________________
૫૬
પૂજ્ય શ્રી ચિદાનંદજી મહારાજશ્રી કૃત
કાર્ય કર્યું કહેવાય. આ સર્વ તો પુદ્ગલ દ્રવ્યના જ (પરદ્રવ્યના જ) ધર્મો છે. કોટ કાંગરાં-કિલો ગામ-ઠામ-જંગલ ઇત્યાદિ તો પુદ્ગલ દ્રવ્યના જુદા જુદા પર્યાયો જ છે અને તે અનાદિકાળથી છે તથા ભાંગે છે. તુટે છે અને નવા નવા થાય છે. તેમાં તારૂં શું સ્વરૂપ છે ? પરની શોભા કે અશોભામાં તું આટલો રાજી-નારાજી કેમ થાય છે ? તને આ પદાર્થોમાંથી માત્ર મોહના વિકારો અને કર્મબન્ધ આ બે ભાવો વિના બીજું કંઈ જ મળવાનું નથી. જે પદાર્થો તારા નથી. તેને જોઈને તારે રાજી-નારાજી થવાની શું જરૂર છે ? જે રાજાને પોતાના રાજ્યની વ્યવસ્થા જે રીતે કરવી ગમી. તે રાજાએ તે વ્યવસ્થા તે રીતે કરી. તારે તેમાં ખુશ-નાખુશ થઈ મોહદશા વધારવાની શી જરૂર છે ? હે જીવ ! તું આટલો બધો પરદ્રવ્ય પાછળ કેમ અંજાયો છે ? પરદ્રવ્ય પાછળ ગાંડો કેમ થયો છે ? જ્યાં સુધી આ મોહદશા છોડીશ નહિ ત્યાં સુધી તારૂં કલ્યાણ થશે નહિ.
બીજા રાજાનું રાજ્ય જોઈને ઇર્ષ્યા દ્વેષ અને અદેખાઈથી તેની સાથે મહાસંગ્રામ (મોટું યુદ્ધ) ખેલવા તું તૈયાર થાય છે. યુદ્ધમાં ઉતર્યા પછી બળ વાપરીને અથવા છળ (કપટ) કરીને અથવા કલા કરીને (માયાપૂર્વકની યોજના કરીને) તારૂં પોતાનું નામ અમર રાખવાનો ચાહડકો આટલો બધો હે જીવ ! તને કેમ થયો છે ? હજારો વર્ષોમાં હજારો રાજાઓ થઈ ગયા. કોઈનાં નામ અમર રહ્યાં નથી અને રહેશે પણ નહિ. નામ રાખવાની જે બુદ્ધિ છે. તે માત્ર માન અને મોહદશા જ છે. તે તે મોહદશા હે જીવ ! તને સતાવે છે. આ ચંડાળ જેવી મોહદશાને છોડી દે. અન્યથા તારૂં કલ્યાણ થશે નહિ. સર્વે પણ જીવોને આ માનદશા જ લડાઈમાં ઉતારે છે. પરાભવ થવાથી પશ્તાય છે. જે દેશ અને જે રાજ્ય આપણું નથી. આપણો જીવ તો ચૌદે રાજલોકમાં સર્વત્ર જન્મમરણ પામી ચુક્યો છે અને સર્વત્ર જન્મ-મરણ પામનાર છે માટે આવી મોહદશાનો તું ત્યાગ કર અને એકત્વભાવના ભાવ. ।।૭૯-૮૦