________________
શ્રી યંભૂદેવ મહર્ષિની અંતિમ સાધના
( ૧૦૩ )
નહિ, પણ તારા હૃદયમાં આવા પ્રકારના મરણને વિચાર કર, જ્યારે તું પૃથ્વીપણે હતો ત્યારે ખોદાવું, ઉપર ક્ષારાદિકનું પડવું, એક બીજી કાયાના શ વડે કરીને મરણને તુ કેઇ વખતે પાપે? જેમ કેઈ અહંકારી યુવાન પુરુષ ઘડા માણસને માર મારે, તે હેરાનગતિ-વેદના ભાવે, તેવી રીતે પૃથ્વીને ચાંપવાથી તે કાયાના જીવોને વેદના થાય છે. રે જીવ! જળમાં જ્યારે તું હતું ત્યારે ઘણી વખત પીવા, સુકાયે, ભાયો, બીજાં શ વડે શીત-ઉષ્ણુ વેદનાથી સોસાય. અગ્નિકાયમાં પાણું-ધૂળ-કાદવ વરસાદના સમૂહથી ઘણી વખત મરણવેદના સહી. અત્યારે હવે તું મરણ પથારીએ પડે છે તે સમતાભાવે દુઃખ સહન કર, વાયુકાયમાં શીત–ઉષ્ણ વાયરાના પરસ્પર મેળાપથી વાયુકાયના જીવો મરણને પામે છે, વનસ્પતિકાયમાં છેદન-ફાડણદહન-મસળાવું-ભાંગવું વગેરે પ્રકારે મરણ પામ્યો, તેની વેદનાઓ ઘણી વખત સહી. ત્રસકાયમાં જીવતાં જ ઘણું વખત બીજાથી ખવાય, પગથી ચંપાઈ ઠઠી, હીમ-ગરમી તાપથી બાળમરણ પામ્ય
બસપણામાં કરપણે હતા ત્યારે પત્થરથી રણમાં હણાયે, હરણના ભયમાં અસ્સાની જેવી અણીવાળા બાણથી પિટ ભેદાઈને મરી ગયે. સિંહવડે સાંધા, હાડકાં, અવય તડતડ શ કરતાં જરાયે આવી અનેક વેદનાઓ તે પરાધીનતાથી સહન કરી છે તે હવે અહિં આવેલી વેદનાએને સમભાવે તું સહન કર, તિત્તિર, કબૂતર, શિયાળ, મેર પશુ-પક્ષી ભવમાં હે જીવ! ઘણું વખત તારાં બાળમરણ થયાં. શિકારીના બાણથી હણાએલો અને તેની વેદનાવાળે મૂછથી મરણ પામ્ય, દીવાની શીખાને નિર્મલ રત્ન માની
