________________
સુસઢ ચરિત્ર
પિતાના શીલની પરીક્ષા, આ સમયે કુમારે એમ ચિંતવ્યું કે, “સ્વામી વગરના આ રાજ્યમાંથી નાસી જવું તે યોગ્ય નથી તેમ જ અત્યારે મારે યુદ્ધ કરવું તે પણ એગ્ય નથી. મેં કોઇના પ્રાણુને ન હણવાની પ્રતિજ્ઞા કરેલી છે, બીજું દષ્ટિકુશીલનું નામ ગ્રહણ કરવાનું કુલ પણ પ્રત્યક્ષ દેખ્યું છે. બીજી વાત હાલ બાજુ પર રાખું, પરંતુ હાલ તરત હું અગાર સહિત અનશન સ્વીકારું, જેથી ત્રિકરણ શુદ્ધ મારા શીલની પરીક્ષા કરૂં. જે માટે કહેલું છે કે – નિર્મલ શિલને ધારણ કરનાર એવા પુરોને કાળક્ટ વિષમ ઝેર અમૃત સમાન બની જાય છે, ભડભડ કરતી અગ્નિની જ્વાલાએ પણ જળ સરખી શીતળ બની જાય છે. તે સમયે કુમારે કહ્યું કે, “જે હું કઈ પ્રકારે મનથી પણ કુશીલવાળો થયે હઉ, તે સન્ય મને પ્રહાર કરી હણી નાખે અને જો એમ ન હોય તો સૈન્ય બંધુપણું પામો' આમ બેલીને “ નાં ? એમ ઉચ્ચારણ કરીને જ્યાં કુમાર ચાલે, ત્યારે શત્રુ યોદ્ધાઓ કહેવા લાગ્યા કે, આ જ રાજા છે. તેમને કુમારે કહ્યું કે, “હું જ રાજા છું, જલદી આવે, મા દેહ ઉપર પ્રહાર કરે. જો તમારામાં પરાક્રમ હોય તે સામા આવી જાવ, એટલે તરવાર ઉગામીને તે સુક્ષટ-સમુદાય ત્યાં આવી પહોંચ્યા
યમરાજા સરખા વિકરાળ મુખવાળા “હણે હણે, માર મારે એમ બેલવા લાગ્યા. “હે ગૌતમ! આ સમયે પ્રવચન દેવીએ તે સર્વે યોદ્ધાઓને ત્યા થંભાવી દીધા, જેથી કરીને લેપ્યમથ પૂતળી સરખા ચેષ્ટા વગરના બની ગયા, આકાશતલમાં રહેલ પ્રવચન દેવીએ પ્રત્યક્ષ થઈને