI rahyA che, jAgRta karI rahyA che ane sanmArge vALI rahyA che. A kaMI je te upakAra na gaNAya. AvA sadagurUnA upakArane badale vALe vaLe nahi mATe ja kANAMga sUtranA trIjA ThANAmAM traNa jaNanA upakArane badale vALyo. vALI zakAtuM nathI. jIvanabhara emanI sevAzaznaSA kare, enA mATe badhuMya samarpaNa karI enA caraNa kamaLanI upAsanA, sevA ane bhakti kare te ya e upakArIonA upakArane badale vALyo vALI zakAtuM nathI. dhArmika jJAnanI AvazyakatA A badhI vastunA hArdane samajavA mATe dhArmika jJAnanI atyaMta AvazyakatA che. - Aje keTalAya grejayueTe, Dabala grejyueTa B.A, M. A. ane C. A. thayelA amArI pAse Ave che. tyAre ame ene pUchIe chIe ke dharmanuM zuM bhaNyA cho? tyAre e bicArA ene javAba ApatA zaramAvuM paDe che. koI kahe che amane kurasada nathI, koI kahe che amane rasa nathI. paNa jena jevA uttama kuLamAM jamyA pachI paNa devadarzana, guruvaMdana ke sAmAyikanI vidhi paNa na AvaDe. je jene mATe atyaMta Avazyaka che, aharniza jenI jarUra paDe che. ATalI vidhi zIkhavavAmAM kaMI varSonI jarUra nathI. cIvaTa ane lAgaNI hoya ane dhyAna daIne abhyAsa kare che enA mATe eka mahIne pUrata che. dharmanI kaIka lAgaNI hoya te rajAonA divasamAM paNa dhArmika abhyAsa karI zakAya che paNa jyAM rajAomAM majA
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna aAzma' m. mANavAnI hoya ene bIjA divaseAmAM skula-kolejanA eja eTale pachI e bicArAonI sthiti ja'galanA rAjha jevI thaI jAya che. pherasada nathI. 201 chApA vAMcavAnI, gappA mAravAnI, pattA kIcavAnI, bIDIsIgAreTa pIvAnI, jyAM tyAM rakhaDavAnI sInemA-nATaka ane meca jovAnI. ADAavaLA dhaMdhA karavAnI A badhA vyartha nika kAryAM karavAnI emane phurasada che, paNa AtmAne ujALavAnI ane dhArmika zikSaNa levAnI phurasada nathI. e ja vastu batAve che ke ApaNane dharmanI kri'mata nathI mAkhApa taraphathI dharmanA saskArI jene maLyA nathI, tene dhamanI kimata yAMthI hAya ! ane jene dharmanI kri'mata nathI tenAthI sadgati dUra bhAge che ane durgatinA dvAra tenA mATe sadAnA mATe khUTTA thAya che. jee! nAnI vayamAM dhArmika zikSaNa letA nathI ane dhama nA abhyAsa karatA nathI temane mATI uMmare pArAvAra pazcAttApa karavA paDe che. mAbApanI phariyAda Aje ghaNA mAbApe phariyAda kare che ke chekazae amAru' mAnatA nathI, amArI sAme thAya che. paNa emAM vAMka chekarAnA che ke mA bApanA ? e vicAravAnu che. nAnI uMmare tame emane khUba lADa laDAvyA, papALyA ane dharmanA abhyAsa kAnce nahi. sArA saMskArA ApyA nahi, pachI mATA thatA enu pariNAma viparIta Ave e svAbhAvika che.
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghama tatva prakAza mATe je tamAre tamArA bALakane saMskArI banAvavA hoya vinayI ane vivekI banAvavA hoya te tame ene gaLathuM thImAM ja sArA saMskAra Ape. dharmanuM jJAna Apa paNa kuvAmAM hoya te avADAmAM Ave ne ? mA-bApa pote ja chelabaTuka thaIne pharatA hoya! dheLA dahADe cenacALA karatA hoya! ane vyApAramAM ja racyA pacyA hoya ! vAre-tahevAre paNa "bAvA beThA ja che ane je Ave te khape evI sthiti hAya, rAtanA bAra vAge paNa hA ane cevaDe uDAvatA hoya! sIgAreTa ane cIrUTa phekatA heya ! te chokarAomAM kayAMthI sArA saMskAra paDavAnA ! bALakone sudhAravA mATe prathama mA bApe sudharavAnI jarUra che. ghaNA mAbApa kahe che ke cheka zALA, skUla ke kolejamAM nahi jAya te khAze zuM ? enuM gujarAna kevI rIte cAlaze? paNa jenA nasIba ke bhAgya nathI hotA tevA ghaNAya B A, M. A. ane C. A. thaelAe arajI upara arajI. karIne thAkI jAya che. epoInTamenTa Ape che. chatAM ya tyAMthI nirAzA maLe che ane traNa cepaDI bhaNelAo lakhapati ane kreDopati bane che. zuM A vAta ApaNAthI ajANa che? eTale ekaluM bhaNatara ja kAmayAba nIvaDe che evuM nathI. sAthe nasIba bhAgya ke puNya paNa joIe ane puNya, nasIba ke bhAgya e ghaDAya che satkRtya karavAthI, dAna, ziyaLa tapa ane bhAva dharmanI ArAdhanAthI, devaguru ane dharmanI sevAthI, dIna dukhInA duHkha dura karavAthI. paNa dharmakaraNI karavAmAM ja mANasane prasAda ane ALasa Ave che. jenAthI maLe che, jenAthI sukha ane
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAyAna aDhAra AbAda thavAya che tenAthI ja dUra bhAge che ane jyAM gumAvavAnuM hoya che tyAM ja tanateDa prayatna kare che ane jIvanane barabAda kare che. pachI duHkha, dAridraya Ave tyAre rADo pADe che. hAyaya kare che ane dIna banI jAya che. AmA amara che AtmA amara che e vAta ApaNe upara uparathI ja bolIe chIe, ApaNI zraddhAmAM ja saDe che, AtmAne amara mAnanArA AtmAnA vikAsa ane pragati mATe ke prayatna kara! paNa uDe uDe ApaNane paralokanI ja zraddhA nathI ane paraleka che, AtmA amara che, ApaNe karelA karmo ApaNane pitAne ja bhogavavAno cheA mAnyatA je daDha hoya te enuM jIvana kevuM Adarza ane unnata hAya ! A leka mATe ApaNe keTalI mahenata karIe chIe. ghaDI pachIne vicAra karIe chIe. varSa pachIne vicAra karIe chIe, se varSa Take te majabUta baMgale baMdhAvIe chIe, eTale bhaviSyane vicAra nathI karatA evuM nathI. vidyArthIo, vyApArIo vi. sau koI bhaviSyano vicAra kare che, jIvana nirvAha kema kare enI ejanA ne plAna ghaDe che. vidyArthIe mAre amuka lAIna levI che, ene vicAra karI e lAInamAM jhukAve che, vyApArIo ane kayA vyApAramAM kyA sthaLe, kevI rIte lAbha thaze tene khUba khUba vicAra kare che. matalaba duniyAnA tamAma sajJAna prANIo pitAnA bhaviSyane vicAra kare che, paNa A emane TUMke vicAra che, TUMkI dRSTi che. 18
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghama tava prakAza je vyakita eka jIvanane vicAra kare ane ahIMthI kayAM jaIza? tyAM mArI zI dazA thaze? eno vicAra na kare e keTalI moTI bhUla che mATe kahevuM paDe che ke ApaNe AtmA amara che. paraloka che. vigere vAte belIe chIe e kevaLa popaTanA rAmarAma jevI vAta che. eka tarapha pipaTa rAmarAma kare che ane bIjI tarapha eja popaTa rAmanI tabIra ke mUrti para viNA kare che. paNa e te ajJAna che. eTale ema kare paNa ApaNane buddhine phAMke che. huM AvuM chuM ane huM te chuM ema vAtavAtamAM ghamaMDa karanAre-AtmA che ane te amara che, para leka che ane paralokamAM AtmAne karmanA phaLa bhogavavA paDe che, Ama mukhethI bolatA rahIe ane pApaka AcaratA rahIe ane bhaviSyane vicAra karatA nathI. mATe kahevuM paDe che ke ApaNI badhI vAte pipaTanA rAmarAma jevI che. " A janma mATe jeTalo vicAra karIe chIe teTalo vicAra AvatA janma mATe karatA nathI. hajAro khacIne mANasa mATe baMgale baMdhAve che. leITesTa DIjhAInanuM pharanIcara vasAve che, adyatana DhabanA avanavA sAdhana vasAve che, keTalIka vakhata karaja karIne paNa sukhanA sAdhano vasAve che, paNa bhalAne pUchene A baMgalAmAM tame keTalA varSa rahevAnA? mATe eka udde kavi kahe che ke - AgAha apanI motase, keI asara nahIM; sAmAna se varasaka, palakI khabara nahIM. eka paLanI, ghaDI pachInI mANasane khabara nathI ane sAmAna te eTale bhego kare che ke- varSa paNa khUTe nahIM
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghaNAkhyAna aDhAramuM. paNa dina dina Ayu khUTe che, jIvanadorI palakamAM tUTe che ane moharUpI cero Atama dhana lUTe che ane acAnaka prANa vachUTe che. pachI mAthA kUTe ya kAma nahi Ave. e pahelA AtmAne samajAka samaja samaja! AmA samaja! javAnuM che e cokkasa hasatA hasatA jAva ke ratA ratA jAva, paNa gayA vagara chUTakA nathI! jyAre ahIMthI acAnaka eka divasa javAnuM thaze tyAre vile maDha javuM paDaze te pahelA he cetana! kaMIka bhAthu bAMdhI le. pU. gurudeva vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAja eka sajajhAyamAM pharamAve che ke rAjA gayA mahArAjA gayA ne gayA che I mArAthI acAnaka eka divase upaDavuM, Avaze tArI paNa vArI. bhavika tame karI le dharama hitakArI. jenA vagara tane ghaDI ya cena paDatuM nahatuM tene choDIne tAre javuM paDaze, jene tuM Tagara Tagara joyA ja karatA hatA e tArI najarathI dUra thaze, bahAra javA mATe kAra-meTara vagara tane cAlatuM nahotuM. batrIza zAka ane tetrIza pakavAnna Agate hate. ThaMDImAM kiMmatI zAladuzAla oDhIne rAjI thatuM hatuM, Tayuba lAITanA prakAza vagara, vijaLInA paMkhA vagara, ThaMDA pINuM ane unA pINAM, lahejatadAra rahA, saMtarA mosaMbI AdinA phaLarasa, nokara cAkara, phena, rAcaracIluM vagere tArI jarUrIyAtane kaI pAra naheAte, paNa jyAre tuM ahIMthI ravAnA thaIza, tyAre tArI zI dazA thaze? ane paralokamAM A badhI sukha sagavaDa vagara tane kema cAlaze ? A badhe vicAra ahIM karavAnuM che.
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza ulaTI mAnyatA tame dharmamAM je kaMI kharca kare che teTalA ochA thayA ema mAne che ane kaMI paNa vastu kharIde che tene tame rahA mAne che. A ja ApaNI moTI bhUla che. dharma sthaLa daSTie dekhAto nathI, paNa enuM phaLa ApaNe najare joIe chIe, A janmamAM tamane je kaMI maLyuM che, kaI lakhapati kaI Dapati ane kaI kaMgALa-behAla thaIne rakhaDe che. A ja vastu ApaNane batAvI Ape che ke-pUrvakRta puNya ane pApanuM phaLa che nahitara badhAnI eka sarakhI sthiti hatI paNa ema banatuM nathI. eTale pUrve tame dAna Adi satkAryo karI ane supAtramAM lakSmIne vyaya karI je kaMI puruSanuM upArjana karyuM hatuM e puNyanI beMkamAM jamA thayA hatA, e puNyanI beMkamAM jamA karAvyA hatA. eTale tame ceka lakho tyAre tarata ja zI kare che. paNa puNyanI beMkamAM jamA karyA vagara kaI ceka lakhe te zIkare khare? eTale dharmamAM je kaMI khacyuM, vAstavamAM te ja jamA thAya che ane A leka mATe svajana-sanehI mATe ke kuTuMba mATe je kaMI khacyuM, vAstavamAM te gayuM samaje, paNa dharma zraddhAnA abhAve ApaNI mAnyatA ulaTI che ke-bAga-bagIcA ane baMgalA mATe kharcA tene rahyA mAnIe chIe ane supAtramAM sadvyaya karyA tene gayA mAnIe chIe rahyA mAnatA hatA te vadhAremAM vadhAre lakSmI puNyakAryamAM ja khacaMte. kAraNa ke te jamA thAya che. sonAnI pATamAM nAkhyA te rahyA nathI paNa gayA samaje.
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna aDhAramuM 277 kAraNa ke te sAthe AvavAnI nathI. paralokamAM e senAnI pATanA paisA upajavAnA nathI paNa paralokamAM sAthe Avaze dharma. jene tame mUDI echI thaI samajatA hatA te mUDI ochI thaI nathI paNa te tamane paralokamAM cakravatIM vyAja sahita te zuM paNa aneka gaNuM vadhAre maLaze. devaguru ane dhamanI sevAmAM, sAdharmInI bhaktimAM kharcelA paisA sAthe AvavAnA che. e bhakti karI tame puNyarUpI mAla kharIdyo je mAla tamane najare dekhAtuM nathI e puNyarUpI mAla AtmAnI sAthe Ave che. hIrAne hAra ke senAnI pATa sAthe AvatI nathI. e badhuM te ahIM ja paDI rahe che. paralakamAM gAma-nAma, nagara-deza, kapaDAMlattA ane parivAra badhuM ja badalAI javAnuM che. phakta AtmA badalAvAne nathI. kAraNa ke te amara che, akhaMDa che ane avinAzI che. Aje tame ahIM eka pApa karyuM te bhogavavAnuM kone? se varSe paNa AtmAne ja jogavavuM paDaze. A vastu jyAre hRdayamAM barAbara ThasI jAya te mANasa pApa karatA vicAra kara. ahIM ApaNe sApathI DarIe chIe teTalA pApathI nathI DaratA paNa sApa eka janmamAM mAre che ane pApa te janma janmamAM duHkhI kare che. Avo khyAla jyAre Ave tyAre mANasa pApa karatA acakAya, ene pApa che, pApa karatA dhrujArI chUTe, mATe ja samakita daSTi AtmA anIti, dage ke vizvAsaghAta karatA acakAya. pArzvanAtha caritramAM gaMdhAra zrAvakanuM varNana Ave che. cirane e vizvAsa hatuM ke zrAvaka daLe na kare, cArane paNa
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama 208 gadhAra zrAvaka para vizvAsa hateA. Aje tamArA sagA bhAI paNa, are tamArI patnI paNa tamArI vizvAsa karatI nathI. dhaNI saTTo karatA hoya ane paisA saTTAmAM khAtA hoya tyAre dhaNIANI peAtAnI pAse rahelI khAnagI milkatanA DakhkhA piyaramAM mUkI Ave che. bhAIne suprata kare che. bhale pachI e bhAI pAte ja DakhkhA hajama karI jAya. sAhityanI kiMmata nathI. tatva prakAza A badhI vastune samajavA-jANavA mATe sArA saskArI sAhityanI jarUra che, paNa tamane jeTalI paisAnI paDI che teTalI pustakanI paDI nathI. tamane kAI 1000 nI neTa Ape ane bIjI tarapha kAI pustaka Ape te tame tarata ja 1000 nI nATa tIjorImAM mUkaze. kANu ke tamane tenI ki`mata che ane pustakane jyAM tyAM rakhaDatu' mUkaze. gheADA divasamAM kayAM te tenu puDuM phATI gayuM jaNAze tenA keTalAya pAnA phATI gayA haze ! yA udhaI AvI gaI haze! yA pANI vigerethI palaLI gayu` haze! Aje mATA bhAge zrAvakAnA hAthamAM jyAM jyAM jJAnabaDArA che, tenI dazA tame joze teA tamane enA saMpUrNa khyAla Avaze. nathI laI janArane darakAra, nathI sAcavanArane darakAra, peAtAnI vastune mANasa kevI sArI rIte sAcave che paNa parabhArI vastunI mANasane Are ki Mmata nathI, temAM upAzraya-jJAnabhaDAra, jinamaMdira vagerenA sAdhaneAnI te khUba ja bedarakArI zakhIe chIe. peAtAnA caravaLA kaTAsaNA jue ane upazrayanA caravaLA, kaTAsaNA jIe ! mamiAM rakhAtA pUjAnA dhAtImA jue ane peAtAnA dhAtIyA jue.
