________________
પછી ‘રિહંતે વિત્ત !' કેમ લખ્યું ?
અત્યારે પણ તેઓ દ્રવ્ય અરિહંત છે જ. વળી આપણે તેમને અરિહંતરૂપે ધ્યાવાના છે.
જ ક્ષાયિકભાવના ગુણો સિદ્ધ અવસ્થામાં લુપ્ત નથી થતા, પરાર્થવ્યસનિતા ગુણ પણ સિદ્ધ અવસ્થામાં લુપ્ત નથી થતો, અત્યારે પણ તે ગુણ સક્રિય છે, એમ માનવું રહ્યું.
પૂ. હરિભદ્રસૂરિજીએ ૧૪૪૪ ગ્રંથો શા માટે રચ્યા હશે ? તે યુગમાં ઘણા દૂધમાંથી પોરા કાઢનારા આવું પૂછતા પણ ખરા ? આગમમાં બધું છે જ. તમારે નવા પ્રકરણ ગ્રંથો બનાવવાની શી જરૂર છે ? તેઓશ્રીનો જવાબ હતો કે તમારી વાત ખરી છે, પણ બધાની પાસેથી એનો અર્ક કાઢવાની શક્તિ નથી હોતી, કેટલાકને ગુરુગમ પણ નથી મળતો, માટે આ રચું છું.
વળી, જે મળ્યું છે તે બીજાને આપવાથી જ સાનુબંધ બની ભવાંતર સહગામી બને છે. આપીએ તે રહે. ન આપીએ તે ન રહે. સિદ્ધિ પછી વિનિયોગ જોઈએ-એમ હરિભદ્રસૂરિજી માનતા હતા.
ભગવાનના અહીં લિલિતવિસ્તરામાં] સદ્ભૂત વિશેષણો છે. આપણા જેવા નહિ. મારું જ નામ “કલાપૂર્ણ છે. પણ હું ક્યાં કલાપૂર્ણ છું ? કલા+અપૂર્ણ કલાપૂર્ણ છું. કલાપૂર્ણ તો ભગવાન છે. ભગવાનની ભક્તિથી કલાપૂર્ણ બનાશે, એટલો વિશ્વાસ છે.
પૂ. હેમચન્દ્રસાગરસૂરિજી : સત્તાગત તો છે જ.
પણ એ ચાલે નહિને ? ઉધારના પૈસા વ્યવહારમાં ચાલે ? પેલા પાસેથી તમે પૈસા લઈ લેજો, એમ કોઈને કહો તો ચાલે ?
સંગ્રહનય આપણને પૂર્ણ કહે છે, ન ચાલે, એવંભૂત કહે તો ચાલે. સંગ્રહનું ઉધાર ખાતું છે. એવંભૂત એકદમ નગદમાં વિશ્વાસ ધરાવે છે. શબ્દનય સુધી પહોંચી જઈએ તોય ઘણું કહેવાય.
કોઈપણ નામ કે પદાર્થ અનંત ધર્મોને બતાવે પણ તે બધા ધર્મો એકી સાથે બોલી શકાય નહિ, એકની મુખ્યતાએ જ બોલાય. તે વખતે બીજા ધર્મો ગૌણ રાખવા પડે.
કહે, કલાપૂર્ણસૂરિ-૩
જ
ક ક ક દ ક જ
#
૮૯
