________________
વચન અને અસંગમાં પ્રેમ નથી, એવું નહિ માનતા. ક્રમશઃ પ્રેમ ત્યાં વધતો જ જાય છે.
ભગવાન જેવો પ્રેમ બીજે ક્યાંય ન હોય તે પ્રીતિયોગ છે. ધન, શરીર, મકાન, કીર્તિ, શિષ્ય આદિ સર્વ પદાર્થોથી ચડી જાય તેવો પ્રેમ પ્રભુ પ્રત્યે જોઈએ. જો બીજે પ્રેમ હશે તો ભગવાન નહિ આવે. ભગવાન કદાચ વિચારતા હશે : ભક્તને હજુ ભટકવું છે. ભટકવા દો. થાકીને આવે ત્યારે વાત !
આપણે બન્ને બાજુ પ્રેમ રાખીએ છીએ. દૂધ અને દહીંમાં, સંસારમાં ને ભગવાનમાં પ્રેમ રાખીએ છીએ. આ રીતે ભગવાન ન મળે.
હું આટલું કહું છું છતાં તમને પ્રભુ-પ્રેમ પ્રગટતો ન હોય તો જવાબદારી મારી નહિ. ન કહું તો જવાબદારી મારી, પણ કહ્યા પછી પણ તમારામાં પરિવર્તન ન આવે તો હું શું કરી શકું? જમાલિગોશાળા માટે ભગવાન પણ શું કરી શક્યા હતા ?
અમારા ફલોદીમાં વીંછી ઘણા ! એમાંય અમારું ઘર એટલે વીંછીઓનું જ ઘર ! રોજ મારા પિતાજી ડોલમાં ૧૦-૧૫ વીંછી એકઠા કરીને જંગલમાં મૂકી આવે. એક વખત બનિયન ઉતારીને હું સ્પંડિલ ગયેલો. જઈને આવ્યા પછી બનિયન પહેર્યું કે મને કાંટા જેવું લાગ્યું. જોયું તો મોટો વીંછી ! સંભાળીને બહાર મૂક્યો. ૨૯ વર્ષમાં મને કદી વીંછી કરડ્યો નથી.
આ જીવદયાનો પ્રભાવ છે. આપણું અંતઃકરણ જીવોની દયાથી ભરેલું હોય તો કોણ શું કરી શકે ?
મારી આટલી વાત તો માનો : ચૈત્યવંદન તો શાન્તિથી કરો. હું ઘણાને પૂછું: ચેત્યવંદનમાં કેટલો સમય કાઢ્યો ? માત્ર ૧૦-૧૫ મિનિટ ?
આડી-અવળી પ્રવૃત્તિમાં તો આપણો ઘણો સમય જાય છે, પણ ચૈત્યવંદન જેવી મહત્ત્વની ચીજ માટે આપણને સમય નથી ! ખરેખર તો ચૈત્યવંદન આપણને મહત્ત્વનું નહિ લાગતું હોય.
કદાચ એમ હોય ? જીંદગી ઘણી લાંબી લાગતી હશે. મારા જેવા વૃદ્ધ માટે જરૂરી હશે, તમને – યુવાનોને જરૂરી નહિ લાગતું
૬૮
* * * * * * * * * * * * કહે, કલાપૂર્ણસૂરિ-૩