________________
૬૪
કવિછનાં કથારને
અને ઉપગુપ્ત ઉતાવળે પગલે સંઘારામ તરફ ચાલતે થયે.
કેઈધનવાન પ્રેમીનું ખૂન કરવાને મુને વાસવદત્તાથી થઈ ગયે. એ ગુના માટે દેહાંત દંડની સજા તે ન થઈ, પણ એને કુરૂપ બનાવી દેવાની આકરી સજા મળી. એના મુખચંદ્રમાંથી આંખે કાઢી લેવામાં આવી, એનાં નાક-કાન કાપી લેવામાં આવ્યા, એની કમળતંતુ જેવી સુકામળ બાહુઓને છેદી નાખવામાં આવી. એની બધી સંપત્તિ પડાવી લેવામાં આવી.
રાજાની આજ્ઞાથી જલ્લાદે વાસવદત્તાને આ રીતે કુરૂપ અને ઘણા ઊપજે એવી બનાવી દઈને રાજમાર્ગ ઉપર રઝળતી મૂકી દીધી. એની સાથે એક રાજસેવક હતો એ ફૂટેલે ઢોલ વગાડીને, ઊંચે સાદે, સમસ્ત પ્રજાજનોને વાસવદત્તાની પાપકથા કહી સંભળાવતો હતો
કેટલું ભયાનક અને ધૃણાજનક હતું એ દશ્ય! વાસવદત્તાના ઘામાથી લેાહી અને પરૂ વહી રહ્યું હતું, એના ઉપર માખીઓ બબણતી હતી પણ હાથ નહીં હોવાથી એ કમનસીબ નારી એ માખીઓને ઉડાડી પણ નહોતી શકતી ! એના સૌંદર્યના ચાહકે આજે એના ઉપર ધૃણા વરસાવતા હતા; એને જોઈને દૂરથી નાસી જતા હતા! બધા લેકે એના તરફ થૂકરતા હતા રસ્તે ચાલ્યો જતો એક લેલંગડે, કાઢિ ભિક્ષુક પણ એના સ્પર્શથી બચવાનો પ્રયત્ન કરી રહ્યો હતો !
વાસવદત્તા મૂછિત થઈને એક ઠેકાણે ઢળી પડી ! એ જ વખતે કેઈએ એના માથા ઉપર કરૂણાની
