________________
અને કેટલાક નથી પણ પામ્યા. કોઈ કોઈ દ્રષ્ટાઓ પોતાનું જ્ઞાન અન્યને માટે મૂકતા ગયા છે. શ્રીમદ્ પોતે તત્ત્વજ્ઞાનનો અનુભવ કરવા મથ્યા. પોતાના અનુભવે મેળવેલી તત્ત્વજ્ઞાનની અનુભવગમ્ય છાપ પોતાનાં પુસ્તકોમાં મૂકતા ગયા છે. તત્ત્વજ્ઞાન અધ્યાત્મના ગ્રંથોમાં તત્ત્વની ચર્ચા તેઓએ કરી છે. પરમાત્મા દર્શન તેઓએ કર્યું છે તે તેમણે તેમના તત્ત્વજ્ઞાનના ગ્રંથોમાં ભિન્ન ભિન્ન શૈલીથી સમજાવટનું કાર્ય કર્યું છે.
શ્રીમદ્ “આત્મદર્શન' ગ્રંથની સઝાયોમાં આવતા આત્મા-પરમાત્મા, અંતરાત્મા, દેહ અને મન, ચાર કષાયો, સમ્યગુરુષ્ટિ, ગુંઠાણા, નિન્દા, વિકથા, આત્મરમણતા, ક્રોધાદિ વાસનાઓ વગેરે અનેક વિષયોની છણાવટ આધ્યાત્મિક દૃષ્ટિએ કરીને સક્ઝાયોમાં રહેલા વિષયોનું સરળ રોચક શૈલીમાં જિજ્ઞાસુઓને સમજાય તે રીતે વિવેચન કર્યું છે. આત્માને કેન્દ્રમાં રાખી આત્મામાં જ સુખ છે, સ્વતંત્રતા છે અને પરમાં દુઃખ, પરતંત્રતા છે માટે તું આનંદરસ પામવા બાહ્ય સાધનોનો ઉપયોગ કરીશ નહીં. આત્મામાં જ સ્થિર થઈ સુખ ભોગવ.
આત્મતત્ત્વ દર્શન' ગ્રંથમાં યોગનિષ્ઠ આચાર્યશ્રી જણાવે છે કે પરમાત્મપદની પ્રાપ્તિમાં અનેક અજ્ઞાનના પડદાઓ આવે છે, માટે રાગદ્વેષનો ત્યાગ કરીને ધર્મશાસ્ત્રો દ્વારા ધર્મ તત્ત્વોનો અનુભવ કરવો જોઈએ. દેશ, ધર્મ, સમાજ ધર્મ, નીતિ, રાષ્ટ્રપ્રેમ, મોક્ષ ધર્મ વગેરેનું સમ્યગુ સ્વરૂપ પ્રતિપાદન કરનારા તીર્થંકર પ્રભુઓના ઉપદેશનો અનુભવ કરવો જોઈએ. રાગદ્વેષનો સર્વથા ક્ષય કરીને જેને ત્રણ ગુણની પેલી પાર કેવલજ્ઞાન પામીને ઉપદેશ આપ્યો છે. એવા ચોવીસ તીર્થંકર મહાવીર પ્રભુના સિદ્ધાંતોનું શ્રવણ, વાચન અને મનન કરીને આત્માદિ તત્ત્વોનો અનુભવ મેળવવો જોઈએ. શ્રી મહાવીર પ્રભુએ કેવળજ્ઞાન પામીને સર્વ ધર્મોમાં રહેલાં સત્યોને અપેક્ષાએ સમજાવ્યાં છે. અને તેથી સર્વ ધર્મોનાં સત્યોમાં જે મતકદાગ્રહ હતો તે દૂર કર્યો છે. તેથી ગુરુગમ લઈ જે કોઈ જૈનાગમોને વાંચશે તે આત્માદિ તત્ત્વોના સત્યને પામશે અને સર્વ ધર્મો પર થતા રાગદ્વેષને દૂર કરી સમભાવ પ્રાપ્ત કરી પરમાત્માને પ્રાપ્ત કરશે એમ મને અનુભવે સમજાય છે. ધર્માદિ સર્વ બાબતોના અપેક્ષાવાદને સમજાવી મતકદાગ્રહ પક્ષપાત અજ્ઞાનતાને દૂર કરાવનાર શ્રી મહાવીર પ્રભુના ઉપદેશની જેટલી સ્તુતિ કરીએ તેટલી ઓછી છે.
91 ] “આત્મદર્શન’ અને ‘આત્મતત્વદર્શન' ગ્રંથો વિશે
