________________
૧૨૪
કવિજીનાં કારને થાય, પશુઓને પૂરતાં ઘાસ-પાણું મળતાં રહે, તો પશુઓ ઓછાં મરે, અને તેથી ચામડું સસ્તું નહીં થાય છે - વરસાદ ન વરસે તો દુષ્કાળ પડે અને પશુઓ ભૂખે મરે, તો ચામડું જરૂર સંઘું થાય, અને પોતાને માલ સસ્તો મળે! એના મનમાં આવી દુષ્ટ વિચારણા ચાલતી હશે. તે પછી આવા હલકા વિચારવાળાને મારા રસેડામાં શા માટે બેસાર ?—આમ વિચારીને એ ડોશીએ ચામડાના વેપારીને બહાર લાદી ઉપર જમવા બેસા.
અને વેપારી જમીને આગળ ચાલતા થયા. પરદેશમાં જઈને બન્નેએ ખૂબ માલ ખરીદ્યો અને પાછા ફરતી વખતે એ જ વૃદ્ધ શ્રાવિકાને ત્યાં જમવા આવ્યા.
શ્રાવિકાએ બન્નેને ઓળખી કાઢયા અને પહેલી વખત - કરતા ઊલટી રીતે એણે ઘીના વેપારીને બહાર અને ચામડાના વેપારીને ઘરની અંદર ચંદરવા નીચે જમવા બેસાર્યો.
ઘીના વેપારીને ડેશીને આ વ્યવહાર ખૂબ વિચિત્ર લાગે. એણે કહ્યું “ડોશીમા! તમે પહેલાં તે સારો વ્યવહાર કર્યો હતો, પણ આ વખતે શા માટે અવળો વ્યવહાર કરી રહ્યાં છે?”
ડેશીએ કહ્યું . “બેટા મારો વ્યવહાર ઊલટે નથી, આ વખતે તારી મનોદશા અવળી થઈ ગઈ છે ! ”
કેવી રીતે?”
તે ઘી ખરીદ્યું છે હવે તું વિચારતો હોઈશ કે ઘી મોઘું થાય! અને ઘી તો ત્યારે મેવું થાય, જ્યારે દેશના પશુધનને નુકસાન થાય, પશુઓ ભૂખે મરે અને દૂધ ઓછું આપે તું વિચાર કર કે પિતાના સ્વાર્થને માટે તારી