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna aDhAramuM zrAvakanA hastakanA pATaNanA jJAnabhaMDAranA keTalAya pustako tyAMthI sarasvatI nadImAM padharAvI devA paDayA. khaMbhatAnA jJAnabhaMDAranI keTalIya prate khaMbhAtanA akhAtamAM nAMkhI devI paDI. sAdhu-mahArAjAonI dekharekha nIce je jJAnabhaMDAro hatA te surakSita ane sucArUrUpe sacavAI rahyA ane rahe che. kAraNa ke teo pustakane-pratane pitAne sAco khajAne samaje che. ANAe dhamo jaina zAsananI praNAlikA atyaMta uttama che. sAmAyika paSadha, upavAsAdi dareka dhArmika kArya ApaNe guru mahArAjanI AjJA laIne karIe chIe. AthI samajI zakAze kejenA zAsanamAM saddagurUnuM sthAna keTaluM mahatvanuM che. keI vyaktine mahInAnA upavAsa karavA hoya te guru mahArAja AjJA Ape te karI zakAya! je gurU mahArAja AjJA na Ape te mahInAnA upavAsa paNa na karI zakAya ane koI uparavaTa thaIne kare te te ArAdhaka nahi paNa virAdhakanI keTamAM Ave che eTale jaina zAsanamAM "zALA gha" AjJAmAM dharma kahela che. gurunI AjJAthI eka navakArazI karanAra te ArAdhaka gaNAya che ane guru AjJA viruddha mAsakhamaNanI tapazcaryA AdaranAra paNa virAdhaka gaNAya che. are ! guru AjJA vagara nAnI sarakhI kriyA karavAne paNa niSedha karavAmAM AvyA che. khAMsI ke udharasa khAvI hoya te temAM paNa gurunI AjJA levI paDe che. paNa vAra vAra ApaNe khAMsI-udharasa khAvAnI AjJA
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 dharma tatva prakAza laI zakatA nathI tethI pratikramaNa pachI "bahuvela saMdisAhu ane bahuvela karazuM" e be Adeze mAMgavAmAM Ave che. zakayanI AjJA mAMgavAnI che ane azakaya mATe A banne Adeza mAMgavAnA che. jaina zAsanamAM AjJAne mAna che, tyAM vinaya che ane dharma vinayamAM che. vikRta sAhitya ApaNuM keIpaNa saMsthA ke koIpaNa kArya jaina zAsananI praNAlikA mujaba siddhAMtanI zailI mujaba thavuM joIe. hareka vastu vicAra vinimaya karIne badhA maLIne saMgaThThana ane saMkalanapUrvaka karavAmAM Ave te ochI mahenate thoDA kharce enAM rUDA phaLa Ave, pariNAma suMdara Ave, Aje saMgaThThananA abhAve beDI bAmaNInA khetara" jevI ApaNI paristhiti che. game tevA vaktAo game tema bole, zAstra viruddha prarUpaNa kare, lekhakone paNa Aje rAphaDo phATe che. Aje ghaNA lekhako pitAnI mAnyatA mujabanA vicArone seLabheLa karIne kalpanA mujaba lakhANa lakhe rAkhe che. itihAsane vikRta karI nAkhe che. ApaNe prAcIna mahApuruSa ane mahAsatIonA pavitra jIvana caritrane zanI raMgoLI pUrI, opa ApI, rasadAra banAvavA mATe zabdonA sAthIyA pUrI alaMkArI bhASA vAparI kalpanAnA citra citarI svaccheda rIte svataMtratA pUrvaka mana ghaData rIte pAnI kalpanA karI caritrane vicitra rUpe citarI ItihAsanuM khUna kare che. keTalAke siddhAMtanI bAbatane
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ 281 vyAkhyAna aDhAramuM badalI nAMkhe che. AvA lekhake kharekhara samAjane, jainazAsanano ane saMghane bhayaMkara droha karI rahyA che. - koI paNa lekhake lekho yA pustako pragaTa karatA pahelA siddhAMtanA jANakAra gurumahArAjane nirIkSaNa--avakanArthe mokalavA joIe jethI bhUle cUke ApaNAthI siddhAMta viruddha zAstra viruddha lakhAI gayuM hoya te tenI zuddhi thaI jAya ane sudhAro thaI zake, ane ApaNe mahApApathI bacI jaIe. ApaNI bhUlanA kAraNe yA ajJAnatAnA kAraNe aneka AtmAo unmArge caDhI jAya te tene mahAna deSa ApaNane lAge che. ane ApaNe mahAna pApanA bhAgIdAra banIe chIe. kadAca lekhako jANI bujhIne A vastu sAme AMkha mIMcAmaNA karatA hoya, ane ame ja heziyAra ane DAhyA chIe ema phAke rAkhatA heya, evAone A vastunI paDI na hoya ane svataMtra daSTie svacha datA pUrvaka potAnI kalama calAvatA hoya te tevA lekhakenA prakAzane game teTalA rUpe, raMge hAmaNA hoya, rasadAra hoya ane vAMcakenA haiyAne AkarSatA hoya te paNa potAnI jAtane bacAvavAnI khAtara evA lekhakenA pustake yA lekhe hAthamAM levA nahi ane bhUlecUke levAI jAya te hAtha dhoI nAMkhavA ane ene abharAIe caDhAvI devA. nahitara unmArga pASAka saMskRti ghAtaka ane zraddhA vighAtaka evA vikRta sAhityanA vAMcanathI AtmA ubhAge caDhI jaze te tene sanmArge vALa bhAre thaI paDaze. tethI hetara che ke svecchA pUrvaka lakhanArA Adhunika lekhakonA lakhelA pustakane hAthamAM ja na levA. A vastunI ApaNane
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ ~ un 282 dharma tatva prakAza samajaNa na paDe te sadagurunI salAha lIdhA pachI ja pustaka hAthamAM levuM. jainazAsanamAM siddhAMtanI zili mujaba pramANika paNe lakhAyalA le che ane pustaka ja mAnya thaI zake. zAstra viruddha eka akSara, eka zabda, eka vAkaya ke Akhu pustaka amAnya kare che, asvIkArya bane che ane vAMcavA lAyaka rahetuM nathI, e khAsa dhyAna rAkhavAnuM che. ApaNI pAThazALAo ApaNI dhArmika pAThazALAo-muMbaImAM dhArmika zikSaNa saMghanA prayAsathI ThIkaThIka pragati sAdhI rahI che. ApaNuM pAThazALAo paNa jainazAsananI praNAlikA mujaba siddhAMta mujabanI zalithI cAlavI joIe. vidyArthIo ane vidyAthanIone dhArmika abhyAsamAM kema vadhu rasa paDe, teo tenA rahasyane samajatA thAya, vinaya, viveka, vaDIlanI AmanyA, dhArmika kriyAkAMDanI rUci zista, sAdAI, sadAcAra, nIti ane pramANikatA Adi guNone kema vikAsa thAya, praznottare dvArA viSayane samajAvavAnI zaili bALavarga mATe atyaMta upayogI thaI paDaze. dhArmika keLavaNI vagaranI keLavaNI AtmA vagaranA zarIra jevI che, khAlI khA jevI che, mATe dhArmika jJAnanI atyaMta AvazyakatA che. e saMskArI bALaka ApaNane bhaviSyamAM AzIrvAda rUpa nIvaDaze. dhArmika jJAnane piTIyA jJAna kahI tenA tarapha upekSA rAkhavAnI nathI. popaTIyA jJAna paNa meTI uMmare atyaMta upayogI nIvaDe che. je bALakee nAnI vayamAM pipaTIyAjJAna mAne dhArmika sane kaMThastha karyA nathI detA, teo moTA thatA
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna aDhAmuM DIgrIe hAMsala karyA pachI jinamaMdire jatA tathA upAzraya gurumahArAjanI pAse jatA acakAya che kAraNa ke temane jinamadire zuM bolavuM, guru mahArAjanI pAse kaI vidhi karavI enI jANakArInA abhAve teo AvatA acakAya che, eja maherabAne e je nAnI vayamAM guruvaMdana vidhi, cityavaMdana vidhi ane sAmAyika Adi vidhi kaMThastha karI hatI te AvatA acakAta nahi. AthI samajI zakAya che ke piTIyAjJAna paNa keTaluM upayogI che. bALavayamAM samajaNa ochI hoya che, teo kaMThastha jhaTa karI zake che ane kaMThastha karyA pachI moTA thatAM teo jarUra tenA rahasya jANavA prayatna karaze, bALakone rasa paDe ane sArA saMskAro paDe mATe rasadAra ane asarakAraka kathAo haLavI zalimA temanI samakSa rajU karavI joIe, kathAnA bahAne jhuMDanA jhuMDa bALaka vagara preraNAe AkarSAze, A eka khAsa anukravanI vAta che. vidyArthIonA vadhu vikAsa ane uttejanAthe parIkSAo jAvI joIe ane sArA jevA pAritoSika vitIrNa karavA joIe. zAstra zili mujaba lakhAyelI nAnI nAnI kathAo rasadArazalimAM je lakhAyelI hoya ane jenA dvArA uttama saMskAro paDe tevI dhamakathAo sArA zraddhALu lekhaka dvArA bALabhogya bhASAmAM lakhAvIne suMdara geTaapa ane vividha citrothI bharapura pustaka bahAra pADavA joIe. temaja dhArmika zikSako pratye sau bahumAna ane sanmAna daSTi rAkhI emane paNa yogya TrenIMga cApI taiyAra karavAnI jarUra che. sArA zikSake tyAre ja taiyAra
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 dharma tatva prakAza thAya ke jyAre emane peTa pUratuM AnaMdathI maLI rahe. ApaNe A bAbatamAM veTha utAravA jevuM karIzuM te enuM pariNAma heTha yAne sAmAnya ja Avaze. mATe dhArmika zikSakene Arthika dRSTie pUrNa saMtoSa thAya tevI yojanA ghaDavI. joIe. emane emanA darajajAnI mujaba mAna maLavuM joIe. emane nekaranI zreNimAM gaNavAmAM Ave to nekara jevuM ja kAma thAya paNa dhArmika zikSakone vidyAguru tarIkenA mAnavaMtA birudathI navAjavA joIe. A rIte dhArmika pAThazALAonA vikAsa mATe sAMgapAMga vicAra vinimaya karI te mATe gya ane ghaTatuM karI vAmAM Ave e atyaMta Avazyaka che. kaI paNa vastune sarvAga suMdara banAvavI hoya te prathama vicAradhArA sarvAga suMdara hevI joIe te ja tenuM dhAryuM pariNAma AvI zake. A pramANe ApaNe AjanA maMgaLa pravacanamAM aneka maMgaLa vAtane caca vividha daSTi biMdu dvArA mArgadarzana ApI saunA bhalAnI daSTi rAkhI, saunA maMgaLanI kAmanA karI AjanuM A pravacana samApta karIzuM.
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ che ke vyAkhyAna ogaNIsamuM. che. phaLamAM pharaka kema? paramAtmAnI pUjA bhakti karanArA saMkhyAbaMdha AtmA hoya che, paNa badhAne phaLa sarakhuM maLatuM nathI. kAraNa ke sonA bhAva carakhA hotA nathI. sonI bhakti sarakhI hotI nathI, saunA bhAva judA hoya che. saunA adhyavasAyamAM pharaka hoya che. saunI lAgaNI ane bhaktimAM pharaka hoya che. saunA rasamAM ane ullAsamAM AsamAna pAtALa jeTaluM aMtara hoya che. nAgaketue bhagavAnanI pUjA karatA bhAvanAmAM caDhatA kevaLajJAna meLavyuM. ApaNA evA bhAva ane evA adhyavasAya hatA nathI, eTale ApaNane evuM phaLa maLatuM nathI. bIlADI e ja mukhathI ane e ja dAMtathI potAnA baccAne pakaDe che ane e ja mukhathI uMdaraDAne pakaDe che. pakaDavAnI kriyA eka sarakhI hovA chatAM baMnenAM bhAvamAM AsamAna pAtALa jeTaluM aMtara che. bIlADI pitAnA baccAne hAlathI ane vAtsalyabhAvathI pakaDe che, jyAre te uMdaraDAne mArI nAMkhavAnI ane ene haIyA karI javAnI bhAvanAthI pakaDe che.
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ thama tava prakAza paramAtmA to saunA mATe sarakhA che. guru mahArAjanI vAtamAM te tame tarata ja bolI uThazo ke-amuka guru judA ane amuka guru judA, amuka guru tyAgI ane tapasvI ane amuka guru evA tyAgI ane tapasvI nathI eTale emanI sevA bhaktimAM pharaka paDe, paNa e vAta barAbara nathI. zAlibhadranA cha pUrvabhave govALIyAnA bhAvamAM sAdhu mahArAjane khIra vaherAvI. tenA prabhAve bIjA bhavamAM teo zAlibhadra banyA ane aDhaLaka saMpatti pAmyA. e ja munizAjane bIjA keI bhAvike gocarI nahi vaherAvI hoya! evuM te bane ja nahi! e munirAjane vaherAvanArA ghaNA ya bhAvike haze ! chatAM e badhA vaherAvanArAmAM phakta zAlibhadranA AtmAne ja-gevALI Ane AvuM apUrva phaLa maLyuM ane bIjAne kema na maLyuM? enuM zuM kAraNa? bArIka daSTithI A vastune vicAra karaze te tamane khabara paDaze ke-muni te enA e hatA, chatAM phaLamAM ATaluM moTuM aMtara kema paDayuM ? kahevuM ja paDaze ke badhAne pariNAmamAM, bhAvamAM, bhAvanAmAM, adhyavasAyamAM, ullAsa ane rasamAM pharaka hate mATe ja phaLamAM pharaka paDaze. AMkhano e svabhAva che ke e bahAranI vastune jue che paNa pitAnI AMkhamAM rahelA kaNa ke kastarane te joI zakatI nathI. tevI ja rIte ApaNe paNa bIjA tarapha daSTi karIe chIe. bIjAnA upara taratajadeSane Topale oDhADIe chIe. A ApaNI bahirmukha daSTinA kAraNe ja AtmA anAdi kALathI A saMsA
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAvAna gaNezamu ramAM AthaDI rahyo che. AtmAe aMtarmukha banavAnI jarUra che. Atma nirIkSaNa karavAnI jarUra che, paradeSa darzananI Tevane bhUlI, svadeSa darzananI Teva pADavAnI che. AtmA jayAre Atma saMmukha banaze ati mukha banaze tyAre teno uddhAra, vikAsa abhyadaya ke pragati thatAM vAra nahi lAge. roja tame phakta pAMca miniTano samaya kADhI ekAMtamAM besI jAva ane zAMta citte tame tamArA AtmAnuM nirikSaNa karo ke huM ke chuM? mArAmAM keTalA deSa bharelA che? mArI pragati kema rUMdhAI gaI? ATaATale tapa-japa ane tyAga keLavavA chatAM mArA kaSA pAtaLA paDyA ke nahi? ATaluM ciMtana-manana ane nididhyAsana karazo te sva95 kALamAM ja tame riddhi-pAnane caDhI zakaze. paramAtmA te vItarAga che, anaMtaguNanA bhaMDAra che. rAgadeSane jyAM leza paNa nathI, kazI ja khAmI ke uNapa nathI, evA vItarAga paramAtmAnI pUjA-bhakti karanArA ghaNA hoya che paNa badhAne sarakhuM phaLa maLatuM nathI. enuM mukhya kAraNa eja che ke saunI bhAvanAmAM ane adhyavasAyamAM tAratamyatA hoya che. saunA dilamAM pharaka che. mATe ja kahyuM che ke " yAdRzI bhAvanA yasya phala bhavati tAdRzaM" matalaba jenI jevI bhAvanA hoya che tevuM tene phaLa maLe che. eka bhAvika AtmA sAdharmivAtsalya kare che ane bIjA bhAI jJAtIne jamaNavAra kare che. jamanArA enA e ja bhAIo hoya che chatAM bhAvanAnA pharakanA kAraNe ekane sAdharmi bhaktine
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 thama tatva prakAza DhAbha maLe che ane puNyAnukha'dhI puNyanA baMdha paDe che, jyAre bIjAne jJAtIbhAIone jamADavAmAM tevA lAbha maLatA nathI. ahI`A vyavahAra STi che. saMsAra vyavahAramAM ane dhArmika dRSTimAM meTa kka che. kriyA ane vidhinA pharakanA kAraNe paNa phaLamAM mATu aMtara paDe che. je samaye je kriyA karavAnuM zAstromAM vidhAna che. e samaye e kriyA na AcaratA samaya ane kALanuM udyaghana karIne kriyA karavAmAM Ave te temAM doSa lAge che. zAstra kArA pharamAve che ke ----- kAleNa nikkhame bhikkhu kAlena ya paDika me | akAlaM vivajjijjA kAle kAla samAyare 30 sU0 je kALe je kriyA karavAnuM vidhAna che te kALe te kriyA karavAmAM mahAna lAbha. samAyele! che kheDuta cAmAsAnA vakhate khetI kare nahi ane varSAkALa vahI gayA pachI khetara kheDavA taiyAra thAya te zu' tenuM kArya siddha thAya kharu? kAlami kIramANaM kisIkammaM bahuphala bhaNiyaM / ia savvanci kiyA, niyaniyakAlami kAyavvA // tevI ja rIte kriyA karatA vidhinu ullaghana karI avidhithI kriyA karavAmAM Ave te tenA phaLamAM pazu meTo pharaka paDe che, jemake zera dudhamA enA mApanI ja sara-khAMDa noMkhavAmAM Ave te te dudha gaLyuM thAya che paNa cATI sAkara nAMkhe te te dudha mIThuM' thatu' nathI, zAka-dALamAM maracu'-mIThuM. mApasara
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna ogaNIzamu nAkhavAmAM Ave che te ja bhojana karanArAone Anada Ave che, tema jyAM je vidhi AcaravAnI kahI che te vidhinuM udgha ghana karI kriyA karavAmAM Ave te te phaLamAM mATe pharaka paDe che. Asanna siddhi ANaM vihi pariNAmo hAI sayakAla' / / vihicAu avihi mattI, abhavva jia dUra bhavvANa // je AtmAo alpakALamAM muktie javAnA hoya che, evA uttama AtmAone ja haMmezA vidhi mujaba kriyAkAMDa karavAnI bhAvanA thAya che. abhavyo tathA durbhavI AtmAo moTA bhAge vidhine tyAga kare che. vidhi pratye durlakSya rAkhe che ane avidhinuM sevana kare che. eka tarapha dharmakriyA kare, tapa-japa ane dhyAna karI ane bIjI tarapha sAdhu-sAdhvI, zrAvaka ane zrAvika rUpa caturvidha saMghanI niMdA-kuthalImAM paDI jAya, TIkA-TIppaNamAM paDI jAya, ISya-asUyA kare te ya te kiyAnuM phaLa hArI jAya che. je ke dhamakriyAnuM phaLa maLyA vagara rahetuM nathI. dharma kriyA kayAre ya nakAmI ke niSphaLa jatI nathI paNa lAbhamAM moTo TeTa paDe che. jema ke-eka vyApArIne amuka vyApAmAM lAkha rUpIyA maLavAnA hatA paNa tenI gaphalatanA kAraNe yA be rakArInA kAraNe phakta 30-100 rU. maLyA. bolo keTalo moTo TeTa paDaze ? paNa tenI tene khabara nathI e te samaje che ke nukazAna to thayuM nathI ne ! 50-100 maLyA che ne! paNa ene khabara nathI ke je meM bedarakArI yA bhUla na karI che te ghaNe mATe lAbha maLavAne hato enAthI huM vaceta raho.
