________________
( ૧૦ )
અતિમ સાધના
પતંગિયાપણામાં તૃણાપૂર્વક જ્યાં પકડવા જાય છે ત્યાં બળી મરી ગયે. માછલીમાં હતો ત્યારે કાંટા પર ચોંટાડેલ લેટપિંડ ખાવા ગયો ત્યાં ગળામાં તાળ ઉપર કાંટે ભેંકાય તેમાં ફસાઈ મૃત્યુ પામ્યો. ભમરામાં હતા ત્યારે ગંધની લેભથી કમળ પર બેઠે, હાથી આવી તને ચાવી લાગે. વધુ કેટલું કહું ? જે જે એક એક ગતિ-નિ-જાતિમાં તું અનંત વખત જગ્યા, ત્યાં અનેક વેદના સહન કરી બાળમરણથી દરેક વખત મર્યો, જેનું ફળ માત્ર સંસારમાં રખડવા સિવાય બીજું થયું નથી. નરકમાં હે જીવ! તેં જુદા જુદા પ્રકારની અનેક વેદનાઓ સહી તે યાદ કરી હાલ તું આવેલી સામાન્ય વેદના સમભાવે સહન કર, અને પંડિતમૃત્યુ પ્રાપ્ત કરવાને ઉદ્યમ કર.
નરકગતિમાં કરવતથી કપાવાની, ભીના સાંકડા મુખમાંથી પરમાધામીએ બળાત્કારે બહાર ખેંચે, કાંટાળા વૃક્ષ પર બેસાડે, લેહી-પર દુગધી અશુચિ પદાર્થોથી ભરપૂર વૈતરણું નદીમાં વહેવું, અણીયાળા ગરમ પત્થર પર ચાલવું, તે વેદના યાદ કરી આ વેદના સમભાવે સહન કર, નરકમાં ૩૩ સાગરોપમના લાંબા કાળ સુધી નારકીની તીવ્ર વેદનાએ સહી તે અહીં ક્ષણની વેદના કેમ સહન કરતું નથી ? દેવલોકમાં ઘૂઘરીવાળા સુંદર શબ્દો કરતા કદરા પહેરેલી દેવાંગનાઓ તે છેઠી તો પછી આ અશુચિ, અપવિત્ર એવી સ્ત્રીઓમાં હવે મેહ ન કર, વજ, હીરા, નીલમ, પરવાળાં સરખી કાંતિવાળા શ્રેષ્ઠ દેવવિમાને. ભવને છોડવાં, તે હવે આ જૂના કાનમાં શું મુંઝાઈ રહ્યો છે. અનેક જાતિના પંચરંગી રત્નના ઢગલા, મણિલેતીના ઢગલાએ જાણે ઈંદ્રધનુષ્ય ન હોય તેટલા રને