________________
પુદ્ગલ ગીતા
૨૫
ભાવાર્થઃ સંસારી એવો આ જીવ ભૂતકાળમાં ઘણીવાર દેવ જેવો ઉંચો અને સુખ સમૃદ્ધિવાળો ભવ પામ્યો છે. ત્રૈવેયક દેવોના ભવ સુધી ઘણીવાર જઈને આવ્યો છે. આવાં સાંસારિક સુખો ઘણીવાર ભોગવ્યાં છે. તે તે ભવનુ આયુષ્ય પૂર્ણ થતાં પાછો આ જીવ નરક નિગોદના ભવોમાં જવા વડે ફરી ફરી અનંતુ અનંતુ દુઃખ પામ્યો છે. પરંતુ દુઃખ ક્યારેય આવે જ નહિ. આવો સદાકાળ સુખવાળો ભવ ક્યારે ય મળ્યો નથી. કારણ કે, એવો કોઈ ભવ જ નથી કે જ્યાં જન્મ-જરા-મરણ-વ્યાધિ અને શોકનાં દુઃખો ન હોય તે માટે ભવોના આવાં દુઃખથી ભરપૂર ભરેલા સુખોને મેળવવા કરતાં ક્યારે ય દુ:ખ આવે જ નહિ એવાં ગુણોનું જ સુખ પ્રાપ્ત કરવું સૌથી શ્રેષ્ઠ છે. માટે હે જીવ ! તું તારા ગુણોને સંભાળ અને તે સુખો મેળવવા પ્રયત્ન કર તે જ સાચુ સુખ છે તથા તે જ સુખ કાયમી રહેનારું શાશ્વત સુખ છે. પરાધીનતા વિનાનું સુખ છે.
આત્માના ગુણોના સુખ વિના પુદ્ગલોના સુખની જો કદાચ હારમાળા પ્રાપ્ત થઈ જાય. તો પણ પાછળ દુઃખના ઢગલા જ હોવાથી મનને ક્યારે ય સંતોષ ન થાય. જેમ ફાંસીની સજા પામેલા જીવને ફાંસી આપતાં પહેલાં શીરો-પુરી ખવરાવવામાં આવે તો ક્યારે ય આનંદ ન થાય તેમ અહીં સમજવું.
આ પુદ્ગલનાં સુખો રાત-દિવસ મેળવવામાં આવે તો પણ મન અને બાહ્ય એવી પાંચ ઇન્દ્રિયો ક્યારે ય ધરાતી નથી. સદાકાળ અતૃપ્ત જ રહે છે. જેમ અગ્નિમાં ગમે તેટલું ઘી અને મધ નાખીને તેની આહુતિ આપીએ તો પણ અગ્નિ ક્યારે ય ધરાતો નથી. સદાકાળ અતૃપ્ત જ રહે છે. તેમ હે જીવ ! આ જીવ પણ સાંસારિક પૌદ્ગલિક સુખોથી ક્યારેય ધરાતો નથી. સદાકાળ અતૃપ્ત જ રહે છે. માટે પૌલિક સુખની ઇચ્છાઓને હે જીવ ! તું ત્યજી દે. ।।૩૬।।
જિમ જિમ અધિક વિષય સુખ સેવે, તિમ તિમ તૃષ્ણા દીપે । જિમ અપેય જલ પાન ક્રિયાથી, તૃષ્ણા કહો કિમ છીપે ।।૩૭ના
સંતો
