________________
શિષ્યો સાંકૃત્ય કહેવાયા છે. તેઓ માને છે કે પરમાત્મા ઉપમા-રહિત છે. માટે સ્તુતિમાં કોઈ ઉપમા ન જોઈએ. ઉપમા હીન કે અધિક થતાં મૃષાવાદ લાગશે, માટે સ્તુતિ ઉપમા રહિત જોઈએ. જૈન દર્શનને આ
મત માન્ય નથી.
માટે જ અહીં સિંહ, ગંધહસ્તી, પુંડરીક વગેરેની ભગવાનને ઉપમાઓ આપવામાં આવી છે.
સિંહ યાદ આવતાં શૌર્ય યાદ આવે. શોર્ય યાદ આવતાં મહારાણા પ્રતાપ યાદ આવે ! જે યુગમાં રાજપૂતો પણ પોતાની બેન–બેટીઓને મોગલો સાથે પરણાવતા, તે યુગમાં ટેકીલા રાણાએ જીવનભર મોગલો સાથે સંઘર્ષ ખેલ્યો, અપૂર્વ શૌર્ય બતાવ્યું. એ કદી ઝૂક્યો નહિ ! આવો સંઘર્ષ કર્મો સામે કરવાનો છે, જે પરમાત્માએ કરેલો છે. માટે જ પ્રભુ પુરુષોમાં સિંહ સમાન છે.
ભગવાનને નમવાથી એમના જેવો શૌર્ય ગુણ આપણામાં આવે જ. દુર્ગુણીને નમવાથી એમના જેવા દુર્ગુણો આપણામાં આવે જ. માટે જ દુર્ગુણી સાથે દોસ્તી કરવાની ના પાડી છે. તમે કોની સાથે બેસો છો ? કોને વાંચો છો ? તે કહી દો, તો તમારું વ્યક્તિત્વ કેવું છે ? તે ખ્યાલ આવી જશે.
સદ્ગુણોની અસર થતાં તો હજુ વાર લાગે, દુર્ગુણો તો તરત જ ચોંટી જાય.
લસણ ખાઈને આવો તો અમને વાસ પરથી તરત જ ખબર પડી
જાય.
તમારા દુર્ગુણોની એ રીતે અવ્યક્ત વાસ આવતી હોય છે. આથી જ દુર્ગુણીથી માણસ દૂર ભાગે છે.
દુર્ગુણીને દુર્ભાગ બનાવનાર દુર્ગુણો છે. તે દુર્ગુણોને અત્યંત પરાક્રમ પૂર્વક પરાસ્ત કરવાના છે. જેમ અર્ણોરાજ સામે કુમારપાલે પરાક્રમ દાખવેલું !
આપણે ક્રોધ કરાવનાર પર ક્રોધ કરીએ છીએ, કૂતરાની જેમ લાકડીને કરડીએ છીએ, પણ ભગવાન લાકડીને નહિ, લાકડી મારનારને જુએ છે, ક્રોધ કરાવનાર પર નહિ, પણ સ્વમાં ઉત્પન્ન થતા ક્રોધ પર જ ક્રોધ કરે છે. પોતાની પીડામાં બીજા કોઈને જવાબદાર નથી
* કહે, કલાપૂર્ણસૂરિ-૩
૩૪૬
