________________
કવિછતાં કથારતા
રીતે કરશે ! એટલે, જો ચારી કરવી જ ાય તા, એવા ઘરમાં કરવી જોઈ એ કે જ્યાં સારી રીતે હાથ મારવા છતાં ઘરધણી રાવા ન બેસે. તેા હુવે કેાના ઘરમાં જાઉં ?
–હા! રાજા છે. અને ત્યાં રાત-દિવસ પારકું ધન આવ્યા કરે છે. રાજાના ખજાનામાંથી કઈ ઉઠાવી લઈ એ તાય એને શી ખેાટ પડવાની છે? હાથીના ખારાકમાંથી કીડી એ-પાંચ દાણા ઉઠાવી જાય તેા તેથી હાથીને કશુંય નુકસાન નથી થતું અને કીડીનુ કામ થઈ જાય છે. તેથી રાજાને ત્યાં જ ચારી કરવી જોઈએ
૧૭
એક દિવસે એ ખજાના તરફ ઊપડયો, અને તાળાંની ખરાખર તપાસ કરી આવ્યે એની કૂચીએ બનાવરાવી લીધી પછી એક દિવસ મધરાતે, શેઠના વેશ પહેરીને, કૂંચીએના ઝૂડા લઈ ને, એ ખજાનામા ચારી કરવા નીકળી પડયો !
એ રાતે રાજા અને પ્રધાન વેષ-ખદલા કરીને રાજમહેલથી નીકળ્યા હતા. એક તરફથી તેઓ જઈ રહ્યા હતા, સામેથી શેઠ બનેલે ચાર આવી રહ્યો હતા. અચાનક એમના ભેટા થઈ ગયા.
રાજાએ પૂછ્યું : “ કાણુ ? ”
ચારને માટે સત્યનું પાલન કરવાના સવાલ ઊભે થયે –એણે સાચું ખેલવાના નિયમ કર્યાં હતા, અને પહેલા જ પગલે એની કસેાટીના અવસર આવી પડયો! ચાર ક્ષણભર તેા ખમચાયા, પણ પછી તરત જ એ સ્વસ્થ થઈ ગયા. એણે નક્કી કર્યુ : ભલે ગમે તે થાય, સાચું જ ખેલવાને !
જ
ક્રીથી રાજાએ એને પૂછ્યું. “કાણુ ?
t
,,
એણે કહ્યું. “ ચાર!” અને એ ચાલતા થયેા.