________________
પૂજ્ય શ્રી ચિદાનંદજી મહારાજશ્રી કૃત જન્મ-જરા-મરણાદિક ચેતન, નાનાવિધ દુઃખ પાવે પુગલ સંગ નિવારત તિણ દિન, અજરામર હોઈ જવારા
સંતો ગાથાર્થઃ વૃદ્ધાવસ્થા-બાલ્યાવસ્થા અને યુવાવસ્થા જે થાય છે. તે સર્વ પુદ્ગલના જ ખેલ છે. આ પુદ્ગલનો સંગ જો નિવારવામાં આવે. (એટલે કે દૂર કરવામાં આવે, તો આ જીવમાં તેવી ત્રણ અવસ્થાઓ આવે નહિ. પુદ્ગલના સંગના કારણે (શરીરનો સંબંધ હોવાના કારણે જો આ જીવ અનેક પ્રકારનાં દુઃખો પ્રાપ્ત કરે છે. જો આ જીવ પૌદ્ગલિક ભાવોની સોબતનો ત્યાગ કરે તો તે જ ક્ષણે, તે જ દિવસે આ જીવ અજરામર નામના પદને પ્રાપ્ત કરે. (જ્યાં જન્મ-જરા અને મરણ ક્યારે ય આવે નહિ એવું જે પદ તે અજરામર પદ, તેને આ જીવ પ્રાપ્ત કરે.) ||૧૧-૧૨
ભાવાર્થ ઃ લોકોમાં મનુષ્યના જીવનમાં આવી ત્રણ અવસ્થાઓ હોય છે. ઉંમર વર્ષ ૧ થી ૨૫ સુધી બાલ્યાવસ્થા, ઉમર વર્ષ ૨૬ થી ૬૦ આસપાસ યુવાવસ્થા અને ઉંમર વર્ષ ૬૧ થી ૧૦૦ આસપાસ વૃદ્ધાવસ્થા આ ત્રણે અવસ્થાઓ શરીરનો સંબંધ હોવાના કારણે છે. પુગલનો જે સંગ છે. તેના કારણે છે. મુક્તિમાં ગયેલા જીવોને શરીરનો સંબંધ ન હોવાથી અનંતકાળ પસાર થવા છતાં આવી કોઈ અવસ્થા આવતી નથી. તથા બાલ્યાવસ્થામાં રમત-ગમતની પ્રીતિ, યુવાવસ્થામાં ભોગસુખની પ્રીતિ, તથા વૃદ્ધાવસ્થામાં માન-મોભાની તીવ્ર ઈચ્છા આવાં પૌલિક સુખોની તીવ્ર ઈચ્છા વર્તે છે. જ્યારે મુકતદશામાં શરીરનો સંબંધ ન હોવાથી આવી ત્રણ અવસ્થાઓ નથી. તેથી ક્યારેય રમત-ગમતની તથા ભૌતિકસુખોની અને માનમોભાની ઇચ્છા માત્ર થતી નથી અને આત્માના ગુણોનો જે અનુભવ થાય છે. તેમાં જ આ જીવ આનંદમયપણે સમય પસાર કરે