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghama taka prakAza tevI ja rIte je dharmakaraNI dvArA ane je zubha ane hAza mahAna phaLa maLavAnuM hatuM paNa avidhi deSanA kAraNe, bedarakArIne kAraNe kALanuM ullaMghana karIne dharmakriyA karavAnA kAraNe rasa ane ullAsa vagara-bhAva vagara uparachallI daSTie, gatAgatikAje ane samajyA vagara kriyA karavAthI phaLamAM mATe pharaka paDe che. tema ja A apUrva dharmakriyA dvArA mikSa rUpa mahAna phaLanI abhilASA na rAkhatA keTalAka AtmAo dunyavI sukhanI abhilASAthI A loka ane paralokanA sukhanI kAmanAthI, dunyavI phaLanI IcchA, AkAMkSA karI dharma kriyAne malIna karI nAMkhe che paNa ene khabara nathI ke eka kAcanA TukaDAnI khAtara citAmaNuM ratanane hArI javA jevI A mahAmUrkhAI che. brahmadatta cakravartInA AtmAe saMbhUtimuninA bhAvamAM cAri. tranI suMdara ArAdhanA karI paNa aMte niyANuM karyuM. jethI e niyANAnA pariNAme teo cakravartInI Rddhi siddhi pAmyA. paNa emAM atyaMta Asakta thavAthI e brahmadatta cakravatI tyAMthI kALa karI sAtamI nArakIe pahoMcI jAya che. puNyAnubaMdhI puNyamAM ane pApAnuMbaMdhI puNyamAM ghaNuM moTuM aMtara che, zAlibhadrane puNyAnubaMdhI puNyathI aDhaLaka lakSmI maLI chatAM emAM teo Asakta thayA nahi. ene tyAga karatA emane vAra na lAgI. jyAre pApAnubaMdhI puNyanA pariNAme meLavelI lakSamImAM mANasa Asakta bane che ane pariNAme durgatinA ghera dukhe pAme che. A daSTie ja zAstra
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ vApAna evAha! kArAe puNyAnubaMdhI puNyane paNa kathaMcit upAdeya tarIke gayuM che. A loka ke paralokanA sukhanI AzaMsA vinAnI dharmakaraNa ekAMte mahAna lAbhadAyaka nIvaDe che. dilapUrvaka, rasapUrvaka, bhAvapUrvaka, premapUrvaka ane AzaMsA doSa rahita karatI dharmakriyA e bhAvakriyAmAM gaNAya che ane enuM mahAna phaLa AtmAne maLe che. mahAna jyotirdhara zrI siddhasena divAkarasUrIzvarajI mahArAja kalyANa maMdira tetramAM e ja vAta jaNAve che ke AkarNito'pi mahito'pi nirikSIto'pi nUnaM na cetasi mayA vidhRto'si bhakatyA jAto'smi tena janabAndhava ! duHkhapAtra yasmAt kriyA pratiphalanti na bhAvazUnyAH he jAbAMdhava! he devAdhideva! meM tamane sAMbhaLyA che, pajyAM che, stavyA che ane tamane nihALyA che. chatAM mArI A durdazA thavAnuM kAraNa meM e badhI stavana-pUjana, darzana ane zravaNanI tamAma kriyA bhAva vagara karI ane bhAva vagaranI kiyA phaLa na Ape e svabhAvika che, mATe ja jJAnIo kahe che ke-"kriyA e karma pariNAme baMdha ane upage dhama" kiyA vaDe karma baMdhAya che, pari kAma pramANe karmane baMdha thAya che ane upaga hoya te dharma thAya che. eTale zubha phaLa ke azubha phaLa, majabuta ke DhIle baMdha sthiti ane rasamAM mukhya bhAga bhajave che. upa ga vagaranI citta zUnyapaNe karelI kriyA e bhAvakriyAmAM na khapatAM dravyakriyAmAM khape che. anuga dvAra sUtramAM bhAvAucakanA varNanamAM sUtrakAra pharamAve che ke -
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ hama tava prakAza se ki taM Agama te bhAvAvassayaM / jANae udautte se taM bhAvAvassayaM // matalaba jJAnapUrvaka ane upagapUrvaka karela Avazyaka e bhAva AvazyakamAM gaNAya che ane upayoga zUnya dravya AvazyakamAM gaNAya che. tevI ja rIte tamAma dharmakriyAomAM samajavAnuM che. eka ja muninI eka ja prakAranI sevA karanArA traNa mitre judA judA pariNAma-bhAvane kAraNe bhAvamAM pharaka paDavAthI phaLamAM keTale moTe pharaka ane aMtara paDe che, te vAtane traNa mitronI kathAthI ane puNya sraya rAjAnA varNanathI ApaNane khyAla Avaze puNyAhacarAjAnI kathA dhanadhAnyathI samRddha evuM lakSamIpura nAmanuM nagara hatuM. A nagaramAM jJAtinA kSatriya rAma, vAmana ane saMgrAma nAmanA traNa mitre rahetA hatA, paraspara saune gADha prIti hatI, eka bIjAne viraha sahana karavA sau asamartha hatA. ekadA A traNa mitre krIDA karavA mATe udyAnamAM gayA, tyAM temaNe kAusagga dhyAnamAM ubhelA eka mahAmunine nihALyA. nirakhatAM ja saue bhAvapUrvaka munizrIne praNAma karyA. te vakhate vAmananI najara munizrInI AMkha upara paDI ane vAmananA jANavAmAM AvyuM ke sunizrInI AMkhamAM kaNa, kastara yA kAMTe paDaye lAge che! vAmane rAma ane saMgrAmane,
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ v vyAkhyAna egaNI zakuM vAta karI ke jue mitra ! munizrInI AMkhamAMthI pANI TapakI rahyuM che. jarUra pavanathI uDIne munizrInI AMkhamAM kaMIka paDyuM lAge che. bArIkAIthI jotAM temane lAgyuM ke munizrInI AMkhamAM kAMTo paDe che. | munizrI te nispRha che, emane zarIra para mamatva nathI, e te samatA bhAvathI A vedanA sahana kare che, ane AMkhamAM paDela kAMTo paNa kADhatA nathI, paNa ApaNe A sevAne lAbha laI jIvanane kRtArtha karIe! paNa vAmana ThIMgaNe hatA, eNe vicAryuM ke mArA hAtha te munizrInI AMkha sudhI pahoMcI zake tema nathI tyAre rAme kahyuM vAmana ! tuM kheda na kara, huM ghaDI banuM chuM, jethI tuM mArA upara caDhI jA ane munizrInI AMkhamAMthI kAMTo kADhI nAMkha! tyAre saMgrAme kahyuM are vAmana mArA hAthanA TekAthI tuM sthira thA ane kAMTo kADhI nAkha ! tarata ja rAma gheDI banya, saMgrAme Teko Apyo ane vAmana kAMTo kADhavA taiyAra thaye. vAmane caturAIthI munizrInI AMkhamAMthI kAMTo kADhI nAMkhyo, jethI muni zrI vedanA mukta thayA, vAmane jyAre munizrInI AMkhamAMthI zarIrane saMkeca karI kATa kADhaye te khare paNa eNe manamAM vicAryu ke A sAdhu mahArAja kevA malIna che ema dhRNA karI ane te vakhate teNe gAtra mada paNa karyo ke ApaNA jevA kSatriye sivAya AvA upakAranuM mahAna kArya bIjA kANa karI zake ! eTale te vakhate teNe nIcakuLamAM utpanna thavAnuM ane bhaviSyamAM pAMgaLA banavAnuM karma bAMdhI lIdhuM. munizrI vedanA mukta banyA. saune atyaMta AnaMda thaye,
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 dhama tatva prakAza munizrIne praNAma karI kRta kRtyatAne anubhava karatA ane AnaMda pramoda karatAM tyAMthI vidAya lIdhI. mArgamAM jatAM jatAM vAmane kahyuM ke mitro ! je munirAjanI sevA-bhaktithI ApaNane ahIM paNa prasannatA anubhavI ane apUrva AnaMda anubhavya te bhaviSyamAM te A sevAnuM kevuM suMdara ane mahAna phaLa maLavo A pramANe jyAre vAmane vAta karI tyAre rAme hasatA hasatA makarImAM kahyuM are bhAI! bhavaSyinI vAta to dUra rahI paNa mane te ahIM tatkALa phaLa maLyuM ane huM pazu banya tyAre saMgrAme jarA DahApaNabharI vAta karI mitra ! Ama na bela, A pramANe mazkarI karavAthI puNyanA phaLamAM kasara paDe che. phaLamAM pharaka paDe che. ApaNe munirAjane nikaMTaka karyA eTale ApaNane bhaviSyamAM niSkaTaka rAjya maLaze, tyAre vAmana bolyA mitra! tArI vAta sAcI che. A sAdhu sevAnuM phaLa mahAna ane aparimita maLaze, emAM zaMkA nathI, A pramANe traNe mitro paraspara prItipUrvaka vAta karatA ane punaH punaH sAdhu sevAnI anumodanA karatA potAnA nivAsa sthAne pahoMcyA. A traNe mitromAM rAme mazkarIthI kahyuM hatuM ke mane te sAdhu sevAnuM tatkALa phaLa maLyuM ane huM pazu thaye, e rAma ahIMthI kALa karI hAsyaktinA karmathI hAthIpaNe pedA thAya che, paNa sAdhunI sevA karI hatI e puNyanA prabhAvathI e avadhijJAna yukta bahu puNyazALI DAthI thaye, saMgrAme kahyuM hatuM ke-munizrInI AMkha niTaka karavAthI niSkaTaka rAjya maLaze tethI bIjA bhave te padmapura nagarane rAjA thaye, pUrvabhavanI
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna ogaNIzamuM maitrInA kAraNe avadhijJAnI gajarAje tapana rAjA pAse AvIne baMdha pamADyo ane vAmane gotramada ane munizrInA malIna aMgopAMga nihALI ghaNA karI hatI tethI te bIjA bhavamAM vAmana bace. rAmane AtmA hAthI banyuM che. jeNe mazkarImAM kahyuM hatuM ke mane tatkALa phaLa maLyuM ane huM pazu bane te ja rAma e karmanA prabhAve hastiratna bane che e ja haritnane laIne dhanAvaha zreNI padmapura nagaramAM tapana rAjAnI rAjasabhAmAM Ave che. dhanAvaha zreSThIe kahyuM rAja! A gajarAja aneka lakSaNethI yukta che. hAthInA lakSaNonA jJAnamAM niSNAMta mahAnubhAvonuM kahevuM che, ke-mahAna puNyano udaya hoya tyAre ja AvA puNyazALI ane zreSTha hastiratnanI prApti thAya che. hAthInI AvI addabhUta kathA sAMbhaLI rAjA tapana siMhAsanathI ubhuM thAya che ane gajarAjanI saMmukha jAya che. tapanA rAjAne jotAM ja meghADaMbarane nihALI mayUra jema nRtya karavA maMDI paDe tema A hastiratna paNa tapana rAjAne nihALI atyaMta pramudita banI meghamaMjula dhvanithI garava karavA lAgyA. A hastinane nihALatAM ja tapana rAjAnA mAMca khaDA thaI gayA. atyaMta pramudita banelA nRpati hAthInA aMge pAMga nihALI ane manamAM vicAre che ke sAce ja A hastitva aneka zreSTha lakSaNethI yukta che. bhAgyadaya hoya tyAre ja AvA puNyazALI hastiratnanI prApti thAya che. tyAra bAda tapana rAjA atyaMta khUzI thaI hAthIne lAvanAra dhanAvaha zreNInuM khUba sanmAna kare che.
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 dhama tatva prakAza A hastiratnanI parIkSA mATe rAjA tapana tenA jANukArane Ama Mtre che. hastinA lakSaNu zastranA niSNAte A stiratnane nihALatAM ja DAlI haThe che emanA rAmAM khaDA thaI jAya che, ane atya ta praznanna thai mahurAjA tapanane jaNAve che ke rAjan ! zAstranA kathana mujaba A hAthI atyaMta lakSaNa cukta saumya ane nirdoSa che, Avu hastinlR mAja sudhI amArA jovAmAM AvyuM nathI. ame prathamavAra ja AvA zreSTha hastiratnane nihALI rahyA chIe. AvA gajarAja bhAgyazALIne prApta thAya che. te khare ja dhanyavAdane pAtra bane che. je rAjAne prApta thAya che. tenA zatruAnA saMhAra thAya che ane e rAjA rAjAonA rAjA yAne rAdhirAja ane che. je dezamAM A ritaratna heya che te DerA sukhI ane samRddha bane che ane ene kAinA bhaya rahetu nathI, rAjan ! vadhu zu' kahIe. A hastiratnanuM mUlyAMkana thaI ke tema nathI mATe dhanAvaha zreSThI A hastinanuM je mUlya mAge te ApI temane prasanna karI. mahArAjAe dhanAvaha zreSThIne saprema pUchyuM, ke e zreSThIvaryuM ! khele zu' mUlya ApuM ? dhanAvahu zreSThIe mahArAlDane javAba ApyA kaeN-rAjana ! A hastina viMdhyAcaLa patamAMthI prApta thayA che. ane sarva hAthIomAM zizamaNuM che. atyaMta prasiddha che. A hastiratnane pakaDavA mATe aneka mANasoe athAga prayatna karyo che chatAM tene ke,i pakaDI zakayu nahi, huM paNa ene pakaDavA mATe viMdhyAcaLa pahADa para zubha zukana ane zuja svapnanAM kAraNe utsAhI banI meM' paNa viMdhyA
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna ogaNIzamuM 297 caLa parvata para nivAsa karyo. A hAthIne pakaDavA mATe meM aneka yukti prayukti karI, khUba vicAra vinimaya karyo chatAM kaMI ja sUvuM nahi ane saphaLatA maLI nahI paNa A gajarAja pitAnI meLe ja madhura gujArava karato mArI pAse AvIne ubhuM rahyuM. AthI mAruM haiyuM harSanA hiloLe caDhyuM, mArA harSano kaI avadha na rahyo. AthI mane pArAvAra Azcarya thayuM mane lAgyuM ke jarUra mArA nasIba ughaDI gayA, bhAgyodaya thAya tyAre ja AvuM amUlya ane alabhya hastiratna prApta thAya che ane te pazu petAnI eLe ja. tyArabAda A hastiratnanI pUjA-arcA karI AratI karI meM ene bacaskAra karyo eTale A gajarAje mArI pITha upara enI kAmaLa sUDha pheravI mane AzIrvAda ApyA, tyAra bAda A hastina mane pitAnI sUDha vaDe saMketa karI AgaLa cAlavA mADayA. hAthI AgaLa ane huM enI pAchaLa pAchaLa cAlavA mAMDayo. ghaNA lAMbe rasto kADhe, aneka grAma nagara ane puranA paurajane A hastiratnane nihALatA AnaMdavibhora banI jatA ane ene kharIdI levA taiyAra thatAM paNa A gajarAje saunI samukha lAla AMkha karI saune tiraskArI AgaLa cAlavA mAMDayuM. aneka rAjAe moM mAgyA dAma ApI kharIdI levA taiyArI batAvI paNa A hastirane rasInA prati aNagame darzAvyo. sau ene cAhatA, sau ene IcchatA ke A gajarAja ahIM ubhA rahe paNa eNe te vaNathaMbhya prayANa cAlu rAkhyuM, Ama niraMtara prayANa karIne rAjan ! A hasti pitAnI meLe ja prasannatA pUrvaka ApanA rAjamahelanA AMgachAmAM AvI caDhayA che,
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ 298 dharma tatva prakAza mArgamAM aneka rAjA mahArAjAe ene meM mAMgyA dAma ApI kharIdavA taiyArI batAvI paNa saunA prati lAla AMkha karI atyaMta aNagame darzAvyo hate paNa ApanI samakSa te te atyaMta premabharI najare joI rahyo che. vagara preraNAe pitAnI meLe ja te ahIM AvI thaMbhI gaye. ApanA bhAgyamAM ja AvuM amUlya hastiratna lakhAyuM lAge che. mane paNa ApanA darzana thayA jethI huM paNa mArI jAtane dhanya mAnuM chuM ane mAruM jIvana kRtArtha thayuM mAnuM chuM. dhanAvaha zreSThInAM AvA suMdara vacane zravaNa karo mahArAjA atyaMta prasanna thayA ane ekadama harSaghelA banI belI uThyA ke - zreSTivarya! A hAthI aneka lakSaNa yukta che ane mahAna bhAgyazALI che. AvA hastiratnane lAvanAra vyApArIne samagra rAjya ApuM ya huM anuNa thato nathI evuM bahumUlya A hastiratna che. mahArAjA tapananA AvA gauravabharyA vacane zravaNa karatA dhanAvaha zreSTinuM hRdaya gajagaja uchaLavA mAMDayuM ane te mIThA mRdu ane namra vacanethI mahArAjAne kahevA lAgyA rAjanuM ! A hastiratna ApanA mahAna bhAgye ja Apane prApta thayuM che. A hAthI Apane ja che. huM enuM kaMIpaNa mUlya levAne nathI. rAjan ! mAro A aphara nirNaya che. gyane ja gya vastunI prApti thAya che. tapanarAjAe jyAre dhanAvaha zreSTie kaMI paNa mUlya nahi levAne Agraha rAkhe tyAre mahArAjAe mukhya maMtrInI salA
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhApAna ogaNIzamuM hathI dhanAvaha zreSThine potAnuM adhuM rAjya ApyuM ane hAthIne svIkAryo. tyArabAda tapana rAjAe gajarAjanI pUjA-arcA karI ane enA upara besIne sinyanI sAthe pitAnA nagarathI yuddha yAtrAthe prayANa karyuM. zatruonA sainyane bhasmIbhUta karavA mATe jANe pracaMDa agni na hoya e baLavAna A hAthI hatA, gajarAja sainyanI mokhare cAle che. mArgamAM AvatA grAma-nagara ane puranA adhipati-rAjA mahArAjAe je A tapanarAjAne namatA nahetA te yuddha mATe raNe caDhayA. e yuddhamAM A ekalA baLavAna hAthIe zatru sainyane vinAza karyo. A hAthInA baLa ane parAkramathI sainya nAsI chUTyuM. kaI kyAM ane kaI kayAM ema sau bhAgI chUTayA, kaika namI paDayA ane AjJA zirodhArya karI ane aneka rAjAe enA tAbAmAM AvI gayA. A hAthIe moTA moTA nagaranA killAene ane lerIMga daravAjA paNa pitAnA daMtazULa dvArA bhAMgIne bhUko karI nAMkhyA. nagaramAM sAmA AvatA subhaTane paNa daMtazULathI mathI nAMkhyA. A pramANe Thera Thera zatruono saMhAra karate, zatruone namAvate pitAnA svAmIne jaya apAvate dezavidezamAM vijayapatAkA pharakAvI potAnA nagara tarapha pAchA phare che. A gajarAjanA prabhAve aneka dezane jItIne cAre dizAmAM vijaya vAvaTe pharakAvyuM ane tapanarAjA-rAjAdhirAja banI hastinanI sAthe vipula sainyanI sAthe ane bahoLA parivAra
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 dharma tatva prakAza sAthe bhAre ThAThamAThathI anarA ADaMbarathI ane bhavya dhAmadhU mathI padmapura nagaramAM praveza kare che. Thera Thera ApAlavanA teraze-dhajA-patAkA ane bhavya maMDapa UbhA karI nagarane atyaMta AkarSaka rIte zaNagAravAmAM AvyuM hatuM. purajane utsAha apAra hatA. vAjA gAjAthI gagana gujI kahyuM hatuM. DaMkA-nizAna ane zaraNAInA sUra AkAzane bharI detA hatA. raMgaberaMgI phUlanI mALAo Thera Thera TAMgavAmAM AvI hatI. jenI khUzabe nagarajanene anerI tAjagI ApI rahI hatI. sau kaI navya vastro paridhAna karI alaMkArothI alaMkRta thaI mahArAjAnI vijayayAtrAne vadhAmaNA dvArA vadhAvavA saMmukha AvI rahyA hatA. bhavya ADaMbarathI pravezatA rAjA tapanane ane A mahA puNyazALI ane samartha gajarAjanA darzana karavA mAnava maherAmaNa umaTayA hatA chajAo aTArIo, agAsIo ane Ama rastAe janamedanIthI kIDIyArAnI jema ubharAyA hatA. kalAkAroe raMgoLIo pUrI hatI, gaurAMganAo madhura maMjula maMgaLa gIta lalakAratI hatI, pura ane jayajayanA davani pikArI rahyA hatA, azvo heparavA kara rahyA hatA, hAthIe megha-maMjula dhyAnathI bajAM rava karI rahyA hatA. bhavya savArI nIkaLI hatI, janatA akSauktike ane rUpA nANAthI rAjAne ghAvI rahI hatI, pasavArInI zebhAne kaMI pAra nahe. A vijayayAtrA ane zobhAyAtrA nihALI saunA haiyA harSa thI pulakita banyA hatA. samagra prajA rAjA upara atyaMta prIti dharAve che. bhATa-cAraNe mahArAjAnI prazasti yazogAna ane birUdAvalI bole che,
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna egaNI zakuM asthAne sthAne nagarajane hAthInI pUjA arcA kare che, AratI utAre che. sau maMgaLa kare che, sthAne sthAne Thera Thera tene satkAra kare che. eka Azcarya A pramANe savArI bhAre ADebarapUrvaka dabadabA bharI rIte rAjamahelanI najIka AvI pahoMcI. te vakhate hAthI jarA gamagIna banI gayele jaNAye, enA caherA upara udAsInatA chavAI hatI. rAjA paNa vicAramAM ja paDI gayo, hajI mahArAjAe rAjamahelamAM praveza karyo na hate. pravezanI taiyArImAM ja hAthIe bAjunI dukAnamAMthI lakhavA mATe pitAnI sUMDhamAM ceka lIdhe ane ceka laIne teNe rAjamahelanA daravAjAnI mIMta upara eka glaeNka Alekhe. A rahyo te zleka avijJAtrayI tatvo, mithyA satvollasat bhujaH / hA ! mUDha ! zatru popeNa, mitrapleoSeNa hRSyasi / / A pramANe hAthI kaleka lakhI rahyo hate tyAre nagaranI janatA-rAjA ane prajAmAM bhAre Azcarya phelAyuM. saune bhAre kutuhala thayuM ane sau phATI AMkhe ekI najare Tagara Tagara dazvAjAnI bhIMta tarapha jevA lAgyA. rAjAnI daSTi bA kaleka upara paDI, paNa te lekane artha samajI na zake, eTale teNe maMtrIone pUchayuM. te paNa A lokane artha samajI na zakyA. mahAmAtya ane prakAMDapaMDite paNa lekane bhAva samajI na zakyA. rAjA ane prajA sau gamagIna banI gayA.
