________________ વિચારવાનું કયાં રહે કે “દેહના જ સુખ-સન્માન જોવાનું અને વાસનાવશ કામથી દેહને વિડંબવાનું તો પશુ ય કરે છે, એનાથી ઊંચી કોટિના માનવદેહે પણ એ જ જોવા-વિડંબવાનુ હોય તો મનુષ્ય બનીને શી વિશેષતા થઈ ?' ખરી રીતે દેહના બદલે આત્મા પર ખાસ દૃષ્ટિ રાખવાની છે. એના હિસાબે જોવા જેવું છે કે (1) પોતાના આત્માએ કાયાઓ તો ક્યાં મેળવી નથી ? (ર) એ કાયાઓને વાસનાઓખણજો, - વિષયસંપર્કોથી ક્યાં વિડંબી નથી ? (3) છતાં આજે જીવ એનો એ જ ભૂખારવો કેમ ? (4) જીવને એ વિષય-ભૂખી સંતોષવા ખાતર કેટકેટલું કરવું પડે છે ? (5) એ કરીનેય સરવાળે પછી નવી ભૂખ ને નવી લોથ; આ વિટંબણા શા સારું? વિષયોમાં કાયાની વિટંબણા શી ? : (1) પહેલું તો આ લાગવું જોઈએ કે સારા મનગમતા રૂપ, રસ, વગેરેની ઝંખના જાગે એ કાયાની વિટંબણા છે. એમ એ શોધતાં જવાય, એ આવી મળવા પર આંખ, જીભ વગેરેમાં ટાઢક લાગે. એ કાયાની વિટંબણા છે. મનને થશે કે એમાં વિટંબણા શી ? પણ જુઓ, (1) દારૂડિયાને દારૂની ઝંખના થાય, એ શોધતો , એ મળવા પર એને પીતાં કલેજે ટાઢક લાગે. એ બધું શું કહેવાય ? વિટંબણા કે સ્વસ્થતા ? (ર) જાતનું ભાન ભૂલાવે માટે વિટંબણા જ. બસ, રૂપ-રસાદિની ભૂખ અને સંપર્ક તથા મસ્તી. લાગવી એ દારૂની જેમ વિટંબણા જ છે. એમાં જીવ પોતાના અસલી ઉત્તમ નિર્વિકાર સ્વરૂપને ભૂલે છે. 98 જૈન ધર્મનું અજોડ કર્મ વિજ્ઞાન
