________________ શુભાશુભ ફળ દેખાડે છે ? (9) એક કર્મ ઉપાર્યા પછી આત્માના તે તે ચિત્તપરિણામોથી (વિચારોથી) અન્ય કર્મરૂપે કેવી રીતે સંક્રમણથી બદલાવી શકાય છે ? (10) કર્મ બાંધતી વખતે એમાં જે ળ આપવાનું સામર્થ્ય હતું તે પણ કેવી રીતે પલટાય છે ? (11) જે કર્મ મોડુ ઉદયમાં આવવાનું હોય તેને વહેલું કઈ રીતે ઉદયમાં લાવી શકાય ? (૧ર) કર્મના આંશિક નાશ તેમાં જ સર્વથા નાશની શી શી પ્રક્રિયા છે ? (13) બહારથી દેખાતી ખાનપાન વિગેરેની ક્રિયા સમાન હોવા છતાં એ ક્રિયા વિરાગભાવે થવાથી નીચેના ગુણસ્થાનકવાળા કરતાં ઉપરનાં ગુણસ્થાનકવાળાને શુભાશુભ કર્મના બંધમાં કેવો ક પડે ? ..વગેરે વગેરે અનેક બાબતોનું સ્પષ્ટીકરણ, ને વિગત-વિસ્તાર અન્ય દર્શનોમાં જોવા નથી મળતો, મળવાને અવકાશ પણ નથી કેમ કે બધાં દર્શનો કર્મ ભાગ્યને અમૂર્ત, ગુણરૂપ યા સંસ્કારરૂપ માને છે. તેથી તેની ઉત્પત્તિ (બંધ) અબાધાકાળ, ઉદયાવસ્થા, એ ઉદય ચાલુ હોવા છતાં પુરુષાર્થ વિશેષથી એના રસનો અનુભવ અટકાવી દેવો યા બીજા કર્મરૂપે પલટાવી (સંક્રમિત કરી) દેવો વગેરે ઘટનાઓ આત્માના ગુણરૂપ, અમૂર્ત, ભાગ્ય માનવામાં ઘટી શકતી નથી. એ તો મૂર્ત પોદ્ગલિક કર્મમાં જ ઘટે. જેનદર્શને કર્મસિદ્ધાંતના અદ્વિતીય વિજ્ઞાન (Science) ની જગતને ભેટ આપી છે. એ ભાગ્યને કર્મ કહે છે અને કર્મ પણ અમૂર્ત, ગુણરૂપ નહી; પરંતુ મૂર્ત પુદ્ગલરૂપ યાને એક જાતની રજરૂપ (અણુ સમુહાત્મક) માને છે. કર્મબંધનાં કારણો : 1 મિથ્યાત્વ :- મિથ્યા માન્યતા, સત્યનો અસ્વીકાર, ઝાઈનું ઘઉં. 18 જૈન ધર્મનું અજોડ કર્મ વિજ્ઞાન