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghama tatva prakAza rAjA vicAramAM paDI gayo. A lekanuM zuM rahasya che tenI kaMI khabara paDatI nathI. jarUra mArA koI ISTadeve mane cetavaNI ApavA yA vizeSa zikSA ApavA A kArya prAraMvyuM lAge che. loko sAmAnya zabdArtha te khabara paDe te hatA. zatru keNa? ane kevI rIte tenuM piSaNa thAya che ane mitra kaNa ane kevI rIte tenuM zoSaNa thAya che. pitAnA hAthe ja pitAnA pagamAM kuhADe keNa mAra? zuM kaMI mArA hAthe atu cita te nathI rahyuM ne! ema aneka vicAra vamaLamAM rAjA aTavAI gaye. rAjAe e nizcaya karyo ke jayAM sudhI A zlokano bhAvArtha jANavAmAM na Ave tyAM sudhI mAre rAja mahelamAM praveza kare nahi. kAraNa ke mitra ane amitrane jANyA vagara zaMkAzIla dazAmAM rAjamahelamAM praveza kare ucita nathI. ema vicAra karI rAjAe bahAranA bhAgamAM ja pitAnuM sthAna rAkhyuM. moTA moTA paMDita, aneka dharmanA dharmAcAryo ane vidvAnane rAjAe kalekane artha jANavA mATe AmaM. traNa ApyuM. saue kaleka vAMce. paNa kaI enA rahasyane na pAmI zakyuM. paMDitene paNa garva gaLI gayo. rAjAe saunI vacce ja AvezamAM AvIne pUchayuM have che kaI bAkI ? A zlekane yathArtha bhAvArtha kathana karanAra hoya te AvI jAya ane mArA mananuM samAdhAna kare. paNa rAjAnA mananuM kaI samAdhAna karI zakayuM nahI. tyAre mukhya maMtrIe mahArAjAne jaNAvyuM ke, rAjana!
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna gaNIzamu Apa phakara na karo ApanA mananuM samAdhAna kare tevA mahAbuddhinidhAna AnaMdacaMdrasUrIzvarajI mahArAja A nagaramAM padhAryA che, huM emane atre padhAravA AmaMtraNa ApuM chuM. teozrI jarUra ApaNI vinatIne mAna ApI atre padhAraze ane lokane yathArtha bhAvArtha rajU karI ApaNA mananuM samAdhAna karaze. mukhyamaMtrInI A prakAranI vAta sAMbhaLI mahArAjAe javAba vALe maMtrIrAja! moTA moTA paMDita ane jANakAra paNa A kanA rahasyane rajU karI zakayA nathI te zuM teozrI tenA mamane raju karI zakaze! astu penakena mArA mananuM samAdhAna thavuM joIe ane saMdeha ra tha joIe. mahArAjAnI AjJAthI mukhyamaMtrI pUjanIya sUri puraMdara zrI AnaMdacaMdrasUrIzvarajI mahArAja pAse jAya che ane eezrIne yathAvidhi vaMdana-namaskAra karIne vinayapUrvaka be hAtha jeDIne vinaMtI kare che ke-50 gurUdeva ! amArA mahArAjAnA mananuM samAdhAna karavA Apa rAjamahelamAM padhAre ane zlokane yathArthabhAvArtha kathana karI ApanI vidvatAne paricaya Ape. mukhya maMtrI rAjanI vinaMtine mAna ApI jaina zAsananI unnatinI khAtara ziSyavRMda saha sUrideva rAjamahelamAM padhAryA. mahArAjAe teozrInuM bhAvabhInuM bhavya svAgata karyuM. surIzva2chanI zAMtarasa jharatI kamanIya kAyA ane bhavya lalATa nihALI loke paraspara vAta karavA lAgyA ke AcArya mahArAja te mUrtimAna zAMtarasanA kuMDa jevA bhAse che. hAthI je hAthI paNa vaMdanIya vibhUti zrI sUrIzvarajIne joI daMtazULa ane saMta
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 dharma tatva prakAza uMcI karIne namaskAra karavA lAgyeA. rAjAe pazna siMhAsanathI ubhA thaI surIzvarajIne bhAvabharI vaMdanA karI. maThArAjazrIne premapUrvaka sihAna upara besADayA, mahArAjA paNu e hAtha joDI vinamravadane bhaktibhAva bharyAM haiye sUrIzvarajInI sa'mukha beThA ane sUrIzvarajIne leAkanA atha pUchavA lAgyA. gurUdeva ! bhalabhalA digapa'DitA paNa A leAkanA mama bhAva kaLI zakayA nathI. Apa amArA upara kRpA karIne A leAkanA rahasyane prakaTa karI amArA sadeha dUra karI ane mArA hRdayanuM samAdhAna kareA. A pramANe mahArAjAe jyAra bhAvapUrvaka prArthanA karI tyAre zrI Ana cadrasUrIzvarajI mahArAja leAkanA yathArtha anu` kathana kare che. sau kAI nirnimaSa dRSTithI sUrIzvarajIvI sa'mukha nihALI rahyA hatA. vAtAvaraNamAM nIrava zAMti prasarI hatI. saune leAkanA ane jANuvAnu kutuhala hatuM. pUrva AcArya mahArAje madha ma'jula dhvanithI AAkanA atha kathana karatA jaNAvyuM' ke jeo deva guru ane dharmAM traNa tatvane jAge che, je satvaguNumAM ja satata ramaNa kare che ane zatru ane trinA bhedane jANe che te ja kharA tatvajJa che tatvatrayInu svarUpa pU0 mahAra jazrIe traNa tatvAtu spaSTIkaraNu karatA jaNAvyu ke--rAjan ! vitarAga prabhu deo, gurUtatvopadezakaH / dharmazca karuNAramya, trayI tatvamidaM viduH //
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ chapAkhyAna ogaNIzamuM - rAgadveSAdi aDhAra dUSaNothI rahita eja sAcA deva che. e ja paramAtmA che, yathArtha tatvanA upadeSTA eTale satyanA: upadezaka e guru che ane dayAmaya dharma e dharma che.. - je satya dvArA dutara evA saMsArasamudrane pAra pamAya te ja uttama sattva che. je puruSArtha dvArA AtmAnuM kalyANa thAya e ja sAcuM satva ane puruSArtha che, potapotAnA karmanA anusAra je jIvAtmAo janma-maraNanI cakkImAM pIsAI rahyA che, duHkhI thaI rahyA che evA jIne zatru tulya samajI ene nAza karavAmAM je prayatna ke puruSArtha thAya che te kharekhara mizyA sattva che. e avaLo puruSArtha che. puruSArtha dvArA AtmA haMmeza mATe sukhI thAya che jyAre avaLA puruSArtha dvArA pote paNa duHkhI thAya che ane bIjA ne paNa enA dvArA pIDA ane dukha upaje che. satsava ane mithyAsavanA bhedane A rIte sUrIzvarajIe suMdara rIte samajAvyuM. sAcA zatru ane mitra ke have sUrIzvarajI mahArAja A jagatanA jIna khare duzmana keNa che? ane kharo mitra keNa che? tenuM rahasya samajAve che. jagatanA nAnA moTA sUkSama-bAda tamAma prANIo ApaNuM. mitra che mATe ja mahApuruSe pharamAve che ke "fmatto, ne satra mUhu ve ma na veLa" jagatanA sakaLa jI e ApaNA mitra che. koIpaNa jIva e ApaNe duzamana nathI. .
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 dharma satya prakAza zivamastu sayaMgalata" A pada dvArA paNa sakaLa jIvAnA kalyANanI ja kAmanA karavAmAM AvI che. matalaba-jagatanA sakaLa prANIe e ApaNA mitra che, ane kraSAdi kaSAyA ane viSayA e sAcA zatruo che, paNa ajJAna mAtmA nAnA mATA jIvonI hiMsA kare che, prANIghAta kare che. bIjAne pIDe che. eTale mitranA nAza kare che ane viSaya kaSAya rUpa AtmAnA je kaTTara zatrue che tenuM aharniza peSaNa kare che. mATe ja jJAnIo kahe che ke kaSAyaviSayAn zatrUn paripudhyanti mitratrat / suhRdosumataH zatru kRtya nighnanti dhigjaDAH || AtmA kaSAya ane viSaya rUpa AtmAnA kaTTara zatruone mitranI jema pratidina paNa kare che, ane jagatanA prANIe je mitra tulya che tene ja zatru mAnIne tenA ja nAza kare che. du:khI kare che evA jaDa AtmAAne dhikkAra che. A pramANe gurumahArAje, A pramANe zrI Ana'ca'drasUrIzvarajI mahArAje zrlAkanA atyaMta gUDha ane atyaMta rahasya bharyAM bhAva jyAre samAkhyA tyAre saunAM zamAMca khaDA thaI gayA. mahArAjA A yathA bhAvAne zravaNu karI atyaMta khUza thayA. hRdayamAM vairAgya rasa uttarAyA. te vakhate rAjA harSa thI gadagada kaThe be hAtha joDI vinamra vadane vinati kare che ke, gurudeva ! aAje mArA janma saphaLa thayA. mAru' jIvana kRtAtha thayuM. dhanya ghaDI ane anya divasa. sAce ja Aje mArA AMgaNe
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAppAna gaNeza senAne sUraja uDyo. saMsArasAgarathI tAravA sAce ja Apa eka mahAna jahAja che. mArA bhAgyanA udaye ja mane ApanA darzana thayA che. tava ane satvanA mamane huM samajI gayo. have Apa mArA upara kRpA karI mAro uddhAra karo, ane mane bhava jaladhithI pAra kare. sAce ja A saMsAra asAra che. sau svArthanA sagA che. dharma e ja jagatamAM sAra che ane jIvanane AdhAra che mATe he gurudeva! mane cAritra dIkSA ApI mAro uddhAra karo. A pramANe kahI tarata ja mahArAjAe zrI AnaMdacaMdrasU rIzvarajI mahArAjanA baMne paga pakaDI lIdhA. bIjA paNa aneka leka kalekane sAce mamabhAva jANIne nijane dhanya mAnavA lAgyA. tapana rAjAnI dIkSA mahArAjAe pitAnA mukhya maMtrI tathA anya sarva parivArane sApha sApha jaNAvI dIdhuM ke huM te have dIkSA aMgIkAra karI mArA AtmAnuM kalyANa karIza, A hAthI mahAjJAnI che. gajendra pitAnI sUMDhamAM maMgaLakaLaza laI je puruSanA upara abhiSeka kare tene tame rAjagAdIe besADajo ema sUcana karI tarata ja mahArAjA tapane bhAre dhAmadhUmathI vaMdanIya vibhUti zrI AnaMdacaMdrasUrIzvarajI mahArAja pAse dIkSA aMgIkAra karI ane jIvanane dhanya banAvyuM. rAjA jevA rAjAe jyAre tyAgane paMtha ane saMyamane
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ mmmmmmmmmm bajAranA mAga aMgIkAra karyo tyAre aneka pradhAno, dhanADhyo ane mahAjanavage rAjAnI sAthe ja dIkSA aMgIkAra karI. mATe ja kahyuM che ke "pAnane cena ghara na thA." moTA bhAge janatA mahAna puruSanuM anukaraNa kare che ane emanI pAchaLa cAle che ane e eka rAjamArga banI jAya che. tapanaRSi tathA aneka nUtana dIkSite sAthe pUjanIya AcArya mahArAja zrI AnaMdacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA tyAMthI vihAra karI ane bhUmita lane pAvana karatA bhavyajane upara upakAra karavA lAgyA. rAjyAbhiSeka tyArabAda gajendranI suMDhamAM maMgaLa kaLaza arpaNa karI maMtrIzvare hAthIne hAtha joDIne vinaMti karavA lAgyA ke he gajendra! A rAjyagAdIne zobhAve tevA puruSa para kaLaza DhALI ene rAjya arpaNa karI Apa vijayavaMta varte. eTale te vakhate suvarNa alaMkArothI alaMkRta e gajarAja meghagaja ravanI jema maMjula dhvani kare te AgaLa cAlyA. maMtrIo ane baLe parivAra tenI pAchaLa pAchaLa cAle che. A pramANe hastirane sUMDhamAM maMgaLa kaLaza laI prayANa zarU karyuM. mArgamAM paMcaraMgI purUSa hAthInI saMmukha AvIne ubhA rahe che. rAya ane raMka paNa sAme AvIne ubhA rahe che. manamAM teo ema dhAratA hatA ke A hAthI rANA mArA upara kaLaza DhaLaze paNa hAthI te koInI sAme paNa na jotA AgaLa ne AgaLa cAlyA jAya che.
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna ogaNIzamuM hAthIe te vaNathaMyu prayANa AgaLa ne AgaLa cAlu rAkhyuM. grAma, nagara, pura ane pATaNa vaTAvatAM vaTAvatAM hAthI atyaMta dUra nIkaLI jatAM maMtrIo ane paurajano vicAramAM paDI gayA ane atyaMta ciMtAtura banI gayA. hAthIe te dUra sudUra eka nirjana aTavImAM praveza karyo. te vakhate tyAM eka vRkSanI nIce eka puruSa sUteluM hatuM, tyAM te hAthI ubhe rahyo. e puruSe vastrathI pitAnA aMge pAMga DhAMkelA hatA. te puruSanA upara A gajendra maMgaLa kaLaza dvArA jaLathI abhiSeka karyo. baMdIjanoe jayajayanA pikAra karyA. vAInA madhura nAdathI gagana guMjI uThayuM. te vakhate e vRkSanI nIce sUtelA puruSane maMtrIoe vastra uMcakIne uThADayo. jyAM e puruSa uThe tyAM te saunI najara tene aMgapAMga upara paDI tyAre saunA jovAmAM AvyuM ke, A puruSanA agopAMga te sAva TUMkA che, aMkocAyelA jaNAya che. maMtrIzvae vicAryuM ke ahe A puruSa ke bhAgyazALI che. uttama lakSaNa ane rAja cihethI yukta hovA chatAM zarIre pAMgaLA che. eka taNakhaluM upADavA paNa samartha nathI. A paNa eka vidhinI vicitratA che. maMtrIo vicAravA lAgyA ke zuM A puruSa rAjA thavAne yogya che? A pramANe maMtrIo vigere vicAratA hatA teTalAmAM avadhijJAnI hAthIe pitAnI sUMDha vaDe uMcakIne e pAMgaLA puruSane pitAnI pITha para sthApana karyo ane eNe te nagara tarapha prayANa karyuM. maMtrIzvare ane samagra janatA
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. thama tatva prakAza Azcaryamugdha banI paraspara vAta karavA lAgyA ke, A hAthI mahAjJAnI lAge che ane A puruSaratnanA ge rAjyanI vRddhi karavA Icche che. eTale maMtrIonA mananuM samAdhAna thayuM ane bhAre ADaMbarathI praveze tsava karAve. bhale ApaNe enA kuLa. ane zIlathI ajJAta hAIe paNa A puruSa mahAna bhAgyazALI lAge che. evA A puruSaratnane bhavya bhabhakAthI rAjyAbhiSeka karavAmAM Ave ane enuM puNyADhaya evuM zubha nAma rAkhavAmAM AvyuM. raMgamAM bhaMga A avasare raMgamAM bhaMga paDe te eka prasaMga ubhe thaye. jenuM adhuM rAjaya ApavAmAM AvyuM hatuM te dhanAvaha zeTha A hastitvane laIne atre AvyuM hatuM. te zeTha mahAna garviSTha hatuM eTale teNe AvA pAMgaLAne rAjA tarIke mAnavAne InkAra karyo. eNe anekane pitAnA pakSamAM lIdhA AthI sainyamAM phUTaphATa paDI. aDadhuM sainya ane mAMDalika rAjAo A dhanAvaha zeThanI pAchaLa cAlI nIkaLyA. hAthIe mahAvate, azvo ane ghoDesavAre ane mUkhya senAdhipati paNa tenI pAchaLa cAlavA lAgyA. "jIke tameM laDu uske taDameM hama" e ukti caritArtha thaI. jagatamAM baLavAna puruSe ja vija. yane vare che, ema vicArI aneka nekara cAkara paNa dhanAvaha zeThanA pakSamAM ja bhaLyA. A pramANe vipula sainya ane mahAna parivAra nagara bahAra nikaLI gayA eTale nAgarike paNa zeThane ja anusaryA te vakhate mahAvate mahAjJAnI hAthIne paNa zeThanI pAchaLa anusa
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna ogaNIzamuM upara ravA khUba preraNA karI chatAM hAthI te jarAya Dage nahi ane eka pagaluM paNa AgaLa bharyuM nahi, tyAre mahAvata samajI gayA ke A hAthI mahAjJAnI che. mATe mAre paNa tene ja anusaravuM joIe. puNyADhaya rAjA mATe phakta eka rAjamahela ja hate, sau keIe jUTha vALI, lagabhaga nagarane moTe bhAga dhanAvaha zreSThinI pAchaLa rahyo. paNa bhAgya kaMI paravArI gayA nahatA. puNyanA udayathI te rAjagAdI prApta thaI che e ja puNyanA prabhAve badhuM sAruM thaze ema vicArI thoDA ghaNA baLavAna purUSe bAkI rahyA hatA temanI sAthe puNyADhaya rAja paNa dhanAvaha zreSTi sAthe yuddha karavA taiyAra thAya che. hAthInA mahAvate paNa puNyADhaya rAjAne vinaMtI karI ke, svAmin ! Apa A hAthI upara ArUDha thaI jAo. A hAthI Apane raNasaMgrAmamAM avazya vijaya apAvaro. Apa jaropaNa gabharAze nahi, kaMTALazo nahi, puNyAya rAjAe paNa mahAvatanI vinaMtI svIkArI jethI mahAvate puNyADhaya rAjAne uMcakIne hAthI upara besADayA. ane yuddha karavA cAlTI nIkaLyA. zatrusainya paNa sajaja thaI gayu hatuM. samazere uchaLI. raNazIMgA phUMkAyA. dhanuSanA TaMkAra thavA lAgyA. dizAe dhvanithI gAjI uThI. dhanAvahanA vipula sainya puNyADhaya rAjAnA sinyane vera vikhera karI nAMkhyuM. keka haNAyA. raktanI nIce vahevA lAgI. zeThe paDakAra karyo ane A paMgu rAjAne ja ho, mArA, paNa A hAthIne mAraze nahi. teTalAmAM te gajendra pitAnA parAkramane para ApavA mAMDe. jema valeNuM valavavAvALI
