Angavijja

Author(s): Punyavijay, Dalsukh Malvania, H C Bhayani
Publisher: Prakrit Text Society Ahmedabad

Page 331

अंगविज्जापइण्णयं
तत्थ आपुणेयेसु जलचरेसु एवंरूवेसु चेव पडिरूव - सद्दपादुब्भावेसु चेव जलचरे चिंतिते बूया । तत्थ उदकचरा चतुव्विधा आधारयितव्वा - दुपदा १ चउप्पदा २ बहुपदा ३ अपदा दीहपदा ४ वेति । तत्थ दुपदेसु दुपदसद्दपडिरूवे चेव दुपदं चिंतितं बूया, हत्थिमच्छा मगमच्छा गोमच्छा अस्समच्छा णरमच्छा णदीपुत्तका सव्वचरा चेति । तत्थ चतुप्पदेसु चतुक्केसु चतुप्पदसद्द - रूवपादुब्भावे चेव चतुष्पदा विण्णेया, कच्छभा सुंसुमारा मंदुक्का उदकायो चेत 5 एवमादयो भवंति । तत्थ केस-मंसु णह-लोमपरामासे बहुपदपडिरूवगते चेव बहुपदा विण्णेया, कुमारीला - सकुचिकादयो भवंति । तत्थ दीहामासे सव्वदीहपट्टपडिरूवगते य दीहपदा विण्णेया, चैम्मिरा घोहणुमच्छा वइरमच्छादयो भवति, एवमादयो अपदा । तत्थ दारुणेसु गाहा विण्णेया । सव्वआहारगते चेव सव्वआहारगते आहारोपका विण्णेया । अधोभागग कूवगता विण्णेया । णिण्णेसु सर- पुक्खरणिगता विण्णेया । सण्णिरुद्धेसु तब्भागगता विण्णेया । थीणामेसु दीहेसु णिण्णेसु य णदीगता विण्णेया Do | महावकासेसु परंपरगंभीरेसु परिक्खेवेसु य समुद्दगता विण्णेया । महाकायेसु 10 तिमितिमिंगिला विण्णेया । मज्झिमकायेसुं वालीणा सुंसुमारा कच्छभमगरा गद्दभकप्पमाणा चिंतित त्ति बूया । मज्झिमाणंतरकायेसु रोहित - पिचक - णल- मीण-चम्मिराजी विण्णेया । पच्चवरकायेसु कल्लार्डक - सीकुंडी - उप्पातिकाइंचका–कुडुकालक—सित्थमच्छका वेति चिंतित त्ति बूया । सेतेसु सेता, रत्तेसु रत्ता सवण्णपडिरूवपादुब्भावेहिं जधण्णामासे दंसणीयपादुब्भावे यदिट्ठपुव्वो चिंतित त्ति बूया । णयणपडिप्पिधाणे य दंसणीयाणं पतिवग्गामेव अदिट्ठपुव्वा विष्णेया । सोत्तामासे सव्वघोसवंतेसु य सुयपुव्वा भवंति । सोत्तपडिप्पिधाणे घोसवंतविब्भामे य अस्सुतपुव्वा विण्णेया । इति 15 जलचरजोणी वक्खाता भवति ।
२२८
तत्थ सव्वपच्चवरकायेसु अणूसु य कीडकिविल्लकजोणी चिंतिता विष्णेया । वण्णे आधारिते सेतेसु सेता, रत्सु रत्ता, पीते पीता, णीलेसु णीला, कण्हेसु कण्हा, सेवालकेसु सेवालका, पण्हूसु पण्हू, फरुसेसु फरसा, चित्तेसु चित्ता, सवण्णपडिरूवतो विण्णेया । थीणामेसु थीणामा, पुण्णामेसु पुण्णामा, णपुंसकेसु णपुंसका, एकचरेसु एकचरा, मिधुणचरेसु मिधुणचरा, गणचरेसु गणचरा चिंतित त्ति विण्णेया । इति कीड - पतंग - किविल्लिकागता तिरिक्खजोणी 20 पडिरूवपादुब्भावेहि उवलद्धव्वा । इति कीड-पतंगगता तिरिक्खजोणी वक्खाता भवति चितिता ।
तत्थ थावरतिरिक्खजोणी पंचविधा आधारयितव्वा भवति । तं जधा - पुढविकाइगगता आवुक्काइगगता ते उक्काइगगता वाउक्काइगगता वणप्फतिकाइगगता वेति । तत्थ सव्वदढेसु पुढवीपाउब्भावेसु धातुजोणिगते य पुढविकाइकं थावरं चिंतितं ति बूया । आपुणेयेसु उदकपादुब्भावे आवुजोणीगते चेव आवुक्कायिका थावरा चिंतित त्ति बूया । अग्गेयेसु अग्गिपादुब्भावे अग्गेयेसु सद्द - रूवपादुब्भावेसु अग्गिउवकरणगते चेव तेवुक्काइका थावरा चिंतित त्ति बूया । वायव्वेसु वायपादुब्भावेसु 25 चेव उवकरणसद्दपादुब्भावेसु चेव वायुक्कायिकं थावरं चिंतितं ति बूया । सव्वगहणेसु सव्वतरुणहरितक- पुप्फफलपत्तपादुब्भावे चेव मूलजोणीगतेसु चेव सद्द - रूव - उवकरणपाउब्भावे चेव एवंविधवणप्फतीकायिकथावरं चिंतितं ति बूया । इति थावरगया तिरिक्खजोणीकगता चिंता वक्खाया भ॑वति ।
तत्थ अधोभागे जहण्णेसु किण्हेसु संकिलिट्ठेसु उवद्दुतेसु अदंसणीयेसु अबुद्धीरमणेसु चेव एवमादीकेसु आमासेसु सद्द-रूवेसु चेव एवंरूवेसु णेरइकपडिरूवेसु णेरइकसद्दपादुब्भावेसु चेव णेरइयं चितितं ति बूया । इति 30 णेरइकगता चिंता वक्खाता भवति ।
तत् सव्वपाणा पुणरवि सत्तविधा आधारयितव्वा भवंति । तं जंधा - एकपदा १ बिपदा २ चतुप्पदा ३ [छप्पदा ४] अट्ठपदा ५ बहुपदा ६ अपदा ७ चेति । तत्थ एकपादुब्भावे एकपदा विण्णेया एक्करुका भवंति १ । दुगपदुभा दुपदका भवंति । ते दुविधा - माणुसा पक्खी माणुसतिरिक्खजोणी वेति । ते तिविधा - किण्णरा किंपुरिसा अस्समुहीओ
I
१ हस्तचिह्नान्तर्गतः पाठः हं० त० एव वर्त्तते ॥ २ कुरीला हं० त० विना ॥ ३ तम्मिरा योह हं० त० ॥ ४सु पालीणा सं ३ पु० ॥ ५ 'मीलच हं० त० विना ॥ ६ 'डकुसीकुंडिओपातिकाईवकाकुटुकालकमित्थमच्छका हं० त० विना ॥ ७ अण्णेसु हं० त० ॥ ८ ता तणवण हं० त० ॥ ९ भवति छप्पया । तत्थ हं० त० विना ॥ १० एक्कारका हं० त० ॥ ११ हस्तचिह्नान्तर्गतः पाठः हं० त० एव वर्त्तते ॥
For Private Personal Use Only