________________
નહિ. પ્રભુ-શાસન વિદ્યમાન હોવા છતાં તેનું આલંબન ન લઈએ તો સંસાર પાર કરી શકીએ નહિ. ભૂતકાળમાં ઘણીવાર શાસન મળ્યું હશે, પણ આપણે એના શરણમાં ગયા નહિ હોઈએ. માટે જ ભટકીએ છીએ ને ?
• જૈન દર્શન માત્ર માનસિક ધ્યાન જ નથી માનતું, વાચિકકાયિક પણ ધ્યાન માને છે. વળી તે પ્રવૃત્તિ ને નિવૃત્તિરૂપ પણ હોય છે.
આ મનને સીધું શૂન્ય નથી બનાવવાનું નિર્વિકલ્પની અત્યારની વાતો ખતરનાક છે. પહેલા અશુભ વિચારો રોકો.
મન તો બહુ સુંદર સાધન છે. એને શૂન્ય નથી બનાવવાનું, એનો સુંદર ઉપયોગ કરવાનો છે. શૂન્ય મનથી જે પાપ ખપે તેના કરતાં શુભ વિચારથી પૂર્ણ બને તેનાથી વધુ પાપો ખપે.
પ્રારંભમાં આ રીતે જ સાધના કરવાની છે. હા, આગળની ભૂમિકા મળતાં મન પોતે જ ખસી જશે, આપણે ખસેડવું નહિ પડે. ઉપર જતાં પગથીઆ નીચે રહી જ જાય છે ને ? પગથીઆને સંપૂર્ણ છોડવાના નથી, નિંદવાના પણ નથી. ધ્યાન દશામાંથી પાછા નીચે તો આવવું જ પડશે. ત્યારે મન જોઈશે જ ને? • માર્ગાનુસારીના ગુણો વિના શ્રાવક ન બનાય.
શ્રાવકના ગુણો વિના સાધુ ન બનાય. સાધુના ગુણો વિના ક્ષપકશ્રેણિ ન મંડાય. અહીં તો ક્રમશઃ જ ચડાય. વચ્ચેથી ઘુસણખોરી થઈ જ શકે
નહિ.
પૂજ્ય હેમચન્દ્રસાગરસૂરિજી = વચ્ચે ઘુસાય નહિ?
પૂજ્યશ્રી ઃ વચ્ચે ઘુસી ગયા છીએ એટલે જ આ તકલીફ ઊભી થઈ છે.
વ્યવહારથી આ બધું મળી ગયું છે. નિશ્ચયથી ક્યાં છીએ ? તે આપણે જાણીએ છીએ. અથવા ભગવાન જાણે છે.
- સાધનામાં સર્વ પ્રથમ યોગ-બીજ જોઈએ. યોગ-બીજ છે : પ્રભુ પ્રત્યેનો પ્રેમ.
૨૧૨
* * * * * * * * * * * * * કહે, કલાપૂર્ણસૂરિ-૩