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ kamara dharma tatva prakAza vanitA valaNane valove tema A gajarAje zatrunA sanyane mathI nAMkhyuM. paNa jyAM rAtrine aMdhakAra pasaryo tyAM te vidhIo A hAthIne gherI vaLyA. - puNyADhaya rAjA bhayaMkara AktamAM AvI gayA ane khUba ciMtAtura banyA. have zuM karavuM! kema bacAva thaze puNyADhayarAjAnA pakSanA lake paNa babaDavA lAgyA ke A hAthIe zA mATe A pAMgaLAne gAdI para besADa. Ama vAtAvaraNa gamagIna banI gayuM. viSAdanA gherA vAdaLa chavAI gayA. teTalAmAM bhAgyadevI adazyapaNe puNyAya rAjAne kahe che are puNyADhaya! dhIraja kha, hiMmata na hAra. hAthamAM eka taNakhaluM le ane ene tuM zastra mAna ! ane zatru sainya para pheka taNakhaluM paNa zatrune saMhAra karI tene vijaya prApta karAvaze. teTalAmAM te pavanathI prerAIne te ja kSaNe eka taNakhaluM uDIne puNyADhaya nRpatinA hAthamAM AvI caDhyuM. bhAgyadevInA kathana mujaba puNyAya rAjAe zatru sainya para jyAM e taNakhaluM pheMkayuM tyAM te AkAzamAM bhayaMkara gajava ane gaDagaDATa zaru thayA ane agninI javALAo uchaLavA mAMDI. moTA moTA pahADe ane dharatI dhrujavA lAgI. puNyADhaya rAjAnA puNayanA prabhAvathI taNakhaluM paNa vaja banI gayuM. te ja vakhate adazyapaNe bhAgyadevIe gaganamAM ghoSaNA karI ke-are ! - tame sAMbhaLe. je koI puruSa A puNayADhaya rAjAne nahi name tenA upara A vaja paDaze ane enA cUrecUrA thaI jaze. : sau koI bhayabhIta banI gayA. sau dhrujavA lAgyA. saunA
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ byAkhyAna ogaNIzamu 33 hAjA gagaDI gayA ane vicAravA lAgyA ke khApare marI gayA. ApaNuM AvI banyu eTale "DatI harahara karatI" e ukti anusAra sau TapATapa puNyADhaya nRpatinA zaNe AvyA. saue puNyAya nRpattine namaskAra karyo ane ekI avAje sau khelI uThayA, huM nAtha! Apa amArA svAmI che! ane ame ApanA dAsa chIe. bhUmi upara ALATatA dhanAva zeTha paNu puNyAya rAjAne namaskAra karI kahevA lAgyA, svAmin! mArA para kRpA karA, mArA gunA mApha karIza. AjathI Apa amArA nAtha che, svAmI che ane ame tamArA dAsa chIe, sevaka chIe. nagara praveza A pramANe puNyabaLe puNyAya rAjAe daivI vAnI sahAyatAthI samagra zatruo para vijaya meLavI vijayayAtrA karI. puNyAya nRpatie puramAM praveza karyAM cAredizAmAM-AkAzamAM avirata-satata puNyAya rAjAnI AjJAnuM. jo keAI ulllaghana kare yA mAnavA taiyAra na thAya tenA nAza. cAre dizAmAM uMce AkAzamAM avirata-satata vabhamyA kare che. tema ja AkAzavANI pUva ka traNalAkane kapAvatu' dUra-sudUra aneka dezeAmAM paNa satata A vajA bhamyA kare che "sarvatra sarva dezeAmAM puNyAya nRpatinI AjJA vartAve." A pramANe jANe udghASaNA na karatuM hoya tema agnijvALA pragaTa karatuM va dezadezanA sImADAomAM bhamI rahyuM che. vAnA maLe samagra dezanA rAjavIe puNyAya nRpatinI AjJA mAnavA lAgyA. A rIte aneka deze para petAna
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 dhama tatva prakAza Adhipatya dharAvatA akhaMDa AjJA ane zAsana pravartAvatA puNyADhaya rAjA sukha pUrvaka svargamAM jema Idra pitAnuM akhaMDa zAsana pravartAve ane anupama sukhane bhogave tema AnaMda pramodamAM pitAnA divase vyatIta karavA lAgyA. zrI tapanaSinI padharAmaNI ekadA udyAnapAlake be hAtha joDI vinamravadane puNyADhaya rAjAne tapana maharSinI padharAmaNanA vadhAmaNA ApyA ane kahyuM ke ApaNuM ughAna teozrInA pAdapatrathI pAvana banyuM che. A suMdara samAcAra sAMbhaLatAM ja puNyADhaya rAjA khUba ja hati banyA ane pramudita banI meTA parivAra ane ADa. bara sAthe gajarAja para ArUDha thaI zrI ta5naSinAM darzane jAya che. zrI tapana maharSinI dezanA zrI tapana rAjarSinI dezanA zravaNa karavA mATe nagaramAMthI ToLe ToLA umaTI rahyA hatA. rAjA ane prajA ghaNI moTI saMkhyAmAM upasthita thaI hatI. sau vANI zravaNa karavA utsuka ane Atura hatA. be hAtha joDI aMjalipUrvaka vinamravadane praNAma karI sa yathAsthAne beThA hatA. te vakhate zrI tapana rAjarSie potAnI vANIne pravAha gaMgAnA pravAha jema akhalita rIte vahete karyo. kaika AtmAe e amI samI mIThI dezanAnA pravAhamAM bhAva ane ullAsa pUrvaka jhIlI rahyA hatA. maharSie pitAnI amogha ane amRtamayI dezanAmAM AtmA
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna ogaNIzamuM 15 mULa kayAM hato ane kevI rIte teNe vikAsa karyo, tenI pragatinA pagaraNa kevI rIte maMDAyA ane A rIte pragati sAdhatA sAdhatA, vikAsa karatA karatA kevI rIte paMcaMdriyapaNAne pAmya ane devadurlabha jevA mAnavabhavanI prApti ene zI rIte thaI! enuM varNana karatAM karatAM temaNe pharamAvyuM ke eka vakhata ApaNe AtmA anAdi nigodamAM, avyavahAra rAzimAM-sUmanigadamAM hatuM. avyavahAra rAzimAM nigodanA asaMkhyAta goLA che. pratyeka gALAmAM asaMkhyAta nigoda che ane pratyeka nigodamAM anaMtAnaMta-jIvAtmAo che. nIcenI gAthA e ja vAtane rajU kare che. golA ya asaMkhijjA, asaMkhanigoao havaI golo| ekekammi nigoe, aNaMtajIvA muNeyavvA / / saM. sU0 gA. 301 eka eka nigodamAM je jIve che te jIvonI saMkhyA traNe kALanA siddhanA jIvAthI anaMta guNa che. zAstrakAro pharamAve che ke na sA jAI na sA joNI na taM ThANaM na taM kulaM / na jAyA na muA jala savve jIvA aNaMtaso // sakaLa vizvamAM evI koI jAti nathI, evI koI ni nathI, evuM keI sthAna ke kuLa nathI ke jyAM A AtmAe anaMtIvAra janma maraNa na karyA hoya. soyanI aNa jeTalI jagyAmAM paNa AtmA anaMtIvAra janme ane maryo che, jJAnIo kahe che ke
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 dharma tatva prakAza asthi anaMtA jIvA jehiM na patto tasAIpariNAmI | uvavajjati cayati ya, puNovi tattheva tattheva || A vizvamAM asa'vyavahAra rAzimAM yAne sUkSma niMgAdamAM anatA jIvA evA che ke--jemaNe kayAre pazu trAdi pari NAma yAne ekendriyamAMthI eindriya Adi jAtine na pAmyA hAya ! matalaba sUkSma ekendriya nigeAdanA thALAmAMthI kadI bahAra nIkaLyA nathI. jyAre eka AtmA siddha thAya che, mukta thAya che yAne mAkSe sIdhAve che, tyAre e avyavahAra rAzithI nigaDhanA thALAmAMthI eka AtmA bhAra nIkaLe che. nArakInA jIvA nakamAM ghAra vedanA ane tIvra yAtanA begavI rahyA che. enAM karatAM paNa anaMtagaNuM duHkha nigeAdamAM hoya che. anaMtA jIvA eka ja zarIramAM nivAsa kare che. sAthe AhAra ane sAthe ja zvAseAzvAsa le che. eTale e jIvAne mahAna du:kha hAya che. AvI ghAra duHkhanI avasthAmAM sUkSma nigAmAM AtmA anata puchyala parAvA sudhI bhamyA. tyAMthI siddhanA nimitta kAmanirjarA dvArA bhavitavyatAnA cege AtmA kramanA bhArathI kaIka halakA thayA tyAre te avyavahAra rAzimAMthI bhaya kara duHkhA lAgavI vyavahAra rAzimAM Ave che. ahI'thI paNa makAmanirjarA dvArA dhIre dhIre e pragati sAdhata ane vikAsa karatA ekandriya, teindraya, caurindriya ane paMcendriyapaNAne prApta kare che. temAM ya tene deva
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAjasthAna ogaNIzam je mAnavabhavanI prApti thAya che. temAM ya tenA prabaLa puNyodaye ane bhavitavyatAnA paripAke-Adeza, uttama kuLa, paMce ndriyajAti, dIrgha Ayu, nirogI zarIra vigere uttama ane umadA sAmagrI prApta kare che. ATaATalI bhavya sAmagrI prApta thayA pachI paNa mAnavatA maLavI e ati durlabha che ane mAnavatA pAmyA pachI paNu saddagurunA vegamAM zAstranuM zravaNa e vaLI atidurlabha che. puNyAge zAstrazravaNane suyoga paNa sAMpaDe chatAM temAM zraddhA thavI e te atyaMta durlabha che. mATe ja zAstramAM kahyuM che ke"nA parama kudrA" zraddhA parama durlabha che ane kadAca zraddhA thAya te ene jIvanamAM utAravuM e te atyaMta kaThIna che. tANAvANAnI jema sodhane jIvanamAM utAra, amalamAM mUkave ane tenuM AcaraNa karavuM e kaMI nAnIsUnI vAta nathI, mATe ja zrI uttarAdhyayana sUtrakAra paramarSi pharamAve che ke cattAri paramaMgANi dullahANi ya jaMtuNo / mANusattaM suI saddhA saMjamammi ya vIriyaM // puNyaga-uttarottara AvI suMdara ane sabhara sAmagrI prApta thavA chatAM paNa AtmA ALasa ane pramAdamAM potAnuM samagra jIvana vyatIta kare che ane devadurlabha A mAnavadehane eLe gumAve che, hArI jAya che ane veDaphI nAMkhe che mATe ja jJAnIo majaM visaya kasAyA nidA vigahA ya paMcabhI bhaNiyA / ee paMca pamAyA, jIvaM pADaMti saMsAre //
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ w hama tatva prakAza madha, viSaya, kaSAya nidrA ane vikathA A pAMca pramAdamAM Asakta banI AtmA anaMtakALa A saMsAramAM rakhaDe che. sAmAnya nI vAta javA de ane cauda jevA mahAjJAnIo paNa A pramAdane vaza paDI nigadamAM cAlyA gayA te bIjA jenuM te pUchavuM ja zuM? e ja vAta nimna gAthAmAM jJAnIe rajU kare che - jaI caudasapuvvadharau vasaI nigoye aNaMtayaMkAlaM / nihAe pamAyAe tA hohisi kaI tamaM jIva ! // mATe ja pukharavaradI sUtramAM sUtrakAra ApaNane cetavane sUra gAjate karI jAgRta kare che ke che rera-zALA-- -nLa gaNa | dhammassa sAramuvalabbha kare kare pamAyaM // deva dAnava ane narendrothI pUjAyalA evA dharmanA sArane pAmIne koNa pramAda kare ! bhagavAna mahAvIradeva zrI gautama svAmI bhagavAnane uddezIne pharamAve che ke-gAyamA! samayamAM pamAya e he gautama! eka samayane paNa tuM pramAda na karIza. gautamasvAmI bhagavAna eTale utkaTa tyAgI ane utkaTa tapasvI, kAcI be ghaDImAM dvAdazAMgInI racanA karanArA, vaja RSabhanArAcasaMghayaNa ane samacaturastra saMsthAnanA dhAraka jagatamAM rUpamAM bIjA naMbare, emane hAtha jenA upara paDe tene kevaLajJAna thAya evA mahAnalablinidhAna, cAra jJAnanAM dhaNI, dIkSA lIdhA pachI yAjajIva chaThanA pAraNe chaThanI tapazraya AdaranArA AvA ucca ane Adarza mahAtmAne paNa
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna ogaNIzamu' www bhagavAna jevA bhagavAna eka kSaNanA ane eka samayanA paNa pramAda na karavAnI hAkala kare che, tyAre ApaNA jevAnu' zuM...? cAra-ATha AnA khAvAI jAya, vyApAramAM khoTa paDe, vastra acAnaka phATI jAya yA ghInI vADhI DhaLI jAya te| Apane pArAvAra pazcAttApa ane duHkha thAya che, paNa eka-eka kSaNu mahAkiMmatI pasAra thaI rahI che tenA ApaNane kheda thatA nathI mATe pAmara evA ApaNI zI dazA! eka kavi kahe che ke A cAra dina kuDakapaTanA, kAle savAra vahI jaze, sukha sa patti ne sAAkhI, hAtI nahetI thaI jaze; mAjI racelI taraMganI, manamAM adhUrI rahI jaze, yamadUta gaLacI pakaDIne, nizcaya narakamAM laI jaze. mATe huM mahAnubhAvA ! dharmanI suMdara AzadhanA karI, tapa japanA khapa karA, lasapathI dUra rahI jJAna dhyAnamAM- sevA-zuzraSAmAM, tyAgamAM ane AtmasAdhanAmAM aharniza racyApacyA rahI jIvanane ujjavaLa ane Adarza banAve. zrI tIrthaMkara devA te ja bhavamAM mAkSe javAnA heAya che, ema jJAnathI jANavA chatAM paNa tapa-tyAgamAM ane sa'yamanI sAdhanAmAM layalIna bane che. eka samayanA pazu pramAda karatA nathI. e ja vAta nimna gAthAmAM jJAnIe rajU karI ApaNane pramAda na karavAnI preraNA kare che. A rahI te gAthA titthayaroM caunANI suramahio sijhiavva dhuvaM mi / aNigUhia bala virio savvathAmesu ujjumaI //
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama tava prakAza zrI tIrthakara de cAra jJAnanA dhaNI hovA chatAM deve , ane devendrothI pUjAvA chatAM avazya e ja bhAvamAM mukti pAmavAnA hevA chatAM jJAnathI A pramANe jANavA chatAM AtmasAdhanAmAM vIryane pherave che, zaktine chUpAvyA vagara satata avirata ArAdhanAmAM udyamavaMta rahe che te ApaNe AtmasAdhanAthe ke udyama ane puruSArtha kara joIe te saheje samajI zakAya tema che. mATe gaNadhara bhagavAna sudhamAM svAmI AcArAMga sUtramAM pharamAve che ke - "vaLa kALA vaMhig" kSaNa-samayane je oLakhe enuM nAma paMDita. A amUlya ane kiMmatI samayane ApaNe ke durupayega karI rahyA chIe, te ApaNane jarAya dukha thatuM nathI. paNa he cetana ! gayelI kSaNa, vItele samaya pharI pAcho AvavAne nathI. AtmAne bhAna nathI. e mohanA nazAmAM bebhAna banI, bhAna bhUlI dukhanA jhule jhulI rahyo che, paNa mahAna puNyanA udaye lakSa corAzI nimAM paribhramaNa karI-AtmAe A amUlya mAnavano deha meLavyA che. ene je ApaNe kSaNika sukhamAM, kSaNika prabhane mAM, eza ArAma-amanacamana ane mojazokhamAM veDaphI nAMkhIzuM te ahIMthI kyAM jaIne aTakAIzuM te kahI zakAya tema nathI. durgatinA dhAmamAM AtmAne duHkhI duHkhI thavuM paDaze. dharmanI ArAdhanAnA abhAve A AtmA anaMtakALathI duHkhI duHkhI thaI rahyo che. deveMdacakaTTittaNAI mottuM ca titthayarabhAva / aNagArabhAvitA vi yasavve jIvA agaMtaso //
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAjapAna aAgaNeza devendrapaNuM yAne indrapaNu, cakravartIpaNu, tIrthaMkara parathI ane bhAvita aNagAra Adi bhAve sivAya AtmAe anatI. vAra badhI vastu prApta karI che chatAM kyAMya tene tRpti thaI nathI asaMkhyAtakALa sudhI devatAI bhego bhogavyA chatAM tyAMya tene tRpti thaI nathI te A nAnakaDA manuSyajIvanamAM zuM tRpti thavAnI che? mATe he mahAnubhAve ! cete ! jAge ! ane pragatinA paMthe prayANa kare. AvI sabhara suMdara sAmagrI maLavA chatAM je ene ene gumAvIzuM, pachI karIzuM, pachI karIzuM paNa kAla koNe dIThI che. kALarAjA acAnaka kaLIe karI jaze tyAre tArI zI dazA thaze! kALarAjAnA paMjAmAMthI koI bacyuM nathI. AgamazAsa piokArIne kahe che ke tAjA rANA kuLo ghaNo jevA ghaNA I saMhariyA havavihiNA sesajIvesu kA gaNanA // are khuda tIrthakara re, gaNadhara bhagavate, Indro, cakavatIo, baLade ane vAsudeva AvA mahAna baLavAna AtmAone paNa kALarAjAe choDyA nathI te ApaNuM zuM gajuM? mATe dharmanI ArAdhanA karI AtmAne nirmaLa ane vimaLa banAvavA mATe aharniza prayatnazIla rahevuM joIe. dezanA pUrNa thayA bAda zrI puNyAya nRpatie guru mahArAjane kahyuM. "gurudeva! meM pUrvabhave ekI sAthe zuM dharmAdhama karyo haze! jethI A bhavamAM mahAna rAjya ane bIjI tarapha zarIre pAMgaLApaNu pAme?" puNyADhaya nRpatinA praznamAM gurU 21
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ nonsen yama tatva prakAza 've tenA pUrva bhavanI hakIkata kahI saMbhaLAvI. jenI thoDI-- ghaNI hakIkata ApaNe pUrve kahI gayA chIe. ane ahIM paNa e vAtane saMkSepamAM rajU karIzuM. lakSamIpura nAmanA nagaramAM rAma, vAmana ane saMgrAma nAmanA traNa mitre rahetA hatA. ekadA teo jaMgalamAM kriIDA karavA gayA hatA. tyAM temaNe eka munizrIne joyA. jemanI AMkhamAM kAMTo paDavAthI AMkhamAMthI daDadaDa pANI TapakI rahyuM hatuM. te vakhate traNe mitrae muninI sevA karavAne vicAra karyo. tarata ja temane rAma nAmane eka mitra ghaDI banyo. bIje vAmana tenA upara caDho ane trIjA saMgrAme Teko Ape. vAmane caturAIthI munizrInI AMkhamAMthI kATa kADhI nAMkhe. muni vedanA rahita banyA. jethI traNa mitrane ghaNe AnaMda thayo. tyAra bAda zama ane vAmana keka mazkarImAM caDhayA. rAme kahyuM. muninI bhaktinuM phaLa mane te tarata ja maLyuM ane huM tatkALa jAnavara banyA. A kamanA pariNAme rAma bIjA janmamAM hAthI bane che paNa sAthe sAthe muninI sevAbhakti karI hatI tethI te puNyazALI ane avadhijJAnI thaye. eja hAthI tapana rAjAne maLe che ane bhIMta para laika lakhe che ane enI sahAyathI ja puNyADhaya rAjAne niSkaTaka mahAna rAjya maLe che, jenuM varNana ApaNe parve karI gayA chIe. saMgrAmane paNa muninI sevAnA prabhAve niSkaTaka rAjyaRddhi maLI, ane te tapana nAmane rAjA thayA.
