________________
કવિછનાં કથારને
બૂમે સાંભળીને ઘણું લેકે ત્યાં ભેગા થઈ ગયા, અને ચંડાળને પૂછવા લાગ્યા: “અલ્યા! આ બધું શું છે? તે પંડિતજીને હાથ કેમ ઝાલી રાખે છે ?”
ચંડાળે હસતા હસતા કહ્યું : “આ તો મારા ભાઈ છે હું એમને કેવી રીતે જવા દઉં?”
લેકે કહેવા લાગ્યા ” આ પંડિત છે, તું ચંડાળ છે આ ભાઈચારે કે ? ”
એ ચંડાળ પણ ક્યારેય વિદ્વાનોની સભામાં ગયે હતો એણે ક્યાંક સાભળ્યું હતું કે ક્રોધ ચંડાળ છે. એણે કહ્યું : “હા, આપનું કહેવું સાચું છે. પણ આ પંડિતજી તે શરીરથી જ બ્રાહ્મણ છે, હૃદય તો એમનું ચંડાળનું જ છે આપ જ કહો, ક્રોધ ચંડાળ કહેવાય છે કે નહી ?”
લેકેએ કહ્યું. “હા, તારું કહેવું સાચું છે.”
પંડિતજી ખસિયાણા પડી ગયા, અને એ ચંડાળ ભાઈની માફી માગીને, કેડે છેડાવીને ચાલતા થયા. [જીવન-દર્શન, ૫ ૨૧૪ ]
૧૭
કોને ખસેડ?
શ્રીમદ્દ શંકરાચાર્ય એક વાર કાશી ગયા હતા. એક દિવસ ગંગામાં સ્નાન કરીને તેઓ પાછા ફરી રહ્યા હતા. રસ્તામાં એક ચંડાળ મળી ગયો એની સાથે એના કૂતરા હતા.
