________________
તરફ ઢળેલી પ્રજાને નિર્ભય થઈને જીવવાનું શીખવવા માટે સં. ૧૯૮૦માં તેઓએ “જૈન ધર્મ સંકાસમાધાન' નામે ૫૦ પાનાની પુસ્તિકા લખી. પોતે ઘંટાકર્ણ વીરની સતત ત્રણ દિવસ સુધી અખંડ આરાધના કરી. જ્યાં સુધી તેમનાં દર્શન ન થયાં ત્યાં સુધી હાલ્યા ચાલ્યા વગર સાધના કરી. અંતે તેમનાં દર્શન થયાં. અપાસરામાં ભીંત પર ચોકથી, દર્શન થયેલ મૂર્તિની આકૃતિ દોરી. પ્રાણીઓના બલિની પ્રથા દૂર કરવા માટે સુખડીની થાળીની પ્રથા શરૂ કરી. શાંતિસ્નાત્રમાં પણ સુખડી ધરાવાય છે અને તે પોષક પણ છે. જૈન ધર્મ વિરુદ્ધની પ્રવૃત્તિઓને બંધ કરવા માટે આ સ્થાપના કરી.
ગુજરાતી વિશ્વકોશમાં કાર્યરત, ગુજરાતીના પ્રાધ્યાપિકા, અનેક પુસ્તકોનું સંપાદનકાર્ય કરનાર શ્રી નલિની દેસાઈએ પૂ. આચાર્યશ્રીની “અનોખી કાવ્યરચનાઓ' વિશે વિગતસભર વક્તવ્ય આપ્યું. સરસ્વતીને પ્રસન્ન કરવા માટે તેઓશ્રી પ્રતિજ્ઞા લે છે અને “ઓ ઈશ્વર ! માબાપનું..” એ કવિતાથી શ્રીગણેશ થાય છે. અને આ કવિતાયાત્રા જીવનભર ચાલે છે. તેઓનાં કાવ્યોમાં વિવિધ વિષયોનું નિરૂપણ જોવા મળે છે. દરેક કાવ્ય ક્યારે રચાયું તેની નોંધ તેઓએ કરેલી છે. તેમની કવિતાઓમાં અનુભવનો નિચોડ છે, વાસ્તવિક જીવનનું દર્શન છે, પ્રકૃતિનિરીક્ષણ છે. ૩૦૦૦ જેટલી કાવ્યરચનાઓ છે, તેમાં કવ્વાલી અને ગઝલ જેવા કાવ્યપ્રકારો પણ છે.
નગરશેઠ શાંતિદાસ ઝવેરી', “જ્ઞાનસારનું તત્ત્વદર્શન” (પીએચ.ડી.નો મહાનિબંધ), “જ્ઞાનસાર' (૧૧ હસ્તપ્રતો સાથેનું સંપાદન) વગેરે પુસ્તકોનાં લેખિકા, તત્ત્વજ્ઞાનનાં અભ્યાસી ડૉ. માલતીબહેન શાહે આચાર્યશ્રીના “અધ્યાત્મનું આકાશ દર્શાવતા ગ્રંથોનો પરિચય આપ્યો. “અધ્યાત્મ વ્યાખ્યાનમાળા', તત્ત્વવિચાર”, “અધ્યાત્મશાંતિ' વગેરે પુસ્તકોમાં જૈનદર્શનની સમજણ આપી છે. “ઇશાવાસ્યોપનિષદ'માં તેઓશ્રીની સમન્વયકારી દૃષ્ટિનાં દર્શન થાય છે. દિગંબર આચાર્યશ્રી પ્રત્યેન્દુજી (પૂજ્યપાદ સ્વામીજી)એ મૂળ સંસ્કૃતમાં રચેલ “સમાધિશતક' ઉપર પૂ. ઉપાધ્યાયજી મહારાજે દોધક છંદમાં ગુજરાતી શતકની રચના કરી અને તેનું વિવેચન પૂ. બુદ્ધિસાગરજીએ કર્યું. આમ, આ કૃતિમાં ત્રિવેણીસ્નાન છે. “અધ્યાત્મગીતા' સંસ્કૃતમાં પ૨૯ શ્લોકોનો અદ્ભુત સમન્વયકારી ગ્રંથ છે. પૂજ્યશ્રીના અધ્યાત્મગ્રંથોમાં સાહિત્યની દૃષ્ટિએ ભાષા કદાચ ઊણી હોય તો પણ તેમાં રજૂ થયેલા ભાવો ઊંચા છે અને વધુ અગત્યના
સૂરિશતાબ્દીનું સંભારણું 3 124
