________________
સિંદૂર-પ્રકરમાં સંઘની મહત્તા બતાવતો શ્લોક જોઈ લેજો.
અરિહંતો એટલે સંઘને નમે છે ? મને તીર્થકર બનાવનાર આ સંઘ છે. આપણને દીક્ષા આપનાર ગુરુ છે. પણ એ ગુરુને દીક્ષા આપનાર એમના ગુરુ છે. એમ આગળ ચાલતાં છેલ્લે ભગવાન આવશે.
આકાશમાં તારલા કેટલા ? રોહણાચલમાં રત્નો કેટલા ? તેમ સંઘમાં ગુણો કેટલા ? 'इत्यालोच्य विरच्यतां भगवतः संघस्य पूजाविधिः ।'
-સિજૂર પ્રકર. આપણને શક્તિ મળી રહી છે તે સંઘનો પ્રભાવ છે. નવકારમાં સંઘને નમસ્કાર શી રીતે આવ્યો ?
તીર્થકરને નમવાથી તીર્થને નમસ્કાર આવી જ ગયો. બાકીના પરમેષ્ઠીઓ સ્વયં તીર્થરૂપ છે. નવકારમાં સંઘને, [તીર્થને નમસ્કાર આવી જ ગયો છે. માટે જ અલગ નમસ્કારની જરૂર નથી.
તીર્થકર પોતે તીર્થંકર પણ છે ને તીર્થ પણ છે. તીર્થંકર પોતે માર્ગદાતા પણ છે ને માર્ગ પણ છે. જુઓ ભક્તામર -
'त्वामेव सम्यगुपलभ्य जयन्ति मृत्यु ।
રાજઃ શિવઃ શિવપવસ્ત્ર મુનીન્દ્ર પ્રન્યાઃ” મરુદેવી માતાને તીર્થંકરના આલંબને જ કેવળજ્ઞાન મળેલું ને? મરુદેવી માતાએ તીર્થકરને જોયા ને પ્રભુનું ધ્યાન લાગી ગયું.
માટે જ અન્યલિંગ કે અતીર્થ સિદ્ધની વાત આવે ત્યાં ભગવાન કે ભગવાનનું નામ આલંબન રૂપે સમજી લેવું. ઉપાદાન પોતે જ પુષ્ટ નિમિત્ત વિના કાર્યકારી બની શકતું નથી. એ પૂ.દેવચન્દ્રજીની વાત [ઉપાદાન આતમ સહી રે, પુષ્ટાલંબન દેવ] બરાબર યાદ રાખજો.
ઉપાદાન અને ઉપાદાન કારણતા અલગ ચીજ છે. આપણે ઉપાદાન છીએ, પણ ઉપાદાન કારણતા હજુ પ્રગટી નથી. એ તો પ્રભુ જ પ્રગટાવી શકે.
૨૩૧