________________
શ્રી સ્વયંભૂદેવ મહર્ષિની અતિમ સાધના
૧૦૭
સ્વરૂપ જે કઇ તને રેખાય છે, તેને તે અનેક વખત ભક્ષણ કર્યાં. તું પણ બીજા વાવડે ઘણી વખત ભક્ષણ કરાયે. ચઉર્દૂ રાજલાકમાં વાલામના ખુણા જેટલા ભાગ પણ બાકી નથી, જ્યાં તે અનંત વખત જન્મ અને મરણ કર્યાં ન હાય. સવાર-માર્-સાંજ, દિવસ કે રાત્રિ એવા કાઇ કાળ નથી, જે કાળમાં તું મર્યા ન હેાય, જળમાં જન્મ્યા, થલમાં મર્યાં, જળમાં વૃદ્ધિ પામ્યા, જળમાં મર્યાં, એવુડ કાઇ જળ થલ નથી કે જ્યાં તુ' જન્મ્યા કે મર્યાં ન હાય.
ધીમાં જન્મ્યા, આકાશમાં મર્યા; પાછા ધરતી ઉપર પડચો, આકાશ-ધણી વચ્ચે જન્મ્યા અને મર્યાં, જીવમાં જન્મ્યા, જીવે માર્યા, જીવે જીવમાં પાડથો, જીવથી તું જીન્યા, જીવન માટે જ્ગ્યાને હણે છે, હે જીવ! જીવથી તું જન્મ્યા, વે તને જિવાડયો, વૃદ્ધિ પમાડયો અને વારવાર માર્યા પણ ખરા. તા જ્યાં જ્યાં તું જન્મ્યા, સચિત્ત અચિત્ત કે મિશ્ર નિમાં ત્યાં ત્યાં હે જીવ! તેં મરણ પ્રાપ્ત કર્યું", આવી આવી રીતે તે અનતાન`ત મા મેળવ્યાં, તે સર્વ મા હૈ અપજ્ઞજીવ! બાલમણ સમજ, પૃડિતમરણ
તે હવે પ્રશ્ન છે કે પતિમર્હુ કેને કહેવાય ? પડિત બુદ્ધિવાળા હોય તેવી બુદ્ધિવાળાનું મચ્છુ પંડિતમરણ કહેવાય, પાદપાપગમ, ઈંગિનિ અને લગઢ મ૨ણ એમ પંડિતમરના ત્રણ ભેદ છે. તે સચારાને વિષે નિયમથી યુક્ત સરણ હાચ છે. છએ કાયના જીવેાની રક્ષા જે મરણમાં હાય તે પતિમરણ, તેથી વિપરીત અર્થાત્ વિરતિ વગરનું, જીવરક્ષા વગરનું' માલમરણ કહેલું છે.
