________________ જ. તો પછી વિકારોમાં આવી તરતમતા કેમ ? એમાં વળી ઠેઠ ૧રમાની ઉપરવાળાને નિર્વિકાર દશા શાથી ? આનો ઉત્તર સામાન્યથી એ, કે તે દેવલોકની સ્થિતિ જ તેવી તેવી હોય છે. પરંતુ વિશેષ ઉત્તરમાં એનું રહસ્ય એ છે કે ત્રીજા દેવલોકથી ઉપરવાળા તે તે 3-4, 5-6, 7-8, 9 થી 12 મા સ્વર્ગના દેવોને ઊંચી ઊંચી માત્રાની શાતાનો ઉદય એવો છે કે ક્રમશ: સંભોગ-સ્પર્શ-રૂપ અને શબ્દ સંબંધી વિકારની ખણજ જ ઊઠતી નથી. આ પરથી ફલિત થાય છે કે નીચે નીચે દેવલોકમાં ઓછી ઓછી શાતાના કારણે તેવા તેવા વિકારની ખણજ ઊઠે છે. આનો અર્થ જ એ, કે અશાતાના કારણે વિકાર ખણજ જાગે છે, અને પછી તે તે વિષયના સંપર્કથી ખણજનું શમન અને સુખશાતાનો અનુભવ થાય છે. એટલે સાંસારિક વિષયસુખો ખરેખર સુખરૂપ નહિ પરંતુ વિકાર-ખણજની અશાતાને કામચલાઉ નિવારવા રૂપ છે, દુ:ખનો પ્રતિકાર રૂપ છે, એ સિદ્ધ થાય છે. ખરજવાની ખણજને ચળવાના સુખની જેમ એ વિષયસુખ રોગના ઘરના છે; અને ખરજવાના રોગમાં એ ચળવાની ક્રિયા જેવી રીતે ખરેખર રોગનાશક ઉપાય નહિ, પરંતુ રોગવર્ધક બાલિશ ક્રિયા છે, તેવી રીતે વિષયસંપર્કની ક્રિયા પણ વિકાર-ખણજનો રોગ નિવારવાનો સાચો ઉપાય નહિ કિન્તુ વિકાર રોગવર્ધક એક બાલિશ મૂઢ ક્રિયા છે. પ્ર. - તો અનુત્તરવાસી દેવનું સુખ તો ખણજ વિનાનું નિર્વિકાર દશાવાળું હોઈને સાચું સુખ ખરું ને ? ઉ. - ના, એ પણ કર્મ સાપેક્ષ અને નાશવંત હોઈ સાચું 9i6 જૈન ધર્મનું અજોડ કર્મ વિજ્ઞાન
