________________
છે. આ મરમી આનંદઘનજી સાથેની મુલાકાત પછી ઉપાધ્યાયજી લખે છે –
આનંદઘન કે સંગ સુજસ હી મિલે જબ, તવ આનંદ સમ ભયો સુજસ, પારસ સંગ લોહા જો ફરસત, કંચન હોત હી તાકે કસ.”
લોઢું પારસમણિને સ્પર્શતાં કંચન બની જાય તેવી દશા આનંદઘનને મળતાં આ સુજસની થઈ. આમાં ઉપાધ્યાયજીની નમ્રતા તો છે જ, સાથે આનંદઘનજીના વ્યક્તિત્વની ગરિમા પણ છે. “આનંદઘન ચોવીસી' અને “આનંદઘન બહોંતેરી'માં એમનું અનુભૂતિને પામેલું અવધુ વ્યક્તિત્વ જોવા મળે છે. એમનાં પદોમાં શુદ્ધ ચેતનતત્ત્વને પામવાની ઝંખના અને વલોપાત
આવા અવધૂ આત્માની કવિતાને પચાવવી, એનું સમુચિત ભાવન કરવું એ સામાન્ય ભાવકને માટે સરળ વાત નથી. યોગ-અધ્યાત્મના વિશેષજ્ઞ, યોગી-ધ્યાની આત્મા જ એનો સાચો ન્યાય આપી શકે અને આવું ભગીરથ કાર્ય આચાર્યશ્રીએ સફળતાથી પાર પાડ્યું છે.
આ પદસંગ્રહના ભાવાર્થલેખનનું કાર્ય ક્યારે ને કઈ રીતે હાથ ધરાયું એનો થોડોક રસિક ઇતિહાસ તપાસીએ.
સં. ૧૯૩૦માં જન્મેલા આચાર્યશ્રી સં. ૧૯૫૭માં દીક્ષિત થયા અને એના એક દશકા પછી મુંબઈ ખાતે સં. ૧૯૯૭ના વૈશાખ સુદ ૧થી એમણે ભાવાર્થલેખનનો આરંભ કર્યો. જોકે આનંદઘનજીનાં પદો પરત્વે એમનાં રસરુચિ તો સં. ૧૯૫૦થી એટલે કે ૨૦ વર્ષની ઉંમરથી જાગ્રત થયાં હતાં. અને એ પદો અંગે મનમાં ચિંતવન ચાલ્યા કરતું હતું. તેઓ લખે છે કે આનંદઘનજીનાં પદો વાંચતાં ને શ્રવણ કરતાં મારું મન એમાં લીન થઈ જતું.”
હવે બન્યું એવું કે ભાવનગરના શાહ વ્રજલાલ દીપચંદ પાસે પંન્યાસ ગંભીરવિજયજીએ લખાવેલા અર્થવાળાં, આનંદઘનનાં ૫૦ પદો હતાં, તેમજ ઝવેરી માણેકલાલ ઘેલાભાઈની એક નોટમાં ૩૯ પદો હતાં. પણ આ બંને નોટબુકોમાં પદોનો ભાવાર્થ સંક્ષેપમાં હતો. વળી એમાં પૂજ્યશ્રીને આધ્યાત્મિક વિચારોનો સમાવેશ થયેલો ન જણાતાં એમણે પોતાના ઊંડા અધ્યાત્મજ્ઞાનના
સૂરિશતાબ્દીનું સંભારણું 0 50