________________
ભગવાને સિદ્ધ કર્યો છે. એવો સિદ્ધ કર્યો છે કે ધર્મ એમને છોડીને ક્યાંય જઈ જ ન શકે.
ધર્મનો પ્રભાવ દેખાય છે ? અત્યારે કોલેરાનું વાતાવરણ થોડો સમય ચાલ્યું.
રાજનાંદગાંવમાં ૧૩ વર્ષનો છોકરો બહાર ફરવા ગયેલો. ગંદી વસ્તીમાં જવાથી કોલેરા લાગુ પડ્યો. તે વખતે કોઈ આવા ઉપચાર હતા નહિ. નિરંતર ઝાડા-ઉલ્ટી થવાથી એ છોકરો મરી ગયો.
એ વખતે કોઈ નિષ્ણાત ડૉ. મળી જાય તો ? અત્યારે આટલા કેસો બન્યા, પણ બધા બચી ગયાને ? આ ડૉક્ટરનો ઉપકાર છે.
ભગવાન પણ આ રીતે આપણા પર સતત ઉપકાર કરતા રહે છે પણ ભગવાનનો ઉપકાર નથી સમજાતો. આ જ તકલીફ છે. ભગવાનનું આ જ કામ છે : માંદાની માવજત કરવી. આપણે માંદા છીએ. ભગવાન ધન્વંતરિ વૈદ છે. મુશ્કેલી એ છે કે આપણને આપણી જ માંદગી સમજાતી નથી.
બધા વક્તાની એ જવાબદારી છે ઃ શ્રોતાઓને ભગવાન અને ધર્મનો ઉપકાર ઠસાવવો. એમના હૃદયમાં અહોભાવ ઊભો કરવો. આટલું થઈ જાય તો બીજું કામ ઘણું સરળ બની હેશે. ધર્મ સતત વિધિપૂર્વક અને આદરપૂર્વક થવો જોઈએ. આવો ધર્મ થતો રહે તો દુરંત સંસારનો પણ અંત આવી શકે.
ખરો સંસાર અંદર છે. જન્મ-મરણાદિ તો બાહ્ય ફળ છે. એને પેદા કરનાર કર્મ છે, સહજમળ છે. મુખ્ય ઘા એના પર પડવો જોઈએ. ડાળી, પાંખડા પર નહિ, મૂળ પર ઘા પડવો જોઈએ.
અહીં પ્રશ્ન થાય : ભાવ નમસ્કાર માટે જ આ ધર્મ છે. તો ભાવ નમસ્કાર જેને મળી ગયો છે એને તો નમસ્કારની જરૂર નથી. એ તો કૃતકૃત્ય થઈ ગયા. કદાચ એ આ પાઠ બોલે તો પણ મૃષાવાદ ગણાશે. જે સિદ્ધ થઈ ગયું છે તેને ફરી સિદ્ધ કરવાની શી જરૂર ?
ઉત્તર ઃ તમે હજુ તત્ત્વનું પરિજ્ઞાન પામ્યા નથી. ભાવનમસ્કારમાં પણ તરતમતા છે જ. ભાવનમસ્કારવાળાને પણ હજુ વધુ ઉત્કર્ષ
કહે, કલાપૂર્ણસૂરિ-૩ *
* ૧૪૫
