________________
પુદ્ગલ ગીતા
૩૧ સાધન છે. તે લોઢાની બનાવેલી સાંડસી એક ક્ષણમાં પાણીમાં નાખવામાં આવે અને બીજી જ ક્ષણે પ્રયોજન વશથી આગમાં પણ નાખવામાં આવે. સોની દાગીનાને તપાવવા પ્રથમ દાગીનાને સાંડસીમાં પકડીને આગમાં નાખે પછી તપેલો તે જ દાગીનો કાઢવા આગમાં સાંડસી નાખીને દાગીનો કાઢે અને ઠારવા માટે તે જ સાંડસી દ્વારા જલમાં નાખે
ત્યાં સાંડસીને જલ અને અગ્નિ બન્ને સરખાં છે. બન્ને સ્થાને સાંડસી તો દાગીનાને પકડી રાખનાર હોવાથી બન્ને બંધનપણે સમાન છે. તેવી જ રીતે પાપ અને પુણ્ય આ બન્ને કર્યો હોવાથી આ જીવને દુઃખમાં અને સાંસારિક સુખમાં જકડી રાખનાર છે. ગુણમય ઉત્તમ જીવન આપનાર આ બન્નેમાંથી એક પણ નથી. તેથી બન્ને બંધન જ છે. તે બન્નેમાંથી એકે આત્મગુણ આપનાર નથી. II૪૩-૪૪ો. કંપ રોગમેં વર્તમાન દુઃખ, અકર માંહી આગાહી! ઇવિધ દોઉ દુઃખનાં કારણ, ભાખે અંતરજામી ૪પા સંતો કોઈ કૂપ મેં પડી મુવે જિમ, કોઉ ગિરિ ઝપાપાતા મરણ બે સરિખા જાણીએ પણ, ભેદ દોઉ કહેવાયાદી.
- સંતો. ગાથાર્થ શરીરમાં “કંપવા” નામનો રોગ થયો હોય તો વર્તમાન કાળે જ દુઃખ હોય છે અને સરકારી કર અર્થાત્ ટેક્ષ જો ભરવામાં ન આવે તો ભવિષ્યમાં દુઃખ આવે છે. પરંતુ આ બન્ને સરખાં દુઃખનાં કારણો છે. આ વાતના વિચારોમાં જો જીવ ઉંડો ઉતરે તો બરાબર જણાય છે.
કોઈ માણસ કૂવામાં નીચે પડીને મૃત્યુને પ્રાપ્ત કરે અને કોઈક વૃક્ષ ઉપર કે પહાડ ઉપર ચડીને સરોવરમાં કે સમુદ્રમાં ઝંપાપાત કરે. તે બને “મૃત્યુ” થવા રૂપ સરખું જ ફળ થાય છે. છતાં મૃત્યુ પામવાના બે ભેદ છે. આમ કહેવાય છે. ૪૫-૪૬ી
