________________
(૧૨૪ )
અંતિમ સાધી
કર્મ કેટલાકો બાંધે છે પણ જાણતા નથી, ઠ એવા બીજાએ જેના ઉપર રોષ હોય તેને બતાવે છે.
વળી બીજા ચિતવે છે કે આ પાપથી આજે વિરમું, આવતી કાલે વિરમીશ, પરંતુ નિપુણ્યક એટલામાં સારભૂતધર્મ વ્યવસ્થાયથી રહિત મૃત્યુ પામે છે હવે તું દુર્ગતિના માગરૂપ પાપારંભથી અટક અટક એમ બેલતા સાધુ હાજર હોવા છતાં નરકમાં જાય છે. માટે સમજુ અને વિવેકી જે કે પુણથ–પાપ જાણે છે, જે સુ કર કે ખરાબને જાણે છે તે આમ ભાવના ભાવે, નારકીમાં રહેલા નારકીઓ અનુભવ કરીને જે દુ:ખ જાણે છે તેને અરિહતે જ વર્ણવી શકે, અમારા સરખા અપજ્ઞાની પાસે તે કહેવાની શક્તિ કક્યાંથી હોય? તિર્યંચગતિનાં દુઃખ
હવે કોઈ પણ પ્રકારે ત્યાંના દુ:ખ ભોગવીને આયુષ્યને અંતે કઈક કમલ બાકી રહેલ છે, ત્યારે તે તિર્યંચયોનિ કે મનુષ્યગતિમાં પ્રવેશ કરે છે. ત્યાં તે કેવાં કાર્યો કરે છે ? તપનો, શીલને ભંગ કરે, કામરાગ, તિરાગ, લાભ, કૂટપણું, ખાટાં તોલમાપ, પેટા ચલણ સિક્કા પાડવા વગેરે પાપાચરણ તે આચરે. પશુ, ભેંસ, દાસ નાકર થઈ દુ:ખમાં કલેશ પામે છે. પરલેકનિરપેક્ષ બની, દુઃશીલ બની લોકોને ભરખી જાય છે. આવા સર્વે મરીને, તપ ત્યાગ કર્યા વગરના તિર્યંચોનમાં જાય છે. હાથી જેમ બળદ ખેંચાય છે તેમ તિર્યંચાનુ પૂર્વી કનથી જીવ તિર્યંચગતિમાં જાય છે. તિયચનિમાં ત્રણ સ્થાવર, પર્યાતા, અપર્યાપ્તા, સ્કૂલ, સૂક્ષ્મ વિકેન્દ્રિય, પંચદ્ધિ યોનિએ ઘણા ભેદવિક૯૫વાળી છે. સ્થાવર પૃથ્વી, પાણું, ખનિ, વાયુ,
