________________
પુદ્ગલ ગીતા
૩૭
જીવ મોહાન્ધતાના કારણે આ મર્મને જાણતો નથી કે આ પુદ્ગલ દ્રવ્ય એ મારૂં દ્રવ્ય નથી. મારે તેનાથી મીઠાસ વાળો સંબંધ કરાય જ નહિ. જેમ દારૂનું પાન કરેલો દારૂડીયો માણસ સ્વ-પરનો વિવેક જાણતો નથી. તેમ મોહાન્ધ જીવ પુદ્ગલ દ્રવ્યને પોતાનું દ્રવ્ય માનીને તેમાં આસક્તિ અને મમતા કરે છે. ભાન ભૂલેલો આ જીવ છે.
તથા આ જીવ તો અરૂપી છે. વર્ણ-ગંધ-રસ અને સ્પર્શ એમ ચારે ગુણો વિનાનું દ્રવ્ય છે તથા અખંડ દ્રવ્ય છે. જીવદ્રવ્યના ક્યારે ય ટુકડા ન થાય તેવું દ્રવ્ય છે. જ્યારે પુદ્ગલ દ્રવ્ય તો સેંકડો ટુકડાઓ થાય તેવું વિભાગીકરણવાળું દ્રવ્ય છે માટે બન્ને ભિન્ન દ્રવ્ય છે તથા વર્ણાદિ ગુણોવાળું દ્રવ્ય છે. તેથી જીવદ્રવ્યથી સર્વથા અળગા સ્વભાવવાળું આ પુદ્ગલ દ્રવ્ય છે.
તથા
આમ હોવા છતાં પણ આ જીવ પરદ્રવ્યનો જે સંગ કરે છે. પરદ્રવ્યમાં જે અંજાઈ જાય છે. પરદ્રવ્ય સાથે જે પ્રીતિ કરે છે. તે વજ નામના રત્નમાં પરપદાર્થોનું પ્રતિબિંબ પડવાની શક્તિ હોવાથી જેમ એક રત્નમાં અનેક રંગતરંગ દેખાય છે. તેમ આ જીવ પણ જડદ્રવ્યના યોગે અનેક રૂપો વાળો થતો દેખાય છે. આ પરદ્રવ્યનો યોગ જ આ જીવને રંગ-બેરંગી બનાવે છે. મોહાન્ધ કરે છે. વિકારી અને વિલાસી બનાવે છે. II૫૩-૫૪॥
નિજ ગુણ ત્યાગ રાગ પરથી થિર, ગહત અશુભ દલથોક શુદ્ધ રૂચિર તજ ગંદો-લોહી પાન, કરત જિમ લોક।૫૫)સંતો જડ પુદ્ગલ ચેતનકું જગમેં નાના નાચ નચાવે । છાલી ખાત વાઘકું યારો, એ અચરજ મન આવે પદસંતો
ગાથાર્થઃ પોતાના ગુણોને ત્યજીને પર દ્રવ્યની સાથે અત્યન્ત સ્થિર
