________________
૨૨
પૂજ્ય શ્રી ચિદાનંદજી મહારાજશ્રી કૃત કોઈક નર ઈમ વચન સુણીને, ધર્મ થકી ચિત્ત લાવે. પણ જે પુદ્ગલ આનંદી તસ, સ્વર્ગતણાં સુખ ભાવે ૩રા
ગાથાર્થઃ મોહાધીન એવો આ જીવ નિરર્થક મનુષ્ય જન્મ ગુમાવે છે. જેમ કે, શ્લેષ્મ (એટલે કે મોઢાનું થુક અથવા નાકની લીટ) આવા દુર્ગધ વાળા પદાર્થમાં પડેલો ક્ષુદ્ર જીવ (અર્થાત્ ક્રીડો) નિરર્થક પોતાનો ભવ તેમાં જ ડુબ્યો છતો ગુમાવે છે એટલે કે, મૃત્યુ જ પામે છે. તેમ અહીં જાણવું. આવો જીવ પાછળથી પસ્તાય છે. જેમ કે,
કોઈ કોઈ જીવ ઉપરોક્ત વૈરાગ્યવર્ધક વચનો સાંભળીને પોતાના મનને ધર્મમાં વાળે (ધર્મમાં જોડે) છે. પરંતુ તેમાં રહેલું પુદુગલના સુખોમાં જ આનંદીપણું માનવાની માન્યતા જોરમાં હોવાથી બહુ બહુ તો સ્વર્ગનાં અર્થાત્ દેવલોકનાં સુખો જ ગમે છે. દુઃખ ગમતું નથી. પણ ભૌતિક સુખ માત્ર જ ગમે છે એટલે સંયમ પાળે છે. પણ આત્મગુણોના અનુભવનો રસ લાગતો નથી. [૩૧-૩રા | ભાવાર્થ જેમ થુંકમાં અથવા નાકમાંથી નીકળેલા લીંટમાં પડેલો શુદ્ર જીવ (અર્થાત્ કીડો) તેમાં જ રચ્યો પચ્યો રહે છે. બહાર નીકળી શકતો નથી. તેમ પુણ્યોદયે પ્રાપ્ત થયેલો આ નરભવ આવા પ્રકારના વિષયોમાં આસક્ત એવા જીવો નિરર્થક ગુમાવે છે. આત્મગુણો મેળવવાની કમાણી કંઈ કરી શકતો નથી અને આખો આ સંપૂર્ણ ભવ નિરર્થક હારી જાય છે. મનુષ્યનો ભવ સમાપ્ત થવા આવે ત્યારે નિરર્થક જિંદગી ગુમાવ્યાનો પ્રસ્તાવો થાય છે. પરંતુ ગુણો અને કલ્યાણ પ્રાપ્ત કરવાની તક હારી જાય છે પછી પસ્તાવો કરવાથી શું લાભ?
કોઈક મનુષ્ય ઉપરોક્ત માનવભવની દુર્લભતા સાંભળીને મનને ધર્મમાં વાળે છે. ધર્મ કરે છે. પરંતુ ચિત્ત વિષયરસોથી દૂર કર્યું નથી. એટલે વિષયાસક્તિ તેવીને તેવી જ હોય છે. તેવો જીવ ધર્મ કરવા દ્વારા પુણ્ય બાંધે છે અને તેનાથી દેવલોક પામે છે. પરંતુ આત્મકલ્યાણ પ્રાપ્ત
