________________
પ્રશસ્ત અને શુદ્ધ એમ બે પ્રકારે ભાવપૂજા [પ્રતિપત્તિ પૂજા છે.
(૧) પ્રશસ્તપૂજામાં પ્રભુ-ગુણગાન હોય છે. પ્રભુ પ્રત્યેનો વિશિષ્ટ અનુરાગ ભક્તને તેમના ગુણગાન કરવા પ્રેરે છે. પ્રશસ્ત ભાવપૂજાના આરાધનથી વિશુદ્ધ ભાવપૂજાનું સામર્થ્ય પ્રગટે છે.
(૨) શુદ્ધભાવપૂજા ઃ સ્વભાવમાં સંપૂર્ણ રમણતા વખતે મુનિને શુદ્ધ ભાવપૂજા હોય છે.
“જ્ઞાનદશા જે આકરી, તે ચરણ વિચારો;
નિર્વિકલ્પ ઉપયોગમાં, નહિ કર્મનો ચારો.” આ દશામાં શુદ્ધ ભાવપૂજા હોય છે.
• પતંગને તમે દોરીથી ખેંચીને લાવી શકો, પણ ગુણઠાણું એમ ખેંચવાથી ન લાવી શકો. એ માટે આત્મદ્રવ્યને જાણવું પડે.
જિહાં લગે આતમદ્રવ્યનું, લક્ષણ નવિ જાણ્યું; તિહાં લગે ગુણઠાણું ભલું, કિમ આવે તાણ્યું..”
-પૂ. ઉપા. યશોવિજયજી મ. આપણા મન-વચન-કાયા એ તો સાધન માત્ર છે. ભલે એ ભગવાનને ઝૂકે, પણ ખરેખર તો આત્મા મૂકે છે. આત્મા ઝૂકે તો જ કામનું ! મન વગેરે તો પુદગલના બનેલા છે. એને પ્રભુ સાથે શું લેવા દેવા ? એનો ઉપયોગ કરીને આત્માને પ્રભુ-પ્રેમથી રંગી દેવાનો છે. વરરાજા એ છે. મન વગેરે તો જાનૈયા છે.
પૂ. હેમચન્દ્રસાગરસૂરિજી ? આત્મા અને ચેતનામાં શું ફરક? પૂજ્યશ્રી ઃ ગુણ અને ગુણીની જેમ કિંચિત્ ભેદ છે.
આચાર્ય ભગવંત પ્રશન પૂછે તો મારે જવાબ આપવો જ જોઈએ. જિજ્ઞાસા તીવ્ર બને તો જ રોજ આવવાનું મન થાય, હજુ જિજ્ઞાસા ઓછી છે એટલે ક્યારેક જ ટપકી પડો છો.
પૂ. હેમચન્દ્રસાગરસૂરિજી : ચાબખો માર્યો. પૂજ્યશ્રી ઃ દુઃખ લાગ્યું હોય તો “મિચ્છામિ દુક્કડું.”
અન્ય દર્શનીઓ મીરાં આદિ પામી જાય તો આપણે કેમ ન પામી શકીએ ? પ્રભુ-પ્રાપ્તિનો આનંદ મહાપુરુષોએ છુપાવ્યો નથી.
૧પ૮
મ
મ
મ
મ
મ
મ
મ
મ
મ
મ
મ
