________________
उमान्स
छव्वीसइमो णामज्झाओ
१५१ गते यो वाऽनुभाषेत, पढंतो य विसेसतो । जीवमज्जीवसंसटुं दुविधं नामपग्गहं ॥ ३ ॥ सममक्षरसङ्गातं भवेद् वा विसमक्षरम् । ससंजोगमसंजोगं गुणा-ऽभिप्पायकं तधा ॥ ४ ॥
सरादि १ व्यञ्जनादि वा २ सव्वणामगतं ३ तिधा ।
उष्मान्तं १ व्यञ्जनान्तं वा २ स्वरान्तमिति ३ तत् त्रिधा ॥ ५ ॥ थीणामधेयं १ पुण्णामं २ णपुंसकमिति ३ तिधा । ऐकभस्सं १ दुभस्सं च बहुभस्समिति ३ तिधा ॥ ६ ॥ 5 अतीता १ ऽणागता काले २ वत्तमाणं च ३ तं तिधा । [............. ................ ॥ ७ ॥] उपसग्ग १ णिपाताणं २ णामा ३ ऽक्खायं च ४ भागसो । विणिच्छितं महेसीणं भस्समेतं चतुविधं ॥ ८ ॥ सच्चं १ चेवालितं चेव २ तधा सच्चालितं भवे ३ । ण सच्चा णालिता वा वि ४ गिरा लोके चतुविधा ॥ ९ ॥ अंतरिक्खं १ सलिलजं २ पत्थिवं ३ पाणनं ४ तधा । मग्गा य तस्स अक्खाता णामं जेहिं पवत्तते ॥ १० ॥ णक्खत्ताणं गहाणं च ताराणं चंद-सूरयो । विधीणं मंडलाणाय दिसाणं गयणस्स य ॥ ११ ॥ 10 उक्काणं परिवेसाणं तधा पुव्वगतस्स य । सतहुताणं मेताणं पक्खिलं(ण) जे णभालया ॥ १२ ॥ कट्ठा-मग्गा-ऽऽलवाणं च गयणस्स णिसाय य । उदूणं च समाणं च तधा मास-ऽद्धमासयो ॥ १३ ॥ णिस्सितं वा वि णक्खत्तं तधा णक्खत्तदेवतं । यं णामधेयं भवति सव्वमाकासणिस्सितं १ ॥ १४ ॥ कूपाणं उदपाणाणं णदीणं सागरस्स य । हृद-पुक्खरणीणं च णागाणं वरुणस्स य ॥ १५ ॥ समुद्द-पट्टणाणं च दण्णपाणं च सव्वसो । सव्ववारिचराणं च द्विजा वारिचरा य जे ॥ १६ ॥ 15 णदीरुहा य जे रुक्खा जले जं चाभिरोहति । यदस्सियं णामधेज्जं सव्वं सलिलसंभवं २ ॥ १७ ॥ दुमाणं च लताणं च सव्वपुप्फ-फलस्स य । देवाणं णगराणं च णातूणं जं जतो भवे ॥ १८ ॥ जत्तु देवणिभं किंचि वसुधामभिणिस्सितं । धातुरत्तगतं वा वि सव्वं तं पुढविसंभवं ३ ॥ १९ ॥ सुराणं असुराणं च मणुस्साणं च सव्वसो । चतुप्पदाणं पक्खीणं कीडाणं किमिणं तधा ॥ २० ॥ जदस्सितं णामधेज्जं जं किंचेवंविधं भवे । बहुप्पदाणं अपदाणं सव्वं तं पाणसंभवं ४ ॥ २१ ॥ 20
सव्ववत्थ भूसण-जाणा ०८-ऽऽसण-> सयण-पाण-भोयण-आवरण-पहरण-पुक्खरगतं चेति, जं चेदं तदपि किंचि एतारिसं सव्वं तदपि जीवं सव्वणेरयिक-तिज्जजोणिगत-मणुस्स-देवा-ऽसुर-पिसाय-जक्ख-रक्खसकिन्नर-किंपुरिस-गंधव्व-णाग-सुवण्णा चेति, जं चऽण्णदपि किंचिदपि एतारिसं दिव्वसंठाणणामधेज्जं तं जीवसंसटुं । तदेक-ति-पंच-सत्त-णवेकादसक्खराणि, जाणि वऽण्णाणि चेव समक्खरसंघाताणि णामधेज्जाणि, ततो परमेतारिसार्णि तं विसमक्खरसंघातं ततो द्वि-चतुर्थ-अष्ट-दश-द्वादशाक्षराणि, जाणि वि अण्णाणि विसमक्खरसंघाताणि णामधेज्जाणि, 25 अत परमेतारिसाणि समक्खरसंघातं स तत इदं सेध-संकरिसण-मदण-सिव-वेसमण-वरुण-जम-चंदा-ऽऽदिच्चऽग्गि-मारुत-दिवस-रयणि-रोदुम-विहंग-णाग-सुवण्ण-देवा-ऽसुस्-मणुय-वसुधंतरिक्ख पव्वत-समुद्द-वसुधाधिपरत्तणिये, एतं जं चऽण्णदपि किंचि एतारिसं णाम-गोत्तं चेति णिघुटके उभयोरवि णिपयण्णगोण्णं तं तं णक्खत्तदेवयणामधेज्जेसु जं किंचि दीहसरीरादितं सरादितं वंजणादितं तहा उस्सातं तधा वंजणातं स्वरांताणि भवंति । जधा-थी-पुं-णपुंसकणामधेज्जाणि एक-द्वि-बहुवचनानि अतीत-सांप्रता-ऽनागतानि सवन्नेरेव विण्णेयाणि भवंति 30 उच्चारितस्समुम्मटे तधा उल्लोकित-ऽब्भुत्थियसमाचारे यदिझं विब्भंसमुसितमिति सवणणक्खत्तदेवताणिस्सितेसु थी
१ वापिसम सप्र० ॥ २ ति त्रिधा सि० विना ॥ ३ 'एकभाष्यं द्विभाष्यं च बहुभाष्यमिति' एकवचन द्विवचन बहुवचनं चेत्यर्थः ॥ ४ 4 एतच्चिह्नान्तर्गतं पदं हं० त० नास्ति ॥ ५ सि० विनाऽन्यत्र "णि विविहसमक्खसंघा हं० त० । "णि विविसमक्खरसंघा' सं ३ पु० ॥ ६ "णि यं विसंघातं सं ३ पु० ॥ ७ संतत इदं सेंडसं हं० त० ॥ ८ रोहम हं० त० ॥ ९ यदिष्टं वि हं० त० विना ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org