Angavijja

Author(s): Punyavijay, Dalsukh Malvania, H C Bhayani
Publisher: Prakrit Text Society Ahmedabad

Page 336

अट्ठवण्णासइमो चिंतितज्झाओ
२३३ तत्थ मूलजोणीयाणि भायणाणि कट्ठमयं फलमयं पत्तमयं चेलमयं इति एवमादीयाणि विण्णेयाणि भवंति । तत्थ खंधगते कट्ठमयं विण्णेयं सव्वकट्ठपडिरूवे चेव । पुण्णेसु फलमयं विण्णेयं सव्वफलपडिरूवे चेव । तणूसु पुधूसु य पत्तमयं विण्णेयं सव्वपत्तपडिरूवगते चेव । किसेसु वित्थडेसु ये चेलमयं विण्णेयं सव्ववत्थपडिरूवगते चेव । एवमादीहिं सकाहिं सकाहिं उवलद्धीहि उवलद्धव्वाणि भायणाणि o भवंति । इति मूलजोणीआ भायणं ।
तत्थ मूलजोणीयं आभरणं पुप्फमयं फलमयं पत्तमयं कट्ठमयं चेति । तत्थ मुदितेसु पुष्फमयं विण्णेयं । 5 पुण्णेसु फलमयं विण्णेयं । तणूसु पुधूसु य पत्तमयं विण्णेयं । खंधगते सारगते चेव कट्ठमयं विण्णेयं भवति । इति मूलजोणीयं आभरणं चितियायं वक्खातं भवति ।
तत्थ धातुजोणी सारगता वण्णगता चेव । तत्थ सारगता धातुजोणी सारगता विण्णेया । 4 वेण्णगता वण्णगते विण्णेया भवति । Do तत्थ सारगता दुविधा-विलयगता चेव घणगता चेव । तत्थ विलयगता णवविधा, तं जधासुवण्णकं तवुकं तंबगं सीसकं काललोहं वट्टलोहं कंसलोहं हारकूडगं रूविअगमिति एवमादीणि विण्णेयाणि भवंति । 10 तत्थ पीतकेसु सुवण्णकं हारकूडकं चेव विण्णेयं । उत्तमेसु दंसणीयेसु य सुवण्णं विण्णेयं । पच्चवरेसु सोवद्दवेसु य पीतएसु हारकूडकं विण्णेयं । तंबेसु सुवण्णकं वा तंबकं वा हारकूडकं वा विण्णेयं । उत्तमेसु रत्तेसु सुवण्णं, मज्झिमेसु तंबकं, उवद्दुतेसु हारकूडकं, सेतेसु रुप्पं वा तवुकं वा कंसलोहं वा विण्णेयं । सारमंतेसु सुक्किलेसु रुप्पं, असारेसु तवुकं, सप्पभेसु कंसलोहं विण्णेयं । कण्हेसु सीसकं काललोहं चेति । तत्थ कढिणेसु काललोहं विण्णेयं । F मुदितेसु सीसकलोहं विण्णेयं । छ वट्टे वट्टलोहं विण्णेयं । भायणोपकरणेसु काललोह-कंसलोहाणि विण्णेयाणि । 15 सप्पभेसु कंसलोहं, सव्वच्छायागते चेव तिक्खेसु काललोहं, सव्वसत्थगते चेव जण्णेयेसु सुवण्णकं वा तंबकं वा कंसलोहं वा वट्टलोहं वा विण्णेयं भवति । वत्थेसु तंबकं वा सुवण्णकं वा काललोहं वा विण्णेयं भवति । इति धातुजोणी विलयगता विण्णेया । तत्थ घणजोणी धातुगता वेरुलिय-फालिय-मसारकल्ला लोहितक्खा अंजणमू(पु)लका गोमेदका अंकामलका सासका सिलप्पवाला पवालका वइरं मरगतं विविधा खारमणी वेति । एवमादी पाणजोणी धातुजोणीगता यधुत्ताहिं उवलद्धीहिं आमास-वण्ण–पडिरूव-सद्दोपकरणेहि सिप्पिकपादुब्भावेहिं जाति-विजातीहिं 20 अग्गेय-अणग्गेयोपलद्धीहिं उवलद्धव्वा भवंति । इति सारगता चिंता विण्णेया भवंति ।
वण्णजोणीगता, तं जधा-सुधा सेडिका पलेपको लर्कता कडसकरा वेति । रत्तेसु गेरुग-मणोसिला पत्तंगे हिंगुलुकं पज्जणी वण्णमत्तिका इति विण्णेया भवंति । पीतएसु हरितालं मणोसिला वण्णकमत्तिका चेति विण्णेया । णीलेसु णीलकधातुको सस्सकचुण्णकमिति एवमादी विण्णेयं । कण्हेसु अंजणं कण्हमत्तिका चेति । पण्हसु पण्हुमत्तिका वण्णमत्तिका चेति वा वण्णेसु । खेत्तभूमीए पण्हभूमीओ विण्णेयाओ। णिद्धेसु णदीमत्तिका विण्णेया । पाणजोणीगते 25 संगमत्तिका विसाणमत्तिका विण्णेया । उवद्दुतेसु विसाणमत्तिका । मुदितेसु देवताययणमत्तिका विण्णेया । तत्थ पुणरवि मत्तिका बहुविधा भवति, तं जधा-कण्हमत्तिका पंडुमत्तिका तंबभूमी मुरुंबो कडसक्करा सुवण्णं जातरूवं मणस्सिला गोकंटको खीरपको अब्भवालुका लवणं सुद्धभूमी चेति आधारयितव्वं भवति सकाहिं उवलद्धीहिं । तत्थ सेतेसु लवणं खीरपओ गोकंडको अब्भवालुका वेति । दढेसु मणसिला विण्णेया । मिसु कण्हमत्तिक | मुरुबो तंबो वेति विण्णेया । इति धातुजोणीगता चिंता वण्णधातुगता वेति वक्खाता भवति ।
30 तत्थ विगता धातुजोणी भूमीसंजुत्ता, तं जधा-खेत्तं वत्थु गाम-णगर-सण्णिवेस-आवास-कुंङ-णदी-तलागपुक्खरणि-कूव-सर-फैलिह-से-पागारो पेंडपाली एलुको 'चेति पवा पंथा पव्वता चेति एवमादीयं विण्णेयं भवति ।
१ त्थ गंधग' हं० त० ॥ २ य वेउमयं हं० त० ॥ ३ <D एतच्चिह्नान्तर्गतः पाठः हं० त० नास्ति ॥ ४ णीअ भा' हं० त० ॥ ५ व एतच्चिह्नान्तर्गतः पाठः हं० त० नास्ति ॥ ६-७ वियलगता हं० त० ॥ ८ रुहिअगमिति हं० त० ॥ ९ कण्णेसु हं० त० ॥ १० हस्तचिह्नान्तर्गतः पाठः हं० त० एव वर्तते ॥ ११ सच्छाया हं० त० ॥ १२ का वमल हं० त० विना ॥ १३ क-वाडक-सक्क हं० त० ॥ १४ मल्लिका हं० त० ॥ १५ मुंडवो करस हं० त० विना ॥ १६ मुसंवो वेति हं० त० विना ॥ १७ “राकूव हं० त० विना ॥ १८ फलिहासतपा' हं० त० विना ॥ १९ 'चेति' चैत्यम् इत्यर्थः ॥