________________
૫૪
પૂજ્ય શ્રી ચિદાનંદજી મહારાજશ્રી કૃત
છે. પરંતુ તે સર્વ પદાર્થો જડ અચેતન એવા પુદ્ગલ દ્રવ્યના જ બનેલા છે. તેમાં જીવનું કોઈ અંશ માત્ર પણ પોતાપણું નથી. કેવળ મોહ માત્ર જ છે. પ૨ પદાર્થો વડે પોતાની મોટાઈ ગાવી તે કેવળ મુર્ખાઈ માત્ર જ છે. હે જીવ ! ઉપરોક્ત પદાર્થોમાંથી કયો પદાર્થ તારી સાથે આવ્યો છે અને કયો પદાર્થ તારી સાથે આવવાનો છે ? જરા વિચાર તો કર, પુદ્ગલોની બનેલી કોઈ પણ જાતની શોભા તે તારા જીવની શોભા નથી. પરંતુ તેને સાચવવાની જવાબદારી હોવાથી માત્ર બંધનરૂપ અને ભારભૂત જ છે.
હે જીવ ! તું અજ્ઞાનદશા અને મોહાન્ધદશામાં ઘેરાયેલો હોવાથી રાત દિવસ પુદ્ગલના બળથી જ તને મળેલા રાજ્યથી અથવા કોઈ પદાધિકારથી અથવા કોઈ સત્તાના અધિકારથી જીભ આદિ પુદ્ગલ દ્વારા જ પર પદાર્થો રૂપ પુદ્ગલ દ્રવ્યો ઉપર જ તારી હકુમત (તારી આણા) ચલાવે છે. આમાં તારૂં કશું છે જ નહિ. રાજ્ય, પદ કે પદાધિકાર એ સર્વ સાંયોગિક ભાવો છે. કૃત્રિમ ભાવો જ માત્ર છે. બે-પાંચ વર્ષે લુટાઈ જનારા જ અધિકારો છે. તું આવા કૃત્રિમ અને માન-મોહવર્ધક ભાવોમાં કયાં અંજાયો છે ? એક પણ પદાધિકાર કે મોભો પરભવમાં સાથે આવવાનો નથી. તું જરા ઊંડો વિચાર કર.
તારી કાયાને શોભાવવા સુંદર સુંદર વસ્ત્રો તું પહેરે છે. સુંદર સુંદર દાગીનાના સાજ સજે છે. પરંતુ વસ્ર-દાગીના અને આ કાયા આ સર્વ વસ્તુઓ આત્માનું સ્વરૂપ નથી. પુદ્દગલ દ્રવ્ય જ છે. આત્માથી અત્યંત ભિન્ન છે. મૃત્યુ પામીશ ત્યારે અહીં જ રહેશે. માટે તે સર્વ પુદ્ગલ દ્રવ્યના જ બનેલા પદાર્થો છે. તારા નથી. તારી સાથે આવ્યા પણ નથી અને આવશે પણ નહિ.
કદાચ તને રાજ્ય મળી જાય અને ચારે બાજુ સેવક લોકો ચામર વીંઝે, છત્ર ધરાવે, સિંહાસન ગોઠવે. આ બધા સાધનો અજબ-ગજબનાં બનાવે. ઘડીભર દૃષ્ટિ તેમાં ચોટી જ જાય તેવા રૂપાળાં અને મોહક
