________________
વિશ્વના મહાપુરુષોના જીવનનાં ઉદાહરણો આપી આજના યુગમાં માનવીએ વ્યવસ્થિત યોજનાપૂર્વક કેવી રીતે કાર્ય કરવું તે સમજાવ્યું છે. યોગનિષ્ઠ આચાર્યશ્રીનું જીવન કર્મયોગી જેવું નિસ્પૃહી અને સતત પ્રયત્નશીલ હતું. જેવો તેમનો ઉપદેશ એવા ઉદ્યમી સરળ અને ગુણાનુરાગી ચારિત્રશીલ સંત મહાત્મા તેઓ હતા માટે તેમના બોધની લોકો પર ત્વરિત અસર થતી. તેઓ સ્ત્રી કેળવણીના પ્રખર હિમાયતી હતા. તેમની માન્યતા મુજબ સ્ત્રી જ ધર્મ, કોમ અને સમાજનો વિકાસ સાધી શકે છે. જૈન સમાજની ઉન્નતિ માટે ગુરુદેવ શ્રીમતી એની બેસંટનું દૃષ્ટાંત આપી જણાવે છે કે તેમના જેવી કર્મયોગિનીઓની જૈન ધર્મમાં અત્યંત જરૂર છે. તેમના જેવી કર્મયોગિનીઓ જૈનોમાં તૈયાર નહીં થાય તો ધર્મની પ્રગતિ રૂંધાશે.
કર્મયોગ ગ્રંથ ઉપદેશોથી પરિપૂર્ણ છે. અહીં યુગદ્રષ્ટા આચાર્યશ્રી ભવિષ્યની પેઢીને સંદેશ આપે છે કે –
આર્યાવર્તમાં આર્યોની ખરી મૂડી અધ્યાત્મશાસ્ત્રો છે માટે અન્ય દેશો અધ્યાત્મજ્ઞાન માટે ભારતને પોતાના ગુરુ માનશે. આ જ્ઞાન વડે જ તે અન્ય દેશ પર ઉપકાર કરી શકશે કારણ કે અહીંની ચપટી ધૂળમાં જે સાત્ત્વિક અણુઓ છે તે અન્ય ભૂમિમાં નથી.'
આ વિશ્વમાં જેણે નવું સાહસ કે શોધ કરવી છે અથવા વાણિજ્યમાં પ્રગતિ કરવી છે તેમને ગુરુદેવ ઉપદેશ આપે છે,
આ વિશ્વશાળાનો જે શિષ્ય બનતો નથી તે કદી ગુરુ બની શકે નહીં. અહીં અનુભવીઓને પોતાના ગુરુ બનાવી જ્ઞાન ગ્રહણ કરો તો જ તમે પ્રગતિ કરી શકો. આ વિશ્વશાળાના ગુપ્તજ્ઞાનનાં બારણાં ઠોકો, ગમે તેવા વજ જેવા કઠણ હશે તોપણ મહેનત, ખંત, ઉત્સાહ અને બુદ્ધિથી ખૂલશે.'
અહીં ગુરુદેવ અનુભવીઓ પાસેથી શીખીને આગળ વધવાથી જ દરેક કાર્યમાં વિજય મળે છે એમ સમજાવે છે. જ્યારે મનુષ્ય લક્ષ પ્રાપ્તિ માટે વિકાસ આરંભે છે ત્યારે એનાથી સ્વાભાવિક રીતે નાનીમોટી ઘણી ક્ષતિઓ થાય છે. કોઈ વાર નાની ગેરસમજ પણ પીડાદાયી બને છે. વ્યાપારમાં નુકસાની થવા પણ સંભવ રહે છે. આવી દુઃસહ્ય પરિસ્થિતિમાં ગુરુદેવનો અણમોલ સંદેશ અસહાયજનોને નવજીવન બક્ષે છે. આચાર્યશ્રી કહે છે કે,
“આ વિશ્વશાળામાં જરા માત્ર પ્રમાદ વડે ચૂક (ભૂલ) કરવામાં આવે
સૂરિશતાબ્દીનું સંભારણું 3 114
