________________
લેવા માંડીએ છીએ, ગોળીઓ લઈએ છીએ, તેમ આત્મા સ્ટેજ પણ ભૂલ કરે તો તરત જ સાવધાન થઈને તેની પ્રતિક્રિયા કરવી જોઈએ.
છે અત્યારનું જ્ઞાન માત્ર પરલક્ષી છે – એવું મને સતત લાગે છે. વ્યાખ્યાન આદિમાં ઉપયોગી બનશે, એવું માનીને ભણીએ છીએ. આત્મલક્ષથી ભણનારા કેટલા ?
જીવ શરીરથી અલગ છે એ ખરું, પણ આપણે તેને અલગ જોઈ શક્તા નથી. દૂધ અને પાણી ભેગા હોય, હંસ તેમાંથી દૂધ પી લે. પાણી છોડી દે. આ જ સાચો વિવેક છે.
અત્યારે આપણે ચેતન હોવા છતાં જડ જેવા બની ગયા છીએ, પુગલના પક્ષમાં બેસી ગયા છીએ. સતત દેહ-ભાવ પોષી રહ્યા છીએ. આપણું પર્કારક ચક્ર ઊંધું ફરી રહ્યું છે, જે બાધક થઈ સતત કર્મ-બંધન કરાવતું રહે છે. હવે જો એને સાધક બનાવીએ તો એના દ્વારા જ કર્મ-વિસર્જનનું કામ કરી શકાય.
- હમણા ભગવતીમાં નિગોદની અત્યંત સૂક્ષ્મ ચર્ચા ચાલી રહી છે. ગોળા, નિગોદ, જીવ વગેરેની ચર્ચા વાંચતાં થાય ? આપણા જ આત્મ-બંધુઓ કેવી દશામાં છે ? આપણે પણ એક દિવસ અહીં જ હતા.
કોઈ સિદ્ધનો ઉપકાર કે એમાંથી આપણે બહાર નીકળ્યા. બહાર નીકળીને ઠેઠ માનવ-ભવ સુધી પહોંચ્યા. પણ અહીં આવ્યા પછી સૌ જીવોનો ઉપકાર લઈ રહ્યા છીએ, પણ પ્રાયઃ કોઈના પર પણ ઉપકાર કરતા નથી. આપણને જીવાડવા માટે પૃથ્વી, પાણી, હવા, વનસ્પતિ આદિના કેટલા જીવો સતત પોતાના પ્રાણોની આહુતિ આપતા રહે છે ? - એ વિષે ક્યારેક તો વિચારો.
- જ્ઞાન અને દર્શન બન્ને મળીને જ ચારિત્ર મળે. જ્ઞાનની તીક્ષ્ણતા ચરણ તેહ, જ્ઞાન એકત્વતા ધ્યાનગેહ.”
- પૂ. દેવચન્દ્રજી – અધ્યાત્મ ગીતા આગમમાં હોય તો જ આવી વ્યાખ્યા પૂ. દેવચન્દ્રજી અહીં લખે. નહિ તો કદી ન લખે. જુઓ, પૂ. ઉપા. યશોવિજયજી કહે છેઃ
કહે, કલાપૂર્ણસૂરિ-૩
* *
* * * * * * * *
* ૧૨૯