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna ogaNIzam' karaka vAmane muninA zarIranI ghaNA karI hatI ane geAtramA karyAM hatA tethI te nIca kuLamAM dAsIne putra thAya che ane te pAMgaLA ane che, paNa sAdhusevAnA prabhAve te ja zamanA AtmA DhAthI mane che ane sapUrNa rIte puchyAya AjAne madada kare che. hAthInA saMgnaga`thI puNyAya ane puNyAyanA sa'sarga'thI hAthI....ema parasparanI mahRdathI anne jaNA pAtapeAtAnu` kalyANa karI zake che, A pramANe jJAnI guru bhagavate puNyAya rAjAne TUMkamAM vana rahI sabhaLAvyAM pachI gurudeve puNyAya zAne tenA pUrvabhavanu vistRta varNana kahI sA~bhaLAvyuM. puNyAya rAjAnA pUva mA mAlava dezanA bhUSaNa samI ujjayinI nAmanI nagarI hatI tyAM sukhAhuM rAjAnu' zAsana cAlatu hatu. tenA kinnara nAmanA eka chatradhara hatA. tenI hiraNI nAmanI patnI hatI, teNIe ekadA svapnAmAM meruzikhara para caMdramAnA abhiSeka karatI mahAlakSmIne joI. jethI teNIne atya'ta khuzI thaI, ane teNIe peAtAnA patidevane vAta karI, teneA pati kinnara chatradhara A svapnane zravaNa karI atyaMta khUza thaye ane teNe peAtAnI patnIne kahyuM priye! A svapnanA prabhAve tane eka uttama putraratnanI prApti thaze. peAtAnA patidevanAM mukhakamaLathI svapnanu' phaLa zravaNu karatAM hariNIne ghaNI khUzI thaI. jayArathI hiraNIne garbha rahyo tyArathI
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 dharma tatva prakAza te krAMti kIrti ane sukha sa"patti vigerethI vadhava lAgyA, ane banne patipatti vizeSa karIne devapUjA, gurUsevA ane dharmanI ArAdhanAmAM vadhu ghumavata khanyA ane AnaMdapramA damAM divase vyatIta karavA lAgyA. jyAre gabha traNa mahInAnA thayA tyAre teNIne ratnAkara eTale samudranu pAna karavAnA dAve utpanna thaye|. mA dAhana pUrNa karavA kinnare anekavidha prayatnA karyo paNa teNInA rAhada pUrNa na thayA. doDheka pUrNa na thavAnA kAraNe teNInu zarIra kuza thavA mAMDayu. ane mukha mlAna banI gayu`. kinnara paNa atyaMta ci MtAtura anya, zu karavu' ane zu' na karavu tenI tene kaMI sUja na paDI, maMtra, taMtra ane catranA jANukAra puruSane amatryA, vicakSaNa puruSanI salAha lIdhI ane A mATe puSkaLa dhanaya karyo. paNa kAI ja upAya na sUjhayA, kinnarane ekadA eka iMdrajALIyAnA leTa thayA, indra jALIyAne teNe badhI vAtathI vAkepha karyAM. iMdrajALIyAe kinnarane kahyuM. huM chatradhara ! tArI patnIne uttama svapnuM Avyu che jethI tane uttama putraratnanI prApti thaze. ene ratnAkara pAna karavAnA dAda huM hamaNAM ja pUrNa karU chu. tame jarAya ciMtA na karatA. A pramANe kahIne te IMdrajALIyAe peAtAnI zakti dvAza tenA gharanI najIka ja samudra anAbyA, jethI hariNI ati pramudita banI ane teNIe tarata ja eka zvAsamAM samudranA tamAma jaLanu pAna karyuM, enAM romAMca khaDA thaI gayA. ane Ana MdanA kAi avidha na rahyo. teNIe nava
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna egaNIzakuM kara5 mahInA pUrNa thayA bAda eka putraratnane janma Apyo. vaMAnusAra tenuM nAma zrIDara rAkhavAmAM AvyuM. bIjanA caMdramAnI jema zrIdatta dhIre dhIre mATe thAya che. ane yauvanamAM pagalAM mAMDe che, zrIdattanA zarIramAM uttama lakSaNe hatA-jANakAroe kahyuM ke AvA uttama lakSaNavALe puruSa rAjagAdI pAme che. A vAta karNopakarNa tyAMnA rAjAe sAMbhaLI ane e rAjAne thayuM ke A zrIdatta kaMI mAruM rAjya na laI le tethI te rAjAe A zrIdattane mArI nAkhavA mATe subhaTane hUkama karyo ke tame yenakena zrIdattane mArI nAMkho. cIThThInA cAkara subhATe zrIdattane mArI nAMkhavA mATe yukti prayukti zodhI rahyAM hatAM. tyAM te zrIdatta paNa sAMLavyuM ke, ahIne rAjA mane mArI nAMkhavA mathe che. A sAMbhaLatAM ja zrIhata gupta rIte davA vagara tyAMthI bhAgI chUTyA. jenA puNya te ja che ane vALa vAMke keNa karI zake ? tyAMthI zrIdatta eka bhayAnaka aTavImAM pahoMcI gayo, te ghaNe zramita thaye hatuM, tene bhUkha ane pyAsa paNa lAgI hatI, teTalAmAM teNe phaLaphUlathI lacI raheluM eka vRkSa nihALyuM. zrIdatta A vRkSanuM nAma nahote jANato. tene phaLanA nAmathI paNa ajJAta hatuM, paNa phaLa rUDA-rUpALA ane khAvAmAM mIThA hatA jethI bhUkhanA duHkhane dUra karavA teNe te phaLa khAdhAM ane eka vastra oDhI te ja vRkSanI nIce te sUI gayo. paNa thoDI ja vAramAM tenAM aMgopAMga saMkecAI gayA ane te pAMgaLA banI gaye, kAraNa ke e vRkSanuM nAma suca vaNa
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza hatuM ane e vRkSanAM phaLo je vyakti Aroge tenAM aMgopAMga-saMkocAI jAya ane te pAMgaLuM bane. gurumahArAja A pramANe puNyAya rAjAne tenAM pUrvabhavanuM varNana saMbhaLAvI rahyA che, puNyADhaya rAjA ekacitte A varNana sAMbhaLI rahyo hate. gurumahArAjAe puNyAya rAjAne kahyuM kete pUrvabhave sAdhusevA karI hatI ane punaH punaH tenI anumodanA karI hatI eTale A avadhijJAnI hAthInI sahAyathI tane rAjayanI prApti thaI. paNa te sAdhusevA karatAM gAtrane mada karyuM hatuM ane sAdhumahAtmAna malina zarIranI dhRNA karI hatI eTale te gotramada karyo tethI tuM nIca kuLamAM utpanna thaye ane kAMTe kADhatAM sUga ane ghaNuM karI tethI tAruM zarIra te karmanA prabhAvathI saMkocAI gayuM ane tuM pAMgaLe banya. zubha ane azubha bhAvathI judA judA karmanA pariNAmathI tane aMga saMkeca, rAjayaRddhi ema banne vastu sAthe prApta thaI A pramANe gurumahArAjanA mukhethI pitAne pUrvabhava zravaNa karatAM puNyADhaya rAjAnuM haiyuM pIgaLI gayuM. hRdayamAM vairAgya bhAvanA jAgI. ane dIkSA laI kalyANa karavAnI abhilASA utpanna thaI. puNyADhaya nRpatie gurUdevane be hAtha joDIne vinaMti karI ke gurudeva! mane cAritra ApI mAro uddhAra karo. A jagatamAM deva-guru ane dharmanuM ja sAcuM zaraNa che. huM ApanA zaraNe Avyo chuM. gurudeve kahyuM ke he puNyAya nRpa! tArAM ane pAMga
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna ogaNIzamuM saMkocAyelA che ane te pAMgaLo che eTale cAritranI paDi. lehaNAdi kiyA tuM karI zake nahi mATe tane cAritra zI rIte apAya! paNa tuM ciMtA na karIza tane A ja bhave gRhasthanA veze kevaLajJAna thavAnuM che ane te nirvANa pAmavAne che. gRhasthanA veze kevaLajJAna thaze e vAta gurumukhathI zravaNa karI puNyAya nRpatine atyaMta Azcarya thayuM. zuM gurudeva! gRhasthanA vezamAM mane kevaLajJAna thaze? gurudeve kahyuM -hA tane gRhasthanA vezamAM ja kevaLajJAna utpanna thaze. A vAtane samajAvavA mATe gurudeve siddhanA paMdara bhedanuM varNana saMbhaLAvyuM. gRhasthanA veze kevaLajJAna thAya paNa gRhasthanA bhAvamAM nahi, paNa bhAva te uMcA ane sAdhutAnA ja hoya tyAre kevaLajJAna thAya. karmane kSaya thavAthI kevaLajJAna thAya che ane kama kSaya uttama dhyAnathI thAya che eTale te vakhate puNyAya nRpatinI saMmukha cAra dhyAnanuM vistRta varNana karI gurumahArAje kahyuM ke tuM zukaladhyAnamAM caDhI ghAti karmane nAza karI kevaLajJAna pAmaze ane te ja vakhate tAruM AyuSya paNa kSINa thaze yAne cAra aghAti karmone paNa vinAza thaze ane tuM aMtakRt kevaLI thaI nirvANa pAmIza. vatanI mAMgaNI A bhavamAM te mokSe jaIza, A vAta jyAre gurumahArAjanA mukhathI zravaNa karI tyAre puNyADhaya nRpatine atyaMta Anada thaze. te vakhate puNyADhaya bhUpe gurudevane be hAtha
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 dharma tatva prakAza joDIne gurudeva samakSa gRhasthanA vratAnI jyAre AMgaNI karI tyAre mahAmahotsavapUrvaka vidhipUrvaka teozrIe temane samyaktva mULa khAra tratA uccarAvyA ane hitazikSA ApatA jaNAvyuM ke-rAjana ! tAre A hAthIne havethI kaMI paNa prakAranA baMdhane bAMdhavA nahi, e chUTA rahevA chatAM te kaIne krI paNa harakata nahi kare, A hAthI ahIthI kALa karI saudhama devalAke utpanna thanAra che. ane sAtamA bhave te siddhasaudhamAM sIdhAvaze yAne mAkSe jaze. hAthI che jAnavara paNa ati uttama ane u'cA jIva che, aneka satkRtyo dvArA nijanA DhASone dUra karI te peAtAnA jIvanane ujajavaLa banAvaze. A pramANe gurumahArAje ApelI hitazikSAne puchyAya nRpa vinayapUrNa ka e hAtha joDI peAtAnA mastakapara DhAve che. ane tyAMthI peAtAnA rAjamahelamAM sIdhAve che, gurumahArAjanI AjJA zirAmAnya karI puNyAya nRpatie hAthInA 'dhanA cheADI nAMkhyA ane dararAja tenI pUjA, arco ane traNa vakhata tenI Arati utAre che. hAthI paNa jIvadayAnI khAtara nIce joine maMdama'da gatie cAle che. AhAra-vihAra paNa parimita kare che, panA divaseAmAM prItipUrvaka prabhunI bhakti kare che, ane sudara ArAdhanA kare che. - eka vakhata gajavaide puNyAya nRpatine jaNAvyu' ?-- rAjan ! hAthIne jvara caDhayA che, ane hAthIne jyAre javara caDhe tyAre samajI levu ke have enu mRtyu samIpamAM ja che. puNyAya rAjA jema peAtAnA mAtA-pitA ane bhrAtAnI sevA je bhAva mahumAna ane lAgaNIthI kare tenA karatAM paNa
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna ogaNIzamu 29 vizeSa premabhAvathI hAthInI sevA-zuzruSA karavA lAgyA ane eNe nagaramAM DhaDhero pITAbyA ke je vyakti A hArthIne sAjo karaze, nIrAgI karaze ane svastha karaze tene huM mAr aDadhuM rAjya ApIza, are aDadhu te zu... huM ene samagra rAjya ApavA taiyAra chuM, mAre rAjyanI zI jarUra che! rAjAnA hukamathI cAre ne cauTe ane galIe galIe samagra nagaramAM DhaMDhero pITAya che. DhADharA sAMbhaLIne nagaramAMthI A viSayanA jANakAra kuzaLa vaidyo Ave che, e badhAe hAthIne rAgarahita karavA mATe vividha auSadhe pacAra karyA, paNa kemeya hAthI svastha na thayA. kAraNa ke enuM mRtyu najIkamAM ja hatuM. hAthIe aNusaNa AdaryuM. te vakhate hAthIe jamIna upara makSarA lakhyA ke-me annajaLanA tyAga karyo che ane aNusaNu Aryu che. kAraNake A rAgathI hu kAI rIte bacI zakuM tema nathI. hAthIe vicAryuM" ke mArUM mRtyu nagaramAM thAya e ThIka nahi, hAthI nagaramAM mRtyu pAme e azubha che evI leAkeAkti che ema jANI gajarAja pAte ja vedanAgrasta hovA chatAM dhIme pagale nagaranI bahAra nikaLI jAya che. rAjA ane prajA Adi mahAna parivAra tenI pAchaLa jAya che. atima ArAdhanA hAthI eka upavanamAM jaIne ubhA rahe che. te sthaLe puNyA
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330 dhama tatva prakAza Dhaya nRpe phuleAthI ze(bhatA eka bhavya maMDapa use! karyo ane hAthIne 'tima niryAmaNA zarU karAvI. 'dIjanA uttama leAkA uccAravA lagyA, pUrva maharSi nI uttama kathAe sa`bhaLAvavA lAgyA. dharmanI suMdara vAta karavA lAgyA ane pacaparameSThinu smaraNu karavA lAgyA. hAthI ArAdhanAmAM atyaMta mazagula anyA, veda nAne kayAMya bhUlI gayA ane nijane dhanya mAnavA lAgyA. hAthInuM mRtyu madhya rAtrinA samaye sau kAi nidrAdhIna anyA hatA, paNa puNyAya nRpati te jAgatA ja hatA,te vakhate hAthIe aMga masyu ane AkhA mIMcAvA lAgI jethI puNyAya rAjAe navakAra maMtra sa`bhaLAvyA. nakAra ma`tranAM dhyAnamAM zubha bhAvamAM samAdhipUrvaka hAthI te vakhate mRtyu pAme che ane tyAMthI devalAkamAM utpanna thAya che. hAthInA mRtyuthI puNyAya nRpatine bhAre duHkha thAya che. zAkAkula bane che ane azru sAre che. prabhAta samaye caMdana, kapU, keMsara, kasturI ane agara-tagara Adi sugadhI drabyAthI jema peAtAnA priya snehInA agni saskAra kare, tema hAthInA rAjA pAte agnisa skAra kare che. atima vidhi patAvI tyAMthI mahAmuzIkhate rAjA rAjamahelamAM pAchA phare che, zatrinA samaye hAthInA dhyAnamAM agAsImAM puNyAya rAjA sUtA che, hAthInA virahamAM tenI nidrA uDI gai. te atyata zeka karatA khelavA lAgyA ke--A hAthI vagara rAja vaibhava ane sukhasamRddhinI mAre zI jarura che? AtmA vagaranA zarIranI jema kADInI kri"mata hotI
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna mAgaNIzamu 4a{ nathI tema A hAthI vagara mArU' jIvana niraka che. A kAna ane A cakSue zA kAmanA ? jenA dhvani huM sAMbhaLatA nathI ane jenu rUpa ane dana huM karI zakatA nathI, tenA darzana vagara mane kemeya zAMti-tRpti nathI. hajI paNa mArA puNya jo kaMI jAgRta hAya tA mane hAthInA darzana thAva! rAjA A pramANe vicAra kare che ane vilApa kare che ane aneka saMkalpa-vikalpa kare che. te ja vakhate tenI samakSa agAsImAM ja te hAthI rAjAnA jovAmAM AnyA. AthI rAjAnA AzcayanA kAI avidha na rahyo. Ama acAnaka hAthInAM daza na thatAM rAjA ha gheleA banyA. ane ubhA thaine gajarAjane bheTI paDayA ane tene khUba premathI Ali'gana kayuM, paNa pAchA vicAra AbyA ke zu' mRtyu pAmelA hAthI punaHjIvita thatA haze! ema te mane ja nahi. mAgama zAstronuM' kamAna che ke mRtyu pAmeleA jIva punaHjIvita thatA nathI, tA A zI rIte manyu ? A pramANe rAjA zakita banyA. zuM huM. marelAne joI rahyo chuM. ke A svapna che! nA A svapna nathI huM te jANuM chuM. ane A maDaduM nathI tyAre zI hakIkata che ? ema aneka sakalpa-vikalpa kare che. te vakhate gajarAja kahe che-rAjan ! hAthI mRtyu pAmyA che. e vAta sA TakA sAcI che, zaMkA vagaranI che, nahitara agAsImAM kayAMthI hAya ! sAkSAt tu' mane joI rahyo che e vAta paNa sAcI che. svapna nathI kAraNu tuM jAge che. jAgatAne svapna kyAMthI Ave! mATe ke rAjana ! tuM zAMtithI nIce besa.
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhAma tatva prakAza tane mArUM yathArtha svarUpa darzAvuM chuM. rAjA te digaja thaI gaye. enI jANavAnI jijJAsA vadhI. khUbaja tAlAvelI lAgI ane te zAMta citta hAthI je kahe te sAMbhaLavA utsuka thaye. ArAdhanAne prabhAva rAjana ! mane jyAre vara caDho tyAre meM vicAra karyo ke rAjA A badhA vaidyone puSkaLa dhana ApIne poSe che chatAM temane koIpaNa mAre javara utAravA ke mane roga rahita karavA samartha thaye nahi eTale mane thayuM ke A badhAne huM pagataLe pIsI nAkhuM, sALA harAmanuM khAya che. , A jAtanI durbhAvanAe huM caDha hatuM ane zaidra dhyAnamAM huM caDhI sIdhe narakamAM pahoMcI javAnI taiyArImAM hatuM te mane durgatinA khADAmAM paDatA bacAvI, suMdara ArAdhanA karAvI tethI mArI bhAvanAmAM paTe AvyA. huM zubha bhAvanA bhAvavA lAgyA. teM mane aMtima ArAdhanA ane nircAmaNa karAvI, navakAramaMtra saMbhaLAvyA, A pramANe te mArA upara asIma ane anahada upakAra karyo che. zajan ! e ArAdhanAnA pratApe huM sIdhama devalokamAM utpanna thaye chuM. utpanna thatAM ja meM avadhijJAnathI upayoga mUke ke zuM sukRta karyA? jenA prabhAve huM devakanI apUrvaRddhi-siddhi pAse. upaga mUkatAM ja meM tane je. tane mArA virahamAM duHkhI duHkhI ane AkuLa vyAkuLa joI tarata ja divya vaibhavane tyajI tArI pAse hAthInA rUpamAM hAjara thaye che.
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAThAna bAgANIzamu. rAjan ! A badhA pratApa ane prabhAva tAro che. tuM mAro havAmI che ane tuM mArA guru paNa che. huM jyAre tAre tyAM hAthI rUpe hatuM tyAre te mAruM khUba premathI piSaNa karyuM hatuM ane aMte suMdara ArAdhanA karAvI che. je te mane navakAra maMtra saMbhaLAvyA na hatA ane ArAdhanA na karAvI hota te mArI zI vale thAta ! asaMkhyAta varSo sudhI nArakInI tIvra yAtanAono bhoga banata! mATe he rAjana! tArA upa kArane badale vALyo vaLe tema nathI, tuM mAro guru che ane gurunAM darzana khAlI hAthe thAya nahi mATe huM tane A divya phaLa ApuM chuM. tuM tenuM tarataja bhakSaNa kara ! jethI tAruM pAMgaLA paNuM satvara dUra thaI jaze. apUva Teka hAthInA rUpamAM AvelA devatAe jyAre rAtre phaLa khAvAnI preraNA karI te ja vakhate puNyAya rAjA bolI uThayA anerA gajarAja! tame A zuM bole che ? tamArA jevo vivekI deva mane rAtre bhojana karavAnI preraNA kare! mahA Azcarya! paNa gajarAja! zarIra sAruM thAya ke na thAya prANa bhale jAya paNa kadI ja rAtre bhajana nahi karuM! A mArA daDha nirNaya che. rAtribhojanane Adara karatA ane rAtribhojanano tyAga karatA haMsa ane kezavanI jema aneka Apattio ane vipula saMpatti prApta thAya che. A pramANe haMsane vipatti ane kezavane saMpatti maLI, A pramANe gurumukhathI sAMbhaLyA pachI he deva ! huM rAtribhojana karuM? phaLa khAuM? haragIjha nahi.
