________________ સુખ નથી. સાચું સુખ તો આત્માના ઘરનું બાહ્યની અપેક્ષા વિનાનું શાશ્વત અનંત અવ્યાબાધ સુખ છે. તૃષ્ણાખણજનું આ વિજ્ઞાન સૂચિત કરે છે કે સાંસારિક સુખો વાસ્તવમાં તૃષ્ણા અને વિકારની ખણજના પોષનારા હોવાથી તથા પરાધીન અને નાશવંત હોઈ એની ઘેલછા પાછળ જીવન બરબાદ કરવું એ મૂર્ખ આવેશ છે. ડહાપણ એ છે કે વિષયત્યાગના અનેક પ્રકારના વ્રત-નિયમ-પ્રતિજ્ઞાઓ તથા તપસ્યારૂપી ઔષધનો ખૂબ ઉપચાર કરી એ તૃષ્ણા-ખણજોનો રોગ શમાવતા આવવું અને વિષયનિવૃત્તિ તથા તૃપ્તિનું મહાસુખ અનુભવવું. (ાયાને સુખ એ વિટંબણા છે ?) આજે વિજ્ઞાનની નવનવી શોધોથી કાયા-ઇંદ્રિયોને જ્યારે સુખ મોજ વધી ગઈ છે, ત્યારે મહર્ષિઓના ત્યાગ-સંયમનિયમના ઉપદેશ પર દિલ લાગતું નથી. અનેક સગવડ-સાધનોમાં કાયાને બોલબાલા લાગે છે. પરંતુ એના બદલે એમાં જો કાયાની વિટંબણા લાગે તો દિલ ત્યાંથી ઊભગી મહર્ષિઓનાં વચનમાં ઠરે. આ માટે વિચારવા જેવું છે કે, - જીવન એટલે શું માત્ર શરીર સંભાળવાનું અને એનાં લાલનપાલન કરી લેવા તથા માન સન્માન મેળવી લેવાના ? જો એટલી જ દૃષ્ટિ હોય અને આત્માની સંભાળની કોઈ દૃષ્ટિ ન હોય, જો આત્માનો કોઈ વિચાર જ નહિ, “તો આમાં પછી એ | કાયાને સુખ એ વિટંબણો છે? 97
