________________ વેદનામાં પણ ક્ષમાં રહી કરુણા રહી અને પાપકર્મના નિકાલનો , સંતોષ ઊભો રહ્યો. ચારિત્ર લઈને ચલાવેલું શુભ ધ્યાન ને તત્ત્વચિંતન ચાલુ રહ્યા. “ક્રોધ નહિ ક્ષમા રહે, સામા પાપી જીવ પ્રત્યે કઠોરતા. નહિ કરુણા રહે, હાયવોયનું આર્તધ્યાન નહિ પણ કર્મક્ષયના સંતોષનું શુભધ્યાન રહે.” આ ઓછા લાભ છે ? આ તો એવા મોટા લાભ છે કે હવે આગળ નવાં પાપ કર્મ નહિ ઊભા થવાના, પૂર્વે પાપ સેવેલ એની હવે પરંપરા નહિ ચાલવાની, ને જીવના ઉચ્ચ ઉચ્ચતમ બનતું જવાનું. અશુભ અનુબંધ તોડ્યાના આ મહા લાભ છે પાપની પરંપરા ન ચાલે એ ચલાવનાર દુબુદ્ધિ-કષાય-દુષ્યના અટકી જાય. ત્યારે સમજો કે જીવનમાં દુઃખ ન આવે એ મહત્ત્વનું નથી, પરંતુ દુબુદ્ધિ-કષાય દુષ્યનિ ન આવે એ મહત્ત્વની ચીજ છે. પુણ્યોદય ચાલતો હોય એટલે સુખ સગવડ, માન-સન્માન, યશ-કીર્તિ મળ્યા કરે, પરંતુ જો એ વખતે બુદ્ધિ ભ્રષ્ટ હોય, અભિમાનાદિ કષાયો ઝકડ્યા કરતા હોય તેમજ હિંસા, જૂઠ, ચોરી; અનીતિ, વગેરેના ભાવ થયા કરતા હોય તો સમજવું જોઈએ કે પેલા પુણ્યની સાથે ચાલી આવેલ અશુભ અનુબંધોનું પરિણામ છે. ઘુ ઉદયમાં આવેલા પુણ્ય તો સુખ સન્માન આપીને પૂરા થઈ જશે, એટલે પુણ્ય પૂરા થઈ ગયે સુખ સમાપ્ત; પરંતુ અશુભ અનુબંધાદિ બુદ્ધિ બગાડી નવા પાપ ઊભા કરશે, જે ભવિષ્યમાંજ દુ:ખની ફોજ લઈ આવશે. 74 જૈન ધર્મનું અજોડ કર્મ વિજ્ઞાન