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 dharma tatva pramANa www tyAre gajarAjanA rUpamAM rahelA deve kahyuM rAjan ! mAnava ane devamAM Aja mATI bheda che. mAnavA tyAga karI zake che, viratidhama svIkArI zake che tyAre devA tyAga ke vikRti karI zakatA nathI, mATe ke puNyAya! mArAmAM ane tArAmAM AsamAna pAtALa jeTalu aMtara che, dhanya che tane. have tuM prabhAte uThIne jinapUjA karyAM pachI tuM A phaLatu' lakSaNu karaje eTale tArA rAga dUra thaze ane enA rasa zarIra cApaDaje jethI tArU' pAMgaLApaNu` dUra thaI jaze. ane tArA aMgeApAMga sArA thaI jaze. AA pramANe TThIne hAthInA rUpamAM AAvela deva tatkSaNa ardazya thaI gayA, puNyAya rAjA vicAre che ke mRtyu pachI pazu A hAthI mArA upara keTalA upakAra kare che. jIvatA DAya te mArA upara keTalA upakAra kare ! smArakanI taiyArI puNyAya rAjAe hAthInI kAyamI smRti mATe tyAM eka bhavya jinama'dira ubhu karavAnA nirNaya karyo. A rIte zubha adhyavasAya ane vicAraNAmAM samagra rAtri pasAra karI. prabhAtanA samaye jinapUjAdi kRtya karI deve ApelA divya phaLanu bhakSu karyu. eTale tarata ja sUryanA udayathI kramaLe! jema vikasvara thAya tema tenA agApAMga khIlI uThayA, rAjA rAga rahita banyA ane kAyA atikramaniya ane darzanIya manI. puNyAya nRpatinAM darzana karI prajAjanA khUza-khUzAla
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ pApAna egiIza!' - - - thayA ane rAjA paNa AnaMda pramAda ane vivAdamA ane harIonI sAthe savecha krIDA karavA lAgyo. Ama krIDA karatAM divasanA divase vyatIta thayA. ema sukhathI kALa nigamana thatAM putrano janma thayo. tenI sAthe jANe amRtanA kuMDamAM nAna karato hoya te apUrva AnaMda te anubhavavA lAgyA. Ama keTalAka kALa vyatIta thayA pachI ekadA puNyADhaya nRpati vanamAM kIDA karavA mATe jAya che. teNe hAthInA anazananuM sthAna jotAM ja te vicAramAM paDI ke are huM kevo mUkha ? kAmakrIDAmAM mazagula banIne hAthInA nAmathI meM zrI jinamaMdira rU5 kAyamI samAraka ubhuM karavAno nirNaya karyo hate. e vAtane keTalo samaya vItI gayA ane e vAtane huM bhUlI gaye dhikkAra che mane, tarata ja rAjAe potAnA pradhAne hukama karyo ke-tame hAthInA nAmanI kAyamI smRtirUpa gaganacuMbI zikharabaMdhI bhavya jinaprAsAda te sthaLe ubho karo. divase, mAso ke varSo bhale vIte paNa jyAM sudhI A jinamaMdira taiyAra nahi thAya ane temAM paramAtmAnI mUrtinI pratiSThA nahi thAya tyAM sudhI mAre annajaLano tyAga che. A kaDaka abhigraha rAjAe grahaNa karyo. pradhAna ane mahAjane sau koIe rAjAne samajAvavA prayatna karyo ke rAjana ! A sAgara taravA jevuM duzakya kArya che. mATe Apa A kaThIna abhigraha grahaNa na kare. paNa rAjA te pitAnA nirNayamAM aphara rahyo, te udyAnamAMthI pAchA pharI punaH rAjamahelamAM padhAryA. maMtrIzvarAe zubha lagna ane zubha muhurta maMgaLa divase jinamaMdira baMdhAvavAne prAraMbha karyo puNyADhaya
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ phara gama tatva prakrIya zAe tyArathI anya Arbha samArabhanA kArcIne tyajIne annajaLanA tyAga karyAM, annajaLanA tyAga karyuM Aja ATha divasa vyatIta thayA hatA. ATha-ATha upavAsa thayA hatA. bhAvanA phaLI A rIte jyAre mANasa eka vastunI pAchaLa yAhAma karIne paDe che, " kAya' sAdhayAmi deDha' pAtayAmi thA" jyAre AvA aDaga nirNaya karIne te kArya siddha karavA taiyAra thAya tA tenI paDakhe davA paNa sahAya rUpe AvIne ubhA rahe che, ahIM paNa evu ja banyu hAthInA jIva daiva savAranA vakhate ja pratyakSa thaIne puNyAya rAjAne kahe che ke puNyazALI puNyAya nRpa! tArA jaya thAya. tu vijayavata khana, kAIthI ya na karI zakAya tevA tArA karaDA abhigraha che. mATe rAjan tArI AvI dRDhatAthI prerAIne tAru* aAkAttA svarUpa pragaTa thavAnuM che tema avadhijJAnathI jANIne ane tapana rAjarSinI pAse e vAtanA nirNaya karIne jinabiMba taiyAra karI temanI pAse tenI prANapratiSThA karAvI, ane e upavanamAM satvara gaganacu'khI zikharabadhI jinaprAsAda taiyAra karIne temAM yathAvidhi te khi'mane sthApana karyuM che. tArA bhAgyanA mane tuM pratinidhi ja samajaje, tArA manAratha tuM pUrNa kara ane zrI caMdrAnana prabhune vaMdana karI namaskAra karI tuM paNu jaga tamAM vanIya ana ! puNyAya nRpati' te vakhate vicAra kare che ke ahAhA! A hAthIe mArA upara kevA anahada upakAra karyAM. te ja
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna ogaNIza vakhate rAjA tyAMthI uThIne nUtana bhavya jinaprAsAdanA darzane jAya che. paramAtmAnA darzana karI nijane dhanya mAne che. jinamaMdiranAM dvAra unnata raMgamaMDapa teNe bAMdhaNI trikoNa catuSkoNa sthabhenI mAMDaNI bhavya kRddhimatala ane gaganacuMbI jinaprAsAda jeIne rAjAnuM mastaka DelI uThayuM. punaH punaH te stuti karavA lAgyo ane anumodane karI puNyano bhAgI banyA. te vakhate puNyADhaya nRpatine eTalo badho AnaMda thAya che ke te samagra vizvane bhUlI jAya che. samabhAvathI bhAvita bane che ane zukrayAnamAM ArUDha thAya che. samaNie ArohaNa karatAM nirmaLa kamAna dvArA vAti mane jaDamULathI vinAza karyo ane vimaLa-nirmaLa evuM kevaLajJAna pAmyA. te ja vakhate tenA avAti karmo paNa vinAza pAmyA ane te aMtakRta kevaLI thaI nirvANa pAme che, siddha thaye, buddha thayo ane sALakarmathI mukta thayA. puNyAya nRpatinA nirvANathI pradhAna ane maMtrI jane khUba AkaMda karavA lAgyA ane khUba vilApa karavA lAgyA. jANe chAtI upara vajapAta na thayela hoya tevA duHkhane anubhava karavA lAgyA. gajarAjanA jIva deve AkraMda karatI rANuo ane vilApa karatA parajanene AzvAsana ApI puNyADhaya nRpa 22
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghama tava prakatha. tinI aMtima vidhi agnisaMskAra karI puNyaDhiya nRpatine putra puNyasAra yuvarAjane dhAmadhUmapUrvaka rAjagAdIe besADI tene dharmakAryo ane pratidina jinapUjA Adi karavAnI paNa karI, bIjA devanI sAthe te paNa taRNa adazya thayA, A kathAne sAra e che ke eka ja muninI bhakti karanAra traNa mitro judA judA bhAvathI juduM juduM phaLa pAme che, bhakti karanAra vyaktinuM phaLa pAme che, hIsI karanAra hAMsInuM phaLa pAme che. mATe deva gurU ane dhamanI bhakti karatA jarApaNa virAdhanA na thAya, hAMsI mazkarI na thAya ane zraddhAmAM khAmI na Ave e rIte niHzaMkapaNe zuddha bhAvathI bhakti karatA rahIe, ulAsa ane utpAhapUrvaka ApaNe je bhakti ne ArAdhanA karatA rahIe te ApaNe paNa te pramANe uttama phaLa pAmI zakIe ane mukti meLavI zAzvata sukhanA bhoktA banI zakIe
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ 495 ww.my vyAkhyAna vIsamuM pa wwwwwwww pUrvabhavamAM jemaNe ghera pApakamAM karyAM hatAM ane mA bhavamAM jemaNe hiM'sAdi aneka kRtya AcaryAM hatAM, tevA AtmAo paNa jyAre dhama pAme che ane ArAdhanAmAM tallIna mane che tyAre kalyANa karI jAya che, sadgatigAmI ane che ane mukti pAme che. A pramANe zrI jinezvaradeva thita dharmanI ArAdhanA karanAza AtmA svaga ane mAkSanA rUDAM phaLa pAme che, ema jANIne bhavya AtmAee ArA dhanAmAM aniza tatpara rahevu joie, eja paramAtmAnA upa deza che ane sadgurue paNa ApaNane e ja preraNA Ape che. || : atyAra sudhInA varNana dvArA dhama kAne phaLe che te vastu samajAvI. have AAdhanA karanAra AArAdhaka AtmAne dhama kayAre phaLe ? e vastu have ApaNe samajAvIzuM'. dhama kAne phaLe ? ArAdhaka AtmA mATe prathama manazuddhi, vacanazuddhi ane krAyazuddhinI atyaMta AvazyakatA che. manazuddhi yAne manamAM zuddha ane pavitra vicArA rAkhavA, durdhyAnathI dUra rahevu,
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ ro paMca tatva prANa madhyAnamAM mana pravartAvavu', khIjAnA bhatAnI bhAvanA bhAvavI, koinuM'ya paNa khuru' na Icchavu', kaInu' khuru' tA nahi ja karu'! evA dRDha niNya ApaNA dilamAM havA joie kAraNa ke pratyeka AtmA karmAdhIna che. darekane petapeAtAnA krama anu sAra phaLa maLe che. koikeItu' buru karI zakatu nathI, mATe ja anubhavIee kahyuM che ke-- sukhasya duHkhasya na ko'pi dAtA paro dadAtIti kubuddhireSA / ahaM karomIti vRthA'bhimAnaH svakarmasUtraprathito hi lokAH || savA pucakayANaM kammANaM pAvae phaLavivAga' / avarAhesu guNesu ya nimittametta' paro hoI // AtmAne peAtAnA karelA karmAM ja sukha-duHkha Ape che. amuke mane khedAnamedAna karI nAMkhyA, amuke mArU khuru' karyuM", amuke mane herAnaparezAna karI nAMkhyA, duHkhI duHkhI karI nAMkhyA ema mAnavu e narI ajJAnatA che. A meM karyuM, mArA vaDeja badhu che, A pramANe mAnavu' e kevaLa mithyAbhimAna che kAraNa saunu' bhalu' khuru' yA srAru' narasu* e peAtAtAnA kramanA anusAre ja thAya che, emAM bIjA te nimitta mAtra che. siddharAje kumArapALane mArI nAMkhavA zu' ochA prayatnA karyAM hatA? chatAM kumArapALanuM puNya teja hatu. te tenA koI vALa vAMko na karI zakayu. jyAre ApaNuM' dhAyuM" kazuM thatu. nathI, sAmAnA bhAgya jo teja che te kAinI tAkAta nathI ke phAi enu' khuru' karI zake ! jyAre ApaNe kAinu bhuru' karI zakatA nathI pachI bIjAnu' puru karavAnI bhAvanA rAkhavI ane bIjAnu
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna vIsa 3 kAsala kADhavAnI ke nikadana karavAnI vicAraNA karavI e narI ajJAnatA che. vacanazuddhi-- 'dezA satya elavu', pramANikapaNe vartavu, ApaNA vacana ke vANIdvArA kAryanuM' ahita na thAya tevu vacana uccAravu'. matalaba "hitamita tathya" "satya' ziva sunnura" yAne anyane hitakArI pramANeApeta ane satya vacana vavu. anubhavIe paNa eja vAtanI sAkSI pUre che. ,, " satyaM brUyAt priyaM brUyAt priyavAkyapradAnena sarve tuSyaMti jaMtavaH / tasmAt priyameva vaktavyaM vAkye'pi kA daridratA || matalaba mIThI vANI kheAlavAthI saune AnaMda thAya che. mATe hamezA satya paNa priyavacana va', mIThI vANInA upayAgamAM vaLI zI daridratA ! matalaba dharmAMthI aviruddha, satya priya ane hitakara vacana khelavu, kayAre paNa dharmanirUddha, zAstraviddha evu nahi enuM nAma che vacanaththuddhi, kAyadi duzacAranA duHkhada mAge thI sadA dUra rahevu.. kAyAne pavitra rAkhavI, khATe raste javuM nahi, brahmacaryanuM pAlana karavuM', parastrIgamanathI dUra rahevu. parastrIgamana yA vezyAgamana karavAthI mAleAkamAM ijDa-AbarU kharabAda thAya che, nAma badanAma thAya che, rAganA bhAga banavuM paDe che, mAna-pratiSThAne hAni pahoMce che, kAyA apavitra bane che ane palAkamAM DuMgatinA
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma tatva prakAza ghora duHkha pAmavA paDe che. mATe parastrIne te tyAga ja have joIe. tema ja aniti karavI nahi, anItinuM dhana peTamAM paDa vAthI buddhi bhraSTa thAya che, anItinuM dhana TakatuM nathI ane kheTe raste tene vyaya thAya che. citta caMcaLa ane asthira bane che. mALA pheravavAmAM mana sthira rahetu nathI, ulaTI buddhi sUjhe che, dharmabhAvanA bagaDe che, dharmakiyAmAM joIe te rasa AvatuM nathI. zAstromAM puNIyA zrAvakanuM varNana Ave che, teo eka vakhata sAmAyika karavA beThA hatA tyAre temanuM mana asthira banyuM, sAmAyikamAM citta coMTatuM nahatu tyAre temaNe vicAra karyo ke kema Ama bane che? jarUra kaMIka anIti thaI hovI joIe nahitara Ama bane nahi. pite khUba vicAra karyo chatAM kaI bhUla jaDI nahi tyAre temaNe pitAnI patnIne pUchyuM ke Aja kaMI tArAthI bhUla thaI che? tyAre temanI patnIe javAba Ape svAmInAtha ! bIjuM te kaMI paNa nahi paNa ApaNe tyAM chANa khUTI gayA hatA, tethI pADozIne tyAMthI temane pUchayA vagara ja chANa lIdhA hatA. tyAre puNIyA zrAvake kahyuM-e te ThIka na karyuM. pUchyA vagara pArakAnI vastu levI e eka prakAranI corI kahevAya ane e chANA dvArA rAI banAvI ane e raI meM vAparI eTale Aje mArUM citta sAmAyikamAM na lAgyuM. eTale te vakhate tene teNe Thapako Ape. tyAre teNIe bhUla kabUla karI ane kahyuM ke, svAmI. nAtha! havethI huM tema nahi karuM ! .', ' ahIM A ApaNane A vAtathI khUba ja samajavAnuM maLe
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna vIzakuM che ke-sAmAnya anIti thaI javAthI paNa sAmAyikamAM puNIyA zrAvakanuM dila na cuMTayuM tarata ja enI najara anIti para gaI ke jarUra kaMIka anIti thaI gaI lAge che. kAraNa ke e vAta prasiddha che ke anItinuM dhana peTamAM paDe te jarUrI buddhi bagaDe. dharmakarmamAM citta sthira na rahe ane kAyA apavitra bane che. mATe anIti ane apramANikatAthI dUra rahevuM ane nItimAna banavuM enuM nAma kAyazuddhi che. A pramANe AtmA jayAre siddhAMta mujaba ArAdhanA kare che, zuddha bhAvathI ane kriyAnA satata abhyAsathI mana sthira thavA mAMDe che, dhIre dhIre kriyAmAM prema ane ullAsa vadhe che, utsAha ane rasa Ave che. A rIte utsAha ane ullAsathI kiyA karatAM rasa vadhatAM mana emAM lIna bane che, atyaMta sthira ane tyAre e dharmanI ArAdhanA tatkALa phaLe che, ane mahAna phaLa Ape che. kenI ArAdhanA ? janma janmamAM birA chokarA ane parivAranI sevA karI paNa zuddha bhAve deva-guru ane dharmanI ArAdhanA karI nahi tethI ja ApaNe AtmA A saMsAramAM anAdi kALathI AthaDI rahyo che. hajI paNa samajIne amUlya mAnavadeha meLavIne deva-guru ane dharmanI umadA sAmagrIne prApta karIne paNa je ALasa ane pramAdamAM maLela aNamola takane eLe gumAvI daIzuM te 84 lAkha eninA cakkaramAM paDavuM paDaze. "punarapi janana punarapi maraNaM punarapi jananIjaThare zayana" 27
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ ame tatya prakA banaze. mATe AvI dharmArAdhananI suMdara taka hAthamAMthI na cAlI jAya te pahelA AtmAe AtmAne oLakhI, deva-guru ane dhamane pIchANI, ratnatrayInI ArAdhanAmAM tatpara banavAnuM che. deva-guru ane dharma e tatvavayImAM prathama deva pada che. e devapadamAM arihaMtadeva ane siddha paramAtmAne samAveza thAya che. e devapaDanI eTale paramAtmapadanI ArAdhanA kevI rIte karavI joIe tene mATe yugAdi dezanAmAM granthakAra jaNAve che ke- puSpAdyarSA tadAjJA ca tadravyaparirakSaNam / mahotsavA tIrthayAtrA va bhakti. paMcavidhA jine / (1) puSpAdithI pUjA karavI eTale aSTaprakArI pUjA karavI. (2) paramAtmAnI AjJAnuM pAlana karavuM eTale emanAM upade zane jIvanamAM utAra. (3) devadravyanuM rakSaNa karavuM. (4) mahotsava ujavavA ane (5) tIrthayAtrA karavI. A rIte zrI jinezvaradevanI pAMca prakAre bhakti karI jIvana ujajavaLa karavuM. paramAtmAnI pUjA karatAM pahelA ApaNA kapALamAM tilaka karIe chIe e tilaka dvArA ema sUcavavAmAM Ave che ke he prabho! tArI AjJAne zirasAvadha karI yAne mastaka para caDhAvI pachI huM tamArI pUjA karuM chuM. A vAtamAM kevuM suMdara rahasya chupAyeluM che. paramAtmAnI kesara-caMdana-puSpa-dhUpa-dIpa Adi vividha sAmagrI dvArA pUjA-arcA karavA chatAM je paramAtmAnI AjJAnuM ullaMghana karavAmAM Ave te vAstavamAM caMdanAdithI karelI pUjA e pUjA nathI mATe ja kahyuM che ke
