________________
( ૨૦ )
અન્તિમ સાધના
ભાવ-પરિણામથી જ જ્ઞાનાદિકની આરાધના કરવી, પરંતુ ભાવપરિણતિ વગર માત્ર દેખાવ માટે. બાહ્ય અનુષ્ઠાન માત્ર ન કરવાં. કેમ કે, એકલાં ભાવ વગરનાં બાહ્ય અનુષ્ઠાને નિષ્ફલ-નકામા છે. તે માટે કહેવુ છે કે-તાત્વિકભાવને પક્ષપાત કરવો અને ભાવશૂન્ય જે માત્ર ક્રિયા તે વચેનું અંતર કેટલું ? તે કે, સૂર્યનું તેજ અને ખજૂવાનું તેજ, ખજૂવાનુ તેજ ઘણું જ અ૯પ અને ક્ષણમાં વિનાશ પામનારૂં છે, જ્યારે સૂર્યનું તેજ ઘણું જ અને અવિનાશી છે. માટે જે પ્રમાણે આજ્ઞાની આરાધના થાય તે પ્રમાણે પ્રયત્ન કરો (૭૮૦)
આજ્ઞા આરાધના માટે જે કરવું ઘટે, તે વિશેષતાધી
૭૮૧-સામાન્યથી કહેલ વિધિ ઉત્સગ અને વિશેષથી કહેલ વિધિ અપવાદ કહેવાય, તેથી ઉત્સર્ગ અને અપવાદ બન્નેનાં યથાસ્થિત સ્વરૂપ જ્ઞાન વિષે બુદ્ધિશાળીએ નિશીથ અધ્યયન વગેરે તથા તેને પ્રતિપાદન કરનારા આગમાનુસારે નૈગમાદિ નય-વિચાર સહિત બનેને સમજવા પ્રયત્ન કરે. (૩૮૧)
હવે સવ નથી અભિમત એવા ઉસ અને અપવાદ એક જ છે-એમ તત્ત્વથી સ્વરૂપ અગીકાર કરીને
૭૮૨-ઉત્સ–અપવાદરૂપ જે અનુષ્ઠાન સેવન કરવાથી મિથ્યાત્વાદિક દે રોકાય, એટલે કે, તેવા તેની પ્રવૃત્તિઓ થાય નહિ. તથા પૂર્વભોમાં ઉપાર્જન કરેલા નાવરણીય આદિ અશુભ પાપકર્મોનો ક્ષય થાય-આત્માથી
