________________
૩ર
પૂજ્ય શ્રી ચિદાનંદજી મહારાજશ્રી કૃત ભાવાર્થઃ શરીરમાં રોગો થાય છે. તાવ કેન્સર, દુઃખાવો વિગેરે રોગો જ્યારે થાય છે. ત્યારે વર્તમાન કાળમાં અર્થાત્ રોગકાળમાં જ દુઃખ શરૂ થાય છે અને મજૂર એટલે જો સરકારી કાયદા પ્રમાણે જે કર અર્થાત્ ટેક્ષ ભરવાનો થતો હોય તે જો ન ભરીએ તો ભાવિમાં દુઃખ આવે જ છે. સરકારી ગુન્હામાં પકડાતાં કારાવાસ આદિનાં દુઃખો આવે જ છે. ભલે એક વર્તમાનમાં દુઃખ આપે છે અને બીજું ભાવિમાં પણ દુઃખ જ આપે છે. અંતે બન્ને દુ:ખનાં જ કારણ છે. તેવી રીતે પાપ વર્તમાનમાં દુઃખદાયી છે અને પુણ્ય ભોગવતાં સુખ લાગે છે. પરંતુ તેમાં આસક્તિથી કરેલી ચિત્તની વૃત્તિ ભાવિમાં દુઃખદાયી જ થાય છે. આમ બન્ને દુઃખનાં કારણ સરખાં જ છે. ll૪પા.
બીજું એક ઉદાહરણ ગ્રંથકારશ્રી આપે છે કે કોઈ કૂવામાં પડીને મરે છે અને કોઈક પર્વત ઉપર ચઢીને ઝપાપાત કરીને મરે છે. પરંતુ બન્નને મોત (મૃત્યુ) તો સરખાં જ આવે છે. તેવી જ રીતે પાપનો ઉદય હોય કે પુણ્યનો ઉદય હોય. આખર વિચારીએ તો બન્ને પણ આ જીવને બંધનકર્તા છે. બન્ને જીવને પકડી રાખનાર છે. ભલે એક દુઃખમાં અને એક સાંસારિક સુખમાં પણ પકડી રાખવાપણું અને તેમાં જ લયલીન કરવા પણું બન્નેમાં સરખું જ છે. બન્ને તત્ત્વો ત્યજવા જેવાં જ છે. II૪૬ll પુણ્ય-પાપ પુગલ દશા ઇમ, જે જાણે સમ તુલા શુભકિરિયા ફલ નવિ ચાહે એ, જાણ અધ્યાતમ મૂલ ૪
સંતો શુભ કિરિયા આચરણ આચરે, ધરે ન મમતા ભાવો નૂતન બંધન હોય નહિ ઇણવિધ, પ્રથમ અરિ શિર ધાવI૪૮
સંતો ગાથાર્થ ઉપર કહેલા ઉદાહરણ પ્રમાણે પુણ્ય હોય કે પાપ હોય.