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ hayAkhyAna vIzakuM jIrA ! sagharcAyA-ravAjJApAtra raram | AjJArAddhA virAddhA ca, zivAya ca bhavAya ca // he vItarAga deva ! tamArI pUjA karatAM paNa tamArI AjJAnuM pAlana e zreSTha che kAraNake AjJAnI ArAdhanA ane AjJAnuM pAlana e muktipada apAve che jayAre AjJAnI virAdhanA ane AjJAnuM ulaMdhana e bhavabhramaNa karAve che. parimita jaLathI nAnAdi karI vatastro paridhAna karI AThapaDe sukhakaSa bAMdhI kesara-caMdana ane suvAsika purSithI aharniza prabhunI pUjA karavI. dhUpa, dIpa ane cAmara DhaLI aSTaprakArI pUjA karavI, dravya pUjA karyA pachI bhAvapUjA karatAM DAbe paga uMco karI svastika AdinI racanA karI akSara padenA spaSTa uccAraNapUrvaka artha samajIne bhAva-ulAsapUrvaka caityavaMdana karavuM. vacce bhAvavAhI stavana maMda madhura svare lalakAryuM. zrI jinezvaradevanI AjJA zirasAvaMgha karavI devadravyanI vRddhi karavI, devadravyanuM rakSaNa karavuM. bhalecUke paNa devadravyanI ekapaI sIdhI rIte ke ADakatarI rIte ApaNA upabhogamAM na Ave tene khyAla rAkhavo jinamaMdiranI 84 AzAtanAe TALavI. ochAmAM ochI varSamAM ekAda tIrthayAtrA karavI jethI tyAMnI pavitra rajathI AtmA pAvana bane che. bhAvalAsa jAge che ane samakita nirmaLa bane che. zakti mujaba charI pALatA saMgha kADhI supAtramAM dhanane sabhyaya kara, saMghapUjAdi dharmakRtyo karI jIvanane ujamALa banAvavuM. zrI arihaMtadevanuM ane zrI siddha bhagavaMtanuM maraNa
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34E prema tatva prakAza karavu'. stuti, OAtrA dvArA emanA guNAnu' kI'na karavuM', emanA jApa, emanu dhyAna, emanAM guNNAnAM ciMtanamAM AtmAne taprAta karavA, avasare avasare aThThAI mahAtsavA ujavavA, zrI jinezvaradevanA zAsanane mAnanArA vadhAre kema thAya te mATe tana, mana ane dhana dvArA cAgya prayatna karavA, anyane dharmamAM joDavA, ApaNA nimitte kAi adhama na pAme enA khyAla rAkhavA zrI jinezvaradevanA zAsananI ArAdhanA karanArA AtmAonI sevAbhakti karavI, emane Adara ane emanuM ahumAna kavu. A paNa eka prakAranI paramAtmAnI pujA-bhaktinA prakAra che. gurupadamAM-AcAya bhagava'tA, upAdhyAya bhagavata ane sAdhu bhagavaMtA A traNa pujyeAnI sevA-bhakti ane upAsanA karavI, temanA guNagAna, temanu' mAna-sanmAna ane bahumAna karavu'. abhyutthAnAdithI vidhipUrvaka temane va dana karavuM', jagatamAM emanA mahimA kema vadhe te rIte vartana karavuM, temanu dhyAna temane jApa, temanAM guNetu' kIrtana, temanuM smaraNu, temanI AjJAnuM pAlana, temane kalpya vastunuM dAna karI lakSmInA supAtramAM sadvyaya karavA, guru mahArAja saMbadhI 33 AzAtanAo TALavI. temanI sevAbhakti karavI. A rIte deva ane gurupadanI ArAdhanA karanAra AtmA ArAdhaka ane che. dharma ArAdhanA karanAre dezana, jJAna, cAritra ane tapa japanA paNa khapa karavAnA che. jJAnanI ArAdhanAmAM samyajJA nanI ArAdhanA karavAnI heAya che. dananI ArAdhanAmAM zaMkA kAMkSAdi aticArAne TALIne niHza'bhAve ArAdhanA karavI,
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna vIzAmuM darzanAcAranA ATha AcAranA pAlanapUrvaka ArAdhanA karavI. mithyAtvInA saMsargathI dUra rahevuM. mithyAtvanI puSTi na thAya tevI rItanuM vartana rAkhavuM. ApaNuM samyakatva nirmaLa bane tevA upAya javA, ane ApaNA saMsargamAM AvanAranuM paNa samakita nirmaLa bane tevI rIte ananya zraddhA-AstA ane Teka pUrvaka mana vacana kAyAne pravartAvavI. ApaNu vANuM ane vartana, raheNa ane karaNI ane AcAra ane vicAra evA uMcA ane suMdara rAkhavA ke jethI ApaNane joIne ApaNuM vacana zravaNa karIne ane ApaNuM samAgamamAM AvIne anya AtmAo ArAdhaka bane, ApaNe vyavahAra, ApaNI vezabhUSA, ApaNA vyApAra ane e suMdara vyavahAra rAkho ke jenAranuM haiyuM gajagaja phule ane ene paNa ArAdhanA karavAne ullAsa jAge. paramAtmAnI bhaktimAM ane guru sevAmAM je je upakaraNe-sAdhano upayogamAM Ave te badhA pite jAte ja pitAne dhanane vyaya karI vasAvavA, jinamaMdira baMdhAvavA, jinamUrtio bharAvavI A badhA zubha kRtyothI darzanazuddhi thAya che ane samakita nirmaLa bane che. A rIte ArAdhanA karanAra ArAdhaka bane che, sulabhAdhi bane che ane bhavabhramaNane aMta karI parimita bhave mokSe sIdhAve che. jJAnanI ArAdhanA jJAnanA ATha aticAra TALI ane jJAnanA ATha AcA2nA pAlanapUrvaka samyajJAnanI ArAdhanA karavI. samyajJAnane abhyAsa kara, paThana pAThana karavuM, savAdhyAya kareciMtana,
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ hama tatva prakAre manana karavuM, apekSA karavI, samyajJAnane pracAra kare, pracAra karanArane sahAyaka thavuM, je je sAdhu bhagavaMte-guru mahArAjA zAstrazailI mujaba siddhAntanI praNAlikA mujaba zuddha prarUpaNa karatA hoya tevA gurudevanA vyAkhyAna yojavA, emAM anyane rasa letA karavA, leke vipula pramANamAM zravaNa kare tevI rIte pracAra kare, zrotAonuM bahumAna karavuM, emane AdarapUrvaka besADavA anya lekanI dharmabhAvanA kema vadhe tevuM valaNa dharAvavuM. jJAna, jJAnI ane jJAnanA sAdhananI vidhinAthI dUra rahevuM. jJAna, jJAnI ane jJAnanAM sAdhanonI AzAtanAthI bhayaMkara jJAnAvaraNIyakarma baMdhAya che. A pramANe samyajJAnanI vRddhi, rakSaNa, piSaNa ane pracAra thAya te prayatna tathA tevA sAdhane ubhA karavA. AgamazAstro ne siddhAnta mujabanI zilIthI lakhelA pustakone pracAra karo. A pramANe samyajJAnanI ArAdhanA karanArA AtmAo ArAdhaka bane che. bhaviSyamAM jJAnAvaraNIyakamanA AvaraNa dUra thaI dhIme dhIme nirmaLa jJAna prApta kare che ane aMte AtmA kevaLajJAna prApta kare che, paramAtmA bane che, sarvajJa, sarvadazI ane sarvazaktimAna bane che. cAritranI ArAdhanA cAritranI ArAdhanA mATe cAritranI ArAdhanA karanArA mahAmunivaronI sevA-zuzruSA karavI, ArAdhanAmAM sahAyaka thavuM, dhArmika anuSThAna karavA, bIjAne karAvavA ane karanAranI anumadanA karavI, daSTine tyAga karI zuddha buddhithI ArAdhA
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna vIza AtmAne ullAsa kema vadhe tevI pravRtti karavI, sarvavirati levAnI bhAvanAvALAnI bhAvanA kema vadhe. enI bhAvanAne dhakko na pahoMce e rIte ene sahAyaka thavuM, paNa aMtarAya na kare, cAritra lenArane, aMtarAya karanArane zAstrakAro kahe che ke-RSimuninI hatyA karavAmAM je pApa lAge teTaluM pApa aMtarAya karanArane lAge che. evA AtmAne bhavAMtaramAM cAritra udayamAM AvatuM nathI, matalaba cAritra levAne utsuka mumukSu AtmAne cAritranI bhAvanAthI pADavAmAM mahApApano baMdha thAya che. jainazAsananA rahasyane nahi samajanAra evA aneka AtmAo Aje moha yA ajJAnatAnA kAraNe koi bhavyAtmA cAritra levAnI bhAvanA prakaTa kare ke tarata ja temA patthara nAkhavA taiyAra thAya che. teo bolI uThe che ke-zuM ghera beThA Sama nathI thatuM? paNa bhalAne pUchene ke je ghara beThA kama thate heta te te ja bhave mokSe javAnA che ema nizcita jJAnathI jANavA chatAM ApaNuM paramopakArI zrI tIrthakara de zA mATe gRhavAsane tyAga karI cAritra aMgIkAra kare che? zA mATe tapa japa Adare che? ugra parISaha ane upasargo sahana kema kare che? eja vastu ApaNane batAvI Ape che ke gRhasthAvasthAmAM kalyANa nathI paNa saMsArano tyAga karI gurukulavAsamAM rahI cAritranI ArAdhanA karavAmAM kalyANa che. saMsArI AtmAone Dagale ne pagale hiMsAdi lAge che, tyAre saMyamI jIvanamAM SaDu jIvanikAyanI rakSA dvArA, ahiMsAdi vratanA pAlana dvArA, zAstra-siddhAMtanA paThana-pAThana dvArA ane.
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 lava pakAza tape tyAgamAM lIna banI sva5ra kalyANanI jevI uttama sAdhanA thAya che tevI aMze paNa gRhasthAvAsamAM thatI nathI. jeo gRhasthanA vezamAM kevaLajJAna pAmIne gRhIliMga siddha thayA che, te paNa cAritranI bhAvanAe siddha thayA che. paNa gRhasthAvAsanAM piSaNanI bhAvanAe kaI sita thayuM nathI, thatA nathI ane thaze paNa nahi. bhUtakALamAM A pavitra cAritramArganI ArAdhanA karIne anaMta AtmAo A saMsAra samudrathI tarI gayA, saMkhyAtA. AtmAe vartamAnakALe tarI rahyA che ane anatA AtmAe bhaviSyamAM tarI jaze. mATe A dIkSA jevA parama pavitra mAga mAM bhUlecUke paNa jANe-ajANe paNa ApaNe AtmA aMtarAyaka na bane ene pUro khyAla rAkhavAne che. , lADavA khAvAnI bhAvanAthI bhikSuke dIkSA lIdhI hatI ane pUjanIya zrI Arya suhastisUrijI mahArAje dIkSA ApI hatI. eka ja divasamAM cAritranI ArAdhanAthI e bhikSukane AtmA bIjA bhave saMpratirAjA bane che. ke cAritrane apUrva prabhAva che. cothA zrI samavAyAMga sUtramAM mihanIyakarma bAMdhavAnA 30 sthAne batAvavAmAM AvyA che temAM eka e paNa che kecAritra lenArane vidana karanAra ane aMtarAya karanAra AtmA prabaLa mehanIya karmane bAMdhe che. bicArA keTalAka AtmAo moha ane ajJAnavaza ekadama samajyA vagara bolI uThe che ke dIkSAmAM zuM che? ghara beThA zuM dharma na thAya? A kALamAM keNa zuddha cAritra
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna vIza, pALe che, amuka bhraSTa thayo, amuka bhAgI gayo. evA patitenA dAkhalAo ApI bIjAne pADI nAMkhe che. bIjAnI; zraddhAne bagADe che. pite DUbe che ane bIjAne DubADe che. paNa emane khabara nathI ke AvA paMcama kALamAM huMDAvasarpiNI jevA viSama kALamAM paNa jyAM Dagale ne pagale patananA sAdhano. mojUda che. AjanI vezabhUSA, Adhunika vAtAvaraNa ane viSayavilAsanA sAdhananuM. jambara AkarSaNa hovA chatAM vaibhava vilAsane Thokara mArI ane puNyAtmAe suMdara cAritra pALI rahyA che, tapa-japanI suMdara ArAdhanA karI rahyA che ane jagatane sAco mArga darzAvI sava-paranuM kalyANa karI rahyA che. - evA dAkhalAo e loko nahi Ape ! - dhaMdhA-vyApAra karatA kamAnAranA dAkhalA Apaze ane kaheze ke joyuM amuka kamAye, amukane lAkha maLyA, amuka Dapati thaye. ane pelo phuTapAtha para sUnA Aje moTaramAM . besI moja kare che karIne paraNAvatAM amuka hamaNAM ja paraNI ane thoDA divasamAM ja rAMDI, zuM e dAkhala Apaze? amuka sTImara DUbI gaI, plena tUTI paDayuM, basa uMdhI vaLI, pATA parathI Trena khasI gaI, hajAronI khAnAkharAbI thaI mATe plena, Trena, basa Adine upayoga na kare evuM kahezo khA ! cAlanAro ane sIDI para caDhanAro bhAna na rAkhe te paDe tethI cAlavAnuM ke caDhavAnuM baMdha na thAya. paraNanAra rAMDe tethI paraNavAnuM baMdha karatA nathI, vyApAra karanArA ghaNA nAdArI le che chatAM vyApAra baMdha karAtuM nathI. tema dIkSA laIne nAsI, bhAgI jAya, choDI de tethI dIkSA na apAya ema na belAya.
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ ve dharma tatva kAya cAra jJAnanA dhaNI zrI gautamasvAmI bhagavAna jevA kheDutane dIkSA ApI bhagavAna mahAvIra pAse Ave che tyAMja pelA kheDutanA jIva nUtana dIkSita bhagavAnane jotAM ja Aghe nAMkhIne cAlatA thAya che. te vakhate samavasaraNamAM beThelA keTalAko vase che, tyAre bhagavAna mahAvIrannAmI kahe cheare khAma hasA nahi, e jIva paNa pAmI gayA. e jI mADA vahelA pazu avazya mAkSe javAnA-emAM za kA nathI. bhagavAna kahe che ke "paDivAi anatA" caDhanAza karatA pahe nAza ana`ta che paNa sAthe sAthe teo kahe che ke e paDanAzaja e divase caDhI jaze mukti prApta karyo e rakhe bhUlatA! paNa jene paDavAnA bhaye caDhavAnA prayatna ja karyAM nathI, ene caDhavu' nizcita nathI. paNa mA sa'sArI jIvaDAene mahAmAta evA satAvI rahyo che ke na puche! vAta. ene janma-maraNanA duHkhAnA khyAla nathI. durgatinA duHkhAnA je khyAta AvI jAya tA eka ghaDIbhara sasAramAM bheA rahevA na pAme, paNa khAvA-pIvAnA ane bhAgavavAnA nakavI-banAvaTI kA niSTa tuccha ane vinazvara sukhAmAM e evA gAMDA ane pAgala banyA che ke ene enuM peAtAnu' bhAna ja rahyu nathI. AvA mAhI jIvaDAne jo khakhara paDe ke amuka bhAI yA mhena dIkSA levA taiyAra thayA che tenI pAse vagara paise vakIlAta karavA taiyAra thaze, mumukSune kaheze ke are bhAI ! hajI tu` samaye nathI; paNa bhAIne pUcheAne tame tA samajyA che ne ! zuM javAba Ape! tyAM e gallAtallA karaze. AvA mAhI ane ajJAna AtmAe mumukSujAnI uttama bhAvanAne dhakakA pahoMcADI
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ 353 vyAkhyAna vIrANuM mahApApanA bhAgIdAra bane che. paNa ene khyAla nathI ke A dukhamaya saMsAramAM sAra zuM che? anAdikALathI saMsArane bhegavaTo karyo anaMtA janma maraNa karyA, anaMtIvAra durgatinA duHkhe pAmyA, ghaNu khAdhuM, ghaNuM pIdhuM ane ghaNuM bhegavyuM, paNa pariNAma zUnya, sAthe zu Ave che? badhuM mUkIne ravAnA thavuM paDe che, sAthe Ave che pApanA bhArA, je janama-janamamAM tArAja kare che. ApaNe te bIjAnI bhAvanAne caDhAvavAno prayatna kare joIe ane kahevuM joIe ke-lAI! tamane dhanya che ane amane dhikkAra che ke amArAthI chUTatuM nathI, tame saMsAra cheDIne kalyANa karavA taiyAra thayA che-balihArI che tamArI, saMsAra te jhera che, pApanI bhaThThI che. cAritra vinA keInI mukti thaI nathI. jyAre ne tyAre kalyANa karavuM haze te cAritra lIdhA vinA chUTake nathI. te pachI nAhaka A saMsAramAM cAra gatinA cakkaramAM zA mATe AthaDavuM? jema bane tema vahelI take kalyANa kema na karavuM? zrI tIrthakara de, cakravatio, balade, rAjA mahArAjAe ane zeTha zAhukAroe paNa A pavitra cAritranA maMgaLa mAge ja prayANa karI kalyANa karyuM che. A devadurlabha mAnavabhavanI kiMmata tyAgamAM che, bhegamAM nathI. devo ane dAnave paNa A mAvabhava eTalA ja mATe jhaMkhe che ke ame mAnavabhava meLavI cAritranI-tyAgadharmanI ArAdhanA karI muktigAmI banIe! 23
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 dharma tatva prakAza zrI bhagavatIjI sUtramAM sUtrakAra kathana kare che ke cAgni tranI jaghanyapaNe ArAdhanA karanAra AtmA paNa 7-8 bhavamAM mekSe sIdhAve che, paNa te AtmA pratyeka janmamAM ArAghaka he joIe. vacamAM je virAdhanA kare te ene paNa rakhaDavuM paDe. tyAre je AtmA cAritranI jaghanya ArAdhanA kare te paNa thaDA bhAmAM muktigAmI bane te jeo suMdara ArAdhanA kare che te alpa kALe mokSe sIdhAve emAM zI navAI! . A pramANe ApaNe dhamma maMgaLanI prathama gAthA upara cAra viSaya para atyaMta saMkSepamAM vivecana karI granthane pUrNa karIzuM. sau koI A grantha vAMcI, vicArI sAra grahI jIvanamAM utArI ane jIvanane unnata banAve e ja eka abhilASA. savamaMgalamAMgala, sarvakalyANakAraNama; pradhAna sarvadharmANA, jaina jayati zAsanama. | mA | sa mA pta -
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0 0 0 0 0 zaka sAhitya aMge suMdara 0 abhiprAya ? AcAryazrI kIrticaMdrasUrijInuM gurjara girAmAM lakhAyeluM sAhitya janApriya ane janatAmAM atyaMta upayegI nIvaDayuM che. vAMcake A sAhityane hAMse hAMse vAMce che ane zraddhAbaLa vikasita kare che. jaDavAdanA jherI jaDabAmAM jakaDAyelI janatAne jhagamagatI jAta jagAvI ane AtmakalyANanuM paMthanA spethika banAve che. adhyAtmanA IzArA che. rakSAkarSaNa maca Adarza che. tatvane tarAnuM che. temAM ya kathA- ga jamAvavAnI AvaData to teonI AgalI ane anokhI che. prasaMgara"gane saMgIna banAvI sAhityamAM tAtvika e dhana ! pUraka tane ThAMsI ThAMsIne bhare che. sAthe ja satata parizrama uThAvI sAhityakSetranA aTha"ga utakarSa pAmavA sake koI vyakti majaja che. huM to ghaNA samayathI temanI sAhitya-pracAranI prazasta pravRtti joI rahyo chuM', anu modI rahyo chuM ane AnaMda anubhavI rahyo chuM. punaH punaH AvuM aNu mAlaratna jevuM sAhitya vipula pramANumAM pracAre e ja eka abhyarthanA ane aMtaranAM AzIrvAda. lekhaka : pUjya AcAryadeva zrImad vijayabhuvanatilaka sUrijI mahArAja AvaraNa * dIpaka prinTarI * amadAvAda-380 001