________________
જેવાં પુસ્તકો વાંચ્યાં; જ્યારે આચાર્ય આનંદશંકર ધ્રુવનું ધર્મો વિશેનું પુસ્તક મનનપૂર્વક વાંચ્યું એમ નોંધે છે, તો માણસાના દરબાર પાસેથી લીધેલું “રત્નમાલ' પુસ્તક વાંચીને પાછું આપ્યાની નોંધ મળે છે. એ જ રીતે સાણંદની સરકારી લાઇબ્રેરીમાંથી લીધેલાં પુસ્તકો વાંચીને પાછાં આપ્યાં, તેની યાદી પણ મળે છે.
આ ગ્રંથો ઉપરાંત “ગુજરાતનો અર્વાચીન ઇતિહાસ', “કણબી-ક્ષત્રિય ઇતિહાસ” અને “પામહાપુરાણ” જેવા ગ્રંથો વાંચ્યા હતા, “જીવનશક્તિનું બંધારણ”, “સ્વામી રામતીર્થનો સદુપદેશ' (ભાગ ૭), “ગુજરાત સર્વસંગ્રહ',
સ્વદેશ”, “હિંદની ઉદ્યોગસ્થિતિ', “ભારત લોકકથા”, “દરિયાપારના દેશોની વાતો' જેવાં પુસ્તકો પણ વાંચ્યાં હતાં, “અધ્યાત્મોપનિષદ'નું ચોથી વાર મનન કર્યું, તો “જોન ઑફ આર્ક”, “કુમુદિની', “આંખ કી કીરકીરી”, “શાંતિકુટિર', “સુભાષિતમુક્તાવલિ' તેમ જ “નર્મકવિતા' જેવા ગ્રંથો પણ વાંચ્યા હતા. વળી, વિ.સં. ૧૯૭૧ની વૈશાખ સુદ પાંચમના રોજ શ્રી મોતીચંદ ગિરધરલાલ કાપડિયાએ આનંદઘનનાં પદો પર લખેલી પ્રસ્તાવના અને ઉપોદ્દાત વાંચ્યાની નોંધ પણ મળે છે.
આ વર્ષ દરમિયાન એમની લેખનપ્રવૃત્તિ ચાલતી રહી હતી. “કર્મયોગ” નામનો એમનો ગ્રંથ છપાતો હતો એ પણ નોંધ્યું છે. વિહાર અને વ્યાખ્યાનો ચાલતાં હતાં, એની સાથોસાથ આટલી બધી જ્ઞાનપ્રવૃત્તિ ચાલુ રાખવી તે વિરલ જ કહેવાય. ક્યારેક કોઈ જિજ્ઞાસુનેય અભ્યાસમાં સહાયભૂત થતા હતા. સંવત ૧૯૭૧ની માગશર વદ અમાસે શા. મોહનલાલ જેસિંગભાઈને પાંચમા કર્મગ્રંથની સિત્તેર ગાથા સુધી અભ્યાસ કરાવ્યાની નોંધ પણ મળે છે. સં. ૧૯૭૧ના પોષ સુદિ છઠની નોંધમાં તેઓ લખે છે
સાંજના સમયે કડી પ્રાંતના સૂબાસાહેબ રા. ગોવિંદજીભાઈ હાથીભાઈ દર્શનાર્થે આવ્યા. તેમને પ્રજાની સેવા કરવી, સાધુઓનો ઉપદેશ શ્રવણ કરવો, પ્રજાજનોનાં દુઃખો તરફ લક્ષ્ય દેવું, લાઇબ્રેરીઓ, બોર્ડિંગો વિશેષ પ્રમાણમાં વ્યવસ્થાપૂર્વક ઉઘાડવા માટે ઉપદેશ દીધો. ગાયકવાડી રાજ્યમાં સાધુઓને માટે સંસ્કૃત પાઠશાળા ઉઘાડવા ઉપદેશ દીધો.” આવી જ રીતે ફાગણ વદ ૮ના દિવસે “પ્રો. રામમૂર્તિ સેન્ડોની મુલાકાત લઈ ધાર્મિક વિચારોનો ઉપદેશ આપ્યો” એવી નોંધ પણ મળે છે.
સૂરિશતાબ્દીનું સંભારણું 3 12
