________________
આયર્કદકની અંતિમ સંખના
( ૧૦ ) વૃતાંત જાણ ક્રોધથી આખા દેશ સાથે તે નગર બાળી મૂકયું. આજે એ દંડકારણ્યથી પ્રસિદ્ધ છે.
૪૯૯ મુનિવરે માફક પંડિત મરણરૂપ આરાધના કરવી, પણ સ્કંદભાચાર્ય માફક બાળમરણરૂપ વિરાધના ન કરવી.
શ્રી આર્યસમંદકની અંતિમ સંલેખના
શ્રમણ ભગવંત મહાવીર રાજગૃહ નજીક ગુણશીલ ચિત્યથી વિહાર કરી કૃતમંગલા નામની નગરી બહાર પધાર્યા, અહીં ઈશાન ખૂણામાં છત્રપલાશક ચિત્ય હતું, ત્યાં દેવતાઓએ સમવસરણ રચ્યું. નગરલેકે ત્યાં પ્રભુના દર્શને જવા નીકળ્યા. નજીકમાં શ્રાવસ્તીનગરી હતી. ત્યાં કાત્યાયન ગોત્રી ગઈભાલ પરિવ્રાજકનેશિષ્ય અંધક તાપસ રહેતો હતું. તે સ્કંદ ચાર વેદ, ઇતિહાસ, નિઘંટુ, કેષ, સાગપાંગ શાસ્ત્રોને જાણકાર-ધારનાર પારગામી હતા. કાપિલીય શાસ્ત્ર, ગણિત, શિક્ષા, આચાર, વ્યાકરણ, છંદ, બુત્પત્તિ જોતિષ એવાં અનેક શાસ્ત્રોમાં તે ચતુર હતા તે જ શ્રાવસ્તિ નગરીમાં ભગવાન મહાવીરને શિષ્ય પિંગલ જે પ્રભુનાણું સાંભળવામાં રસિક હતા, તે પિગલ સાધુએ એકતા કંઇક તાપસને પ્રશ્ન કર્યો કે શું લેક અંતવાળે છે કે અંત વગરને છે? તેવી જ રીતે સિદ્ધો સિદ્ધિ અંતવાળા કે વગરના છે? અને જીવ કેવી રીતે કરે જેથી સંસાર ઘટે અગર વધે ? આ પ્રશ્નોના જવાબ આપો,
તે સમયે સ્કદક શંકાકાંક્ષા આદિવાળે થયે, અને પિગલક સાધુને જવાબ આપી ન શક્યો. તે વખતે નગર લેકે મહાવીર ભગવાનના સમવસરણ તરફ જઈ રહેલા છે. ભગવાન મહાવીર આવ્યાની વાત સાંભળી ર્કક તાપસને વિચાર થયે કે શ્રમણ ભગવાન મહાવીર કૃતમંગલા નગરી બહાર સંયમ-તપ વડે આત્માને ભાવતા વિચારે છે,
