________________ પ્રબળ શુભ અધ્યવસાય અશુભ અનુબંધો ને તોડી નાખી જોરદાર શુભ અનુબંધોને ઉત્પન્ન કરે. આ ઉપરથી ધ્યાનમાં લેવા જેવું છે કે (1) આપણે ધર્મ તો કરીએ, પરંતુ જો એમાં દુન્યવી સ્વાર્થ સાધી લેવાના ભાવ રાખીએ તો ધર્મથી પુણ્ય તો મલશે. પરંતુ અશુભ અધ્યવસાયથી જે અશુભ અનુબંધ ઊભા થયેલા હશે એ એના વિપાકમાં કેવી જાલિમ રાગદશા અને દુર્બુદ્ધિ કરાવશે ! આપણને કેવા પાપિષ્ઠ બનાવશે ! બીજું એ, કે શુભ ભાવથી ધર્મ તો કર્યો, પરંતુ જો પછીથી વેપાર ધંધામાં કે બીજી સાંસારિક બાબતમાં યા કોઈની સાથેના વ્યવહારમાં આંધળી રાગ-આસક્તિને રચ્યાપચ્યાપણું યા તીવ્ર દ્વેષ વેર-વિરોધ કર્યો, તો એનાથી કેવા અશુભ અનુબંધ ઊભા થશે ! અને ધર્મજનિત શુભાનુબંધ કેવા નષ્ટ થઈ જશે ! એનાં ળમાં કેવી દુબુદ્ધિ અને પાપિષ્ઠતા આવશે ! ત્યારે જનમ કેવા. મળવાના ! અને ત્યાં કેવા જીવન બનવાના ? આ બે વસ્તુ જો બરાબર નજર સામે સદા રમતી રહે તો હૈયું બગાડતા પહેલાં લાખ વિચાર થાય. શુભ ભાવ નિકાચિત કર્મ ન તોડે, પણ એની સાથેના અશુભ અનુબંધ તોડી શકે - શુભ અધ્યવસાયની નિકાચિત પર શી અસર પડે એ સવાલ થયેલો. હવે એ સમજાઈ જશે કે એ શુભ ભાવ ભલે નિકાચિત અશુભ કર્મનું શુભમાં સંક્રમણ ન કરી શકે, અને એ અશુભ કર્મના રસમાં અપવર્તન દ્વાસ ભલે ન કરી શકે, પરંતુ એ નિકાચિત અશુભ કર્મની સાથે અશુભ અનુબંધ પડેલા હોય એને તોડી શકે. 68 જૈન ધર્મનું અજોડ કર્મ વિજ્ઞાન
